Verkeersveiligheid door SWOV

[0:00:00] Welkom bij deze technische briefing rondom het onderwerp de staat van de verkeersveiligheid door het SWOV, het Instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek.

[0:00:09] Hartelijk welkom ook aan het SWOV.

[0:00:12] Niet alleen hier aan tafel, maar ook op de publieke tribune.

[0:00:14] Hartelijk welkom.

[0:00:16] Ook hartelijk welkom aan mensen die dit met grote belangstelling volgen, hier in de zaal of op afstand.

[0:00:22] Welkom aan de leden.

[0:00:23] We gaan deze technische briefing alvast starten.

[0:00:25] Wij verwachten nog een aantal leden die binnen druppelen.

[0:00:28] Maar het is drie uur, dus dat gaan we doen.

[0:00:31] We doen deze technische briefing ter voorbereiding op het commissiedebat verkeersveiligheid, wat gaat plaatsvinden.

[0:00:39] En ik heb begrepen dat u eerst graag aftrapt met een presentatie.

[0:00:43] Dus daar wil ik u de gelegenheid voor geven.

[0:00:44] Ik weet niet wie als eerst het woord gaat voeren.

[0:00:46] Dat is de heer Damen.

[0:00:47] Gaat u gang.

[0:00:50] Dank u wel, voorzitter.

[0:00:54] Op de stream is het ook zichtbaar, maar dit is ons

[0:00:56] ...onze opdracht, dus met kennis uit wetenschappelijk onderzoek... ...bijdragen aan een veiliger wegverkeer.

[0:01:02] Dat is ons eigenlijk in de jaren zestig gevraagd... ...met een enorme stijging van het aantal dodelijke slachtoffers... ...wat in Nederland toen was.

[0:01:09] Dat was toen rond de 2300, dat werden er nog 3200... ...in begin jaren zeventig.

[0:01:16] Dus daarvoor zijn we opgericht en we doen het nog steeds... ...en het is nog steeds nodig.

[0:01:21] En we zijn als en nog steeds als onafhankelijk instituut opgericht om ook de vragen te kunnen stellen die niemand anders stelt.

[0:01:35] En daarbij wou ik eigenlijk het woord geven aan mijn collega.

[0:01:39] Dank u wel voor uw introductie.

[0:01:46] Dank u wel.

[0:01:47] Meneer de voorzitter.

[0:01:50] De staat van de verkeersveiligheid, dat was een rapport dat wij vorige week hebben uitgebracht.

[0:01:56] Dit is eigenlijk een rapport wat wij jaarlijks maken om de toestand van de verkeersveiligheid in Nederland zo duidelijk mogelijk te schetsen.

[0:02:06] Dat doen we aan de hand van allerlei bronnen.

[0:02:08] U kunt daar niet alleen de ontwikkeling en het aantal en de kenmerken van verkeersdoden zien, maar ook allerlei gebonden cijfers zitten daarin.

[0:02:18] Ook achtergrondgegevens, hoe zit het met de blootstelling van mensen in het verkeer aan onveiligheid, risicofactoren en ook de maatregelen die worden getroffen.

[0:02:30] Dat is in een notendop de staat van de verkeersveiligheid.

[0:02:34] We kunnen onmogelijk in deze 10 minuten op alle aspecten ingaan, dus we zullen ons even tot de belangrijkste zaken beperken.

[0:02:44] Ja, en hoe gaat dat nu met de verkeersveiligheid?

[0:02:47] Nou, in deze grafiek ziet u eigenlijk de essentie daarvan.

[0:02:51] In de donkere lijn representeert het aantal verkeersdoden.

[0:02:54] U ziet inderdaad hier ook sinds de registratie, u ziet hier ook dat het in de eerste decennia van die registratie enorm opliep en ja, mede door toedoen van

[0:03:06] De oprichting van de SWOV natuurlijk, nee, heel veel maatregelen zijn er getroffen.

[0:03:11] Vooral na de jaren zeventig, toen er echt een piek in het aantal verkeersdoden was.

[0:03:16] En u ziet dat het eigenlijk de decennia daarna echt wel is teruggelopen met die verkeersdoden.

[0:03:21] zijn met z'n allen behoorlijk effectief geweest.

[0:03:23] Helaas moeten we ook constateren dat die daling eigenlijk vanaf 2010 eigenlijk niet echt meer zichtbaar is, terwijl we eigenlijk ook met de ambitie hebben om naar nul verkeersslachtoffers te gaan.

[0:03:36] En met de ernst van verkeersgewonden ziet het er eigenlijk nog veel slechter uit.

[0:03:41] Dat stijgt eigenlijk alleen maar.

[0:03:44] Nou, recentelijk hebben we ook gekeken, of dat doet Swarov ook, met enige regelmaat dat wij kijken van wat brengt de toekomst ons op basis van de feiten die we daar kennen.

[0:03:58] En we zien daar op basis van de mobiliteitsontwikkelingen die voorspeld worden, ook door de planbureaus, zitten verschillende scenario's in.

[0:04:06] Daarom ziet hij twee verschillende lijnen die een beetje uit elkaar lopen.

[0:04:10] dat we verwachten dat het aantal verkeersdoden met circa 10% gaat stijgen vanaf het aantal dat we nu kennen.

