Discriminatie, racisme en mensenrechten

[0:00:00] Die ermee bezig zijn, ga ik u expliciet attenderen op u spreektijd die vastgesteld is op vijf minuten per fracties en hen heeft vier interrupties. Allereerst het woord aan de heer van baard.

[0:00:13] De voorzitter dankuwel. Ik heb onlangs de turkse nederlandse familie uit giethoorn uit de zembla uitzending die jarenlang geteisterd werd door racisme bezocht en ik weet dat de jongeman waar het om gaat youssouf op dit moment met ons mee kijkt naar dit debat en voorzitter, ik zal maar gelijk met de deur in huis vallen. Ik ben echt kwaad. Ik ben woedend over hoe deze familie terwijl ze te maken hadden met racisme en discriminatie. Jarenlang in de steek zijn gelaten door autoriteiten. Deze mensen zijn geterroriseerd en konden niet rekenen op de overheid om ze te beschermen. Ze werden racistisch bejegend. Ze werden geïntimideerd kregen te maken met vernielingen. En wat deed de politie? De politie stuurde deze mensen weg toen ze aangifte wilde doen. Sterker nog, de politie zijn. Het gaat om kattenkwaad, voorzitter, kattenkwaad, terwijl we hier te maken hebben met racisme en discriminatie. Voorzitter, hoe heeft dit kunnen gebeuren. Hoe kunnen de politie en de gemeente zo vouwen in de aanpak van racisme. En hoe kan het nou zo zijn dat deze mensen door de overheid zo enorm in de steek zijn gelaten. Voorzitter, eerste minister bereid om deze familie te bezoeken en om namens de overheid excuses te maken en kan de minister garanderen dat deze mensen de hulp krijgen die ze verdienen. En voorzitter, wat leren we hiervan? Het is echt schandalig echt ronduit schandalig dat de politie en de gemeente zo veel steken hebben laten vallen. Dat dat deze mensen zijn weggestuurd door de politie en dat ze niemand hadden waar ze zich toe konden wenden. Een voorzitter. We weten dat dit niet het enige geval is. Voorzitter is die aanwijzing discriminatie waar de politie zich op moet baseren is die wel voldoende bekend bij de politie is die aanwijzing wel dwingend genoeg geformuleerd om ervoor te zorgen dat de politie ook in de gevallen waar discriminatie er toe doet doet wat ze moeten doen en voorzitter, hoe zorgen we nou eindelijk voor dat elke gemeente beleid heeft tegen discriminatie. Het laatste onderzoek heeft aangetoond dat slechts één op de drie gemeenten concreet beleid heeft tegen discriminatie en voorzitter is het dan ook geen tijd dat we gemeenten gaan verplichten om antidiscriminatiebeleid te hebben, net zoals we gemeenten verplichten om woningmarktbeleid te hebben. Dat staat gewoon in de wet en dat kunnen we dus ook met antidiscriminatiebeleid doen. Voorzitter, ik kom bij de anti moslim website boerkaverbod en denk wel zo vanaf het begin tegen deze wet denk waarschuwde toen de werd behandeld werd voor de vreselijke gevolgen hiervan en voorzitter, die vreselijke gevolgen die blijken nu uit een rapport van het ministerie van sociale zaken. We lezen wij schrijnende voorbeelden van vrouwen die aangeven dat ze aangevallen worden vernederd worden die het gevoel hebben om hun sociale paria te zijn en voorzitter, de gevolgen van die wet design onmenselijk. Het is gewoon een anti moslim wet die niemand wilde zonder toegevoegde waarde en met vreselijke maatschappelijke gevolgen. Daarom heb ik twee vragen aan de minister beseft de minister. Wat de regering heel veel nederlandse vrouwen met deze wet aandoet. Gezien de gevolgen uit het rapport en bent u daarom bereid om deze wet zo snel mogelijk in te trekken, voorzitter, dan het onderwerp etnisch profileren. Hoe gaat de minister ervoor zorgen dat het toetsingskader van het college voor de rechten van de mens. De norm gaat worden binnen de overheid. En hoe gaat de minister ervoor zorgen dat deze norm ook getoetst gaat worden, is de minister bereid om deze mensenrechten toets aan alle instanties verplicht te stellen alvorens zij tot welke vorm van profilering dan ook overgang en wanneer is uiterlijk de doorlichting van alle risicoprofielen bij alle departementen binnen de overheid afgerond en op welke risicoprofielen richt die doorlichting zich eigenlijk moeten we die gaan verbreden naar meer factoren nu ook weten dat bij de belastingdienst bijvoorbeeld ook geprofileerd werd op uiterlijke kenmerken valt dat ook onder de scope van die doorlichting. Zo nee, moeten we dat dan niet gaan.

[0:04:46] Doen. U heeft nog dertig seconden.

[0:04:48] Oké, voorzitter, tot slot. Dan heb ik een oprechte vraag aan de minister. Waarom gebruiken we eigenlijk nog het woord ras in overheidscommunicatie in wetten en zelfs in de grondwet omdat volgens mij zo'n beetje iedere wetenschapper het over eens is dat ras niet bestaat. Er is geen verschil tussen mensen als is maar één ras het menselijk ras. Mijn laatste vraag is dan ook aan de minister zou de minister bereid zijn om in nederlandse overheidscommunicatie en in wetgeving niet meer het woord ras te gebruiken voor de volledigheid zou ook alvast een vooraankondiging willen doen dat ik voornemens ben een tweeminutendebat aan te vragen. Dankuwel.

[0:05:28] Dankuwel. Meneer van baalen. De heer moeilijk jaar naam is.

[0:05:31] Ja. Dank u wel. Voorzitter, en ik zit hier vandaag namens collega's salima, belhaj, die helaas vanwege ziekte thuis in quarantaine zit allereerst een dank van woord aan de minister voor de snelle beantwoording van de lange lijst met vragen en ik sluit me aan bij de woorden van de een van palen over de situatie in giethoorn de konden straks een bijdrage ook over op terug. Voorzitter, door de politie langs de kant van de van de weggezet worden bepaald uiterlijk hebt een dure auto of uit een rij worden gehaald. Luchthaven moet je zwart bent. Een mooi pak draagt blijkbaar is dat verdacht in het bestrijden van racisme, discriminatie zou de overheid voorop moeten lopen. Maar bij etnisch profileren is het juist de overheid die slachtoffers veroorzaakt met de motie. Belhaj kon sorry spock de ruime meerderheid van de kamer zich duidelijk uit verzoekt. De regering kon forum het stembusakkoord geïnitieerd door control alt liet overheidsinstanties etniciteit niet te laten gebruikt om fraude te bestrijden. En dan lijkt het kabinet nu uitvoer aan te geven met een toetsingskader. Maar daarmee wordt gebruikt voor etniciteit niet uitgesloten, terwijl de minister daar zelf over zwijgt, en ik citeer tot dergelijk onderscheid zeer moeilijk vrijwel nooit te rechtvaardig is en bijna altijd leidt tot schending van het discriminatieverbod. Mijn vraag aan de minister is dan ook waarom waarom duizenden medewerkers op ministeries en bij uitvoeringsorganisaties gaan trainen in een ingewikkeld toetsingskader wanneer het antwoord in negenennegentig van negen, negen van de honderd keer zal zijn. Dit mag niet. Dit is discriminatie. Waarom dan niet? Toch? Een verbod, zoals de motie bill. Hij verzoekt nog voor de duidelijkheid. Mijn fractie acht deze motie hiermee nog niet afgedaan, graag een reflectie van de ministerie. Voorzitter, hoeveel aanwijzingen dat er sprake is van discriminatie, heeft de politie nodig om daarvan aangifte op te nemen. Het juiste antwoord is nul. De politie dient aangifte van discriminatie in beginsel altijd in behandeling te nemen en de vraag is in hoeverre die kennis bij de politie is ingebed bij het gezin in giethoorn, waar de van dadelijk over sprak wat slachtoffer werd van racistische intimidatie was klaarblijkelijk niet het geval. Zo zaken bij zembla,

[0:07:50] maar niet alleen de politie ook de gemeente. Oh en schoten tekort en de enige partij die de klachten van het gezin wel serieus leek te nemen, was de gemeentelijke antidiscriminatievoorziening, maar helaas heeft niet elke gemeente een die antidiscriminatievoorziening met evenveel kennis en slagkracht. Zo lezen we ook in de brief van de minister van gisteren terug kan de minister reflecteren op wat er misging in giethoorn en krijgt het thema racisme, discriminatie structureel de nodige aandacht in de lokale driehoek. En hoe kijkt de minister aan het voorstel van de ncf om burgemeesters in kleine gemeenten verantwoordelijk te maken voor beleid rondom discriminatie en racisme. Voorzitter, voorzitter van de blik voorwaarts in het coalitieakkoord zijn duidelijke afspraken gemaakt onder andere over de aanpak van woningmarkt discriminatie en ik diende als woordvoerder zelf vorig jaar een motie in om die aanpak stevig te verankeren in de wet goed verhuurderschap is deze minister ook bij die wet betrokken en zorgt zij ervoor dat daar ook daadwerkelijk afdwingbare regels inkomen tegen woningmarkt discriminatie. Voorzitter, het coalitieakkoord gaat uiteraard over meer van het tegengaan van arbeidsmarktdiscriminatie tot het versterken van de gemeentelijke antidiscriminatievoorziening. En nu is het tijd om al die afspraken omzetten in plannen. Het doelstellingen een helder tijdspad daarom nog ter afronding twee vragen aan de minister. Wanneer kunnen we de aangekondigde systematische aanpak van discriminatie en racisme verwachten en woorden in die aanpak duidelijke doelstelling opgenomen over het terugdringen van discriminatie op de arbeidsmarkt en de woningmarkt en over de melding is en aangifte bereidheid bij.

[0:09:31] George.

[0:09:32] Dank u wel. Heer.

[0:09:33] U heeft de interruptie van uw vrouw lijdt.

[0:09:37] Voorzitter. We hebben dat juridisch toetsingskader etnisch profileren natuurlijk. Gezien de brief daarover de zijn ook nog vragen over gesteld in feitelijke vragenronde en ik ga zometeen ook nog een en ander over vragen aan de minister. Maar

[0:09:53] het komt op ons verkeerd over dat ik etnisch profileren mag niet. Daar zijn we het over eens. We vinden het niet. We willen niet dat het in profilering klaar komt of voorkomt. Punt eronder schreef de honderd moet ook opgeruimd worden. Noem maar op. Dat willen we allemaal. Maar als ik dan in antwoorden zie die gesteld zijn dat neutrale selectiecriteria door het college van de rechten van de mens worden genoemd voor profilering te zijn. Postcode hoogte inkomen, kinderopvang door een gastouderbureau familielid in het buitenland laaggeletterdheid. Dan zijn dat toch ook selectiecriteria waarbij eigenlijk je alarmbellen afgaan. Denkt d zesenzestig dat er neutrale selectiecriteria te formuleren zijn of zouden we de ministers moeten vragen of we überhaupt wel door willen met dat maken van die risicoprofielen met de intrinsieke risico de in dat er discriminatie in zit en ook heel vaak heel vaak te vaak racisme, maar dat we dat we echt een stap terug moeten gaan of wat denkt die.

[0:11:02] Van de heer moeilijker en ik wil de commissie verzoeken om de interrupties zo kort mogelijk te houden.

[0:11:07] Dan gaan we niet te redden binnen de tijd.

[0:11:08] Wanneer moet ik aan. Dan kun je dankuwel voor de vragen voor u en ik denk dat in de lange inleiding van de vraag van mevrouw leijten een deel groot deel van mijn zorg ook zit. Ik moet ook eerlijk bekennen. Ik vervang vandaag, mevrouw belhaj die hier heel lang mee bezig is geweest. Wij vinden dat die motie niet geheel recht wordt gedaan en daarom het die vraag ook gesteld aan de minister, want wij hebben complimenteerde de minister met het opstellen van een toetsingskader, maar we hebben nog eens zorgen over het in de praktijk wel uberhaupt kan gaan werken. Dus ik volg eigenlijk de inleiding van uw vraag. Ik ben samen met u nu benieuwd naar de het antwoord van de minister.

[0:11:55] Uw termijn was ook af. Die moet ik er niet. Dan gaan we naar mijn vrouw leidt

[0:12:01] voor eerste termijn.

[0:12:03] En voorzitter, herinner mij dat ik niet heel erg optimistisch aan dit debat begin omdat om kwart voor een er nog eventjes een sloot brieven kwam van de belastingdienst en de profilering aldaar

[0:12:17] die eigenlijk hier op de agenda horen te staan. Het gaat over hoe er binnen de afdeling mkb van de belastingdienst op achternaam familienaam alle uitwerpen zijn gedaan. Hoe de om is gegaan met die zwarte lijst met wie dat gedeeld is. We weten dat er mensen in het toeslagen schandaal nog steeds geweigerd worden voor een autoverzekering. Ze zijn door de overheid erkend als gedupeerden. Maar ze staan nog geregistreerd bij verzekeraars. De de de dat hoort hier eigenlijk te staan op deze agenda staat bijvoorbeeld de uitvoering van de motie marijnissen met het opschonen van al die data die vervuilde data. Tegelijkertijd zien we dus die rapporten naar buiten komen bij de belastingdienst. Ik heb ze niet allemaal kunnen analyseren. Maar ik vraag de minister. Hoe gaan we dit nou beter doen want zij is verantwoordelijk voor de coördinatie van het opruimen van die shit. Om het maar even zo te zeggen

[0:13:09] want dat is echt wat het is. Er is als je dit leest waar gezocht is hoe er op mensen wordt gesproken. De tranen schieten je in de ogen. Dat is reden geweest voor allerlei profilering die uiteindelijk gedeeld is met uwv gemeenten sociale verzekeringsbank, verzekeraars, banken ook private sector. Mensen zitten daardoor gevangen. De minister staat aan de lat om dat op te ruimen en tegelijkertijd krijgen we via andere kanalen die informatie ook nog. Ik zal in ieder geval voor de kamer een voorstel gaan maken, zodat wij dat niet op drie verschillende terreinen, zowel financiën als binnenlandse zaken, maar ook digitale zaken dit volgen. Maar dat we dat ook zelf gaan doen. Maar ik vraag ook de minister. Hoe gaan we dit nou doen want natuurlijk is het uitvoeren van emotie marijnissen het opruimen van die shit en zorgen dat er die nog een keer gebeurt een enorme klus. Dat realiseren wij ons echt ook toen we die motie indienen. En toen werd aangenomen, realiseerde denk ik. Ieder kamerlid zich wat dat voor klus zou zijn. Maar op het moment dat je ziet dat er tegelijkertijd allerlei zoektocht te zijn naar hoe kunnen we toch nog leuker risicoprofielen gaan opzetten die dan niet discriminatoir zijn heb ik toch het idee dat we het niet over hetzelfde hebben. En dan kom ik op dat toetsingskader. Het toetsingskader is gemaakt op etnisch profileren, prima schade en schande dat het nodig is. Schande dat het tussen de oren gebracht moet worden dat je dat niet doet, maar tegelijkertijd als ik dan in de antwoorden op vragen eenentwintig zie die zijn gesteld bij de feitelijke vragen dat een neutraal selectiecriteria. Dan is postcode waar iemand woont of wat iemand inkomen is dan denk ik ja, dan sluipt er in een nieuwe forum van risicoprofilering alweer discriminatie die we ook niet willen. Dus dat brengt me eigenlijk op de vraag moeten we wel op deze manier doorgaan met fraude onderzoek, risicoprofilering en en het beoordelen van mensen op bepaalde kenmerken die eigenlijk misschien helemaal niks zeggen of ze wel of niet ter goede trouw zijn en ik zou er eigenlijk wel een visie op willen hebben dan giethoorn. Ik heb het echt afschuwelijk gevonden die uit zending. Ik vind het waardeloos te horen dat deze mensen.

[0:15:21] We hebben aangeklopt en overal de deur is gewezen en ik maak me eigenlijk zorgen om de reactie van de minister. We gaan ervan leren. We nemen het serieus. We gaan een onderzoek doen. We hebben alle antidiscriminatievoorzieningen die horen gewoon te werken. Dus ik wil eigenlijk ook dat de minister. De gemeente, maar ook de politie gaat gaat opdragen dat gewoon in werking te treden dat je een manier hebt om dat onder de aandacht te brengen, ook al is de samenstelling van de gemeente zoals het in giethoorn. Wellicht is heel eenzijdig. Ook daar horen antidiscriminatievoorzieningen gewoon publiekelijk bekend te zijn. Want nu is het dit gezin wat echt om te janken is als je die uitzending ziet. Maar de volgende keer is het een een een stel met liefde van hetzelfde geslacht of misschien wel. Naja een jonge vrouw die wil gaan werken wat in de gemeenschap niet zo gewoon is en die daarop gedicht discriminatie hoort nooit en de de de de de alertheid daarop moet echt steviger. Dus daarom vind ik. We gaan onderzoek doen eigenlijk net iets te slap spreekt die gemeente er eens op aan en we weten allemaal best welke gemeente dan wat extra aangesproken moeten worden. Voorzitter, op dertig seconden, de agenda hadden wij ook heel graag breder stilgestaan bij het interessante en indrukwekkende gesprek wat we hebben gehad over de erkenning van het slavernijverleden we vanochtend. We besproken in onze procedurevergadering dat we opnieuw een gesprek daarover gaan organiseren en waarschijnlijk ook een apart debat. Dus ik zal de de sp-fractie zal dat daar inbrengen. Tot slot,

[0:17:00] ik zou graag de minister willen vragen hoe we ervoor kunnen zorgen dat de staatscommissie, discriminatie en racisme en de album de nationaal coördinator dat we daarop een stap vooruit zetten, want de sp is er heel erg bang voor dat dat mooie is naar buiten. Maar dat het tegelijkertijd niet doet wat we allemaal wel nodig hebben in deze samen levering en dat is namelijk de erkenning van discriminatie en racisme en het aanpakken ervan, want anders dan zijn wij hier al die debatten achteruit.

[0:17:30] Dankuwel mevrouw en leijten dan mevrouw van der woude van de ggd

[0:17:35] dankuwel,

[0:17:36] Zoals mevrouw leijten zei discriminatie moet niet. Het is er nog steeds op te veel plekken naam werd er nog veel werk voor ons als politiek door bijvoorbeeld het bestraffen van dit soort gedrag en door als overheid het goede voorbeeld te geven en kritisch te zijn naar ons eigen handelen nog kritischer ook als dingen niet goed gaan of goed zijn gegaan en door erop te sturen dat de juiste boodschappen worden afgegeven op scholen door symbolen in de openbare ruimte elkaar aan te spreken, maar ook concreet hier door het neerleggen van actieplannen en het installeren van commissies en coördinatoren een beetje in de lijn van wat die net hoorde van mevrouw leijten. Het helpt als ook in de opdracht van die nationaal coördinator racist tegen racisme en discriminatie als daarin beschreven staat als daarin expliciet wordt wat hij wel of niet gaat doen en als verschillende initiatieven niet overlappen of kar en de wielen rijden en ik was vandaag benieuwd. Voorzitter, hoe het ermee staat, want de vvd was hier op zich op voorstander van het instellen van die coördinator omdat ze iemand goed kan zijn om daar waar het nog moeilijk blijkt om politieke wensen zoals het uitbannen van discriminatie tot uitvoer te brengen. Overal

[0:18:47] kan dat goed zijn als kickstart vliegwiel, waarna het uiteindelijk in het dna van alle departementen en decentrale overheden hoe het land er dus dan is het belangrijk dat er een verbinder is en coördineert en aan de slag gaat en de politiek besluit de coördinator voert uit. Ik zeg dit zo expliciet omdat ik me wel een beetje zorgen maken. We hebben negen december ontmoet en ik zou inmiddels graag willen weten wat hij nu heeft gedaan. We zijn een aantal maanden verder waar zijn mee bezig geweest met concrete stappen gezet. En wat kunnen we komende maanden verwachten van deze coördinator ook van zijn keuzes. En hoe kunnen wij daar nou zicht op krijgen als kamer in de tussentijd en een van de partijen waarmee de coördinator een gesprek zal gaan is de college voor de rechten van de mens en een rapport daarvan over veiligheid in openbare ruimtes wederom geagendeerd bij dit debat en voor mij dan een mooie gelegenheid om wederom te beginnen over het grootste aantal meldingen in dat rapport, namelijk over vrouwen. Discriminatie op geslacht is duidelijk een enorm probleem in de openbare ruimte en we hoeven niet te raden waar dit over gaat over straat, intimidatie en overschrijdend gedrag niet iets wat zwaar in de grote steden af en toe meemaken, maar dagelijks elke dag dag in dag uit week in week uit jaar na jaar opletten wat je aan hebt in welke wijk niet doordat donkere steegje doen alsof je aan het bellen bent als je nou eens een groep c groepje jongens loopt of ja, je een capuchon op doen als je ergens fietst en vanuit de commissie ocw willen we gaan kijken naar preventie van dit fenomeen in aanvulling op alle repressie lijnen zijn ronde tafel hierover komt eraan. Maar de gigantische omvang van dit probleem. Zeker als je niet toe gevallen erbij betrekt dat dat zou toch zeker aandacht moeten krijgen in dit programma

[0:20:34] en we zijn een paar maanden verder en ik was benieuwd want ik heb het vorige keer ook gevraagd aan uw voorganger vraag. Ik zeg ik tegen de minister pardon via de voorzitter aan de minister en die was het daar op zich mee eens dat de aanleiding was om hier expliciet naar te kijken en zij zei we zullen straks zien of de coördinator dit punt opneemt en daar maak ik even aan. Ik pak hem vandaag weer op. Wat gaan we hiermee doen en bent u dit eens met de vvd dat hier aandacht voor moet zijn en daar bij het evalueren van de gemeentelijke antidiscriminatievoorzieningen die zijn net ook terecht genoemd in het licht van wat er in giethoorn is gebeurd. Ook gekeken worden hoe het staat met gemeentelijk beleid voor het bestrijden van vrouwenhaat in assen verschijningen zoals programma veilige steden ook probeert te doen en wat hebben gemeenten dan nodig. Ook van ons van als landelijke overheid of juist niet.

