Raming der voor de Tweede Kamer in 2023 benodigde uitgaven, alsmede aanwijzing en raming van de ontvangsten

[0:00:00] De beginnen met het wat overleg worden ramingen een hartelijk welkom heten aan mevrouw leijten van de sp. Mevrouw mohammed van groenlinks, meneer snellen van d zesenzestig. De heer van baalen van denk aan meneer segers van de christenunie en wellicht commandant collega's binnenvallen. Maar daar gaan we dan vanzelf meemaken ook een welke mannen. Voorzitter, mevrouw bergkamp, de indicatieve spreken is vijf minuten. Ik wil niet te strak op gaan zetten. Maar als iemand echt heel veel meer tijd nodig lijkt te hebben dan zowel vijanden tegen aan te geven. De eens van tevoren even rond gestuurd, maar heeft niemand op gereageerd schelle van uit tot vijf minuten akkoord. Dus ik wil niet te strak omgaan met interrupties

[0:00:38] op elkaar. Mocht het echt helemaal uit de klauwen lopen. Dan zal ik tussentijdse ingrepen het woord aan mevrouw leijten.

[0:00:47] Voorzitter, bedankt. Vandaag hebben we het debat over de tweede kamer zelf want we spreken de raming, namelijk de begroting van de tweede kamer en daar zou ik graag mee willen beginnen. Heb ik wel wat vragen over. Ik zag ook dat om zich daar in de schriftelijke ronde vragen over stellen, want we zien dat er van honderdvijftig miljoen in dit jaar uitloopt naar honderd drieënveertig miljoen in zevenentwintig

[0:01:13] en dat is minder en is het antwoord dat er vooral extra middelen zijn omdat we nu extra verdiepingen aan het klaarmaken zijn in onze parlementaire enquete zijn maar dat er structureel wel groeit. Ik kan het nu niet goed zien. Dus ik zou de voorzitter willen vragen om dat overzicht te geven en ik zag ook in het antwoord wat u heeft gegeven op de vraag van omtzigt hierover dat er vanaf tweeduizend, vierentwintig geen grote middelen meer zijn voor parlementaire enquete. Dat lijkt me onverstandig. Ik denk niet dat de corona enquete klaar zal zijn. Graag een reactie erop.

[0:01:44] We hebben het gehad over hoe we onze positie kunnen versterken en hoe we om moeten gaan met een kamer met twintig fracties. Ik heb er zo nog twee voorstellen over. Maar wat mij ook steeds vaker opvalt is dat wij aan de regering vragen iets te onderzoeken en dat doet de regering dan terwijl de regering eigenlijk onderwerp van dat onderzoek is

[0:02:05] en dan komt er weer een pwc. Er komt weer een kpmg. Daar moeten we lang op wachten. We hebben hoe is dat met sywert gelder gegaan en we leggen de eigenlijk als instituut vaak onze eigen onderzoek school dus bij die regering neer die we willen zelf willen onderzoeken. Dus ik zou willen vragen hoe denkt de voorzitter erover om eens op zoek te gaan naar een eigen onderzoeksinstituut. We hebben natuurlijk onze kennis medewerkers. Maar die doen niet zelf dat onderzoek, maar we zouden natuurlijk zoiets zou het zelf kunnen opbouwen, maar we zouden ook een gelieerde universiteit of iets anders kunnen hebben die wat meer met de tweede kamer ook samenwerkt kijkt welk onderzoek kunnen we zelf ter hand nemen. En als we het dus niet weer vragen aan diezelfde regering die we eigenlijk willen onderzoeken,

[0:02:49] kom ik op het werk met vele fracties en de vele werkzaamheden, en dan zou ik een oproep willen doen dat het mogelijk wordt om bij besloten briefings vaak door de algemene rekenkamer wordt die gedaan, maar ook op andere momenten om dan medewerkers toehoorders te laten zijn. Nu is de regel dat als de kamerlid gaat dat de medewerker mee mag. Maar soms heb ik ook dubbelingen en dan is het kiezen uit kwade en dan zou het heel fijn zijn als mijn medewerker erbij zit, want er wordt toch iets meer context gegeven over een onderzoek en doet ook meer recht aan aan het werk van de algemene rekenkamer als fracties die niet de vragen kunnen stellen of medewerkers zou nooit de vragen moeten stellen, maar op de tribune wel kennis kunnen nemen van de discussie aan tafel.

[0:03:35] En trucs van programma.

[0:03:38] Voorzitter, ik was laatst bij een petitie aanbieding en daar stond opeens een medewerker als in ontvangst nemen van de petitie. En toen dacht ik.

[0:03:49] We moeten ook oppassen dat het ambt van kamerlid niet devalueert door steeds meer aan onze medewerkers over te laten. Wij zijn degenen die hier gekozen zijn

[0:03:58] en is het niet een hellend vlak om te gaan tornen aan de verantwoordelijkheden van medewerkers en kamerleden.

[0:04:07] Ik zou nooit een medewerker naar petitie sturen. Ik denk dat je daar echt de grens over gaat. Want jij neemt dat als volksvertegenwoordiger aan. Dan kan een medewerker nooit doen. Medewerker kan ook nooit het gesprek voeren als een besloten gesprek is, maar wel toehoorders zijn en dat mag nu niet. En dat is in het verleden is daar eigenlijk best wel vaak ook wel een beetje schappelijk mee omgegaan.

[0:04:27] Een stoep geeft met losgelaten omdat we zagen dat het in plaats van het kamerlid aan de medewerker kwam. Dus ik zou niet willen tornen aan de afspraak dat je minimaal vijf leden aanwezig hebt, zodat het gesprek goed gevoerd kan worden, maar we weten allemaal hoe moeilijk het dicht lopen is van de agenda. En juist die dingen als de algemene rekenkamer. Je krijgt echt extra context en ik zou het heel goed vinden als je de als dan een een een een kleine fractie die wel plenair staat dan toch via die medewerker kennis kan nemen van de extra inkleuring die bevoegde rekenkamer geeft.

[0:05:00] Dus dat is het voorstel om daar eens wat meer coulance in in toe te lichten. Maar wat u dat voorstel wat u geeft dat dat vind ik wel de grens over. Dat vind ik echt ongewenst eigenlijk zou het ook goed zijn als de griffier dan zegt dat die of de griffie of de voorzitter van de commissie van dit niet.

[0:05:18] Ik denk dat dat goed is om daarop te handhaven.

[0:05:22] Nou dan was dan snap ik het voorstel van de sp minimaal vijf kamerleden aanwezig, zodat de gesprek gevoerd kan worden. En dan toestemming geven om toehoorder te zijn. Dus dat is dat gaat niet zover als dat ik in eerste instantie dacht dat zou gaan en nog even over de petitie. Ik was voorzitter, in dat geval. Ik werd overvallen. Ik werd overvallen omdat ik bij het voorstel rondje pas erachter kwam dat het een medewerker was en dat is heel vervelend en ik denk dat het goed is als we hier aandacht voor hebben want we moeten ook oppassen

[0:05:52] dat dat we een bepaalde status blijven ontlenen aan het feit dat we kamerlid zijn.

[0:05:59] De verder. We zijn het helemaal eens en voor een gevolg als het voorkomt alle steun van de sp om dan als voorzitter te kunnen optreden.

[0:06:09] Een interruptie van de heer tassen die zich inmiddels ook bij ons gezelschap heeft gevoegd,

[0:06:14] Bedankt. Voorzitter, en ik vind het een mooi voorstel van mevrouw leijten en ik vroeg me wel af van ik zat er even over na te denken van hoe gaat het bijvoorbeeld met besloten briefings van defensie

[0:06:25] zou het dan ook zo zijn dat beleidsmedewerkers daar dan aan bij aanwezig mogen zijn. Of is dat dan

[0:06:31] de alleen voor kamerleden. Dat is even. Ik ben even zoekende van waar zit inderdaad de grens.

[0:06:36] Mevrouw letten.

[0:06:38] Ik heb.

[0:06:38] Die zelf geen ervaring met wat er wordt gedeeld en hoe kwetsbaar dat kan zijn als medewerkers. Dat horen. Maar in principe zijn medewerkers hebben de kennis tot de informatie waar je jezelf als kamerlid natuurlijk ook mee werkt. Dus zou ik daar ook coulance in willen betrachten. Maar als het gaat over technische briefing in het geheim vind ik eigenlijk dat we dat zo min mogelijk moeten doen. Maar als hier gaat het echt over gesprekken met de rekenkamer of misschien een gesprek met de ombudsman waarvan we waarvan we zeggen dat wij hebben de wens openbaar. Maar als dat nog niet kan omdat bijvoorbeeld het rekenkamerrapport nog niet publiek is of dan accepteren we de besloot hij het wel want als het niet besloten is dan kan je gewoon op de tribune gaan zitten als medewerker tijdens de hoeven we dat verzoek niet te doen. Ik zie het. Lijkt me wijs dat de commissie defensie daar goed over nadenkt over hoe ze dat dan invullen. Maar kan ik dat kan ik u hier niet goed beantwoorden.

[0:07:28] De heer segers,

[0:07:29] Hij heeft daar op aansluit. Want ik vind het ook een heel aansprekend voor voorstel, maar we hebben wel bijvoorbeeld rond steun aan klm of of nationalisaties hebben ook ook besloten informatie bijeenkomsten gehad waarbij soms alleen een woordvoerder of fractievoorzitter werd werd meegenomen, is later wel kritiek op gekomen. Want dat zou eigenlijk breder moeten en op zo'n manier kun je niet zeggen. Nou nu hebben het parlement geïnformeerd. Tegelijkertijd kan ik me wel voorstellen dat een kabinet wel kan aangeven, maar dit wil ik alleen met kamerleden. Dus je kunt wel zeggen nou in principe staan we dan toe dat medewerkers na het aansluiten. Dus als een rapport aanstaande is alleen het is niet zover en de wordt een in gebriefd en wordt vertrouwd. Geliefd. Dat lijkt me andere setting dan wanneer het beursgevoelig of en uit qua veiligheidssituatie hele gevoelige informatie is, waarbij de regering aangeeft. Dit is echt alleen voor kamerleden bedoelde u misschien dat we daar de nuance kunnen maken en ik ben benieuwd naar een reactie van.

[0:08:27] Op dat punt eten.

[0:08:30] Volgens mij is het nu al zo de besloten informatie ook niet gezien kan worden gelezen kan worden door medewerkers. Dus dan zou je dat daar op die manier moeten toepassen. Het gaat mij echt over informatie gekregen in gesprekken die op verzoek van degene die hier iets wil delen met de kamer geheim zijn. Maar waar geen geheimhouding geldt voor kamerleden om over te spreken. Dan is het handig dat er medewerkers op de tribune kunnen plaatsvinden en die gesprekken zijn bijvoorbeeld algemene rekenkamer hoop dat het zo lees.

[0:08:59] Ik zie geen vraag meer. Ns gaat hij verder.

[0:09:02] En dan de spreektijd van afsplitsers. Het is een vervelende naam spleet afsplitsers. Sommigen voelen zich weggestuurd. Sommige zijn weggestuurd. Sommigen voelen zich weggepest.

[0:09:13] Maar toch. Ze heten afsplitsers en we hebben in de vorige periode hebben we afgesproken dat daarop geen bonus staat in de zin van hetzelfde a financiering zelfde spreektijd. Maar nu staat er een grote straf op wat ik heel pijnlijk vind. Wat de sp pijnlijk vindt is bijvoorbeeld als die eenling een debat aanvraagt en dus door de gesteund wordt door de kamer dus een weet iets op eigen kracht te agenderen. Ik weet uit de oppositie al hoe lastig het is om haar meerderheid verkrijgen als je alleen staat helemaal knap is het kan en dan is dat toch de helft van spreekt dat ik ze eigenlijk voor willen stellen aan de kamer dat op het moment dat een kamerlid het voor elkaar krijgt een debat gesteund door meerderheid krijgt gewoon altijd de volledig spreektijd toe te kennen

[0:10:00] als het ga. Ik heb een beetje uit laten zoeken hoeveel debatten dat betreft afgelopen jaar. Het gaat over in totaal acht gevoerde debatten. Daar loopt de agenda niet volledig vanuit de regels. Als het dan twee minuten zijn of vier minuten voor een kamerlid. Ik zou er graag een warme steun van de voorzitter willen hebben. Het zou jammer zijn als je op dit soort dingen moties moeten gaan indienen dat dan dat voor grote verdeeldheid van de kamer. Volgens mij teveel

[0:10:26] dan. Tot slot hebben we nog een heel ander voorstel

[0:10:29] volgend jaar herdenken wij honderdvijftig jaar afschaffing van de slavernij. De commissie van binnenlandse zaken gaat al een aantal dingen organiseren hoorzittingen gaat zelfs op

[0:10:40] zowel binnenlands als naar de overzeese gebieden, maar in dit instituut is de slavernij uitgebreid besproken.

[0:10:49] In dit democratisch instituut is het gegaan over de afschaffing van de slavernij en onder welke voorwaarden dan over hoe de slavenhouders uitgekocht werden omdat ze een economisch bezit verviel omdat mensen vrijheid kregen. Daar is volgens de sp wel iets mee te doen in het herdenken is jaar en ik zou eigenlijk de voorzitter willen vragen om samen met de kunst commissie te kijken wat hebben wij daar nog vanuit het verleden? En hoe kunnen wij volgend jaar tijdens de herdenking jaar daar in deze passage een mooie tentoonstelling van maken om te laten zien dat ook wij de reflectie hebben op wat hier de parlement heeft gespeeld op heel pijnlijke geschiedenis van ons land. Dat was het voorzitter.

[0:11:31] Dankjewel al te structureren. Elian van de vd aangesloten welkom. Ik geef het woord aan mevrouw de.

[0:11:38] Voorzitter, het is bromet klein dingetje.

[0:11:43] Allereerst voorzitter wil ik graag beginnen met het bedanken van alle medewerkers zijn er ook twee aanwezig van de kamer die ons altijd heel goed ondersteunen en zonder hun inzet zouden wij ons werk niet kunnen doen.

[0:11:56] Zijn er drie aanwezige. Sorry. Vier.

[0:12:00] Ik let niet goed op.

[0:12:02] Vijf, zes.

[0:12:08] Maar reuze bedankt.

[0:12:11] Ik wil bij deze raming die we vandaag bespreken graag een paar zaken namens groenlinks en de partij van de arbeid, inbreng en ontdekking. Ondanks dat wij elkaar steeds weer bevestigd in onze stellingname dat tijdige en volledige informatie voorziening voor ons werken. Als kamerleden van het grootste belang is, blijkt dit telkens niet goed te gaan en het is voor heel veel in dit huis een bron van ergernis. Maar voor de democratie is het nog veel meer dan een ergernis en de grootste ergernissen. Wat mijn fractie en de pvda betreft zijn media eerder op de hoogte gesteld worden van plannen dan de kamer, waardoor wij als kamerleden moeten reageren op media berichten dat er slechte en late beantwoording is van concrete vragen, zowel voorafgaand als tijdens debatten,

[0:13:00] en.

[0:13:02] Ja.

[0:13:03] Zwakke informatiepositie van de kamer die ondermijnt ons parlementaire stelsel en bijna alle fracties zijn hier gefrustreerd over. Maar echt goed gaat het nog steeds niet. Helaas. En graag hoor ik van de voorzitter wat zij doen om ervoor te zorgen dat het kabinet zich nu eindelijk eens goed aan de gemaakte afspraken gaat houden.

[0:13:21] Heeft een en trips van roulette.

[0:13:24] Ik snap de vraag heel goed. De frustratie ook vorig jaar is er een motie aangenomen motie arib en daar is een werkgroep uitgevochten onder leiding van de voorzitter van deze vergadering aan de commissie informatie, afspraken en die is hard aan het werk en die hebben een brief gestuurd, zowel naar de commissie voor de werkwijze als plezier die als de commissie binnenlandse zaken wanneer zij hun werkzaamheden duncan af te ronden. Juist ook omdat deze raming natuurlijk ook over gaat. Dus we zijn ermee bezig. Dus ik denk dat als de voorzitter die vraag beantwoordt vogels verwijst naar de commissie van dijk.

[0:14:00] Ik weet het. Ik heb ook een fractiegenoten zijn naam droeg die ook in die commissie zit. Dus dat is hartstikke goed, maar wij hebben elke dag ook totdat de resultaten van de commissie helder zijn, hebben wij die informatie nodig. Ook deze week hebben we dat nodig. Dus ik zou tegelijk het goed dat die commissie aan de anders aan het werk is, maar ook deze week wil ik hier aandacht voor vragen

[0:14:23] en voorzitter, een ander terugkerend punt betreft de ondersteuning van de kamer en zeker wanneer we die vergelijken met de ondersteuning van het kabinet

[0:14:31] en ook wanneer we de omvang van ons parlement vergelijken met die van de buurlanden en andere landen in de europese unie. Dan zien we dat we hier behoorlijk achterlopen. Sinds de jaren vijftig van de vorige eeuw heeft ons parlement dezelfde omvang, terwijl de bevolking fors is gegroeid

[0:14:46] en de collega's segers en dassen pleitte vorige week ook voor een grote parlement en mijn fractie steunt het pleidooi de verhouding tussen het aantal kiezers en het aantal kamerleden moet weer hersteld worden. Ook omdat alles om de kamer heen de afgelopen decennia wel gegroeid is. Maar ik zou er ook wel een kanttekening bij willen maken, want als een grote parlement leidt tot nog meer fracties bijvoorbeeld dertig fracties. Dan schieten we er ook weinig mee op en ik ben benieuwd hoe mijn collega's segers en dos hierover denken en ook natuurlijk de kamervoorzitter hoe zij hier naar kijkt

[0:15:20] en een tweede punt.

[0:15:22] Ik zie een aantal interrupties. Allereerst heel herstellen.

[0:15:26] Dan zijn wij natuurlijk heel benieuwd hoe groenlinks er naar kijkt wil groenlinks dat combineren met een kiesdrempel of wat is hier dan het precieze idee?

[0:15:35] Mevrouw parlement,

[0:15:37] Voorzitter, groenlinks zou hier heel graag met elkaar het gesprek over willen voeren. Ik denk zelf dat alleen maar het vergroten van het aantal van het vergroten van het parlement dat dat niet genoeg is. Dus dat je er aanvullende maatregelen moet treffen en het vergroten van de kiest over het instellen van een kiesdrempel kan een zijn.

[0:15:55] Maar misschien zijn er ook andere ideeën. Dus ja het is het begin van het gesprek.

[0:16:00] De hierover zou ik zeggen.

[0:16:03] Heer segers.

[0:16:04] Ik had dezelfde vraag want ik snap de vraag van college sneller heel goed dat als je het aantal zetels vergroot dan verlaag je de kiesdrempel. Dus je zou er ook voor kunnen kiezen om dezelfde kiesdrempel te houden en dus dat je zegt dat dat die nog niet nog nog makkelijker wordt om een zetel te krijgen. Maar

[0:16:22] om het te combineren met het moeilijker maken van het verkrijgen van een zetel betekent ook dat je natuurlijk ook geluiden in de samenleving. De pas afsnijdt. Dus ik altijd dezelfde vraag van wat wat wat hoe zit het denken bij groenlinks. Maar ik begrijp dat er veel openheid is en dat dit het begin is van een brede gesprek en het lijkt me heel nuttig dat we dat en dat met z'n allen met z'n allen voeren.

[0:16:40] Mevrouw,

[0:16:41] Ja. Voorzitter, dat is precies het dilemma waar groenlinks mee worstelt. Dus wij wij wij willen niet groepen kiezers de pas afsnijden, maar wij zien ook dat het aantal fracties wat nu in het parlement zit gewoon teveel is dat het dat het ja, dat het een soort van onwerkbaar wordt. En

[0:17:02] ja dan moeten we met elkaar over nadenken

[0:17:05] en misschien dat er ook deskundigen zijn die ons daarbij kunnen helpen.

[0:17:10] Gaat u verder?

[0:17:15] Waar ik graag aandacht voor vraag is de

[0:17:18] werkwijze van de kamer. Want zoals ik net al cijfers zijn met twintig fracties en we zien dat debatten erg lang duren en dat er heel veel herhaald wordt.

[0:17:26] En daar zijn we natuurlijk allemaal bij en dan moeten we met z'n allen alert op zijn. Maar ik zou de kamervoorzitter toch wel willen aanmoedigen om hier nog wat strakker op te gaan zitten en concreet bijvoorbeeld voorbeeld is bijvoorbeeld de regeling van werkzaamheden die duurt vaak lang omdat veel kamerleden een heel betoog houden, terwijl alleen gevraagd wordt of ze hun verzoek steunen of niet,

[0:17:46] en een ander punt van zorg. Voor mijn fractie blijven de omgangsvormen. We moeten hier met z'n allen meer werk van maken en voorzitters hebben hier een belangrijke rol in en groenlinks zal voorzitters die ingrijpen wanneer de omgangsvormen worden overschreden, van harte blijven steunen.

[0:18:00] Voorzitter, en dan nog enkele zaken van meer praktische aard en het eerste is eigenlijk de verbazing die mij trof toen ik hier vier jaar geleden aantrad als kamerlid. Ik was afkomstig uit de gemeente waar ik wethouder was en daar werkte hij al vier jaar papierloos en dat was voor mij ook moeilijk om papierloos te gaan werken want het was heel fijn om dingen op papier te hebben en om er dingen bij te kunnen schrijven. Maar het wende al heel snel en ik zag al mijn collega wethouders in andere gemeenten, zoals bij een regionaal overleg hebben zonder papierwerk kon ook heel makkelijk stukken uitwisselen. Het was echt een vooruitgang. Toen kwam ik hier en hier wordt nog steeds alles uitgeprint. Het is echt onvoorstelbaar dat de eerste kamer papierloos werk de waterschappen. De gemeentes de provincies. Iedereen werkt papierloos. Maar de tweede kamer die die gebruikt nog veel papier mij vraag aan de kamervoorzitter. Hoeveel papier wordt er nou eigenlijk gebruikt hier

[0:18:50] en waarom komt er niet een gewoon een systeem op de ipad dat we allemaal hebben waardoor we een heleboel werk voor ons secretariaat kunnen besparen en ons zelf ook altijd een stuk bijdehand hebben en niet hoeven te zoeken waar de stukken gebleven zijn ze graag een reactie.

[0:19:06] Punt twee betreft het gebouw. We zitten nu bijna een jaar zevenenzestig en sommige kamerbewoners zagen er tegenop en het is geen binnenhof. Maar het gebouw voldoet behoorlijk

[0:19:17] wel nog een paar punten die aandacht behoeven. Allereerst de toegankelijkheid voor mensen met een beperking collega's leasen westen val veld en kort hebben samen met enkele mensen met een beperking een ronde gedaan door het gebouw en daar zijn vaak kleine praktische punten uit naar voren gekomen om de toegankelijkheid te verbeteren en graag een toezegging dat het presidium hiermee aan de slag wil gaan om de toegankelijkheid te verbeteren en ook om de bewegwijzering te verbeteren. Want soms als je naar een andere fractie moet of als er gasten zijn, is het echt heel moeilijk

[0:19:47] te vinden waar waar een bepaalde fracties zitten een paar bordjes ophangen zou heel behulpzaam zijn

[0:19:54] en tot slot het onderzoek dat gestart wordt naar de manier waarop we met elkaar omgaan. Hier in het gebouw. De vraag waarom voor gekozen is om ook hier oud-medewerkers bij te betrekken

[0:20:08] en voorzitter, dat was.

[0:20:12] Dankjewel. Maar ga ik over naar deels nodig.

[0:20:15] Dankuwel. Voorzitter, ik zal mijn inbreng vanaf papier doen.

[0:20:20] Ik had vier onderwerp. Voorzitter, de ondersteuning. De fysieke veiligheid, de ict en het college integriteit. Ten eerste de ondersteuning van de kamer. We hebben een aantal jaar geleden met motie chatten dat vergroot voor de fracties en het is goed dat er vorig jaar met het amendement van het presidium ook geld bij is gekomen voor de dienst analyse en onderzoek en tegelijkertijd staat in het coalitieakkoord een reeks die naar vijf miljoen structureel oploopt en die zie ik niet terug in de raming. Dus ik snap die vragen erover uit schriftelijke voorbereiding, maar ook van collega leijten.

[0:20:56] En wat is mijn vraag is wat is nou de reden daarachter want ik denk ik heb toch de indruk dat de werkdruk van kamerleden. Hoewel dat elf uur handhaven. Goed gaat toch nog behoorlijk hoog ligt

[0:21:07] en dat de werkdruk van het ambtelijk apparaat niet heel veel minder is. Dus mijn pleidooi zou zijn, zeker met het rapport van de werkgroep van der staaij. De tweede over de controlerende en de medewetgevende taak in de hand ligt volgens mij er een duidelijke richting voor het presidium waar die ondersteuning zou moeten komen en ik heb het gevoel dat het nu toch weer een beetje vooruit wordt geschoven en het zou zonde zijn als we zo meteen een onderuitputting ten opzichte van het coalitieakkoord laten zien, terwijl we heel breed in de kamer het gevoel hebben dat er meer ondersteuning nodig is dan de fysieke veiligheid.

[0:21:46] Voorzitter,

[0:21:49] toch een zorgelijke ontwikkeling als ik zie hoeveel collega's aangifte moeten doen. Het is mij tot nu toe bespaard gebleven, maar hoeveel collega's geïntimideerd bedreigd worden en daarvan aangifte moeten doen.

[0:22:04] Ik ben blij dat de de bv. De beveiligings autoriteit wordt opgericht en dat het serieuzer in een veiligheidsdriehoek ook in de kamer gaat worden vormgegeven en ik wil de voorzitter vragen kan ze iets meer inzicht geven en heeft zij dat inzicht. In hoeveel aangiftes worden er nou gedaan door kamerleden. Hoe vaak leidt dat tot rechtszaak en hoe vaak leidt dat tot een veroordeling en welke andere ondersteuning kan elkaar komen vanuit de kamer. Want ik zie ook de mentale impact op mijn collega's die bedreigd worden. Dus ik denk bijvoorbeeld aan psychosociale hulp of zegt de voorzitter. Nee dat is iets wat ze toch vooral zelf moeten regelen of haar fracties zelf verantwoordelijk voor zijn. Voorzitter, toen mensen mijn toenmalig fractievoorzitter objecten thuis opzochten, dacht ik nog. Dat is een incident heel onwenselijk, maar een incident en helaas moeten we constateren dat het sindsdien vaker is voorgekomen en dat farmers defence force ook gewoon dit weekend in de krant aankondigt. Nee, wij zijn niet tot inkeer gekomen. Sterker nog, wij gaan onze acties opvoeren en wij gaan zo door. Voorzitter en voor vorige week in het vragenuur noemde het kabinet dat onacceptabel en tegelijkertijd constateert de ze de politie staat met lege handen. Dus volgens mij kunnen we het daar niet bij laten en moeten we zorgen dat er een wettelijke basis komt, zodat de politie wel iets kan doen.

[0:23:30] U heeft een interruptie van brood eten.

[0:23:34] Wat stelt de d zesenzestig hier nu? Precies? Voor.

[0:23:40] De vraag is hoe precies mevrouw leijten de vraag bedoeld. Ik denk in ieder geval dat het onaangekondigd en ongewenst thuisbezoeken van politici vanwege hun politieke overtuiging of of beleid dat dat verboden moet worden of strafbaar gesteld. Zo. U wilt.

[0:23:58] Mevrouw letten,

[0:24:00] Voorzitter, ik denk dat we allemaal met afschuw naar incidenten kijken die er zijn,

[0:24:06] maar we zijn volksvertegenwoordigers.

[0:24:09] Ik ben bij ons thuis opgezocht door iemand die niet dreigde en die ik direct kon helpen.

[0:24:15] Ik denk bij mezelf. Waarom zou je

[0:24:18] politici een status aparte moeten geven, moeten we dan niet veel beter kijken naar dreigingsanalyse die gemaakt worden. Goed ingrijpen

[0:24:28] voordat we enige demonstratie recht beperken, maar ook kamerleden als het ware een soort van no go area laten zijn of waar ze wonen dat ze ook heel ongewenst vinden. Dus daarom ben ik wel benieuwd hoe ziet dat verbod er dan precies uit?

[0:24:45] Dusdanig. Daar ben ik ook benieuwd naar. En dat is ook waarom. Ik denk dat het goed is als het kabinet dat onderzoekt want de juridische vormgeving. Dan kan je op verschillende manieren doen. Kijk beter naar de analyses kijken. Ik vond het echt dat de staatssecretaris vorige week in het vragenuur zei nee, we hadden dit niet zien aankomen. Vond ik ongelofelijk. Dus we moeten ook kijken naar die dreigingsanalyse. En inderdaad het recht van demonstreren is een heel hoog. Goed. Maar ik heb de indruk dat het voorbeeld dat mevrouw leijten noemt, niet per sé is dat zij vanwege haar politiek in een poging om het te wijzigen werd opgezocht en ik denk ja als je contact zoekt met een politicus en die benaderbaarheid is ook belangrijk. Dan zijn we hebben we allemaal e mail. Dan hebben we allemaal tachtig manieren om ons te bereiken. We zijn allemaal in dit gebouw en lokale politici hebben een gemeentehuizen, ministers en staatssecretarissen hebben een ministeries zijn heel veel manieren om politici te benaderen. Maar het onaangekondigd ongewenst thuisbezoeken is voor mij de grens over omdat de hier uiteindelijk regels maken niet op basis van wie er het meest geïntimideerd wordt. Maar op basis van verkiezingen en wetten.

