Toeslagen

[0:00:00] De een vaak is een onderzoek ook een manier om iets wat vooruit te spoelen of wat wat wat langer toe doet te laten wachten en ik vind dat gewoon niet acceptabel

[0:00:11] dan tot slot, voorzitter, want ik loop aan het aan het einde. Ik zie dat mijn tijd ook redelijk vol loopt

[0:00:18] in iets anders. In de verschillen analyse zie ik dat klanttevredenheid nog moet worden gemeten. Waarom bestaat dit niet al lang een? Wanneer kunnen we deze prestatie indicator tegemoet zien? En voorzitter is een doelstelling die ook fundamenteel gaat over toegang tot het recht. Dat is de termijn waarbinnen de bezwaren worden afgehandeld. De doelstelling is negentig procent

[0:00:37] en de realisatie is eenentachtig procent. Ik vind dat zorgwekkend. Mensen hebben het recht om een bezwaar binnen de tijd

[0:00:44] afgehandeld te krijgen, omdat we ook van een betrouwbare overheid moeten kunnen spreken.

[0:00:48] Dank u dank u wel. Meneer als er kan namens denk dan gaan we door naar mevrouw inge van dijk namens het cda.

[0:00:55] Dankuwel. Voorzitter, volgens het de bespreken vandaag niet over de herstel operatie, maar over het beleid en toekomst rondom ons toeslagenstelsel, maar toch nog even kort over de herstel operatie. Want we zijn vrijdag op bezoek geweest bij de. U kunt twee dingen uitlichten.

[0:01:12] Een wat een mooie bevlogenheid van de medewerkers zou dagen zinnen. Het gaat niet snel genoeg. Maar aan deze mensen ligt het niet. Wel aan ons. Dat is mijn tweede punt, want ook daar hebben we weer ervaren dat we de toeslagen te complex hebben gemaakt en bijna een gemeenschappelijke missie en zo voel ik me inmiddels ook wel in de kamer om het tij te keren. Mijn collega's die refereren aan het rapport van de inspectie belastingen toeslagen en douane. Ik kreeg. We kregen het rapport en het was eigenlijk wel een heel herkenbaar en heel goed leesbaar verhaal dus ook vanuit onze kant. Heel veel dank de van het gaat gewoon heel erg helpen en het toeslagen stelsel is omvangrijke niet alleen in geld. Vijftien komma één miljard, maar ook een aantal betrokken inwoners worden jaarlijks zeven komma vier miljoen toeslagen uitgereikt dan vijf komma vier miljoen huishoudens aan deze enorme omvang in combinatie met de complexiteit maakt fundamentele wijzigingen lastig. En als je ziet wat er bij komt kijken om toeslagen voor oekraïense vluchtelingen te regelen dan besef je hoe ingewikkeld het hebben gemaakt, maar we zijn ook blij dat het kabinet de handschoen oppakt om verbetering het huidige stelsel door te voeren en ik heb twee aandachtspunten. De eerste is om bij iedere stap rekening zal met doen vermogen van inwoners en ik snap dat live ivens grote impact kunnen hebben. Dat soort mensen daarbij moeten helpen. Maar dat lijkt tegelijkertijd te suggereren suggereren dat het normale proces wel behapbaar is voor mensen en dat is gewoon vaak niet zo aan. Vorige week mocht ik onze ministerpresident meenemen op werkbezoek naar initiatief in den haag waar mensen elkaar helpen om bijvoorbeeld toeslagen aan te vragen.

[0:02:40] Deze initiatieven laat ons de kracht van de samenleving zien en voelen initiatieven in de lucht gehouden door mensen die tegen me zeiden ik laat pas iemand los als ze echt geholpen zijn en dat is nodig zijn miljoen mensen in nederland kunnen dit gewoon niet alleen en ik vraag me af of er vanuit het ministerie contact is met dergelijke initiatieven of hem bijvoorbeeld om advies gevraagd wordt hoe zaken te vereenvoudigen, want wie weet het beter dan deze mensen vraag ik me oprecht af.

[0:03:06] Mijn tweede punt sluit hier bij aan het voorbeeld van meneer de haas heb ik inmiddels al een paar keer genoemd in debatten en was bijna profetisch. Want een paar dagen later bracht de nationale ombudsman een rapport uit over kwetsbare ouderen en hoe moeilijk het voor gaan is om financiële hulp bij de overheid aan te vragen en daarom maakt ze vaak geen gebruik van inkomensvoorzieningen waar ze wel recht op hebben en dat terwijl de inflatie de pan uitgeest. We moeten dus nog aardig aan de slag om de terug te dringen bij het debat over de energie toeslag heb ik gepleit voor een brede publiekscampagne hierover en graag ook een reactie van deze staatssecretaris hierop en dan de zes genoemde maatregelen die mogelijk zijn, maar geld kosten en sommige lijken no buy redenen dat ik denk dan bijvoorbeeld aan het gelijk behandelen van promoot promovendi worden als er wel recht op kinderopvang toeslag krijgen het beëindigen van het toeslagen partnerschap als een van de beide partners in de noodopvang voor blijft. Maar mijn vraag is hoe kijkt de staatssecretaris naar deze maatregelen is hij voornemens is uit te voeren. Een dekking volgt er dan vinden en ook een belangrijk criterium wordt het toeslagenstelsel daardoor eenvoudiger of gaan we juist weer meer uitzondering creëren aan voorzitter, de toekomst en ik vind het goed dat het kabinet stappen zet om verbetering het stelsel op te pakken, maar we hebben in het coalitieakkoord al afgesproken dat er op termijn de toeslagen van de toeslagen af willen. Dat is ook een hele brede wens van deze kamer dus los van de stappen die we nu zetten, moeten we ook nadenken over een stip op de horizon en ik snap dat het lastig is en over meerdere kabinetsperiode heen heengaat. Maar de ambitie lichter. En hoe ziet de staatssecretarissen het proces voor zich gaat ze aan de slag met een contourennota wat daar een eerste uitwerking van alternatief en implicaties wil ze de voor het stelsel als geheel of per toeslag. Het lijkt het cda goed om met een basisdocument aan de slag te gaan, zodat we hier een debat over kunnen gaan voeren en concrete doelen kunnen gaan stellen.

[0:04:49] Dankuwel, dankuwel, mevrouw van dijk. Ik heb een vraag van mevrouw arib voor u.

[0:04:54] Dank u wel. Voorzitter, ik hoorde mevrouw van dijk zeggen dat wij een systeem hebben bedacht dat te complex is. Dat is ook zo. Maar tegelijkertijd merk ik dat vaak dat argument wordt gebruikt, waardoor nu ouders gedupeerd worden. Terwijl ik denk

[0:05:15] en ik denk niet dat u dat bedoelt dat de kamer nooit ergens mee heeft ingestemd, waarbij de ouders hard worden aangepakt en alles of niets principe mensen worden aan hun lot overgelaten gediscrimineerd, dus met zo'n opmerking. Het is complex alsof het een legitimiteit is van wat van de praktijk waar we nu mee geconfronteerd worden en ik hoop niet dat u dat bedoelt.

[0:05:39] Mevrouw van dijk,

[0:05:41] Maar ik vind het eigenlijk bijna pijnlijk dat deze vraag gesteld wordt, omdat wij volgens mij in ieder debat ook samen optrekken. Juist om deze fout te herstellen. Maar ik vind wel dat ook als ze bij die uitvoeringsorganisatie rondlopen. Als we zien wat zij moeten doen om het dossier samen te stellen om het verleden terug te halen. We zien gewoon dat door besluiten die wij genomen hebben met elkaar over de jaren heen dat het zo complex is geworden dat het herstel ontzettend moeilijk is geworden en complex maken, hebben wij wel degelijk gedaan, want wij hebben wetten aangenomen. Wij hebben uitzonderingen toegestaan. Dus ik vind dat we daar wel naar onszelf moeten kijken. Maar volgens mij hebben nu ook een kans met een nieuwe stip op de horizon de beter te gaan doen. Dus laten we alsjeblieft leren van die dingen en dan zullen vast ook alweer foute dingen fout gaan. Maar dat bedoel ik mee en laten we alsjeblieft vooral kijken van wat hebben we het verleden besloten waardoor zijn problemen ontstaan en kunnen we dat naar de toekomst te voorkomen.

[0:06:35] Mevrouw arib,

[0:06:36] Maar eens. En inderdaad wat mevrouw inge van dijk ook zegt lijkt me ongelofelijk belangrijk om hier inderdaad samen op te trekken. Maar ik zeg het ook omdat het heel vaak voorkomt en het wordt ook vaak gesuggereerd dat de ellende waarin deze ouders waar we nu mee te maken hebben is dat dat het dat het door de kamer komt dat de kamer ook naar zichzelf moet kijken en ik zal de laatste zijn om dat niet te doen want ik vind ook dat we daarna moeten kijken. Ik ben het met u eens dat wij dingen complexen hebben gemaakt en dat we hieruit lering kunnen trekken. Maar het is niet fair en ook niet waar dat door de kamer mede door de kamer dat de ouders gedupeerd zijn of dat er racisme is en die suggestie. Dat is niet door uw persoonlijke.

[0:07:25] Het is geen verwijt. Maar u.

[0:07:26] Maar ik lees het steeds terug een soort frame alsof de kamer medeverantwoordelijk is voor deze ellende en bak.

[0:07:33] Daar doe ik met name op. Ik zie u zucht.

[0:07:37] Mevrouw van dijk,

[0:07:38] In reactie dankuwel. Ik voel me toch een beetje dat er toch geprobeerd om bij bepaalde woorden mijn mond te leggen en ik merk gewoon dat dat niet prettig vindt. Dus ik volg mij ben ik wel heel duidelijk geweest.

[0:07:46] Mijn toelichting, mevrouw arib,

[0:07:49] Absoluut niet want dat is absoluut niet de bedoeling. Dat heb ik gezegd en ik ben heel blij dat we samen kunnen optrekken. Oppositie en coalitie als het gaat om iets voor deze ouders te bereiken, dan moeten we het zeker doen. Maar zeg gewoon dat die suggestie vaak wordt gewekt en dat is niet door u persoonlijk maar door zo'n algemene in algemeenheden te trekken dat de kamerleden voor en dat ik vind dat ik wel kan zeggen dat is die zijn persoonlijke aantijgingen of wat dan ook. En als dat zo of dan trek ik meteen terug verder met zaken kunnen doen.

