Aanbieding van het jaarverslag van de Nationale ombudsman

[0:00:00] De eenentwintig door de nationale ombudsman, die ik allereerst natuurlijk van harte welkom heet in ons midden.

[0:00:07] De nationale ombudsman zal hier vandaag in de plenaire zaal, zoals te doen gebruikelijk. Het jaarverslag van tweeduizend, eenentwintig aanbieden van de nationale ombudsman, de kinderombudsman en de veteraan ombudsman en de kinderombudsman. Mevrouw kalverboer, is hier vandaag aanwezig zijn, van harte welkom naast de nationale ombudsman van zutphen en ook directeur mevrouw van essen is aanwezig, ook aan u hartelijk welkom en ook de ondersteuning met de ontvangst van het jaarverslag brengt de kamer tot uitdrukking. Hoeveel waarde ze hechten aan het werk van de nationale ombudsman. De nationale ombudsman is er om burgers te helpen als het misgaat tussen hen en de overheid

[0:00:48] door te ondersteunen adviezen te geven en ook praktische handvatten te geven.

[0:00:54] En als dat nodig is, doet de nationale ombudsman zelf ook onderzoek. De tweede kamer ontvangt van u waardevolle informatie over het functioneren van de overheid in relatie tot de burgers en ik geef u graag de gelegenheid om de kamer te informeren over de uitvoering van uw belangrijk werk het afgelopen jaar het woord is aan onze nationale ombudsman.

[0:01:19] Dankuwel, mevrouw de voorzitter, en namens de collega's. Mag ik u zo meteen het jaarverslag aanbieden van drie ombudsman en instituten, de nationale ombudsman, de kinderombudsman en de federale ombudsman en het is voor ons en de collega's aan de bezuidenhoutseweg altijd een mooi moment om te kunnen vertellen wat we hebben gedaan over het afgelopen jaar en ik dank u van harte voor de mogelijkheid om dit jaar weer te doen, en wel met veel meer mensen dan vorig jaar en met de collega's dichtbij. Dat voelt vertrouwd. Dankuwel.

[0:01:47] Het instituut bestaat dit jaar veertig jaar en ik vind het van belang om op dit moment stil te staan bij de ontwikkeling van het instituut. Maar dan vooral bij de belangrijke rol die mijn voorganger alex brenninkmeijer heeft gespeeld en die heeft bijgedragen aan het gezag van het instituut op dit moment heeft.

[0:02:05] Ik wilde dat nu niet overslaan. U begrijpt ongetwijfeld. Waarom

[0:02:11] precies één jaar geleden stond ik hier ook

[0:02:14] en daar ben ik gestart met het de te zeggen dat ik een zoektocht ging uitvoeren naar een club die mijn rapporten leest.

[0:02:21] Ik ben een jaar bezig geweest

[0:02:24] en ik denk dat ik wel wat leden van die club. Inmiddels heb gevonden. Ook hier in uw midden. Sommigen zijn nog aspirant. Maar de meeste werden toch wel toetreden tot die club. En waarom dat belangrijk is dat is omdat wij hebben geschreven en gedaan en onderzocht. Ook het afgelopen jaar.

[0:02:41] Dat moet op een of andere manier ook worden uitgevoerd. En daar hebben wij u als kamer als volksvertegenwoordigers heel hard bij nodig.

[0:02:50] Dus het gaat mij om in het komende jaar nu een club heb met leden om te kijken of er met die club ook stappen kunnen maken, waardoor de aanbevelingen die wij doen ook aan u

[0:03:01] of je kunt gebruiken in uw werk, zowel in uw rol als medewetgever, maar zeker ook in uw rol als controleur van de uitvoerende macht.

[0:03:12] Dat dat nodig is. Dat toont de foto op het omslag van ons jaarverslag.