[0:25:56] Mevrouw leijten,

[0:25:58] We moeten ook wetten maken niet op basis van incidenten

[0:26:04] en te maken die voor alle inwoners van nederland gelden dus niet alleen voor een statusrapport voor politici. Dus daarom worstelt de sp hier enorm mee.

[0:26:15] Er zijn heel veel dreigende situaties die mensen meemaken in contact met de overheid.

[0:26:20] Als je een

[0:26:23] boete niet betaald hebt dan kan je huis helemaal leeg gehaald worden. Of kan je in hechtenis worden genomen. We hebben best wel een. Wij maken best wel hele strenge regels die heel diep ingrijpen in mensenlevens en nu mijzelf

[0:26:38] onderdeel kunnen zijn en ik ik roep vooral de opsporingsdienst en de veiligheidsdiensten op om de alert erop te zijn.

[0:26:46] Nu willen we de regels wijzigen. Het voelt voelt voor mij en voelt voor de sp een beetje.

[0:26:54] Ja.

[0:26:56] Gelegenheid argumentatie, terwijl het niets afdoen aan de dreigende situatie is niets afdoen aan intimidatie

[0:27:03] vind ik dat het toch wel ongemakkelijk.

[0:27:06] Heel snel.

[0:27:09] Je hebt volgens mij vier, vijf verschillende punten een als het een incident was geweest. Dat zei ik ook in mijn eigen inbreng. Dan had ik dit niet voorgesteld niet voorgesteld destijds. Maar het is duidelijk geen incident. Dus volgens mij moeten we het ook dan structureler bekijken. Een structurele oplossing dan wetten moeten gelden voor alle nederlanders. We hebben natuurlijk ook voor de veilige publieke taak is er ook een straf voor verzwaring als het gaat om mensen met een publieke taak. Dat is niet voor alle nederlanders. Dat is omdat we zeggen sommige mensen moeten verdienen extra bescherming of hebben die extra bescherming nodig. Ik denk politici in een democratie hebben uiteindelijk wel de kern van de democratie dat politici bestuurders besluit te nemen op basis van verkiezingen en niet op basis van hoeveel word ik geïntimideerd?

[0:27:59] De opsporingsdiensten. Dat heeft het kabinet expliciet gezegd in de kamer. Vorige week en er was. Er is geen strafbaar feit geconstateerd. En als we vinden dat de opsporingsdienst die hier wel iets zouden moeten kunnen doen dan moeten we dat in handen geven en dat is wat mijn voorstel is.

[0:28:17] De heren elian van de vvd had al eerder een interruptie.

[0:28:21] Juist vandaag. Voorzitter, moet het goede voorbeeld geven. Ik moet niet in herhaling vallen. Dus ik sluit me even gemakshalve voor een groot deel aan bij het betoog van mevrouw leijten. Hij wil het toch voorzitter, graag even even specifiek hebben en ook als het gaat om het goede voorbeeld geven waar ik juist collega's snelle dat vaak zie doen. We hebben het over de raming vandaag. We praten met de voorzitter van de tweede kamer op inhoud hoedanigheid als lid van het presidium.

[0:28:48] Hoezo. Wat mag dat

[0:28:51] dat er een verantwoordelijkheid is voor de voorzitter en er in het licht van onze veiligheid duidelijk vraagt om te onderzoeken of er een nieuwe strafbepaling geintroduceerd kan worden.

[0:29:03] Toch even de vraag aan u vindt u dit nou door de goede plek. En ten tweede heeft u ook niet enig ongemak dat het hier dan over onszelf hebben en een aparte strafbepaling over ons gaan toevoegen. Dat is toch een beetje gek.

[0:29:15] Die al sneller.

[0:29:17] Ik zeg gewoon zelf heb ik er gelukkig geen last van gehad. Tot nu toe en ik denk dat de burgemeesters in de landen ook onze bescherming verdienen en dat we hier wel degelijk gewoon het hebben over de kern van de democratie, namelijk of politici zonder last

[0:29:33] en dus ook vrijelijk kunnen besturen en beleid kunnen bepalen op basis van hun overtuigingen of kiezers mandaat en niet op basis van de vraag of zij geïntimideerd worden

[0:29:44] en wie er het verst in zou willen gaan of er mee weg kan komen. Dat is namelijk het recht van de sterkste en volgens mij staat dat haaks op de democratie en is het er een. Het vragenuur ook al uitgebreid overgegaan en ook op deze agenda staat die fysieke veiligheid. Dus dit leek mij een hele goede gelegenheid om het hier ook over te hebben.

[0:30:04] Meneer ellian.

[0:30:06] Dank u, voorzitter,

[0:30:07] om misverstanden te voorkomen.

[0:30:10] Natuurlijk is wat er nu gebeurt erg zorgwekkend en het publiekelijk aankondigen dat bewindspersonen geintimideerd. Volgens mij zijn het daarover eens dat dat dat dat hoort niet maar ik wil toch ook wel een ding aan collega's sneller meegeven als ze zo is element moet moet het wel precies zijn en en en kloppen en u vraagt om een specifieke straf bepaling en dat dat is wel dat is wel nogal wat in die zes jaar de opsporingsdiensten moeten meer mogelijkheden hebben maar die die hebben ze en even ook vraag uw reflectie als iemand bij de hockeyclub van mijn zoon roept ik zoek u thuis op.

[0:30:44] Ja dat is heel erg grijs gebied of dat ik vind dat ik word daar niet vrolijk van. En mijn vriendin overigens ook niet maar maar moeten we daar dan maar dat geldt voor alle nederlanders. Als iemand bij de hockeyclub dat roept tegen de coach van de tegenstander voelt hij zich ook heel geïntimideerd. Maar dus ik zoek toch echt even naar wat u wilt met waardering voor uw intentie, want het is fijn om te horen. Volg mij deden we dat met elkaar dat we wel een zorgwekkend pad opgaan. Maar ik vraag het toch is dan een nieuwe strafbepaling de oplossing.

[0:31:15] Ik vind het wel zorgelijk dat het een soort is. Ja ik je. Het is onacceptabel en het moet niet voorkomen. Maar ja, we laten het bij een morele veroordeling kijkt zijn een heleboel dingen die vind ik moreel verwerpelijk. Maar die wil ik niet verbieden,

[0:31:27] maar dit denk ik. Dit raakt de kern van de democratie en hier moeten we ervoor zorgen dat die opsporingsdiensten en de politie iets in handen hebben om te zeggen. De politie stond erbij en keek ernaar. Want er werd geen strafbaar feit begaan en dat is voor mij onbestaanbaar. Dus moeten we ervoor zorgen en ik heb het niet helemaal uitgeschreven qua wetsartikel strafmaat et cetera. Maar volgens mij als we die intentie delen, dan moeten wij gezamenlijk het kabinet vragen zorgt ervoor dat dit goed wordt uitgezocht en dat er zo'n bepaling komt en of dat in de wet openbare manifestaties op een bepaalde manier wordt geregeld of dat het in het wetboek van strafrecht komt. Daar wil ik het graag uitgebreid over hebben. Maar volgens mij is het belangrijk om dat principe te markeren. Als we dat niet kunnen doen, is het ook helder.

[0:32:09] Maar ik hoop toch dat we er gezamenlijk omwille van die democratie wel voor kiezen.

[0:32:16] Mevrouw bron,

[0:32:18] Voorzitter, ik deel de frustratie van d zesenzestig dat iets wat je wat zeer ongewenst is dat dat dat dat je de dat je dat moreel verwerpt. Maar dat je daar geen instrumenten tegenover kan stellen of dat een verandering in het boek van strekken strafrecht is weet ik niet of dat alleen moet gaan over het opzoeken van politici thuis. Weet ik ook niet. Ik wil wel de stemmingmakerij dat wij,

[0:32:42] Dat wij ons.

[0:32:44] Ongelijk behandeld willen hebben of beter beschermd willen hebben dan gewone nederlanders wil ik wegnemen want ik deel niet die suggestie. Het gaat om de bedreiging van de democratie. Je moet heel sterk in je schoenen staan als er, zoals bij mij bijna elk weekend tot rond langsgereden wordt om twee uur s nachts of als er vuurwerk in je tuin gegooid wordt als de kinderen alleen thuis zijn. Het het het is echt moeilijk om ik kan me voorstellen dat er volksvertegenwoordigers zijn die denken ik doe het niet meer of ik ga niet meer helemaal zeggen wat ik vind want dat betekent dat mijn kinderen onder druk staan.

[0:33:20] We moet je ik weet ook niet wat de oplossing is, maar het is heel erg dreigend en niet eens misschien voor de politicus zelf die er voor gekozen heeft. Maar voor de gezinsleden die moeten beschermd worden en

[0:33:34] ik heb wel eens tegen. Ik spreek mensen er zelf ook wel eens op aan als zij dingen doen bij wij en house er een tijdje mee op en dan gaan ze weer mee verder. Maar dan zeg ik van zou jij het willen dat je kinderen bang zijn 's nachts of dat ze wakker worden van het getoeter. Elke nacht

[0:33:49] de moe en de vraag is aan de hier sneller moeten we niet veel breder kijken naar intimidatie van politici, omdat niet die politici slachtoffer zijn, maar de democratie.

[0:34:01] Laten we erop reageren,

[0:34:03] Ik wil even persoonlijk zeggen dat de suggestie die mevrouw mohammed deed dat ik het niet erg zou vinden dat ik die wil wegnemen. Ik vind het alleen heel erg kwetsbaar als we uitzonderingsposities maken voor ons.

[0:34:14] En als het gaat over demonstreren dat we dat ook moeten koesteren en intimideren is al strafbaar en laten we dat is wel heel zuiver houden en dat is denk ik. We zijn nu allemaal geschrokken van wat er gebeurt rond farmers defence voor zijn wat ze aankondigen en wat mevrouw begon met meemaakt. Dat vinden we ook vind ik echt super naar om te horen.

[0:34:33] Maar het is niet iets van alleen deze tijd. Ik kan me nog herinneren dat er ook rond pim fortuyn en daarna vele politici bedreigd waren in safe houses zaten. Dus

[0:34:45] dat is echt het toen is ook niet overgegaan tot dit is nodig. Dus wat maakt die situatie dan anders goed. De een hoop bedreigend in het vak als politicus, maar laten we ook niet doen alsof het nu iets iets nieuws is of een nieuw fenomeen.

[0:35:04] Eerst nog.

[0:35:09] Hij keek ik ben te jong om de tijd van aad koster echt goed te herinneren. Maar kijk de de persoon die met een fakkel voor de deur van sigrid kaag stond. Die is gewoon veroordeeld. Dat is echt intimidatie. Volgens het wetboek van strafrecht die trekkers die bij de minister voor stikstof.

[0:35:30] Stonden die.

[0:35:33] Dat was intimiderend in de volksmond. Maar het was niet intimiderend. Volgens de wet en volgens mij moeten we er dat is wat de de politie die erbij stond constateerden en volgens mij moeten we zorgen dat dat ook volgens de wet intimiderend is een breder richting collega's bromet met ben ik het ermee eens dat we aandacht moeten hebben voor die weerbaarheid van politici en ook de bescherming ervan zorgen dat die intimidatie wordt verminderd en voorkomen, maar in ieder geval kan worden aangepakt.

[0:36:01] Het heer ellian eerste keer dat ik.

[0:36:03] Doe maar. Ik vind het nodige persoonlijke feit.

[0:36:07] Het was de fractievoorzitter van groenlinks die in dit gebouw zei.

[0:36:11] Als ellian senior iets overkomt

[0:36:14] dan hebben wij een discussie met elkaar. Ik was veertien,

[0:36:17] toen de deken, de babe en mij voor de deur stond. Dus ik weet wat de prijs van democratie is, wordt een beetje vervelende suggestie gewekt. Ik steun de intentie van de is sneller ten volle. Ik heb alleen dat is mijn plicht als volksvertegenwoordiger om te vragen.

[0:36:31] De oplossing die je kiest is dat de goede. Maar ik weet beter dan een heleboel mensen in dit gebouw. Wat die prijs kan zijn dat persoonlijke feit.

[0:36:40] Ik heb geen vraag van u gehoord, mevrouw mohammed van volgens mij nog een vraag stellen.

[0:36:48] Ja.

[0:36:50] Ik bedoelde niet. Ik bedoel ik bedoelde eigenlijk iets anders als dat de hier sneller antwoord op geeft. Ik bedoelde is het niet. Is het niet veel te beperkt om te kijken naar een strafmaat voor huisbezoeken van politici als intimidatie op vele manieren kan plaatsvinden

[0:37:09] en als intimidatie inderdaad strafbaar is. Wie bepaalt dan of het intimiderend is. Hoe kijk je sneller.

[0:37:17] De eerst nodig.

[0:37:19] Allereerst richting collega ellian. Ik hoop niet dat ik daar aanleiding voor heb gegeven in dat geval excuses. Dat was zeker niet de bedoeling dan richting collega bromet

[0:37:33] er breder naar kijken. Prima vroeger. Ik ken weinig andere voorbeelden waarvan ik denk ja daar gaat niet de wettelijke grens over. Maar

[0:37:43] is het wel iets waarvan ik denk dat zou verboden moeten worden. Maar als daar voorbeelden van zijn. Dan ben ik van harte bereid om daar uiteraard over mee te denken en naar te kijken.

[0:37:57] Ik zie nog een internationaal van baalen.

[0:38:00] Voorzitter, dankuwel. De fractie, fractie van denk zit met het hetzelfde dilemma waar andere sprekers ook aan

[0:38:08] refereren. Natuurlijk keuren wij thuis opzoeken en intimideren van politici ten stelligste af en en is de democratie, democratie dan ook uiteindelijk de grootste verliezer van volgens mij zou daar met elkaar allemaal over eens dat wel een vragen aan de ander aan de je sneller. Want voordat je overgaat tot het invoeren van eventueel verbod op op op met een bepaalde categorie ook voor volksvertegenwoordigers nog is het eerst zaak om even te kijken wat zijn de huidige instrumenten die je hebt

[0:38:39] en ik ben mezelf niet van overtuigd dat op het moment dat je

[0:38:44] met een hoop hoop trekkers

[0:38:47] een politicus thuis opzoekt in een woonwijk

[0:38:50] dat een burgemeester bijvoorbeeld niet de mogelijkheid zou hebben om te zeggen dit is een demonstratie zonder kennisgeving. Dit leidt tot wanordelijkheden. Ik verbied het

[0:38:59] dus zou de je sneller misschien roeping kunnen gaan dat de de lopen de lokale autoriteiten ook in dit geval wellicht meer hadden kunnen doen om dit te voorkomen.

[0:39:10] Veel sneller,

[0:39:14] Voorkomen hebben we volgens mij de analyses hebben we het erover gehad.

[0:39:19] Maar de politie stond erbij en stond met lege handen.

[0:39:24] En ja dat is voor mij voldoende bewijs dat dit soort gedragingen

[0:39:31] volgende wet blijkbaar mogen terwijl we allemaal zeggen bekeuring ten stelligste af en ik zeg dat raakt de kern van de democratie en dat moeten we dus ook verbieden of strafbaar stellen

[0:39:41] en ik bedoel deze motie die ik heb voorbereid is gewoon is een onderzoeksmotie, zoals ik ook in antwoord op collega ellian heb gezegd om te kijken dat je dit in ieder geval

[0:39:52] verbiedt of strafbaar stelt en heeft dus niet meteen al van. Dit is het artikel dat u nu moet invoeren. Dus als wij de intentie nogmaals, als we die intentie delen de strekking dat we moeten zorgen dat dit onmogelijk wordt, dan lijkt mij dat de weg.

[0:40:11] Een interruptie van de heer van ballen,

[0:40:13] Jou feliciteren.

[0:40:14] Ik onderschrijf de intentie dat dit niet moet kunnen.

[0:40:18] Vind het uiterst verwerpelijk en ik vind het schadelijk voor de democratie. Alleen voorzitter, en dat is mijn kernvraag deelt, deelt sneller

[0:40:28] nieuw voor mij. De analyse dat het ook had gekund

[0:40:31] dat de burgemeester had gezegd

[0:40:33] dit is een demonstratie zonder kennisgeving. Ik verbied dit. U dient zich te verplaatsen. Dit is een woonwijk, dit leidt tot wanordelijkheden.

[0:40:41] Dit leidt tot onveiligheid. Dit kan niet.

[0:40:44] Dus dat het dus eigenlijk al manier is om dit soort verschrikkelijke intimidaties aan te pakken.

[0:40:51] Ik vind het altijd lastig om vanuit de tweede kamer. De inschatting van de burgemeester op dat moment over te doen maar dan krijg je dat mensen die niet in een woonwijk wonen zoals dit in ieder geval op de op de beelden eruitzag dat die anders behandeld worden, terwijl je daar hetzelfde dezelfde grens zou willen trekken. Dus vooralsnog ben ik daar niet van overtuigd.

[0:41:13] Verder met de betoog,

[0:41:15] Voorzitter,

[0:41:17] hoeveel minuten was

[0:41:20] dochter dan zijn er ook mensen geweest die kamerleden die andere in het gebouw hebben uitgenodigd en hebben laat vrij laten rondlopen en mijn vraag aan de voorzitter is wat aan gedaan is of tegen gedaan wordt. Want dat lijkt me ook onwenselijk dan de ict. Voorzitter, vorig jaar heb ik een uitgebreid pleidooi gehouden over verbetering van de ict en ik heb daar nog weinig van gemerkt in het kader van werkdruk in het kader van ik heb hier opgeschreven. Er schuilt een hugo. De jonge in ons allemaal, want ook ik ga dan toch maar via andere instrumenten communiceren met alle informatie beveiligings gevolgen van dien. En dat is niet de bedoeling. Volgens mij. Ik ben heel blij dat het open data portaal per september eindelijk voor iedereen toegankelijk wordt ook extern. Ik denk dat dat ik hoop ook echt dat we die deadline wel een keer gaan halen, want dit doe ik al vier jaar dit pleidooi en ik denk dat het mooi is om daar ook meer inzicht te krijgen in onze eigen werk en moet laten staat van de kamer ook weer zien. Collega's en integriteit. Tenslotte, de voorzitter zegt we gaan het evalueren, maar we zien gewoon dat de collega kamerleden zijn die zeggen ik herken het gezag niet en ik werk er niet aan mee en dat niet meewerken. Terwijl dat gewoon in het regen in het de reglement staat waarmee we dat als kamer hebben ingesteld. Dat is volgens mij iets wat we niet al te lang voor ons uit moeten schuiven. Want elke dag dat dat gewoon kan je dat openlijk zegt doen we onszelf daarmee tekort. Voorzitter, ik heb ook schriftelijk aangevraagd het. Je kan niet anoniem een klacht indienen.

[0:42:59] Dat is nog tot daaraan toe want kunnen alleen maar nederlanders zijn die een klacht indienen. Volgens het reglement. Maar dat de geen over wie je klaagt jouw naam moet weten. Dat is gewoon voor mensen buiten deze kamer die een klacht willen indienen. Uit angst voor enige eventuele represailles is dat een te hoge drempel. Wat mij betreft dus dat zou er uit moeten. En tenslotte, voorzitter, de ondersteuning van het college, maar ook van de adviseur op het gebied van integriteit. Want ik heb het de indruk dat ik heb dat ook bij het instellen hiervan gezegd dat de doorlooptijden soms te lang zijn, wat niet goed is voor het kamerlid over wie de klacht wordt ingediend, maar ook niet voor het idee dat je zo snel mogelijk na een eventuele overtreding tot een sanctie opleggen moet overgaan.

[0:43:46] Dan kan ik het wel.

[0:43:48] Dankuwel. Voorzitter, namens de fractie van drinken. Allereerst natuurlijk ook een groot woord van dank in de richting van alle medewerkers van kamer polis technische dienst. Iedereen die ervoor zorgt dat wij ons.

[0:44:00] Werk,

[0:44:00] De kunnen doen.

[0:44:01] Voorzitter, ik sluit mij aan bij de vragen die mevrouw leidt en de heer sneller hebben gesteld over de begroting

[0:44:07] over de terugloop van uitgaven. Ook het verzoek aan de voorzitter of weer wat nadere uitleg over kan komen hoe dit hoe dit precies zit.

[0:44:17] Voorzitter denk heeft in de vorige raming een motie ingediend om iedere fractie de mogelijkheid te bieden om zitting te nemen in het presidium.

[0:44:28] En toen was de reactie van de voorzitter. Dat is. We hebben op dit moment een buddysysteem en grotere fracties die proberen de mening van de kleinere fracties mee te nemen in het presidium.

[0:44:40] Voorzitter, in alle eerlijkheid kan ik u zeggen dat wij daar niks van merken.

[0:44:46] Sterker nog, ik heb het gevoel dat de besluiten van het presidium over ons uitgestrooid worden.

[0:44:51] Het is niet zozeer dat wij moeten tekenen bij het bij het kruisje.

[0:44:58] Het is gewoon algeheel een voldongen feit dat hele kruisje.

[0:45:01] Dus voorzitter, wij zijn het niet eens met dat buddysysteem, want wij vinden dat democratie ook betekent dat ook de kleine fracties mogen meepraten en mee besluiten,

[0:45:10] maar we zouden toch wel iets meer betrokkenheid hebben bij de inrichting van het reilen en zeilen in dit huis. Dus daar graag een reflectie op van u als voorzitter.

[0:45:22] Voorzitter tas heeft een interruptie.

[0:45:25] Dagvoorzitter. Ik vroeg me af hoe de van banen daar wellicht een concreet suggestie voor heeft. Hoe dat te doen bijvoorbeeld dat in plaats van dat de kleine fracties vertegenwoordigd worden door een buddy in het presidium dat er een vertegenwoordigen namens de kleine fractie is zodat je altijd ook echt dat geluid kunt laten horen dat er zat een een een

[0:45:45] een idee daarvoor.

[0:45:47] De van behalen.

[0:45:48] Voorzitter, dat vind ik een vind ik een goede suggestie. Kijk. Onze oplossing is iedereen die dat wil. Elke fractie die moet gewoon de mogelijkheid hebben om met plezier te zitten. Ik ben het ook gewend vanuit mijn rol als lid van de gemeenteraad. Daar zat gewoon iedere fractie in de in het presidium. En

[0:46:04] ja dat doet echt niks af aan de besluitvorming. Sterker nog, die wordt er alleen maar beter van want dan kan je ieder perspectief meenemen. Maar als dat als dat geen meerderheid krijgt dan is de optie die de je hier voorstelt is ook een denkbaar. Dat is al beter dan dat het nu is.

[0:46:20] Voorzitter aantal sprekers hebben het gehad over de hoeveelheid fracties in dit huis en over de werkbaarheid.

[0:46:28] Voorzitter, ik vind ik vind mijn werk aantoonbaar werkbaarder geworden sinds er meer fracties zijn in dit in het parlement

[0:46:34] en dat heeft er alles mee te maken dat ik als volksvertegenwoordiger nu geconfronteerd wordt met een pluriformiteit aan opvattingen, waardoor ik mijn controlerende functie beter kan uitvoeren

[0:46:45] en ook nieuwe ideeën en voorstellen dat apprecieer ik zeer. Dus ik ga niet mee in de in in de opties die ik zo lees ik lees in de brief van de voorzitter van ja, moeten we misschien instrumenten met als moties gaan begrenzen en wij zijn daar niet voor voorzitter, laat de pluriformiteit zijn werk doen. Misschien moeten we als kamer wat meer

[0:47:05] elkaar aanspreken op de instrumenten die we inzetten in plaats van dat we met de botte hamer op gaan slaan.

[0:47:12] Heeft een interruptie van mevrouw.

[0:47:15] Voorzitter, ik wil helemaal niet met een hamer ergens op slaan. Maar ik merk wel dat in een heleboel bijeenkomsten die wij organiseren als kamerleden die wat minder in de publieke belangstelling staan de animo gewoon heel heel mager is

[0:47:31] en ronde tafels waar te weinig mensen komen werkbezoeken die niet doorgaan omdat mensen geen tijd hebben, maar ook zoiets als bijvoorbeeld de commissie beroep en bezwaarschriften heel belangrijk voor de kamer, maar waar kamerleden inclusief mijzelf

[0:47:51] eigenlijk geen tijd voor vrij kunnen maken. Is dat dan niet iets wat we hiervan waren zelf ook ziet.

[0:47:57] Van baalen. Voorzitter, ik zie heel duidelijk

[0:48:00] de werkdruk. Die is de werklast. Hier is voorzitter. Ja dan dan kan je twee dingen doen. A kijken naar die werkdruk die werklast.

[0:48:09] Dus ik denk dat we zelf ook af en toe wel eens wat kritischer mogen kijken naar onze onze eigen agenda. En wat we doen.

[0:48:18] Maar tweede. Ik denk dat suggestie die mevrouw leijten het deed om bijvoorbeeld medewerkers toe te staan om ook briefings et cetera bij te wonen. Dat vind ik een hele goede en ik denk dat je daarmee ook ervoor kan zorgen dat een kamerlid meer tijd kan vrijmaken om bijvoorbeeld de belangrijker commissies en functies bij te wonen die mevrouw met net net noemt en dat is een beetje de de de manier van denken die ik heb dus in plaats van dat we nou heel veel dingen met elkaar gaan. De grenzen maximum aantal debat aanvragen. Maximum aantal moties denk ik dat we met met het met met relatief kleine interventies ervoor kunnen zorgen dat we dit prachtige systeem met elkaar hebben, namelijk het meest pluriforme parlement dat we ooit gehad hebben met de meest veelzijdige aantal meningen ooit

[0:49:04] gehad dat we dat gewoon prima kunnen laten functioneren.

[0:49:09] Mevrouw,

[0:49:11] Voorzitter, ik ik twijfel of het

[0:49:16] die van baarle was er de vorige periode niet bij waarin we kennelijk een minder pluriforme volksvertegenwoordiging zouden hebben, terwijl als ik kijk naar de discussies in mijn eigen fracties of in de gezamenlijke fracties van pvda en groenlinks, waarin we toch redelijk eensgezind zijn ook heel veel verschillende kleuren hebben met elkaar. Ik vind toch ik heb ik heb wel bezwaar tegen tegen de manier waarop de werkdruk toeneemt en dat heeft ook mee te maken dat aan de randen van de dag steeds meer activiteiten worden ingepland. Dus waar we vroeger begonnen om tien uur, zodat mensen die ver weg wonen nog konden reizen beginnen we nu om negen uur. Dan moet ik om zeven uur weg en we gaan door tot elf uur 's avonds en om een uur 's nachts thuis

[0:49:58] ziet de hiervan banen ook niet dat we iets moeten doen aan de gezondheid van de kamerleden. Om dit allemaal vol te houden, omdat we zijn allemaal bevlogen welke kleur we ook hebben. We moeten ook overeind blijven.

[0:50:09] Meer van banen. Voorzitter, ik ben het helemaal met mevrouw moment eens.

[0:50:15] Alleen ik ik zie ik zie een andere oplossingsrichting vormen dan bijvoorbeeld de suggesties die ik lees. In voor mij was de commissie van de van der staaij waarin wordt gezegd maximeer zaken zoals moties.

[0:50:27] Dus ga echt aan de regelgeving en in de beperkingen van de instrumenten. Ga daar een knop vinden om aan in te draaien. Daar ben ik het niet mee eens. Dus als we gaan zoeken in extra ondersteuning als het gaan zoeken in kritisch kijken naar wat staat erop. De agenda. Hoeveel dingen zetten we met elkaar op de agenda? Kunnen we dat efficiënte doen, kunnen we dat op een ander moment bespreken en samenvoegen tijdens een ander overleg en moeten we daar nog een heel nieuw overleg voor inplannen helemaal mee eens. Dus vroeg mij verschillen mevrouw bromet, en ik niet zozeer van mening alleen voelde ik het nodig om namens de fractie van wel even aan kanttekening te plaatsen en bij ons uit te spreken tegen een aantal suggesties die ik lees in de stuk

[0:51:09] van danig het yangshuo. Voorzitter.

[0:51:12] U heeft nog een de en drugs van heel snel.

[0:51:15] Dat het rapport van de werkgroep van der staaij wordt genoemd. Daar staat natuurlijk niet. We gaan het aantal moties beperken. Juist. Daar staat denk goed na. Ook over de bijeffecten van te veel moties. En nou misschien zou een norm van twee per kamerlid per debat wel goed zijn om eens over na te denken voor jezelf. We hebben heel expliciet juist niet gezegd we gaan het maximeren ofzo, omdat het een individueel recht is.