[0:08:26] Ik helder dankuwel wilt u daar nog op reageren? Mevrouw van mee. In de tussentijd is ook de heer omtzigt aangeschoven van harte welkom. Ik zie verder. Ja ik zie nog een vraag van mevrouw. Maar toch.

[0:08:42] De collega van dijk eindigde haar betoog met kijk naar de toekomst en ik had toch nog even een vraag over het verleden in het verdiepen van de materie voor het debat vandaag ga je toch terug naar wat ze naar de oorsprong van het toeslagen stelsel. Hoe zou ik na gekomen? Mijn fractie probeert ook reflectief van keek naar in het verleden. Wat zijn de fouten die vermaken. Hoe doen we dat. En in die periode van invoering van uit zes was joop wijn cda-kopstuk een medeverantwoordelijk voor de invoering en ik ben heel benieuwd want ik ken ik mevrouw van dijk ook reflectief zijn we in die periode de doorgeslagen geweest in die zelfredzame burger die alles zelf kan het individu centraal stellen, hebben we daar met elkaar

[0:09:24] een verkeerde afslag gemaakt.

[0:09:26] Wat

[0:09:28] de hoe ziet mijn collega's van het cda dat.

[0:09:30] Mevrouw van dijk,

[0:09:32] De tweeduizend tweeduizend zes is al een tijdje geleden. Maar als als er in het algemeen de vraag van zelfredzaamheid van burgers. Ik denk dat veel besluiten die we nemen de zelfredzaamheid overschatten, oftewel dat wij misschien teveel denken van onze eigen perspectieven wat wij normaal vinden in plaats van dat we kijken naar gemiddelde inwoner van nederland en ik vind echt dat we iedere keer ons de vraag moeten stellen. Voor wie is dit. En als we het weten voor wie dit bedoeld is. Hoe kunnen we het voor die mensen doel maken en daarin zijn we misschien wel doorgeslagen dat er veel teveel denken vanuit onze eigen werkelijkheid in plaats van de werkelijkheid van de inwoners van nederland.

[0:10:10] Dank u wel, mevrouw van dijk. Ik zag nog een interruptie van de heer als kan.

[0:10:16] Even reageren op de interruptie van mevrouw toe vraag richting mevrouw van dijk in die zin dat

[0:10:23] het systeem heeft vanaf tweeduizend zes heeft jarige functioneert

[0:10:28] wat we natuurlijk de de laatste eigenlijk vanaf tweeduizend acht is het is het fout gegaan. Dat mag niet zozeer nou anders systematiek denk ik. Hoewel daar wel een aantal kwetsbaarheden in zaten. Het ziet er ook in dat er

[0:10:39] zaken zijn gebeurd die gewoon ook onrechtmatig waren. Dus je ziet dat er een heleboel en en de had mevrouw liep het ook over

[0:10:46] voor een miljoenen nederlanders gingen de toeslagen in gingen prima ging de geweldig voor hem was het allemaal prima geregeld en gewoon een bepaalde groep die is onterecht als fraudeur bestempeld. Die is keihard aangepast had geen toegang tot het recht.

[0:11:00] Dat hangt niet alleen samen met de systematiek van van toeslagen. Dat is ook hoe wordt dat in de praktijk toegepast en mijn mijn vraag waar ik al jaren naar op zoek ben is waarom. Nou specifiek naar deze groep. Hoe is dat zo gekomen. Want als we een andere systematiek hadden had je nog kunnen discrimineren en had je nog mensen tekort kunnen doen. Het is even als als nou even even met elkaar het debat erover aangaan. En wat argumenten.

[0:11:22] De uitwisselen dankuwel, mevrouw van dijk.

[0:11:25] Ik heb niet echt een vragen

[0:11:28] wordt meer en meer meer reflectie en een vraag die mijn buurman zichzelf ook al verstaan en veelal over is goed om dergelijke reflecterende vragen aan elkaar te stellen, omdat het volgens mij gewoon begint met wat vinden we er zelf van. En hoe zouden we het graag anders willen zien want het moet je beginnen. Want als je iets in gaat richten. Wat wil je wel en wat willen we ook heel nadrukkelijk niet. En daar zijn dergelijke vragen natuurlijk wel goed voor. En volgens mij zit er geen licht tussen wat we niet willen. Dan gaan we de komende tijd nog heel veel over praten, maar wel zou willen is. Wilt uw auto wordt net op doelde. Ik wilde gewoon zijn toeslag aanvragen als als er recht op hebben en ik wilde gewoon niet dat ze in paniek raken door door systemen was er geen toegang tot wat ze niet begrijpen.

[0:12:10] Dankuwel mevrouw van dijk. Dan zijn we niet toe gekomen aan de bijdrage van de heer de jong. Die spreekt namens d zesenzestig.

[0:12:19] Voorzitter dankuwel.

[0:12:22] Voorzitter, ik bevind mij in de

[0:12:24] bijzondere omstandigheid dat vandaag de staatssecretarissen naast mezelf vries is de voorzitter vries is collega als er kan ook nog geen leeuwarden heeft groot en zelfs de medewerker van dienst en redactie en verslag vries is. Dat geeft mij de gelegenheid. Voorzitter, om een klein stukje van onze tweede rijk staal met u te delen als dat mag want voorzitter, als ik aan dit debat denk dan denk ik aan het gieter mij die viool in en de mat mij de knip tangen ruud en dat betekent zoveelste gaat met de viool in en het moeten met de met de night. Dan moet dat eruit. Want vandaag, voorzitter, spreken we over de toekomst van dat toeslagen stelsel en mijn partij heeft ook vaker aangekaart hoeveel problemen dat toeslagen stelsel oplevert en door de ingewikkelde wirwar aan regelingen weten de mensen die ze het hardste nodig hebben de sociale zekerheid het slechtste te vinden en tegelijkertijd lopen ze risico op extreem hoge terugvorderingen, zeker in het geval van de kinderopvangtoeslag

[0:13:21] of ze worden om onduidelijke redenen net uitgesloten van toeslagen en de toeslagen zorgen ervoor dat de marginale lastendruk voor huishoudens extreem hoog kan worden. Het loont voor een parttime werkende zorgmedewerker vaak nauwelijks om extra uren te gaan werken omdat ze er niets van terugzien op een bankrekening

[0:13:39] en mijn collega van wijnbergen heeft twee jaar geleden een plan geschreven over hoe we de toeslagen af kunnen schaffen en het laatste woord over de verzilver baren heffingskorting is echt nog lang niet gezegd. En in het coalitieakkoord hebben we afgesproken de huurtoeslag te vereenvoudigen en de kinderopvangtoeslag vast te pinnen op vijfennegentig procent voor alle werkende ouders en directe financiering aan de kinderopvangorganisaties, zodat het risico op terugvorderingen drastisch verminderd

[0:14:05] en voorzitter, ondertussen hebben we afgesproken om verder te gaan met het wegnemen van de hardheid in het toeslagen stelsel net ook wat over de complexiteit. Dat is een maar de hard heden is echt een tweede en we hebben die knelpunten ook geïnventariseerd. En nu is het belangrijk dat de kamer zich uitspreekt over wat ze wil want niet alles kan en niet alles kan tegelijkertijd en vergeef me dat ik dan even de techniek induiken. Maar het is precies die techniek die zo hard uit kan pakken voor mensen in het kindgebonden budget is een van is een in of inkomens afhankelijke toeslag die ouders kunnen ontvangen

[0:14:37] en voor alleenstaande ouders is deze toeslag flink hoger. Dat scheelt meer dan tweehonderd zestig euro in de maand.

[0:14:43] Maar sommige ouders die in feite alleenstaand zijn, worden door de overheid gezien alsof ze een partner zouden hebben die ook voor de kinderen zorgt bijvoorbeeld een moeder die getrouwd is met een man die in de gevangenis zit krijgt bijvoorbeeld niet die tweehonderd zestig euro omdat ze een toeslagpartner heeft en diezelfde moeder die alleen een relatie heeft met die man krijgt die aan kop.

[0:15:02] Wel.

[0:15:02] En ik vind dat moeilijk uit te leggen en laten we er dan voor zorgen dat de mensen met een onvrijwillig elders verblijvende partner ook recht krijgen op die aanloop kop en voor de kennis. Dan heb ik het over visie nummer tien en graag een reactie van de staatssecretaris waarin ze niet alleen het financiële plaatje aanhaalt, maar ook haar eigen prioriteiten aangeeft ten opzichte van de.

[0:15:21] Ik heb een interruptie voor u van mevrouw, maar toch.

[0:15:26] Ik ben heel blij dat de collega's van d zesenzestig deze aan stipt hoef ik niet zo snel te praten en wat wat mij opviel de brief van de staatssecretaris. Ik ben heel benieuwd hoe de collega van d zesenzestig. Dat ziet overigens voor de vies opening zeg ik gewoon die nederlandse want ik ben niet rijk is dat die onder het kopje valt van dit zijn verbeteringen die we kunnen doen. Die maken het stelsel beter, maar er is geen geld en zo zijn er meer van die oplossingen, waaronder die voor die voor voor die alleenstaande ouders waar u het heeft met achterblijvers.

[0:15:59] Dus zullen we dan niets nu in de kamer zeggen staatssecretarissen. Wij geven u de opdracht mee regelt iets

[0:16:05] want hij is een kaart. Hij is uitgewerkt. Fiche lichter. Men schrijft op het kan. Het maakt de wereld beter is er maar één ding wat overblijft en ik denk dat de collega's met hield, moeten we nu gewoon gaan doen. Toch.

[0:16:17] Meneer de jong.

[0:16:18] Voorzitter, het debat begint fijn als mijn vrouw me toe en ik het hierover eens kunnen zijn, want wij vinden ook dat er moet gebeuren. Sterker nog, staat ook gewoon in het coalitieakkoord dat we die hard gaan aanpakken.