[0:03:18] Wat is een foto die is gemaakt in groningen. Je moet straks maar eens goed kijken naar die foto. Dat vind ik belangrijk

[0:03:25] op de foto. Ziet u groningers in de rij staan voor een

[0:03:31] zesde van de overheid van tienduizend euro. Om de ellende die ze hebben meegemaakt in de afgelopen jaren enigszins te compenseren

[0:03:40] en wat u daar ziet u ziet haar oude mensen in een rij wachten in de kou slecht weer niet. Digitaal vaardig

[0:03:49] overigens niet op die foto staan de mensen die thuis achter het scherm zaten en probeerde digitaal

[0:03:55] dat dat podium te bereiken om die tienduizend euro aan te vragen

[0:03:59] die subsidie te krijgen

[0:04:01] en die konden er niet doorheen komen.

[0:04:05] Als hij er een kijkt dan ziet u burgers die wachten.

[0:04:09] Het jaarverslag van dit jaar heet de burger kan niet wachten.

[0:04:14] Het is tijd dat er echt iets gaat gebeuren.

[0:04:18] Wat mij opviel overigens bij die tienduizend euro regeling. Dat is dat ook onder uw toezicht en zelfs nadat u vragen had gesteld als kamer aan de betrokken minister. Er werd gerekend op een soort van onderbenutting wel niet alle groningers zullen die tienduizend euro aanvragen. Dus we begroten wat minder dan eigenlijk nodig is.

[0:04:36] Ik heb gedacht dat ze echt wel raar als je vindt dat mensen in ellende hebben geleefd door door iets wat de overheid de toegebracht en je weet zelfs waar ze wonen. Waarom ga je het dan niet brengen.

[0:04:48] Daar zit de burger overigens wel op te wachten.

[0:04:53] We hebben het afgelopen jaar ook in het voorwoord van het jaarverslag. De drie jaarverslagen

[0:04:58] last gehad. U ook denk ik van demissionaire stilte

[0:05:03] van vijftien januari. Tot tien januari van dit jaar was er een demissionaire periode. Het is heel erg stil geweest voor de burger.

[0:05:14] Er was wel veel tijd in dat jaar bijna jaar voor bestuurlijke introspectie is onze indruk, maar niet zozeer tijd gebruikt om te kijken wat er buiten met de burger gebeurt en de burgers hebben ons laten weten dat ze enorm veel last hebben gehad en hebben ervaren van die stilstand. Het leek een beetje alsof ze in stilstaand water terecht waren gekomen.

[0:05:38] Neemt u bijvoorbeeld de wet over de herijking van het toeslagenstelsel

[0:05:43] en de hersteloperaties die daarbij horen.

[0:05:46] Die komt als het goed en een beetje meezit begin volgend jaar hebben we een jaar demissionair wat geprobeerd hebben een jaar missionair iets geprobeerd en dat betekent bijvoorbeeld dat de kind regeling waar vijfennegentigduizend kinderen die we nu al kennen van het aantal nog langer moeten wachten tot er vanuit de overheid iets wordt gecompenseerd voor de ellende die ze hebben moeten meemaken.

[0:06:10] Dat is stilstaan en geen vooruitgang

[0:06:13] in groningen

[0:06:14] was er ook nou niet bepaald sprake van grote sprongen voorwaarts. Ook daar stond het stil. Zowel de versterking als ook het herstel van de schade

[0:06:25] en nogmaals die foto in groningen is eigenlijk een pas pro toto van wat er in de afgelopen periode in het verslagjaar is gebeurd tussen de overheid en de burger,

[0:06:37] maar ook het gewone leven voor ons allemaal kwam in twintig, eenentwintig, wat door corona door covid negentien en de maatregelen die erbij hoorde ook die maatregelen die fundamentele rechten heeft beperkt hebben beperkt.

[0:06:50] Kom het leven tot staan.

[0:06:52] Daar zien we nog steeds en zullen we de komende jaren alle effecten van merken.

[0:06:58] Een jaar geleden zei ik hier het thema van het jaarverslag van het jaar daarvoor van twintig, twintig.

[0:07:03] Dat was de burger verdient beter

[0:07:06] en ik zeg u dat nu opnieuw.

[0:07:08] Maar ik voeg er dus aan toe wat de burger nu echt niets meer kan wachten.