[0:51:43] Meneer van baalen. Voorzitter, maximeer een norm dat dat is natuurlijk

[0:51:50] de discussie over een wordt. Er gaat iets van uit. Als je zo'n norm stelt. Ik ik zou niet aan het instrument willen tornen

[0:51:56] dat we dat we in dit huis elkaar af en toe best wat kritischer mogen aanspreken van naar u dient een motie in. Dat is letterlijk de toezegging die de minister net heeft gedaan. Ik vind dat we dat in de thuiswedstrijd vaker kunnen doen dat we elkaar eens een keer kunnen aanspreken van u dient een motie in die u nou voor de zevende keer indient. Ik vind dat we elkaar daar best een keer wat kritisch op kunnen aanspreken. Maar fracties.

[0:52:17] Als norm,

[0:52:18] Als uitgesproken norm opleggen van u dient er maar twee in te dienen, terwijl het inderdaad een instrument is en recht om de ring te controleren. Dat vind ik echt een paar stappen te ver gaan. Dat vindt dat vind ik een werking van uitgaan die mij als kamerlid in mijn instrumenten beperkt.

[0:52:34] Hoe sneller de constatering is volgens mij de analyse dat wij onze eigen instrumenten bod maken en dat we uiteindelijk hoe meer fracties en groepen. We hebben dat als je optelsom maakt dat we nu op drieënveertigduizend achter drieënveertig, honderd achtentachtig, hoor ik niet. Drieënveertigduizend. Dat gaat zo wordt het nog als ter van baarle zijn zin krijgt maar drieënveertig, honderd achtentachtig, terwijl het gewoon in de jaren negentig een stuk of drie, vierhonderd waren dat het nauwelijks bij te benen is wat er allemaal wordt ingediend of het nog worden uitgevoerd en dat de impact gewoon verminderd en daarom is het ook iets waar we elkaar een beetje op moeten aanspreken, zodat we elkaars instrument scherp houden, want uiteindelijk is dat volgens mij de kracht van het parlement dat als we dat als de kamer het aanneemt dat het dan ook die betekenis heeft en dat we het ook dat gewicht toekennen.

[0:53:30] Meneer van baalen.

[0:53:30] Voorzitter,

[0:53:33] Kijk ik.

[0:53:34] Ik ga er niet in mee dat toegenomen hoeveelheid moties per definitie iets is wat te maken heeft met

[0:53:41] verminderde kwaliteit of een toename van werkdruk toegenomen aantal moties kan ook betekenen dat kamer hebben die de eigen rol serieus neemt dat we een kamer hebben waarin het debat politiek van aard is en misschien wel dan in het verleden.

[0:53:58] Dus dat zou ook juist een teken kunnen zijn van een parlementaire democratie die meer tot zijn tot zijn recht komt een kamer die meer in de lied is als het gaat dus hoe kunnen we die stukken stromen, kunnen we die bijbenen. Ik denk

[0:54:11] ik denk dat we daar goede interventies voorzien. De voorzitter is bezig met een motie volgsysteem namelijk ook een vraag over. Ik denk dat het heel erg goed is als je scherper bent op de afdoening van de motie. Geef in de motie ook meer gewicht was het cda heeft er ook vragen over gesteld over dat motie volk systeem. Ik vind dat ik vind dat een heel erg positieve ontwikkeling. Maar ik ga niet mee in de in in de analyse dat dat dat dat de hoeveelheid moties al zegt dat het iets negatiefs moet zijn. Dat zou ook een kamer kunnen zijn die zichzelf serieus neemt meer in positie is om mee te sturen en de politieke cultuur die juist getuigt van meer dualisme.

[0:54:45] Mevrouw leijten had ook nog een.

[0:54:49] De de de dingen die je uitspraak spreekt over dualistische cultuur en noem maar op de omschrijven volledig.

[0:54:57] Ik denk dat het wel heel goed is om de suggestie die u wekte dat de commissie van der staaij zegt twee is max om die weg te nemen, want het hebben we namelijk niet gezegd. Er is wel een motie over ingediend, maar aangehouden omdat hij geen meerderheid zou halen was volgens mij een motie bisschop in het debat over de versterking van de kamer.

[0:55:16] Wat mij vaak opvalt wat de sp is opgevallen is dat op het moment dat je moties indient in een debat die niet uitgediscussieerd zijn en daarmee je ook eigenlijk niet goed weet wat bedoelt de indienen. Nou precies wat is de afweging om motie af te wijzen dat je heel moeilijk besluiten kan nemen en iedereen staat vrij een motie in te dienen bij ieder debat. Maar soms en dat is wel heel lastig. Soms worden de motie ingediend die dan uit de lucht komen vallen

[0:55:47] en waarvan je dan wel moet oordelen en ik denk dat je op dat moment je instrumentarium ook bod maakt

[0:55:53] en misschien juist die pluriformiteit die u zo toejuicht dat goede voorstel onvoldoende uitgediscussieerd is weggestemd. Terwijl als je het in een ander debat uitgebreid bediscussieerd had een dan had het geleid tot een motie dat je hem dan had gehaald. Terwijl ik alleen maar even meegeven aan de vragen.

[0:56:10] Ik zie van denken.

[0:56:11] Meneer van baalen wilde nog even prikken.

[0:56:13] Voorzitter, met liefde wil ik daarop reageren, want het was in de beginperiode van mijn van mijn huidige kamerlidmaatschap tot ik een motie indiende. En toen sprak mevrouw leijten mij aan en die zei ik voelde me wat ongemakkelijk bij, want we hebben dit in de commissievergadering. In het debat hebben wij dit niet uitvoerig besproken.

[0:56:31] Een voorzitter, dat is precies

[0:56:34] wat ik net zei, namelijk dat we met elkaar elkaar ook prima kunnen aanspreken op de op de manier hoe we met elkaars instrument omgaan. Ik was toen beginnend kamerlid mevrouw eitjes uitgekiende. Ik leer nog eens wat weliswaar van u. Nou dat is dat is dat is dat is prima. Dus in die zin. Ik vind dat een goed voorbeeld.

[0:56:54] Gaat u verder?

[0:56:55] Ik ga verder. Voorzitter, ik had een vraag gesteld over de over de over de uitgaven.

[0:57:02] Er zijn ook wat vragen gesteld over de informatiepositie. Ook op dat punt is er een commissie

[0:57:08] aan de slag maakt, zowel aan de voorzitter van de vraag of zij buiten het werk van deze commissie. Wat kan vertellen over haar eigen inspanningen. De afspraken die ze heeft gemaakt en de afspraken die ze is ook voornemens te maken met het kabinet op de korte termijn over de informatievoorziening.

[0:57:25] Voorzitter, dan een punt over de aanbevelingen van greco, dan las ik ook een passage over in de in de brief

[0:57:34] waarin stond dat daarmee alle aanbevelingen van greco zijn opgevolgd.

[0:57:39] Ik vroeg me af of de voorzitter bereid is om met een lijstje te komen van welke aanbevelingen er zijn gedaan in de richting van het parlement en en hoe die precies zijn opgevolgd, zodat we daar ook op kunnen controleren. Even in het totaalplaatje van de aanbevelingen van van gekke

[0:57:57] voorzitter dan een punt over over over diversiteit. De voorzitter heeft op verzoek van de fractie van denkt nu een passage in de brief gedaan gewijd aan dit onderwerp en dat appreciëren vrij wij zeer waarvoor dank

[0:58:09] vroeg me af. Die website over werkgeverschap is die al in de lucht. Als die nog niet in de in de lucht is. Wanneer kunnen we die verwachten?

[0:58:18] Werkt de tweede kamer met wervings protocollen

[0:58:22] om ervoor te zorgen dat werving objectief gebeurt. Het moeten we binnenkort ook gaan invoeren op grond van de wet gelijke behandeling, werving en selectie hebben we die al en misschien als we die niet hebben, is het goed om dat in te voeren? Voorzitter, ik zie in de brief zie ik aantoonbaar zie ik getallen over diversiteit als het gaat tussen man en vrouw

[0:58:42] heel erg goed dat het wordt bijgehouden. Wat zijn de inspanningen om diversiteit in de tweede kamer organisatie ook in bredere zin te bewerkstelligen. Dan dan dat.

[0:58:53] Ik sluit mij van harte aan bij het pleidooi van mevrouw leijten om de herdenking van de afschaffing van de van de slavernij zeer goede suggestie om daar als parlement aandacht aan te besteden

[0:59:06] en voorzitter dan

[0:59:09] traditioneel ook altijd bij de raming een punt tot wij meekrijgen van de

[0:59:13] van de medewerkers

[0:59:15] en voorzitter, dat is dat is een hele concrete.

[0:59:21] Wij wij vroegen ons af of er de mogelijkheid is om in dit gebouw

[0:59:25] stilte ruimte in te richten,

[0:59:28] omdat de nu op dit moment bij ons medewerkers zijn die bidden

[0:59:33] die bidden dan in een kolf ruimte

[0:59:37] en voorzitter, ik vroeg me af of we niet iets ingericht kan worden dat dat dat medewerkers die daar behoefte aan hebben. Om welke reden dan ook kan gebed zijn, maar ook omdat je even rust nodig hebt om gebruik te maken van een van een stilte ruimte. Voorzitter, dan heb ik mijn punten van mijn inbreng gehad. Dankuwel.

[0:59:56] Wel. Dan geef ik het woord aan heer segers.

[0:59:59] Dankuwel, mevrouw de voorzitter, en ik spreek hier als vervanger van het plegen van de graaf die dit is van een parlementaire enquete commissie groningen. Dus die volop bezig is met de controlerende taak van de van de kamer van nadat ik hier zit. Ik wil beginnen met een woord van waardering en dank. We hebben een verhuizing achter de rug en dat is echt een enorme operatie geweest. Ik vond het heel verdrietig moment dat we de historische plek verlieten. Denk dat we allemaal gemengde gevoelens hadden. Maar de manier waarop dat dan ging dat was echt wel een enorm compliment waard

[1:00:26] ook waardering voor presidium daar waar dingen ter hand zijn genomen. Denk aan het handhaven van de eindtijd van van elf uur s avonds.

[1:00:34] We moeten elkaar een beetje heel houden en je ziet ook aan collega's dat dat soms ook echt wel heel veel vraagt dit werk dat ook soms medewerkers ook op hun tenen lopen. Dus we moeten elkaar ook echt ook daarin ontzien en een beetje genadig zijn voor elkaar en vooral voor onze geliefde thuis dat we nog een beetje leven over houden

[1:00:51] ook woensdag wetgeving dag is ter hand genomen. Dus dat is mooi dat dat een plek heeft en zo goed omdat de handhavers die nu dat debat over de europese top nu woensdag wordt wordt gevoerd naar soms dan is dat

[1:01:04] qua planning is dat niet anders. Maar het is wel goed om wel zo'n ingezette lijn om daar aan vast te houden.

[1:01:13] Ik heb met collega dassen een artikel in volkskrant geschreven waar we ook hebben gezegd en en en en die suggestie is is vaker en breder gedaan, maar kunnen we ergens ook grotere beleidsdebat te kunnen we dat vaker een plek geven kan er ook een zeker een regelmatig in zijn dat we zeggen

[1:01:28] en en en we doen het als gaat over klimaatbeleid. Dus dus de klimaatwet verplicht ons om geregeld dat tegen het licht houden van waar staan we nou als het gaat om klimaat, maar ook over over vermogensongelijkheid bestaanszekerheid, over veiligheid in europa. Energievoorziening. Grote grote onderwerpen verdienen ook grote debatten. Dus

[1:01:48] vandaar dat zij die suggestie hebt gedaan en ik zou het mooi vinden als dat ook ergens een plek in het schema zou kunnen krijgen.

[1:01:54] De voorzitter heeft in vorig jaar een in een interview een pleidooi dat mij uit het hart gegrepen is. Een pleidooi voor slow politics

[1:02:03] bedachtzaam goed doordacht en commissie van der staaij heeft daar ook voorstellen voor gedaan. Het is goed om dat ook elkaar ook in dat opzicht scherp te houden. Soms wat meer tijd te nemen voor wetgeving wat meer tijd te nemen tussen behandeling en stemming, zodat je echt ook goed. Alle amendementen door kunt nemen en dat komt echt de kwaliteit van ons werk ten goede.

[1:02:27] In dat kader omarmde de voorzitter, het dualisme akkoord om een voorstel wat ik wat ik wat ik eerder heb gedaan. Nou het lijkt mij heel goed. Er komt een informatie protocol. Dus ja is daarmee dat dualisme akkoord ontvangen boel is dat is apparaat een manier om daar vorm aan te geven van het gaat over delen van informatie besloten overleg. Collega leidt ook een vraag over stelde inzage van geheime stukken stellen en beantwoorden van vragen dat er echt gewoon goed weten van elkaar wat we wat de afspraken zijn ook met een kabinet en dan zou ik ook de voorzitter willen vragen dat wat ik merk bij het debat is dat we heel vaak vastzitten aan een tijde. Maar dat is een beetje zelfbeperking. Maar soms ook aan het aantal interrupties en dat levert soms het ongemak op want het gaat me niet zozeer om het aantal interrupties als ik een vraag stel en ik krijg antwoord op die vraag. Dan heb ik helemaal niet. Drie interrupties nodig. Maar ik vind het wel belangrijk dat we

[1:03:25] het is nog niet te doen om meer informatie want ze worden echt overladen door informatie krijgen we teveel informatie. Maar ik wil antwoord op vragen en wij willen antwoord op vragen en dat de voorzitter daarop toeziet en dat ook als je een vraag stelt in een plenair debat dat het niet. Het is. Ik durf nu dat die drie keer vragen stelt en die moet echt gaan zitten. Hij heeft een bewind persoon echt antwoord gegeven op de vraag die wij stellen.

[1:03:46] Ik denk dat dat gevoel dat we wat we allemaal willen hebben.

[1:03:52] Dus ook een vraag naar het dualisme akkoord van wat wat wat wat houdt dat dan in en er wordt dat ondervangen door dat informatie protocol.

[1:03:59] We hebben een nieuw instrument of een nieuw instrument redelijk recent toegevoegd en is de parlementaire ondervraging zijn voorstel van onze fractie destijds geweest en bedoel als de bedoeling was. Dat moet sneller werken dan een enquete, maar ook minder vrijblijvend aan een hoorzitting. Dat zit er ergens tussenin. Maar ik merk dat het nu een werkgroep die of een een evaluatie is gaande en en dus in die zin in een klein voorschot op

[1:04:26] maar toch maar even een hartenkreet van mijn kant. Ik heb zelf onderdeel uitgemaakt van een paar parlementaire ondervraagd niet meer dan een jaar bezig was. Dat ging over buitenlandse financiering. Dat was echt een parlementair onderzoek of een bijna een soort enquete. Dat was echt heel groot.

[1:04:40] De lat ligt hoog. Het is snel heel erg beladen.

[1:04:45] Dus ik denk dat we ook echt wel kunnen denken om de lat iets lager te leggen de iets vaker in te zetten, zodat we beter beslagen ten ijs komen bij een

[1:04:53] bij een groot debat.

[1:04:55] En dat je niet een absolute meerderheid nodig hebt, maar ook een grote minderheid dat die daar ook dat instrument zou kunnen inzetten. Ik hoor ook graag van de voorzitter, hoe die daar over denkt.

[1:05:06] Standpunt van de uitbreiding van de tweede kamer. Dat is een groot grote bad. Maar van grote vraag en ik mooi dat fractie van groenlinks en ik neem aan ook pvda dat hij daar positief op reageren. Ik heb één keer schoorvoetend eerder voorgesteld

[1:05:21] omdat het ook wel lastig is net alsof je alsof je nog meer de politici wilt dat in een tijd waarin het vertrouwen in ons niet heel erg torenhoog is, maar toch zit er wel een verband tussen kwaliteit van ons werk en met hoeveelheid mensen wij dat moeten doen als je kijkt naar vergen als je een vergelijking maakt tussen het aantal inwoners en de omvang van een parlement en je rekent dat om naar de nederlandse maatstaven zijn we echt het kleinste parlement by far en dat in combinatie met de hoeveelheid fracties die we nu hebben, zorgt dat voor een versnippering waar meijer vorige week een gesprek was met veteranen waar dan een vertegenwoordiger van ons zit. Ja dat is zo pijnlijk. Dat is geen onwil. Simon. Iedereen werkt gewoon knetterhard. Wanneer zie je toch dat bij een paar grote debatten veel fracties aansluiten, maar dat bij kleinere debat die die soms ook wel heel erg belangrijk zijn dat er veel minder kamerleden zijn omdat het ook gewoon niet anders kan. Wij hebben zelf vijf leden en een van ons zit in een parlementaire enquete commissie. Ja dan moet je met z'n vieren. De rest van het werk doen.

[1:06:23] Ik zal u langs de afgrond.

[1:06:26] Ik heb al twee hele belangrijke punten. Maar dan maar ik ga dat doen. Ja dat ga ik heel kort doen want ik wil dus wel een een vraag aan de voorzitter van van van kunnen we op de eenmaal meer ruimte bieden aan dat debat. Want het is heel grote bad. Dus ik ga niet een motie indienen van we moeten het nu fixen. Het is een grondwetswijziging. Dus bedoel ik nou ik hoor ook graag van andere collega's hoe zij erover denken, maar ik hoor wel van de voorzitter en graag een reflectie op dat punt. Tot slot twee twee twee punten als gaat over afsplitsingen sluit me even aan bij de de de vraag van collega leijten. Ik heb groot ongemak bij de beperkingen die we hen hebben opgelegd.

[1:07:01] Ik vind niet dat er een premie moet komen op afsplitsing. Want dat was in het verleden zo maar de straf die er nu op is. Dat zorgt wel voor ongemak. We hebben er eerder een advies gevraagd van de commissie bisschop.

[1:07:13] Misschien moeten we een nieuw advies geven, want ik vind de ondersteuning en de spreektijd. Ik heb de grootste een groot ongemak over en helemaal aan het eind heel kort kortheidshalve sluit me aan bij pleidooi van collega's leidt als het gaan voor omgang met slavernijverleden. We gaan een herdenking jaar in. Ik zou het mooi vinden als inderdaad dat ook echt een plek krijgt in de tweede kamer.

[1:07:34] Heeft een interruptie.

[1:07:37] Voorzitter, ik lees kranten en daar stond een mooie opinie in van de heer segers, samen met de heer tassen en de titel was. We moeten minder debatteren over de ophef en meer over de inhoud. En toen werd ik ziek van om even heel eerlijk zijn, want dit altijd maar blijven benadrukken.

[1:07:58] Maak de kamer juist zwakker.

[1:08:00] Dit is hoe de de macht. Het liefst de kamer neerzetten als een ophef machine. Als ik kijk wat er achter de schermen allemaal gebeurt, want het dualisme akkoord wat u voorstelt. Daar zijn werkgroep op

[1:08:15] als het gaat over de andere voorstellen. De de zijn allemaal al gedaan of zijn allemaal in onderzoek

[1:08:21] en

[1:08:22] mijn vraag is aan de christenunie. Waarom

[1:08:27] dit frame wat bewust over de kamer wordt gelegd. Zo benadrukken waarmee je de positie van de kamer verzwakt.

[1:08:36] Heel serieus.

[1:08:39] Ik vind het van belang dat niet zozeer om op over onszelf hebben want het gaat niet over het zelf, maar ook over ons instituut te praten. De de het parlement. De tweede kamer is een instituut

[1:08:50] wat cruciaal is in een in een democratische rechtsstaat en dat is de afspraak dat wij onze verschillen op een vreedzame manier in de parlement met woorden uitvechten en niet buiten op straat en en en dat vraagt altijd om onderhoud en zeker in de tijd van polarisatie en zeker in een tijd dat vertrouwen in politiek laag is. Dan kun je naar iedereen wijs en kun je iedereen de maat nemen. Maar dan denk ik ook dat het van belang is dat wij een zelfreflectie doen en dat we ook nadenken hoe debatteren wij nou ik ben bijna tien jaar lid van deze kamer nog eens buitengewoon eervol. Maar ik heb al een verandering gezien in die tien jaar. Ik heb wel gezien dat wij ook afgelopen jaar

[1:09:27] en een heel turbulent jaar achter de rug hebben gehad waar ik zelf ook een rol in heb gespeeld. Dus ik moet ook zelf aan zelfreflectie doen van welke welke welke bijdrage leveren ik eraan. En hoe zorg ik ervoor dat het

[1:09:38] wel over de inhoud gaat en over politieke verschillen van mening waarin we op op het alle scherpst

[1:09:45] de debatten moeten voeren en het wat mij betreft nog een keer scherpe eraan toe kan gaan dan het

[1:09:50] wat nu soms doen

[1:09:52] maar dat het minder over personen gaat en soms is het heel persoonlijk en het is persoonlijker geworden en het is harder geworden en daar heb ik groot ongemak over en ik vind dat iedereen aan zelfreflectie moet doen. Maar als je dat zegt hoe je het ook zelf doen en artikel artikels wat wij hebben geschreven was van mijn kant een poging om een bijdrage te leveren.

[1:10:11] Mevrouw,

[1:10:13] Voorzitter,

[1:10:15] zelfreflectie. Volgens mij is de kamer daar heel druk mee bezig geweest en is het een beetje een morrow account waarop de heer segers en heer tassen zijn gaan staan alsof ze de eerste zijn die erover nadenken. Zo kwam het op mij over en ik vind dat jammer omdat bijvoorbeeld zoiets als het do de dualisme akkoord. Ik zie het niet als wij vragen

[1:10:38] voor de motie uit die is aangenomen van omtzigt marijnissen dat een uithuisplaatsing binnen een halfjaar wordt bekeken. Dat zijn eigenlijk de wettelijke kaders. Dan stemt de coalitie tegen. Dan gaat het op de inhoud en in het artikel wordt gedaan alsof de kamer het alleen maar over de ophef heeft.

[1:10:58] Dat is een frame waar waarvan ik het zonde vind dat de heer segers en heer dassen erin stapt omdat ik dat niet herkend. Ja. Er wordt over de ophef gesprek. Ja. Het is verschrikkelijk op de man. Het zou meer op de inhoud moeten gaan, bijvoorbeeld vorige week zegt de ministerpresident doodleuk. Oh nee. Neoliberalistische land zijn we niet, hoor. Nee, zou ik niet willen wonen.

[1:11:19] Mevrouw heeft zitten lachen. Iedereen zat er om te lachen, maar er staat maar één iemand een inhoudelijk interruptiedebat op dat moment te doen met de ministerpresident op het moment dat iemand tassen dragen wordt genoemd. Dan meldt iedereen

[1:11:32] dat mag toch niet. Dus

[1:11:34] ik moet je zelfreflectie toepassen.

[1:11:37] Ik vond dit artikel in de krant eigenlijk een beetje een steek onder water. Iedereen die het achter de schermen probeert te doen.

[1:11:44] Die. Jazeker. Het is het is helemaal geen steek steek onder water. Het is een poging tot zelfreflectie van ons allemaal en van ons. In de eerste plaats en de de vraag die mevrouw leijten stelde een beetje een mengeling van inhoud en

[1:11:59] reflectie op de reflectie inhoud parkeren kijken. Bedoel hoe wij over een motie hebben gestemd. Poule. We moeten even de achtergrond van die motie bekijken en en en het debat zelf.

[1:12:10] Maar ik heb heel veel gemengde gevoelens over het jaar. Wat wat achter ons ligt

[1:12:16] het onvermogen om te kunnen samenwerken. De manier waarop

[1:12:22] de formatie heeft plaatsgevonden. De debatten die we hebben gevoerd. De de intensiteit waarin het en dat is is is niet alsof het alleen maar over persoon ging zeggen. Het is teveel over personen gaan en te weinig over de inhoud. Dat is dat is de taxatie en dat dat elders dat die reflectie ook plaatsvindt. Dat is heel mooi met deze ook een reflectie in het publieke domein moet plaatsvinden. Vandaar ook het artikel. Wij moeten er hardop over nadenken. Dat is geen moral high genaamd omdat ik ook bij mezelf te rade gaan en mijn eigen rol daarin ook kritisch tegen het licht houdt, heb ik hem vergelijkt met met hoofd schudden. Maar dat is wat ik doe.

[1:12:58] Ik neem.

[1:13:01] Ons allemaal de maten en mijzelf. In de eerste plaats. Wat heb ik gedaan en ik heb een rol gehad in het afgelopen jaar.

[1:13:07] Daar heb ik een rol in gespeeld en en mijn hoop is is dat we scherper op de inhoud gaan. En inderdaad, dan moeten we gaan spreken. Wat is want ik was bij hetzelfde debat.

[1:13:17] En toen ging het ook over politieke verschillen. Vorige week en en ook over politieke verschillen binnen de coalitie kapotte interruptie geplaatst over arbeidsmigratie waar ik anders denkt dan d zesenzestig. Dat moet je in de openbaarheid moet je dat de discussiëren.

[1:13:34] Maar

[1:13:36] in de in de maat vorming mag het wat mij betreft minder over de personen gaan en meer over de politieke inhoud.

[1:13:42] Weer sneller,

[1:13:44] Ik had aangezien het over ongemak en een reflecties gaat. Mijn ongemak zat hem in dat artikel dat wij de afgelopen jaren verschillende werkgroepen hebben gehad

[1:13:58] waar ik nooit christenunie tegenkom

[1:14:00] en ik weet gewoon hoe hard de kamerleden van de christenunie werk. Maar de een werkgroep van der staaij. De eerste de tweede de werkgroep waar we nu mee bezig zijn met informatie afspraken de werk, de werkgroep over effectief opereren in crisissituaties, de rapporteurs jaarverslagen, de voorzitterschappen, de enquete, fraudebeleid en discriminatie, dienstverlening

[1:14:22] en nooit ziet de christenunie en nu stelt de heer segers ook even tussen neus en lippen door voor opnieuw een werkgroep bisschop.

[1:14:32] Dan is het inderdaad al dat werk achter de schermen waar collega leidt het over heeft. En dan neemt hij de dan zegt die ja ik heb het in de in de krant geschreven

[1:14:42] terwijl een discussie over de omvang van het parlement. Jij bent die eindeloos over de staatscommissie remkes en dat soort debatten gevoerd. Volgende week staat voor de rechtsstaat plenaire agenda dus over een beleidsdebat en dat is ook een aanbeveling van die werkgroep van der staaij geweest waardoor de zelfreflectie van tweeduizend zeven weer opnieuw is gedaan. Dus ik zoek toch ook de op dat punt naar reflectie en ook of het niet zeker in combinatie met dat pleidooi voor een grotere kamer. Want dat de heer segers zegt het is geen onwil. Maar dat is wel een politieke cultuur die dan moet veranderen. Als je dan vervolgens in een groter parlement niet elkaar gek wil maken en vervolgens niet meedoen als die motie moet worden uitgevoerd.

[1:15:26] Zetels,

[1:15:28] de.

[1:15:28] Dit hier word ik een beetje. Je word ik een beetje kwaad om. Wij hebben vijf leden. Onze fractie. Als ik kijk wat wij doen bij enquêtes bij ondervragen als ik kijk wat wij doen deze week een dag open voor de publieke dienstverlening. Heel veel achter de schermen voorbereidings groepen waar ikzelf deel van heb uitgemaakt bij onderwijs.

[1:15:48] Dan moet ik eerder mijn collega's afremmen dan aanmoedigen om nog meer te doen dat we niet hetzelfde kunnen doen als vierentwintig zetels of als negen zetels is gewoon evident. Maar wij proberen onze eerlijk aandeel te leveren in dat achter de schermen en dat wat voor de schermen moet gebeuren. Dus echt een land te zeggen van joh ik heb je daar niet gezien. Dat vind ik erg klein en verder moeten wij in alle openheid

[1:16:09] moeten wij nadenken over

[1:16:13] over onszelf hoe wij afgelopen jaar

[1:16:16] hoe wij over inhoud en over personen hebben, hebben gesproken, hoe wij het aantal spoeddebatten. Wat wordt aangevraagd en de wens om dat

[1:16:29] om het mogelijk te maken hoe grotere beleidsdebat hij werd. Dat is een gesprek van ons allemaal. En als het gaat over over tweehonderd leden van een kamer en een krachtige maken van de kamer. Ik heb dat eerder bij het publieke debat over politie van der staaij heb ik dat voorgesteld dat dat resumerend nog niet erg. We hebben het nu opnieuw voorgesteld. Er is niet ietsje meer gesprek wat publiek moet worden gevoerd, want het gaat over vertegenwoordigd, vertegenwoordiging van het volk van ons allemaal.

[1:16:54] We zullen dat vaker en langer zullen we dat moeten bespreken voordat je tot zo'n keuze zou kunnen komen. Dat is de bijdrage die we hebben geleverd. Kom niet aan met met met met met een soort echt een beetje klein zielige verwijt aan een fractie die echt gewoon het slot voor de gewerkt.

[1:17:12] Heel snel.

[1:17:13] De zei letterlijk wat ik heb gezegd in mijn in mijn vraag dat ik zie hoe hard de kamerleden van de christenunie werk en tegelijkertijd mis ik dus compleet hier de zelfreflectie op de gevolgen van dat soort moties aannemen en dit soort werkgroepen instellen dat het werk gedaan moet worden en dat ik daar toch. Sommige collega's steeds terug zie

[1:17:33] en dat wou ik toch graag met de heer segers delen. Zeker in combinatie met het wel via de pers brengen van dit soort stukken.