[0:04:18] En voor de gewonden, ernstig verkeersgewonden, is dat zelfs 20% meer.

[0:04:25] Dus dat zijn, en dat gaat dus echt om aanzienlijke aantallen, dat gaat echt al richting de 10.000 ernstig verkeersgewonden.

[0:04:35] Ja, en er gebeurt al best wel veel.

[0:04:39] Dus onze conclusie was, als we echt naar minder verkeersslachtoffers willen, er is de ambitie om naar nul te gaan, dan zullen we echt wel verdergaande maatregelen moeten nemen, ook wel impopulaire maatregelen.

[0:04:52] Maar om te weten wat die maatregelen zijn, waar die op in moeten grijpen, is het wel ook belangrijk om te weten, wat zijn er eigenlijk de problemen?

[0:04:59] Nou, daar gaan we even heel kort op in.

[0:05:02] Er is in ieder geval een hele grote groep, meer dan de helft van de verkeersslachtoffers.

[0:05:07] En u ziet hier in de rode staartjes de verkeersdoden en in de blauwe staartjes de ernstig verkeersgewonden.

[0:05:13] Maar in ieder geval meer dan de helft van die slachtoffers bij beide groepen is zestig jaar of ouder.

[0:05:20] En dan de vervoerwijzen.

[0:05:22] Ja, daar is de fietser toch echt de grootste groep.

[0:05:26] Bij de ernstige verkeersgewonden zien we dat al langer.

[0:05:30] Dat is inmiddels 71 procent van die slachtoffers is fietser.

[0:05:35] Bij de verkeersdoden was dat lang de inzittende van de auto, maar sinds een aantal jaar staat die fietser echt met stip op één.

[0:05:42] Dus dat is echt wel een groep die zorgen baart.

[0:05:45] En natuurlijk krijgen we dan ook vragen van, ja, is het dan de e-bike, is het misschien de fatbike?

[0:05:49] Nou, daar gaan we straks even ietsje verder op in.

[0:05:52] Verder is het van belang in wat voor situatie die fietsers eigenlijk gewond raken of uiteindelijk overlijden.

[0:06:04] Bij de fietsdoden zien we eigenlijk dat het vooral de ongevallen zijn waarbij de auto en de fiets met elkaar in botsing komen.

[0:06:12] Dus dat leidt heel vaak tot een dodelijke afloop.

[0:06:14] Bij de fietsgewonden is dat echt een ander patroon.

[0:06:16] Daar zien we echt dat vooral fietsers in een ongeval terechtkomen waarbij geen gemotoriseerd verkeer betrokken is.

[0:06:24] Dus dat kan zijn een fietser die tegen een paaltje rijdt of een andere fietser.

[0:06:28] In ieder geval

[0:06:29] De infrastructuur weten we dat daar een belangrijke rol in speelt.

[0:06:32] Dus dat is echt een heel ander type ongeval.

[0:06:35] Dat is allemaal belangrijk om te weten waar effectieve maatregelen nog liggen.

[0:06:40] Dan gaan we nu iets meer zeggen over het type fiets.

[0:06:44] Martin.

[0:06:46] Ja, de leden hadden gevraagd om specifiek nog in te gaan op de Fatbike.

[0:06:54] Het is voor ons een betrekkelijk nieuw fenomeen.

[0:06:58] We lopen altijd wat achter qua cijfers natuurlijk, in registraties.

[0:07:01] En het wordt ook niet altijd meteen geregistreerd.

[0:07:03] Het wordt niet meteen altijd gezien als een nieuw vervoermiddel waar je op moet letten.

[0:07:08] En het aardige is, of het bijzondere eigenlijk is, je kunt op vele manieren naar die fatbike kijken.

[0:07:15] Het is enerzijds gewoon een hele veilige, stabiele fiets met brede banden

[0:07:20] Je zou kunnen zeggen dat hij zo elektrisch is dat de verlichting altijd in orde moet zijn.

[0:07:26] Aan de andere kant is het ook een niche.

[0:07:28] Het is, zeg maar, van het eeuwige ontsnapping van de brommer voor mensen om vrij te voelen, zonder helm te rijden, op te voeren.

[0:07:42] Ik zeg niet dat iedereen dat doet, maar dat is... En dan worden er maatregelen genomen.

[0:07:46] Van brommer gaan we naar snorfiets, snorfiets gebeurt hetzelfde en van snorfiets gaan we.

[0:07:50] naar Fatbike en zo kan het weer gebeuren.

[0:07:52] Dus we hebben enerzijds een veilige fiets en aan de andere is het een fiets die overlast kan veroorzaken door opvoeren en te hard willen rijden.

[0:08:08] Dus we weten er weinig van, zei ik.

[0:08:10] Wat we weten is dus dat eigenlijk sinds 22 uit politieregistraties dat er doden vallen.

[0:08:18] maar dat zijn er in het lopende jaar nog steeds niet zoveel, dat zijn er vier.

[0:08:22] We weten ook uit diezelfde registraties dus dat er sinds 2022, het begon met enkele gewonden, maar dat het er nu wel heel veel zijn, dat het er nu iets van 500 zijn en voornamelijk jongeren tussen 12 en 15 jaar.