[0:21:28] Ik ben verder ook.

[0:21:30] Het is al twee keer gevraagd. Maar ik doe het ook nog even hoe die coördinatie zich gaat verhouden tot de staatscommissie tegen racisme en discriminatie. Wat ik ook zag want het was best een overleg met veel stukken. Het nationaal actieplan mensenrechten is ook geagendeerd. Dat is een ouder plan dat zich lijkt te richten op toegang tot voorzieningen. Dat is een keuze die ken ik ergens in tweeduizend negentien is gemaakt. Klopt het dat het dat smaldeel behandeld. Hoe goed ook. Maar is het daarom dat het plan niet ingaat op andere mensenrechtenschendingen en is het niet tijd als ik al die plannen nu naast elkaar zoals die om de boel een beetje op te schonen. Om te zorgen dat de coördinator niet verstrikt raakt in deze.

[0:22:14] Bestuurlijke. Spaghetti,

[0:22:16] Dat was een dankuwel. Voorzitter,

[0:22:18] Dank u wel, mevrouw. U heeft de interruptie van mevrouw leijten. Daarvoor zit ik zo'n poetst.

[0:22:23] Ik heb de introductie of de de inleiding. Net als bij de heer polak van d zesenzestig gegeven als je kijkt naar de risicoprofilering die profielen die worden opgezet om risico's voor toezicht op te zetten. Etnisch profileren willen we niet toe komt een toetsingskader, maar er komen dan nieuwe, zogenaamd neutrale indicatoren als inkomen postcode gezinssamenstelling het daar kan de discriminatie al heel snel ook weer insluipen zou het niet goed zijn als we is getreden gaan heroverwegen hoeven met die dat soort opstellen van profielen omgaan als overheid.

[0:22:59] Hoe kijkt de vvd daar tegenaan. Mevrouw van der woude. Ja ik vond dat de hele interessante opmerking die u net maakte een vraag die stel daarna is heel principieel. Want inderdaad toen u begon over zijn neutrale indicatoren bij het maken van risicoprofielen. Dat lijkt me eigenlijk vrijwel eigenlijk alles wat je opnoemt heeft wel een bepaalde lading man vrouw waar je woont. En toch doen we heel heel regelmatig identificeren we groepen aan de hand van die kenmerken hebben wel vaak een reden voor. Maar als je zegt je moet dit in dat departement of door die overheidsorganisatie niet meer laten doen. Stel je dan niet de vraag moeten we uberhaupt nog profileren. En als je dat zegt

[0:23:44] dan moet je ook iets doen aan de doelstellingen die je oplegt bijvoorbeeld aan gemeenten aan de marechaussee aan de politie. Want die zullen de doelen die wij stellen niet meer op dezelfde manier kunnen halen als en die profileren. Hoe voorbeeld te geven als je op zoek bent naar daders van meisjesbesnijdenis. Dan ben je niet per se op zoek naar mannen of naar vrouwen. Maar je bent misschien wel op zoek naar mensen uit een bepaalde cultuur. Het is niet efficiënt om je hele chinese of marokkaanse of turkse gemeenschap of autochtone gemeenschap of indiase gemeenschap daarbij te betrekken, want daar komt het niet voor. Maar bij eritrese en somalische gemeenschap wel vaker. Dus het deze dingen zijn geboren uit de volgens mij uit een behoefte tot efficiënt zijn uit een behoefte tot maximale veiligheid garanderen, bijvoorbeeld als het de marechaussee betreft of snelheid maken. Dus ik vind het heel erg lastig en ik kan er nu niet op antwoorden. Maar ik vind het wel de abstractie waarmee de vraag stelt wel super interessant en dan moeten we zeker over hebben.

[0:24:55] Gewoon eten.

[0:24:56] Waar het mij om gaat is dat er natuurlijk de zijn best gerechtvaardigde onderzoeken onder een groep van van onze samenleving als het gaat over preventie en dat soort zaken. Maar hier zie je natuurlijk dat die risicoprofielen zijn gemaakt

[0:25:11] voor repressie

[0:25:13] en dat ook het automatisme van het delen van die risicoprofielen helemaal ingebakken zit bij onze overheid. Dat is naar aanleiding van die ministeriële commissie aanpak fraude ook wijdverbreid beleid geworden en we zien dus ook dat het opruimen van dit soort shit moet het echt

[0:25:30] en dan kun je dus de vraag stellen, moeten wij werken met die profielen. Want op het moment dat we zouden zeggen we willen graag dat de hindoestaanse gemeenschap hier in den haag onderzoeken op bijvoorbeeld type diabetes. Twee, omdat we weten dat het vaker voorkomt in die groep

[0:25:50] vervaardigde grond die volgens mij de toets kan doorstaan. Maar op het moment die zich vermaken. Een profiel en met dat profiel kan allerhande overheid forse fraude en ook nog verzekeraars en banken voor een signalering aan de slag.

[0:26:05] De schiet het doel voorbij

[0:26:08] die discussie aangaan. Maar ik heb het een beetje gehoord dat de vvd dat eigenlijk ook wel wil. Laten we dat gaan doen. De komende tijd dat we ons niet de pas afsnijden voor preventie en dat soort zaken. Maar dat we wel dit soort rigoureuze fijnmazige.

[0:26:22] Ja.

[0:26:23] Verdachtmaking van grote groep in onze samenleving dat we dat uit gaan sluiten voor de toekomst.

[0:26:30] Kijk nog even naar mijn vrouw van der woude.

[0:26:32] Ja. Waard. Wat mij betreft denk je zo'n gesprek over zou moeten gaan is. Wat wil je bereiken met die profilering en vind je profilering voor dat doel gerechtvaardigd is. Het gaat het om bescherming van medische of om andere reden gaat het om de nationale veiligheid of is er een financiële doelstelling? Bij fraudebestrijding? Is er altijd een financiële doelstelling glas die niet uitmaakt hoeveel geld weglekt hoef je niet te profileren. Dus die discussie moet je denk ik voor elke soort van profilering bij ook doel scherp maken en dan kun je het gesprek. Pas goed voeren.

[0:27:05] Mevrouw van der woude, ik zie twee interrupties. Allereerst de heer c dr,

[0:27:09] Dank u. Voorzitter, ik ben het eens het etnisch profileren als het een voordeel is van een bepaalde gemeenschap dan totdat een rechtvaardig kan sites, zoals mevrouw leijten dat aangeeft. Maar ik wil me even scherper stellen wat. Nou als wij zouden zeggen dat etnisch profileren op men dat iemand als verdachte zou worden gegaan, zou worden aangenomen, aangemerkt of op men dat de norm overtreden zou worden dat je dat aspect expliciet niet meer moet willen dat je anders onderscheid maakt tussen mensen die bijvoorbeeld van een. De nederlandse na de nederlandse nationaliteit hebben op op basis van huidskleur of uiterlijke kenmerken toch toch eerder kans hebben om als verdachte aangemerkt te worden. Hoe kijkt de vvd naar dit punt en is hij het niet met de christenunie formaat. Sommige partijen ook eens dat je dat aspect eigenlijk niet meer moedwillig.

[0:27:58] Mevrouw van der woude,

[0:28:01] Nou. Ik probeer om even samen te vatten. Maar het moet het nooit zo zijn dat je huidskleur van belang is om voor als verdachte aangemerkt te kunnen worden. Dat lijkt me duidelijk. Ik denk dat hij zo maak ik een even scherp. Ik denk dat hij dat.

[0:28:13] Doet de heer c de. U vraag was niet helemaal duidelijk. Dus wellicht kunt u het nog een keer stellen?

[0:28:18] Maar we gaan een goede kant op. Dus het is volgens mij. Nou dan kan ik een dan kan ik in meegaan met de vvd. Maar dat betekent bijvoorbeeld dat de marechaussee. We kennen allemaal de kaart van de heer de bouman mega die uit rij wordt gehaald. Diner die nederlandse nationaliteit heeft. Maar op basis van uiterlijke kenmerken wel degelijk mogelijk uitdraaien wordt gehaald omdat er mogelijk sprake zou zijn van een van de een samenloop van verschillende criteria de is de vvd toch ook met de christenunie eens dat dat eigenlijk dus niet meer zou moeten willen,

[0:28:48] Mevrouw van der woude,

[0:28:50] En nu zegt hij wat anders had net over verdachte wat zien waar u nu over heeft is risicoprofilering. Dus we hebben iets gehoord. Er is iets in oeganda en we halen mensen uit te draaien die op gaan. Deze lijkt zoiets. Dus uw vraag ging net over verdachte. Het moet niet uitmaken en je moet niet sneller verdacht kunnen zijn op basis van je huidskleur. Maar als je risicoprofilering toepast, moeten er volgens mij hebben we dat ook afgesproken dat we zou willen altijd meerdere identiteiten kenmerken van belang zijn.

[0:29:24] De heer c. Wilt u zich nog verder? U heeft ze vier jaar en u heeft inmiddels het dan eerste de heer van baarle.

[0:29:35] Ja. Voorzitter dankuwel. Ik ben ik ben opzoek naar wat het antwoord van de vvd'ers wanneer volgens de vvd nou precies gerechtvaardigd is om selectiecriteria zoals etniciteit en nationaliteit, maar ook bijvoorbeeld geboorteland te gebruiken in risicoprofilering. Kijk wij van denk zijn in die zin niet tevreden met het toetsingskader van het college voor de rechten van de mens. Wij hebben liever dat het gewoon categoraal verboden wordt. Maar er is een van norm. Dat is beter dan niks. Maar voorzitter, wanneer is het nou volgens de vvd toegestaan. Ik hoorde net uit financieel belang hoorde net uit veiligheidsbelang.

[0:30:16] Mevrouw van der woude.

[0:30:18] Nee ik heb niet.

[0:30:18] Is gezegd dat er dan allemaal toegestaan is.

[0:30:21] Ik moet zeggen wat hij doet vind ik wel een beetje ingewikkeld. Dus een discussie die we op het ogenblik samen aan het voeren zijn. Wanneer moeten we dit nou wel en niet doen ze ook nog een discussie een wording. We hebben gezien dat er wat afstand is tussen wat college zegt wat hier gezegd wat er in bestaande stukken staat de minister is druk bezig om daar een antwoord of leren formuleren en u wilt u van mij precies vandaag per casus weten wat mijn antwoord daarop is.

[0:30:44] Dat heb ik niet. Ik wil juist die.

[0:30:46] De discussie die mevrouw leijten het aangaf. Die vind ik heel goed om te voeren. Want als zij zeggen dit identiteit merk en vervolgens het volgende identiteit merk mag allemaal niet meer. Dan kan ik niet overzien wat dat voor gevolgen heeft voor de diverse departementen. Vooral ons overheid beleid kan ik nu niet over.

[0:31:04] Voorzien,

[0:31:05] Dus ik stel voor dat we die discussie samen verder blijven voeren. Maar dan wel op het juiste abstractieniveau. En nu kunnen we nog vijfendertig cases hier voorleggen. Ik heb het antwoord. Nee.

[0:31:20] Nou, voorzitter. Volgens mij stel ik de vraag op een vrij hoog abstractieniveau want want want uit uit uit het oogpunt van welke doelen vroeg ik is het volgens de vvd gerechtvaardigd. Kijk voor versus voorzitter, laat ik een voorbeeld noemen als het bijvoorbeeld gaat om profilering op op geboorteland. Dat is gedaan vanuit het doel bewuste overweging effectiviteit hebben we plukken mensen eruit en dan en dan kunnen we dat efficiënter en sneller doen. Op grond daarvan moet ik stukken lezen waarin gezegd wordt een koppeling tussen geboorteland. De mensen ambtelijke stukken mensen met dat geboorteland die voer die die design een verhoogd risico en mijn vraag is voorzitter, moeten we uit bijvoorbeeld zo'n financieel oogpunt wat mevrouw van der woude het noemt als een van de redenen waarom dit zou kunnen doen. Wel dit soort dingen doen waardoor je dat soort direct terug lezen bij de overheid. Dat soort greg dat mensen op basis van hun geboorteland gekoppeld worden aan een risico en dat is volgens mij de fundamentele vraag is efficiency is veiligheid zo belangrijk dat we de glijdende schaal van discriminatie af gaan.

[0:32:31] Mevrouw van der woude,

[0:32:32] Voorzitter direct koppelen aan geboorteland om fraude op te sporen bij het de vvd zich ook tegen uitgesproken. Maar u vroeg net aan. Precies welk geval kan het wel en niet en vervolgens ging het over oud profileren. Om al het overheidsbeleid en daarvan zeg ik. Dat is een te grote discussie. Als je de voorliggende vragen niet beantwoord. Wil je wil je je doelstellingen die je nu nog hebt voor al die departementen halen dan is dat daaraan gekoppeld. Dan moet je daar ook anders over denken. Dat kan.

[0:33:05] De heer van malen,

[0:33:07] Voorzitter, kijk ik vind dat we wel gewoon op dit moment heel erg duidelijk kunnen zijn. Ik vind dat we heel erg duidelijk kunnen zijn en dat is ook wat ik teleurstellend vind in het normenkader van het college voor de rechten van de mens. Daarin staat uit bijvoorbeeld een effectiviteit overweging mag je die indicatoren gebruiken omdat het dan lekker snel gaat voor de overheid mag iemand profileren op geboorteland heb. Voorzitter, ik vind effectiviteit nooit een reden om iemand te profileren op geboorteland. Voorzitter, mevrouw van der woude design net namens de vvd. Dat vinden wij ook niet maar de vvd heeft wel tegen mijn motie gestemd. Die vroeg om dat te gaan verbieden in de handhaving. Dus mag ik dan concluderen dat de vvd op dat punt gedraaid is. Dat zou ik heel erg mooi vinden want dan kunnen we profilering op geboorteland kunnen we met elkaar gaan verbieden.

[0:33:57] De mevrouw van der woude, er namelijk graag naar mevrouw simon,

[0:34:02] Voorzitter in mijn herinnering en dat zijn heel veel moties bij.

[0:34:06] Heel veel debat.

[0:34:08] Hebben wij tegen meerdere moties tegen etnisch profileren gesteld. Ik weet omdat bij een was ikzelf betrokken. Goede precieze formulering van deze van even want de zeer veel emoties die op de punt zijn ingediend, weet het niet. Ik weet niet waarom in dit geval tegen hebben gestemd, maar er zal vast een reden zijn geweest, is vaste collega, woordvoerder van me geweest. Wij zijn tegen racisme en discriminatie als partij. Daar gaat het om en het gaat maar door. Ook omdat ze samen als kamerleden proberen dit tegen te gaan wat u nu doet dat woordjes vangen. Ik vind het niet effectief. We hebben ons uitgesproken tegen racisme, tegen discriminatie tegen etnisch profileren zoveel mogelijk en dat laatste is omdat ze de definitie samen nog steeds niet scherp hebben. Wat is etnisch profileren? Waar moeten we het wel doen? Waar moeten we het niet doen. We kwamen net al een stap verder toen we het hadden over groepen die we soms ook moeten beschermen. Maar soms ook depressie. Als ik die daders van meisjesbesnijdenis wil vinden. Dat was niet om die daders te beschermen, kan ik u.

[0:35:06] Wil je iets heel anders met ze doen.

[0:35:08] Maar ik moet wel weten waar ze zitten moet ik dan bijvoorbeeld als arme gemeente de hele stad door door databestand halen. Dat is toch ook niet effectief. Dus dit soort dingen blijkbaar aan het zoeken. U wilt van mij vandaag alle antwoorden op alle kaartjes op alle richtingen. Ik dank u voor.

[0:35:25] Trouwen en kennen.

[0:35:26] Voor het ontzag het wij voor mijn mening, maar ik ben maar één van de partijen in de kamer die dit samen met u probeert op te lossen en probeer dat nou eens op een constructieve manier te doen.

[0:35:36] In plaats van op deze manier.

[0:35:39] Meneer van baarle,

[0:35:41] Voorzitter, ik heb ik heb ik heb mevrouw van der woude gewoon een hele open vraag gesteld. Ik heb mevrouw van der woude een hele open vraag gesteld of zij een algemene visie van de vvd kan geven wanneer profilering op etniciteit en nationaliteit zou kunnen. Wij willen het categoraal verbieden. Wij vinden gewoon niet op basis van efficiëntie, overwegingen of wat dan ook dat je dat moet toepassen. De vvd daar een andere visie op hebben in algemene zin een voorzitter om dat af te doen als bordjes vangen die discussie. Voorzitter, u zou eens moeten kijken naar hoeveel slachtoffers dit heeft gemaakt naar de mensen die het slachtoffer zijn van zijn en dan deze discussie afdoen als woordjes vangen. Dat vind ik pas omgegooid. Dat vind ik pas omgegooid.

[0:36:26] Ik ga door naar mevrouw simons, die ook nog geen interesse heeft voor mevrouw van der woude.

[0:36:30] Dankuwel voorzitter. Ja hoor, mevrouw van der woude het een onderscheid maken tussen profileren en het opsporen van verdachten en ik heb een vraag. Laat ik nou ja.

[0:36:43] Ik heb twee vragen voor ze.

[0:36:45] Laat ik beginnen met de volgende, zodat we duidelijk hebben met elkaar wat ons vertrekpunt is in deze discussie. Mijn vraag aan mevrouw van der woude is.

[0:36:54] Waar ligt.

[0:36:55] Voor de vvd de prioriteit bij het halen van doelstellingen van departementen. Dat heb ik mijn vrouw van de boudewijn een aantal keer horen zeggen of voorzitter het respecteren van mensenrechten, artikel één van onze grondwet en voorkomen van slachtoffers. Want die prioriteit bepaalt het vertrekpunt.

[0:37:13] Van waaruit wij.

[0:37:15] Deze discussie voeren daar beleid op vorm geven dus even als ook weer baseline.

[0:37:23] Mevrouw van der woude,

[0:37:26] Was de duidelijke vraag voor ons staat artikel een respecteren van mensenrechten.

[0:37:32] Voorop, mevrouw simons.

[0:37:35] De tweede introductie. Dank u voorstellen. Dat is ook een duidelijk antwoord. En dan vervolgens is het dan niet zo dat als dat je vertrekpunt is dat het argument niet kan zijn.

[0:37:49] Ik maak me zorgen over doelstellingen van departementen die tenslotte ook mede door ons worden vormgegeven. Wij bepalen die doelstellingen nota bene mede dat je dan ook je kunt realiseren dat geprofileerd worden op basis van allerlei kenmerken

[0:38:07] die die samen risicoprofielen vormen. Dat leidt tot verdachtmaking. Ik ben benieuwd of mijn.

[0:38:14] Van de waren dat ook zo ziet een vrouw van haar woning.

[0:38:19] Dat klopt het. Die het nastreven van effectiviteit niet mag leiden tot het schenden van mensenrechten. Volgens mij bent u daar naar op zoek. Je moet proportionaliteit in wat is een mensenrechtenschending. En waar zoek je die tijd op moet je dus tegen of ook voor tegenover elkaar kunnen zetten. Maar je moet tegelijkertijd wel en dat is ja sorry, dat ik af en toe bestuurlijk nadenken ook nadenken over wat je departementen heb opgedragen te doen en wat dat voor gevolgen heeft gehad voor een handelen. Dus wat jij hen hebt gevraagd. Dus je kan niet aan één kant aan een touwtje trekken en niet aan de andere kant.

[0:38:57] Mevrouw simons,

[0:38:58] Dank u. Voorzitter, ik zal dit mijn laatste voor dit moment maken. Mijn laatste interrupties voor dit moment zijn. Dan ben ik heel erg benieuwd hoe mijn vrouw van de waren dat die balans ziet want je kunt niet stellen dat als je prioriteit is het respecteren van mensenrechten, het respecteren van het eerste artikel van onze grondwet en het voorkomen van slachtoffers van racisme en discriminatie. Dat je vervolgens tegelijkertijd in één adem zeggen.

[0:39:22] Maar efficiency.