[1:17:42] Omdat het debat ook publiek moet worden gevoerd. Wij zijn publiek bezit. Dit instituut gaat over ons allemaal gaat over zeventien miljoen nederlanders en dat moet je ook in het openbaar moet je dat bespreken en ik zit hier vandaag vervangen van collega van van de graaf die dus in de parlementaire enquete commissie zit zit ik omdat ook hier te voeren en daar wordt de andere plekken waar ik een bijdrage kan leveren, zal ik dat graag doen.

[1:18:06] Ik wil het woord geven.

[1:18:09] Dagvoorzitter en vandaag mooi dat we over de ramingen spreken

[1:18:14] en dat is de deels terugblikken, maar ook vooral vooruitblikken met elkaar hoe wij hier het werk doen.

[1:18:21] En inderdaad een bewogen jaar waarin we ook natuurlijk verhuisd zijn van binnenhof naar b zevenenzestig en van de ramingen van vorig jaar weet ik niet dat er veel verschillende onderwerpen voorbij kwamen. Nou dat is dit jaar ook het geval. En daar zal ik nog een enkele onderwerp aan toevoegen, en allereerst wil ik ook iedereen die ons helpt bij dit werk enorm bedanken, want zonder hen is het onmogelijk om dit werk te doen. Als kamerleden wordt vaak gezegd van de wordt lange dagen gedraaid. Dat kan alleen maar omdat er fantastische ondersteuning is die dat niet alleen bevlogen doet, maar ook altijd met een grote glimlach en ik denk dat dat er een inval de verzorgt dat wij dat werk hier kunnen blijven doen en dan heb ik een paar punten en laat ik beginnen met de omgeving b zevenenzestig.

[1:19:05] Ik lees dat er inderdaad met het instellen van de gedragscode collega's van onderzoek integriteit, tweede kamer voldaan wordt aan de aanbevelingen van de greco en ik sluit me allereerst aan bij de vragen die weer sneller, net als stelde. Maar ik vroeg me ook af van heeft de krekel hier al een review opgedaan op deze uitvoering en dat is daaruit gekomen. Dan heb ik de vraag over het lobbyregister. Deze is voor het eerst op zeven juni plaats voor de op zeven juni deed. Dat is positief want dat was eerst nog wel eens anders dus fijn dat dat bijgehouden wordt. Alleen ik vraag me wel af van is dit ook een onderwerp wat ergens bekeken wordt van hoe wij hier als kamer mee om willen gaan en wat is daar de mening van de voorzitter zelf over omdat het is nu een heel statisch document en ik vraag me af en toe af van wat is de

[1:19:56] bijdrage op dit moment van van dit lobbyregister aan aan de tweede kamer

[1:20:01] dan energiebesparing. Want natuurlijk de oorlog in oekraïne. Die moet door en de urgentie om zo snel mogelijk energie te besparen voelen bij volgens mij allemaal. Maar wat doen we daar als tweede kamer zelf ook aan. Ik vraag me bijvoorbeeld af. Ik zie overal tl bakken hangen van zijn dat led verlichting of is dat nog de oude

[1:20:21] verlichting en welke andere maatregelen worden genomen, want als we als politiek oproepen om zo snel mogelijk en de noodzaak vinden dat er energie bespaard worden, dan moeten we hier in dit gebouw toch in ieder geval het goede voorbeeld geven. Afgelopen jaren hadden we ook het debat over de omgangsvormen. Daar hebben we al eerder gesproken over de manier waarop te werk gaan als kamer en ik vroeg me af hoe de voorzitter. Sinds dat debat tegen de ontwikkelingen aankijkt, is hij niet tevreden met de manier waarop we met elkaar omgaan en ook naar haar eigen rol. Aangezien daar toch ook veel over te doen is geweest. Voel ik me af zijn nu voldoende ondersteund vanuit de kamer vindt ze dat wij daar zelf scherp genoeg op zijn. En hoe kijkt zij daar dan zelf

[1:21:00] daarin ook nog een vraag dat de voorzitter aangaf zich te omringen door staat geleerde

[1:21:05] en ik vroeg me af of dat gelukt was en en wat wordt daar nu mee gedaan. Dat haalt zij eruit. Wat wat wordt daar dan besproken en en welke feedback krijgt zij terug en zou ze dan ook met ons willen delen.

[1:21:20] Even kijken dan inderdaad naar de heer segers begonnen net over. Samen met de christenunie hebben we vorige week enkele voorstellen gedaan die inderdaad hopelijk bijdragen aan de sloopt politics en zal verder niet al te veel ingaan op de voorstellen zelf, maar wel even op de interrupties die net gedaan worden. Want ik denk dat dat

[1:21:39] op dit moment belangrijker is. Want aan de ene kant begrijp ik wat mevrouw leijten zegt en van we moeten voorkomen dat we daarmee het parlement verzwakken. Maar dat is volgens mij niet de oproep die we wilden doen met dit artikel juist niet want we geven in dat artikel ook toch echt wel aan van dat het dalende vertrouwen ook deels veroorzaakt wordt door debatteren over die halve en hele onwaarheden vanuit bewind personen en dat is volgens mij ook iets waar als kamer super kritisch op moeten zijn om te voorkomen dat dat gebeurt

[1:22:07] vandaag ook het de verzoek over dat dualisme akkoord. En inderdaad, de staat van de rechtsstaat. Dat is inderdaad een heel mooi voorbeeld van hoe zo'n beleidsdebat eruit zou kunnen zien in andere landen. Heb je bijvoorbeeld ook een voorbeeld dat je een groot debat zou hebben over de toekomstige relatie met china, wat niet alleen maar over het hier en nu gaat, maar juist ook over de langere termijn en in aanloop daarvan worden daar dagen georganiseerd. Die gaan over de grondstof afhankelijkheid, technologische afhankelijkheid. De mensenrechtensituatie om vervolgens daar op de lange termijn een debat over te voeren.

[1:22:42] Dit is een interruptie van pro leeft.

[1:22:47] Voorzitter, de heer dassen gaat gaat in op de interrupties van net als ik kijk naar het afgelopen jaar was het inderdaad een verschrikkelijk jaar in de beeldvorming.

[1:22:58] Maar als het gaat over de omgang. Ik heb het ook al eerder gezegd in debatten toen het weer over de omgangsvormen ging want we praten ons daar ook suf over word ik ook een beetje moet gewoon één keer per jaar een debat over de raming en werkzaamheden van de kamer niet vijf keer per jaar. Maar goed.

[1:23:14] Ja dan wordt het ook een selffulfilling prophecy. Maar afgelopen jaar commissie rijksuitgaven opgezet,

[1:23:21] samenwerken van kamerleden om een goede commissie te hebben. Commissie digitale zaken opgezet samenwerkende kamerleden die goede besluit genomen

[1:23:29] de la werkgroepen die er zijn geweest. Het is helemaal niet zo dat het parlement alleen maar bezig is met de ophef van de dag dat dat is wat in de krant komt of in de politieke poppenkast. Dat weten we maar wil je dat nou versterken met zo'n opinieartikel of wil je nou juist laten zien wat het instituut allemaal doet en dan vraag ik wel waar volstaat.

[1:23:49] En voorzitter volgens mij en ik denk dat de afgelopen jaren ook wel vaker mijn vrouw lijdt over gesproken hebben is juist dat dit instituut wil versterken en dat is ook wat we met deze opinie willen bewerkstelligen.

[1:24:01] Onze eerste motie in de kamer ging over artikel achtenzestig en en we zijn daarna met meerdere zaken daar mee bezig geweest. Ook heel kritisch richting juist de bewindspersonen met de initiatiefnota van de kreko om ook vanuit daar daaraan te werken. Dus ja. Ons hele pleidooi is daarop gewend om te zorgen dat de versterken van het instituut verbeterd wordt.

[1:24:25] Mevrouw leijten.

[1:24:28] Kijk,

[1:24:29] De kamer wegzetten als ophef machine, waardoor we geen tijd nemen voor wetten. Ik behandel op dit moment heel vaak wetten omdat we meer vetten

[1:24:38] en binnen binnenlandse zaken heb je veel wetten valt mij op. Maar er zijn vier fracties.

[1:24:45] Ik bedoel er is meer de wordt meer wetgeving gedaan waar de is dan nu weinig bijdragen. Maar de camera's en ophef machine. Daardoor behandelt ze wetten niet goed.

[1:24:55] Daardoor gaat de uitvoering fout. Dat is een vreemd woord al heel lang tegen ons aan geduwd wordt,

[1:24:59] terwijl er heel veel dingen fout in de uitvoering waar wij juist ook vaak voor gewaarschuwd hebben of kamervragen over gesteld verschillende fracties op verschillende punten of dingen proberen te agenderen, waarvan

[1:25:10] de andere kant zegt dat herkennen we niet. Noem maar op toeslagen schandaal het meest oog springen. Maar ze zijn er zat dingen

[1:25:17] de crisis die we nu hebben. Zowel de energiecrisis als de asielcrisis noemen allemaal op die allemaal niet zomaar uit de lucht gevallen en allemaal voor gewaarschuwd door meerdere fracties.

[1:25:25] En als je dan blijft hangen zelf als kamerleden in het frame. Het is een ophef fabriek en daardoor loopt het vaste land. Dan denk ik dat je ons schade berokkent. Ik weet dat ze dat niet bedoeld. Maar ik zou toch in de toekomst hopen dat ze daar beter over nadenken.

[1:25:40] Nederlandse en voorzitter, ik ben blij dat mevrouw leidt in ieder geval afsluit met dat ze weet dat ik dat niet. Bedoel want dat is inderdaad iets wat ik nooit zou bedoelen

[1:25:50] en ik denk ook niet dat het opiniestuk zo gelezen moet worden, want we zijn daar juist ook heel erg kritisch op bewindspersonen ook op de rol van de media die daar in speelt. Die vrouw leidt het ook terecht noemt en en ik denk dat we daar kritisch met elkaar moeten zijn. Ons pleidooi. Hier is om een discussie te starten over die voorstellen want ja inderdaad. Er is vaak gewaarschuwd voor die energieafhankelijkheid.

[1:26:11] Ik bedoel in tweeduizend tien werd er door verschillende adviesraden ook al gezegd van pas op want de afhankelijkheid van russisch gas gaat een heel groot probleem vormen het eind nooit iets mee gedaan en dat is wel in mijn optiek heel zorgwekkend vandaag ook en tot daaruit voortkomt dat je vaker in mijn optiek beleidsdebat de zou moeten hebben die echt over die tien jaar vooruit zouden gaan en en en niet alleen maar op de korte termijn

[1:26:37] en waar dilemmas en scenario's met de minister worden besproken en dus ook veel met dit soort afhankelijkheden worden besproken

[1:26:45] en

[1:26:46] dat gezegd hebbende.

[1:26:48] De met die.

[1:26:49] Dora. Even kijken.

[1:26:53] De informatie over de parlementaire ondervragingscommissie. Daar heeft de heer segers net al voldoende over gezegd, evenals over het uitbreiden van parlement. Daar zijn ook al meerdere reacties op gekomen en ik denk dat het goed is dat we als parlement die discussie met elkaar gaan voeren. En maar goed. Het vergroten van de aantal kamerleden vereist inderdaad een grondwetswijziging en dat gaan we dus niet op korte termijn regelen. Maar de complexiteit van europa en de wereld zouden we natuurlijk wel verder kunnen doorgronden. En wat mij betreft zouden we nu niveau moeten inzetten op het uitbreiden van de ondersteuning op het gebied, want er wordt fantastisch werk gedaan door de de staf hierop.

[1:27:31] Maar we spreken toch ook vaak in de kamer dat het of te vroeg of te laat over deze wetgeving hebben

[1:27:38] en er zijn toch ook specialisten die meerdere commissies en raden moeten volgen en wat

[1:27:45] in mijn optiek ervoor zorgt dat er te weinig capaciteit is en dat de voorbereiding nog beter zou kunnen zijn en dat we al die verschillende pakketten zouden kunnen volgen. Dus mijn voorstel zou daar in ieder geval zijn om een specialist per commissie in te kunnen zetten en ik zou daar graag een reactie van voorzitter op willen.

[1:28:02] U heeft een en trips, mevrouw,

[1:28:06] Voorzitter, nog even over dat voorstel dat wij in de krant hebben kunnen lezen van de christenunie en voelt.

[1:28:12] Ja, we moeten de discussie hierover voeren, maar een grondwetswijziging. Dat kost tijd. Dus dan moet je ook niet te lang mee wachten is voelt van plan om met een initiatiefvoorstel te komen.

[1:28:22] In rassen. Daar zijn we zeker aan het kijken. Voorzitter, ook omdat er positief gereageerd wordt op het voorstel vanuit zowel buiten de camera's in de kamer zelf. Dus dat is inderdaad iets waar wij aan het kijken zijn de.

[1:28:38] Ik zie geen interrupties meer het woord geven aan heer ellian.

[1:28:45] Dank u. Voorzitter, voorzitter, het was in alle opzichten een bijzonder en veelbewogen jaar ook voor de kamer organisatie collega's memoreerde het al een verhuizing. Een lange formatie en dat alles ten tijde van de coronapandemie en alle beperkingen en uitdagingen die dat met zich meebracht. Een groot woord van dank aan alle kamer medewerkers

[1:29:04] persoonlijke noot juist die vriendelijkheid en die glimlach maakt het ook zeker op de dagen dat dit heel wat harder aan toe gaat, maakt de dag soms een stukje prettiger. Dank daarvoor. Voorzitter, we waren nog maar amper uit de lockdown of we werden geconfronteerd met een oorlog op het europese continent waarvan we ook in nederland perfect te voelen.

[1:29:20] De strijd in oekraïne laat ook maar weer eens zien dat vrijheid, veiligheid en democratische instituties niet vanzelfsprekend zijn, dan moeten we zuinig op zijn en daar hebben wij als kamer een belangrijke rol in het bedroefd denk ik geen nadere toelichting dat ook hier voor ons echt werk aan de winkel is het vertrouwen in de politiek was nog nooit zo laag en dat in een periode waarin we voor grote uitdagingen staan

[1:29:43] en voorzitter, het debat mag scherp. En ja in de kamer moet je veel zo niet alles kunnen zeggen

[1:29:49] maar dat doet moet wel met respect voor elkaar en zeker ook met respect voor het ambt, want zonder dat zal het vertrouwen wat ik net benoemde alleen maar verder dalen en de consequenties daarvan kunnen diepgaand zijn. Dat moeten we niet onderschat.

[1:30:03] Voorzitter, gelukkig biedt het rapport van de commissie van der staaij een heel aantal goede handvatten om ons werk beter te kunnen doen. Zo vraagt het rapport aandacht voor de samenstelling van de plenaire agenda. Meer aandacht voor de boot op hoofdlijnen

[1:30:17] zouden we het werk in de commissies even zwaar moeten waarderen. Als een plenair debat zouden we vaker en beter kunnen samenwerken of gebruik kunnen maken van rapporteurs en het rapport roept bovenal op dat we zuinig moeten zijn met onze instrumenten zoals moties, zodat die niet bol of bod of hoger.

[1:30:34] Kan de voorzitter nog eens reflecteren op die aanbevelingen en aangeven in hoeverre zij vindt dat deze voldoende zijn opgepakt en waar de voorzitter nog ruimte voor verbetering ziet

[1:30:43] en hoe kijkt ze naar de hoeveelheid tweeminutendebatten. Het aanvragen daarvan lijkt nu eerder regel dan uitzondering, en hetzelfde geldt eigenlijk ook voor het deelnemen aan tweeminutendebatten door partijen die niet aan het debat zelf hebben deelgenomen. Dat zou eigenlijk toch de uitzondering moeten zijn

[1:30:57] en hoe kijkt de voorzitter naar de lengte van het debatten? We boeken al wat winst merk ik op mijn eerste werkdag was een april was en late nacht. Maar in commissiezaal lukt het wel om

[1:31:08] de tijd te halen? Hoe kijkt de voorzitter daar tegen?

[1:31:12] Voorzitter? Zoals gezegd heeft corona dit jaar weer veel effect gehad op het functioneren van de kamer. Gelukkig heeft het camerawerk niet stilgelegen en heeft het op sommige punten werkwijze geïntroduceerd die we in de toekomst kunnen behouden, zoals het voortzetten van de motie dijkhoff, wat toch wel wat meer rust en stabiliteit in de volle agenda heeft gebracht en dat is winst.

[1:31:29] Hoe kijkt de voorzitter terug op deze periode en zijn er nog lessen of werkwijze die we buiten crisistijd kunnen behouden. Ook in relatie tot de uitvoering van de motie van gent

[1:31:39] en voorzitter dan de andere werkgroepen veel gememoreerd door collega's belangrijke werkgroepen,

[1:31:45] zoals de werkgroep leidt de arib, maar ook alle andere die al genoemd zijn. Zou de voorzitter misschien een klein inkijkje kunnen geven. Hoe staat het ervoor bijvoorbeeld ook de werkgroep die instrument parlementaire ondervraging evolueert juist ook naar aanleiding van de discussie zojuist. Hoeveel voortgang boeken we wanneer kennen we nou daadwerkelijke aanbevelingen voor voorzitter dan de ondersteuning van de kamerleden zelf naar aanleiding van de motie te zijn aanvullende middelen beschikbaar gekomen voor fracties en ook extra middelen beschikbaar gekomen voor de versterking van de.

[1:32:18] De commissie van der staaij heeft hierop voortgeborduurd en geadviseerd te kijken of de ondersteuning nog verder versterkt dient te worden. Kan de kamervoorzitter toelichten op welke wijze hieraan invulling heeft gegeven en is ze voornemens aanvullende zaken in gang te zetten eigenlijk en sluiten aan aansluiting moet punt van collega's dassen. Wij vragen bijzondere aandacht voor de een. U advies is, inclusief de lee zon in brussel. Zij doen goed werk. Hoe kijkt de voorzitter? Hierna is de capaciteit op orde is bijvoorbeeld een persoon in brussel niet wat kwetsbaar en voorzitter dan tot slot. We hebben het er al over gehad. De veiligheid. Dat is een groot punt van zorg

[1:32:55] zou de voorzitter een inkijkje kunnen geven in haar visie op veiligheid. En dan gaat het met name om

[1:33:00] waar ligt uiteindelijk de verantwoordelijkheid.

[1:33:03] Wat wordt verwacht van het kamerlid zelf in welke situatie in relatie tot de diverse actoren. De pvda en natuurlijk de nctv en voorzitter, als het gaat om de nctv

[1:33:14] moet mijn fractie het volgende van haar acht wordt veel gezegd over de ncrv vandaag ook weer indirect.

[1:33:20] Maar wij willen wel graag benadrukken dat juist als het gaat om de veiligheid van iedereen in deze zaal. In dit gebouw zijn wel elke dag

[1:33:28] het uiterste inspannen om ervoor te zorgen dat wij ons werk veilig kunnen doen en dat verdient ook een compliment en mag soms ook benoemd worden, ongeacht de dingen die natuurlijk beter kunnen wat al in andere debatten is benoemd. Voorzitter, een wat meer specifieke vraag op dit punt, maar leeft wel enorm bij collega's en toegankelijkheid van de parkeergarage en de aanloop groeten. Dat wordt niet altijd even prettig ervaren als collega's niet omdat het moeilijk zou zijn, maar vanwege de omstanders die daar zich soms kunnen ophouden. Ik wil graag goede voorzet gedaan tegen aankijkt.

[1:34:01] Dankjewel voor je inbreng. Ik ben het vergeten aan jullie te vragen aan het begin van de debat. Maar wat jullie goed vinden ze ook een het voorzitterschap over willen dragen aan mevrouw leijten voor de inbreng van de fractie van het cda.

[1:34:12] Dan geef ik nu het woord aan mevrouw inge van dijk met haar bijdrage aan cda fractie.

[1:34:17] Dank u wel. Voorzitter. En voordat ik mijn inbreng begin wil ik ook graag dankjewel zeggen dankjewel. Aan alle medewerkers van de kamer en de fractie die ons dagelijks werk mogelijk en ook aangenaam maken van beveiliging tot griffie van schoonmaak tot en met restaurant van het de vriendelijkheid van de mensen werk is bijzonder aan de mogen echt trots en dankbaar voor zijn wij in de kamer moet op onze beurt ook zorg voor aan hebben en onze bijdrage leveren om voor een veilige en gezonde werkomgeving te scheppen. Dat betekent ook dat we oog moeten hebben voor de werkdruk van medewerkers van de kamer en de fracties debatten rondetafelgesprekken werkbezoeken parlementaire onderzoeken. Het vraagt gewoon ook veel tijd en in aanzien van medewerkers en mensen zijn schaars en ook wat dat betreft zal de kamer scherpere keuzes moeten maken en is het presidium breed kritisch na te denken over de inzet van onze mensen.

[1:35:03] Voorzitter en het schriftelijk overleg heeft de cda fractie vragen gesteld over de toegankelijkheid van het kamergebouw voor kamerleden en medewerkers met een beperking en het antwoord is

[1:35:12] de toegankelijkheid van een tijdelijke huisvesting van de tweede kamer is tijdens de project fase niet voor het hele pand conform de integrale toegankelijkheid standaard uitgevoerd. De focus van de rvb lag alleen bij toegankelijk maken van de openbare ruimtes en eerlijk gezegd vind onze fractie dat niet acceptabel. We hebben medewerker die sinds de verhuizing niet meer kan komen werken en daar hebben wij gewoon echt wel last van. Ook gewoon. Het is onze collega. We willen haar graag bij hebben

[1:35:37] en gelet op de ervaring in een tijdelijke huisvesting geeft de vraag welke eisen worden straks gesteld aan het binnenhof? Na de verbouwing gaan we dat daar ook meemaken

[1:35:45] dan voorzitter,

[1:35:47] de vergaderzaal op de derde verdieping. Ze zijn beter herkenbaar geworden en de sgp het voor mij dit punt ook al opgemerkt, want er zijn hier portretten of zijn het cartoons van de naam van de zaal op de glans van de aangebracht. Het cda heeft de fractie is wel verbaasd dat bij de naam van hendrik tilanus het project portret van zijn zoon arnold is aangebracht. En toen toen een van de

[1:36:11] toen een van de camera's in het gebouw kolonie en negentien, eenentachtig. De naam tilanus kamer kreeg sprak de zon. Toen ik een negentien, drieënzestig. Mijn vader opvolgde deze kamer beschikte iedere fractie over een vertrek en waren geen fractiemedewerkers en geen assistente van de leden. Wie een brief getypt wilde hebben moest op de griffie vragen of iemand er even tijd voor had en overigens geeft hij zijn brieven altijd met de hand is het presidium bereid een portret van de juist die lanes bij de tilanus kamer te laten aanbrengen, is mijn vraag.

[1:36:40] Voorzitter, over de informatievoorziening van het kabinet aan de kamer kunnen we spreken op een principieel niveau en op een praktisch niveau en beide onderwerpen zijn van belang en hebben onze bijzondere interesse en over het eerste niveau komen. We komende tijd nog uitgebreid te spreken over dit onderwerp, maar toch ook nog even iets praktisch namens powers. De cda fractie is blij met de voortzetting van een klankbordgroep. Alles wordt worden praktische problemen met griffie en icters doorgesproken en is het presidium bereid die werkwijze ook toe te passen bij de doorontwikkeling van het digitale werkplek verbeteren van onderop. Dus

[1:37:11] voorzitter, in het kader van het het werken en deze kamer verbeteren en interessant punt uit het rapport van het montesquieu instituut en het is een beetje langer inbreng. Ik heb ook wel een beetje letterlijk overgenomen. Ik vond hem wel een interessante gedachte die schrijft over een eigen budget is voor de kamer. Zij zeggen het lijkt erop dat het parlement afhankelijke gelijk te zijn geworden van de planbureau s waar het gaat om het ontwikkelen en doorgronden van beleid. De gevolgen en alternatieven

[1:37:38] een onafhankelijk instituut als het cpb kan het parlement helpen om beter geïnformeerd het budgetrecht uit te voeren, maar wil hier afhankelijk van zijn en is dat goed.

[1:37:47] Zeker kamerleden van kleinere fracties en een ondersteuning moeten hun tijd en middelen meer spreiden en hier speelt een afhankelijkheid spiraal. Hoe meer splinter het parlement raakt. Hoe sterker de parlementaire behoefte aan een cpb analyse bijvoorbeeld, terwijl parlementariërs steeds minder expertise hebben om de sterkte en zwaktes van deze analyses tot doorgronden en dus vragen zijn meer ambtelijke ondersteuning. En hoe ver voert dit? En de meest vergaande situatie wordt de uitvoerende macht niet meer gecontroleerd door politici en hun medewerkers, maar door ambtenaren van het cpb aan de kamer griffie, waarbij de alternatieven voor een voorstellen door de politiek en ambtelijke menukaarten moeten worden opgezocht,

[1:38:24] kan het voor de taak van controleer van tweede kamer zeer waardevol zijn om een eigen wetenschappelijk sterker opgetuigd financieel economisch bureau in te richten. Dus het zogenaamde budget offers waar ik het over sprak dat structurele capaciteit en expertise krijgt om voldragen wetenschappelijke beleid analyses te maken. Verschillende landen hadden ze al zoiets en ik ben heel benieuwd hoe onze voorzitter hier naar kijkt.

[1:38:46] Dan ook een en dat roept ook een vraag op van de heer segers.

[1:38:51] Dankbaar voorstellen. Ja ik vind het een heel belangrijk punt. Want wat we bij het cpb hebben is dat we met keuzes in kaart of nee kansrijk beleid. Dan krijgen we een soort catalogi krijgen dan van nou kiest. Maar wat jij interessant vindt en we weten ook wat de effecten zijn. Dus je mag in een winkel mag je winkelen en en en mag hooguit toch zomaar je eigen gangpad kiezen maar soort gedwongen winkelnering om te kiezen uit beleidsopties, des te belangrijker om zelf aan het stuur te zitten en op basis van de politieke overtuiging te kunnen sturen.

[1:39:22] Maar toch even een kleine vraag of een vraag naar een kleine reflectie van dat is niet voorstellen. En college leidt dat ook om de kamer een instituut te geven wat dat daar is naast het omdat dat natuurlijk vraagt is om om zelfstandige politieke sturing om op basis van je eigen overtuiging zeg maar.

[1:39:39] Wij vinden is belangrijk of juist iets minder belangrijk en daarom maken wij een andere andere keuze moet je dan eigenlijk niet.

[1:39:47] Partijen en fracties versterkt in plaats van de kamer. Hoe verhoudt zich dat tot elkaar.

[1:39:52] Mevrouw dijk.

[1:39:53] Dankjewel. Voorzitter, beide kan zinvol zijn, maar toevallig in dit rapport kwam naar voren en toen dacht ik hey. Het is nu debat over de ramen en ik vind een dermate interessant punt dat ik wel heel benieuwd ben om hierop te reflecteren met de voorzitter. Ik ben blij met uw vraag, want dat is ook een punt waar we gewoon even goed over na moeten denken als er wellicht zoiets dergelijks zouden willen, maar ons lijkt het gewoon heel goed dat wij ook die planbureau eens zouden kunnen uitdagen en kritisch zouden kunnen bevragen over waarom bepaalde keuzes gemaakt zijn. Een voor het opstellen van rapport en of dat inderdaad ook is hoe graag het debat met elkaar willen voeren.

[1:40:26] De heer segers,

[1:40:28] Nee want krijgen net een technocratie dat we inderdaad hier alleen over technische voorstellen van de planbureau praten en daar nog een beetje in kunnen shoppen. En dat is het dan zo ongeveer. En des te belangrijker om je eigen ideeën en alternatieve voorstellen. Dus daar zou inderdaad een sterke tweede kamer kunnen helpen. Maar dan zou ik zeggen. Neem ook het aspect van van van van sterke partijen en fractie, die ook zelfstandig een voorstel kunnen overdenken doordenken. Neem dat neem dat dan ook mee.

[1:40:55] Mevrouw van dijk,

[1:40:56] ik hoorde geen vraag, maar vooral een aanmoediging om het bredere debat alvast naar op deze onderwerpen gaan voeren. Dit ook mee te nemen.

[1:41:02] Vervolgt.

[1:41:03] In het kader van het punten. Vanuit de medewerkers heb ik er ook eentje met weemoed heeft de kamer tijdelijk de historische omgeving van het binnenhof en het plein moeten verlaten, maar ook aan de bezuidenhoutseweg zit de kamer in een historische omgeving vlakbij het nationaal archief en de koninklijke bibliotheek. Het lijkt de cda-fractie goed als de kamer samen met de buren. De historie van rechtsstaat en democratie presenteert. Ik denk bijvoorbeeld aan de geboorte papieren van nederland. Het plakkaat van verlatinghe unie van utrecht aan apologie van willem van oranje en welke initiatieven heeft plezier in aangenomen. En welke plannen staan nog op stapel. Dankjewel.