[0:16:27] De staatssecretaris heeft ook aangegeven. Ja, we moeten de middelen voor zijn, maar we hebben er wel afspraken over gemaakt. Dus ik heb de vragen ook maar zo ver was ik nog niet dat die me interrumpeerde van staatssecretaris. Hoe gaan we dit oplossen van dit zijn niet onoverkomelijke problemen

[0:16:41] waar ik ook echt mogelijkheden zie om dat nu ook op te lossen. Dus dat deel ik helemaal met mevrouw me toe. Voorzitter,

[0:16:49] Dankuwel. Een vraag van de heer als kan.

[0:16:53] Ja maar dat dat is geen antwoord op de vraag die een verandert toestel de want het klopt inderdaad. Ik had hem ook ik dat staat namelijk het coalitieakkoord voorziet wel in extra middelen voor de herziening,

[0:17:02] maar niet voor de verbetering. Dus ja wat heeft dat nou voor zin om verbeteringen met elkaar te zien.

[0:17:08] Vervolgens daar geen geld voor uit te trekken dat de soort marteling. We weten hoe het beter kan. We weten hoe we dat ook nog kunnen doen. Maar we hebben er geen geld voor. Dus blijven zitten met onvolkomenheden. Waarom heeft u geen geld gevonden. Zal ik mijn vraag.

[0:17:21] Voorzitter,

[0:17:23] ik heb een enorm vertrouwen in deze staatssecretaris dat ze binnen de middelen die ze heeft hier wel oplossingen voor zoekt dus maar ik vind het ook als we kamer als kamer eens worden kunnen worden over dekking. Want als de staatssecretaris aangeeft dat de pot niet groter wordt, dan zullen we eens moeten worden over dekking onder deze kop op te lossen. Koper daar wel ook met die uit te komen. Voorzitter.

[0:17:43] Dank u wel. Meneer de jong. Ik zie verder geen vragen. U was het een einde van uw betoog.

[0:17:51] Ik heb nog een half a voorzitter punt aan te doen en het is namelijk de verblijf status kindgebonden budget want ik heb nog zo'n voorbeeld. Vorig jaar is besloten het koppeling beginsel deels los te laten bij het kindgebonden budget

[0:18:03] voortaan geldt alleen de verblijfsstatus van de aanvraag en ouder. Het betreffende kind. Dus de uitvoering gaf piepend en krakend aan dat ze wellicht die verblijfsstatus van alle kinderen zou kunnen gaan controleren en het controleren van twee miljoen kinderen was net zo duur als het verstrekken van het kindgebonden budget aan die paar huishoudens waar het kind geen verblijfsstatus had. Toch bleef de overheid hard maar vraag aan de staatssecretaris zijn hoe verloopt de uitvoering van die controle. En hoe reflecteert de staatssecretarissen als mensen op deze casus nu rond ik echt dagvoorzitter. Want door al die techniek ben ik ook door mijn tijd heen laten duidelijk zijn dat we een eind moeten maken aan dit nodeloos complexe rondpompen van geld en het uitbrengen van mensen die we moeten.

[0:18:42] De helpen en.

[0:18:42] Maar om hoopvol in het vries af te sluiten. Altijd net kent ze altijd mat. Dan mag het maar ze altijd ken en dus als ik niet kan, zoals het moet dan moet het ook maar zoals het kan dankuwel.

[0:18:53] Nou dan ken de keel in het fryske bedanken. Meneer de jong. Ik heb u zojuist in het vries bedankt. En dan gaan wij vervolgens door naar mevrouw ma droeg die spreekt namens de fractie van.

[0:19:04] In links.

[0:19:08] Dank u. Voorzitter ongeveer de helft van nederland heeft te maken met een toeslag.

[0:19:16] Ben even stil want het is nogal wat. En dat brengt me eigenlijk meteen op mijn eerste vraag aan de staatssecretarissen. Waarom hebben we eigenlijk toeslagen nodig.

[0:19:27] Wat is het doel dat soort dingen.

[0:19:30] Want ik denk dat elk debat dat we hebben over de toekomstige stelsel waar collega van dijk het heeft wel begint bij de noodzaak.

[0:19:37] Ik heb daar een idee over. Maar ik ben heel benieuwd naar het antwoord van staatssecretarissen en dat brengt mij op het tweede en ik heb dat ook aan de collega's gevraagd welke denkfouten hebben we met elkaar gemaakt toen we het toeslagenstelsel hebben uitgevoerd. Ik doe volledig de analyse van collega achterkant als het gaat over de fraude bestrijding en wat daar is misgegaan.

[0:19:59] Maar als we gaan kijken naar het inkomens instrumentarium en de rijksoverheid. Voordat we toeslagensysteem hadden, hadden we de huurtoeslag of de huursubsidie die rechtstreeks de corporatie gingen. Dus we hebben stelsels gekend die uitging veel meer van de voorziening en veel directer. Wanneer zijn we van afgestapt hebben een een denk stap gemaakt waarin we dachten het is heel goed ontbijt individu neer te leggen werd charlois het individu heeft overzicht. Dat is een analyse die we terugzien. In alle rapporten staat proporties inmiddels prins niet meer uit. Want zonder voor de bomen lees ze allemaal digitaal. Maar ik ben wel heel benieuwd wat staatsecretaris als de grootste denkfouten ziet

[0:20:39] dat brengt me op het derde

[0:20:42] van naast rapporten sla ik af en toe de grondwet wel eens bij en dan kijk je naar je naar onze sociale grondrechten en collega opzichten die je herinnert ons er vaak en gelukkig zeg ik erbij vaak genoeg aan van dat is een van de redenen waarom we zo rijk serkan instrumentarium hebben want uiteindelijk gaat erom kun je goed wonen in dit land kun je rondkomen. Heb je een dak boven je hoofd? Heb je voedsel op tafel? Kun je zorg voor de mensen om wie je geeft en krijgen goede zorg. Dat betekent dat deze megaoperatie de ambitie van het kabinet en dus van deze staatssecretaris is dat we de ambitie hebben om de toeslagen af te schaffen. Dat betekent dat een ontzettend grote andere beleidsmatige ambitie dan naast ligt. Die gaat over hoe regel je dan dat je goed kunt wonen. Hoe regel je de inkomensvoorzieningen en mijn vraag dan aan de staatssecretaris is is deze staatssecretaris verantwoordelijk voor de vervanging van het toeslagen stelsel en zo. Nee. Wie is dit dan wel en wat zijn de afspraken over de samenwerking.

[0:21:43] De volgende vraag die ik heb voorzitter, is er een en dat ga ik gewoon eerlijk over zijn want ik ben heel benieuwd naar de antwoorden, maar wij zijn zelf ook een nadenken is een irritatie observatie eigenlijk een observatie waar een irritatie uit volgt en dat we naast de grote denkfout en echt de misstappen zoals collega's. Er kan dat gezegd heeft die die mensen echt overreden hebben door de overheid we ook een logica zien,

[0:22:06] namelijk dat we het soms problematisch lijken te vinden dat iemand net iets extra te veel krijgt

[0:22:13] iemand met een laag middeninkomen dan dat we iedereen geven waar ze recht op hebben en mijn vraag

[0:22:19] aan de staatssecretaris is wat is voor haar via uw voorzitter, een groter probleem

[0:22:24] dat iemand met een laag middeninkomen

[0:22:27] iets teveel krijgt

[0:22:29] de of

[0:22:30] dat er grote groepen mensen zijn

[0:22:32] die niet krijgen en dat brengt mij op het concrete punt. Dat wordt ook aangegeven in in de brief.

[0:22:38] Het aantal mensen dat via toeslagen onder het bestaansminimum valt en de casussen kennen we als je in de ww of in de via zit en je krijgt een aanvulling via toeslagen. Dan val je onder het bijstandsniveau.

[0:22:54] Mijn vraag aan de staatssecretarissen om hoeveel gevallen gaat dat.

[0:22:58] En wat gaan we eraan doen want ik lees in analyse eigenlijk als er maar lang genoeg wachten gaat de bijstand naar beneden. Want we gaan de afbouw van dubbele heffingskorting daar ook doen. En dan lost het probleem zich op terwijl ik denk dat het antwoord is dat het asociaal is dat er mensen zijn die onder het bestaansminimum vallen

[0:23:17] deelt de staatssecretaris dat

[0:23:19] en tot slot

[0:23:21] het bakje

[0:23:22] met oplossingen en complimenten voor geven dat men hard gewerkt heeft naar aanleiding van de motie wilders en van wijnbergen een oplossing kaart te brengen en ik las de brief en ik lag een prachtige passage met allemaal dingen die we beter kunnen doen. Ik zag een. Ze zijn nog haalbaar. Ook onbedoelde partnerschappen bij samengestelde gezinnen

[0:23:40] het wel toekennen van de alleenstaande ouder koppen kindgebonden budget waar collega's het over begon kinderopvangtoeslag voor werknemer promovendi geven voorkomen bij intrekking van verblijfsvergunning met terugwerkende kracht.

[0:23:51] Zo kan ik doorgaan. Allemaal knelpunten waar we oplossingen voor hebben die haalbaar zijn. En dan sla ik de pagina om en dan staat er wel een hele grote ambitie om het allemaal beter te doen. Maar het geld hebben we niet geregeld bij het regeerakkoord. Dan denk ik zo kennen we deze friese staatssecretarissen niet. Die gaat dat gewoon regelen en mijn vraag is wat heeft die van ons nodig om dat te kunnen doen.

[0:24:13] Dankuwel mevrouw. Maar toch. Ik zie verder geen vragen vloeiend. Dus dan gaan we

[0:24:19] door naar mevrouw arib die spreekt namens de p.

[0:24:21] Vandaag dankuwel. Voorzitter, de heer de jong begonnen met drie niet meer collega's die een frisse achtergrond hebben bezitten ook een drie collega's met een marokkaanse achtergrond. Dus ik zou maar niet in het arabisch of marokkaanse berbers beginnen.