[0:39:25] Maar doelstellingen dat dat dat rijmt niet met elkaar en ik zou er toch aan toe willen voegen eigenlijk in herhaling willen vallen dat wij wij wij wij bepalen die doelstellingen. Dus ik begrijp dat je terugkijkend kunt zeggen we hebben opdrachten gegeven en die moeten we misschien herzien. Maar dan is dat volgens mij de taak waar we voor staan en en niet het vasthouden aan de doelstellingen die we wellicht met beperkte kennis, met beperkte inzichten zelf hebben vormgegeven. Voorzitter,

[0:39:53] Mevrouw van der woude,

[0:39:56] Ja dat snap ik. Daarom vond ik de vraag van mevrouw leijten ook zo goed. Volgens mij kan je hier bijna piramide van maslow op toepassen. Het zit hem eerst in veiligheid beschermen van zoveel mogelijk mensen in het medisch beschermen. En als je dan naar beneden aftelt, krijg je steeds minder zwaarwegend belang en uiteindelijk kom je kom je bij geld. Maar volgens mij moet je die discussie over hoe ga je om het profilering ook langs die lijnen vroeg als het gaat om veiligheid en beschermen. Doe je het anders dan bij fraude bescherming? Daar kan ik me iets bij voorstellen.

[0:40:33] Dan ga ik nu naar de eerste termijn van mevrouw koekoek.

[0:40:38] Dank u, voorzitter, het zou niets gezegd hoeven worden, maar het kan geen kwaad om het wel te herhalen. Discriminatie bestaat en het is alom aanwezig. Dat zien we alleen al in de manier waarop er in deze kamer zonder moeite hele groepen mensen worden gedemoniseerd, maar ook subtieler in de manier hoe we met elkaar omgaan. Daarom vind ik het belangrijk om te benadrukken dat racisme, discriminatie meer is dan gedragingen die kwalificeren als een strafbaar feit in het wetboek van strafrecht. Het is namelijk ook de gezicht zwart verven en een pruik opzetten en vervolgens defensief en agressief reageren als iemand aangifte, pijn of vernedering door te ervaren. Het is ook publieke voorzieningen creëren die niet toegankelijk zijn voor mensen met een beperking en ook en dat horen we veel uit onze europese achterban homostellen niet volledig erkennen als de ouders van hun kinderen in verschillende landen in onze unie.

[0:41:23] Voorzitter,

[0:41:24] Discriminatie en racisme zit in onze wetgeving beleid en onze systemen zit onze cultuur en de manier waarop geprogrammeerd zijn. Het zit letterlijk in de fundamenten waarop ons land dit continent gebouwd is en dat is problematisch. Wat gaat in tegen een van de basisbeginselen van de samenleving gelijkwaardigheid.

[0:41:42] Voorzitter, om discriminatie en racisme te bestrijden is film nodig. Het begint uiteraard bij jezelf. Ken je privileges. Lees je in en ga aan het werk. Maar we zitten hier in parlement waar wetgeving maken politieke debat voeren en het beleid van de overheid controleren, en daarom vindt het belangrijk dat we racisme en discriminatiebestrijding gaan behandelen als een volwaardig beleidsterrein, zoals we dat ook doen bij klimaat of veiligheid, want uitingen van haat en discriminatie door regeringsleiders en grote groepen mensen. Elders dienen als inspiratie voor haatzaaien hier en vice versa en daarom de volgende vragen. Voorzitter, kan de minister schriftelijk een overzicht geven van de verschillende beleidsmaatregelen op basis waarvan discriminatie en racisme worden bestreden, juist ook de minder zichtbare vormen waar ik naar zo net naar verwees denk ook aan het denken aan wetgeving campagnes intern beleid, inclusief hoe de effectiviteit hiervan gemeten wordt, en ik vraag dit omdat het coalitieakkoord een in mijn ogen nog vrij summier en te onsamenhangend beeld geeft van het anti racisme en discriminatie beleid. Volgende vraag. Wat verwacht de minister van de nationaal coördinator aan concrete output? Hierbij sluit ik me aan bij de collega's die de vraag al eerder stelde en is de minister in navolging van het onderzoek naar het koloniale verleden in indonesië bereid een breed onderzoek naar ons koloniale verleden te laten uitvoeren.

[0:42:58] Waarbij mogelijk ook de impact.

[0:43:00] Van dit verleden op hedendaagse, racistische en discriminerende structuren wordt meegenomen. Daar heb ik nog vragen over specifieke vormen van discriminatie. Voorzitter, naar aanleiding van het verschijnen van het jaarlijkse alde europe rapport. Het voelt schriftelijke vragen ingediend over de landenspecifieke aanbevelingen die hierin gedaan zijn. Toch zou ik ook graag een reactie willen vragen van de minister op deze aanbevelingen, met name over de groeiende haat, retoriek richting transpersonen en het specifiek richting trance vrouwen in de media met betrekking tot racisme. Voorzitter, welke concrete acties onderneemt de minister met betrekking tot de bestrijden van anti aziatisch en anti zwarte racisme, maar ook voorzitter, de toename van haat retoriek vanuit extreem rechts jegens moslims en joden. Hoe en ondervangt de minister. Deze trend en ik sluit me aan bij de vragen die eerder zijn gesteld over het etnisch profileren en de duidelijke afgebakende uitzondering, want uit de beantwoording op de vragen voeg namelijk niet dat er aanleiding zou zijn om breed toe te laat om dit breed toe te laten binnen het afwegingskader van het college voor de rechten van de mens.

[0:44:02] Voorzitter, mensen rechten zijn er om te beschermen tegen racisme en discriminatie en onrechtvaardige beperkingen van rechten en vrijheden door de overheid, maar de overheid heeft op de positief heeft ook de positieve verplichting om ervoor te zorgen dat private partijen onderling geen inbreuk maken op elkaars grondrechten. Welke inspanningen levert de minister om racisme en discriminatie onderling te bestrijden en bijvoorbeeld om discriminerende algoritmes van sociale media tegen te gaan.

[0:44:28] Voorzichtig om af.

[0:44:29] De sluiten zou ik graag nog eens benadrukken dat de bestrijden van racisme en discriminatie in ieders belang is. Grondrechten zijn universeel en beschermen. Iedereen. Ze zorgen ervoor dat de rechten van gemarginaliseerde groepen overal en altijd beschermd worden en ze zijn dus niet inwisselbaar of selectief toepasbaar gelijkwaardigheid draagt bij aan een samenleving waar voor iedereen plek is en kleine kansen en het draagt bij aan het vertrouwen in elkaar en ons spelen welzijn en heel eerlijk gezegd. Voorzitter, is het gewoon de eerlijk enige eerlijke manier van leven.

[0:44:58] Hartelijk dank, mevrouw koekoek. Dan gaan we nu naar ons nieuw lid onder ons en mijn vrouw moeten we moet loer heb ik het zo.

[0:45:06] Zeker. Dankjewel. Ik wil niet. Maar nu zijn rotzooi. Ik wil niet meer nieuw zijn.

[0:45:12] Hartelijk welkom toch

[0:45:15] het woord dankuwel.

[0:45:19] Moet kunnen meedoen. Dat is de wens, maar helaas vaak niet de praktijk. Sterker nog, discriminatie is nog steeds aan de orde van de dag en het voorbeeld van de familie van giethoorn is volgens mij een voorbeeld wat we graag niet zouden willen

[0:45:35] van op een aantal punten. Allereerst het etnisch profileren, maar ook mijn collega's net een aantal opmerkingen over hebben gemaakt. Het heftige voorbeeld van het ongekend onrecht bij de kindertoeslagen affaire legt eigenlijk pijnlijk bloot welke effecten etnisch profileren in risicoprofielen heeft en wat de automatische gegevensverwerking met behulp van algoritmes voor ellende kan veroorzaken en het college voor de rechten van de mens. Die heeft voor gebruik van risicoprofielen die toetsingskaders opgesteld. U heeft aangegeven dat gaan toepassen. Zo far so good zou je zeggen. Maar de belangrijkste vraag die is net weer aan de orde geweest. Die blijft onbeantwoord, namelijk wanneer is er een objectieve en redelijke rechtvaardiging voor de te maken van onderscheidt door middel van risicoprofielen. Wat de pvda betreft niet het maken van het onderscheid naar zegt die van dat ze een uitzondering op de regel die uitzondering vraagt om een redelijke en objectieve rechtvaardiging. Ik zou willen dat de overheid voor de meest restrictieve uitleg gaat als het gaat om de rechtvaardiging voor het gebruik van etniciteit, ook al bieden straks rechters meer ruimte die ruimte hoeft u als overheid niet te nemen. Wat ons betreft zeker niet als mensen zoals we dat bij de kindertoeslagen affaire hebben gezien en nadeel van ondervinden wanneer de

[0:46:47] maken van dat onderscheid dan wel te rechtvaardigen.

[0:46:52] U gaf zelf aan in uw beantwoording om mensen te beschermen tegen potentieel gevaarlijke situatie. Ik vroeg er zelf een aan toe om kansen gelijkheid te bevorderen of, zoals uw minister collega's heeft gezegd om te kijken hoeveel mensen met een aow gat kunnen helpen als het gaat om de armoedebestrijding, maar met alle goede bedoelingen. We moeten blijven uitkijken dat het niet weer misgaat. Daarom kunnen we de overheid niet alleen op de mooie woorden geloven. Vertrouwen is goed, maar controle is noodzaak en wat ons betreft kunnen wij, voorzitter, niet zonder toezicht, nog zonder handhaving in uw college akkoord coalitieakkoord. Minister staat daarover dat er wettelijk geregeld gaat worden dat algoritmes en ik, citeer gecontroleerd worden op transparantie, discriminatie en werd ik er hartstikke mooi en dat een algoritme toezichthouder dit bewaakt in dit geval de autoriteit persoonsgegevens, maar met alle respect.

[0:47:44] De autoriteit is onderbemand en heeft meer te doen dan dit onderdeel. Dus mijn concrete vragen aan u krijgen we nog andere organisaties die de expertise al wel hebben ook een rol bij het toezicht vooraf op die algoritmes bijvoorbeeld het college voor de rechten van de mens. Kortom, hoe gaat u het toezicht op die algoritmes oplossen? Voorzitter, dan de oprichting van de staatscommissie discriminatie en racisme, zeker in het licht van het geven van het juiste voorbeeld als overheid, maar ook het aanstellen van een nationaal coördinator tegen discriminatie en racisme goede ontwikkelingen

[0:48:20] in uw brief dat de rapporteur van het nationaal programma met meerjaren

[0:48:25] de scherpe doelen en een jaarlijkse actie deel moet gaan komen. Mijn vraag aan u krijgt de rapporteur daarin helemaal de vrije hand? Of heeft u het nog doelen die het vooral of heeft het kabinet zelf nog doelen die het vooral zichzelf opleggen

[0:48:40] en waar het programma aan moet gaan bijdragen. Ik wil namelijk voorkomen dat het kabinet de verantwoordelijkheid op de nationaal rapporteur afschuift. Dat zou namelijk zonde zijn dan het belang om de antidiscriminatievoorziening te versterken. Goed dat samen met de vng wordt gekeken hoe we tot een landelijk dekkende stelsel kunnen komen van beter georganiseerde a face. Want mensen moeten echt naar die plekken kunnen om hun klachten te laten landen. Dat is helaas nog niet het geval. Waar ik me heel erg zorgen om maakt. Minister is het handhavingscapaciteit die op dit moment bij heel veel gemeenten, maar ook bij de politie tekortschiet zonder stok achter de deur blijven plannen om discriminatie te bestrijden steken in de fase van nota's. Ik noem ze papieren, tijgers. Want ik kan wel gemeenten gaan verplichten om nota te maken. Maar als het niet kunnen uitvoeren. Dan ben ik verder van huis. Met andere woorden, beste minister wilt u alstublieft ingaan op die handhavingscapaciteit. Want ook bij de politiegeweld. Je kan het wel melden. Maar als het geen prioriteit heeft als ze geen capaciteit hebben. Dan gaan we veel meer verhalen als we in giethoorn hebben gezien. De komende tijd zien. Helaas. U heeft ook nog dertig seconden. Ik ga afronden. Voorzitter,

[0:49:53] is mijn laatste onderdeel het voorkomen van discriminatie. En natuurlijk is het de door het kabinet aangekondigde versterking van het burgerschapsonderwijs een hele belangrijke stap. Maar minister, hoe gaat u bereiken? Hoe bereikt u mensen op het werk in sportkleding

[0:50:08] in buurten? Met andere woorden wat gaat u doen om tot in de spreekwoordelijke haarvaten van onze samenleving duidelijk te maken dat discriminatie niet kan. Dat was het voor.

[0:50:19] Hartelijk dank, mevrouw moet gaan we nu naar mevrouw westerveld van

[0:50:24] de groenlinks.

[0:50:27] Dankuwel. De voorzitter en voorzitter. We zouden er heel duidelijk over moeten zijn hoort in onze samenleving geen enkele plek te zijn voor discriminatie en racisme.

[0:50:36] En toch is juist hier juist in dit huis ook sprake van normalisatie van racistisch verbaal geweld van antidemocratische uitspraken en dreigementen en dat is het resultaat van grenzen die in de afgelopen jaren stukje bij. Beetje telkens weer zijn verlegd,

[0:50:52] want racisme en discriminatie is verboden, maar het zijn ook volksvertegenwoordigers hier in de tweede kamer die nederlanders met migratieachtergrond die vluchtelingen en die nieuwkomers onterecht verantwoordelijk houden voor allerlei problemen die eigen wanbeleid verbloemen door naar anderen te wijzen en voorzitter, dan moeten we ons bewust van zijn en dat mogen we benoemen

[0:51:12] maar bewustwording is een maar institutioneel racisme zit natuurlijk ook in onze systemen en vraagt daarom om een verandering van onze systemen en dan heb ik ook een heel aantal vragen opgeschreven over de toetsingskader van het college. Maar ik sluit me gemakshalve ook aan bij vragen die eigen door verschillende collega's al zijn gesteld die heel terecht zijn en ik zou daar een vraag aan willen toevoegen aan de minister namelijk of zij kan aangeven in welke situaties etnisch profileren. Wel is toegestaan. Heeft ze daar nou op concreet voorbeeld van want wij kunnen er op geen enkele komen, geen enkel voorbeeld dat ook proportioneel kan zijn en ik zou ook willen meegeven dat het belangrijk is om ook onafhankelijke evaluaties naar de rechtmatigheid en effectiviteit van proactieve handhaving met behulp van risicoprofielen te gaan en ik wil een vraag hoe kijkt ze daar tegenaan dan? Voorzitter, een ander dilemma. Want we kunnen discriminatie en racisme blijven veroordelen. We kunnen na anti-racisme demonstraties gaan regenboogvlag ophangen, maar het mag niet blijven bij symbolische acties en ik benoem dit omdat we ook zien dat de online een toename is van discriminerende uitingen van homofobie van antisemitisme en van andere uitspraken.

[0:52:27] Misschien.

[0:52:27] De heel concreet voorbeeld bij het europees kampioenschap mannen afgelopen jaar. Dan zag je dat aanvoerders regenboog kwam de droegen dat stadions in regelen.

[0:52:35] Mogen kleuren gingen.

[0:52:38] Je zag allerlei andere acties. Mensen die zich uitspraken tegen homofobie die zich uitspraken.

[0:52:43] Michael p.

[0:52:45] Maar na de verloren finale werden spelers uit het engelse elftal online overladen met racistische track was echt niet om de heen te komen en het was heel ernstig.

[0:52:57] Dan stel ik me hardop. De vraag wat heeft een regenboog aanvoerdersband voor winst als online al dat racisme door kan blijven gaan en ik weet dat wij hier niet gaan over het beleid van sociale media bedrijven, grote platforms. Ik weet ook dat we wachten op europese wetgeving, maar dit is wel een groeiend probleem en ik wil de minister vragen of zij daar ook een rol voor zichzelf in ziet en of ze op de een of andere manier daarover in gesprek kan gaan of dit bij haar collega's kan adresseren. Want ik zit ermee. Mijn maag en ik vind dat we dat hier zouden harder zouden moeten aanpakken.

[0:53:34] Een ander onderwerp van het is geen geheim dat ons land niet is ingericht voor alle inwoners en dat geldt ook specifiek voor de ruim één miljoen mensen met een licht verstandelijke beperking die niet zelfredzaam zijn. Daar is een aantal jaar geleden al een onderzoek naar gedaan en een bijkomend probleem is ook dat mensen met een lichtverstandelijke beperking vaak al weten dat het moeilijker is om mee te komen. Maar dat je nou eenmaal niet met trots gaat uitdragen dat je een beperking hebt en daar is mede om die reden een enorme blinde vlek

[0:54:02] en ik doe noem dat ook in dit debat, omdat het al hier ook gaat om uitsluiting om mensen die eenzaam zijn en die weten dat ze moeite hebben om mee te kunnen doen en ik wil graag van de minister weten wat de sinds het onderzoek een paar jaar geleden ook is gedaan. Specifiek voor deze groep. En wat is gedaan met aanbevelingen voor een betere dienstverlening voor eenvoudige communicatie zorgen dat informatie in begrijpelijke taal beschikbaar is en een samenhangende aanpak van wonen werk en inkomen en is het met ons eens dat die ook een een overstijgende aanpak voor moet zijn dat niet ieder departement met z'n eigen hokje bezig moet zijn dan voorzitter. Tot slot een paar woorden over de nationaal coördinator tegen racisme en discriminatie. Want hij is nu enkele maanden aan de slag. Maar ik denk de veelheid van onderwerpen die vandaag langskomt laat zien dat het een heel ingewikkelde klus is dat er nogal wat te doen is in onze samenleving en dat voor daadwerkelijk gelijkwaardigheid het ook heel erg belangrijk is dat inzet structureel en systematisch is en ik wil aan de minister vragen hoe zij aankijken tegen het op wettelijke termijn misschien verankeren van deze functie. Om ervoor te zorgen dat deze aanpak ook echt structureel is langdurig is en blijvend van aard is.

[0:55:12] Dankuwel.

[0:55:14] Veel dank, mevrouw westerveld ga ik nu naar mevrouw simons van.

[0:55:18] Dank u. Voorzitter, ik wil graag beginnen met te stellen dat ik heel blij ben dat een aantal leden hier al aan een aantal onderwerpen raakt of ikzelf helaas geen spreektijd heb. Het is een brede agenda. Dus nou ja goed dat gezegd hebbende voorzitter wil ik ook nog aan het begin van de bijdrage even zeggen dat ik het typisch vind dat slechts enkele uren voor dit debat essentiële bewijzen van overheid, racisme naar de kamer worden gestuurd. Maar dat is voor later helaas. Ik heb het natuurlijk over een stukken betreffende toeslagen schandaal. Vorige week kwam het rapport onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in indonesië van negentien, vijfenveertig tot negenenvijftig uit het rapport bevestigt dat heel veel mensen allang wisten namelijk hoe gruwelijk hoe structureel maar ook hoe normaal koloniale terreur van nederland was tijdens de indonesische revolutie. Hoe groot en hoe bepalend de rol van politiek den haag daarin de onderzoeksresultaten leiden tot excuses van minister-president voor het stelselmatige en wijdverbreide geweld van nederland in die jaren vijfenveertig, vijftig. Maar voorzitter, daarmee is de kous nog lang niet af want laten we eerst het beestje bij de naam noemen, maar het onderzoek opzettelijk spreekt over extreem geweld die term is misleidend, zoals ook de stichting cuyp kb ons al uitlegde. De term extreem geweld wekt de indruk dat er verschil is tussen acceptabel en onacceptabel geweld, maar kolonialisme is een mensenrechtenschending.

[0:56:39] Kolonialisme is illegaal en onder de kolonialisme bestaat geen acceptabel, geweld en navolging van critici op het onderzoek, zoals de heer jeffry pondaag en mevrouw francisca. Patty piloot herinner ik dit huis waar ook aan op het rapport zich totaal niet richt op de driehonderdvijftig jaar aan koloniaal terreur dat aan de revolutie voorafging. Waar blijft de erkenning van en de excuses voor het feit dat nederland zich in indonesië een, driehonderdvijftig jaar lang schuldig heeft gemaakt aan mensenrechtenschendingen door kolonialisme heeft het kabinet ook daarvoor een grootschalig onderzoek nodig is. Mijn vraag, terwijl de feiten eigenlijk al bekend zijn en hoe zit het met de vervolgstappen nu excuses gemaakt zijn want excuses alleen zijn namelijk niet genoeg. Voorzitter van, zoals ook uit het rapport bleek werd het grote nederlandse draagvlak onder de indonesische onafhankelijkheidsstrijd onderdrukken gemotiveerd door het idee dat de indonesiërs niet zelf konden bepalen wat goed voor hen zou zijn. Ik vind dat een cruciaal inzicht dat nederland dat beter kon en voorzitter, dat is dus precies de koloniale mind set waar we vandaag op de dag nog op talloze manieren mee geconfronteerd worden, bijvoorbeeld

[0:57:44] de relatie tussen nederland en aruba curaçao sint maarten bonaire st eustatius en saba. Een relatie die wordt getekend door wantrouwen jegens de landsregeringen en besturen een die doordrongen is van het idee dat wij hier in den haag beter weten hoe men daar zichzelf dient te coveren. Een en negeren een relatie die niet is gebaseerd op gelijkwaardigheid, maar onderdanigheid en machtsrelaties. Ondertussen levert die inwoners aldaar in structurele armoede met veel te hoge levenskosten en geen sociaal minimum over mensenrechten gesproken. Wanneer koloniale mind set leeft ook voort in het aanhoudende koloniale beeld dat mensen uit de voormalige koloniën en andere mensen van kleur stereotyperend als minder betrouwbaar minder hardwerkend en dat beeld dat uit zich in overheidsbeleid dat gebaseerd is op wantrouwen naar de burger.