[0:08:36] Even voor het idee, ik weet niet, die cijfers kunnen nog even gefactcheckt worden, maar volgens mij op de eerste hulp komen jaarlijks 70.000.

[0:08:46] fietsers terecht.

[0:08:47] We hebben dus driehonderd doden en we hebben met fietsers ongeveer per jaar en we hebben vijf, zesduizend ernstig gewonden.

[0:08:55] Dus dit zijn nog kleine aantallen.

[0:08:58] En wat we dus eigenlijk als SLOF hierover zouden willen zeggen is dus dat de nieuwe snorfiets, het opvoeren, daar kunnen maatregelen op worden genomen.

[0:09:12] En wat betreft het feit dat het populair is onder jongeren, hoewel het wel aan het groeien is onder ouderen, geldt eigenlijk hetzelfde voor als voor alle fietsen en zeker als het gaat om handhaven.

[0:09:28] Dus daar zouden wij veel meer een soort brede maatregel voor willen voorstellen om een helmplicht voor alle gemotoriseerde tweewieliers te doen.

[0:09:40] Ook omdat je dan het probleem voorkomt dat er weer een nieuw

[0:09:43] ...niche komt waar mensen naartoe vluchten zonder helm.

[0:09:47] Dus dat is... ...kort wat ik over de... ...vetpijp zou willen vertellen.

[0:09:59] Dan gaan we weer terug naar de hoofdmoot.

[0:10:03] Laten we even de prestatie afmaken, dan kunnen we zometeen gewoon... ...een paar rondjes vragen doen.

[0:10:09] Zullen we het opopschieten?

[0:10:13] Mijn collega Letty had al aangegeven dat bij fietsers eigenlijk al een groot verschil zit tussen de manier waarop een ongeval gebeurt met of iemand ernstig gewond geraakt of voor doden.

[0:10:27] Dat zijn andere ongevalsrisico's.

[0:10:29] En over in zijn geheel ook zouden wij dan ook maatregelen op die manier willen benoemen.

[0:10:36] Dus voor ernstig verkeersgewonden is vooral focus op fietsers nodig en dan zijn er eigenlijk de belangrijkste zaken.

[0:10:43] zijn aanleg veilige fietsinfrastructuur, dus eigenlijk het scheiden van fietsers en gemotoriseerd verkeer.

[0:10:49] Lukt dat niet, dan juist de snelheid van andere voertuigen om naar beneden te brengen of juist helemaal niet met elkaar in aanraking te laten komen, dus veel meer wegen naar 30 kilometer per uur.

[0:11:00] En dan zeg maar het meest aan het einde van zo'n reeks maatregelen, dus scheiden, anders snelheid naar beneden.

[0:11:08] En het derde wat je kunt doen, is dat als er dan toch een ongeluk gebeurt, dan een fietshelper

[0:11:13] want die zijn heel effectief in het voorkomen van in ieder geval hersenletsel.

[0:11:21] En juist voor verkeersdoden, dan gaan we veel meer richting, dat is vaak door snelheid, dus dan gaan we veel meer richting gemotoriseerde voertuigen.

[0:11:31] Stellen we dan voor om intensiveren van de snelheidshandhaving,

[0:11:36] een dwingende ISA in de bebouwde kom vooral en een veilige inrichting van 60 en 80 km per uur wegen, moet je dan denken aan een veilige berm, geen kans om op perstakels te raken en een middenbermscheiding.

[0:11:54] Hoe doe je dat?

[0:11:55] Nou, de afgelopen tien jaar, en het is bijna afgelopen, hebben we gebruik kunnen maken van de investeringsimpuls.

[0:12:06] Dat was 500 miljoen die voor effectief bewezen maatregelen ter beschikking is gesteld.

[0:12:13] Dat is gemiddeld iets van 50 miljoen per jaar in verschillende tranches uitgestuurd.

[0:12:17] En het lijkt een druppel op een groeiende plaats, maar in ieder geval zijn het hele effectieve druppels.

[0:12:26] De effectiviteit van de maatregelen is van hoeveel ze kosten ten opzichte van hoeveel levens en gewonden het bespaart, is positief.

[0:12:34] En het is in samenwerking met lokale wegbeheerders, daar gebeurt ook de meeste risico's zijn daar, bij stedelijke en provinciale wegen.

[0:12:48] En het nadeel is, het loopt af.

[0:12:51] Dus elke minister die ik tot nu toe gehoord heb, die zegt, ik heb dat geld, ik stel het ter beschikking.

[0:12:55] Maar dat is natuurlijk één keer in 2018 is dat bedacht en het loopt binnenkort af.

[0:13:01] Dus dan moet er eerst een keer een minister zeggen, niet van ik heb dit, maar ik heb het opnieuw en we gaan het verlengen.

[0:13:11] Letty noemde nog, we hebben een ambitie om naar nul verkeersslachtoffers te gaan.

[0:13:16] Er is dus zelfs een jaartal ook wereldwijd aangekoppeld in 2050.

[0:13:20] Maar het is ver weg en heel erg moeilijk om dat voor elkaar te krijgen in mensen hun gedachten.