[1:41:39] Dat leidt tot een vraag van de heer,

[1:41:42] Dat zou ook voorzitter. Nee, het gaat eigenlijk nog om de tekening van de heer tilanus, want het is heel mooi dat er verschillende tekeningen van verschillende oud-politici aan de muur hangen en wat opvalt is dat het allemaal mannen zijn en de naamgeving van de vrouwelijke politici hier waar we dat maar een paar van hebben. Die hebben geen tekening. Dus ik

[1:42:06] maar niet allemaal geloof. Maar ik vroeg me af of of mevrouw van dijk die ook mee zou willen nemen.

[1:42:11] De vrouwen celsius zijn er weer een hoekje weg gestopt. Inderdaad, mevrouw van den.

[1:42:17] Vooral verdient de fantastisch portret. Dus als die zijn vind ik zeker dat we daar iets mee moeten.

[1:42:24] Mevrouw voor haar betoog en geef ik het voor.

[1:42:26] De schappen.

[1:42:28] Dankjewel. Ik kreeg het verzoek om tot twee jaar te schorsen. Dus met jullie goed vinden, zien we elkaar om twee uur weer terug.

[3:00:19] Goed. Ik wil eigenlijk de vergaderingen voortzetten en overgaan naar de beantwoording van vragen van de kamer interrupties alsjeblieft kort. We hebben nog twee uur en ik heb ook begrepen een aantal leden wellicht iets eerder moeten vertrekken. Er is geen reden om de vergadering af te raffelen, maar als het de interrupties kort kunnen dan helpt dat ons allemaal. Dankjewel.

[3:00:42] Dank u wel. Voorzitter en de leden voor hun inbreng eerst schriftelijk en mondeling tijdens dit debat over de raam in tweeduizend, drieëntwintig van de tweede kamer. Hieruit spreekt een grote betrokkenheid bij de tweede kamer en ook bij de kamer organisatie. Ik wilde graag een korte inleiding houden en vervolgens wilde ik de vragen beantwoorden aan de hand van elf thema's. Ik noem ze even kort een de werkgroep van der staaij.

[3:01:08] De werkwijze van de tweede kamer. De onderzoeksinstrumenten van de tweede kamer. De uitbreiding van de kamer organisatie die informatiepositie van de tweede kamer, de omgangsvormen, integriteit en sociale veiligheid, transparantie, integrale, veiligheid, de renovatie van het binnenhof en overige

[3:01:27] dus ik ga snel van start. Voorzitter, ik ben heel erg blij dat we vanaf het meireces weer normaal met elkaar kunnen vergaderen.

[3:01:37] Dat alle vergaderzalen weer volop in gebruik zijn en dat er weer ruimte is voor voor werkbezoeken fysieke petities.

[3:01:44] De groepen scholieren die werd door het pand

[3:01:48] en het pand leven zit gewoon meer dynamiek in en een aantal leden hebben het ook al aangegeven. Dat is te danken aan onze

[3:01:57] staf ondersteuning. Onze kamer organisatie dat het hier allemaal zo goed reilt en zeilt en waardoor wij als kamerlid ons werk zo goed mogelijk kunnen doen. Het is natuurlijk vorig jaar en best wel een heel kan die zich een bizar is, maar wel een opvallend jaar in coronatijd verhuizen een recordaantal fracties. Veel nieuwe leden

[3:02:21] en vooral die verhuizing ben heel erg blij dat er ook aan gerefereerd werd. Dat is allemaal hartstikke goed gegaan. Daardoor misschien ook wat minder over gelezen maar mag van mij best weten dat ik echt blij was dat ik het best spannend vond om september die dinsdag het mondelinge vragenuur aan te kondigen. Dat is echt te danken aan al die mensen ook het rijksvastgoedbedrijf die er knetterhard aan gewerkt hebben.

[3:02:43] Voorzitter, er is veel werk verzet en ik kom daar straks wel op terecht als gaat over werkdruk. Want er zijn ook een aantal vragen over gesteld.

[3:02:51] Voorzitter, een aantal leden gaven ook aan dat als het gaat over het vertrouwen in de politiek. Dat dat wel een zorgpunt is. Het is niet nieuw. Het is al iets wat een trend die al langer zichtbaar is. En natuurlijk is het belangrijk om dat signaal serieus te nemen en het allerbelangrijkste is natuurlijk dat we ons met elkaar inspannen om de kamer verder te versterken

[3:03:15] en we moeten denk ik daar ook realistisch in zijn democratie is altijd werk in uitvoering.

[3:03:20] Toch vind ik het belangrijk om er iets tegenover te stellen en volgens mij, mevrouw leijten gaf dat in haar betoog ook aan

[3:03:27] om te wijzen, niet om onszelf op de schouders te kloppen, maar om toch ook wel te benadrukken. Alles wat we doen al het goede en belangrijke werk lopen op dit moment twee parlementaire enquêtes naar de aardgaswinning in groningen een onderwerp wat veel mensen raakt in het noorden, maar ook als we kijken naar het onderwerp en de oorlog in oekraïne raakt ons allemaal wat er gebeurt als gaat over

[3:03:51] energie en aardgas. De enquete en uitkomsten zijn natuurlijk met name van groot belang voor de mensen in het noorden.

[3:03:58] Daarnaast hebben natuurlijk ook een andere belangrijke enquete als gaat over fraudebestrijding bij de uitvoeringsorganisaties die bouwt eigenlijk verder door op wat er eerder is vastgesteld als gaat over de kinderopvangtoeslag. We weten allemaal refereren aan in meerdere debatten dat dit diepe sporen heeft nagelaten in de levens van de slachtoffers en dat het ook het vertrouwen in de overheid in de rechtsstaat. Ook heeft geschaad. Ik hoop dan ook dat de enquete ook leidt tot meer herstel van de vertrouwen in de overheid. Woensdag hebben we presidium en staat er een andere enquete op de agenda, namelijk de parlementaire enquete naar corona ook een onderwerp wat ons allemaal heeft geraakt in de meer dan de ander, maar ook een onderwerp wat belangrijk is. Met andere woorden, er wordt hard gewerkt op allerlei terreinen,

[3:04:43] politiek en ambtelijk. Want dat is ook aangegeven zijn natuurlijk communicerende vaten. Als wij het heel erg druk hebben en dat hebben we dan leidt dat ook tot drukte bij de ambtenaren

[3:04:55] een aantal dingen. Victor. Om het even kort de revue te laten passeren wat we allemaal verder hebben gedaan natuurlijk. De werkgroep van der staaij. Dan zal ik als eerste ook bij stilstaan. We hebben de dienst analyse en onderzoek met team fc uitgebreid als het gaat over ondersteuning van de kamerleden hebben nu ook voor het eerst een bedrijfsartsen bedrijfsmaatschappelijk werk. We zijn bezig om de beveiliging verder te professionaliseren en te organiseren komt een bureau bv.

[3:05:20] Er is een breed onderzoek gelanceerd naar de sociale veiligheid in het gebouw

[3:05:26] en het is belangrijk om ook aan te geven dat we wat meer rust hebben in de je zou ik niet zeggen maar als we kijken naar onze agenda en dat heeft te maken dat we een keer per week een regeling voor werkzaamheden hebben dat er wat meer rust is gekomen als het gaat over stemmingen even stemmen in principe op dinsdag. Anders moeten bij de regeling worden aangekondigd dat we het ook nog op een ander moment doen als het gaat over de hoofdelijke stemmingen. Ik denk menig kamerlid wordt hier al wat langer zit, kan zich nog herinneren. De nachten dat wij hier moesten vertoeven in het kamergebouw met de vrees van een hoofdelijke stemming. Ik denk dat we daar nu als lezer sleurt ook vanuit de coronacrisis dat nu goed hebben geïmplementeerd en met elkaar hebben afgesproken dat als er een hoofdelijke stemming is een recht is van de kamerlid. Dan doen we het op dinsdag meteen moet het op een woensdag of donderdag dan kijken we of dat niet op een andere dag kan of een schorsen. Ik merk ook bij de kamerleden dat dat ook meer rust oplevert. Daarnaast zijn we ontzettend actief als het gaat over medewetgever en controleur. Menig collega's die er zit zitten zit ook in meerdere werkgroepen parlementaire enquêtes onderzoeken onschatbare waarde

[3:06:33] bij de raming zit ook een overzicht wat meer de kwantiteit aangeeft van onze camerawerk

[3:06:40] om haar aan te geven dat wij met elkaar heel veel doen. Ik start nu snel met de vragen die gesteld zijn.

[3:06:47] Het eerste thema is implementatie van de werkgroep van de stijf

[3:06:52] vind het belangrijk om de collega's die daarin geparticipeerd hebben natuurlijk allereerst de heer van der staaij, mevrouw kamminga, die er sneller, de heer geurts, mevrouw leijten, mevrouw van der plas, ook mijn erkentelijkheid aan te geven dat zij geparticipeerd hebben in deze werkgroep. Het is een van de eerste dingen die ik geinteresseerd heb als als nieuwe voorzitter. Dan ben je aan het lezen en dan denk je hoe kan je de kamer verder versterken en dan zie je dat er heel veel rapporten over geschreven zijn heel veel reflecties en de vraag ontstond. Oké. Maar wat gaan we dan doen. En zoals de heer van der staaij vaker heeft gezegd hoe dan.

[3:07:27] Nou dat heeft geleid voor de kerst. Vorig jaar tot een vind ik een heel mooi rapport met allerlei concrete aanbevelingen. Ik heb er twaalf april met de commissievoorzitters over gesproken en ik heb de ambitie om echt te kijken, moeten we dat met elkaar doen maar dat het niet verloren gaat dat het niet zomaar een rapport is wat de laden ingaan. Maar dat we er echt wat aan doen.

[3:07:50] Mee doen. Een aantal zaken worden geïmplementeerd. En daar werd ook naar gevraagd. Een aantal leden zijn al is er al wat nieuws daarover over wat we doen. Ik denk een belangrijk onderwerp zijn de strategische procedurevergadering de commissies, wat belangrijk is. Dus dat je verder kijkt dan alleen het hier en nu, maar ook wat komt er op ons aan de gesprekken met de bewindspersoon om ook te kijken op het gebied van wetgeving.

[3:08:13] We hebben meer rapporteurs als je vergelijkt tweeduizendveertig, tweeduizendeenentwintig hebben echt meer rapporteurs en nu ook zijn wat experimenteren met wetgevings rapporteurs ook heel mooi

[3:08:22] als het gaat over moties deel ik helemaal wat de heer van baarle aangaf, namelijk dat het een recht is van een kamerlid,

[3:08:30] maar tegelijkertijd deel ik ook wat mevrouw leijten zei dat we wel ook goed met onze instrumenten moeten omgaan dat ze niet sleets worden want dat willen we volgens mij allemaal niet. Dat heeft ertoe geleid dat ikzelf ook heb aangegeven in samenspraak met de commissie van de werkwijze en presidium

[3:08:46] dat we moeten streven om te kijken of er niet meer moties kunnen laten overnemen.

[3:08:51] Ik heb ook de bewindspersonen daar een brief over geschreven dat als een motie staand beleid raakt. Neem een dan over kamerlid kan zich daartegen verzetten. Dan komt hij wel. In stemming wordt de oordeel kamer gegeven. Na de zomer komt er een toezegging register is ook belangrijk waarin je de toezeggingen kan vinden. Ook op de website. Ik zie een vraag van daarover

[3:09:17] dansen.

[3:09:18] Bedankt. Voorzitter, nee want ik denk dat het heel mooi is dat toezegging is register. Er komt. Ik denk dat het mooi is als er hier op een gegeven moment een soort cultuur ontstaat dat het mooier is om een toezegging te krijgen dan een motie. Maar dan is het misschien ook mooi om aangehouden motie of een motie die overgenomen wordt dat dat als een toezegging dan de beschouwen, zodat daar ook in opgenomen wordt, zodat je dan niet. Dat maakte misschien voor mensen ook wat makkelijker om te zeggen nou dan inderdaad. Neem het over. Maar dan wordt het niveau ook ergens geregistreerd.

[3:09:46] En dat we zouden dat kunnen doorontwikkelen. Op dit moment is het wel een formele appreciatie die we met elkaar hebben vastgesteld, maar ik kan me zo voorstellen dat daar is natuurlijk ook op gericht dat een toezegging natuurlijk net zo mooi is als een motie dat je daaraan kan refereren dat bewindspersonen daarop kunnen wijzen in een brief dus in de hoop dat we met elkaar nog effectiever en sterker kunnen zijn als het gaat over onze instrumenten. De commissie voor de verzoekschriften en de burgerinitiatieven hebben ook de aanbeveling van van der staaij. De werkgroep van overgenomen door te kijken. Alle reacties van van burgers zit er nou een rode lijn in om een soort waarschuwing misschien te krijgen als tweede kamer als het over een bepaald onderwerp gaat denkt dat dat mooie. Ze zijn bezig met een werkgroep

[3:10:31] en daarnaast ben ikzelf ook als voorzitter van de commissie voor de werkwijze aan het kijken hoe we komen straks nog wel terecht naar aanleiding van de vragen van de heer segers en heer dassen over meer thema debatten.

[3:10:42] Dus er gebeurt met betrekking tot de commissie van de in de werkgroep. Al heel veel het einde van het jaar kreeg ik een tussentijdse rapportage. Het is heel fijn dat de leden van de werkgroep hebben aangegeven dat ze ook ambassadeurs blijven van die van die werkgroep. Ik hoop dat ze dat deze periode blijven doen. Ik denk dat dat dat dat werkt. Collega's vooral aanspreken. Ik denk dat het inderdaad niet altijd moeten hebben van begrenzing, maar ook gewoon elkaar aanspreken. Er zijn een aantal concrete vragen over gesteld

[3:11:14] en dan ga ik even reageren op de vraag van de heer segers en heer dassen over een opiniestuk in de volkskrant waarin ze een aantal suggesties doen

[3:11:23] als het gaat over het dualisme akkoord heb ik ook eerder aangeeft dat ik dat echt een heel interessant onderwerp vind

[3:11:30] de werkgroep waar mevrouw inge van dijk leiding aan geeft gaat daar ook naar kijken. Ik denk dat het handig en en ook belangrijk is dat als we een werkgroep hebben dat we die discussie dan ook doen op het moment dat de werkgroep van mevrouw van dijk. Daarmee komt de de planning is na de zomer en dat lijkt me heel goed. Ik kom straks nog wel bij het onderwerp informatiepositie kamer. Want natuurlijk is ook wel gesteld. Die informatiepositie gaat door. Dus daar wil ik ook wel een aantal dingen over zeggen. Maar in ieder geval als het gaat over dualisme akkoord. Dan gaat de werkgroep van mevrouw van dijk daar wat over zeggen.

[3:12:02] In het artikel werd ook gesproken over vertrouwelijke stukken

[3:12:06] weet dat we dat dat dat ook een van de eerste dingen is die ik heb opgepakt omdat er waren een aantal moties van de heer van der molen en de heer omtzigt en ook de heer van nispen.

[3:12:17] Dat heeft geleid tot aanpassing van de regeling vertrouwelijke stukken zo geïmplementeerde waardoor als je in de commissie zit er ook een escalatiemogelijkheid is als je twijfelt van is dat nou wel echt vertrouwelijk moet dat vertrouwelijk. Dan kan de commissie vervolgens uitleg vragen aan het kabinet. Het kan besproken worden. En dan kan ook een kamer uitspraken worden gevraagd. Dus dat zijn dingen die lopen en we hebben een commissie voor de werkwijze afgesproken dat ze daar ook na een periode gaan evalueren. Hoe loopt dat

[3:12:45] dan het onderwerp een plenair beleidsdebat? Tweede vraag van de heer tassen en ook de heer segers in de commissies vinden natuurlijk heel veel beleidsdebat plaats. De hoofdlijnendebat vinden veel beleid. Dus ik denk ook dat het goed is willen we die gelijkwaardigheid tussen een plenair debat en een commissiedebat ook aangeven, omdat ook elke keer te benadrukken dat ze heel veel beleidsdebat te doen ook plenair. We hebben de debat over de rechtsstaat deze week. We hebben de debat binnenkort over digitale zaken. Wat een hoofdlijnendebat is,

[3:13:16] maar ik ben wel van mening dat het goed is om daar nog eens wat gerichter naar te kijken naar die agenda van die we met elkaar hebben. De plenaire agenda script met de commissie voor de werkwijze afgesproken dat we dat ook in het najaar nog eens gaan zien

[3:13:30] in combinatie met de evaluatie van het behandelen van wetgeving op woensdag.

[3:13:36] Misschien daar ook alvast een eerste reactie op begin dacht ik wel even toen die motie werd ingediend van hoe gaat dat lopen. Maar ik ben er wel tevreden over niet alles kan op de woensdag. Dan ben ik eerlijk in die als ik heb diep respect voor de griffie plenair hoe ze die puzzel elke week weer weer rond krijgen. Dus we doen ons best de woensdag. Maar bijvoorbeeld de europese top. Ja dat dat kan niet anders dan woensdag want donderdag is die top dinsdag kan de ministerpresident echt niet. Dus ja dan blijft die woensdag over. We gaan het evolueren naar de zomer. Dus weet het is een aanbeveling van van der staaij. Het is ook een wens van mij om te kijken hoe het media hoofdlijnendebat thema debatten ook plenair kunnen doen en ook in de commissie.

[3:14:19] Er zit een vraag.

[3:14:21] Dank dank voor deze vrezen zoektocht zoektocht we alles zo'n beetje een dan dan een plek te geven. Maar goed dat in het in het najaar. Dus met evaluatie van van hoe loopt nu het plenaire schema. En hoe kunnen we dat inpassen en hebben een aantal met die die thema debatten. Dus dat dat is er maar we zijn begonnen met die hoofdlijnenbrief. Maar dat kan ook weer heel snel klaar zijn, want geen zijn die hoofdlijnen klaar en dan komt de uitwerking.

[3:14:47] Maar als dat qatar daar een plek krijgt dan is goed om het najaar erover spreken en in welk kader kunnen we dan daarover besluiten. Wanneer is dat het presidium. Wat dat dan oppakt of of of ligt dat nog voor aan de kamer. Hoe geeft.

[3:14:57] Vervolgen is een terechte vraag. De evaluatie van vergade op woensdag was naar aanleiding van een motie. Dus we gaan de kamer daar ook over informeren. En wat me heel goed lijkt is om het onderwerp. Dus hoe gaan we dat organiseren thema of of is die ruimte er om dat ook in de commissie voor de werkwijze te doen en dan ook de communiceren richting de kamer. Ik wil daarbij wel een winstwaarschuwing aangeven dat op het moment dat je blokken maakt in die agenda nog verder dat het wel je flexibiliteit afneemt en dat het ook van ons allemaal een zekere terughoudendheid verwacht. Van welke debatten steunen we en welke niet.

[3:15:35] Ik merk wel dat de aanpassing in het reglement van orde dat sommige debatten na verloop van tijd vervallen dat het echt wel helpt om wat leegte te krijgen,

[3:15:43] maar we met elkaar afgesproken in de commissie van de werkwijze om in het najaar. Dus dit ook ook verder te bezien

[3:15:51] over de informatiepositie van de kamer was ook een vraag

[3:15:55] als het gaat over

[3:15:58] de parlementaire ondervraging

[3:16:00] niet om daar alleen naar te willen wijzen, maar de is daar ook een werkgroep onder leiding van mevrouw belhaj die daar uitgebreid naar gekeken heeft met de leden. Ik heb zelf een gesprek gehad zou ik met de heer van der staaij over het rapport. Dat rapport krijg ik zeer binnenkort aangeboden. Negenentwintig juni en dan komt het ook in handen van de kamercommissie voor de werkwijze en en kamer en het lijkt me heel goed om die discussie daar zichtbaar

[3:16:25] in gang te zetten. Want ik snap de behoefte. Maar

[3:16:28] die werkgroep heeft daar echt heel goed naar gekeken en alle kanten bezien heb ik ook gemerkt in het gesprek

[3:16:35] als het gaat over uitbreiding van de tweede kamerlid tweehonderd leden.

[3:16:39] Dan vraagt dat natuurlijk echt om een een politieke uitspraak en een politiek debat. En dan is het niet aan mij. Voor mij is de gegeven uit honderdvijftig leden. Wat mij wel schitterde in het verhaal van de heer segers was. Hoe kunnen we dit soort onderwerpen bespreken?

[3:16:53] Dat geldt bijvoorbeeld ook voor voor het rapport van het montesquieu instituut die ook echt een aantal interessante dingen zegt de kernvraag. Wat willen we zijn als kamer.

[3:17:03] Dus ik ga wel even zoeken van hoe we dat op een goede manier een keer met elkaar kunnen kunnen bespreken. En daar kom ik zeker op op terug.

[3:17:13] Maar nu een standpunt van mij over die die twee, honderd is niet aan mij.

[3:17:18] Ja.

[3:17:19] Een traditioneel segers.

[3:17:21] Dat laatste dat snap ik heel goed want is namelijk een debat van ons allemaal. Maar ik denk dat het goed is om op zoek te gaan naar een goede analyse. Ook als ik denk aan de complexiteit van van van familie van de samenleving en uberhaupt deze wereld. Als het gaat om een aantal ambtenaren als gaat om aantal bewindspersonen vraagt dat ook om een nadere analyse en ook een europese vergelijking. Dus het is dat iets wat het presidium zou kunnen doen is er iets wat van een mix van binnenlandse zaken zouden moeten vragen. Dus misschien dat de voorzitter, dat nog in de overwegingen mee kan nemen. Die vraag.

[3:17:50] Het lijkt me heel goed om deze vragen daar ook in mee te nemen van hoe gaan we het aanvliegen voorbeeld een internationale vergelijking is heel lastig. Want voordat je het weet ga je appels met peren daarin vergelijk als het gaat over ondersteuning omdat ze niet altijd weten waar geld aan besteed wordt. Ik zeg maar even hebben een fractiekosten regelingen gaat geld naar de stichtingen, maar we vragen niet waar besteed dat geld aan die informatie hebben we niet. Dus het is best een ingewikkeld vraagstuk. Desondanks lijkt me het wel goed om gewoon eens te kijken naar het bestel. En dat is natuurlijk op meerdere keren al al gebeurd. Ik concentreer me even op de ondersteuning van de kamer.

[3:18:28] Maar ik wil wel met u nadenken van wanneer kunnen we keer daar een debat wat gerichter over hebben.

[3:18:34] Eerst engels.

[3:18:35] Heel kort als het gaat om die internationale vergelijking bedoel ik ook de omvang van het van dat van het parlement niet ondersteuning, want er is een een zekere curve waarbij italië een heel groot is heel veel parlementariërs heeft maar dat ook weet dat het heel veel heeft en dat niet terugbrengt, maar wij zit echt helemaal onderaan die curve meer dan enig ander land. Dus zo'n internationale vergelijking. Dat zou denk ik heel behulpzaam zijn.

[3:18:58] Dat is echt een een onderzoek wat wij zelf kunnen doen. Dat is een verzoek wat we kunnen doen aan de om daar de vergelijking te maken. Dat kan bijvoorbeeld via de commissie binnenlandse zaken zo'n verzoek. Dus dat is dat is mogelijk dat zo'n onderzoek zelf kunnen doen. Die gegevens kunnen we ook vanuit andere parlementen ook halen. Maar nogmaals, ik ga nadenken over hoe we het een en ander kunnen bespreken. Ook in combinatie met de voelt het montesquieu instituut heeft aangegeven.

[3:19:27] Dan heeft de heer ellian aangegeven van hoe zit het nou met die andere werkgroepen

[3:19:33] zoals het wel vaker gaat.

[3:19:34] De werkgroepen komen na de zomer. De meeste met met hun bevindingen. Daar heb ik het al gehad over de werkgroep van mevrouw van dijk over de informatie afspraken als het gaat over effectief opereren in crisissituaties onder leiding van de sneller is de verwachting ook om na het zomerreces met de reflectie te komen op dit onderwerp. En als het gaat over van de stijn en en de stand van zaken verwachten wij zo rond de herfstreces, herfstreces, een tussentijdse evaluatie en dan even een tijdelijk protocol. Parlementaire ondervraging daarvan heb ik aangeven dat ik het rapport voor het zomerreces aangeboden krijgen. Dan komt het in handen van de kamer.

[3:20:11] De heer ellian.

[3:20:14] Geen vragen. Voorzitter, maar kort dankwoord aan al die collega's die hieraan bijdragen. Want ik weet dat iedereen dat doet bovenop, namelijk de drukte van van de dag. Dus ik kan dat alleen maar alleen maar waarderen en ook dank aan het presidium. Alle anderen die daar bij.

[3:20:27] Nou dat zijn mooie en ook terecht te worden, want het zijn onderwerpen waar misschien niet altijd de schijnwerpers opstaan. Maar die wel helpen om ons als tweede kamer te versterken en dat is denk ik zeker een compliment waard.

[3:20:41] Ik heb de vraag beantwoord van heer ellian als gaat over de aanbeveling van heer van de van de stijgen.

[3:20:48] Dan gaan we naar de werkwijze van de kamer ook een aantal vragen over gesteld.

[3:20:58] Het is ik heb ook al aangegeven van dat ze naam dat we kijken naar de structuur in de plenaire debatten

[3:21:05] en

[3:21:06] even kijken de ontroerd.

[3:21:10] De rapporteurschap heb ik ook gezegd dat er een toename is van achtendertig naar vijfenzestig. Dus als ook heel mooi. De motie paternotte bisschop over woensdag 's zomers of gaan we naar het zomerreces evalueren om op de woensdag zeg maar wetgeving overleg te hebben

[3:21:25] als er een vraag van mevrouw leijten en de heer segers

[3:21:30] over spreektijd van afsplitsers

[3:21:34] ik als het gaat over dit onderwerp realiseer ik me ook dat komt regelmatig in debatten ook terug. Het onderwerp ook door de als splitsen zelf. Ik heb zelf ook contact met de mensen die zijn zijn afgesplitst ziet het is een onderwerp wat wat leeft. Maar waar ook politieke opvattingen ook overleven,

[3:21:54] zeg ik maar ik denk dat het belangrijk is het voorstel van mevrouw leijten als het gaat over als journaals, als splitsen en debat

[3:22:02] aanvraagt om daar soepel te zijn. Met de spreektijden vind ik een een aardig voorstel. Ik ga er alleen in mijn eentje niet over alleen spreektijden, maar ik wil wel mevrouw leijten toezeggen dat ik dit onderwerp in het presidium zal zal bespreken.

[3:22:20] Vervolgens moet de kamer daar ook wat van vinden, spreekt hij dus iets waar we als kamer over gaan, hoeft u niet te zeggen want dat is op paar keer gezegd dat de rapport bisschop natuurlijk voor ons werk heeft gedaan. Ten tijde van met tweeduizend zestien, tweeduizend zestien over de de financiële ondersteuning en en de spreektijden. Dus het lijkt mij goed als ik zo'n onderwerpen uit pak in dit geval voor van schoonheid dat ik dat wil bespreken in het in het presidium.

[3:22:48] Voor de rest wil ik misschien nog heel kort zijn er twee moties ingediend. Die zijn aangehouden van mevrouw van der plas en die om zichzelf kan me ook voorstellen dat is ook een route dat er een motie over wordt ingediend, kan ook over dit onderwerp om een kamer uitspraak te vragen.

[3:23:05] Mevrouw leijten.

[3:23:06] Dat was precies wat ik zou willen vragen aan de voorzitter. Want als die bereidheid om dit te bespreken in het presidium. U weet hoe ik dat vaak kwalificeren terugziet in een is toch het zwarte gat van deze kamer. Daar kan niets helemaal in verdwijnen of helemaal in veranderen. Zonder dat wij daar enige invloed of zicht op hebben, zou het helpen als er een motie wordt ingediend en dat we kijken hoe de kamer overstemt, zodat de voorzitter nog sterker staat in het presidium te bespreken.

[3:23:35] Ja.

[3:23:37] Hersenen.

[3:23:40] Dan was ook een vraag gesteld door mevrouw leijten over de aanwezigheid van fractiemedewerkers bij besloten technische briefings

[3:23:52] weet dat dit in tweeduizendzeventien al een keer besproken is in het toenmalige presidium

[3:23:59] om daar geen verandering in in in te brengen. Ook hier zou ik willen zeggen. Tweeduizendzeventien is ook alweer een tijd geleden heb ik nu ook een andere werkelijkheid kijken naar het aantal fracties. Dus ik ben ook voornemens om dit ook gewoon in het presidium te bespreken en de voor en nadelen te bezien en ik vond ik zeg de interrupties daarover hebben mij ook wel wat wat meer geconcretiseerd over waar zit het een dan in. En wat zou je niet moeten doen. Dus als gaat over vertrouwelijkheid van kamerleden. Dus met die context wil ik het meenemen richting presidium. Ik zal u natuurlijk ook informeren over de uitkomsten daarvan.