[0:58:30] Ook deze mensen zijn nederlands burger.

[0:58:32] Kijk naar het toeslagen schandaal, naar het wijdverbreide gebruik van etnisch profileren en het restrictieve en inhumane asiel en migratiebeleid, de discriminatie, de volkshuisvesting, de arbeidsmarkt met grove geweld waarmee vreedzame anti zwarte piet demonstranten al decennialang geconfronteerd worden in andere woorden voor.

[0:58:50] Zit kolonialisme zit diep.

[0:58:51] Verwordt tot in onze instituten en tegenwoordig noemen we dat institutioneel racisme, maar de geschiedenis en de context van die term die zijn echt van wezenlijk belang om te begrijpen waar we het vandaag over hebben waar we staan, want zodra men realiseert dat het koloniale en slavernijverleden van nederland geen afgesloten tijdsperiode zijn geen bladzijde uit een boek. Maar op zijn minst.

[0:59:11] Een heel hoofdstuk op zichzelf.

[0:59:14] Wat mij betreft een heel boek. Maar goed.

[0:59:17] Wordt vandaag nog aan geschreven aan het boek erkend.

[0:59:20] Mening en excuses en vooral herstel van een logische en noodzakelijke vervolgstap, een stap waarin individuele schuld niet als afleidingsmanoeuvre wordt gebruikt om het gesprek mee te ontsporen. Maar als stap in de richting van het erkennen van de verantwoordelijkheid die we als samenleving hebben om onrecht uit het verleden en aldus manifestaties in het heden recht te zetten, en juist om deze reden zijn de onverminderd de komst van een en fors forse investering in het nationaal slavernij museum en de daadwerkelijke doorzettingsmacht van de nationaal coördinator discriminatie en racisme van groot belang. Tot slot.

[0:59:55] Voorzitter, ook. U heeft nog dertig seconden.

[0:59:57] Dank u,

[0:59:58] in navolging van het rondetafelgesprek dat onlangs plaatsvond rondom dit thema binnen het kader van rapporteur, repertorium justus.

[1:00:08] Ik wil daar graag een op een beperkt aantal manieren kort nog even voorbeelden van schetsen, bijvoorbeeld het aanbieden van formele excuses van nederland aan alle voormalige koloniën voor alle aspecten van het mensonterende verleden erkennen dat republiek indonesië officieel op zeventien augustus negentien, vijfenveertig onafhankelijk werd herstelbetalingen aan slachtoffers en nabestaanden van kolonialisme en slavernij, maar ook aan de staat indonesië die diens onafhankelijkheid gedwongen zag af te kopen. Keti koti tot nationale feestdag maken. Het noemen van straten en eindelijk instemmen met minimumloon, uitkeringen, kinderbijslag, ww en kostenverlagingen op de zojuist door mij genoemde eilanden zodanig dat wordt voldaan aan een sociaal minimum. Ik zou graag een ferme uitspraak horen tegen de racistische karikatuur en gebruik van zwarte piet. Een regeling voor met name ouderen uit de voormalige koloniën die hun aow gehad hebben en een algehele stop op etnisch profileren in plaats van een wankelend toetsingskader zoals het er nu ligt en waar.

[1:01:04] Collega's, reeds vragen over hebben gesteld. Ik dank u. Voorzitter,

[1:01:08] ruim buiten de tijd, maar we gaan naar

[1:01:13] mevrouw van s

[1:01:15] de ruim buiten te zijn. Voorzitter, ik krijg het proberen van niet. Door de bestrijding van discriminatie en racisme is een van de grootste uitdagingen van deze tijd en wij maken ons dan ook zorgen, want wij zien overheids instituties die er voor mensen zouden moeten zijn, maar die zich juist regelmatig schuldig maken aan discriminatie. De benoemen al we hebben vandaag al genoemd die belastingdienst. De politie in de vreemdelingenketen. De nctv, de gemeentes en dit is waarschijnlijk nog maar een topje van de ijsberg en ook valk-hotel

[1:01:46] worden vers

[1:01:47] dragen in toenemende mate bij aan het normaliseren van discriminatie en op vijftien januari tweeduizend, eenentwintig viel het vorige kabinet over de toeslagen schandalen en de basisbeginselen van die democratische rechtsstaat zijn daarbij geschonden, waaronder de artikel één van de grondwet, het verbod op discriminatie en vandaag debatteren wij voor het eerst met de nieuwe minister van binnenlandse zaken over dit onderwerp die de opdracht heeft gekregen om discriminatie en nederland te bestrijden. Maar voorzitter, ik zou die debat graag positief zijn begonnen. Maar het is niet anders want het toeslagen schandaal heeft een fundamentele vertrouwensbreuk tot een van die fundamentele vertrouwensbreuk geleid tussen burger en overheid. Het vorige kabinet trok daarom dus ook die conclusie en stapte op en toch hebben dezelfde partijen dezelfde coalitie gevormd en een doorstart gemaakt en daarom heeft deze coalitie. Wat mij betreft wel de schijn tegen moet ik eerlijk eerlijk zeggen wij vinden het best moeilijk te geloven dat we nu echt wel werk wordt gemaakt van de strijd tegen discriminatie en daarom begin ik wel met een aantal vragen aan deze nieuwe minister van deelt zij dan wel die zorgen over discriminatie in nederland en hoe zij van plan het vertrouwen tussen burger en overheid te herstellen, gaat zij wel een andere echt fundamenteel andere koers varen dan het vorige kabinet, en wel echt werk maken van het aanpakken van discriminatie. Wat kun je die mensen die dagelijks met discriminatie te maken hebben dan verwachten van deze nieuwe minister als voorzitter vorig jaar is een nieuwe coördinator voor bestrijden van racisme, discriminatie begonnen en velen hadden het er al over. We hebben zijn actieplan op dit moment nog niet gezien. En waarom duurt het dan nog? Tot de zomer gaat hij de plannen in het regeerakkoord die toch zeg ik nou leuk. Uit betrekkelijk vaag zijn hierin dan echt concretiseren en voorzitter, het is. Het werd tijdens het vorige debat al vaker over gegaan. Maar ik wil het toch nog even gezegd hebben en velen zeiden vandaag ook al die coördinator worden want de partij voor de dieren betreft geen bliksemafleider. Hij is op dit moment een ambtenaar en niet bij machte wetgeving tegen te houden of boetes uit te kunnen delen en we zullen deze minister verantwoordelijk blijven houden als er onvoldoende gebeurt in bestrijding van discriminatie

[1:04:05] en veelal altijd ook vandaag al over discrimineren en discriminatie en racisme zijn system systeem is. Er moeten daarom ook systeem is aangepakt worden. Dit betekent dat deze minister haar collega's op andere departementen aan moet spreken als zij met de wetgeving komen die haar anti-discriminatie plannen in de weg zitten en ik noem daarbij heel specifiek de wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden, de autoriteitpersoonsgegevens en het college voor de rechten van de mensen waarschuwen nota bene voor een nieuwe toeslagenaffaire als deze wet er doorkomt. De aanpassen die de meestal van j en v de op heeft beloofd zijn simpelweg niet voldoende. De wet moet van tafel. Deze deze wet, die ook die de afkorting vws heeft, zou die wetgeving toets op discriminatie simpelweg niet doorstaan en deelt de minister deze analyse en welke conclusie verbindt zij dan de aan en kan de minister aangeven wat de stand van zaken is rondom die wetgeving toets op discriminatie en kortheidshalve sluit ik me op dit moment ook aan bij alle vragen die onder andere ook door de sp zijn gesteld als het gaat over dat toetsingskader. Wat betreft etnisch profileren,

[1:05:14] En wat er.

[1:05:15] Het vervolg van gaat zijn, want voorzitter en navolging van het vorige punt wil ik deze minister dan ook vragen haar blik wel echt ook te verbreden. Ook naar andere ministeries en ook naar dat advies ook naar advies van een dialoog groep slavernijverleden. Daarin werd expliciet gepleit voor excuses herstel en een kritische blik op de geschiedenis en die stap zou echt gezet moeten worden. En dan kom ik bij mijn laatste punten. Voorzitter en sluit ik af, maar onze economische welvaart op dit moment rust nog steeds namelijk op die uitbuiting van mensen, elders koreanen, machtsverhoudingen en slavernij zijn niet uitgebannen en zo vinden door de er door nederland gefinancierde palmolieplantages grove arbeidsvergunningen, plaats en kopen we onze soja voor veevoer van handelaren die zich schuldig maken aan landroof een dwangarbeid en hierover heb ik ook een aantal vragen aan deze minister. Want hoe geeft deze minister uitvoering aan mijn aangenomen motie over die actieve bestrijding van moderne slavernij en ziet een rol voor de en c d f. Waarom wordt bijvoorbeeld ook niet bizar oss meegenomen in die antidiscriminatie aanpak bij voor dieren pleit namelijk voor een breder bewustzijn van de nederlandse bijdrage aan voortdurende koloniale machtsverhoudingen en ook dat hedendaagse slavernij dankuwel. Voorzitter,

[1:06:37] veel dank, mevrouw van es. Tot slot, de heer c der van.

[1:06:41] Dan wel. Voorzitter is al veel gezegd. Een belangrijk onderwerp toch nog een paar punten aankaarten. Allereerst de brief vandaag rond de belastingdienst met de onthullingen die volgens mij ook vandaag besproken hadden moeten worden of in ieder geval geagendeerd eerder opgestuurd. Maar goed. Daarin is onder meer bekend geworden dat de onderzoek bijvoorbeeld is gedaan naar de aftrekken van giften in de belastingaangifte, waarbij alleen gekeken werd naar burgers met de turkse of marokkaanse tweede nationaliteit. Er was een extra controle van aftrek van zorgkosten bij achternamen die eindigde op iets i c of controlebezoeken bij startende ondernemers. Maar dan alleen met een allochtone achtergrond. Dat staat de show. Voorzitter, ik vraag me af. Kan de minister aangeven of zij van mening is dat hierdoor de overheid racistisch is gehandeld, dan wel incidenteel of structureel wat belangrijk is dat er een uitspraak wordt gedaan, wat ook de samenleving meekijkt. En toch toch al enige tijd duurt voordat we als overheid in staat zal meer uitspraken over te doen en ik hoop dat we daarmee vandaag ook daar een goede stap in kunnen zetten voor terwijl ze een als een als mis dat niet kan doen want dan ook wel uitleggen waarom niet. Want het wordt ook voor onze fractie steeds ingewikkelder. Om dit ook uit te kunnen kunnen kunnen leggen. Dus dat hoorde ik ook graag van de minister. Voorzitter, in het coalitieakkoord staat voor institutioneel racisme is er geen plek in onze samenleving moet zetten, ons daarom in tegen etnisch profileren, overheid en uitvoeringsorganisaties moeten hierbij het goede voorbeeld geven. Voorzitter, hebben net een debat gehad op een aantal punten voor de christenunie is het uitgangspunt dat het gebruik van etniciteit bij risico pro pro profiel profilering alleen zou kunnen gebeuren en moeten gebeuren als dat in het voordeel van een persoon is waar het over gaat denken als zorg denk aan slachtofferschap. Dan kan er een gerechtvaardigd belang zijn. Dat snappen wij, maar voorzitter, iemands huidskleur mag nooit te bepalen of iemand wel of niet als verdachte wordt aangemerkt in een zaak of in het kader van handhaving en het vraagt ook om een brede hebben herbezinning op op beleid. De vraag is daarom ook of er geen expliciet verbod kan komen op risicoprofilering etniciteit daar waar sprake is van potentiële norm. Oh. Oh overtreding of handhaving. Er is dat een hele specifieke vraag om dat in ieder geval te bieden voor mijn lossen daarbij ook een hele heel veel discussies op wanneer het wel zou mogen. Want volgens mij kan een profilering ook een positieve uitwerking hebben, zoals we het ook hebben kunnen concluderen dat belangrijk is dat daarin eenduidig en ondubbelzinnig zijn. Ik vraag me af of de minister dit ook wil verkennen of dan wel toezeggen om echt ook dat verbod op dit specifiek handhavers dan wel potentiële normen overtreding wil gaan oppakken. Dat zou bijvoorbeeld ook kunnen in een verbod, bijvoorbeeld in de wet algemene in de algemene wet gelijke behandeling voor ze kan. Ik wil het opnieuw benadrukken als we dit niet helder aanpakken dan lopen blijven nederlanders velen hier geboren en getogen. Het risico om meer dan een ander aan andere. Nee nee. De landen om als verdachte of als norm overtreden aangemerkt te worden en voorzitter, ik wil de minister mee mee meedelen dat de structureel onderscheid die hierin vernietigende gevolgen heeft voor de gemeenschap en hoe vele mensen ook naar de overheid kijken. Wat is schadelijk voor volgen het ook een negatief effect heeft op het welzijn van de betrokken mensen. Ook de blik naar de overheid die volgens mij juist ook een schild zou moeten zijn voor elke burger en niet het gevoel zou moeten geven naar de onderscheid de plaatsvindt voor ze daar ook de wens van de christenunie van een algoritme register karimi aangeven hoe het daarmee staat en waar het bij haar op het prioriteitenlijstje samen met de minister van digitale zaken staat voor ze op twee punten gescoord hebben over de de diversiteit in het bedrijfsleven. We vragen inmiddels als overheid van beursgenoteerde bedrijven in uw jaarverslag om aandacht te hebben voor het bevorderen van kansen, gelijkheid en het bestrijden van discriminatie voor topfuncties en voorstellen dat volgens mij goed. Voorzitter, is het ook niet een idee om de aandacht te verbreden naar de gehele organisatie dat we gaan kijken of bedrijven die verplicht zijn om een jaarrekening op te stellen om daarin hier in ieder geval aandacht te besteden in een jaar verslag, waarbij we dus niet precies in in invullen wat het wat het beleid precies zou moeten zijn, maar wel vragen dat ze rapporteren wat ze wel doen, waardoor elk bedrijf ook de gelegenheid geeft om erover na na na na te denken en daar volgens mij ook tot positieve gevolg zou moeten leiden, is tenminste bereid om de implicaties en mogelijke positieve effecten van het dergelijk voorstel te onderzoeken. Tot slot, voorzitter, een onderwerp van een totaal andere orde. Maar denk ook even belangrijk. De stadions gaan binnenkort mogen weer gevuld worden. Maar dat gaat zoals we weten de afgelopen jaren of heel lang zal ook gepaard met spreekkoren met racisme, antisemitisme et cetera. Voor mij is het een goed moment om gelijk ook door te pakken dat nu de wedstrijden weer bezocht kunnen worden we ook echt gaan kijken hoe de spreekkoren en daarin racisme. Daarbij kunnen aanpakken, is de minister bereid om tot met de knvb of ook andere sport verbonden. Juist dit gesprek aan te gaan, zodat de voorkeur kunnen zorgen met heropenen van bestaan. Dus ook echt een brede aanpak kunnen initiëren, waarbij we alle clubs. Ik begin best ik begin met voetbal, maar het mag ook breder. Dit kunnen oppakken. Voorzitter, tot zover,

[1:12:10] Heel veel dank. De heer ceder commissie overeengekomen is met de minister om even dertig minuten te schorsen. Het klinkt vrij lang. Maar dan moet ook nog een wetgeving ondertekend worden in deze schorsing. Dus het komt tussendoor. Dus wij beginnen om vijf uur stipt

[1:46:30] ik heropen de vergadering aan het woord is de minister die mij toen fluisterde vijf verschillende blokjes te hebben. U heeft alle drie interrupties gezien dat wij nog anderhalf uur hebben gaan we daar even mee beginnen en houden de interrupties dan ook echt kort en bondig anders dan redden we uberhaupt al een tweede termijn niet al vraag ik me af of het gaan redden, antwoordt de minister.

[1:46:56] Voorzitter, voordat ik inhoudelijk begin ik dat het leden het wellicht fijn vinden als ik de blokjes gewoon even nu al zeg het. Het eerste blokje gaat en blokjes zijn altijd zo technisch met met tekst. Dus maar ik heb het gewoon proberen te duiden dat lokaal beleid antidiscriminatievoorzieningen. Daarna de risico profielen en etnisch profileren. Dat is de tweede. Dus de derde is de gecoördineerd gecoördineerde aanpak. De vieren is slavernijverleden en de vijfde is overig. Voorzitter, ik heb ik kan natuurlijk beginnen de beantwoording van de leden door te beginnen met met een hele opsomming. Wat we nu aan het doen zijn met dat voelt ook wel dat dat wil ik eigenlijk niet doen omdat ik ook de familie in giethoorn heb gezien en dat is echt wel de woede die de heer van baalen uitspreekt. Dat kan ik me echt wel indenken want het is gewoon afschuwelijk als je als gezin kwetsbaar bent met kinderen en je komt in zo'n situatie terecht en je wil ondersteuning en op dat moment is er niet. En dan voelt. Maar als minister ook aangesproken omdat ze met z'n allen maken we de overheid proberen we een bijdrage te leveren aan iets wat voor ons allemaal ontzettend belangrijk is en dat hoor ik bij alle leden hier terug dat discriminatie verboden is. Het is artikel één van de grondwet. Dus daar waar mensen in zo'n situatie terecht komen, kan ik het alleen maar gewoon echt schrijnend vinden. De heer van baalen vroeg ook voordat ik zeg wat we eraan gaan doen inderdaad of of en een de minister van justitie en veiligheid, die natuurlijk ook over de politie gaat die ook heeft aangegeven dat ze het hier niet goed hebben gedaan. De minister van justitie en veiligheid heeft ook aangegeven dat ze contact met het gezin opneemt. Ook vanuit vanuit deze vanuit het feit dat het gewoon verschrikkelijk is wat ze hebben meegemaakt dat discriminatie is ontoelaatbaar. En dan is het ook dan dan ze hebben nog heel veel werk te verzetten, omdat dit via een programma naar buiten is gekomen en we hadden als overheid in die zin beter moeten handelen. Voorzitter, wat gaan we dan nu doen en welke wat zijn de actief. Wat zijn de handelingen die we moeten doen om ervoor te zorgen dat als inwoners van ons land vragen om ondersteuning omdat zij discriminatie ervaren dat ze ook ergens terecht kunnen voor onafhankelijke bijstand en daar hebben natuurlijk de antidiscriminatievoorzieningen voor en we weten ook op dit moment dat iedereen die antidiscriminatievoorzieningen en die instanties nog niet weten te vinden en daarom ben ik ook gestart met een onderzoek naar de oorzaken die hieraan ten grondslag liggen want ze zijn niet voor niks en de resultaten worden eind van dit jaar verwacht en ook ben ik gestart met een onderzoek om te kijken om ervoor te zorgen dat we het melding proces beter kunnen inrichten. En daarnaast ben ik met vng in gesprek over hoe we samen kunnen komen tot een versterking van de lokale aanpak van discriminatie, zodat we echt ook ervoor kunnen zorgen dat er een beter landelijke dekking stelsel is van beter georganiseerde antidiscriminatievoorzieningen. Een aantal van uw leven leden vroeg me ook gaat dit nu al als een verplichting opleggen aan gemeenten ook als het gaat om antidiscriminatiebeleid. Ik wil eerst deze stappen doorlopen en ook met gemeente het goede gesprek. Wat ik op dit moment ook heb met hen verder vervolgen, waarbij we ook aan het werk gaan om de handreiking dieren ook op dit moment is om daar ook verder ook invulling aan te geven. Overigens wil ik ook nog aangeven dat op het punt van wat en dat is natuurlijk justitie en veiligheid dat de korpschef ook zelf heeft aangegeven dat hij nadrukkelijk in de politieorganisatie onder aandacht zal brengen dat er altijd altijd aangifte moet worden opgenomen als er vermoeden is van een strafbaar feit, zeker als daar ook discriminatie aan de hand is en het openbaar ministerie heeft zich ook gerealiseerd dat in een cases in in in deze situatie, maar ook in andere situaties dat je informatie moet delen binnen de eigen organisatie als ook tussen de ketenpartners voorzitter, ineens een interruptie van

[1:51:37] meneer van markt.

[1:51:39] Voorzitter, laat ik beginnen door te stellen dat ik de minister wil danken, danken voor en ik zie ook bij de minister dat het haar oprecht raakt wat er is gebeurd dat en dat ze uitspreekt dat het hier inderdaad niet goed is gegaan. Ik denk dat het belangrijk is ook voor de erkenning van het leed van deze familie. Voorzitter, wat ik wat ik wel. Nou opzoek ben is ook een stukje genoegdoening in deze zaak is is is de minister bereid om om deze betreffende gemeente, maar ook de politieorganisatie aldaar gewoon keihard aan te spreken op wat hier gebeurt nu ze geen idee om deze burgemeester op het matje te roepen. Deze mensen zijn aan hun lot overgelaten. En voordat ik had ook gevraagd zou het niet mooi zijn als deze mensen ook gewoon een vorm van excuses krijgen

[1:52:29] dat die mensen die die die hebben dit jarenlang moeten meemaken en hebben geen hulp gekregen. Expert excuses zou op zijn plaats zijn. De overheid heeft deze mensen in de steek gelaten.