[0:13:27] Dus we zouden ook eerder voorstellen om, in plaats van een verre ambitie, naar concrete tussendoelen te gaan, die dan ook in lijn kunnen zijn met de budgetten die de overheden hebben.

[0:13:42] En dan kunt u denken aan dit soort risico...

[0:13:49] Risico's waar je een percentage aan kan hangen in plaats van te focussen op verre doelen en alleen slachtoffers.

[0:14:01] En dan kunnen we eindigen ook voor de stream van waar mensen terecht kunnen met vragen bij de website van de SOF.

[0:14:09] Dank u wel.

[0:14:13] Dank u wel voor uw presentatie, voor uw introductie en presentatie.

[0:14:17] Dan gaan we nu, en daar hebben we ruim de tijd voor, ik denk een aantal rondjes met vragen doen.

[0:14:23] Ik stel voor om een vraag en een eventuele verduidelijkingsvraag te doen per lid en dan naar het volgende lid te gaan.

[0:14:29] Dus niet alle vragen tegelijk, AUB.

[0:14:31] Ik geef het woord aan de heer Van Asten.

[0:14:34] Dank en dank voor de presentatie.

[0:14:36] Laat ik gelijk bij die ene laatste versie dan eindigen over het per staagje drinkt alcohol.

[0:14:41] Ik las in de staat van de verkeersveiligheid eigenlijk dat het

[0:14:46] de controles op alcohol of de meting van hoeveel automobilisten met alcohol, verkeersdeelnemers met alcohol op, werden gepakt, dat dat niet meer geregistreerd werd.

[0:14:58] En ik vroeg me af waarom dat eigenlijk was.

[0:15:01] Als jullie dat weten.

[0:15:02] Ja, gaat doorgaan.

[0:15:03] Mevrouw Aerts, de heer Dame.

[0:15:07] Ik denk dat u doelt op de metingen van alcohol in het verkeer.

[0:15:11] Die zijn voor 2024 niet uitgevoerd, maar die vinden nog steeds met enige regelmaat plaats, maar niet ieder jaar.

[0:15:20] Dus dat is, denk ik, de beantwoording van die vraag.

[0:15:24] Dank u wel.

[0:15:26] De heer Hummelet van het CDA.

[0:15:28] Ja, dank u wel en dank ook voor de presentatie.

[0:15:32] U noemde juist ook handhaven.

[0:15:35] Daar verwacht u veel van.

[0:15:37] Het gaat om de helmplicht, maar in zijn algemene snelheidshandhaving.

[0:15:44] Hoe reëel is om daar veel van te verwachten als we tegelijkertijd horen dat dat een lastig aspect is als het gaat om verkeersveiligheid?

[0:15:53] Hebt u daar ook beeld bij?

[0:15:54] Dat zou mijn vraag zijn.

[0:15:57] Mevrouw, mag ik als mede-vraag stellen wat u bedoelt?

[0:16:01] Dat laatste over de verkeersveiligheid.

[0:16:05] Bij het strategisch plan verkeersveiligheid is het een van de onderdelen, maar ik hoor uit praktijk vaak dat daar juist weinig ook middelen voor zijn en op ingezet kan worden vanwege capaciteit bijvoorbeeld.

[0:16:17] Ik wil u misschien even opwijzen om even niet allebei de microfoons tegelijk aan te hebben, want dan kunnen de mensen het niet volgen op de stream.

[0:16:28] Dus meneer Damer uit de gang.

[0:16:33] Ja, dat klopt.

[0:16:39] Dat capaciteitsprobleem is er bij de politie of de aandacht.

[0:16:44] Er is wel aandacht bij politie en bij justitie, bij het Openbaar Ministerie.

[0:16:48] Er wordt dus in Nederland daardoor ook heel veel op

[0:16:53] datagedreven risicopunten gezocht.

[0:16:58] Om ook maar even aan te geven, de politie en justitie proberen met de beperkte middelen die ze hebben, met automatiseerde handhaving, met nieuwe camera's die kunnen kijken, die op verschillende plekken kunnen worden ingezet, maar ook op afleiding en telefoongebruik kunnen controleren, proberen ze zoveel mogelijk toch de handhaving op peil te houden.

[0:17:21] Maar staande houdingen, controles op alcohol, zaken die zichtbaarheid van politie, die de subjectieve pakkans zouden verhogen, wat echt behoorlijk meer werkt bijna dan de hoogte van de boetes, dat is inderdaad een manier om handhaving alleen maar effectiever te maken.

[0:17:44] Ik kan alleen maar gelijk geven dat het een probleem is, terwijl het wel degelijk enorm kan helpen als er meer wordt gehandhaafd en niet alleen elektronisch.

[0:18:02] Dank u wel.

[0:18:06] Ook voor mij kan ik danken aan de heer Daan en mevrouw Aerts voor de toelichting.

[0:18:11] Afgelopen jaar is er heel veel aandacht geweest voor de vetbijken en ik denk ook terecht, maar ook bij deze aantallen zie je met name ook bij de gewone fiets en onder 60 plussers ook het aantal verkeersgewonden en doden toch toenemen.

[0:18:25] En ik was benieuwd of u nog wat dieper kon ingaan op het veiliger maken van die gewone fietsen ook, want ik zag daar bredere banden bij staan.