[0:24:39] Maar het is wel mooi om de diversiteit hier ook te zien bij zo'n onderwerp zeker. Ik zou bijna zeggen wij behoren tot de doelgroep van de belastingdienst. Dat dat ik even goed. Voorzitter, ik begin met een paar vragen voor om ze rustende berichten die ons nog steeds bereiken vanuit de ouders,

[0:25:02] namelijk dat er een aantal zaken nog steeds niet zijn opgelost en het gaat om volgende punten nog steeds zijn. Er verontrustende berichten dat mensen hun dossiers niet krijgen. Graag daar een antwoord op ook nog altijd berichten dat ze de dwangsommen doorlopen. Ondanks het feit dat dat amper lopen geen of te weinig schade-experts aanwezig aanwezig, waardoor het lastig blijkt

[0:25:30] de werkelijke schade vast te stellen. Hoe zit dit eigenlijk kan hier een oplossing voor gevonden worden. En dan de rol van de landsadvocaat. Dat is eerder ook door collega's omtzigt en mevrouw. Ik heb ik was vergeten. Mijn klokken en vrouw lijdt ook in andere collega's aan de orde is gesteld. Heeft die nou niet een bedenkelijke rol gehad in de hele affaire. Waarom koos de landsadvocaat voor een agressieve proces strategie, gebaseerd op argumentatie die blijkbaar werd geacht,

[0:26:06] moet een overheidsdienst uberhaupt wel op het scherpst van de snede procederen. Waarom bleven doorgeprocedeerd worden tegen gedupeerden, zelfs nadat de raad van state om was gegaan,

[0:26:20] heeft de landsadvocaat zich wel altijd opgesteld als waardige proces partij en bijvoorbeeld dus alle stukken altijd netjes aangeleverd bij de rechter

[0:26:31] en dan voorzitter een vraag hier al over het feit dat er ook gedupeerden zijn die bijvoorbeeld informele leningen hebben gehad.

[0:26:40] Via.

[0:26:41] Familieleden die moeten het nu ook allemaal bewijzen en het liefste ook via een liefste. Het moet via een notaris. Daar zou ik heel graag van de staats secretaris willen horen of er geen andere oplossing voor te verzinnen is dan voorzitter de risico of het risico kwalificatie model toeslagen

[0:27:02] op zesentwintig oktober tweeduizend, eenentwintig kwam amnestie international met een rapport over discriminatie bij de belastingdienst. Ze hebben zelfs

[0:27:15] toen geconcludeerd dat de toeslagen schandaal een schending van de mensenrechten is met een grote kans op herhaling en niet alleen nationaal, maar ook de prijs en price waterhouse heeft dat naar voren gebracht en het heeft wel heel lang geduurd voordat het kabinet met een reactie kwam de staatsecretaris van rij had maandag een paar maanden geleden gezegd dat er sprake zou zijn van discriminatie waren praktijken. Dus dat het nog geen racisme was. Maar goed. Het kabinet is wel met een reactie gekomen en ik las ook in de media dat deze staatssecretaris mevrouw de vries daar anders over dachten binnen de ministerraad en ik vind het toch wel heel erg belangrijk om hier van deze staatsecretaris te horen of zij echt intrinsiek erkent dat er sprake is van racisme binnen de belastingdienst. Dat wordt wel institutionele racisme genoemd, maar we weten allemaal dat als het zogenoemd wordt, zodat het vooral gaat om systemen maar niet over diegenen die verantwoordelijk daarvoor zijn en ik vind het wel verbazingwekkend dat wanneer ambtenaren die de eed hebben afgelegd of de belofte namelijk dat ze de wet uitvoeren en in de wet staat dat discriminatie en racisme strafbaar zijn.

[0:28:35] Mag niet.

[0:28:36] En dat ze in strijd handelen met de wet en dat daar geen consequenties aan verbonden. Dus ook daar graag een reactie op de toeslagen. Ik sluit me aan bij de vragen die collega azarkan heeft gezin gesteld. Maar mevrouw droeg dat dan wil ik me graag aansluiten bij het feit dat mevrouw van dijk naar voren gebracht dat er heel veel mensen geen beroep doen op de toeslagen.

[0:29:04] Ik zag laatst een item in het nos-journaal en dat vond ik nog schokkender over de

[0:29:12] energie toeslag dat mensen gewoon beroep kunnen doen op een bedrag dat er een mevrouw was en moeder die zei ik weet dat het is maar ik ga geen beroep doen op die toeslagen. Want straks word ik

[0:29:25] afgestraft. Dus er is ook een enorme angst. Juist bij die kwetsbare groepen die de toeslagen nodig hebben om beroep te doen op die toeslagen. En hoe gaat de staatssecretarissen bewerkstelligen dat mensen die het nodig hebben beroep op kunnen doen zonder dat ze afgestraft te worden door de overheid en ik zie de de voorzitter eerst aankijken dus dankuwel. Voorzitter,

[0:29:46] Dankuwel, mevrouw, ik wilde u niet onderbrekingen in dit verhaal. Dit stuk van het verhaal. Ik zie verder geen vragen. Inmiddels is ook die grinwis van de christenunie aangeschoven van harte welkom. Dan is het woord aan meneer omtzigt.

[0:30:02] Dankuwel voorzitter en dank voor een hele grote stapel rapporten die we in vier minuten moeten bespreken

[0:30:09] en dat is wel moeilijk want dit zijn best wel belangrijke debatten

[0:30:13] omdat wij hebben over allerlei problemen zitten in het toeslagen stelsel

[0:30:18] en wanneer het over de oplossingen hebben dan is daar niet veel animo voor maken we hier een fout. Dan hebben duizenden burgers daar enorm veel last van.

[0:30:26] Dat ben ik me ook zeer bewust omdat ik waarschijnlijk voor alle mensen hier het langst in de kamer zit. Iemand heeft net een vraag aan inge van dijk gesteld over haar cda verleden. Die had beter aan mij gesteld kunnen worden. Ik was toen de woordvoerder bij invoering.

[0:30:39] Ik wil eerst beginnen bij de twee maatregelen in het regeerakkoord staan. Het zijn de genormeerde huren en de kinderopvangtoeslag vijfendertig cent indirecte financiering, waarop collega's romke de jong met de lofzang.

[0:30:51] Maar daar heb ik helaas nog een kleine koude douche voor

[0:30:54] de genormeerde huren. Dat zou ik graag willen weten of dat gaat werken en ik zeg het maar gewoon als iemand gewoon een redelijk inkomen heeft en een huurwoning van zevenhonderdvijftig euro woont en daarna werkloos wordt of terugvalt in de bijstand.

[0:31:08] Dan wordt die persoon geacht te gaan wonen in een alleenstaande in een woning van vierhonderd euro.

[0:31:13] Alleen die woningen zijn niet beschikbaar in amsterdam of rotterdam

[0:31:17] en die persoon zou liefst al zijn tijd besteden aan het vinden van een nieuwe woning en niet aan aan het vinden van een nieuwe baan en niet aan het vinden van nieuwe woning. Als je echter dan twee honderd euro minder huurtoeslag krijgt een vroeger zou krijgen. Dan zak je door het bestaansminimum heen

[0:31:32] is de regeringscoalitie zich bewust van dit zeer frustrerend effect van de genormeerde uren of gaan we daar pas over praten wanneer het is doorgevoerd en graag zou ik daar een goede studie van willen hebben op basis van micro data.

[0:31:46] Als dat niet van tevoren doen gaan we in de problemen komen.

[0:31:49] Het tweede bij de kinderopvangtoeslag. Ik snap heel goed wat deze coalitie wil en ik heb ook respect voor de plannen. Dus begrijp me niet verkeerd.

[0:31:57] Maar op het moment zegt een aantal kinderopvangorganisaties

[0:32:01] de kinderopvang op vanwege een tekort aan mensen die daar werkt en op het moment dat je de kinderopvang bijna gratis maakt voor de middeninkomens en hogere middeninkomens omdat het nu niet is, zal de vraag gewoon toenemen. Dat weten

[0:32:18] krijgen we dan wat voor een toestanden krijgen we dan dat je formeel. Volgens de wet wel recht hebt als je in een nieuwbouwwijk woont op die kinderopvang. Maar dat je het nergens kunt krijgen. Is dit een verstandig beleid? Hebben we ergens gedacht aan een in groeimodel, zodat de sector het ook aan kan.

[0:32:36] En hoe zorgen ervoor dat er voldoende mensen in de kinderopvang gaan werken voordat dit project wordt doorgevoerd.

[0:32:44] Voorzitter,

[0:32:46] ook ik was onder de indruk van de fiches en ik zou een lans willen breken voor fiche. Vier. Dat is dat hebben ze altijd gekoppeld aan de motie omtzigt ook hier. Die ging alleen over samengestelde gezinnen. Maar dat betekende ook dat als de ouders samen met de kinderen een alleenstaande ouder alleen met een alleenstaand kind woont dat die alleenstaande ouder dan ook geen recht meer heeft op bepaalde toeslagen zoals kinderopvangtoeslag. Dat vraag ik al jaren om dat terug te draaien.

[0:33:13] Toen ik dat toen dat in de wet kwam, zei ik. Dit kan niet. En toen zei de regering dan moet u maar zorgen dat u enige miljoenen vrijmaakt voor de financiering daarvan, terwijl het niet mijn voorstel was.

[0:33:22] Ik vraag met klem om het recht te zetten nu dit drieëntwintigduizend burgers betreft

[0:33:27] en als er een uitzondering gemaakt kan worden voor de samengestelde gezinnen waarvoor het bedoeld was. Dan gaarne. Maar dat is geen noodzakelijke voorwaarde

[0:33:36] dan voorzitter, ik pak maar wat een paar dingen eruit. Want ik kan niet alles. Het opstarten van de invordering.

[0:33:43] Dan krijgen wij weer netjes te horen dat bij vierennegentig procent van de mensen het de de de definitief toegekende toeslagen niet leidt tot een terug te betalen bedrag van meer dan vijfhonderd euro.

[0:33:56] Deze indicator hebben vaker gehad en die heeft ons enigszins misleid. Want wat wij al die jaren niet begrepen was dat er een categorie was die tien of twintigduizend euro moest terugbetalen. Wij dachten dat het rond de vijf, zes of zevenhonderd euro zou liggen. Moeilijk,

[0:34:11] maar breng je niet aan een financiële afgrond. Als je er twee over kunt doen. Dat doet het met tienduizend euro. Wel

[0:34:17] hebben wij inzicht in als we de invordering gaan opstarten hoeveel mensen over een randje geduwd worden of de mensen zijn die niet herkend zijn als slachtoffer van toeslagen schandaal, maar wel tienduizenden euro's moeten terugbetalen. Die leidt tot lengte van jaren

[0:34:32] onder het bestaansminimum gaan duwen en voorzitter, dat bestaansminimum is hoger dan de allerlaatste opmerken als we dat permitteert. Ik zal in ruil daarvoor niet in het nedersaksisch gaan praten.