[1:52:39] De minister.

[1:52:41] Voorzitter allereerst is is ook op het punt van de politie heeft natuurlijk ook de politie zelf al die hier gewoon echt aangegeven dat ze dit niet goed hebben gedaan en dat de korpschef heeft ook zelf ook aangegeven dat die nadrukkelijk in de politieorganisatie onder de aandacht wil brengen dat er altijd aangifte moet worden opgenomen. Ik begreep ook dat de op dit moment strafrechtelijk onderzoek loopt en dat de minister van justitie en veiligheid ook zelf nadere stappen ook naar het gezin toe zou zetten en daar wil ik het bij haar ook laten. Tegelijkertijd vind ik ook wel en dat dat is ook omdat we gezamenlijk een overheid zijn dat ik zeker de bereidwilligheid heb om ook met de burgemeester contact op te nemen om gewoon hem te spreken en niet alleen vanuit het feit dat we gezamenlijk ook kunnen betekenen wat ik wil hier ook uitdragen dat ik dat we een overheid zijn. Dus daar waar iets gebeurt op een andere plek dat ik me als minister niet wijs, maar ook realiseert dat ik daar zelf als hoeder van de grondwet ook een verantwoordelijkheid in heb om te kijken welke stappen we kunnen zetten om het antidiscriminatiebeleid te versterken, maar daarvan heb ik een aantal acties nu al gezegd. Die ga ik ook uitvoeren. Daar komen resultaten uit. Maar dat persoonlijke contact ook met de gemeente. Dat wil ik ook zeker doen. Ook vanuit het kader om ook vanuit hen gewoon ook nog terug te horen welke welke zaken we als welke zaken ik bijvoorbeeld ook nog vanuit het ministerie zou kunnen doen en de minister van justitie en veiligheid nogmaals heeft ook toegezegd om met het komt gezin contact op te nemen.

[1:54:12] Dan heeft hij ook een interruptie van gaan.

[1:54:16] En voorzitter de cynische wordt van alles gedeeld in de overheid met allerlei profilering die mensen eindeloos op achterstand zetten en hier worden signalen niet gedeeld, waardoor het het terroriseren van een gezin ontzettend lang door kan gaan

[1:54:32] en ik vind eigenlijk wachten op dat onderzoek vind ik.

[1:54:35] Vind ik vind ik eigenlijk een beetje te weinig.

[1:54:41] Want de minister zegt al die antidiscriminatievoorzieningen worden niet goed gevonden.

[1:54:47] Dus ze kunnen we onderzoek naar doen. Een jaar wachten. Maar ik zou eigenlijk het liefst willen dat zijn nu de kanalen van de vng gebruikt om alle burgemeesters straks nieuwe colleges van burgemeester wethouders, maar ook om erop te wijzen. Giethoorn kan ook jouw gemeente zijn want ik ben niet naïef. Dat is alleen in giethoorn zou kunnen gebeuren en ik zou het wel heel erg op prijs stellen als we dat actiever kunnen doen uit de gedachte. We zijn een overheid dan een jaar wachten op dat onderzoek.

[1:55:15] De minister. Voorzitter, het is van belang om en en te doen. Dus ik wil zeker ook met de vng, de anti-discriminatie voorzieningen en de gemeente in gesprek over hoe we samen tot een landelijke dekking stelsel van beter georganiseerde antidiscriminatievoorziening kunnen komen. Dus zeker dat gesprek ook daar heeft mevrouw leijten gewoon echt een punt, maar ook die achtergrond die redenen waarom het gewoon niet lukt dan moet ik ook mee aan de slag omdat omdat we het ook hebben over het maken van langjarige stappen, waarbij we willen weten wat wel of niet werkt. Maar dat staat los van het feit dat gesprek met gemeenten natuurlijk ook plaatsvindt. Om ook direct stappen te kunnen zetten.

[1:55:57] Volgt u het antwoord. Voorzitter dankuwel. En daarnaast zijn we ook bezig om een handreiking anti discriminatie beleid voor gemeenten. Wat mevrouw leijten duidt er ook op dat niet elke gemeente heeft altijd evenveel slagkracht. We hebben wel ook de financiën voor de aarde face gemiddeld wat ze hebben verdubbeld. Want ze hebben extra geld gekregen, maar we zijn ook die handreiking antidiscriminatiebeleid akte aan het actualiseren en die willen we in april af hebben en dat ook naar de gemeente. Toen het toe. Later toen toekomen en ook ondertussen dat gesprek voeren wat je moet niet alleen papieren. Je moet ook met elkaar spreken over hoe ga je dan in de praktijk oppakken, zeg ik tegen mevrouw leijten. Voorzitter, dan was het. Mevrouw moet lou er voorzitter, dat ik op dit moment ook structureel overleg met de landelijke branchevereniging van de antidiscriminatievoorzieningen en discriminatie punt nl. Ook om ook de oplossing een behoeften als het gaat om capaciteit met elkaar te bespreken. Want mevrouw moet uw site terecht. Je moet geen papieren tijger hebben. Je moet met elkaar aan de slag gaan. Volg mij heeft collega's van de pvda ook zelf een achtergrond in het lokale domein. Als ik het goed heb en weet ook hoe belangrijk het is om niet alleen van papier te lezen, maar ook het gesprek te voeren om te kijken hoe iets in de praktijk werkt. Mevrouw moet werken.

[1:57:29] Ik nog toen nog toen ik nog een simpel raadslid was, heb ik de eerste landelijke antidiscriminatiebeleid geïntroduceerd in mijn eigen gemeente. Maar ik heb ook gezien de afgelopen jaren dat lokale overheden moeite hebben om een verbod jeugd boa's in te zetten in het uitgaansleven om ambtenaren in te zetten om als mystery guest partij te bellen verhuurders te bellen als het gaat om woningmarkt discriminatie. Dus fijn dat u spreekt, maar de praktijk leert dat nogmaals, we kunnen beleid verplichten waar bent u het met mij eens? Minister om toch inderdaad niet te lang te wachten. Maar dat gesprek te voeren om na te gaan wat naast die verdubbeling van die middelen richting de nodig is bij de gemeente om dat daadwerkelijk ten uitvoer te brengen.

[1:58:18] Voorzitter, dat ben ik met dat met ben ik met pvda eens. Ja. Voorzitter, de heer boele kar boele de overigens. Voorzitter de de achternaam probeer ik ook altijd goed uit te spreken. Maar dat heb ik ook wel. Dat heb ik nou ja goed dat is nog altijd mensen vallen soms ook over mijn achternaam. Om zo maar te zeggen. Dus, maar wellicht tegen deze zestig zeg ik is dat dat hoort discriminatie thuis in de portefeuille van de burgemeester en dat dat is wel een fascinerende vraag omdat wil je dat bij een burgemeester neerleggen of wil je ervoor zorgen dat het ook echt breed land in de gemeente en veel burgemeester hebben momenteel al klachten al in een port portefeuille en daar vallen meldingen over discriminatie ook onder. We zijn ook natuurlijk in het kader van het coalitieakkoord ook gewoon en aan het kijken van hoe de functie in de positie van de burgemeester uitziet. Dus ik wil ieder geval in de gesprekken die ik met burgemeester heb dit aspect wel naar voren brengen van is dit iets wat bij een burgemeester thuishoort of is dit iets wat elders thuishoort of wat je wil uiteindelijk dat het ook op de beste plek belegd is en ik vind eigenlijk zo net ook wel een heel mooi voorbeeld van mevrouw moet loeren die aangaf dat het gewoon de raad is geweest die ook het initiatief heeft genomen. En als je het dan hebt ogen over eigenaarschap in een gemeente. Dan is het ook wel weer heel goed als zoiets breed in de gemeente wordt gedragen. Dus ik ben terughoudend om daar direct nu al een positief antwoord op te geven omdat ik ook vind dat we moeten kijken hoe we het uiteindelijk op de beste manier ook kunnen zorgen dat het voet aan de grond krijgt. Overal bij de overheid waar dat nodig is. Voorzitter, en dan was de vraag van de heer van baarle over de aanwijzing van het openbaar ministerie die is inderdaad hard aan het werk om ervoor te zorgen dat die ook kennis ook correct in praktijk wordt gebracht. En natuurlijk is het ook zo dat de op dit moment ook naar aanleiding van de heer paternotte ook het programma wordt gedraaid. Politie voor iedereen. Als ik het goed heb, waarbij dit soort aspecten natuurlijk ook nadrukkelijk worden worden meegenomen. Zeg tegen de heer van baalen. Voorzitter, en dan kom ik aan het einde van het eerste onderwerp lokale overheid volgde het volgende blok,

[2:00:51] voorzitter, dan het onderwerp over etnisch profileren en risico profielen. Als ik als ik dat zelf ook moet voor woorden is dat voor mij altijd nummer één is artikel één van de grondwet discriminatie is gewoon verboden en en dat is altijd datgene waarbij we terug moeten gaan. Discriminatie is verboden. Discriminatie mag niet en de tweede vraag die dan achter zit. Als je dan wel onderscheid maakt en een discriminatie verboden of je nou inderdaad een beperking hebt of je op iemand van gelijk slagveld. Wat je afkomst is het land van herkomst, maar breed nam tweede vraag is wanneer mag je wel of niet onderscheid maken en dat is altijd de vraag die jezelf moet stellen, waarbij het het gerechtvaardigd moet zijn, waarbij het passend geschikt moet zijn, proportioneel subsidiair, maar discriminatie is gewoon verboden en voorzitter, als dat gaat om dat juridisch kader meerdere partijen hebben daar vragen over gesteld. De sp, groenlinks pvda voelt christenunie. Hoe moeten we daar nou mee omgaan. En wat ik het goede vindt dat college van de rechten van de mens heeft gedaan is dat ze een juridisch kader hebben gebruik gemaakt over gebruik van etniciteit en nationaliteit en dat vind ik belangrijk, want het gaat hier om overheidshandelen dat verstrekkende gevolgen kan hebben voor inwoners en vertrouwen in de overheid schoon blijft en kan beschadigen en laat ik wel echt heel duidelijk zijn dat etniciteit mag nooit nooit als enige of doorslaggevende criterium gebruikt worden bij fraudebestrijding. De nooit en dat wordt allemaal naar de ingevuld. Ook in de rechtspraak van het europees hof voor de rechten van de mensen die daar ook klip en klaar is. Voorzitter, deze zware toets die ook college van de recht voor de mensen die heeft uitgewerkt. Die wordt niet voor niks. Dat is een engelse termen spreekt en fiori en vettel effect genoemd, dan betekent dat het verbod op het gebruik van etniciteit in feite de norm is, tenzij in een concreet geval zwaarwegende redenen zijn, waardoor het gebruik noodzakelijk is en waar we nu ook mee bezig zijn is dat we in beeld te krijgen zijn of en in welke uitzonderlijke situaties het gebruik van criteria zoals etniciteit zo belangrijk is dat deze uberhaupt te zware juridische toets kan doorstaan en niet en dat is dus dat is de vervolgstap die we nu aan het zetten zijn. En dan zeg ik ook tegen je boeddha kar. We zijn natuurlijk is de motie van mevrouw belhaj niet afgedaan, want zoals mijn zoals mijn voorganger ook heeft aangegeven in het in de beoordeling van de motie van mevrouw belhaj is dat ook nadrukkelijk dit onderwerp ook betrokken zou worden bij het instellen van de staatscommissie. Dus deze motie krijgt sowieso nog nog een vervolg zegt tegen de boer. Lekker. Voorzitter, als het dan gaat om die objectieve rechtvaardiging. Wanneer kan wel of niet? Iets? Dan gaat het om verschillende richtlijnen. Dat gaat over overheerst instanties mogen bij opsporings en handhaving bevoegde wel of niet gebruik maken. Maar eigenlijk stap je dan altijd weer terug gewoon uiteindelijk op het uitgangspunt dat racisme, discriminatie en racisme verboden is en dat alleen maar als je onderscheid hebt tot alleen maar kan rechtvaardigen op het moment dat je aan die vijf criteria voldoet, zoals dat ze net ook heb aangegeven en dat is eigenlijk een toets die nooit doorstaan wordt. Wat we wel aan het doen zijn is niet verder onderzoek doen ook naar aanleiding van een motie van marijnissen en we zullen dit punt ook specifiek meegeven aan het staatscommissie discriminatie omdat zij ook de opdracht gaan krijgen om hier vanuit een wetenschappelijk perspectief ook verder invulling aan aan te geven en voorzitter, de heer c. De zegt in dat kader ook van je zou eigenlijk de risicoprofiel en nationaliteit en etniciteit alleen het voordeel van den burger mogen zijn en dat vind ik kijk nu naar de jc de maar.

[2:05:11] Goed.

[2:05:13] Die verontschuldigt zich dit vind ik nou bij uitstek een vraag die volg mij ook past binnen de opdracht van de staatscommissie omdat zij ook de opdracht krijgen om die verder naar te kijken en dit is ook een iets waar je echt goed met elkaar verder onderzoek en ook en moet kijken wat wel en niet kan. En dus we zeggen, zoals ook al. Het is veto en fiorucci of veto en viert die strikt effect strikt en viert hier veto effect. Dus dat van deze leden aangeven dat het bijna onmogelijk is. Dat is volgens mij wel datgene wat je kan zeggen

[2:05:48] op dat vlak

[2:05:50] deze interruptie van een vrouw simons.

[2:05:52] Dank u. Voorzitter, ik zou de minister willen vragen om bij het neerleggen van dit verzoek ook te kijken naar of er wellicht noodzaak is om tot een duidelijke juridische definitie te komen van racisme, daar waar we die voor discriminatie hebben beheer van baan en ik hebben daartoe onlangs een motie ingediend die helaas niet gesteund werd door het belangrijke blok genaamd coalitie, maar ik ben ervan overtuigd dat het belangrijk is om die definitie te hebben op dat we dit soort gesprekken kunnen vermijden debatten die hier in deze commissie plaatsvinden. Van wanneer is het wel gewenst? Wanneer is het niet gewenst en ik vraag me af of de minister daarvoor openstaat.

[2:06:32] De minister.

[2:06:35] Voorzitter, de opdracht van de staatscommissie waar we heel druk mee bezig zijn en die we ook natuurlijk nog af gaan stemmen met de nationaal coördinator discriminatie en racisme en ook een college van de rechten van de mens. Dat gaat over. Ook de uitwerking van de motie als canadese ingediend en die gaat over institutioneel racisme. Dus of dit soort vragen aanverwant zijn of niet. Volg mij. Ik kom daar. Ik kom zo even terug. Ga even nadenken want het is ook wel een hele ik kom dus ook terug. Ja. Impact van de vraag. Dus ik ik moet heel even. Ik kom dus zo terug om daar in een reactie gegeven op vragen van mevrouw simons. Voorzitter, de heer van baarle vraagt hoe gaat de minister zorgen dat mensenrechten kader van het college van de rechten van de mensen op de norm wordt. Het is al die juridische normen, maar ik en het is mensenrechten kader waarin wetgeving jurisprudentie verwerkt is, waar volgens mij de heer van baalen ook op doelt, is dat het ook gaat om dat het niet alleen juridisch de norm is, maar dat het ook in uitvoeren en handelen. De norm is want dat zijn natuurlijk twee zaken en ik ga ook samen met de uitvoeringsinstantie aan de slag om het juridisch kader te vertalen naar bruikbare handvatten, zodat men vanuit de techniek ook echt in de praktijk terechtkomt. Voorzitter,

[2:08:01] dan kom ik bij het feit over het punt van mevrouw leijten ik soms dan. Ik probeerde teksten die ik ook naar de kamer stuurt. Het gaat over de feitelijke vragen die we hebben beantwoord. Probeer ik heb ik zelf ook gelezen en dat kom ik er achteraf achter dat ik het zelf misschien niet goed genoeg gelezen heb, zeg ik tegen mevrouw leijten, want het was mijzelf niet opgevallen en daalt. En dan kan ik alleen maar tegen mevrouw leijten zeggen is dat discriminatie altijd verboden is dat het ongerechtvaardigd maken is van onderscheid en dat ten alle tijden moet worden bestreden en ook selectie op ogenschijnlijk neutrale gronden, zoals woonplaats of postcode, zoals mevrouw leijten ook aangeeft. Ja die kunnen leiden tot indirect onderscheid en in sommige gevaar. De gevallen kan er dus ook sprake zijn van een gerechtvaardige onderscheid, maar ook een ongerechtvaardigd onderscheid zeg ik tegen mevrouw leijten. Dus het is niet bedoeld in het beantwoorden van die vragen dat we zeiden dat er en dat hoor ik terug in de opmerkingen die mevrouw leijten maakt via zo'n postcode is altijd een gerechtvaardig onderscheid. Nee, het kan ook ongerechtvaardigd onderscheid zijn. Voorzitter,

[2:09:21] als het gaat om de stand van zaken van de motie marijnissen en de motie klaver vorig jaar oktober heeft de staatssecretaris van binnenlandse zaken en koninkrijksrelaties. Ook de kamer geïnformeerd over de algehele voortgang van ministeries en de ministeries zijn nu aan het inventariseren analyseren van de datum en ruimen ook de vervuild. De datum op een informeren ook betrokken personen die ook op op zwarte lijst te staan. Ik heb ook gevraagd wanneer nou het moment om daar verder ook nog over te spreken en het is op dinsdag tweeëntwintig maart heb begrepen dat er een commissiedebat digitaliserende overheid is en als de spreek die ook over dit onderwerp met staatssecretaris van binnenlandse zaken. Ik heb ook gevraagd wanneer komt er een nieuw voortgangsrapportage en uiterlijk vrijdag dertien mei informeert staatssecretaris van binnenlandse zaken. De kamer met een tweede voortgangsrapportage. Dus dat is in geval de vervolgstappen die op dit vlak van deze beide moties genomen worden. En dan is het inderdaad dat deze motie zich met name ook inderdaad richt op risicogebied profielen bij gebruik van nationaliteit, etniciteit en geboorteplaats en voor de inventarisatie wordt ook uitgegaan van een brede opvatting van het begrip nationaliteit, waarbij zowel directe verwijzing als indirecte verwijzingen, zoals diverse afkomst gerelateerde gegevens worden meegenomen, dus geboorteland land van herkomst, geboorteland, ouders, woonland en ook registratie als niet ingezetenen en het brede definieren voor de uitvoering van deze moties is daar is ook rekening mee gehouden. Maar die rapportage komt tussen uiterlijk in mei en tweeëntwintig maart spreekt u de staatssecretarissen daar verder over. Voorzitter, dat is het onderwerp riek risicoprofielen en etnische provincie

[2:11:18] de

[2:11:20] mevrouw leijten,

[2:11:22] Voorzitter, ik heb nog geen antwoord op mijn vraag moeten we het eigenlijk nog wel doen op die manier profielen maken want je ziet nu al dat ogenschijnlijk neutraal helemaal niet zo neutraal is natuurlijk maar we zien ook dat bijvoorbeeld het onderscheid maken of het zoeken naar het vakantie gedrag als indicator nu wel gerechtvaardigd is. Terwijl in die selectie wel eerst gekeken wordt naar de mensen die dan uit suriname komen of wortels in suriname hebben en wat was voor wat waren de volgende landen, marokko en turkije en die worden dan eerder geprofileerd en die worden dan bekeken op een vakantie gegaan.

[2:11:57] Het grootste komt.

[2:11:58] Met een soort risico profilering zou de minister ook willen meegeven. Is dat je ook door een rietje kan kijken naar een probleem. Dus je denkt dat je efficiënt en effectief een groep selecteert meekijken

[2:12:11] veel mensen niet, maar ook hele grote problemen kunnen zijn. Dus ik vraag

[2:12:15] de echt af moeten we wel door met die risicoprofilering en is dat dan ook niet een een onderwerp wat we aan die staatscommissie mee moeten geven.

[2:12:23] De minister, voorzitter, en dat raakt ook heel erg aan de motie van bel. Hij wordt het. Dat ligt in het verlengde ook van wat mevrouw leijten zegt en ik zie dat inderdaad als een aantal stappen naar elkaar. Dus de eerste stap is nu en ik vind het echt goed dat collega's van de rechten van de mens de toetsingskader heeft gemaakt, is toch ons meest toonaangevende instantie op dit vlak dan dat stap één stap twee is nu ook de onderzoeken die in de praktijk worden gedaan naar aanleiding van een motie marijnissen en ook de heer klaver en stap drie is inderdaad dat ik de motie van hier als kan en de motie van mevrouw belhaj ook inderdaad meegeeft aan de staatscommissie om te overwegen of ze wel of niet een verbod zou moeten komen en ook dat nader te bezien en daarmee heb je dus nu in van kader. Wat wat ik echt belangrijk vind om vanuit, zoals de heer van baalen zegt een theoretische norm. Ook in de praktijk met elkaar de aan de slag te gaan. Je moet weten wat er in de praktijk zit. Nou dat is van de motie marijnissen en klaver die ons zeer duidelijke opdrachten heeft gegeven en mevrouw belhaj en hier als kan hebben ons ook nadruk geven omdat verdere denkwerk te doen. Maar daar ook een aantal en ik denk dat de staatscommissie vind ik daar ook de goede plek om met elkaar daar ook

[2:13:38] echt een slotte afweging te maken.