[3:24:39] Dan zei mevrouw bromet van kan de voorzitter niet wat strakker zijn op de regeling van werkzaamheden kijken naar de de betogen. Ik neem dat ik neem dat mee. Ik snap dat en weet wel dat de het mondelinge vragen u en regeling van werkzaamheden door heel veel mensen thuis actief worden bekeken en dat ze dat vaak ook zien als een van de leukste onderdelen van van de politiek dus niks ten nadele dat ik vind dat dat kort en bondig belangrijk is, maar enige monsieur moet er wel in blijven. Maar ik denk dat mevrouw begon met dat ermee mee eens is.

[3:25:14] Mevrouw bron trouw, voorzitter, dat is meer een aanmoediging om haar eigen inbreng wat langer te maken.

[3:25:20] Hey. Dat is dan ook weer niet de bedoeling. Maar ik denk dat het soms een beetje zoeken is van hoe kan je dat kort houden zonder dat het allemaal toe macho wordt. Zo krijgt de opmerking van heer segers over het aantal interrupties. Ja kijk, het liefst wil je het vrijlaten. Maar dan verwacht je van mensen ook een terughoudendheid in de duur van de interrupties in het aantal daar heb ik goede ervaringen mee en minder goede ervaringen. De soms is dat ook een beetje spelen kijken naar het aard van het debat. Hoeveel tijd is er? Commissiedebatten gaan vaak heel goed binnen de tijd. Ik weet wel dat voor commissievoorzitters vaak ook wel hard werken is om dat voor elkaar te krijgen. Maar bij plenaire debatten gebeuren er toch ook vaak dingen waardoor ik zeggen dat dat grenzeloze het daarin kan ontstaan. Maar ik neem er u opmerkingen mee en city niet als uitnodiging om langer te zijn, maar meer als een zoektocht soms voor deze voorzitter om die ons daarin te vinden.

[3:26:12] De heer segers heeft nog een vraag.

[3:26:14] Dank voor de voorstellen. Maar u kunt ons wel helpen want soms stel je een vragen als een bewindspersoon nog maar drie keer eromheen kletst en en en en het van zich afschuift en

[3:26:25] woorden produceert, maar geen maar geen antwoord. Ja, dan staan wij daar staan we machteloos en soms kun je echt met een vragen kun je gewoon toe. Maar dan kunt u wel helpen om te zeggen ja maar soms is niet het antwoord wat we leuk vinden. Maar geef alsjeblieft antwoord op een vraag.

[3:26:38] Dat deed ik en ik zie dat ook als een als een aanmoediging. Andere kant is dat ik soms een antwoord hoor.

[3:26:46] In het desbetreffende kamerlid niet. Dus is ook subjectief dus ook soms maar als het evident is dan dan kunt u verwachten van een voorzitter dat dat die daar actie onderneemt. Dus ook dit punt neem ik neem een topic.

[3:26:59] Dan heeft de heer van

[3:27:02] van baarle een vraag gesteld over het presidium.

[3:27:07] Mijn eerste vraag de het niet uitlokken. Voorzitter, maar we hebben een buddysysteem en ik vroeg me af wie is uw buddy?

[3:27:15] Geen buddy

[3:27:18] die ervan ballet? Dan werkt het dus niet.

[3:27:22] Ik zou aan de heer van baarle willen vragen. We hadden vroeger hadden we een presidium hadden we collega's van van de christenunie die voordewind die de kleine fracties onder zich gehad hebben we ervaring opgebouwd. We hebben nu gezegd er zijn zoveel kleine fracties dat het heel lastig wordt om een collega's daarvan verantwoordelijk te maken. Ze hebben een buddysysteem. Dus mijn voorstel zou zijn. Gaat u eerst een buddy zoeken kijken hoe dat werkt

[3:27:51] en vervolgens hebben wij er samen een gesprek over hoe dat in de praktijk werkt. Maar ik merk dat er soms ook echt tevredenheid is met de buddysysteem

[3:28:00] deel van banen.

[3:28:02] Voorzitter, kijk we hebben wel wat we hebben wel wat ervaring natuurlijk ook in de afgelopen periode met dat met het buddysysteem.

[3:28:11] Dat is niets ten nadele van de heer segers hoor. Maar dat was de heer voordewind

[3:28:16] toen destijds die die die de heer segers geeft aan die heeft die heeft gevochten. Voor ons zou onze onze impressie was wat anders

[3:28:26] is buddysysteem en ook dat wil ik niet persoonlijk ten nadele van de heer voordewind zeg maar het was de heer voordewind. Ik ook het feit dat dat wij als fractie nu dan

[3:28:37] blijkbaar is een buddysysteem en blijkbaar moeten wij dan zelf actief op zoek naar een buddy en ontdekken hoe je iets bij dat presidium moet krijgen.

[3:28:46] Ik vind ik vind ik vind dat weinig inclusief van een presidium

[3:28:52] dat ik het zo zeggen. Je kan jezelf ook wel een beetje van verwittigen dat er kleinere fracties zijn waar je ook wat moet ophalen. Ook als het gaat om besluiten ten aanzien die milieu impact hebben voor de werkwijze van de kamer.

[3:29:07] Dus laat ik dan dat even als kliniek keurmerk.

[3:29:11] Zeker is de input van kleine fracties ook belangrijk en ik weet ook dat er vanuit ons zeg maar ook gepoogd is u een buddy te geven.

[3:29:21] Dus ik zou zeggen pak die handschoen op. Laten we kijken hoe dat gaat in de praktijk. En dan dat elkaar spreken na verloop van tijd. Hoe werkt dat in de praktijk? Dat zou ik willen meegeven. Dan was er nog een vraag van mevrouw bromet maar om moties

[3:29:38] in op papier nog steeds in de zaal. Dat was dat achterkant negatief kwam ook niet bekend voor

[3:29:45] de vraag van de heer dassen over de staatsrecht geleerde waar ik mij

[3:29:51] laat door laat omringen. Dat valt nog wel tegen in de praktijk zeg maar omdat ik die afspraak hebt gemaakt dat als er nou dilemmas zijn. We hebben natuurlijk dat die situatie met staatssecretarissen van het kabinet in de kamer. Nou dat was zo'n over zo'n unieke situatie waarbij ik achteraf dacht het was handig geweest om naast de interne onze eigen stoffen die mensen hebben trouwens ontzettend veel verstand van staatsrecht. Maar om ook de blik van buiten naar binnen nog te hebben.

[3:30:20] Toen heb ik gezegd dat soort situaties zou zou het goed zijn om die staatsrecht geleerde zeg maar dat je daar ook een beroep op kan doen.

[3:30:28] Die situaties zijn daarna

[3:30:30] niet meer geweest. Behalve dan dat ik ook gezegd heb tegen onze eigen staatsrecht geleden van voed mij ook met onderwerpen die er leven dilemmas die er zijn zodat je er ook soms wat meer op kan anticiperen. Maar als er unieke dilemmas zijn dan vind ik die blik van buiten naar binnen al te blijven. Ze hebben trouwens altijd gewerkt aan alle functies om te voorkomen dat je zelf ook zichtbaar soms in je eigen bubbel leeft, maar we hebben gelukkig ook intern zeer veel expertise

[3:30:58] heer ellian over hoe kijkt de voorzitter naar de kamer agenda

[3:31:04] terug in de crone periode.

[3:31:08] De werkgroep gaat ernaar kijken onder leiding van de heer sneeuw. Het lijkt me goed dat eerst de commissie die werkgroep zijn zijn werk gaat doen. Ik heb ook een interview gehad. Dus ik heb ook mijn input gegeven.

[3:31:18] Maar het lijkt mij heel goed om die werkgroep af te wachten. Feit is wel dat kan ik er wel over zeggen dat achteraf dingen altijd makkelijker zijn dan als je midden in de unieke situatie zit. Daarom vind ik het ook zo goed dat de werkgroep nu gaat kijken van wat kunnen we er nou van leren. Vanuit het hier en nu dus ik ben heel benieuwd naar het reces. Wat de aanbevelingen zullen zijn.

[3:31:40] Dat was een vraag van heer ellian over de tweeminutendebatten

[3:31:45] en ook

[3:31:47] het aantal.

[3:31:48] Wij gaan dat ook in de commissie voor de werkwijze met elkaar bespreken. Wat mij wel opvalt. Maar dat is meer gevoel dat dat heb ik heb ik nog niet helemaal onderbouwen is dat wel heel veel commissiedebatten leiden tot een tweeminutendebat,

[3:32:02] waarbij eerste toch een soort scenes, zoals in commissiedebat opzicht doe ik. Ik wil een tweeminutendebat, want ik wil een motie indienen. Die scène is er nu veel minder of eigenlijk niet.

[3:32:13] Dus dat is wel iets wat opvalt. Maar dat wil ik ook met de voorzitters van de commissies bespreken

[3:32:18] maken

[3:32:19] wat een rol daarin in kan zijn.

[3:32:21] Verder natuurlijk de regel dat als je niet een debatten bij gewoon dat je toestemming moet vragen aan de collega's. Dat is een lastige regel, zeg ik. Maar in de praktijk

[3:32:33] uiteindelijk zeggen collega's vaak toch. Doe maar

[3:32:36] dus ook in de commissie van de werkwijze die over gehad en gezicht vanuit dit is eigenlijk nog een beetje tekort om daar nu al te wat van te vinden, maar laten we wel kijken hoe dit in de praktijk verder verder gaat werken. Ikzelf denk van ja het is of het is wat het is of we zeggen echt als je niet hebt meegedaan aan een debat ook geen twee minuten debat. Maar zit er een beetje tussenin. Wat wat het lastig maakt zeg maar ook voor de de de griffier zeg ik. Maar

[3:33:05] mirjam.

[3:33:07] Dagvoorzitter helder antwoord van de kamervoorzitter

[3:33:12] trekt u hierbij ook. Ik zag een mooie analyse langskomen van van moties moties worden herbeoordeeld en mij valt wel op in vergelijking met de gemeenteraad waarin ik zat toezegging kreeg was je picobello. En als wethouder die toezegging niet nakwam. Dan kon die wethouder er op rekenen stevig bevraagd werd. Dus ik merk zelf.

[3:33:32] Ik zoek zelf altijd een beetje naar de balans daarin maar denkt u dat dat ook kan helpen bij het verminderen van van uiteindelijk van het minutendebat. Het zijn nogal wat echt veel en ik heb dan niet meegemaakt dat ze op de laatste dag van het reces allemaal gepropt.

[3:33:45] Zolang ik hier nog niet rond. Maar ja het is veel valt me op de twee minuten.

[3:33:50] Dat is heel veel en die tweeminutendebatten leiden ook tot moties die niet altijd zijn uitgediscussieerd, soms ook omdat er tijd tussen zit, zijn er actualiteiten. Dus je hoopt dat door die toezeggingen de toezegging register dat er wel dat het even zwaar weegt als de de behoefte om een twee minuten wat in de motie, maar de praktijk zal moeten uitwijzen.

[3:34:12] Mevrouw leijten,

[3:34:14] De strategische procedurevergaderingen die nu plaatsvinden, vindt ook het gesprek plaats tussen kamerleden onderling om te vragen of ieder commissiedebat ook in de twee minuten debat moet uit monde en ook daar zijn we bij. Ik kan me nog herinneren met heer van baarle.

[3:34:30] De commissiedebat hadden over een onderwerp op discriminatie en racisme. En dan zouden we ook een week daarna nog een debat over hebben. En toen hebben we besloten dan doen we toch maar geen tweeminutendebat. Want dat kan dan ook. Ik denk dat dat ook goed is om daar zelf ook scherp op te zijn dat zeker is mijn ervaring bij bijvoorbeeld energie en klimaat dat dat land altijd sowieso bij zit. K alles land in een tweeminutendebat en het is echt niet altijd nodig omdat die brief nog komt of omdat we wachten op een onderzoek en dan kan je ook nog. Daarna kijken of een motie nog nodig is en het lokt inderdaad ook moties uit het hebben van de twee minuten debat.

[3:35:11] Rassen,

[3:35:13] Bedankt. Voorzitter, ik sluit me aan door worden van vrouw lijdt, want dat is ook een beetje wat ikzelf vaak merk in commissies en ik weet niet hoe het daarvoor altijd is geweest te zien en ook benieuwd van wat uw analyse van de analyse van de voorzitter is dat dat nu veranderd is. Want lijkt juist als je in de commissiedebat zit dat mensen zo snel mogelijk aanwezig zijn om juist dat tweeminutendebat aan te kunnen vragen. Dus dat

[3:35:33] dan. Ik ervaar zeg maar sinds ik hier zit precies het tegenovergestelde. Daar ben ik benieuwd naar en en de tweede opmerking kon ik niet helemaal begrijpen. Misschien niet goed zitten opletten. Maar ik was in de veronderstelling dat sowieso je niet mee kon doen aan een tweeminutendebat. Als je niet bij het debat zelf was geweest.

[3:35:51] Bij dat laatste houdt dat vast dat je bij een commissiedebat graag zeg maar ook als eerste een tweeminutendebat aanvragen. Dat is inderdaad niet nieuw. Dat is ooit een vrouw leidt dat. Het is iets wat wat ook onderdeel van de cultuur. Ik heb ook als collega's een uur van tevoren al eens zitten in de zaal om ons eerste kunnen zijn. Dus dat is niet nieuw. Wat wel gegroeid is de afgelopen jaren is dat de de commissiedebat leidt tot een tweeminutendebatten vanzelfsprekendheid. Dat is

[3:36:23] maar toegenomen de afgelopen jaren.

[3:36:25] Dus dat dat zie ik wel waardoor je als er twee minuten debat is ook gaat nadenken wat ga ik indienen en het het het stimuleert ook moties. Maar ik denk dat mevrouw leijten terecht zegt elkaar aanspreken in een strategische procedurevergadering het onderwerp bespreken en kijken.

[3:36:39] Ja, hoe we met elkaar ook deze geven in de fles kunnen krijgen.

[3:36:42] Dat is denk ik wat we daarin kunnen doen en weggaan zelfs nog kijken naar die regel. Als je niet hebt meegedaan aan een debat of je nou wel of niet. In twee minuten wat aan de ene kant heb je recht als als kamerlid om een motie in te kunnen dienen. Maar als je niet betrokken bent geweest met de hele debat

[3:37:00] is het ook zo wat dat dat is ook een van de van de dilemmas er over zeggen dat we niet meteen de wereld in een jaar kunnen kunnen wijzigen. Dus als hij ook dingen die soms ook een beetje de tijd moeten hebben.

[3:37:12] Mevrouw.

[3:37:15] Voorzitter, ik zie de voorzitter haar mapje wegleggen. Dus ik hoorde een opmerking over over moties die op papier werden uitgedeeld. Het was niet mijn punt papierloos werken is meer dan een motie uitprinten. Dat is gewoon een vergaren systeem en ik wist ook van tevoren niet wat het was totdat ik er zelf mee werkte. Het is een agenda tegelijkertijd met alle stukken. Het is gewoon een vat op je informatievoorziening en die heb ik nog steeds.

[3:37:41] Is niet de afgelopen vier jaar gekregen.

[3:37:44] Ze is nog goed dat ik had inderdaad een ander mapje. Dat is een mapje. Dan ga ik even kriskras door de de de onderwerp even over de ict. Misschien is dat goed want daar heeft het heel erg mee te maken als gaat over de transparantie van ons camerawerk is het natuurlijk zo dat

[3:38:03] aan de ene kant de wou hebben. Nu zijn geen vragen over gesteld omdat er veel over gecommuniceerd hebben de afgelopen periode.

[3:38:12] Maar die transparantie zit hem ook in een aantal andere vragen lijkt dan ook de vraag van hier sneller doen dan kom ik bij u als het gaat over biologische werken.

[3:38:21] Allereerst als het gaat over

[3:38:23] het open data portaal waarvan ik inderdaad me realiseert dat de hier sneller al vier jaar lang daar vragen over gesteld hebben gecommuniceerd hebben dat de in september zeg maar dit drempelloze odb gelanceerd met goed nieuws. Het is iets eerder dan verwacht gaan we deze week of volgende week gaan we daarmee van start. Dus het is wat eerder dan verwacht. Maar ik wil niet zeggen gooyer. Wat geweldig want ik vind ook dat het erg lang geduurd heeft.

[3:38:51] Maar ben wel heel blij dat ik dit nu kan kan aankondigen en we gaan ook kijken hoe dat valt en hoe dat allemaal gaat. Maar in ieder geval deze week. Volgende week hebben een een open data portaal en ik hoop ook dat de mensen die daar gebruik van maken daar blij mee zijn en waarom het lang geduurd heeft plaatsen combinatie van factoren. Het heeft te maken met veiligheid in de cloud. Je wil klaar zijn voor als er heel veel gebruikers willen drempelloze ongehinderd corona tijd neemt om naar op.

[3:39:21] Maar ben erg blij dat de mensen die zich hier aangetrokken hebben tegen mij nu konden zich vanavond. Je kunt dit

[3:39:27] in alle veiligheid zeggen

[3:39:29] dan het papierloos werken.

[3:39:32] Dat heeft ook te maken met

[3:39:37] ook de vraag die trouwens eerder ook al door de heer snelst aangegeven is als het gaat over

[3:39:42] de digitale moderne digitale werkomgeving met plaats en tijd onafhankelijk gezien als het gaat over corona. Hoe fijn en hoe belangrijk is dat dat lukt dus, ongeacht of je nou een laptop smartphone of tablet hebt dat je ermee kan werken.

[3:39:57] We hebben ook een van de vraag in het schriftelijke overleg. Echt goed gesproken met met de gebruikers.

[3:40:04] Dat werd ook zeer gewaardeerd, onder andere met de heer klaver, die ook een fervent voorstander is van een digitale werkplek om alle input ook met elkaar te te verzamelen. Dat heeft geleid tot het ontwerpen u daarvan.

[3:40:17] Ik ben wat voorzichtig om daar nu al concrete datum voor te geven. Maar ik weet dat in de zomer wordt het fundament getest door zo in onze dienst automatisering.

[3:40:29] Vervolgens gaan we verder kijken op basis van die testen gaan we ook kijken bij enkele gebruikers. Hoe werkt dat in de praktijk, zodat we in tweeduizend, drieëntwintig. Dat kunnen doorontwikkelen en dat we dus wel echt een digitale werkplek hebben. Dus de gesprekken hebben gehad nu. Het wordt ondertussen de de ontwikkeling de het ontwerp is gemaakt. Dan gaat het in de zomer verder testen daarna met een aantal gebruikers en dan gaan we het

[3:40:56] in de uitvoering stoppen

[3:40:59] want daarmee hopen we dat dat een bijdrage levert aan minder papier en meer digitaal. Dus dat is een gedeelte antwoord op uw vraag. Het is wel zo dat een aantal dingen ook al digitaal kunnen kijken over partners is alles digitaal beschikbaar. Alleen niet op alle instrumenten die we hebben. Ik hoop met dat digitaal werken dat dat wel gaat gebeuren.

[3:41:21] Dat is wat ik erover kan zeggen.

[3:41:23] Mevrouw heeft mevrouw.

[3:41:26] Voorzitter,

[3:41:28] een digitale werkplek. Ik weet niet wat het is en ik weet niet of dat gaat werken, zoals al die andere overheden al werken en gewoon niet het wiel opnieuw uitvinden is maar wat al bestaat. Dus ik wat ik graag wil is dat ik mn telefoon zon van 's ochtends open doordat ik een agenda heb waarop staat. Je gaat nu naar een vergadering over de raming en daar zitten dan alle stukken bij en als er iemand anders uitgenodigd wordt. Dan krijgt hij automatisch al die stukken en dat dat is eigenlijk waar ik behoefte aan heb en misschien kunnen er nog wel veel mooiere dingen hoor dat dat wat je niet kent. Dat ken je niet. Maar wat ik wel ken. Dat was in ieder geval een stuk beter als hoe we werken.

[3:42:12] Dat drempelloze en dus dat je verschillende instrumenten hebt waarmee je al je informatie en waarbij het ook meer maatwerk is dat dus ook wat wat meer op de persoon gaan toespitsen. Dat is allemaal onderdeel van die moderne digitale werkplek omgeving. Maar ik zal kijken of ik ook want dat is ook een vraag van mij aan onze ict afdeling kunnen kijken van wat zit daar dan in. Wat is de de doorontwikkeling. En wat kunnen kamerleden wel en niet krijgen. Dus als je het goed zijn, wil ik deze vraag ook graag schriftelijk verder even beantwoorden. Want de de behoefte is is er maar ik ben ook heel voorzichtig. Kijk eens naar verwachting ook gecreëerd met open data portaal naar vier jaar dat we het nu gaan doen ook voorzichtig om deadlines te noemen. Maar ik snap de vraag helemaal en ik wilde ook een gericht schriftelijk antwoord op geven.

[3:42:59] Mevrouw moment. Ja dat is dat is prima. Ik weet niet wat de opmerkingen over het open data portaal betekenen. Maar ik heb in het verleden vaak gehoord dat er zorgen waren over de over de veiligheid, terwijl wij hier in overgrote deel van de vergaderingen. Ik denk negenennegentig procent van de vergadering vergaderen over stukken die openbaar zijn. Dus waar die openbaarheid of dat er helemaal geen gevaar aan de hand is.

[3:43:25] Dus ik zou niet zeggen voor die paar geheime stukken die we hebben hoeven we niet in heel vergaarde systemen op te houden.

[3:43:33] De opmerking neem ik mee. Dan gaan we naar het onderwerp onderzoeks instrumenten

[3:43:40] ook een paar vragen over gesteld

[3:43:45] om door te kijken. Oh ja.

[3:43:50] Over de mevrouw leidt had haar vragen over als het gaat over onderzoek doen dat ze vaak teveel afhankelijk zijn van het kabinet en waar we niet zelf zeg maar wat meer onderzoek zouden zouden kunnen doen.

[3:44:03] De onze eigen afdeling dienst analyse en onderzoek kan zelf onderzoek doen.

[3:44:08] Dat doet ze ook al. We hebben natuurlijk ook onze eigen commissies hebben we hebben gehad. De ter commissie uitvoeringsorganisaties bijvoorbeeld. Ze kunnen ook via de het kennis budget onderzoek uitbesteden naar universiteit of of of andere onderzoeks instellingen. Dat kan ingehuurd worden. Daarvoor heeft de commissie heeft ook een kennis budget en er wordt ook veel samengewerkt met andere universiteiten. Andere instituten hebben ook een samenwerking tussen parlement en wetenschap. Ze kijkt even naar mevrouw leijten of ik daarmee.

[3:44:40] Er zijn mogelijkheden.

[3:44:43] Dat zou toch nog denken aan aanvullend. Nu komt het heel vaak op. We willen onderzoek laten doen naar iets wat we constateren

[3:44:52] mogelijk is dat zelfs op ministeries dat je er mensen moet bevragen of noemen

[3:44:58] en dan zijn we altijd aangewezen op de regering die zichzelf onderzoekt dan hebben we een motie waarin de kamer vraagt aan de regering om iets te onderzoeken en dat wordt dan meestal een consultancy of accountancybureau die vaak ook betrokken zijn geweest bij bij het adviseren over het beleid. Wat wij nu onderzocht willen hebben en dat wil ik eigenlijk doorbreken en eens wat anders dan de kennisagenda. Want die bouwen elkaar en dan komt er allerlei onderzoek uit met kunnen we niet wat minder ad hoc inzetten.

[3:45:28] Dus als je een verzoek doet aan de regering om iets te onderzoeken zou eigenlijk willen dat we een verzoek doen aan

[3:45:36] de kamer om iets te onderzoeken of een instituut gelieerd aan de kamer of in dienst van de kamer om iets te onderzoeken waarbij

[3:45:45] dat wordt automatisch gaan.

[3:45:48] Aan de ene kant denk ik inderdaad. Het gaat dan echt over. Niet zozeer de de de het het kennis. Maar echt een onafhankelijk onderzoek naar iets. Volgens mij kunnen we dat alleen is de vraag of die opdracht gegeven wordt en en of die wordt vastgesteld door de kamer. Want ik ben het wel met u eens. Ik zie vaak via de voorzitter dat aan het kabinet wordt gevraagd om een aantal dingen uit te zoeken. Maar volgens mij kunnen we dat als kamer ook hebben de tools ook kan dat via een daar ook zeg maar. Er kan van alles worden ingekocht. Ik heb zelf als kamerlid een vraag gesteld aan aan de ombudsman om een onderzoek naar iets doen. Dus volgens mij kan dat alleen moet die opdracht dan

[3:46:28] me leert worden.

[3:46:29] Dus dat zou ik ook eens kijken. Ook bij ons eigen afdeling dao zie, kan ik daar in tweede termijn ons even op terugkomen of dit soort onderzoeken of dat ook kan volgens mij.

[3:46:39] Jawel

[3:46:40] maar ik ga dat nog even later bevestigen

[3:46:43] mevrouw leijten.

[3:46:45] Zeker. Het kan en we doen het ook wel alleen. We lopen dan altijd wel tegen de trap. De volgende trap aan en ik vraag me af of of dat zo

[3:46:55] wenselijk is.

[3:46:58] Het is een verzoek en plezier in plezier terug aan de commissie. Commissie gaat de werkgroep werkgroep gaan uitzoeken, doet een advies aan de commissie. De commissie moet naar presidium. Het presidium geeft geklap op verliezen in die procedures best wel veel tijd. En als een onderzoek. Heel groot en heel duur gaat worden. Dan heb je al snel terughoudendheid van dat vreet andere dingen die ook lopende de rit zijn vergeten dat op weliswaar een verzoek aan de regering. Dan komt er een wordt er een het accountancybureau voor miljoenen ingehuurd zien we allemaal niet. Weet je dus dus misschien dat we daar toch over na kunnen denken,

[3:47:32] maar ook een oproep aan onszelf ondersteunt om kritisch te zijn wanneer we een onderzoek vragen aan de regering over de.

[3:47:39] Ik zou moeten doen.

[3:47:41] Ik snap de vraag als gaat over controle van het kabinet vind ik het ook wel een relevante vraag. Goed om daarover na te in ook een keer met elkaar uit te proberen.

[3:47:51] Dan was er ook een vraag van mevrouw inge van dijk onder andere geïnspireerd door

[3:47:56] het montesquieu instituut als het gaat over een eigen budget office van mijn kamer.

[3:48:02] De kamer inderdaad maakt nu vaak gebruik van de budgettaire ramingen van het centraal planbureau. Wat ook kan is dat er een verzoek komt, hebben we ook onafhankelijk begrotingstoezicht. Dat is ondergebracht bij de afdeling advisering van de raad van state,

[3:48:17] maar er zijn ook landen zoals verenigde staten, andere landen die echt een eigen bureau hebben die wetenschappelijke modellen maken analyses en zo dat dat hebben we niet. We kunnen wel veel zeg ik, maar ook weer refererend naar onze diensten analyse en onderzoek, maar we hebben niet een apart bureau wat daarmee te vergelijken is zeker niet qua positionering.

[3:48:42] Wat kan op het moment dat u zegt van via de voorzitter ook een vraag van mevrouw van dijk is om dat verder te verkennen, zou mijn idee zijn om dat aan de commissie voor de rijksuitgaven de staf te vragen om in samenspraak met daar te kijken wat wat zijn de voor en nadelen ook nog even in te zoomen van waar is behoefte aan want ik merk soms ook dat we al veel hebben, kunnen dat het misschien niet nodig is, zeg ik. Maar dat vind ik trouwens één van de de waardevolle tips vanuit montesquieu instituut. Kijk ook naar de precisering. Waar wil je het dan aanbesteden. Wat is dan de vraag. Dus ik zou de suggestie willen meegeven als die behoefte is, bespreekt in de commissie voor de rijksuitgaven met de staf. Daar kan in samenspraak met daar kunnen we kijken wat daar de voor en nadelen van zijn maar dan zou wel de vraag op wat meer gepresenteerd moeten worden

[3:49:32] dan met uw commissievoorzitter ga ik naar het onderwerp uitbreiding van de kamer organisatie zit ook best wel wat vragen over gesteld, ook van de werkdruk.

[3:49:44] Ik sluit me trouwens wel aan bij wat de van baalen aangaf. Het kan soms ook minder. Dus ik denk dat dat dat we dat met de strategische procedure vergaderingen en ik heb dat ook in mijn contact met de voorzitters van de commissies ook besproken. We doen erg veel

[3:49:59] en ik denk dat we soms wat minder goed kunnen doen dan veel minder omdat we ook gewoon minder grote fracties hebben. Het voorbeeld is al aangehaald over het veteranen bijeenkomst die er was ook laatste navo-bijeenkomst ook maar heel weinig mensen zaten van tevoren wordt er dan zegt we zijn er met z'n vijven. Maar er gebeuren toch andere debatten die er zijn andere activiteiten ze denk dat we met elkaar er toch nog wat strenger moeten zijn van laten we dingen door of niet. Willen we zoveel als we willen

[3:50:29] uiteindelijk is het natuurlijk aan de kamer zelf om daarover te besluiten. Maar ik zie als gaat over de werkdruk van de kamer natuurlijk het verschilt per afdeling maar zeggen dat die werkdruk wel vrij hoog is met twee parlementaire enquêtes en de derde die er misschien aankomt en we zien dat ook aan kamerleden kamerleden die soms uitvallen. Ook dat is altijd een samenspel tussen persoonlijkheid en druk maar niks is onbegrensd mens heeft grenzen en ook staf heeft heeft grenzen erin. Dus ik vind het wel belangrijk om dit ook mee te geven.