[0:18:31] Is er nog meer laaggaande fruit waarmee we niet alleen de fatbike veiliger kunnen maken, maar ook de gewone fiets?

[0:18:38] Extra eisen die je daar zou kunnen stellen.

[0:18:40] Heeft u daar suggesties voor, nog richting de Kamer?

[0:18:45] Mevrouw Aerts?

[0:18:49] Er zijn wel ideeën over, maar we hebben er nog niet zo lang geleden ook nog even naar gekeken.

[0:18:57] Het lastige is alleen dat we op dit moment niet weten wat precies... of het die zaak ook echt veiliger maakt.

[0:19:03] Bijvoorbeeld kun je zo'n fiets beter in balans laten blijven, ook als mensen met een hele lage snelheid rijden.

[0:19:11] Dus dat maakt het lastig om daar met zekerheid uitspraken over te doen.

[0:19:15] Wil jij dat nog aanvullen?

[0:19:19] Helemaal goed.

[0:19:23] Ik wil namens de VVD nog een vraag stellen.

[0:19:36] Ik zag in het maatregelenoverzicht, en dat is ook herkenbaar,

[0:19:39] dat er ook ingegrepen moet worden in de fysieke ruimte.

[0:19:43] Rijbaanscheiding, 30 kilometer per uur.

[0:19:45] Er zijn misschien nog wel meer maatregelen te bedenken.

[0:19:52] Heeft u ook gekeken naar onze omringende landen, in de Benelux bijvoorbeeld, of in Duitsland, waar het aantal verkeersdoden ongeveer per hoofdte van de bevolking hetzelfde is, maar waar zij veel minder met dat soort maatregelen bezig zijn?

[0:20:04] wat de effectiviteit van die maatregelen is.

[0:20:07] Of is het überhaupt heel moeilijk om een vergelijk te maken tussen deze landen.

[0:20:11] Dus mijn generieke vraag is eigenlijk, kijkt u ook naar de omriggende landen voor maatregelen en de effectiviteit daarop?

[0:20:17] Of doet u dat niet?

[0:20:25] Dat doen we zeker.

[0:20:26] En we zitten ook in allerlei vergelijkende onderzoeken.

[0:20:31] Softrek heeft ook een project, een Europese project, dat heet Trendline.

[0:20:36] Waarbij in heel Europa een vergelijking wordt gemaakt tussen hoe de belangrijkste, wat dan key performance indicators wordt genoemd.

[0:20:45] Denk over snelheid, over handhaving, over drankgebruik.

[0:20:50] Allemaal met elkaar wordt vergelijken, dus ook een aparte voor infrastructuur.

[0:20:53] Dus een internationale benchmarking en dat ook actief, alsof we proberen het in onderzoek eraan bij te dragen, dat gebeurt en daar leren we ook veel van.

[0:21:05] Het gaat dan ook niet alleen over wat de fout is, maar ook over het draagvlak van maatregelen daarover en hoe je dat kunt zien, hoe dat per land verschilt.

[0:21:12] Bijvoorbeeld voor 30 kilometer per uur zorgen ze in stedelijke omgeving.

[0:21:16] Dus dat doen we, daar kunnen we ook veel van leren.

[0:21:18] Het is wel zo dat Nederland

[0:21:20] tamelijk uniek is met de hoeveelheid fietsers die we hebben en wat dat betekent voor de inrichting van de infrastructuur en de stedenbouw en de planning.

[0:21:28] Dus dat maakt het moeilijker om van andere landen te leren.

[0:21:34] Dus bijvoorbeeld een van de beste jongetjes van de klas nu is Noorwegen, maar die houden hun hart vast als door bijvoorbeeld de introductie van de elektrische fiets veel meer mensen daar gaan fietsen.

[0:21:46] Helder, dank u wel.

[0:21:47] Dan kijk ik naar de heer Van Asten, als u nog een vraag heeft namens D66.

[0:21:52] Ja, dank.

[0:21:53] In het rapport op pagina 15 wordt gesproken over veilige voertuigen.

[0:21:59] En dan gaat het over de gemiddelde leeftijd van de auto's in Nederlands Wagenpark is gestegen.

[0:22:03] Dat wordt gezien als negatief, want moderne auto's zijn uitgerust met meer veiligheidsmaatregelen.

[0:22:08] Dat is natuurlijk voor de automobilisten en bijrijder fijn nieuws, tenminste als ze een nieuwe auto rijden.

[0:22:17] Maar is er ook onderzoek gedaan naar die grotere nieuwe auto's ten opzichte van de verkeersveiligheid van andere weggebruikers?

[0:22:28] Zoja, wat waren daar de uitkomsten van?

[0:22:33] Zeker.

[0:22:34] En daar geldt natuurlijk ook gewoon de wetten van de natuurkunde.

[0:22:38] Dat een zwaarder voertuig in een botsing met een lichter voertuig of bijvoorbeeld een kwetsbare verkeersdeelnemer vaker schade zal brokken aan die andere partij.

[0:22:49] Alleen al gewoon al door het verschil in massa.

[0:22:52] Dus dat speelt zeker mee.

[0:22:54] Dus alle voertuigen die groter of zwaarder zijn, die vormen daarmee wel een risico voor de tegenpartij.