[2:13:45] De heer moeders jaar.

[2:13:46] Dankuwel voor de even nog voortbordurend op de vraag van mevrouw leijten. De minister ziet proeft tot er vanuit de commissie zorgen zijn over.

[2:13:56] Dat.

[2:13:57] De cisca en de minister geeft aan dat de motie wil hij dan nog in uitvoering is en dat de motie ook door een staatscommissie zal worden opgepakt. Staatscommissie gaat de komende jaren aan de slag. Mijn vraag is zou de minister deze motie met prioriteit op willen pakken. Om te voorkomen dat we hier jaren over gaan doen, terwijl er best wel wat zorgen zijn over die risicovol.

[2:14:22] De minister.

[2:14:23] Ja. Voorzitter, de staatscommissie krijgt de opdracht waarbij ze een aantal jaren achter elkaar onderzoek doet. Maar ik ga daarin van uit dat het niet zo is dat de staatscommissie nooit iets van zich laat horen. Dus ik zou ook over een paar weken ieder geval over het instellen van de staatscommissie ieder geval voor de zomer de kamer ook willen informeren over het instellen van de staatscommissie en dan zal ik ook de opdracht van de staatscommissie natuurlijk mee sturen. Dat geeft ook de mogelijkheid aan deze kamer om zich verder nog over uitspreken of zij zich kunnen vinden in de opdracht en of die voldoende ook vertaalt datgene wat de kamer ook al eerder aan het kabinet verzocht heeft nog een interruptie van hiervan.

[2:15:05] Dank u wel. Voorzitter en de fundamentele vraag is gesteld door mevrouw leijten. Die vraag heb ik ook. Maar daar gaan we dus op een later moment over spreken begrijp dat de minister daar nu geen antwoord op geeft. Maar.

[2:15:17] De staatscommissie voor beleggen.

[2:15:19] Laat ik hem dan wat praktischer maken. Ik zei net ook in het debat denken is niet geheel tevreden met die norm. Wij zouden het graag categoraal willen verbieden, maar er is nu tenminste een normstelling. Dat is beter dan niks. Voorzitter, de minister gaf aan. We gaan dat vertalen in bruikbare handvatten en voorzitter, ik vroeg me af wat betekent dat in de praktijk. Dus ik vind dat antwoord nog te weinig zekerheid voor mij om te zeggen hier gaan we ook in de praktijk nu voordat we de discussie gevoerd hebben met de staatscommissie echt handen en voeten aangeven om ervoor te zorgen dat dit niet meer voorkomen.

[2:15:55] De minister.

[2:15:57] Voorzitter, laat ik allereerst zeggen dat de norm is dat discriminatie gewoon verboden is. Dus de en dit is de deze uitwerking van het college van de rechten van de mens is natuurlijk bedoeld om dat daar waar wel onderscheid wordt gemaakt en het dus nooit discriminatie mag zijn dat je dat op zo'n manier dan ook afweegt dat dat zorgvuldig en ook onderbouwd gebeurt en wat ik ik ga het gesprek ook aan met uitvoeringsorganisaties, zoals bijvoorbeeld ook de belastingdienst, maar ook in samenspraak ook met college van de rechten van de mens. Welke praktische handelingen hebben zij nou nodig om ervoor te zorgen dat ze dit ook in de praktijk goed kunnen uitvoeren en dat is eigenlijk ook wat ze met mevrouw moet lower aangaf is dat je iets op papier kan zetten. Maar je moet het wel goed praktisch bruikbaar in de praktijk krijgen en dat is het beste om dan. En met collega's samen te zitten en met uitvoeringsorganisaties om eigenlijk in een soort van botsproef. Dat wordt heb ik voorzitter, wat bedoel ik met een bosgroep. Dat zou ik uitleggen is dat je kan in theorie kan je een beleid maken in maar in een botsproef ga je gewoon een casus gericht met elkaar doorspreken werkt het nou wel of niet. Een waar lopen dan precies tegenaan. En dat zijn hele goede manier om te leren en ook in de uitvoering gewoon praktisch aan de slag te gaan.

[2:17:28] Voorzitter, dan is het derde onderwerp

[2:17:35] is de gecoördineerde aanpak. Voorzitter, dat was eigenlijk de kernvraag. Wat voelt de minister zich verantwoordelijk. Ook als ze nog een nationaal coördinator en nu een nationaal coördinator discriminatie en racisme is jaar want de minister is gewoon.

[2:17:55] Verantwoordelijk,

[2:17:56] Tegelijkertijd vind ik het echt heel goed en ook prettig dat mijn ambtsvoorganger echt ook snel heeft het heeft gemaakt om de heer baldewsingh gewoon te benoemen en niet te gaan wachten totdat er weer een hele hoop papier klaar was en allerlei opdrachten maar gewoon die baldewsingh en en met zijn brede ervaring ook in den haag is iemand die gewoon weet hoe het is om aan de slag te gaan en het gesprek wat ik afgelopen maandag ook weer met baldewsingh had ook in aanloop naar dit debat om is het is de betrokkenheid die hij laat zien. Hij gaat townhall meetings aan en gauw hij trekt echt op uit zijn bedoeling is niet om in dit gebouw te zitten of in het gebouw laatst veelzeggend gebouw niet in de tweede kamer natuurlijk wel maar in een gebouw te zitten maar gewoon buiten te zitten in gesprek met mensen te gaan en zo op te halen wat nodig is binnen dat nationaal programma wat hij gaat maken. En natuurlijk dat nationaal programma. Dat blijf ik als minister ook verantwoordelijkheid over dragen omdat hij nationaal coördinator is wat daarin ook van belang is dat het ook een programma moet zijn van niet alleen denken, maar ook van doen en in die zin is het ook van belang dat hij rond de zomer met dat programma komt. Maar ik vind het vooral heel mooi en ook heel goed dat hij echt breed op stap gaat om juist in die town. Hall meeting stad gesprek te voeren en dus niet achter het bureau tot een plan te komen. Maar echt in gesprek met andere ervoor te zorgen dat er een goed nationaal programma komt. En ja het is wel ook van belang dat het nationaal programma natuurlijk ook gelijkgerichtheid heeft met datgene wat de andere ministeries doen wat je wil ook dat je met elkaar resultaten kunt gaan bereiken en daarom is dat prettig dat er breed. Ook wordt gesproken over over de inhoud van het programma en hij werkt ook samen met de departementen. Het maatschappelijk middenveld en ook belangenorganisaties aan de totstandkoming daarvan en de uitkomsten van die town. Hall sessies raadshuis sessie stadhuis sessies naar buiten sessies worden ook verwerkt in het nationaal programma wat daar is interruptie van een vrouw van de waren.

[2:20:12] Voor.

[2:20:12] We zitten nog even aan zo'n pleit voor ons geen twijfel dat u verantwoordelijk bent tussen wij. We hebben die vraag niet gesteld. Wel meer de andere kant op wat ik zei was de de politiek besluit natuurlijk waar de focus ligt en de coördinator voert dat in principe uit en het ik heb nu een beetje het gevoel dat wij gewoon na negen december is hij begonnen in de zomer komt er ergens een plan voor een heel lang stuk is waarin wij niet zien en ook geen invloed meer kunnen uitoefenen op waar waar de focus ligt. Kunt u mij op dat punt gerust stellen?

[2:20:46] De minister.

[2:20:47] Voorzitter, er zitten twee aspecten aan vast. Bedoel de ministeries dus niet alleen ministerie van binnenlandse zaken, maar alle andere ministeries zijn natuurlijk zelf ook heel druk met het uitvoeren van verschillende soorten stappen die we doen naar of de antidiscriminatievoorzieningen heb ik het net gehad. We hebben de handboek constitutionele toetsing voor nieuwe wet en regelgeving waarin inmiddels ook een discriminatie toets zit. We zijn bezig met kennisinstituut movisie aan een onderzoek naar het melding proces. Dat zijn alleen maar acties op het vlak van mijn ministerie. De heer baldewsingh heeft ook gewoon de opdracht gekregen om daar breder ook naar te kijken van wat hier welke andere onderwerpen aangepakt moet worden en dat is bijvoorbeeld ook een gendervraagstuk. Daar is hij ook nadrukkelijk aan het kijken, zegt tegen mevrouw van der woude of over een versterkte aanpak van discriminatie op grond van geslacht en gender als het gaat om wat hij ophaalt en wat hij ziet kan ik alleen maar ook mevrouw van der woude. De suggestie aan de hand doen. Wat wat kamer al eerder heeft gedaan is om de nationaal coördinator ook op een bepaald moment ook nog een keer gewoon uit te nodigen of wat hij heeft opgehaald om het gesprek daarin met kamer uitvoeren voor. Ik zal natuurlijk de tweede kamer informeren straks met nationaal programma. Maar ik kan vertellen wat wat hij natuurlijk aangeeft met staat natuurlijk ook altijd vrij om de nationaal coördinator nog zelf een keer in de kamer uit te nodigen om hem te laten vertellen waar hij mee bezig is. Mevrouw van der woude.

[2:22:16] Ja ik kan me ook voorstellen dat hij in zijn rol van als verbinder expliciet onderdeel van zijn profiel ook zelf stappen zet om om ook de kamer dichtbij zich te houden dat punt en misschien ook zelf die stap te zetten.

[2:22:30] Ik zie ook nog een interruptie van mevrouw simons.

[2:22:35] Voordat ik gebruik deze interruptie om eventjes aan te geven dat, voor zover ik.

[2:22:38] Weet de.

[2:22:40] De nationaal coördinator zich in heeft gezet om met alle fracties te spreken om ideeën op te halen, plannen uit te werken en zelf een van de fracties dat gesprek met hem gevoerd heeft waarbij en ik neem de de brutaliteit en ik doe dat met excuses bij voorbaat aan de heer baldewsingh. Ik meen te hebben begrepen dat het niet makkelijk was om met alle fracties te spreken. Dus ik sta bij een staat zeker open om de nationaal coördinator uit te nodigen binnen de commissie, maar ik zou toch even bij zijn aanwezigheid willen opmerken dat wat ons betreft hij alle initiatief heeft genomen om input van kamerleden op te halen. Fracties moet ik misschien zeggen en ik in ieder geval en ik zie mezelf als een oprecht pleitbezorger als een oprecht anti racist ik in ieder geval mijn positieve indruk over dit gesprek kan uitspreken en vooralsnog tot nader order. Mijn vertrouwen in de voortvarendheid waarmee de hiphop deels in aan de slag gaat en wil gaan. Dus ja, we kunnen hier dan in commissie en teneur

[2:23:46] de creëren als ware hij niet zo voortvarend, maar ik zou dat heel erg jammer vinden.

[2:23:51] Dus bij deze eventjes dat dat rechtzetten. Voorzitter,

[2:23:58] waarvan dank en akte denk ik. Mevrouw simons. Als u een puntje van orde had kunnen maken. Dan had geen interruptie geweest maar omdat die zo lang was. Terwijl ik hem toch echt als interruptie mevrouw van der woude reageerde in laatste en nogal de minister. Dus ik ga het minister wordt geven. Voorzitter, volgens mij is ook heel praktisch inderdaad. De heer baldewsingh. Dat weet ik ook dat stel die ook heeft met heel veel fracties ook een persoonlijke kennismaking gedaan dus dat is inderdaad ook nog een variant daarop en ik wilde ook niet. Voorzitter, de agenda van de kamer extra gaan gaat belast met mijn suggesties, maar ik herken het enthousiasme van van de heer baldewsingh, mevrouw van der woude had terecht ook een vraag hoor want dat vind ik ook wel. Is dat je hebt de staatscommissie een nationaal coördinator discriminatie en racisme en het is natuurlijk belangrijk om gewoon scherp ook te kijken naar de verhouding daartussen en de kamer heeft natuurlijk zowel de staatscommissie als de nationale nationaal coördinator discriminatie en racisme eigenlijk op uw verzoek en en ook een heel goed verzoek is zijn zij beiden worden zij ingesteld en voor mij is ook van belang om echt ervoor te zorgen dat de staatscommissie die voor vier jaar wordt ingesteld wordt en die krijgt ook echt een hun eigen onderzoeksprogramma om een aantal fundamentele vragen verder te brengen op basis van de taakopdracht en het instelling besluit en de nationaal coördinator discriminatie. Racismebestrijding heeft ook echt de opdracht om het antidiscriminatiebeleid van de overheid beter te coördineren, waarbij door met maatschappelijke partijen in gesprek te gaan ze knelpunten signaleren doelen te stellen. Een actieplan om echt ook het niet te doen en de staatscommissie wordt ook ingesteld om ook het nodige diepere wetenschappelijke onderzoek naar discriminatie en racisme te doen. De stroom kan mevrouw van de wapen van der woude. Ook de verhouding tussen beide zien is het dan in deze fase om nodig zegt tegen mij vraagt mevrouw westerveld om aan een wettelijke verankering te doen wat ik al aangaf is dat mijn ambtsvoorganger ook gewoon heeft gedacht. En terecht ook ik wil een snelle aanstelling van de nationaal coördinator. Hij is nu voor drie jaar ingesteld en ik wil ieder geval voor voordat die drie jaar voorbij gaan evalueren. En dan is dit natuurlijk vragen om te stellen wel of niet. Wettelijke verankering. Maar ik wil hem gewoon eerst aan de slag laten gaan op dit moment of gasflessen van.

[2:26:28] Misschien heel verhelderend bencic was en nu ruim tien jaar geleden was ik voorzitter van de landelijke studentenvakbond en wat daarin hielp was dat in de wet stond vastgelegd dat de minister van onderwijs twee keer per jaar moet spreken met de vertegenwoordigers van studenten en dat geef je gewoon een zekerheid en legitimatie dat je twee keer per jaar aan tafel zit en neer. Zoiets zou misschien kunnen helpen. Dat speel ik de minister meegeven en ik begrijp me goed dat stap dit moment nog even naar moet kijken. Maar of zoiets.

[2:26:56] Doe ik dus

[2:26:58] de minister.

[2:27:01] Voorzitter,

[2:27:05] ik zit na te denken in die zin van ja ik ik pak het pak het opnemen. Het media. Neem het mee vind ik altijd niet goed te een interessant punt. Voorzitter, nou als het gaat om een staatscommissie. Ik kom voor de zomer van met brief en de inrichting daarvan belangrijk om niet zegt ook tegen mevrouw leijten om in daad voor te zorgen dat er geen overlap ontstaat met collega's recht van de mens een nationaal coördinator en ja, zegt tegen mevrouw van van s als het gaat om de plannen in het regeerakkoord jaar de en cbr zal in het nationaal programma zeker een concretisering van de plannen uit het regeerakkoord worden opgenomen en de komende maanden zal de nationaal coördinator samen met departementen en maatschappelijke organisaties verder werken aan deze invulling om ook te komen tot een versterkte aanpak van van racisme en daar gaat het dan ook omdat ondertussen loopt er natuurlijk ook heel veel wetsvoorstellen andere zaken ook bij de ministeries op dit moment zelf en dan gaan we natuurlijk niet op wachten. Maar hij heeft wel uitdrukkelijk een opdracht om om dit ook verder te brengen. Dan heeft u een interruptie van de heer

[2:28:23] de.

[2:28:25] Dankuwel. Ik wil niet als gast commissielid meteen dromerig overkomen. Maar ik hoorde de minister zeggen ik kom voor de zomer met een brief over de staat commissie. Maar volgens mij had ik begrepen dat de brief stond. Enkele weken machine heb ik het verkeerd begrepen.

[2:28:43] De minister.

[2:28:46] Voorzitter vast klopt dat ook met de maar ik heb voor de zomer gezet. Maar ik kan ook zeggen binnen enkele weken. Maar het is. Nee. Wellicht helpt het om die enkele weken dan iets te specificeren of niet. Wat. Ja, dat we ergens naartoe komen want anders dan nee ik denk de in die zin uiterlijk. We zitten nu op vierentwintig februari. Laten we zeggen uiterlijk begin april een vrouw moeten heeft dat nog.

[2:29:16] Interruptie de het antwoord is relevant voor voor de vraag die ik had namelijk omdat het een dan de parkeren bij de staatscommissie en ik kan me best voorstellen dat we de repressieve kant van het hanteren van de risicoprofiel tot die tijd on hold zetten. En hoe kijkt de minister daar tegen.

[2:29:33] Voorzitter. Dat zou mijn voorkeur hebben om dat niet te doen omdat ik het belangrijk vind om discriminatie is verboden, alleen

[2:29:42] toetsingskader van het college van de rechten van de mens biedt juist ook mogelijkheden om het gesprek aan te gaan met uitvoeringsorganisaties om bewust te worden van het feit wanneer iets toch discriminatie wordt, terwijl mensen het forum misschien niet doorhebben. Dus het is ook belangrijk om juist in dat gesprek met de uitvoeringsorganisatie wel hierover te spreken om ook ervoor te zorgen dat men niet onbewust gaat discrimineren. Want soms discrimineren mensen ook onbewust en dit toetsingskader helpt wel om juist daar werk van te maken en dat zou ik dus niet willen stilzetten. Voorzitter, even kijken en dat was het onderwerp als het gaat om nationaal coördinator discriminatie en racisme en de gecoördineerde aanpak.

[2:30:41] Voorzitter, dan kom ik bij het onderwerp slavernij verleden en dat ge een aantal dingen die kwamen daar naar voren dat allereerste stomme vraag van mevrouw leijten. Ook als het gaat om slavernijverleden en en hoe nu verder en het moet nu maar eens komen van een debat over de erkenning van slavernijverleden als het gaat om debatten realiseer ik me altijd dat dat kamer natuurlijk over over de agendering van van debatten gaat en wat ik gewoon zie je ook afgelopen jaren en dat is natuurlijk wel echt. Ook manifest is worden dat ook het gesprek hierover echt in de samenleving. Inmiddels leeft en ook in deze kamer. Dat blijkt ook het van tafel gesprek dat die in de week van dertien januari heeft gedaan. En zoals mevrouw leijten ook weet, heeft het kabinet nog toegezegd. Demissionair kom ik net ook nog met een kabinetsstandpunt komen op het adviescollege dialoog groep slavernijverleden en zij doen ook een aantal aanbevelingen en voor de zomer wil ik ook met een reactie op dat rapport komen en ondertussen heeft die mercedes natuurlijk ook een motie ingediend als het gaat om het nationaal onderzoek en ook daar zullen wij nog met een reactie op opkomen. Voorzitter, mevrouw simons zegt hij. We moeten ook echt met elkaar een debat voeren over de uitkomsten van dekolonisatie onderzoek en ik ga er dan ook vanuit als het gaat om herstelbetalingen. Wat moeten gebeuren dat we dat ook met elkaar gaan doen en de ministerpresident heeft natuurlijk vorige week een eerste reactie namens het kabinet gestuurd. En wat ik ook begrijpen. Dat doen we ook als kabinet en de ministerpresident voorop is dat die nu nog aan het studeren is welke nadere reactie wordt gegeven. Er komt nog een uitgebreide reactie en daar wil ik even op dit moment niet op vooruitlopen, omdat het echt ook een gesprek in het kabinet is waarmee de ministerpresident natuurlijk met een een brief gaat komen en daarna een debat in de kamer. Dus ik herken wat mevrouw simons zegt dat we dit debat met elkaar moet voeren. Maar het kabinet moet nog komen met een uitgebreide reactie. Voorzitter, een interruptie van

[2:32:58] eerder een.

[2:33:00] Ik weet niet hoe ik het moet doen om het een in geen interim te laten zijn. Maar als er een toezegging wordt gedaan en zodat ik deze uitspraak van de minister op zal het ook fijn zijn om daar een termijn en tijd termijn aan te kunnen.