[0:34:47] Ik zou niet weten wat het risicoclassificatie model is vertellen. Dus ik ga hier ook echt de biedt nauwkeurig op

[0:34:57] en zou gezocht worden of er nog meer modellen met risico's scores zijn, zijn er nog meer modellen gevonden bij de belastingdienst of de belastingdienst toeslagen of risico's scores die gebruikt zijn en ik hoop dat die kast een keer helemaal uitgemest wordt. Want anders krijgen we een soort druppel effect dankuwel. Voorzitter,

[0:35:16] Dankuwel meneer omtzigt. Ik heb een vraag voor u van mevrouw. Maar toch.

[0:35:21] Mijn laatste interruptie. Voorzitter,

[0:35:23] ik kom zo.

[0:35:26] Ik ben een machtsblok

[0:35:29] je nooit.

[0:35:30] Dat lijkt me heel lastig.

[0:35:33] Shit.

[0:35:36] Ja. Nee. Nooit. Check. Mijn vraag en ook meteen wat geleerd en die gaat over de bestaansminimum en bestaanszekerheid in nederland en mede door de inzet van de heer omtzigt, is de minister van szw bezig en komt er een commissie om te kijken wat het eigenlijk is en wat je daarvoor nodig hebt.

[0:35:55] U heeft een paar zaken aangehaald. Uw eigen inbreng. Ik heb een paar fiches eruit gehaald waar we gewoon aanwijsbaar zien dat de regelgeving ervoor zorgt dat je daaronder zakt,

[0:36:06] zouden er opzicht iets willen zeggen over hoe die twee samenhangen, want het zou zomaar kunnen zijn dat wat de commissie oplevert. Heel veel betekend voor de opdracht die deze staatssecretaris heeft, vraag ik u de voorzitter.

[0:36:16] In omtzigt.

[0:36:17] Voorzitter, ik wacht nog steeds op de instelling van die commissie en ik zeg ook maar even bij dat iedere keer als ik een als ik iemand uit het kabinet vraag dat ze twee dingen uit die motie niet goed begrijpen.

[0:36:28] Het eerste wat het niet goed lijkt te begrijpen is dat het bestaansminimum in nederland. Laten we dus geen normering voor hebben. Voor stikstof hebben we het wel tot op de nul komma nul vijf mol per hectare bestaansminimum niet is dat daar ook enige vorm van sociale participatie moet zitten

[0:36:46] en de normen die die keer genoemd worden, zijn de heden droge normen van eten en dat is het ongeveer

[0:36:54] en het tweede is dat er in die commissie ook aandacht moet zijn voor

[0:37:01] niet of je alleen theoretisch toegang hebt en dat noemde ik dat woning die woning als voorbeeld, maar ook praktisch kunt vinden. Dus als je theoretisch zegt van u moet voor vijf of zeshonderd euro een woning kunnen vinden. Dan vind ik dan moet u binnen een half jaar zoeken die woning ook kunnen vinden. Hoeft niet helemaal uw favoriete kleur op de muur te zijn, maar de woning er wel zijn

[0:37:21] en als die twee dingen die niet inzitten. Dan zijn we weer in een theoretisch model aan het werken wat ik overigens als econometristen heel graag door. Maar het heeft niks met de werkelijkheid te maken en ik zou deze regering op het hart willen drukken om dat onderzoek snel te beginnen want ik wist afgelopen oktober toen ik deze motie indiende niet hoe hard de bestaanszekerheid crisis zou worden door. Ik had de inval in oekraïne zelf ook niet honderd procent voorspelt, zal ik maar zeggen. Maar hij is wel heel nodig.

[0:37:48] Dank u wel.

[0:37:50] Inmiddels is ook de heer stoffer namens de sgp geschoven van harte welkom. Dank u wel. Meneer omtzigt. We gaan door naar de heer grinwis namens de christenunie.

[0:38:02] Voorzitter, excuus aan mijn collega's dat ik ietsje later ook was. Dus ik weet niet in hoeverre ik in herhaling ga vallen.

[0:38:10] Maar.

[0:38:10] Voor zover het is de tijd waarin we zaken afschaffen die we nooit in hadden moeten voeren.

[0:38:16] De verhuurderheffing

[0:38:18] die i a c k. De inkomensafhankelijke combinatiekorting en ja, ook de toeslagen.

[0:38:24] Maar daar wil ik wel een dikke streep onder zetten onder de laatste woord toeslagen. Want dat is een enorme operatie en die gaat heel veel vergen. Die is wat mij betreft echt noodzakelijk hadden ze nooit in moeten voeren, maar we hebben ze ingevoerd en ze zijn nu wel soms op de haagse tekentafel of laat soms weg. Ook wel zo'n fijn koopkracht instrument geworden en zo. Precies en fijnmazig dat ze niet zonder meer en zonder oude zijn af te schaffen en dat dat dat dat besef ik

[0:38:57] maar toch wel mijn oproep en vragen aan de staatssecretarissen staat dat eind perspectief van een toeslag loos stelsel nog met hoofdletters geschreven in haar notitieboekje of wat dan ook,

[0:39:13] Een interruptie van de heer omtzigt.

[0:39:16] En voorzitter, ik snap de ambitie om geen toeslagen te hebben,

[0:39:20] maar

[0:39:23] we hebben in nederland al

[0:39:26] meer dan honderd jaar een vorm van subsidiëring van woningen en de ene keer kunt het subsidiëren aan de bron. Dus je kunt zeggen van subsidiëren woningbouwcorporaties of andere zodat ze hun woningen voor driehonderd euro beschikbaar stellen. Je kunt het huursubsidie noemen op basis van een

[0:39:43] van hun inkomen anderhalf jaar geleden of je kunt het huurtoeslag noemen op basis van het huidige, maar er blijft een categorieën over van het voorspel ik u die de eigen woning niet kan betalen zonder enige vorm van

[0:39:55] hulp en hetzelfde geldt voor de kinderopvang. We doen het nu misschien straks rechtstreeks via de instellingen. Maar het hele idee dat je er rechtstreeks voor verantwoordelijk kan zijn kan niet. Dus gaan we naar afschaffen of goud in de van stukje verplaatsen van laat later een klein beetje eerlijk over.

[0:40:10] De zijn zou ik zo zeggen.

[0:40:13] Dank voor de vraag. Maar ik was nog maar net begonnen. Want na dit na dit na dit ideaal kwam natuurlijk dat er iets voor in de plaats moet en en dat is inderdaad besef ik ook niet dat het vanuit een soort huidige complexe wereld dan

[0:40:26] alleen maar eenvoud en paradijs. Dat dat dat dat dat dat dat dat daar wil ik me ervan bewust. Ja. Dus eerste ideaal. Maar inderdaad, het vergt nog heel veel keuzes. Inderdaad. Ga je dat alleen via de woningcorporatie doen of verwerk je dat op een of meer in een uitklapbare heffingskorting dat die die die komt die component voor huur, ondersteuning of woon ondersteuning naar kinderopvang hebben we nu een keus gemaakt. Zorgtoeslag is in wezen natuurlijk een toeslag die naar iedereen gaat. Ja, waarom hebben we überhaupt een zorgde vlagtwedde strikt genomen niet aan de zorg is gekoppeld. Dus als je ze allemaal zo. En de kinderen onder de budget zou je ook een kinderbijslag kunnen verwerken. Of zou je anderszins in een uitklapbare heffingskorting kunnen verwerken. Dus dat is eigenlijk even want ik zie dat hier om zich te drukken verplichtingen elders heeft, maar deze instantie heeft mijn antwoord. Maar ik ga je graag tot in de laatste uurtjes over met met college om zich in gesprek.

[0:41:24] Dankuwel. Die omtzigt verder geen treinen. Ik heb nog een interruptie van de de jong.

[0:41:30] Voorzitter, als de heer ging dus begint over paradijselijk. Dan weet ik dat een goede dag wordt. Dus ik pak deze kans ook en dan ben ik ook heel blij met oproep van de heer grinwis die die die ook zegt van ja, we moeten hier wat mee en mensen vragen neer gymles. Wilt u ook met mij aan de slag om die hart heden ook weg te halen. Terwijl we die toeslagen proberen af te school en schaffen. U kent het plan van mijn voorganger stefan wijnberg over de waren heffing korting. Ik hoor heel goed zeggen van ja ik zie daar kansen in. Dus wilt u mij in iedergeval de slag om die hard heden uit toeslagen.

[0:42:01] Weg te halen.

[0:42:04] Voorzitter, sterker voorafgaand aan dat collega's van wijnberg met zijn plan kwam en ikzelf een plannetje schreef. Ze kwamen motie bruins van wijnberg en ik zei de gek mocht omschrijven destijds. Dus daar zat helemaal niet het idee in van

[0:42:22] we hebben hogere minimumlonen.

[0:42:23] We hebben iets ter vervanging van die van die het toeslagen nodig en dat was al in tweeduizend drie. Weet ik nog toen over de komst van de toeslagenstelsel werd gesproken, moeten we niet in de geest van milton friedman en naar een mekka in kan tekst, naar een uitklapbare heffingskorting in de in ons model en dat zijn allemaal zaken die toen terzijde werd gelegd. Ik kan me nog herinneren dat joop wijn toen zei no texas, no games. Dat was ongeveer zijn. Zijn zijn frame waarmee hij het idee van een uitklapbare heffingskorting of een andere vorm van negatief in context terzijde schoof. Dat is achteraf vind ik een hele dure fout geweest.

[0:43:03] Dus mijn antwoord is eigenlijk mijn mijn korte antwoord is ja.

[0:43:07] En ik zie dat de heer de jong daar tevreden mee is. Dus gaat hij door meneer grimm.