[0:23:00] Vaak zijn ze juist wel weer veiliger voor de

[0:23:02] ...inzittenden die natuurlijk een behoorlijke mate van bescherming geniet.

[0:23:08] Ja, zeker.

[0:23:09] Gaat door haar.

[0:23:10] Ja, want zoiets vermoed ik al, al was natuurkunde niet mijn favoriete vak op middelbare school.

[0:23:16] Maar er staat natuurlijk bij, veilige infrastructuur, veilige voertuigen, veilige snelheid... ...dat dat veilige voertuigen dus wel is gericht op het voertuig en de inzittenden daarvan... ...en niet het veilige voertuig in zijn omgeving.

[0:23:30] Meneer Damen.

[0:23:32] Nee, dat is niet helemaal zo, in ieder geval bij de... Maar je zou het wel denken.

[0:23:39] En dat is ook de manier waarop mensen ernaar kijken.

[0:23:41] Maar bij de Europese instantie die bijvoorbeeld sterren uitdeelt over hoe veilig een auto is, wordt wel degelijk ook gekeken naar hoe ze in hun omgeving veilig kunnen zijn, of ze fietsers kunnen detecteren of...

[0:24:00] wat dat betekent als ze in botsing komen, maar dat is misschien maar niet meer dan 20% van zo'n star rating over hoe veilig zo'n auto is.

[0:24:10] Dus het sneeuwt wel wat onder.

[0:24:11] Ik wou nog op de vorige vraag nog aangeven van, we hebben ook onderzoek hiernaar gedaan, ook naar zwaardere auto's en elektrische auto's die wat zwaarder zijn.

[0:24:21] En daar ook hebben we gezien dat, en dit is enigszins tragisch, dat eigenlijk al een lichte auto

[0:24:28] al voldoende is om heel gevaarlijk te zijn.

[0:24:30] Dus het is niet zo van, oh, nu zijn er zwaardere auto's en nu zijn er veel meer kwetsbare verkeersdelende jongens die slachtoffer worden.

[0:24:42] Een lichte auto kan al heel veel schade berokkenen.

[0:24:49] Dank u wel.

[0:24:51] Even hier door.

[0:24:56] Feitelijk kan het zo zijn.

[0:24:58] Dat zegt u net ook.

[0:25:00] Het kan ook met een lichtere auto ook al gevaarlijk zijn.

[0:25:04] Maar de veiligheidsbeleving, hoe het ervaren wordt, dat kan natuurlijk wel een verschil in mijn beleving uitmaken.

[0:25:11] Namelijk hoe groot een auto is, hoe mensen dat ervaren.

[0:25:14] Ik las ook ergens de breedte van auto's kan ook nu inmiddels in de infrastructuur zo zijn we hebben.

[0:25:20] ook al van betekenis zijn als het gaat om het beleven van veiligheid.

[0:25:23] Hebt u daar ook beeld bij?

[0:25:24] Hebt u daar ook onderzoek naar gedaan?

[0:25:26] Naar die beleving van veiligheid.

[0:25:29] Want feitelijk kun je het constateren dat het niet uitmaakt, maar het zou mijn vraag zijn om te beleven.

[0:25:35] En kijken of daar antwoord op gegeven kan worden.

[0:25:37] U mag ook zeggen als dat niet lukt hoor.

[0:25:40] Nee, ik weet dat niet.

[0:25:41] Het zou kunnen dat we daar onderzoek naar gaan, maar ik weet, ik heb het nu niet paraat en ik vind het ook een heel goede vraag.

[0:25:46] Dank u wel.

[0:25:48] Ik zou nog wel wat dieper in willen gaan bij die categorie van 60-plussers die vaker een verkeersongeval heeft.

[0:25:59] Is er ook data van hoeveel procent van de 60-plussers inmiddels vrijwillig bijvoorbeeld een fietshelm gebruikt en wat dat doet met het aantal gewonden mensen die komen te overlijden?

[0:26:12] Wat zijn daar de ontwikkelingen op dit moment in?

[0:26:19] We beginnen even met de eerste vraag, het eerste deel van de vraag.

[0:26:25] Het hoeft niet specifiek zo te zijn dat ouderen relatief meer betrokken zijn bij een ongeval, maar dat ze door hun kwetsbaarheid eerder letsel hebben.

[0:26:37] We doen trouwens wel onderzoek naar hoe ouderdom daar van invloed op kan zijn, dus dat het risico verhoogt.

[0:26:47] dat de letselkans hoger is.

[0:26:51] Uw vraag over de metingen en in hoeverre ouderen vaker een helm droegen dan vroeger.

[0:26:58] Er worden sinds nog niet al te lange tijd ook metingen gehouden van hoeveel fietsers een helm dragen.

[0:27:08] Die zijn qua methode wel onlangs aangepast, maar op hoofdlijn zijn ze wel redelijk te vergelijken, die metingen.

[0:27:14] En daaruit blijkt wel dat de helmdracht met name onder e-bikes wel toeneemt en dat dat vooral ook de ouderen zijn.

[0:27:22] De cijfers moeten we even... Die kunnen we eventueel later nog toesturen.

[0:27:27] Maar dat is in ieder geval wel het algemene patroon wat we zien, ja.