[2:33:11] De koppelen. Wat ik zal doen en ik probeer en wil ik in de tweede termijn op terug komen dat ik even navraag over de planning. Die is voor die tweede reactie omdat wij daar niet leidend in zijn. Dus ik wil even zorgvuldig navraag doen. Dus daar kom ik op op terug. Voorzitter dan de motie mevrouw van es vroeg naar de uitvoering van haar motie over moderne slavernij en de motie vraagt de regering de actieve bestrijding van moderne slavernij een van de prioriteit te maken van nederlandse beleid tegen discriminatie en racisme. En daar zeg ik ook tegen mevrouw van s. De aanpak van mensenhandel is natuurlijk echt een belangrijke echt heel belangrijk voor dit kabinet omdat de internationale aanpak van mensenhandel ook heel goed gezien kan worden als integraal onderdeel van ook beleid tegen moderne slavernij. Mensenhandel kent namelijk vele verschijningsvormen vormen zoals arbeidsuitbuiting, seksuele uitbuiting, criminele uitbuiting en ook nog eens keer orgaan handel en een belangrijk onderdeel. Daarbij is ook is ook het beleid rondom met internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen en basis van dit beleid zijn de richtlijnen vanuit de oeso en de verenigde naties die bedrijf plichten door middel van toepassen van gepaste zorgvuldigheid, voor mens en milieu, waaronder gedwongen arbeid risico's binnen een keten in kaart te brengen aan te pakken of te voorkomen en hierover ook transparant te zijn en europese wetgeving laat jammer genoeg nog op zich wachten en op twee december afgelopen jaar heeft de minister, de vorige minister van buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking dus ook medegedeeld dat nu aan nationale wetgeving gewerkt gaat worden op het gebied van internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen en daar vroeg mevrouw van es ook naar via hoe ga je buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking hierna bij betrekken naar dat dat zijn we dus aan doen en de minister heeft toegezegd om met nationale wetgeving te komen. Dit is dus echt ook van belang, omdat we moeten daarbij ook scherp zijn op daar waar die antidiscriminatiebeleid ook dit onderwerp zich raakt, want ze zijn gewoon raakvlakken. We moeten echt scherpe op zijn wanneer dat raakt ook om effectief met elkaar samen op te kunnen treden. Voorzitter, voorzitter, dan het de vraag naar mevrouw koekoek van voelt die haar betoog begon met en dat die met discriminatie bestaat en dat ik dacht ik pak het even terug want ik vond het wel. Dat is ook het besef wat we met elkaar gewoon allemaal. Hier moeten hebben dat discriminatie is verboden maar discriminatie bestaat en dat wilde ik graag nog even terug halen. Voorzitter, zij vroeg of de minister bereid is onderzoek uitvoeren naar koloniaal verleden, waarbij ook de effect op de huidige samenleving worden meegenomen. Wat ik wat ik hiervoor afgelopen jaren zie en dat zal ik ze net al dat de echt ruimte is voor een een steeds meer ook een maatschappelijk gesprek vindt plaatsvindt over de reflectie op onze eigen nederlandse geschiedenis en ik vind het ook belangrijk dat of het nou om jongeren gaat of ouderen gaat dat mensen ook hun eigen geschiedenis kennen en ook de verschillende kanten daarvan. En de omgang met slavernij fleur is hiervan natuurlijk een van de voorbeelden en daarom gaan we ook aan de slag met de motie ceder om een onafhankelijk nationaal onderzoek naar het slavernijverleden uit te laten voeren om gelijk op dit moment ook al breder en een onderzoek te doen naar het koloniaal verleden aarzel ik toch op dit moment om gelijk deze stap al te zetten. Ik vind wel dat vind echt verkoop moet kuin bekijken. Het kritisch kijken naar het eigen verleden zijn ook bezig met de herziening. Het ministerie van onderwijs, cultuur en wetenschap met een curriculum. Ook is er meer bewustwording. Ook bij in musea en dergelijke over hoe je geschiedenis portretteert. Maar om nu gelijk een heel breed nationaal onderzoek te doen dat daar ook gewoon over

[2:37:27] ook open zeggen. Mevrouw koekoek.

[2:37:31] Misschien als als door er op door te vragen van wat wat zijn zeg maar waar komt de aarzeling van vandaan bij de minister zijn wat welke overwegingen of misschien kunnen we elkaar daarin meenemen.

[2:37:43] De minister.

[2:37:45] Voorzitter, omdat ik het gewoon op dit moment lastig ingeval vind de overzien om of het effecten van de brede koloniaal verleden op de huidige samenleving, hoe zich dat ook verhoudt tot het nationaal onderzoek wat we gaan doen wat we nu als eerste gaan oppakken zodat maakt dat ik eerst zoiets heb van eerst grondig. Het onderzoek doen van slavernijverleden en niet op dit moment een toezegging aan mevrouw koekoek wil doen om om dat al gelijk breder op te pakken met een onderzoek naar het koloniale verleden.

[2:38:18] Voorzitter, dat zijn de vragen over

[2:38:24] het koloniale verleden. En dan wil ik toch ook terugkomen op de vraag van van mevrouw simons als het gaat over racisme. Discriminatie is volgens mij verboden en ongerechtvaardigd onderscheid maken is niet niet toegestaan en ik vind het maar mevrouw simons. Ik zeg tegen mevrouw simons is dat het eigenlijk ook wel dat racisme is in die zin ook echt als ik zat gewoon eerlijk tegen de mevrouw simons zeggen misschien kan ze me daarbij ook wel is dat de de. Het is de definiëring van wat racisme is is gewoon ontzettend ingewikkeld omdat ieder daar op een andere manier naar kijkt en mensen soms ook niet anders naar kijkt, maar omdat echt op een goede manier te verwoorden. Dus ik ik ben ook zorgvuldig in het kiezen van mijn woorden wat je daarin ziet is dat dat ik wel zie dat het vraagstuk over racisme over ras dat het ook heel erg in het verlengde ligt van een discussie over het gebruik van etniciteit, en dan hoop ik dat ik het op een zorgvuldige wijze vermoord. Dus het ligt ook in de lijn van verwachting dat de staatscommissie die wel onafhankelijk is ook deze aspecten aan elkaar verbindt en dat ook vanuit een wetenschappelijk perspectief bekijkt om ook meer fundamenteel daar ook gewoon over wat kan te gaan zeggen.

[2:40:07] Mevrouw simons.

[2:40:08] Ja. Dank.

[2:40:09] Voorzitter termijn toeslaat ook even te reageren. Ik zou graag willen zeggen dat ik begrijp dat de minister worstelt met ja, hoe benoemen we zaken zonder dat we daarbij in ieder geval ongewenst andere ook nog extra kwetsen. Het is een beladen onderwerp en ik waardeer dat de minister zo haar best doet om de juiste woorden te vinden dat als eerste

[2:40:31] juist omdat er zo ongelooflijk veel vrije interpretatie lijkt te bestaan rondom racisme. Los van de ervaring die het mensen brengt, lijkt het mij goed om in gezamenlijkheid te zoeken naar in ieder geval een duidelijk vertrekpunt ook weer als het gaat om bijvoorbeeld melding bij feest, maar ook die normaal dat we het hier en daar toch tot een rechter moeten brengen. Dus ik ga ervan uit dat we dezelfde wens hebben, namelijk in ieder geval een eenduidigheid in de afwijzing en daarvoor kan een een juridische definitie kan helpen. Het mijn belang zit niet bij

[2:41:11] de per se formuleren op zeer korte termijn van een juridische definitie, maar om helderheid te brengen in deze precaire discussie zou ik graag in gezamenlijkheid op zoek gaan naar een manier die ons weg.

[2:41:22] Van slechts de ervaring,

[2:41:25] En als ik dan even als de voorzitter me heel even toestaat. De vergelijking zou willen trekken naar bijvoorbeeld de discussie die we hier in dit huis op dit moment ook voeren rondom zeden en zedendelicten.

[2:41:39] We zijn het niet met elkaar eens over wanneer iets aanranding is of niet. Maar we hebben wel een juridische definitie die ons in ieder geval helpt

[2:41:48] op het moment dat er sprake is van gedrag dat eventueel al zodanig zou kunnen worden aangemerkt en dat is mijn mijn streven om om tot een werkbare definitie te komen. En juist en dus mijn afsluiten. Voorzitter, juist omdat we het hebben over institutioneel racisme, maar ook over racisme. De werd hier vandaag ook al aangehaald in de persoonlijke sfeer en om nou situaties te vermijden waarin mensen zeggen vind u mij een racist. Ik vind van niet. Maar u vindt misschien van wel. Zou het goed kunnen zijn om een uitgangspunten formuleren en ik begrijp hoe precair dat is dus ik kijk ernaar uit om daarin gezamenlijkheid toch naar een oplossing toe te werken.

[2:42:27] De minister

[2:42:31] tijdens zijn hele fundamentele vragen die mevrouw simons stelt en die gewoon ook ook teruggaat op. Ik ik laat zou zeggen ik ik kijk daarbij ook gewoon vaak naar datgene wat gewoon goede onafhankelijke instanties ook al eerder hebben gezegd van de in die zin voel ik me natuurlijk altijd wel als als minister een politicus en dan is het ook gewoon prettig. Een onafhankelijke instantie van het college als de rechten van de mens te hebben die dit soort dingen voor woorden dit die die dit soort zaken wezenlijk verwoorden, waarbij ik ook ook ook wel ook intern trouwens ook het gesprek heb gehad van wanneer gaat discriminatie over is in racisme, waarbij het is discriminatie op grond van ras en dat racisme ook een ideologie is die er toe leidt en dat ik ga even kijken of ik het goed verwoord, zeg ik tegen mevrouw simons dat racisme een ideologie is die ertoe leidt dat groep van mensen op basis van hun huidskleur afkomst, nationale of etnische afstamming als ook religie en cultuur gediscrimineerd worden en dat discriminatie natuurlijk net anders is dat in die zin mensen anders behandelen is achterstellen of uitsluiten op basis van persoonlijke kenmerken en in. Ik denk in het dagelijks handelen dat mensen het soms heel lastig vinden om te weten van wanneer discrimineren. Wanneer doe je iets vanuit racistisch perspectief? Ik zeg ik zou zeggen ook tegen mevrouw simons. Omdat ik hier ook weer terug pakken op het college van de rechten van de mens dat dit misschien voor mij ook gewoon eens een keer een vraag is die ik stel aan het college van de rechten van de mens hoe zij hier tegenaan kijken, omdat zij ook onafhankelijk zijn om op die manier naar kijken en ik toch ook wel merkt dat ik ook mijn eigen beperkingen zie op dat vlak en ik dus graag gebruik maken van de kennis van ander

[2:44:28] voorzitter. Dat was naar aanleiding van slavernijverleden. Voorzitter, dan zijn er een aantal andere vragen gesteld over die die niet zozeer die ook belangrijk zijn, maar niet samenhangend een onderwerp te vatten waren. Voorzitters de vraag van de.

[2:44:53] Mevrouw van.

[2:44:54] De bouwde over straat in die intimidatie. En ja. Helaas komt straat intimidatie en seksueel grensoverschrijdend gedrag nog teveel voor en dat is ook gewoon actie onacceptabel en mensen moeten zich ook gewoon veilig voelen om over straat te gaan of naar mannen of vrouwen zijn kinderen of ouderen en elke gemeente heeft daar ook een belangrijke taak in om daar zelf ook zaken zaken in op te pakken, maar we zijn ook bezig met nieuwe wetsvoorstel seksuele misdrijven waarin we seksuele intimidatie ook strafbaar stellen en de nieuw strafbaarstelling heeft ook betrekking op zowel non verbaal als fysiek seksueel intimiderend gedrag en dat moet er toe leiden dat slachtoffers straks beter beschermd worden en dat ze ook in meer situaties gewoon aangifte kunnen doen en dat is vind ik ook een belangrijke stap die de minister van justitie en veiligheid ook set. Voorzitter, als het gaat om de oprichting van het algoritme. Dat is de vraag van de heer ceder vorig jaar is inderdaad in november de motie dat ze aangenomen, waarbij ook gebruikt wordt gevraagd om het gebruik van een algoritme register te verplichten voor de overheid. De staatssecretaris van binnenlandse zaken is op dit moment op ook aan het onderzoeken hoe deze verplichting vorm kan krijgen en er wordt natuurlijk ook gekeken naar de juridische vormgeving en daar speelt ook de verhouding met de europese databank uiteraard i-verordening een belangrijke rol en we maken daarbij ook gebruik van de ervaringen van andere gemeenten, bijvoorbeeld zoals utrecht en de staatssecretaris van binnenlandse zaken zal de kamer hier binnenkort over informeren. Voorzitter,

[2:46:38] dans schiet mij vraagt de vraagt te binnen inderdaad van de knvb en de racistische spreekkoren. Wat ik weet in ieder geval dat een aantal ministeries ook in gesprek zijn met knvb en dat over een tijdje ook. Bedoeling is dat een aantal bewindspersonen. Ook bij de knvb op bezoek gaan ook om over dit onderwerp verder te spreken omdat, net zoals mevrouw westerveld herken ik het belang om ervoor te zorgen en dat was de heer c door ook om discriminatie in betaald en amateurvoetbal gewoon aan te pakken. Ook met programma ons voetbal is voor iedereen die sc de vroeg. Deze vraag me mevrouw westerveld, ook een andere vraag. Maar voorzitter, ik weet dat mevrouw westerveld een actief voetballer is. Dus daarom schoot mijn allereerste binnen dat dat ik terugkwam op op op haar. Maar het was inderdaad heer c. De voorzitter terecht onderwerp van de heer moeilijk als het gaat op de woning discriminatie, afdwingbare regels. Het kabinet werkt aan een wetsvoorstel goed verhuurderschap met daarin onder meer afdwingbare regels die discriminatie aanpakken en voorkomen en zo worden verhuurders vuur bemiddelaars onder meer verplicht om objectieve niet discriminerende selectiecriteria te gebruiken, een transparant selectieproces te hanteren en te motiveren voor welke huurders te kiezen. Het voorstel is afgelopen zomer in openbare internetconsultatie geweest. De uitkomst hiervan zijn inmiddels verwerkt en sinds half november is het voorstel bij de raad van state aanhangig voor advies. Nou dan krijgen we nog een reactie op en de minister van volkshuisvesting ruimtelijke ordening is daar actief mee bezig die een moeilijk jaar zegt. Houdt u in de oud minister van binnenlandse zaken ook in de gaten of dit voldoende voortgang heeft. Ik zit naast hier. Ik zit in de kamer naast de minister van volkshuisvesting ruimtelijke ordening is. Natuurlijk kan ik bij mijn collega's ook nog wel eens binnenlopen om om de collegiale vraag te stellen of de voortgang nog steeds goed gaat, ook al ben ik ook van overtuigd dat bij mijn collega's de jongen als het gaat een voortgang maken of dit soort vragen. Maak mij geen enkele zorgen over zeg tegen. Heer bulldog jaar. Voorzitter, mevrouw moet vraagt nog krijgen nog moet vraagt nog krijgt nog andere autoriteiten een rol bij toezicht. Behalve we hebben naast college recht van de mensen ook de autoriteit persoonsgegevens die natuurlijk werk maakt, maar er wordt ook gewerkt aan de algoritme waakhond en de komt stelsel toezicht waarbij per beleidsdomein toezicht op algoritme wordt gehaald bij bestaande toezicht domeinen. Dat is dus bij de financiële markten. De acm. Dus daar gaat komende periode gewoon meer werk verzet worden en dat ligt bij de staatssecretaris volg mij van binnenlandse zaken. Om daar verder ook uitwerking in te doen. Mevrouw monteur heeft de interruptie en dankuwel.

[2:49:34] Voor het antwoord minister en en die vraag die heb ik met name gesteld omdat we dus ook zien dat de autoriteitpersoonsgegevens op dit moment onbemand is en zich met name richt op andere zaken dan de algoritme en dat dus die versterking noodzakelijk is en als ik u.

[2:49:49] Ik begrijp.

[2:49:50] Gaat u dat dus op met een.

[2:49:53] Waakhond organiseren.

[2:49:55] Minister,

[2:49:56] voorzitter en de staatssecretaris van binnenlandse zaken en koninkrijksrelaties die digitalisering en haar portefeuille heeft, heeft dit nadrukkelijk ook in haar in haar portefeuille gekregen om die samen met de autoriteit persoonsgegevens die taak verder invulling te geven tussen autoriteitpersoonsgegevens krijgt hierbij wel natuurlijk de rol, maar dit moet wel apart geregeld worden gegooid,

[2:50:19] een interruptie voor.

[2:50:22] Voor ze even op die algoritme waakhond het vanuit zich hier een beetje dat wij een helaas een gepland debat over digitale zaken niet door hebben laten gaan als digitale zaad commissie, maar ik zou de minister erop willen wijzen dat we die feitelijk al hebben want de algemene rekenkamer houdt toezicht op. Dus we kunnen ook een vragen dat verder uit te breiden in plaats van een hele nieuwe waakhond op te zetten waarmee we straks misschien wel weer een coördinator nodig hebben om algoritmes te gaan coördineren of het toezicht daarop zich zou in ieder geval de minister dit een overweging mee willen geven om de algemene rekenkamer.

[2:50:56] Woon.

[2:50:57] Daar stevig daar ligt het al om het daar uit te breiden.

[2:51:01] De minister.

[2:51:03] Voorzitter, ik kan daar nu al iets over zeggen maar ik begeef me nu heel nadrukkelijk. Ook op het vlak van een collega's. Dus dat kan ik in de tweede termijn op terugkomen en dat doe ik liever van de stemmen zoek ik heel even afstemming, want dit gaat om een beleidsmatig vraag van kan je het bij een ander beleggen. Wat wel zo is me is dat de algemene rekenkamer natuurlijk ook vaak naar overheden. Ik kom hier in tweede termijn op terug. Dat vind ik. Dat lijkt mij zorgvuldig om te doen. Ga verder met beantwoording. Voorzitter, mevrouw westelaken, vroeg inderdaad wat sinds het internet departementale beleidsonderzoek is gedaan over mensen met een licht verstandelijke beperking wat er is gebeurd en ik herken heel erg wat mevrouw westerveld ook aangeeft is dat mensen met de licht verstandelijke beperking hebben vaak heel veel moeite om goed mee te doen in de samenleving en dat levert echter ook situaties op waarin ze op achterstand worden gesteld, al is het maar om dat ze niet klok kunnen kijken en dan op een station komen. Vraag hoe laat het is en dat je bij jezelf naar de en dat je dan weet en dat en dat maakt ook dat je dat het echt van belang is om de kennis over mensen met een licht verstandelijke beperking grote en ook de herkenbaarheid daarvan te vergroten. Want je ziet het niet of je en ook de toegankelijkheid te te bevorderen. En wat is afgelopen jaren gedaan? Het verzamelen en delen van good practices. Het organiseren van een jaarlijkse reeks voor gemeenten waarbij ze ook worden meegenomen in de laatste ontwikkelingen. En wat gebeurt er ook het betrekken van ervaringsdeskundige bijvoorbeeld en dat is ook bij de rondom de communicatie rondom corona. Het vraagt namelijk ook een andere manier van communiceren. Om ervoor te zorgen dat de boodschap aankomt en dat mensen ook kunnen begrijpen wat wat je bedoelt. Ook worden lokale initiatieven gesteund om vanuit lerende praktijk lessen te trekken, bijvoorbeeld rondom wijkgericht werken en nieuwe woonvormen voor mensen met een licht verstandelijke beperking, zoals tiny houses en gemeente zwijndrecht ook een mooi voorbeeld. Die zet life coaches in om levensbreed ondersteuning te bieden en ook problemen te voorkomen en die ervaringsdeskundige. Volgens mij heeft mevrouw westerveld daar jaren geleden ook als in andere debatten ook heel erg voor gepleit die inzet van ervaringsdeskundigen is daar gewoon echt van groot belang omdat die ook de vertaalslag kunnen maken tussen beleid en praktijk.

[2:53:29] Mevrouw westerveld.

[2:53:31] Dan aan de minister voor de reactie en het is heel goed om te zien welke voorbeelden er ook zijn in zijn land

[2:53:37] waar ik eigenlijk naar op zoek ben en ik weet dat we niet een gouden ei is, maar is dat we onze samenleving zo inrichten dat het vanzelfsprekend is dat mensen kunnen meedoen. Misschien een heel concreet voorbeeld. Ik kreeg laatst weer een brief van de gemeente over een gemeentelijke belasting. Nou dan heb ik weet ik ongeveer wat er gevraagd werd. Ik heb ik in de gemeenteraad gezeten. Maar als je een licht verstandelijke beperking hebt dan is het heel moeilijk om te zien waarom je een bepaald bedrag ergens voor moet betalen nadat het zo'n typisch voorbeeld dat we ook de standaard communicatie nog niets hebben ingericht dat iedereen snapt waar het over gaat en ik zoek naar nog meer manieren

[2:54:10] dus om standaard de samenleving zo in te richten dat iedereen dit begrijpt. En nogmaals, ik weet dat er niet in gouda is. Maar misschien moeten we daar maar gewoon met elkaar naar blijven.

[2:54:20] Verzoeken en dat is ook een hele belangrijke zoektocht omdat je wil dat iedereen kan meedoen in deze samenleving en dat geldt ook voor mensen met de natuurlijk voor mensen met een licht verstandelijke beperking, maar we hebben natuurlijk ook groepen ouderen die op een gegeven moment zo kwetsbaar worden dat ze van een zelfstandige positie plotseling wel afhankelijk zijn. En dan is het voor hen ook belangrijk om wegen te vinden in deze samenleving om ondersteund en geholpen te worden. Voorzitter, mevrouw van der woude vraagt het nationaal actieplan mensenrecht gaat over toegang tot voorzieningen gaat plan daar niet in of andere mensenrechten. Dat klopt. Het nationaal actieplan. Mensenrechten heeft inderdaad als thema toegankelijkheid voor voorzieningen en dat is ook gedaan omdat de mensenrechten een groot deel van het maatschappelijk leven bestrijken en dat is te veel te breed voor in een samenhangend actieplan en het thema is in samenspraak met diverse maatschappelijke organisaties gekozen. Voorzitter,

[2:55:21] dan is er een vraag van de heer ceder inderdaad de en ook mevrouw leijten als het gaat om de stukken die van de belastingdienst is gekomen. De brief van staatssecretaris van financiën de waarom zo laat dat ligt aan mij zegt tegen mevrouw leijten. Want ik zag de broer. Dus ik heb vanochtend of x gisteravond zag ik voor het eerst een stukken en vanochtend had ik helaas bezigheden in het kader van van oekraïne en dat maakt dat ik het pas later kon lezen en ik het toch wel belangrijk vond om dit wel vandaag te versturen en niet tegen financiën te zeggen versturen. Alsjeblieft vandaag want ik vind het nog lelijker als morgen had gekomen. Dus dat is gewoon het open antwoord en ik had liever eerder deze ochtend willen doen maar ik werd vanochtend wakker met een hele naar een hele andere context. Dus dat dat is niet gelukt. Ik heb ook nagevraagd. Want ik ik realiseer me ook heel erg dat deze brief een de beantwoording van de vragen ook verder een gesprek ook met staatssecretaris van de fiscaliteit een balans belastingdienst vraagt en wat ik heb begrepen heb ik ook navragen ook naar gedaan is dat er nu ook verder onderzoek wordt wordt gedaan om ook te kijken naar de relatie tussen wat hier staat. En inderdaad om discriminatie en etnisch profileren en ik heb begrepen dat hij info voor de zomer ook de kamer weer verder gaat informeren. Voorzitter en volg mij maar dat kijk ook even uur aan heb ik dan de relevante vragen gehad. De alle vragen van dit jaar geleden gehad. Alle vragen.