[3:51:00] Gelukkig hebben we nu ook bedrijfsmaatschappelijk werk waarmee gesproken kan worden. We hebben ook een bedrijfsarts. Natuurlijk kan de fractie zelf ook altijd faciliteren. Heb je je eigen huisarts en kan je je ook laten doorverwijzen zelf maar ieder geval wat wij organiseren als kamer is op de bedrijfsarts en bij bedrijfsmaatschappelijk werk.

[3:51:18] De ontzettend bevlogen gemotiveerde mensen. Ik ben zelf ook ontzettend blij dat we nu wat meer rust hebben in die agenda als gaat over werk privé balans. Maar dat wil niet zeggen dat we daar niet allemaal verantwoordelijkheid in hebben om die slow politics waar ik een grote voorstander van ben te doen want soms heb je ook echt tijd in je hoofd nodig om over dingen na te denken

[3:51:38] als het gaat over versterking van de kamer. Dan wordt wel gezegd als je het vergelijkt met andere landen in de ondersteuning staf. Onze afdeling daw heeft ook met verschillende fracties gesprek gehad van waar heeft u behoefte aan want je wilt natuurlijk niet als staf aanbod gericht zijn van kijk naar wat er in onze winkel lig je wil vraaggericht werken. Maar wij merken dat kamerleden soms echt niet de ruimte in hun hoofd hebben om na te denken waar ze waar ze behoefte aan hebben.

[3:52:04] Dus dan kun je wel met heel veel informatie en veel meer mensen met daar zit vaak niet op dit moment de hele oplossing in. Vandaar dat ik twee dingen wil doen

[3:52:14] aan de ene kant heb ik de dienst. Al met namens presidium en via een abonnement uitgebreid met tien, etc. Dat is belangrijk. Daarom kunnen we ook wat meer de individuele vragen de wetgeving overleggen het parlementaire werk ondersteunen, maar ook ons meer richten op overkoepelende onderwerpen, sociaal, internationaal klimaat, ook wat ons richt op onderwerpen waar we wat minder expertise hadden dienst justitie en veiligheid, bijvoorbeeld de rijksuitgaven

[3:52:41] en dat was gewoon nodig. Dus die mensen hebben we hebben gelukkig wat ik wil doen is heeft het plezier met onlangs

[3:52:49] in besloten dat we een pilot gaan doen om een aantal wetgeving juristen

[3:52:55] beleid juristen moet zeggen het beleid juristen zich aan te trekken omdat wetgevingsproces die wetgevings rapporteurs te ondersteunen, twee informatie, analist erbij en wat ondersteuning. Waarom een pilot. Deze mensen worden ondergebracht, met daarom dat daar zitten alle expertise en kun je veel meer dwarsverbanden en en samenwerking krijgen om gerichte vraag te stellen naar aanleiding van van der staaij en de aanbeveling van waar is gericht behoefte aan ook wat de montesquieu instituut zegt van hoe wil je die middelen besteden. Dus ik wil een beetje af van we moeten versterken en we moeten meer hebben. Maar waar en dat gaan we met elkaar ontdekken in samenspraak met de kamerleden in samenspraak met de commissies met dao. Einde van het jaar kreeg de tussentijdse rapportage van wat gebeurt er met de aanbevelingen vanuit van der staaij. En dan kunnen ook veel gericht te kijken van wat is er nodig en de wisselwerking tussen de beleid juristen en natuurlijk bijvoorbeeld de griffie. Want als er meer informatie meer analyses gemaakt worden, betekent ook meer werk voor de griffie van de commissies. Dus dat willen we doen goed evalueren met elkaar en dat dat dat bespreken. Ik denk dat dat een een belangrijk is.

[3:54:11] Ik verwissel eventuele financiële bijlage van het regeerakkoord. Ik begrijp dat het vooral is. Waar gaan we precies aan uitgeven niet hoe vinden we het geld dat er nog wel?

[3:54:20] Is de het bedrag vanuit vanuit de coalitie waarvoor dank. Het is heel belangrijk om vanuit de zuiverheid en de scheiding der machten aan te geven. Wij gaan over onze eigen begroting. Dus dat zou niet goed zijn als wij als tweede kamer afhankelijk zijn van de coalitie. Dat zou niet zuiver zijn.

[3:54:39] Het bedrag wat wij van het coalitieakkoord gekregen hebben, besteden we aan de mutaties, zoals u heeft kunnen lezen in de raming. Vervolgens gaan we kijken van wat er meer nodig is en vinden we dat in de totale budget is budget vanuit de coalitie is toegevoegd aan de begroting van zal straks een aantal specifieke vragen beantwoorden is toegevoegd aan de begroting. Je ziet ook een stijging van van van de begroting en daarbinnen gaan bezoeken van waar we behoefte aan hebben en vervolgens vinden we die financiële ruimte met elkaar binnen de grenzen van wat we hebben of eventueel de ophoging van van de begroting. Maar het is ook belastinggeld. Dus we kijken ook heel kritisch naar waar doe je dat geld aan besteden. En wat kunnen kamerleden ook aan. Dan ben ik gewoon eerlijk in. Er moet ook ruimte zijn tijd zijn om wat met de informatie en adviezen te doen.

[3:55:31] Dan was er een vraag over

[3:55:35] de heer van baarle over diversiteit. En dan kom straks bij over een aantal financiële vragen.

[3:55:42] Dat geldt zowel voor het vorige onderwerp.

[3:55:46] Dank u. Voorzitter inderdaad even over het voorgrond elian en ikzelf hadden ook nog wat vragen gesteld over specialisten bij de ondersteunt. Dus ik vroeg me af.

[3:55:56] Komt die daar dadelijk ook een vrouw geregeld af wat anders. Hiermee.

[3:56:00] Kom zeker nog terug en ook een belangrijke vragen

[3:56:03] dan weer van baan vragen over diversiteit. De website over werkgeverschap.

[3:56:10] Ik ben verheugd om aan te geven dat achtentwintig juni gaat onze website lijf werken bij de tweede kamer.

[3:56:16] En sowieso hebben we veel specifieke activiteiten want er is een krappe arbeidsmarkt. Dus ook. Wij moeten moeite doen om ook goede gekwalificeerde mensen in dienst te krijgen.

[3:56:30] Dus die site gaat binnenkort gelanceerd worden.

[3:56:34] We hebben ook een wervings protocol als het gaat over de procedure van werving en selectie dat die de controleerbaar is

[3:56:41] en ook is het belangrijk heb ik ook goed contact met onze hr afdeling over dat onze selecteren krijgen ook een training onbevooroordeeld werven en selecteren en je bent geneigd om jezelf te selecteren omdat dat een goede is, maar juist moet je soms kijken naar naar anders. Daar worden mensen in getraind.

[3:57:01] Bekijk de vacatures bekijken. We hebben ook een aparte headhunter om ook echt meer moeite te doen om goede mensen te vinden. Vind diversiteit belangrijk. Mensen moeten zichtbaar zichzelf kunnen zijn in de tweede kamer. Wie je ook bent. Dus een veilige omgeving is belangrijk en die diversiteit als het gaat over verhouding vrouwen, mannen. Dan zit dat goed kan altijd beter. Maar we halen het streefcijfer

[3:57:26] als het gaat over participatie banen ook.

[3:57:28] De goed.

[3:57:28] Ik kan ook altijd beter. Maar we voldoen aan de aan de streefcijfers op het gebied van multiculturele achtergrond kijken we of we er iets meer informatie over kunnen krijgen via het centraal bureau voor de statistiek. Maar los van cijfers moet je gewoon werven en er moet je breder kijken. Dus we moeten echt gebruikmaken van de kanalen die we hebben we hopen ook met de site en alles wat daar aan bijdraagt.

[3:57:52] De heer segers.

[3:57:55] Diversiteit is altijd een interessant thema en ik vind de de diversiteit de of de de het elementen die de voorzitter noemt terecht. Dus dat zijn inderdaad element van diversiteit. De diversiteit is ook nog diverser dan dat

[3:58:08] ik zat een keer in de trein. En toen was dat na een demonstratie van boeren op het malieveld

[3:58:13] dat ik boeren door het midden pad van de trein zag lopen, dacht ik ja. Deze mensen zijn nooit in den haag en mensen in den haag die hier in die toren zitten en over een beslissen zijn nooit bij hen

[3:58:22] ook daar is een kloof. Ook daar dus soms moet diversiteit ook regionaal en misschien qua

[3:58:29] school, opleiding en en en anderszins maar is het nog wel diverser dan we soms geneigd zijn om zo te definiëren. Ben benieuwd naar een reactie.

[3:58:37] Van de voorzitter

[3:58:38] vind het heel mooi wat u zegt u heeft helemaal gelijk in en ik denk dat het een hele belangrijke is en wat we doen met allerlei acties is ook proberen de kloof die de soms gevoeld wordt die er soms ook is tussen den haag en de samenleving te verkleinen en dat doet u door mailtjes en reacties te beantwoorden van mensen die we mailen. Dat is alcoholwet zijn mensen ons heel verbaasd van krijg antwoord van een kamerlid. Wat leuk de dat doet u door de petitie in ontvangst te nemen door de werkbezoeken door alles wat we doen maar ik vind ook dat we als tweede kamer daar nog wel wat meer in kunnen doen om ook die diversiteit erin te krijgen

[3:59:21] en daar ben ik ook mee bezig met de staf en ondersteunend kijken we nog wat meer acties doen. Ik vind het heel leuk dat we ons richten op jeugd en op kinderen. Het kinderen is toch de toekomst zo bezig met een groot project van brieven aan de tweede kamer waarin kinderen boodschappen kunnen meegeven aan de tweede kamer. Dus we proberen op verschillende vlakken mensen mee te krijgen. Maar ik vind dat de heer segers om waardevolle opmerkingen maakt van hoe kunnen we ook ook het regionale soms nog wat meer daarin mee. Neem dus de deze neem het filter een waardevolle suggestie

[3:59:51] toezegging

[3:59:52] een toezegging.

[3:59:55] Ik zal ook kijken wat dat schrik er wel. Daarom is zo'n raming zo belangrijk dat je ook input om te kijken van onze site van werken bij de tweede kamer of die ook die diversiteit aangeeft. Ik denk ik graag ga gewoon eens daar naar kijken.

[4:00:13] Zul je dan kom ik al bij de vraag van heer ellian en heer dossen over ondersteuning op u gebied. Oh sorry.

[4:00:23] Voorzitter, toch nog

[4:00:25] toch nog een vraag. Ik ben blij dat de voorzitter aangeven dat we dat wervings protocol hebben. Ondanks dat het nog niet hoeft van de van de wet. Dus dat is mooi

[4:00:35] van de wet niet van de weg van de wet.

[4:00:41] Ik moet er allemaal.

[4:00:44] Voorzitter, de voorzitter geeft aan dat de dat het op op het gebied van een aantal elementen van representativiteit goed gaat, maar daarop andere elementen nog uitdagingen hebben. Wij hebben het geapprecieerd dat er in deze brief bij de raming van voortgang werd gegeven, kwam de voorzitter toezeggen dat het ook de volgende keer bij de raming weer een voortgang op dat thema komt, zodat we dat ook een beetje kunnen monitoren.

[4:01:09] Vind ik een een hele goede gaan. We gaan we doen. We hebben dit een keer gedaan naar aanleiding van je suggestie. Dus daar blijven je mee doorgaan. Dan was er een vraag van over de een hebt u gebied ook die ellian vroeg daarna terrein van de u ondersteuning en die heer dassen vroeg daarna.

[4:01:28] Het klopt dat er niet voor elke kamercommissie een eigen u adviseur beschikbaar is.

[4:01:32] Er is ook een vaste kamercommissie die dat niet heeft. Dat is de commissie zaken. Nou dat is logisch

[4:01:38] zij op dit moment acht u adviseurs bij de tweede kamer die zestien kamercommissies ondersteunen.

[4:01:45] Maar ik ben wel bereid om via een te onder zoeken of er meer behoefte is aan ondersteuning en versterking. Dus dat wil ik gewoon dan kan ik nu nog weinig over zeggen. Dat wil ik echt even kijken. Het sluit ook aan bij een van de aanbevelingen uit de werkgroep van de stijn.

[4:02:01] Het is daarbij wel belangrijk om aan te geven dat niet iedere kamercommissie actief is op het gebied van een. Dus moet ook oppassen dat we niet dingen doen waar misschien geen behoefte aan aan is. Maar ik ben bereid om dat te onderzoeken te kijken hoe dat loopt en of er versterking nodig is.

[4:02:20] De lossen.

[4:02:22] En dank u, voorzitter en fijn om te horen dat de kamervoorzitter bereid is dat onderzoek. Want ik denk dat we juist ook moeten beseffen. En daar ben ik ook wel benieuwd naar of u dat scherp van de afgelopen jaren komt er natuurlijk steeds meer wetgeving vanuit europa vanuit de europese unie en

[4:02:41] ik hoor mevrouw leidt al een lijstje op dreunen. Dat wordt alleen maar meer. Zo is er nu een specialist die doet zowel landbouw als vws. Nou op allebei die dossiers konden daar gigantische pakketten aan

[4:02:54] en dus ik denk zeker dat die behoefte. Er is en ik ben even een beetje zoekende wat onderzoeken dan precies gaat betekenen. Want waar mijn angst een beetje zit is dat dat dan weer vrij lang gaat duren. Terwijl we hier toch in de kamer toch ook vaak het gesprek met elkaar voeren van over zijn te vroeg over zijn te laat. Dat hadden we niet helemaal scherp. We zijn niet helemaal voldoende geïnformeerd en dat de de informatie notitie die we krijgen vanuit ambtelijk zijn ontzettend waardevol,

[4:03:18] maar daarnaast hebben nu ook nog het europees parlement wat conventie triggert. Daar zal mogelijk nog veel meer werk uit voor gaan komen. Dus ik zou zelf wat verder willen gaan dan alleen maar onderzoeken

[4:03:32] en toch echt kijken of de kamer gewoon pech commissie in specialist en ook het kantoor in brussel kan uitbreiden.

[4:03:41] Met onderzoeken bedoel ik dat ik ga kijken van waar waar is de behoefte. Hoe ziet die behoefte eruit? Is het voldoende? Ik neem eerlijk gezegd van de heer dassen aan van dat dat er versterking nodig is, maar ik vind het wel belangrijk om breder te kijken van hoe hebben het nu georganiseerd en is er knelt. Ik weet ook, mevrouw kamminga heeft ook veel werk gedaan. Als rapporteur op het gebied van u heeft ook onderzocht van wat hebben nu allemaal wordt dat ik wil haar de bevalt ook bij betrekken van zij heeft ook een aantal aanbevelingen gedaan van hoe kan je een aantal zaken versterken? Ik zou het zonde vinden als zij heeft ook een aantal analyses gemaakt. Dus weet dat dit niet heel erg lang hoeft te duren. Maar dat het wel goed om even gericht te kijken hoe het nu welke aanbevelingen zijn eerder geformuleerd en en waar is behoefte om te versterken

[4:04:28] dan even heel kort als ja sorry.

[4:04:32] Ik ben even zoeken de van zou het dan niet helpen om vandaag gewoon ook een motie daarover in te dienen, zodat er meteen dat onderzoek afgerond kan worden.

[4:04:40] Het is een toezeggingen als u via de voorzitter zegt er moet iedere commissie moet nu een adviseur hebben, zou ik zeggen. Nou laten we dat niet doen. Laten we eerst even kijken van hoe het nu georganiseerd is waar de behoefte aan is. Kunt u via de voorzitter altijd nog een motie over dit onderwerp. Indien u gaat u daar zelf over. Maar ik heb geen aanmoediging nodig om dit op te pakken. Want ik deel dat er heel veel wet en regelgeving komt uit zuid-europa. Absoluut.

[4:05:10] Dan krijg ik nog heel even door als het gaat over die door ontwikkeling van de werkplek heb ik gezegd ook tegen met daar schriftelijk op gekomen en ook de waarschuwing. Maar dat heb ik ook al aangegeven dat het tijd kost dat het echt een ingewikkeld iets maar ik volg mij ook op geven.

[4:05:30] Even kijken. Dan gaan we naar

[4:05:35] even kijken. Versterking heb ik ook aangegeven. Ja dan gaan we naar de informatiepositie van de kamer. Het volgende blokje

[4:05:45] dus ook gevraagd.

[4:05:46] Jan van oren bij welk blokje voorzitter kondigde de kamervoorzitter kondigde elf blokjes aan. Maar ik moet me om half elf echt excuseren

[4:05:56] om een ander omdat ik een ander overleg moet. Voorzitter.

[4:05:58] Welk blokje? Heeft u bijzondere interesse?

[4:06:02] In de grond. Het is natuurlijk elk blokje. Maar ik moet ik moet gewoon weg. Het is een initiatiefvoorstel van een collega en ik vind dat ik daar moet zijn.

[4:06:11] Dat snap ik. Ga daar al vrij snel doorheen. Ik ben bij blokje vijf. Maar de ik heb al veel al al beantwoord.

[4:06:18] Informatiepositie van de kamer vraag van mevrouw bron met een de heer van baarle. Wat heb ik zelf gedaan, heb ik het feest naar de de de commissie van mevrouw van dijk naar aanleiding van de motie van mevrouw leijten, maar zelf ben ik natuurlijk bij de start van mijn van het kabinet in gesprek gaan alle bewindspersonen heb ik het gehad over de informatiepositie. Ik heb ook een brief gestuurd met alle afspraken erin en op het moment dat het misgaat waarvan we helaas ook voorbeelden zien dat de media eerder wordt geïnformeerd dan de kamer. Dan spreek ik een bewindspersoon erop aan en zelfs stuk soms ook een een brief. Daar blijf ik mee doorgaan. Dit is

[4:06:56] ik irriteer me er ook aan als het gaat over eerder de de pers denk ik waarom. Nou je beschadigt je eigen positie er ook mee. Het is zo niet nodig dat gesprek hebben met elkaar en daar blijf ik mee mee doorgaan

[4:07:09] dan over de omgangsvormen werd ook een vraag gesteld door de heer ellian, die er gelukkig nog zit en ook trouwens de heer dossen volg mij was met name de dossier over hoe kijkt u terug helpt die omgangsvormen. En wat is er verder nog

[4:07:25] nodig. Ik ben

[4:07:28] ik vind het goed. Niet omdat ik het zelf heb gedaan, maar omdat ik het echt belangrijk vind dat ik vorig jaar die notitie geschreven heb over omgangsvormen in gesprek bent gegaan met alle fractievoorzitters dat we het debat hebben gehad met elkaar en dat we een soort kon een clowns hebben dat we dat merkte ik in ieder geval in het debat dat het een aanmoediging is om daar waar nodig te normeren op basis van ons reglement van orde. Maar dat het ook wel met elkaar doen

[4:07:59] omdat er zit soms ook een grijs gebied tussen en dat betekent dat je elkaar dan soms ook je moet bevragen

[4:08:05] en ik ik vind het goed dat we dat gedaan en ik merk ook dat dat ook een beetje. Daarin gaat lopen. En nogmaals iedere ieder debat is ook weer een wedstrijd zeg ik. Maar waar ik natuurlijk ook moet fluiten en en kaarten heb en waarbij u als speler rondloopt. Er is geen voor. Dus die soms ook een momentopname. Maar ik ben niet ontevreden hoe we dat debat met elkaar gedaan hebben. Wat daar de at dronk van is, maar het is wel iets hebben. We weten allemaal dat die geest al lang uit de fles is. Dus het is ook niet iets waarvan je zegt nou appeltje eitje hebben gedaan hebben debat gehad en het is nu, zoals het is maar ik denk wel met alle verschillende meningen die we hebben in de kamer dat ze een soort common ground met elkaar gevonden hebben en nieuwste kwestie van met elkaar volhouden en en het debat voeren op de inhoud.

[4:08:54] Ik denk dat dat mijn korte samenvatting is van dit de ik zou nog veel meer over kunnen zeggen, maar

[4:09:01] we hebben tot vier uur. Daar gaan we er even kijken.

[4:09:05] Integriteit zal een aantal vragen, met name door de hier sneller

[4:09:08] als het gaat over de ondersteuning van het college. Ondersteuning van onze integriteit adviseur. Er waren wat opstartproblemen, zeg ik eerlijk als het gaat over de ondersteuning zoeken van van hoe en wat verwachtingen over en weer. Maar ik kan nu wel zeggen dat er dat we een frisse nieuwe start hebben gehad qua ondersteuning en ik heb ook wel de verwachting dat dat de hoop dat ik dat ook zeggen

[4:09:32] dat dat goed gaat komen,

[4:09:35] want het is heel belangrijk dat dat er ondersteuning is. Dus we hebben daar een ik moet zeggen de de de griffie naast me zit, heeft er erg veel werk in zitten.

[4:09:47] Dus als het niet goed gaat

[4:09:51] een grapje

[4:09:52] d bij de de gevierd heeft daar heel veel werk in zitten om het om het goed te krijgen en ik ben er erg blij om dat dat dat dat zo zo gelukt is.

[4:10:00] Het is voor ons ook belangrijk en mensen doen dat ook zich heeft integriteit adviseur naar eer en geweten voor ons als kamer en dan moet dat ook goed georganiseerd zijn. Dus ook mijn dank aan de gevierd.

[4:10:13] Dan is er een

[4:10:15] een vraag gesteld door de heer snel, maar moet de naam van de klagen bekend worden gemaakt. Een hele terechte vraag.

[4:10:21] Het is niet iets wat in de gedragscode staat. Het is een interpretatie van het college die onafhankelijk daarin functioneert

[4:10:30] die zijn eigen werkwijze daarin bepaald, maar ik wil dit punt wel opnemen in de evaluatie met het college en de gedragscode.

[4:10:39] Kijk als sneller zegt ik kan daar niet lang. Ik wil daar niet op wachten. Dan vraag ik hem om daar een uitspraak over te vragen aan de kamer. Maar dit is wel een punt wat ikzelf in die evaluatie omdat ik dat ook wel ver vindt, dan kan ik ook met college erover praten hoe zij dat zien. Kan ik een visie daarop horen. Dus ik wilde meenemen in de evaluatie

[4:11:00] sneller.

[4:11:02] Wanneer is die evaluatie, want dat werd mij ook uit schriftelijke beantwoording nog niet duidelijk.

[4:11:07] De evaluatie van de gedragscode college is twee jaar is dat is afgesproken. Ik ga kijken of ik een iets kan versnellen omdat weet je na een jaar weet je ook wel een beetje van hoe dingen daarin inlopen. Dus kan kijken of ik het wat kan versnellen.

[4:11:24] Dan is er een vraag gesteld over de greco. De aanbevelingen die zijn gedaan. Ik zal schriftelijk

[4:11:32] de heer van baarle doen toekomen welke aanbevelingen er gegeven zijn en welke voor ons zijn. Ook voor het kabinet zijn het in ieder geval zo op veertien december tweeduizend, eenentwintig heeft het kabinet de kamer het nieuwste naleving verslag van greco doen toekomen en daar wordt aandacht besteed aan de zeven aanbevelingen die aan nederland zijn gedaan. Vier zagen toe op de staten-generaal en concludeert daarin

[4:11:59] dat wij de aanbevelingen implementeert volledig hebben geïmplementeerd. Maar ik zal dat even op een rij zetten en u doen toekomen en dat is heel fijn dat dat dat ze daaraan voldoen

[4:12:11] dan is er een vraag gesteld over het onderzoek dat we doen naar sociale veiligheid voor door mevrouw bromet was haar vraag waarom is er ook voor gekozen oud-medewerkers te bevragen.

[4:12:23] Hiermee wordt getracht een beter beeld te krijgen van wat er speelt als het gaat over sociale onveiligheid patronen in organisaties gaan vaak over een aantal jaren en ook oud-medewerkers die weg zijn gegaan, kunnen vaak ook een bijdrage leveren om dat beeld ook te delen met de onderzoekers, waardoor wij een completer beeld krijgen dus ook een ervaringen op te doen. Geen idee of oud-medewerkster gebruik van maken. Het is niet zo dat er allemaal of gaan ofzo dat het is. Ze kunnen zich melden aan de onderzoeker zelf een onafhankelijk onderzoek

[4:13:00] wat we wel doen is de huidige medewerkers aansporen en ik hoop dat u dat ook wilt doen in uw fractie om mee te doen aan het onderzoek. Dat zullen wij doen ook via de gevierd. Supermooi als er een hoge respons is.

[4:13:11] Dat is het verhaal.

[4:13:13] Mevrouw.

[4:13:15] Voorzitter. Dat maakt het wel iets lastig in dat tevredenheidsonderzoek. Want dat we dat doen naar mensen die werken voor ons allemaal is dat best wel logisch. En daar een hoop de uitkomen maar medewerkers van een fracties zijn medewerkers van een fractie.

[4:13:32] Daar heeft camera organisatie uiteindelijk weinig reikwijdte en ook weinig zeggenschap op. En hoe gaan we daar dan mee om. Als de uitkomst is van op een bepaalde gang is het wel heel onveilig, maar hebben geen.

[4:13:44] Rechtsmiddelen.

[4:13:45] Dat laatste kan er niet uitkomen van die gang. Het is dus niet zo dat het geconcentreerd is op een fractie of een afdeling. Het is geanonimiseerd. Dus het gaat om algemene aanbevelingen die we daaruit krijgen en die we ook met elkaar gaan delen en is dat eigenlijk aan de fractie zelf om te besluiten wat ze daarmee gaan doen. Dan komt het op neer.

[4:14:06] Dan gaan we het onderwerp integrale veiligheid. Er zijn ook veel vragen over gesteld.

[4:14:11] Ook nog bij dit punt aanwezig kan zijn als gaat over de bv. We hadden vroeger een bv.

[4:14:20] Iedereen kent een martin hosman.

[4:14:23] Vervolgens hebben uitgebreid met een iemand erbij en we hebben nu zijn we bezig met dank aan de gevierd om een bv organisatie op te zetten.

[4:14:34] Daar ben ik niet blij om want dat geeft aan dat er veel werk is dat er veel gebeurd met veel impact op mensen.

[4:14:44] Toch is het nodig want ik geef maar het voorbeeld van van de acties van van de boeren. Nou dat leidt tot veel vragen en onzekerheid en onrust. Ook bij bij de kamerleden. We doen daarin een paar dingen de is natuurlijk en dat heeft u ook gemerkt. Ook vanuit onze bv via informatiegestuurd naar u als gaat over beveiligen van adressen tot nog een keer te herhalen.

[4:15:07] Het allerbelangrijkste is wees zelf ook scherp bij bij onrust of dreigementen of of dingen waarvan u denkt van hey. Ik voel me daar niet prettig bij. Neem contact op met de bv. Gelukkig doen veel collega's dat ook. We organiseren. Dat gaat over weerbaarheid ze ook heel belangrijk. Wat doe je nou als iemand voor je deur staat

[4:15:30] zo erg dat we dat moeten organiseren, maar we doen het wel en daar leer je heel veel van wat we verder gaan doen want veiligheid is natuurlijk heeft te maken op fysieke veiligheid je op digitale veiligheid verschillende vormen van veiligheid, veiligheid van het gebouw. Laat ik dat even in drieën verdelen. Allereerst die veiligheid van kamerleden als het gaat over bezoeken thuis

[4:15:51] die er snel is even weg. Maar zijn vraagstuk over strafbaarstelling is natuurlijk echt aan de kamer. Dat is een politiek politiek vraagstuk wat wij wel doen is kijken hoe we mensen zo goed mogelijk kunnen kunnen beschermen. Wij vallen als kamerleden onder het stelsel bewaken en beveiligen.

[4:16:09] De nctv speelt er natuurlijk een hele belangrijke rol bij de bv heeft ook regelmatig contact met de nctv.

[4:16:16] Ik denk dat het terecht is dat heer ellian daar ook zijn waardering voor uitsprak. Want dat is echt belangrijk als het gaat over over veiligheid van mensen signalen worden over een keer doorgegeven als er een advies komt over beveiliging thuis kan natuurlijk geen details noemen. Maar als dat zo is dan vindt dat ook ook plaats in kamerleden worden ook altijd geïnformeerd door de bv via de nctv.