[0:27:31] Dank u wel.

[0:27:32] Dan ga ik wederom naar de heer Van Astel, als hij nog een vraag heeft.

[0:27:37] Het is uiteraard niet verplicht, maar ik wil u wel een gelegenheid geven.

[0:27:42] Ik kan ook eerst nog even naar de heer Jumelet kijken.

[0:27:47] Kom ik zo even bij u terug, de heer Jummelet.

[0:27:50] Voorzitter, ik denk dat het belangrijk is om te constateren dat regels van elkaar verschillen per provincie, per locatie, per gemeente.

[0:28:02] Daar heb ik het bijvoorbeeld over, heb je op een rotonde voorrang of niet?

[0:28:07] Ik merk op dat dat per gemeente, zelfs in een gemeente, kan verschillen, van locatie.

[0:28:14] Dat kan verwarrend zijn.

[0:28:16] ook meegenomen in onderzoeken.

[0:28:20] Ik probeer het snel te vinden of daar iets over opgeschreven staat.

[0:28:23] Ik constateer in ieder geval dat erge verschillen zijn.

[0:28:25] De fietsersbond zegt eigenlijk dat je ook voorrang zou moeten hebben op de rotonde.

[0:28:34] Ja, homogeniteit vinden we een belangrijk iets.

[0:28:39] Als je in de inrichting homogeniteit herkenbaar hebt, dus als je op verschillende plekken komt en de voorgangssituatie voor fietsers is anders.

[0:28:48] Is dat een minnetje?

[0:28:51] SOF als wetenschappelijk instituut zou zeggen dat het meest veilige is fietsers uit de voorrang, zoals we dat zeggen.

[0:28:59] Dus dat fietsers geen voorrang hebben.

[0:29:01] Maar dat heeft natuurlijk ook te maken met de situatie waarin fietsers nu terechtkomen.

[0:29:05] Dus als je kijkt naar wat het meest ongevallen veroorzaakt, dan zou het beter zijn dat fietsers dat niet doen.

[0:29:10] De Fietsersbond vindt dat

[0:29:12] Victim blaming, denk ik.

[0:29:14] En die willen van, het moet zodanig zijn dat fietsers dan niet degene moeten zijn die uit de voorrang gaan.

[0:29:22] En dat kan ik ook wel begrijpen vanuit hun belangenvereniging.

[0:29:29] Ik kan me in het gesprek van vorig jaar herinneren dat ook het voorbeeld van Delemarken aan werd gehaald met vrijwillige helplicht waar met ouders en kinderen ingezet werd om het te stimuleren van die hel.

[0:29:45] Zijn er recent nog meer voorbeelden van landen of is het voorbeeld in Denemarken verder ontwikkeld hoe je die vrijwillige helmplicht bijvoorbeeld, nu zeg ik plicht, vrijwillig helm gebruik, hoe je dat nog meer kunt stimuleren?

[0:29:58] Zijn er sinds afgelopen jaar nog ontwikkelingen geweest die misschien interessant zijn?

[0:30:02] Of zou je er nog iets meer over kunnen vertellen hoe je zonder de vitaliteit te raken mensen toch wel wat meer kunt stimuleren om die helm te gebruiken?

[0:30:11] Wie mag ik het woord geven voor de vrijwillige antwoordplicht?

[0:30:15] Nee, het is nog steeds verreweg het beste voorbeeld, het Deense voorbeeld, van beginnen met ouders van jonge kinderen, dan de jonge kinderen zelf, en die in opgroeien volgen tot belangrijke keuzes naar de lagere school, naar de middelbare school en naar de universiteit, totdat ze weer zelf kinderen hebben.

[0:30:34] Dat is hun aanpak.

[0:30:35] Oké.

[0:30:37] Lieve Nelsen, gaat over.

[0:30:39] Ja, dank.

[0:30:40] Ik wil nog heel even teruggaan over het aantal slachtoffers op de fiets.

[0:30:44] In het balkje was dat by far de grootste groep onder de slachtoffers in het verkeer.

[0:30:51] Daar werd door u bij gezegd, dat moet u ongeveer denken aan het fietspaaltje dat daar staat, waardoor mensen vallen.

[0:31:00] Dat kan zijn het al dan niet vergevingsgezinde randje.

[0:31:05] Ik was benieuwd, is er nou meer informatie over de drukker wordende fietspaden met meer vervoersmiddelen?

[0:31:13] Dat zal ongetwijfeld dit effect versterkt hebben.

[0:31:16] Verschillende snelheden, verschillende groottes.

[0:31:19] Maar is daar meer

[0:31:21] Misschien hebben we de data wel, maar is er ook inzicht in?

[0:31:32] Er wordt een druk overleg gevoerd.

[0:31:34] Dat is alleen maar goed, want dan kunnen we kijken of we goed kunnen bedienen met deze vraag.

[0:31:38] Mevrouw Aerts.

[0:31:41] Ja, zeker in stedelijke gebieden zie je wel dat het steeds drukker wordt.

[0:31:48] Dat levert ook weer eigen problematiek op, ook met verschillende soorten van fietsen en hoe dat allemaal samengaat.