[2:57:00] Ik zie nog vier sowieso vier handen in de lucht.

[2:57:06] Ik kijk ook even naar de klok. Want het is kwart over zes. Deze vergadering tot half zeven. Dus ik wil meteen even inventariseren of je behoefte heeft aan een tweede termijn. Nee. Ja ja, er is behoefte aan de tweede mijn. Het wordt dan een minuut. Want anders dan komen we er niet uit en ik ben bang dat dat daar de beantwoording dan toch waarschijnlijk schriftelijk wordt. We gaan eerst even deze vraag af. Ik ga van achter naar voor mevrouw van s.

[2:57:30] Nee

[2:57:33] nou ik had vragen gesteld over de wet gegevensverwerking door samenwerkings verbanden en over de wetgeving toets op discriminatie in hoe het daarmee staat. Naar mijn weten heb ik die antwoorden nog niet gehad

[2:57:46] heeft. Minister die paraat meteen. Ja, we hebben inmiddels een nieuwe handreiking constitutionele toetsing gemaakt waarin die anti-discriminatie toets ook zit. Dus die is die is die af. In elk geval de algemene wet gegevens behandeling. Daar kom ik zo direct in de tweede termijn op op terug. Maar die discriminatie toets is er mevrouw van s.

[2:58:09] Die discussie toets is er en.

[2:58:10] Wordt dan nu ook al uitgevoerd of hij is er en.

[2:58:14] En daar hebben we ook nog de.

[2:58:17] Zien wij ook nog dan dat er dan het resultaat van is en wanneer zien we dat komt dat onze kant op

[2:58:24] de minister.

[2:58:27] Wellicht kan ik ook gewoon de handreiking toesturen.

[2:58:31] Dus hij is er. Hij wordt gebruikt, maar wellicht vindt mevrouw van esc. Ik kan hem ook gewoon toesturen aan de kamer. Dan heeft u een heeft mevrouw van es. Een nogal van s

[2:58:42] is goed. Ik zou het fijn vinden als hij dan voor een, twee voor een mogelijk twee minuten debat dat wij ons mijn zo gaan aanvragen dan de als een heb ik een je misschien kan het al heel snel. Maar dan in ieder geval zo snel mogelijk hebben om te kijken wat.

[2:58:55] Wat wat ons betreft of dat ook is wat er.

[2:58:58] De tijd is afgesproken. Graag ja,

[2:59:00] voorzitter, als ik een korte korte opleggen als brief kan doen dan kan ik ook zorgen dat die snel naar de kamer toe gaat. Dus dat dat zegt toe dat die voor twee minuten debat in de kamer ligt heel goed net twee minuten. Wat is inderdaad al aangevraagd worden hiervan. Maar dat is die staat.

[2:59:15] Mevrouw simons. Voorzitter, ik had nog wat opmerkingen en vragen met betrekking tot de eilanden, onze eilanden, aruba curacao weilanden en ik kan me niet herinneren dat de minister daarna heeft verwezen in de beantwoording.

[2:59:31] Minister die meteen raapt of zal ik even verder inventariseren. Ja ik ga een rijtje verder af.

[2:59:39] Mevrouw koekoek.

[2:59:42] Ik had een vraag een aantal vragen gesteld over de aanbevelingen uit het rapport.

[2:59:48] Waar in.

[2:59:49] De op erkenning van ouderschap van ja ik zie de minister. Het herinnert me.

[2:59:56] Ik inventariseer verder in de heel moeilijk.

[2:59:59] Ja. Dank u. Voorzitter, ik stel nu twee vragen hoe ik straks ook geen uitgebreide twee termijn van een minuut. Ik had nog een vraag gesteld over inbedding van racisme en discriminatie in de lokale driehoek kan hier en daar een reactie op heb gehad en ik stel ook een vraag wanneer de plannen van uit het coalitieakkoord

[3:00:18] in gang worden gezet. Dankuwel.

[3:00:20] Voorzitter,

[3:00:23] heer van waarde.

[3:00:24] Ja voorzitter, ik had in mijn eerste termijn een vraag gesteld over de wet gezichtsbedekkende kleding en een reactie van de minister op het onderzoeksrapport en ik had ook een vraag gesteld over het gebruik van het woord ras door de overheid en reflectie daarop.

[3:00:43] Ik zie de minister nog vrij driftig pennen. Dus ik stel voor dat we naar de tweede termijn gaan en dan krijgt u meteen het woord. De heer van waarde.

[3:00:51] Ja. Voorzitter dankuwel.

[3:00:53] Die wil ik ik had begrepen dat dat formeel. De tweede termijn moet dus vraag graag een twee minuten debat aan omdat wij de behoefte hebben om met een aantal moties nog wat accenten te leggen, zult u begrijpen voordat ik zou een en kunt nog tot slot, waar ik niet aan toe ben gekomen in mijn eerste termijn nog aan de minister willen vragen. Dat is de vraag waarom de minister een aangenomen motie van de kamer niet heeft uitgevoerd en het is de motie die ziet op het effectieve toepassen van naming and shaming. De regering weigert om naming and shaming effectieve toe te passen, terwijl de kamer een meerderheid heeft aangesproken dat zij dat wel van de regering vraagt en dat vindt denk nogal teleurstellend vraag daar een nadere reflectie op van de regering dankuwel.

[3:01:41] Dankuwel, de heer van de beheerboer elk jaar toch een tweede termijn.

[3:01:45] Voorzitter,

[3:01:45] Willen aangeven dat het fijn was vandaag hier gasten zijn was een waardig debat en blij met de open houding van deze minister alle vertrouwen in haar. En als het gaat om de wet goed verder verhuurderschap. Ik heb alle vertrouwen in minister de jonge. Ik zou toch wel minister willen vragen om niet alleen even langslopen bij minister jonge hem ook als coördinerend minister discriminatie af en toe is op te jagen. Indien dat nodig is. Dankuwel.

[3:02:12] Mevrouw leijten,

[3:02:14] Voorzitter, op de vraag welk risicoprofiel nou wel de toets van het gebruik van etniciteit kon doorstaan, kwam de risicoprofiel gericht op bijstandsgerechtigde met vermogen waarbij er dan gekeken werd naar bezit in het buitenland en de niet nederlandse afkomst. En ja dit is een door een rechter getoetst. Maar iedereen voelt natuurlijk wel dat dit eigenlijk al op twee vlakken discriminatie is. Je pakt alleen de bijstandsgerechtigde met die selectie en je kijkt binnen die bijstandsgerechtigden ook nog eens alleen naar de mensen met de buitenlandse afkomst. Het mag dan door de rechter zijn goedgekeurd. Maar als dit de enige was die de toets kon doorstaan. Dan zijn we staan we toch zwaar aan de lat. We hebben moties die zeggen ruim de shit op en ik blijf het zo noemen want het is gewoon bagger. Wat er is gebeurd, is ook foto's. Vandaag werd duidelijk is geworden uit de rapporten uit de belastingdienst. Dat moet opgeruimd worden. Vervolgens gaan we ook kijken naar op risicoprofiel. Wat willen we wel wat willen we dit moeten we tot die tijd gewoon het gebruik van risicoprofielen niet stilleggen. Dat zou de oproep zijn van de sp

[3:03:16] en voorzitter. Tot slot. Ik waardeer de minister. Ik waardeer haar toon. Ik probeer ik waardeer haar zoektocht naar woorden.

[3:03:24] Ik voelde me.

[3:03:25] Niet zo heel fijn. Mijn bots proeven. Ik begrijp wat het beleidsmatig bedoelt, maar we zitten hier met een onderwerp waarbij sommige mensen zich echt over reden voelen door de overheid dus zo zie je maar hoe subtiel dat is. Ik wil de meeste daar niet corrigeren, maar dit is echt

[3:03:40] op zoveel vlakken. Ik heb er zelf ontzettend veel van geleerd in de afgelopen jaren. Maar we moeten ons daar allemaal denk ik van bewust zijn wat we zeggen en ik hoop dat we stappen verder gaan zetten die ik in ieder geval wel met toon van de minister.

[3:03:56] Mevrouw van der woude,

[3:04:00] De voorzitter, allereerst de minister danken voor het beantwoorden van mijn vraag is goed gelukt en dit is verder het eerste debat waarin ik deze minister meemaakt.

[3:04:09] En.

[3:04:10] Het is niet makkelijk om voor te bereiden zo'n ontzettend breed te prikken debat noem ik het altijd zo'n onderwerp dat ongelooflijk veel portefeuilles departementen raakt en in de. Ik wil me aansluiten bij de mensen die zich hebben uitgesproken over de warme toon complimenten daarvoor en ook voor de beantwoording van.

[3:04:29] Ik zo ontzettend breed.

[3:04:31] Domein dankuwel.

[3:04:34] Mevrouw koekoek,

[3:04:35] Ik ga me aansluiten bij de goede worden. Want zodra het een heel prettig. Fijne manier van beantwoording van minister een heel weloverwogen en dat is past heel goed bij het onderwerp van dit debat stank.

[3:04:49] Mevrouw. Dan ga ik het zeggen moet loeren. Helemaal goed. Het risico dat ik toch een principiële vragen stellen aan de minister ook naar aanleiding van het maken van onderscheidt door middel van een risicoprofielen nationaliteit en het woordje positieve discriminatie. Die is misschien niet gevallen. Maar daar hebben we wel wat wat gevoelens en emoties bij ik in ieder geval. Het is een principiële vraag die ik toch hier in de tweede termijn aan de minister wil gaan stellen hoe ze daar tegenaan kijken.

[3:05:23] Hartelijk dank, mevrouw simons.

[3:05:26] Voorzitter, ik wil beginnen met een woord van dank aan de minister voor haar zorgvuldigheid, kwetsbaarheid en de bescheidenheid die ze heeft getoond in haar beantwoording. Ik heb dat ontzettend gewaardeerd en ik denk ook dat dit onderwerp. Dat verdient dan toch nog even een paar korte punten. Voorzitter, want er moet inderdaad goed gekeken worden naar de reden waarom a d v vaak niet genoeg worden gevonden. Maar ik zou er in mee willen geven dat mensen het net zo belangrijk is. De vraag waarom mensen zich niet geroepen voelen om aldaar te melden wat we daaraan moeten doen want er is met name onder mensen van kleur. Echt een heel laag vertrouwen in de effectiviteit en betrouwbaarheid van de feestdagen. Want ze hebben namelijk ze leiden zelden tot bescherming bestraffing bemiddeling en dat moeten we denk ik meenemen. Ik ben benieuwd naar inzet voor het nationaal slavernij museum en hoe ze de doorzettingsmacht van de nationaal coördinator zou definiëren, en ik begrijp dat het debat over rapporteur justus eventueel samenhangt met dat eerder genoemde onderzoek. Ik blijf natuurlijk benieuwd hoe de minister staat tegenover het hernoemen van straatnaam. Het het inclusive maken van ons curriculum maargoed. Dat dat is voor een voor een volgende keer dankuwel.

[3:06:34] Dank u wel, mevrouw van s.

[3:06:36] Dank u. Voorzitter, ik wil een instantie aangeven dat ik het enorm waardeer om zeg ik ook eindelijk wel de erkenning te horen dat hedendaagse slavernij een probleem is. Ik kan aangeven dat dat in het verleden nog steeds een struggle. De als dus om daar uberhaupt al de erkenning voor voor uitgesproken te horen. Dus ik ben blij om die te horen en ik hoop dan ook wel dat we snel tot actie kunnen overgaan. Daarbij merk ik wel dat ik het gevoel had dat we nog jullie liever gisteren dan vandaag daarmee voortvarend aan de slag hadden moeten zijn. Ik hoop dat ik straks nog dat antwoord over die werd gegevensverwerking samenwerkingsverbanden ontvang. Ik wil daarbij wel ook hebben aangegeven richting deze minister dat ik echt hoop dat dat zij ook zeer kritisch naar andere ministeries gaat kijken naar de wetgeving die daar van af komt en ik noem daar specifiek het ministerie van j en v waarin we gewoon zien dat daar wetgeving komt die die toets die wetgeving zoete discriminatie niet kan doorstaan en ik ben wel echt zeer nieuwsgierig hoe deze minister daar mee gaat om zal zal gaan en hoe zij die toets zal gaan uitwerken en ook christie andere ministeries zal gaan acteren.

[3:07:58] Dankuwel. Hartelijk dank. De heer c dr.

[3:08:02] Dank u wel, voorzitter, en ook ik wil de minister bedanken. Er valt veel voor vult zich maar kan een vraag missen heeft de aanzien van het etnisch profileren en het risico kan aangeven dat de toets van het college en en en en de kader dat dat zwaar is met bijna nooit gebeurd dat het wel kan. Ik heb in mijn bijdrage gevraagd of het niet een goed plan zou zijn om dit ook gewoon wettelijk vast te leggen. Je merkt dat de discussies in de kamer discussie in de samenleving of etnisch profileren zou mogen of niet bij vraag is zou het niet goed zijn om aan te geven dat het niet mag dat ook wettelijk vastleggen doordat dat ook in alle beleidsvormen bonden overal totdat duidelijk is dat je de uitzonderingen opneemt, waardoor je ook als overheid door een norm stelt daarbij ook nooit nooit meer de aangeeft dat het eigenlijk ook vrijwel nooit de bedoeling is, zal de minister daar nog kunnen aangeven waarbij de algemene wet gelijke behandeling als optie genoemd hebt om het daarop vaststellen.

[3:09:07] Gegeven de tijd nog vijf minuten en laat u vooral niet verleiden om wat minder zorgvuldig te doen dan dat u hiervoor heeft gedaan, dus laten we zeggen nog vier minuten voor de beantwoording. Ik ga echt om half zeven. Deze vergadering stopzetten want ik moet voor een voor half nog eventjes concluderen welke toezeggingen we natuurlijk allemaal hebben genoteerd. Dus aan uw het hoort. En anders dan wellicht dat dat schriftelijk deze commissie op gang komen. Maar laten we beginnen met de beantwoording. Voorzitter, dankuwel en allereerst mevrouw leijten. Dank het woord bord botsproeven komt uit mijn vorige werkzame leven in het kader van stikstof te kijken of dingen wel of niet werkte en het is inderdaad slecht geplaatst. Dus keten toets of een ander woord. Maar het dank voor de suggestie. Voorzitter, de heer van baalen, geen ras meer gebruikt in wet en regelgeving. Het het woord terras is inderdaad beladen in het dagelijks taalgebruik tegenwoordig. Tegelijkertijd zie je dat juridisch. Gezien het nog steeds gangbaar is ook juridische constructies om bescherming te bieden aan mensen die te maken krijgen met uitsluiting, benadeling en onderscheid vanwege bepaalde etnische kenmerken. Dus het is echt met een bedoeling gebruikt om juist mensen te beschermen en daarom zie je het ook niet alleen terug in de grondwet. Maar je ziet het ook terug in allerlei verdragen juist om bescherming te bieden. Dus ik ik in dat punt zou ik juist die bescherming wel in stand willen houden. Voorzitter, als het gaat om de werd gedeeltelijk verbod gezichtsbedekking. Dan kan ik tegen de heer van baarle zeggen dat we die wet gaan evalueren en daarbij wordt ook gekeken of de wet inderdaad ook tot discriminatie leidt en ik zal natuurlijk ook de kamer informeren over de evaluatie van die werd voorzitter dan een wetsvoorstel gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden. Dat ligt op dit moment in de eerste kamer. Maar dat weet mevrouw van es en dat wordt beoogd om waarborgt bieden voor goede bescherming van persoonsgegevens en het wetsvoorstel bestaat, bevat ook waarborgen. De risico's op discriminerende gevolgen moeten tegengaan en die de zorgvuldigheid bijvoorbeeld.

[3:11:20] De.

[3:11:21] Dat heeft de raad van state ook erkend in haar voorlichting van achttien november twintig, eenentwintig en het woord limitatief opgesomd welke gegevens door de samenwerkingsverbanden mogen worden verwerkt en nationaliteit. Ras, etnische afkomst vallen daar dus niet onder dan voorzitter positieve discriminatie. Het is eigenlijk kunnen we een ander woord gaan gebruiken want het is een schijnbare tegenstelling. Je moet gewoon een vrouwen mannen met de beste kwaliteit op de beste plek zetten. Het gaat om kwaliteiten. Voorzitter, maar ik zie aan mevrouw moeten dat ze daarmee de vraag is of kaart vragen goed hebt begrepen. Ik zag mijn vrouw van s ook al en ik geef mijn vrouw moet nog heel kort dan het woord om een vraag te verduidelijken. Dus geen betogen meer anders dan kan ik niet af concluderen.

[3:12:21] Toen. Voorzitter. Volgens mij heeft u mijn vragen wel goed begrepen. Maar als ik het niet eens met uw antwoord en dat komt omdat ik zelf om de positieve discriminatie versta het ervoor zorgen dat vrouwen in de raden van toezicht te komen dat jongeren stageplekken krijgen dat bedrijven toch mensen in dienst hebben waarbij ze bijvoorbeeld toch gaan kijken naar mensen met een achterstand vrouwen, jongeren mensen met beperkingen. Dat is wat ik versta onder positieve discriminatie.

[3:12:53] Voorzitter, door verstaan we hetzelfde, waaronder een is, maar ga ik meteen een is anders

[3:13:02] dank voor ze. Voorzitter, ik heb alleen korte vragen mag ook op een ander moment. Maar ik had eigenlijk nog wel een reflectie van deze minister willen hebben op de kritiek van die autoriteitpersoonsgegevens. Het college voor de rechten van de mens en ook bijvoorbeeld amnesty international die gewoon aangeven dat die deze vent bij v niet door die wetgeving toets op discriminatie zou zo zou komen. Dus ik vind het antwoord mooi. Met dit antwoord kende ik komen. Ik ben juist benieuwd naar de reflectie. Het mag van mij ook schriftelijk en maar ik vind dit wat mij betreft voor mij nog onvoldoende om om om het in ieder geval af te concluderen van vandaag.

[3:13:37] Voorzitter, wat ik zal doen is dat ik de minister van jc gewoon zelf vragen om deze antwoord nog schriftelijk te beantwoorden. Want zij gaat natuurlijk ook over die die wet. Dus ik zorg dat er een brief vanuit ons gezamenlijk komt naar de kamer om hierop te reflecteren. Dat lijkt me het beste. Dat is dan heel mooi, want het is een voor half zeven. Dus ik stel voor dat er in die brief. De vragen die dus nog open staan dan ook meegenomen worden aan deze commissie.

[3:14:02] Er is een tweeminutendebat aangevraagd door de heer van baarle en ik heb de volgende toezeggingen genoteerde. Zoals u goed met u mee met mij meeluistert dan hebben we die in ieder geval goed afgekaart. Half mei tweeëntwintig ontvang de kamer van de staatssecretaris van digitalisering. De tweede voortgangsrapportage over de uitvoering van de motie marijnissen en klaver over onder andere het opruimen van vervuilde

[3:14:25] data. Check

[3:14:27] uiterlijk begin april wordt de kamer geïnformeerd over de start inrichting een opdracht van de staatscommissie, discriminatie en racisme. Voorzitter, ik heb in het begin april gezegd men zou ik misschien in april mogen zijn. Ik hoor. Oh ja dat wordt in april voor de zomer tweeëntwintig ontvang de kamer reactie op het rapport van de adviesgroep slavernijverleden over het nationaal onderzoek naar slavernij.

[3:14:49] De

[3:14:51] volgende binnenkort ontvangt de kamer van de staatssecretaris van digitalisering nadere informatie over de uitvoering van de motie tassen aangenomen in november

[3:15:00] winter

[3:15:01] en we zullen bij de staatssecretaris nog naar vragen over wat ongeveer in in binnenkort is. Laten we nog even aan de griffier weten. Dank u zeer dan de handreiking discriminatie wordt aan de kamer gestuurd. Voorafgaand aan het twee minuten debat. Dat is de de handreiking constitutionele toetsing, waaronder ook de anti discriminatie toetsing.

[3:15:28] Hoe mooi en ten slotte de wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding wordt geevalueerd en de kamer wordt hierover

[3:15:34] informeert

[3:15:37] dan kijk ik naar de commissie of ik een nieuw voor alle toezeggingen heb goed heb genoteerd. U krijgt uw vragen die nog open staan dus per brief. En dan wens ik u allen een heerlijke avond toe.