[4:16:37] Er is een vraag gesteld over

[4:16:39] hoe zit het met het aantal bedreigingen aangiftes rechtszaken. Ik heb die vraag zelf ook dat wat al eerder gesteld. Dat wordt ook uit gezocht. Dus ik kan die er ook

[4:16:50] over informeren. Maar dat wil ik zelf ook weten van hoelang duurt het voordat iets komt tot een rechtszaak. We weten allemaal dat er een stijging is. Dus dat hoef ik u niet te zeggen maar ik wil vooral kijken van hoeveel tijd zitten tussen een aangifte en de rest van de proces. Moge duidelijk zijn dat in die hele keten van beveiliging het super druk is en dat er ook personeel krapte is. Helaas zeg ik erbij. Maar we vissen allemaal in de zelfde vijver. Ook de ministeries met een eigen bv

[4:17:18] over fysieke beveiliging zou ik willen zeggen van als er zaken spelen. Neem contact op met de bv via bv stem goed of met nctv bv kan natuurlijk niet alles overzien heb ik ook tegen kamerleden gezegd dat ze soms teleurstellend. Maar het is niet zo dat de bv. De hele dag op sociale media zit te kijken van wat er allemaal gebeurt dat dat dat lukt ons gewoon niet te hebben gewoon niet. Die capaciteit voor dus van uzelf wordt ook een scherpte gevraagd om dat bezighouden natuurlijk bij signalen bij bedreigingen is de bv via az met nctv in samenspraak met het het kamerlid.

[4:17:54] Onze bv wordt wordt uitgebreid digitale veiligheid. Er zijn geen vragen over. Maar weet dat ik zeer onder de indruk ben van onze mensen die daar onze ziezo die er zo veel werk doen. Onze eigen red team alert teams zichtbaar die daar echt proberen te ondervangen. Wat er fysiek allemaal op ons afkomt. Digitaal is niet te overzien wat er allemaal gebeurt op dat vlak. Dus dat er zijn we erg goed in als het gaat over beveiliging van dit gebouw zijn natuurlijk allerlei analyses geweest van is het gebouw veilig. Maar dat is het vorig jaar wel gemerkt op het moment dat je het gebouw zit veranderen dingen

[4:18:31] kijk naar de corona protesten. De demonstraties de verharding. Dan moet je wel gaan nadenken wat dat betekent voor je gebouw en de beveiliging. Er is dagelijks overleg tussen de koninklijke marechaussee. De politie en onze eigen mensen iedere dag om te kijken wat gebeurt. Er zijn er de verwachtingen van demonstraties onaangekondigd. Wat niet op basis daarvan worden kamerleden ook geïnformeerd. We hebben een melding app waarbij het ook belangrijk is om dat goed in de gaten te houden.

[4:19:00] We hebben vorig jaar veel contact gehad met de gemeente omdat we toch ook wel merkte van ja, er moeten toch wel wat dingen hier in omgeving verder gebeuren. Ik zou er veel meer over willen zeggen maar dat mensen bedreigd worden is vreselijk. Ik weet ook dat eer dat het echt een bedreiging is aangiftes waardig is ook niet zo makkelijk. Hè. Heel veel dingen zijn formeel geen bedreiging maar komen wel binnen

[4:19:21] vreselijkste beledigingen aan mensen intimiderende opmerkingen. Het is

[4:19:26] het is om om naar van te worden en ik merk in mijn gesprekken met kamerleden dat het een dat het een raakt en dat het hun werk soms ook beïnvloed.

[4:19:34] Dus we zijn er eigenlijk uit is eigenlijk onze prioriteit veiligheid. Dat mag ik wel zeggen dat het heel groot gedeelte van ons tijd terecht in beslag neemt.

[4:19:43] Dus dit is een onderwerp omkoping

[4:19:48] dam

[4:19:50] over het lobbyregister.

[4:19:53] Dat is een onderwerp

[4:19:58] wat wij hebben maar de ik werd wel getriggerd door de vraag. En wat doen we er dan mee. Dat is allemaal heel netjes geregistreerd en en met met zo'n pas mag je dan in het beveiligd gebied komen. Je moet wel een vog overleggen en door de. Je mag in een niet beveiligde gebied zenuwen beveiligd c. Derde keer goed senior veilig gebied komen je vog moet je laten zien. Maar wat er dan verder mee gebeurt. Dus misschien mag ik vragen wat voor verwachting. Hij heeft met dat lobbyregister. Dan kan ik dat ook iets meer plaatsen. Hopelijk daar een beter antwoord op geven.

[4:20:34] Meneer jansen u erop.

[4:20:36] Nou wat ik daarop kan zeggen is dat ik daar zelf ook over nadenken ben van wat wat kunnen we daar mee. Wat willen we daar mee als tweede kamer. We hebben natuurlijk initiatief voorstel gedaan hoe de bewindspersonen daar mee om zouden moeten gaan.

[4:20:51] Maar de vraag is natuurlijk ook van moet wel als tweede kamerleden daar ook niet nog eens een keer kritisch naar kijken en ik was benieuwd of die er al over nagedacht had wat eventueel mijn gedachten. Verder zou kunnen scherpen.

[4:21:04] Zeg het maar in alle eerlijkheid mee.

[4:21:07] Ik ben wel bereid om daar gewoon over na te denken. En als u daar ideeën over heeft of een voorstel. Dus dat dat dit is een onderwerp waarvan ik denk door de vraag te stellen, dacht ik ook wat doen we er verder eigenlijk mee. Maar het is ook een politiek onderwerp. Het lobbyregister de beperkingen. Daarin mochten er ideeën of voorstellen zijn. Denk dat het belangrijk is aan de kamer om daar zich over uit te spreken.

[4:21:32] Dan gaan we naar even kijken. Zijn er heel snel

[4:21:37] rap tempo

[4:21:39] parkeergarage en veiligheid.

[4:21:43] Onze

[4:21:46] staf is op dit moment in gesprek met de het rijksvastgoedbedrijf. Om te kijken hoe we de toegang tot de parkeergarage en de parkeergarage hoe we dat wat wat veiliger qua gevoel ook kunnen krijgen, niet alleen dat het smal is en dat je heel snel tegen de muur rijdt, maar het gaat ook om de subjectieve beleving. De verlichting en en alles dus dit is ligt bij het rijksvastgoedbedrijf

[4:22:05] om daar ook naar te kijken en dat geldt ook voor de toegang.

[4:22:12] Even kijken dan de duurzaamheids vraag van de heer dossen. Wat doen we allemaal als het gaat over energiebesparing en iemand maakt ook de opmerking bij wie er allemaal led verlichting

[4:22:22] is vandaag ook wel weer interessant. Dat wist ik ook niet.

[4:22:27] Inmiddels weet ik veel maar dit was in de gangen wordt de bestaande tl verlichting schoongemaakt in plaats van te vervangen voor l i d verlichting en dat die led verlichting en dat betekent dat is sobere en doelmatiger. Soms is het belangrijker het doelmatiger om het niet te vervangen om het schoon te maken overigens in de vergaderzalen. Fractiekamers commissiezaal. In de plenaire zaal hebben we wel led verlichting volg mij voel je dat. En zie je dat ook al een beetje aan je ogen zichtbaar.

[4:22:55] En verder is er een motie ingediend door mevrouw van de plassen over de energie dat de verlagen. Dat hebben. Natuurlijk

[4:23:03] is het een aangenomen motie en hebben we ook aan de rijksvastgoed gevraagd om de volgende zaak op korte termijn te realiseren

[4:23:10] de temperatuur in het hele gebouw op centraal niveau met ingaat te verlagen

[4:23:15] en het inregelen van de verwarming koeling in de ruimte. Dus dat is ook een verzoek de commotie die is aangenomen, waarbij de dit ook bespreken met met het rijksvastgoedbedrijf ingediende motie

[4:23:33] dan de stilte ruimte van meneer van baarle

[4:23:39] binnen de tweede kamer zijn inderdaad meerdere ruimtes. Dat moet ook is verplicht. Maar er zijn ook twee rust ruimtes aanwezig.

[4:23:46] Die zijn te vinden op de vierde en vijfde etage. Deze vier, negentien, tweeënvijftig en vijfhonderd twee. Ik heb er zelf ook wel eens naar gekeken want ik heb wel eerder de vraag gekregen van hebben we nou meneer van baarle vraag. Kijk er eens naar die ruimtes ofzo

[4:24:02] voldoen

[4:24:04] om te besteden aan de ideeën die die er leven dat dat hoop ik natuurlijk want rust een moment voor jezelf. Wat voor manier dan ook kan deze dynamiek heel fijn zijn en belangrijk zijn, hebben twee stilte ruimtes

[4:24:19] dan de vraag toegankelijkheid van het gebouw. De ontwerpers hebben gekeken naar het binnenhof en als gaat over toegankelijkheid als vrouw van mevrouw van dijk. Mevrouw bromet

[4:24:29] hebben overgenomen naar zevenenzestig en zevenenzestig was het zo

[4:24:34] dat

[4:24:35] de alleen de publieke ruimtes moesten voldoen aan het certificaat voor toegankelijkheid

[4:24:42] en dat wil dus ja ik zeg maar dat is een op een is dat ook op dit gebouw losgelaten wil niet zeggen dat ik vind dat we moeten kijken wat we toegankelijk kunnen maken. We hebben dat audiovisuele apparaten hebben een blinde geleidelijn. Soms is er behoefte aan maatwerk. Ben ook blij dat mensen zelf rondlopen. Dus als er nog dingen zijn die we kunnen verbeteren of sterker. Laat het mij weten denk dat u weet dat ik vind toegankelijkheid een heel belangrijk onderwerp weet wel dat dit ook altijd in samenspraak met de eigenaar van het gebouwd. Rijksvastgoedbedrijf.

[4:25:17] Rijksvastgoedbedrijf heeft ook veel werk op dit moment

[4:25:22] op het bordje liggen. Maar ik hoop dat de ervaringen die we hebben toegankelijkheid dat we die ook meenemen naar het binnenhof en het nieuwe gebouw.

[4:25:31] Tot slot kom ik daar terecht faria.

[4:25:35] Nog een paar losse vragen

[4:25:37] en

[4:25:38] daar heb ik mijn bijdrage geleverd.

[4:25:43] De vraag over de uitgave. Klopt het dat er een daling is? Nee dat klopt niet. De begroting. De raming stijgt met zo'n twaalf miljoen per jaar. Alleen we hebben in tweeduizend, tweeëntwintig was het hoger. De uitgaven. Dat heeft te maken met een aantal incidentele uitgaven, waardoor het beeld lijkt alsof je minder gaat uitgeven. Maar de incidenteel uitgever gaven hadden te maken met onder andere de meldkamer die vernieuwd moest worden. Het achtste etage. Maar weet dus dat we uiteindelijk een structurele stijging van de begroting hebben van van twaalf miljoen,

[4:26:19] de enquêtes, of die niet meerjarig de voeten. Als ik snap de de vraag waarom die niet meerjarig geraamd worden. Voor iedere enquete wordt er een begroting opgesteld en op basis daarvan wordt dan ook de begroting opgeheven

[4:26:32] verhoogd.

[4:26:32] Als het gaat over coronabeleid hebben we nog niet formeel er een klap op gegeven. Als dat gebeurt, gaat de raming ook om

[4:26:40] hoog.

[4:26:42] De vraag over de slavernij. Een vraag van mevrouw leidt en de heer segers.

[4:26:47] Ik ga zelf ook de slavernij herdenking en ik neem ook een rapport in ontvangst op het moment dat de kamer een evenement wil dan zou ik aan mevrouw leijten willen vragen om daar een voorstel voor in te dienen. Dat kan via motie trouwens aan de kamer om te vragen van dat we een dergelijk evenement gaan gaan organiseren. Dat heeft ermee te maken dat dit een onderwerp is, waarvan veel kamerleden misschien denken ja, maar er kunnen ook kamerleden zijn die zeggen misschien niet.

[4:27:21] Dus het is ik goed om te kijken of daar een voorstel over ingediend kan worden. En als het voorstel wordt aangenomen, zal ik

[4:27:29] mijn best doen om daar iets heel moois van te maken.

[4:27:33] Het aandacht voor de historie, historie.

[4:27:39] Dat ik daardoor meer af wil sluiten voor de geschiedenis lijkt het zo zeggen. Vond het een hele leuke vraag van mevrouw van dijk van het cda. Ik heb daar ook wat mee

[4:27:49] maar niet alleen persoonlijk. Ik vind het ook heel mooi dat als je buren hebt die daar veel in doen, zoals het nationaal archief en bibliotheek is het gewoon heel mooi om te kijken of je daar iets in samen kan doen. Dus ik ben er twee keer geweest was zeer onder de indruk van een collectie moeite waard.

[4:28:04] De fototentoonstelling van breidt naar echt echt geweldig.

[4:28:09] En we hebben ook de basis gelegd om te kijken of we soms wat kunnen samenwerken als het gaat over collecties parlementaire onderwerpen en daar leent dit gebouw zich natuurlijk ook voor. Het is een modern gebouw. Maar dat wil niet zeggen dat je het niet kan voor mooie door een aantal mooie zaken uitgeleend te krijgen. Dus die samenwerking is er en ik ga binnenkort kijken van wat we daarin kunnen doen.

[4:28:35] Voorzitter, dit waren volg mij

[4:28:39] antwoord op de vraag. Mevrouw probaat heeft veroveren,

[4:28:42] Voorzitter, ik had ook gevraagd hoeveel papier de doorheen gaat.

[4:28:48] Dat weten we niet. Als u er zeer veel moeite of zeer veel waarde aan hecht,

[4:28:54] kan ik wel eens een keer

[4:28:56] kijken dat dat lukt ieder geval nu niet maar volg mij uw boodschap is er moet minder papier komen. Ik denk dat dat het belangrijkste is en daarom heb ik ook gezegd van dat ik u vragen wil beantwoorden als het gaat over digitaal werken papierloos werken en dat wil ik graag schriftelijk op terugkomen. Maar als u de veel waarde aan hecht om de papier voorraad in kaart te brengen, zou ik u willen vragen dat moeten we gewoon echt even uitzoeken waar ik denk dat het andere veel belangrijker is.

[4:29:22] Voorzitter, ik zou als de als de kamervoorzitter de schriftelijk op terugkomt, zou ik willen weten. We hebben gewoon een. We kopen het in. Dus we weten hoeveel we verbruiken en het is misschien voor sommige collega's een motivatie om toch je vaart mee te maken.

[4:29:39] Ik ga mijn best doen.

[4:29:41] Ja.

[4:29:43] Dank je voor de beantwoording. Er zijn een aantal kamerleden die weg moeten en ik kreeg het verzoek of die kamerleden die nog de motie willen indienen of dat nu zou kunnen. Ik zou die ruimte willen geven met goedvinden van de rest van de.

[4:29:59] Mevrouw leijten. Voorzitter, twee punten van de voorzitter, het verzoek gekregen om dat voor te leggen aan besluitvorming. Ik heb er eentje in de motie. Die zal ik voorlezen en voor het andere zal het initiatief nemen via de commissie binnenlandse zaken, waarmee we al bezig zijn met allerlei initiatieven rond slavernijverleden en dan hoop ik dat we daar iets moois van kunnen maken. De kamer gehoord. De beraadslaging overwegende dat als een afgesplitst kamerlid een plenair debat aanvraagt en toegewezen krijgt zij voldoende steun hebben gekregen van kamer constateren dat ook in dat geval de aanvragen van de plenair debat de helft van spreektijd krijgt van mening dat dit geen recht doet aan het initiatief van kamerleden, verzoekt een presidium om afgesplitste kamerleden volledig spreekt uit te geven tijdens een debat dat zij als aanvrager tijdens een debat als zij aanvrager zijn van het debat gaat over tot de orde van de dag.

[4:30:51] Ik kijk nog even naar de snelle voorsprong.

[4:30:57] Dan heel kort. Voorzitter, dankuwel een collega. Fijn dat de evaluatie naar voren wordt gehaald en fijn dat de cijfers komen over die rechtszaken. Ik heb emotie en heb ik in eerste termijn aangekondigd over de veiligheid van politici in de kamer gehoord. De beraadslaging constaterende dat de afgelopen jaren zowel lokale als landelijke politici onaangekondigd en ongewenst op mijn huisadres zijn bezocht vanwege hun beleid of overtuigingen, overwegende dat het recht op demonstratie cruciaal is in een democratie, maar dat van dit type bezoek aan een privé-adres altijd een intimiderende werking uitgaat en daarmee juist een bedreiging vormen voor het functioneren van onze democratie van mening dat deze intimidatie onacceptabel is. Maar dat burgemeester politie en openbaar ministerie vaak onvoldoende middelen in handen hebben om adequaat op te treden, verzoekt de regering te onderzoeken op welke wijze het ongewenst en onaangekondigd thuisbezoeken van politici vanwege hun politieke overtuigingen bij wet kan worden verboden en de kamer hiervoor het einde van twintig, tweeëntwintig over te informeren en gaat over tot de orde van de dag en deze moties medeondertekend door collega van der werff.

[4:31:57] En dan ga ik nu de erfenis speech joanne scheen weg dankuwel.

[4:32:03] Geef ik het woord aan mevrouw bromet

[4:32:07] dankuwel.

[4:32:09] Ik zou de voorzitter aanraden om eens een keertje te kijken in die bestaande systemen. Ik hoorde mijn collega ellian die het ook ergens anders had gedaan. De naam noemen van ibabs. Daar heb ik ook ervaring mee maar het gaat mij niet om dat systeem. Maar ik denk een heleboel collega's hier omdat ze afkomstig zijn uit gemeenteraden al weten hoe het werkt. Ik heb voor de zekerheid een motie gemaakt. De kamer gehoord. De beraadslaging constaterende dat er in de tweede kamer nog veel papier wordt gebruikt, overwegende dat papierloos werken niet alleen papier bespaart, maar in veel gevallen ook bijdraagt aan efficiënter werken overwegende dat de eerste kamer diverse provinciale staten. De meeste gemeenteraden en algemene besturen in waterschappen al geruime tijd papierloos werken verzoekt het presidium vergaarde systeem in te voeren. Vergelijk maar waar met dat van andere overheden, zodat ook in de tweede kamer papierloos kan worden gewerkt en gaat over tot de orde van de dag.

[4:33:06] Dankuwel.

[4:33:07] De exclusief de van baalen.

[4:33:10] Dankuwel. Voorzitter dankt de voorzitter voor de beantwoording. Op het punt van diversiteit zijn wij blij met de toezegging dat we dat de volgende keer bij de raming wil blijven monitoren, zodat we de inspanning kunnen blijven volgen van blij met het feit dat de voorzitter aangeeft dat ze daar werk van blijft maken.

[4:33:30] Dus het feit dat we dat met elkaar volgend jaar weer in de brief zien brengt met zich dat ik als kamerlid afzien van mijn motie recht.

[4:33:38] Ik ben bediend. Dank voorzitter.

[4:33:42] Jazeker.

[4:33:43] Directeur vrucht van de commissie van der strijden. Voor mij geldt hetzelfde dank voor de reactie van de van de voorstellen als het gaat om toerisme akkoord plek van beleid debatten in de plenaire agenda en de evaluatie van de parlementaire ondervraging die al voor de zomer komt. Er is dat allemaal een plek waarop dat land waarop we erover doorpraten. Dus dat lijkt me mooi. Dat zal ik ook doen. Dank voor de toezegging. Dat was een aantal toezeggingen om ook te kijken naar regionale diversiteit. Om in die zin diversiteit echt ook breder op te vatten. Dat vind ik dat vind ik mooi. Het gaat over slavernijverleden. Hoe dat in de kamer kwam. Daarna heeft collega leid al gezegd dat ze dat via de commissie bzk dan ook aanhangig te maken. Dus dat lijkt mij. Dat lijkt me mooi. Het laatste punt waar ik over heb gesproken waar de voorzitter op reageert dat het ging om een mogelijke uitbreiding van de tweede kamer zegt ik

[4:34:33] heb daar geen inhoudelijk oordeel over. Dat is aan de kamer. Dat zal de raad om een breder debat vragen maar wel mooi om te kijken naar een manier waarop dat debat kan landen en we dat ook in alle rust en

[4:34:44] de met de brede bezinning die die daarvoor nodig is om dat ergens vorm te geven. Dus daar denk ik zelf ook over na hoe we dat hoe we dat kunnen doen.

[4:34:52] Misschien dat we daar ook anderszins nog contact over kunnen hebben, maar ook een uitnodiging aan mijn collega's om mocht ander ook daarover willen nadenken. Het gaat uiteindelijk ons allemaal aan. Dan zijn ze daarbij hartelijk welkom collega's gemaakt.

[4:35:05] Dank u.

[4:35:06] Terrassen,

[4:35:07] En dagvoorzitter en dank inderdaad aan de kamervoorzitter voor de beantwoording van de veelzijdigheid aanvragen. Ook dank voor de toezegging om te gaan kijken naar de uitbreiding van capaciteit en daarin zit ook meteen mijn worsteling. Want ik heb hier een motie voor me liggen die net wat anders wil dan dat de kamer of kamervoorzitter gaat doen. Dus ik ga die motie wel indienen. Heb ik ook overleg met de mede-indiener, maar ik zal me aanhouden omdat ik begrijp dat dit een raming is en dat ik hier de motie moet indienen en dat dat anders daarna ook lastig gaat worden.

[4:35:39] Dus vandaar de volgende motie de kamer gehoord. De beraadslaging overwegend dat de complexiteit en omvang van de europese wet en regelgeving en besluitvorming toeneemt, overwegend dat de kennis van de europese aangelegenheden en de grip op europese wet en regelgeving en besluitvorming vanuit de tweede kamer vergroten kan en moet worden, verzoekt de plezier om de inhoudelijke ondersteuning op een gebied voor de hele tweede kamer te versterken door toe te werken naar tenminste een specialist bij commissie bij de personele uitbreiding van de dauw en de te investeren in internationale ervaring en kennis en om te uit te breiden van het parlementaire kantoor in brussel met tenminste een ft gaat over tot de orde van de dag medeondertekend door de heer sneller.

[4:36:15] Dan neem ik het nu even over van de voorzitter, zodat zij haar tweede termijn kan doen. Mevrouw van dijk,

[4:36:21] Dankjewel. Voorzitter, ik miste was mijn antwoord op een vraag met betrekking tot de zon of de heer tilanus het portret. Dat was toen ik ga er geen antwoord op opbellen met betrekking tot toegankelijkheid. Ik heb gehoord. Ik heb het antwoord gehoord. Het onderwerp is ook echt wel bekend want we hebben het al meerdere malen ingebracht en de aanhouder wint. Dus wij zullen blijven aanhouden om te zorgen dat onze college toch gewoon kan komen werken met betrekking tot de moties. Ik had ook een motie voorbereid. Ik heb ook een antwoord gekregen. Dat heeft al te maken met de budget office. De fris en de commissie van rijksuitgaven. Dan zit ik in dus ik vind ook dat ik dat moet doen. Ik ga de motie indienen, maar ook aanhouden en mocht het nodig zijn. Dan kan ik hem alsnog uit de kast trekken om het zomaar te zeggen de kamer gehoord. De beraadslaging constateer dat de kamer voor het ontwikkelen en doorgronden van beleid, gevolg en alternatief afhankelijk is van de planbureau s constateren dat de capaciteit van de wetenschappelijke bureaus van politieke partijen die een functie zouden kunnen vervullen. De afgelopen jaren sterk is afgenomen, overwegende dat het voor controlerende taak van de tweede kamer waardevol kan zijn om een eigen bureau in te richten met voldoende capaciteit en expertise onvoldragen wetenschappelijke bleef eandis en worden leerlingen te maken, zodat er plezier in te onderzoeken op welke wijze en parlementaire budget office kan worden ingericht om de kamer te versterken, mede op basis van buitenlandse voorbeelden aan de kamer erover te informeren bij de raming van tweeduizendvierentwintig. Hij gaat over tot de orde van de dag.

[4:37:44] Dan is nu weer. Het wordt een voorzitter.

[4:37:47] Danken was nog een vraag inderdaad opengebleven van de heer tilanus en de schildering en of de

[4:37:55] de verbeelding daarvan. Ik heb dit inderdaad begrepen dat dat een foutje was en dat is ook gekocht.

[4:38:01] Je shirt zou worden.

[4:38:03] De heer van der staaij

[4:38:04] daar op

[4:38:06] dus dat dat gaat gebeuren. Misschien nog eens zo n ding voor mevrouw bromet als het gaat over dat ik ga daar op reageren als gaat over ibabs tussen schade stukken systeem weet dan dat dat paulus niet kan vervangen. Dus daar zit een heel groot technisch probleem. Het is wel zo dat partners mee wordt genomen in de doorontwikkeling. Maar dat ga ik nog allemaal schriftelijk tot u laten komen. Maar het idee van de gemeente heeft dit systeem vervangend daardoor. Dat is kijken naar onze partners systemen niet mogelijk, maar we kijken dan naar de de ontwikkeling. Want ik snap wel uw vraag als het gaat over papierloos

[4:38:43] vergaderen.

[4:38:45] Dat was een en wil de leden natuurlijk bedanken voor hun input waar we waar wij weer mee. Verder kunnen.

[4:38:54] De heer tassen wil toch nog iets na branden.

[4:38:58] Ja nee ik omdat de kamervoorzitter nog antwoord gaf op de vraag over tilanus de altijd nog via u een additionele vragen over gesteld over de vrouwelijke

[4:39:10] schilderingen en ik vroeg me af of de kamervoorzitter daar ook nog op kon antwoorden.

[4:39:15] Daar ga ik ga ik naar kijken. Nu dat we toch bezig zijn om dingen weg te halen en te vervangen. Gaan we meteen een rondje maakt. Het is wel een hele leuke aankleding. We hadden hier inderdaad allemaal een beetje anonieme kantoren en door de aankleding die we boven hebben. Is wel heel leuk. Dus ik ga gewoon een rondje maken en kijken waar we ook zeer zeker ook vrouwelijke prominente ook kunnen

[4:39:41] afbeelden.

[4:39:42] Ik denk dat we met de geschorst moet worden voor de prestatie van de moois. Maar kijk heel even naar de bureau.

[4:39:48] Ik hoef geen appreciatie te geven van de moties. Dus wat mij betreft kan de kamer gewoon gaan stemmen en er zijn ook twee moties aangehouden. Dus

[4:39:59] dan wil ik afsluiten met een lijst aan toezeggingen die gedaan zijn voor de volledigheid.

[4:40:05] De toezeggingen. Eind juni biedt de werkgroep evaluatie parlementaire ondervraging haar rapport aan. In het najaar wordt de tussen evaluatie naar aanleiding van de werkgroep van der staaij aangeboden. De werkgroep effectief

[4:40:19] opereren in crisissituaties komt na de zomer met haar aanbevelingen, net als de werkgroep informatie afspraken. De voorzitter zal het voorstel van de leidt ten aanzien van spreektijden van afsplitsers wanneer zij de aanvragers zijn van het debat bespreken het presidium motie leijten,

[4:40:35] de voorzitter zal het voorstel van het lid leijten ten aanzien van de mogelijkheid voor fractiemedewerkers om aanwezig te zijn. Bij besloten technische briefing attenderen het presidium en de commissie. Daarover informeren

[4:40:45] de open data portaal naar aanleiding van vragen van het eerst van de van het lid sneller wordt volgende week gelanceerd. De volgens het al zal nagaan hoe de doorontwikkeling van het digitale werkplek naar aanleiding van vragen van het letter bromet via papierloos werken er precies uit komt te zien aan de commissie hierover schriftelijk informeren.

[4:41:04] Volgende week wordt de website en voor de tweede kamer punt nl gelanceerd en een voorzitter zal bij de volgende raming weer een stand van zaken opnemen met betrekking tot inclusie diversiteit, in brede zin dus ook regionaal toezegging aan de heer van baalen en segers ten aanzien van de vragen of versterking van de u ondersteuning, zegt de voorzitter toe dat zij dat onderzoeken waar behoefte aan is en waar versterking nodig is. Toezegging aan heere dag zijn ellian de evaluatie van de gedragscode college integriteit volkse mogelijk. Eerder dan twee jaar zal de vraag van lid sneller over het niet anoniem melden melding kunnen doen bij worden meegenomen. Een overzicht van de grieken aanbevelingen gericht op het parlement en de wijze waarop door uitvoering aangegeven is al aan de commissie bronnen gezonden naar aanleiding van een vraag van heer van baalen en een voorzitter zal informatie met de kamer delen over het proces van aangifte tot gerechtelijke procedure bij incidenten met betrekking tot fysieke veiligheid. Naar aanleiding van de vraag wanneer sneller de voorzitter van overleg met de koninklijke bibliotheek en nationaal archief over samenwerking naar aanleiding van de vraag van mevrouw van dijk aan de voorzitter, zal nagaan of het mogelijk is om informatie te geven over hoeveelheid papier gebruikt naar aanleiding van vragen van vooral

[4:42:17] stemmen over de moord op achtentwintig juni. Behalve de moties vier en vijf. Die zijn aangenomen en ik zie nog aangehouden excuses aangenomen zou mooi zijn van de gedachte. Ik zie nog een interruptie van eerste.

[4:42:30] In de veelheid weet ik niet of ik heb gemist of dat omdat ik mijn goed erin dat de voor zeggen ik ga op zoek naar een manier waarop het debat over een mogelijke uitbreiding van de tweede kamer gevoerd kan worden. Dus dat was ook een toezegging. Dus ik

[4:42:44] ik zou het ook nog graag in dat de dat toezeggingen register willen hebben dat

[4:42:49] het scheelt toch een motie.

[4:42:52] Gaan we opnemen.

[4:42:54] Dan wil ik u allen danken voor uw aanwezigheid vanmorgen en vanmiddag tot ziens.