[0:07:15] Als u dat nou ter harte neemt in uw werk van iedere dag. Dan heeft de burger veel goeds van u te verwachten,

[0:07:23] dan zou er op de korte termijn begonnen kunnen worden met uitvoering van de kindregelingen waar ik het net over had

[0:07:29] of we zouden kunnen beginnen met de bestrijding van armoede op curaçao

[0:07:33] en aruba en sint maarten, maar vooral ook de best de ombudsman binnen.

[0:07:39] Dan zou er een een en eerste

[0:07:44] echte tegemoetkoming kunnen worden georganiseerd voor degenen die in zuid limburg

[0:07:49] last hebben gehad en nog steeds hebben van de watersnood schade naarmate sloot ramp die hen is overkomen,

[0:07:56] dan zouden ze

[0:07:57] van u kunnen verwachten dat de versteviging en de versterking van de huizen in groningen nu echt ter hand wordt genomen en voortgang zal worden geboekt

[0:08:06] dat saldo van uw zijde naar de burger een eerste signaal zijn dat de overheid heus wel betrouwbaar kan zijn.

[0:08:14] En als u dat lukt, en ik denk dat wat wij maken onze rapporten, onze aanbevelingen, onze gedachten. Het weergeven van waar de burger last van heeft als het misgaat met de overheid. Als u dat zou kunnen gebruiken en die betrouwbaarheid toont dat er ook weer een goede zal zijn en zou kunnen ontstaan

[0:08:32] van een van een overheid

[0:08:35] je vertrouwen wint bij de burger

[0:08:39] gaat er dan alleen maar dingen fout gaan dan alleen maar dingen van nee.

[0:08:43] Er gingen gelukkig ook veel dingen. Goed.

[0:08:46] Ik denk soms heel stiekem dat er een relatie valt te leggen met dingen die wij opschrijven en dingen die we uitzichten. Ik denk bijvoorbeeld aan verbetering in de schuldhulpverlening.

[0:08:56] Ik denk bijvoorbeeld aan het beter in kunnen burgeren van mensen van wie we hebben gezegd dat ze hier met de status mogen verblijven.

[0:09:04] Ik denk aan de oplossing eindelijk gemaakt voor het papieren inkomen.

[0:09:08] Ik denk aan het verbeteren van de positie van vrouwen in de opvang.

[0:09:12] Ik denk ook aan het verbeteren van de procedures rondom letselschade bij claims die worden ingediend door veteranen bij defensie

[0:09:20] en die denk ook dat er veel meer aandacht is gekomen voor de beste besluit voor het kind zou moeten zijn

[0:09:28] voor de voorzover ik grond af met drie korte opmerkingen en u vindt ze terug in het jaarverslag en zeker in het voorwoord. Het eerste is realiseert u zich dat maatwerk geen oplossing is voor slecht beleid. Ik wil echter die dat ik zou willen zeggen in uw oren knoopt op maatwerk wordt heel vaak gebruikt om te plakken als een pleister op iets wat fout is gegaan. Maar waar de fout niet zit in een enkele vergissing of iets wat niet goed is gegaan, maar in het systeem of in dit beleid zoals het geformuleerd, dus laten we eerst kijken naar de wetten en regels en er het beleid wat erop gebaseerd is en maatwerk gebruiken als wetten en regels en beleid niet doen wat het behoort te doen

[0:10:08] en het tweede is. Ik las in de krant dat er door overheden wordt gezegd dat burgers iets kunnen krijgen. Het ging geloof ik over de na reis bij mensen die aan het inburgeren zijn die hier mogen blijven.

[0:10:21] De naar is dus de familieleden die nog moeten komen en dat loopt mis in de procedures

[0:10:27] als iets misloopt in de procedures. Dan geef ik misschien toch

[0:10:32] als overheid aan de burger en er werd mij gezegd dat krijg je dan omdat je in het voordeel van de twijfel hebt.

[0:10:39] Ik wil geen overheid die tegen zijn burgers zegt ik geef je iets. Ik ben er niet zeker van of je er recht op hebt. Maar ik geef je het voordeel van de twijfel.