[0:43:12] Is voorstellen. In mijn antwoord heb ik eigenlijk ook een vraag naar de staatssecretarissen. Ik zou dan graag ook willen dat het de methode om uberhaupt ooit van toeslagen af te kunnen. Want eigenlijk is de stap naar genormeerde huur huren ruimtes te huur component uit de huurtoeslag halen is eigenlijk een tussenstap op weg naar een eventueel volledig vervangen van de huurtoeslag door een ander instrument of door het incorporeren in in het in de inkomstenbelasting. Hoe dan ook wil ik eigenlijk vragen of zij echt bereid is toe te zeggen om de de de de vormgeving van een uitklapbare heffingskorting verder uit te gaan werken en dan verschillende varianten ook die belastingtechnisch uitvoerbaar zijn en ik vraag het hier om wij als christenunie zijn voorstander van eigenlijk een heffingskorting op huishouden. Het niveau naar uitvoering technisch leidt dat tot problemen. Dus moet je misschien toch naar een en heeft een uitklapbare heeft een verzilver waren heffingskorting op op individueel niveau. Er zit dus allemaal behoorlijk

[0:44:17] de logische keuzes onder

[0:44:18] ons vertrekpunt van benaderen van van van van dit vraagstuk is die van dat van het niveau van het huishouden, maar kan dat uberhaupt is een uitklapbare heffingskorting, een zichtbare heffingskorting op het niveau van het huishouden te doen voor de belastingdienst of ze zijn er zo veel bezwaren staan er zoveel bezwaren in de weg dat we dat niet moeten willen. Dat wil ik graag eigenlijk uitgevoerd zien en eigenlijk ruim voordat dit kabinet ten einde is dan wel ter ziele gaat.

[0:44:47] Voorzitter

[0:44:49] klinkt

[0:44:50] ja

[0:44:51] ik kan niet in de toekomst kijken. Dus ik hou alle opties open. Voorzitter, zijn we aan de ben ik aan het einde van spreekt uit.

[0:44:59] Martin heeft nog een halve minuut.

[0:45:02] Door de iets waar ik het vaker over heb gehad is het niet gebruik van toeslagen. In tweeduizend zestien was het laatste moment waar cijfers van hebben. En toen maakten tweehonderd vijftigduizend huishoudens. Geen gebruik van zorgtoeslag en een proces huishoudens maakte geen gebruik van kind onder budget terwijl ze daar wel recht op hadden. Dat vind ik eigenlijk onbestaanbaar bij de algemene financiële beschouwingen heb daar motie over ingediend aangenomen bij verantwoordingsdebat nog een keer naar gevraagd. Nou deze zomer komen de geactualiseerde cijfers. Maar wat ontbreekt is eigenlijk welke concrete maatregelen treft het kabinet nou precies om niet gebruikt terug te dringen en dat kan wrang zijn bijvoorbeeld bij die kat huisregels van dertigduizend. Dat kan gaan over iemand die een poosje. De toeslag is ingenomen. Maar later toch weer uitgekeerd kreeg et cetera terwijl die dus eigenlijk dan geen toeslag heeft gemist. Maar toch die dertigduizend heeft. Stel dat nou tegenover iemand die ook recht op kinderopvangtoeslag. Maar die niet aanvroeg. De angst ook van mensen om na het kinderopvangtoeslag nog een toeslag aan te durven vragen. Mevrouw arib ging daar al even op in dat soort aspecten die alleen al moeten ons heel hard laten lopen om ervoor te zorgen dat niet gebruikt.

[0:46:08] Echt naar nul. Dus kwam misschien niet met zoveel mogelijk teruggedrongen en dat mensen die er recht op hebben dat je ook daadwerkelijk een toeslag krijgen dat even als laatste oproep van besteedt niet alleen aandacht aan nieuwe zaken

[0:46:19] vijvers, maar ook

[0:46:21] ik breng het onder de aandacht en meer dan met zag dat.

[0:46:25] Zou.

[0:46:25] Voorzitter. Dank u wel meneer geen is.

[0:46:29] Dan gaan we naar de heer stoffen die spreekt namens de.

[0:46:33] De sgp,

[0:46:35] Je hebt een voorzitter en excuses dat ik ook veel later ben ik doe tegelijkertijd een debat in de plenaire zaal

[0:46:42] rond de u top.

[0:46:43] Maar goed nu mijn inhoudelijke bijdrage op

[0:46:46] het toeslagen.

[0:46:48] Voorzitter, het toeslagen stelsel is steeds kolossale geworden. Inmiddels ontvangt ruim zeventig procent van de huishoudens een of meer toeslagen.

[0:46:57] Wat begon als ondersteuning voor lage inkomens is een noodzakelijk kwaad geworden om de hoge belastingdruk op huishoudens te compenseren

[0:47:04] dat het toeslagenstelsel daarom enorm versoberd moet worden. Daar ben ik zeker niet de enige. Dat moet over zowel die dat vindt in samenhang moet dat over met fors lagere belastingen

[0:47:14] en het moet ook drastisch vereenvoudigd worden. De inspecteur-generaal bart snels die als kamerlid ook enorm waarderen

[0:47:21] dronk haar deze week ook nog op aan.

[0:47:24] Voorzitter, na het lezen van het coalitieakkoord was ik toch een beetje teleurgesteld in de plannen om de toeslagen af te schaffen of eigenlijk in het gebrek aan plannen.

[0:47:31] De huurtoeslag wordt aangepast tot en met norm huren gerekend wordt. Ik heb wel een paar vragen bij. Want hoeveel sociale huurders gaan er daardoor op achteruit. En hoeveel midden huurders krijgen daardoor wel huurtoeslag

[0:47:42] en ook de kinderopvangtoeslag wordt uitgebreid dit jaar geeft de overheid zo'n drie komma acht miljard euro uit aan kinderopvangtoeslag.

[0:47:49] En daar moet nog twee komma twee miljard bijkomen.

[0:47:52] En natuurlijk begrijp ik dat het voor de uitvoering goed is als de overheid de kinderopvang voor iedereen sponsort,

[0:47:57] maar het kabinetsvoorstel zorgt ervoor dat het samenleving betaalt voor de opvang kosten bijvoorbeeld een en voor een tweeverdieners gezin dat een ton of meer verdient

[0:48:06] en voor andere gezinnen die deze inkomensondersteuning totaal niet nodig hebben.

[0:48:10] Het kabinet schaft hiermee de toeslag niet af. Naar het toeslagen stelsel wordt nog omvangrijker

[0:48:16] en mijn vraag aan de staatssecretarissen is of ze met me eens dat de voordelen van de hoge kinderopvangtoeslag vooral bij de hogere inkomens terechtkomen

[0:48:23] en hij vraagt erbij waarom kiest het kabinet ervoor en welke opties zijn nog meer overwogen om de kinderopvangtoeslag te vereenvoudigen.

[0:48:32] Voorzitter, het tekort aan personeel bereikt ook de kinderopvang. Vorige week zegt een kinderopvang organisatie contracten op en mogelijk volgen er nog meer vraag is welke gevolgen heeft het voor het kabinetsplan om de kinderopvangtoeslag te verhogen. En hoeverre verwacht de staatssecretaris extra vragen hoeveel extra personeel kosten plan.

[0:48:51] Voorzitter, de kind regelingen vereenvoudigen kan wel. De sgp heeft een voorstel laten doorrekenen om de kindregelingen te vormen waarmee het begrijpelijk en eenvoudig wordt.

[0:49:01] Uiteraard staan wij open voor verdere verbeteringen, maar het laat zien dat er veel mogelijk is

[0:49:06] hoeveel ons plan wat we eerder hebben overhandigd aan de minister van

[0:49:11] sociale zaken. Dat begrijp ik nogmaals warm aan bij deze staatssecretarissen en mijn vraag is of ze bereid is om dit plan of delen van dit plan te betrekken bij de herziening van het toeslagenstelsel.

[0:49:22] Voorzitter, dan het risicoclassificatie model. Dat leidde soms tot hele vervelende gevolgen. Mensen kwamen onterecht op fraude lijsten en de privacy van toeslag ontvangen smit niet altijd geborgd.

[0:49:33] En wat dat betreft goed dat dit model is stopgezet, maar daarmee is fraude of oneigenlijk gebruik van toeslagen niet verdwenen. Van mijn vragen hoorde het toegezien op fraude en oneigenlijk gebruik

[0:49:44] en kan de staatssecretaris toelichten hoe de handhaving nu is vormgegeven.

[0:49:48] Voorzitter, in debat over toeslagen gaat het vaak over wat fout gaat. Maar tegelijk kunnen we ook constateren dat er heel veel wel goed gaat dankzij hardwerkende ambtenaren en ik zie ook een organisatie die investeren in dienstverlening

[0:50:01] begin twintig, twintig heb ik het toenmalig staatssecretarissen aangespoord om zich in te zetten voor toegankelijke steunpunten in de regio en ik ben heel blij dat er inmiddels tien extra steunpunten zijn gerealiseerd. Ook dat kan bijdragen aan het begrijpelijker maken van de toeslagen.

[0:50:15] De stelsel,

[0:50:16] En mijn laatste vraag is dan ook welke plaatsen staan er nog meer op de planning en wordt bij de nieuwe steunpunten van de belastingdienst ook altijd de afdeling toeslagen meegenomen

[0:50:26] en dan laat ik het bij een grapje.

[0:50:28] Dankuwel. Meneer stoffen. Ik zie een vraag van de heer.

[0:50:31] De.

[0:50:33] Voorzitter, dan toch even terugkomend op de kinderopvang. Want want als ik het als ik het lees zoals ik het wil lezen dan gaan we richting die publieke voorzieningen die vijfennegentig procent.

[0:50:43] Mijn vraag aan de heer stoffen is dan

[0:50:45] waarom zou dat minder gericht zijn dan het het kind de regeling plan van de sgp. Want dat is toch gewoon een grote uitbreiding van de kinderbijslag en

[0:50:54] de tweede vraag die jij hebt ziet de heer stoffen dan geen voordelen

[0:50:59] van kinderopvang, want ik heb zelf drie jonge kinderen en ik zie het enorme voordeel dat ze van elkaar leren en het spelen in de kinderopvang.

[0:51:07] Dus ik was toch wel even benieuwd wanneer stoffen er tegenaan kijken.

[0:51:10] De is stoffen.