[0:31:56] Wij proberen ons wel zoveel mogelijk op de statistieken en zo te richten.

[0:32:00] In het wat verder verleden hebben we daar ook wel onderzoek naar gedaan, ook met camera's en ook wat dat bijvoorbeeld voor conflicten oplevert.

[0:32:08] Dus dat biedt wel verdere informatie die gebruikt kan worden om te kijken van, oké, wat zijn nu precies de problemen en wat is de aanpak?

[0:32:20] Zeker als het gaat om echt de grote aantallen te voorkomen, proberen we wel zoveel mogelijk te kijken naar wat weten we eigenlijk over de oorzaken van echt het ongeval zelf.

[0:32:29] Of daar per se drukte altijd een rol speelt,

[0:32:33] Voor zover wij weten staat dat niet met stip op 1, maar dat is ook natuurlijk een registratie kwestie.

[0:32:44] En wat we wel zien is dat de snelheidsverschillen binnen het fietspad van belang kunnen zijn en ook de breedte van bijvoorbeeld carcobikes.

[0:32:51] Maar het lijkt eerder inderdaad, het is heel moeilijk nog om daar een soort drempelwaarde aan te hechten van dus dat het risico dan echt op ongevallen steeds groter wordt.

[0:32:59] Het zorgt er wel voor dus dat mensen zich oncomfortabel voelen op het fietspad.

[0:33:06] Maar risico verhogend is voor ons echt moeilijk om dat gewoon goed te kunnen zien.

[0:33:14] Ik zou nog wel iets meer willen weten over verkeershufters.

[0:33:26] Ik hoorde de heer Van Hast een vraag stellen over middelengebruik en ook het gebruik van alcohol.

[0:33:30] weten we ook hoe vaak er veel plegers zijn bij dat soort gedrag.

[0:33:36] Is daar ook nog data waar wij als Kamer wat mee zouden kunnen dat het toch mensen zijn die vaker overtredingen begaan.

[0:33:44] Zijn dat ook dingen die jullie onderzocht hebben?

[0:33:46] Is het onderzocht?

[0:33:53] We gaan beide proberen te antwoorden misschien.

[0:34:02] Ja, dit is duidelijk iets wat we onderzoeken en waar we ook mensen voor in het instituut hebben die ons dan al waarschuwen van... Pas wel op met mensen die heel veel boeters hebben, zeg maar.

[0:34:14] Degene die een tsunami van boeters hebben.

[0:34:17] Want er zijn nu ook even ongeveer mensen die het hele land door rijden en ook heel veel kilometers maken.

[0:34:25] Dat is altijd een disclaimer die we intern ons voorgehouden wordt.

[0:34:29] Pas op met zomaar uit data... conclusies te trekken.

[0:34:38] Maar wat er wel zo is, is dat er zijn studies bekend waaruit dat mensen die veel boetes krijgen ook vaker bij ongevallen betrokken zijn.

[0:34:50] En dat kunnen dus boetes voor snelheid zijn en boetes voor alcohol.

[0:34:54] Het is wel zo dat in Nederland het gewoon niet zo'n grote kans is dat je meerdere keren voor alcohol wordt, zeg maar, dat je wordt gepakt.

[0:35:05] Er zijn niet zoveel fuiken meer, er zijn niet zoveel alcoholcontrollers meer.

[0:35:15] Ik kijk nog even een kwart zeker naar de heer Duiven.

[0:35:17] De heer Van Asten nog een vraag?

[0:35:22] Het is bijna de constatering.

[0:35:23] Ik zie dat we dus eigenlijk niet gemeten hebben op alcohol.

[0:35:30] Dit jaar in ieder geval niet.

[0:35:32] Maar ook de constatering dus dat er minder alcohol en middelen fuiken zijn opgezet.

[0:35:39] Nou, dat weet u misschien niet, maar misschien ook wel.

[0:35:42] Is dat een bewuste inzet van middelen geweest of... Ja, het is wel een ongeluk gesamenlopen in ieder geval.

[0:35:51] Vindt u niet?

[0:35:52] De vraagteken mag u erachter bedenken.

[0:35:58] Ik weet dat de minister van Justitie en Veiligheid nog een paar jaar geleden heeft gezegd dat ze inderdaad anders, niet zozeer minder, maar anders met hun middelen omgaan.

[0:36:10] en met het idee om het nog steeds zo effectief te doen.

[0:36:14] Dus er is iets bewust achter, maar met de bedoeling om hetzelfde resultaat te halen.

[0:36:22] Verdere vragen daarover aan de minister, zou ik zeggen.

[0:36:26] En Juwelet en de heer De Hoop, ik kijk nog een keer naar de heer Van Asten of u alle vragen heeft gesteld.

[0:36:32] Dat is het geval.

[0:36:34] Dan zijn we aan het einde gekomen van deze technische briefing.

[0:36:36] Ik wil u dan in ieder geval hartelijk danken voor uw komst en het beantwoorden van de vragen.

[0:36:40] Heel hartelijk dank daarvoor.

[0:36:42] Ook dank aan de mensen die hier belangstelling voor getoond hebben.

[0:36:44] Dank aan de leden en de ondersteuning.

[0:36:45] En ik sluit deze technische briefing.

[0:36:47] Dank u wel.