[0:10:48] Zeker niet als het gerechtvaardigde verwachtingen zijn en gerechtvaardigde verzoeken en aanvragen.

[0:10:55] En tenslotte, als laatste

[0:10:59] wilt u de burger alstublieft niet zien als een doelwit.

[0:11:02] Maar als iemand die de overheid nodig heeft en waarvoor u als wetgever, medewetgever en controleur van de macht een hele belangrijke rol te spelen

[0:11:13] in beeld op het omslag van het jaarverslag van de kinderombudsman. De veteranen ombudsman. De nationale ombudsman is. Ik zei het al veelzeggend

[0:11:22] ik overhandig u dat verslag nu heel snel, want de burger kan niet wachten. Dankuwel,

[0:11:41] Ik dank onze nationale ombudsman

[0:11:44] voor het verslag en u vroeg aan ons allemaal om naar de voorkant te kijken. Dus tot dat doe ik. Ik

[0:11:50] laat ook even de voorkant.

[0:11:53] Iedereen zien.

[0:11:55] Dat was een missie

[0:11:57] en ik denk dat dat beeld heel veel zegt en dat u dat

[0:12:02] goed heeft toegelicht en dat dat ook indruk maakt.

[0:12:08] Namens de kamer wil ik u bedanken

[0:12:11] voor het jaarverslag met de titel. De burger kan niet wachten.

[0:12:15] U doet dit jaar een oproep aan de overheid om door te pakken op onderwerpen die al te lang zijn blijven liggen en dan gaat het over de herstel operatie kinderopvangtoeslag. De gevolgen van de aardbevingen in groningen. Het bewustzijn over de ernst van de situatie is bij iedereen geeft u aan en het is zaak om de plannen die zijn gemaakt nu om te zetten in concrete daden. U geeft ook belangrijke signalen af, bijvoorbeeld als het gaat om de naleving van het vn, kinderen rechten verdrag, knelpunten in de toegang van burgers tot voorzieningen of bij het gebruik maken van de digitale systemen

[0:12:49] uit het jaarverslag en uw toelichting. We hadden net samen met de kinderombudsman uw directeur een met elkaar geluncht. De gedrevenheid en de de lijkt zich ook de iconische om echt een aantal dingen te verbeteren is heel duidelijk merkbaar en is ook merkbaar in het verslag en ook net in u en uw presentatie.

[0:13:11] Ik wil dan ook u in uw rol als nationale ombudsman veteraan ombudsman en ook de kinderombudsman en de directie en ondersteuning van van harte bedanken die daaraan hebben bijgedragen aan het jaarverslag. Het jaarverslag van de nationale ombudsman zal ik nu in handen stellen van de commissie voor binnenlandse zaken, met dien verstande dat het werk van de kinderombudsman besproken zal worden in de commissie voor volksgezondheid, welzijn en sport. Ik hoop dan ook. Kijk ook eens naar de woordvoerders van vws die hier aanwezig zijn dat het ook geagendeerd gaat worden, begreep dat er bij vws nog niet gebeurd is. Dus ik zou zeggen zet hem op om dat zo snel mogelijk te doen. Het werk van de veteranen ombudsman commissie voor defensie. Dat staat geagendeerd

[0:13:48] en natuurlijk had ik net zo de commissie voor binnenlandse zaken om het verslag te bespreken. Dat is inmiddels gebeurd en deze commissies besluit over de verdere procedure over de behandeling van het aan hen toegewezen onderdeel.

[0:14:00] Daarmee sluit ik de aanbieding van het jaarverslag van tweeduizend, eenentwintig van de nationale ombudsman af. Ik dank nogmaals degene die hier een bijdrage hebben geleverd, en ik wens iedereen voorspoedige bespreking van het belangrijke werk van wat gedaan is. Ik dank u voor uw aanwezigheid. De mensen die dit gevolgd hebben en ik schorst vergadering tot half vier en daarna zal er gestart worden met een nieuw debat. Ik dank u wel.