[0:51:11] Voorzitter, er zullen ongetwijfeld voordelen aan zitten. Maar wij zeggen geef gezin nu een vrije keus. Als je zegt van wij vinden het

[0:51:20] fijn dat onze kinderen deels naar de kinderopvang gaan

[0:51:24] of niet of helemaal laat dan een keus zijn die in het gezin onze keus zou zijn om dat niet te doen of eventueel deels te doen.

[0:51:31] Maar nu is die vrije keuze niet. Het is nu als je het niet doet

[0:51:35] dan betaal je er ook aan mee

[0:51:37] en via de afdrachten die we via de belastingen doen en doe je er wel aan mee. Ja, dan is het voor je gevoel gratis. Maar goed dat moment dat je uit de kinderopvang

[0:51:46] zelf bent en dan betaal je nog jaar ook weer daaraan mee. Dus wij zeggen dat het gewoon daar terechtkwam. Maar het is geef gezin een eigen keuze en geest. Wat dat betreft dat budget in eigen handen en dan kunnen ze kiezen,

[0:51:57] gebruiken we dat om in te zetten omdat kinderen naar de kinderopvang te doen of niet.

[0:52:02] En dat zal een aantal jaren zijn met jezelf. Een heel stuk van je salaris erbij moet dragen. Maar dan heb je al die jaren later weer niet en heb je ook minder belasting afdrachten. Dus daar zit ie ongeveer voor.

[0:52:12] Dankuwel. Meneer de jong.

[0:52:15] Ja.

[0:52:16] Voorzitter. Ik ja ik eigenlijk zegt de heer stoffen het heel eerlijk. Als het aan hem ligt, is het niet doen of deels doen. Dat is eigenlijk wat hij zegt over de kinderopvang, zodat letterlijk en daar zitten we dan toch wel verschillend in.

[0:52:28] Voorzitter, dan spreek ik over mijn situatie. Mijn keus.

[0:52:33] Zoals wij als sgp tegenaan kijken. Mocht je de keus willen maken om het volledig te doen. Prima dat je dat geld wat je daarvan uit het sgp plan voor krijgt. Zet je daarvoor in de. Je zult een stuk eigen bij moeten dragen, maar ook de inkomsten uit je werk die daar weer uitkomen en voor de jaren dat er speelt en kinderopvang nodig hebt. Maak je heel vrij die keus. Dus dat ons daar zeggen we eigenlijk zou ook voor een liberaal geweldig moeten zijn. Volledige keuzevrijheid

[0:52:57] voor iedereen.

[0:53:01] Meneer de jong niet overtuigd.

[0:53:04] Ja. Voorzitter. Nee inderdaad niet overtuigd omdat ik omdat ik juist heel veel voordeel zien dat plan en en ik kan best begrijpen dat er stoffen en ik daar anders in zitten. Onze partij de anders inzitten. Maar waar het mij wel om gaat is dat dit een kans is ook een kans is om onder andere zaken, zoals bijvoorbeeld de personeelstekorten toch op te kunnen lossen. Om ook de keuze te geven want daar heeft eerst toch ook de keuze te geven aan mensen om te kiezen om bijvoorbeeld ook meer te werken en dat loont gewoon heel erg in dit nieuwe plan en ik snap heel goed. Wat eerst over zegt u maakt er een andere afweging in. Ik heb ook bij elkaar daar niet op vinden. Maar voor d zesenzestig als liberale partij om keuzes te maken over meer schrijven. Ja dan zie ik toch echt wel de voordelen in van het plan dat nu voorligt.

[0:53:48] Voorzitter, je kunt altijd in extremen gaan zitten. Laat dat nu probeert te voorkomen. Maar de keuze van d zesenzestig nadrukkelijk van die arbeidsmarkt wordt. Wij zien dat belang ook best wel in maar wij maken die keuze van zeggen. Het gezin als hoeksteen van de samenleving maakt daar nu de vrije keus.

[0:54:04] Ja, hoe je dat binnen een gezin regelt. Dat is aan ieder gezin op zich. En daar kun je meekomen in het huis dat bij beide ouders volop werken en je zet kinderen volledig bij de kinderopvang. Wij zeggen altijd dat maken we graag een andere keuze en die kan zijn op het vlak van de een van de ouders volledig thuisblijft. Als je tenminste de twee hebt. Dat kan soms ook maar eens heel anders zijn natuurlijk dat er iemand overleden is of zo. Scheiding enzovoort kan het heel moeilijk liggen. Maar of die tussenweg maar met ons plan zou iedereen moet een beetje bijbetalen. Maar iedereen als je naar die volledigheid gaat. Iedereen kan hele vrije keuzes maken ook als je de keus maakt als er twee ouders zijn om een gewoon volledig thuis helder onvolledig voor de kinderen te zorgen.

[0:54:45] Dankuwel meneer stoffen. Meneer de jong is overigens ook douchen, interrupties. He. Maar ik zie nog wel een en hand van heer grinwis.

[0:54:53] Voorzitter, de ik ga nog even door mijn naam vanuit een ander perspectief. Want wat is keuzevrijheid. Als je geen euro aan een keuze overhoudt of een euro of een keuze alleen maar heel veel geld kost dus de dus ook maar een aspect en daarom even roep ik de eerste voorkomt om te denken. Dit kabinet schrapt de kinderopvangtoeslag en wil uiteindelijk wil

[0:55:18] dat het een soort bereikbare voorziening wordt met een kleine bijdrage voor iedereen, onafhankelijk van het inkomen.

[0:55:25] Daartegenover staat dat wij de inkomensafhankelijke combinatiekorting schrappen dus een belangrijke ongelijk gelijkmaker ook tussen een en tweeverdieners vervalt dan is het niet veel aantrekkelijker om gewoon het inkomstenbelasting eenvoudig te maken. Rechtvaardig en niet discriminerend na hoe je als huishouden je inkomen binnen binnen trekt binnenhaalt en hoe je arbeid zorg verdeeld. Maar dat je tegelijkertijd ervoor zorgt dat als die keuze wordt gemaakt voor kinderopvang dat eigenlijk geen onbetaalbare keuze is leerstof.

[0:55:56] Voor ze dan komen er al een hele andere aanvang situatie. Dus

[0:56:02] kijk ik kan niet alle implicaties overzien. Maar ik wist dat deze route me aantrekkelijker uit dan de route die de de jongste juist ook als ideaal schetste

[0:56:11] voor werken of studeren. Als wij drieën privé bij elkaar zitten met de beste uit zouden komen. Maar dat terzijde. Maar ik vind dit wel een aantrekkelijke route om te verkennen waarbij ik niet zeg van dat is honderd procent mijn keus. Maar als je begint bij dat eerste dat je gewoon

[0:56:24] compleet vrij zeg maar een belastingstelsel. Heb je nou daar kan iedereen zit daar gelijk in en dat is heel eenvoudig. Dan kun je wellicht ook nog wat andere stappen zetten. Ik kunt niet gelijk van hoe ver moet je nagaan hoe dat misschien maar ik zou daar wel eens met elkaar over na willen denken.

[0:56:39] Dat klinkt op zich hiervoor een deel best een aantrekkelijk zeker het eerste deel hebben elkaar gevonden.

[0:56:43] De voorzitter. Dus ik heb de je niet veel door. Want voor je het weet

[0:56:49] komt er zo wat anders.

[0:56:51] We komen er hele mooie dingen tot stand. Ja. Dankuwel. Ik geef ik geef het voorzitterschap even door aan de heer als kan, zodat ik ook zelf nog een

[0:56:59] korte bijdrage kan leveren.

[0:57:01] Voorzitter, dank dan geef ik graag het woord aan de heer iets zien als laatste spreken namens de fractie van de vvd. Ja ik ik.

[0:57:08] Ik zat wel een beetje in mijn teksten schrappen. Want heel veel goede dingen zijn die zijn al gezegd. Dus ik moet een beetje improviseren, maar onze toeslagen die bieden ondersteuning aan mensen om toegang te hebben tot vitale voorzieningen via toeslagen stelsel wordt jaarlijks heel veel geld uitgekeerd aan heel veel mensen duizelingwekkende bedragen en getallen in veel gevallen verloopt dit proces redelijk goed maar dan vooral voor mensen die hun weg kunnen vinden in het systeem en die zich in een stabiele levensfase bevinden. Echter, voor heel veel mensen is het toeslagensysteem enorm ingewikkeld en het leidt tot hoge terugvorderingen en andere grote problemen, met als meest schrijnende uitkomst het diepe leed dat tienduizenden mensen is aangedaan rondom kinderen opvang toeslag. Nu liggen de plannen en er is net al aan gerefereerd om die toeslagen omdat fundamenteel anders te gaan doen om dat af te schaffen. Maar ik wat ik nog. Ik zie ambities van van ook in het regeerakkoord. Maar wat ik toch een beetje mis op dit moment. Dat is een concreet tijdpad. Ik lees dat ook in de.

[0:58:17] Van.

[0:58:17] De of in het rapport van de inspecteur generaal die maakt zich daar ook die maakt zich ook zorgen over wat is nou het tijdpad. Wanneer kunnen we concreet stappen verwachten en wat zijn ook de de tussentijdse mijlpalen die we die we daaraan kunnen slaan. Ik vond de de beleidsprioriteiten brief die ik heb gelezen. Die vond ik die vond ik daar nog niet helemaal duidelijk in. Dus dat kan. Wat mij betreft een stuk duidelijker.

[0:58:43] Iets anders wat ik ook wat mij ook opviel waar ik ook me zorgen over maak is dat is die die die samenwerking tussen de tussen de ministeries de oud inspecteur-generaal die maakt er een stevige opmerking over. Die maakt zich daar zorgen over dat er tussen de ministeries waar het beleidsmatig allemaal geregeld moet worden en de uitvoering wat bij deze staatsssecretaris ligt dat daar in de communicatie en in de samenwerking nog nog wel het een en ander verbeterd kan worden. Ik hoor graag van de staatssecretarissen hoe zij daar tegen tegenaan kijkt dan even kijken. Naam de dienstverlening. Ik heb heel veel rapporten gezien over de verbeteringen in de dienstverlening de was ik was ik erg erg over te spreken. Want zolang we dat nog met het huidige stelsel moeten doen, is het belangrijk dat mensen goed geholpen.

[0:59:33] Worden.

[0:59:34] Ik vond het goed te lezen dat ik heb er ook in het verleden voor gepleit dat er meer fysieke balies in het land zijn geopend. Ik hecht erg aan menselijk contact van mens tot mens spreekt toch altijd een stuk beter dan van mens tot machine of antwoord apparaat bandje of wat dan ook maar ik schrok wel een beetje van de berichten rondom de bereikbaarheid en vrij recent in de krant rondom de belastingtelefoon. Daar moet echt wat aan gebeuren. Dat kan echt niet. Ik vind als mensen een overheid bellen dan moeten gewoon tenminste de telefoon worden opgenomen en dan moet ook iemand om de lijn krijgen die verstand van zaken heeft en die ze ook echt de wordt die ze te woord kan staan en die ze kan helpen ik echt een belangrijk punt van zorg. Het rapport van de nationale ombudsman waaruit blijkt dat kwetsbare ouderen. Maar ik begrijp dat dat meer is dan een dat dat meer mensen zijn dan een kwetsbare ouderen dat die geen gebruik maken van toeslagen schrok ook van

[1:00:31] want ja het kan toch niet zo zijn dat wij de faciliteiten ter beschikking stellen. Maar dat mensen om wat voor redenen dan ook, en misschien ook wel omdat ze omdat ze angstig zijn om contact op te nemen. Gelet op alles wat er gebeurd is om dan een aanvraag te doen of bouw bang dat ze het fout doen of nou ja ik maak me zorgen over wat gaat de staatssecretaris daaraan doen dan. Tot slot een aantal punten over de handhaven. Ja. Het moge duidelijk zijn dat risicoclassificatie model zoals dat gebruikt werd. Dat kan natuurlijk niet. Dat is dat had nooit gebeurd mogen worden. Maar het is tegelijkertijd ook van belang en waarom dat classificatie model en eerste zou ik ook meer over willen weten want ik lees ook in de stukken en dat is dan de andere kant van het verhaal dat het niet alleen werd gebruikt of werd ingezet of bedoeld was om fraudeurs op te sporen aan te pakken. Maar dat het ook bedoeld was oorspronkelijk maar ja als het als ik dat verkeerd zie, hoor ik dat graag. Maar om mensen te helpen aan de voorkant, zodat ze zich een weg konden banen doordat hele oerwoud van al die ingewikkelde regels.

[1:01:42] Hoe gebeurt dat op dit moment want dat is dat systeem dat dat ligt eruit en ik denk wel dat het belangrijk is dat dat we wel met z'n allen in kaart te hebben over in beeld hebben hoeveel mensen die dat nodig en behoeven die kunnen kunnen helpen. En dan tot slot, en dit is een discussie die moet denk ik

[1:02:01] op een volwassen manier met elkaar gevoerd worden, niet in extreme, zoals in het verleden wel eens gebeurd is. Maar wat wordt er nu nog aan handhaving gedaan op dit moment. Wat wordt er gedaan aan vrouw? Ik doe geen oproep tot een grootschalige fraude aanpak. Integendeel, maar ik vind wel dat we met elkaar volwassen gesprek moeten kunnen hebben om te kijken van ja wat gebeurt daar nu en op basis van welke criteria vindt dat vindt dat vindt dat plaats. Nogmaals niet om niet om uit te schieten. Maar gewoon om daar een zinvolle discussie met elkaar over te hebben. Dankuwel voor.

[1:02:37] Dank voor uw bijdrage wanneer het zien ga dan geef ik graag het woord aan de echte voorzitter van vandaag weer een sigaar.

[1:02:43] Dankuwel. Voorzitter,

[1:02:47] daarmee zijn wij aan het einde gekomen om me heen keek het allereerst mijn van deze kamer. Ik kijk even naar de staatssecretarissen. Hoeveel tijd zijn nodig heeft om om te reageren.

[1:02:58] Die voorbereiding nam misschien niet zo heel veel tijd nodig om te reageren. Maar ik moet ook even iets verplaatsen in dit gebouw. Dus ik zou

[1:03:05] vijfentwintig minuten nodig hebt.

[1:03:07] Vijfentwintig minuten. Dan gaan wij verder met deze vergadering. Om vijf over half drie,

[1:03:14] Dankuwel.

[1:26:57] Ik heropen deze vergadering. Aan de orde is het commissie debat toeslagen en we zijn toegekomen aan de eerste termijn van de staatsecretaris en ikzelf

[1:27:10] maar even kijken hoe het gaat maar ik zou ongeveer vier interrupties willen toestaan aan de kamerleden. Het woord is aan de staatssecretarissen.

[1:27:20] Dankuwel. Voorzitter,

[1:27:21] die getuige was super.

[1:27:24] En voor de andere kamerleden zal ik het daarbij bij. Later vandaag. Ik heb een aantal blokjes. Ik zal eerst iets algemeens zeggen dan over het de lange termijn

[1:27:35] vervolgens de verbetering van het huidige stelsel, de uitvoering en de dienstverlening dan eigenlijk een blokje overig maar kon daarna nog met een blokje gaat onder andere over het risicoclassificatie wel een institutioneel racisme

[1:27:51] en tot slot

[1:27:52] mag een blokje herfst,

[1:27:55] ook al is dat misschien niet helemaal onderdeel van dit debat. Maar toch een paar dingen nog nog over. Zeker omdat mevrouw arib daar ook een aantal vragen over had. Voorzitter,

[1:28:06] vandaag spreken we breder over de manier waarop we de toeslagen hebben geregeld. En wat we daar in de toekomst nog beter kunnen doen

[1:28:13] want iedereen die contact heeft met de overheid of het nu gaat om het stellen van een vraag. Het aanvragen van een toeslag of het aanvragen van een vergunning moet gewoon goed geholpen worden of te woord gestaan worden en het is belangrijk dat we er zijn als dat nodig is.

[1:28:27] Toeslagen zijn voor veel mensen van groot belang om rond te kunnen komen om het dak boven hun hoofd en zorgkosten en de opvang van hun kinderen te kunnen betalen en heel veel van de kamerleden zeiden dat ook veel mensen komen in aanmerking voor zo'n toeslag en daarmee is niet alleen een belangrijk stelsel, maar ook behoorlijk omvangrijk

[1:28:45] zorgtoeslag vier komma zeven miljoen huurtoeslag en komma vijf miljoen kindgebonden budget één miljoen en kinderopvang toeslag nul komma zeven miljoen huishoudens

[1:28:56] en in veel gevallen gaat dat goed. Maar er worden ook fouten gemaakt aan beide kanten voor mensen is het soms ingewikkeld om de juiste toeslagen uit de toeslagen op een juiste manier aan te vragen, maar ook wij maken zeker fouten. Vooral een ziet u als een situatie net even afwijkt van een standaard situatie?

[1:29:13] We hebben gezien dat dit tot hogere terugvorderingen kan leiden, soms terecht, maar we hebben ook helaas gezien dat als onterecht gebeurde en dat kan voor heel veel problemen zorgen in gezinnen en mensen keihard raken

[1:29:27] en die terugvorderingen willen we natuurlijk zoveel mogelijk voorkomen.

[1:29:31] Het is dan ook volkomen terecht voor mij betreft dat de kamer, maar ook de nationale ombudsman en de inspectie belastingdienst toeslagen en douane hier aandacht voor vragen

[1:29:38] en goed dus dat we het toeslagensysteem tegen het licht houden om het voor ons allemaal eenvoudiger en beter te maken.

[1:29:45] Het betekent wel dat er een hoop te doen is en we gaan ook een hoop doen. We gaan de manier waarop we de kinderopvangtoeslag en de huurtoeslag geregeld hebben fundamenteel aanpakken en dat is echt ambitieus. Ik denk dat we daar niets niets niets.

[1:30:03] Het moet je dat zeg nou kom maar even niet op.

[1:30:06] Maar we wachten ook niet totdat we wat zijn niet lichtzinnig. Dat klopt

[1:30:11] dat klopt.

[1:30:13] Dat was het woord wat ik zocht. Dank u, voorzitter, maar we wachten er ook niet mee. Tot het klaar is. We kijken ook naar verbeteringen op korte termijn naar onze dienstverlening, maar ook naar de uitvoering en de grootste opdracht erbij is. Wat mij betreft dat we steeds de mensen in de gaten houden voor wie we doen. Voor hen moet het duidelijk en werkbaar zijn en we willen dat de problemen zichtbaar worden voordat ze het groot worden

[1:30:34] en wijzigingen moeten waar nodig eenvoudiger kunnen worden doorgevoerd en we willen ook dat het voor de uitvoering behapbaar is

[1:30:42] dat als even een korte inleiding. Dan kom ik eigenlijk bij het het lange termijn waar een heleboel een kamerleden en partijen aandacht voor gevraagd hebben een heleboel hebben gevraagd naar wat is nou die ambitie van het kabinet

[1:30:56] die kopie die ambitie van het kabinet staat natuurlijk coalitieakkoord en dat is uiteindelijk het afschaffen van het toeslagenstelsel. Maar ik denk dat ook een aantal partijen hier al aangegeven hebben. Dat is niet een sinecure die je zomaar even oplost en ook niet alleen maar binnen de toeslagen deel dan zou je echt fundamentele moet kijken naar

[1:31:14] hoe ga je om met bijvoorbeeld een minimumloon, maar ook met de de belastingen, want het afschaffen zou echt enorme consequenties hebben voor de koopkracht van mensen en voor de portemonnee van de mensen thuis die nu die toeslagen ontvangen. Dus dat is wel een hele fundamentele verandering. Ben wel blij dat wij nu wel een aantal grote herzieningen kunnen doen. Een aantal refereerde daar ook al aan bij de kinderopvangtoeslag en bij de huurtoeslag. Omdat ik denk dat we daarmee ook een aantal dingen die fout zijn gegaan in de afgelopen jaren beter kunnen doen dan tot nu toe het geval was en dat we dan ook hopelijk minder met terugvorderingen te maken gaan gaan krijgen. Maar dat vraagt wel wat van de organisatie. Dat vraagt iets van de wetgeving en dat vraagt ook wel doorzettingsvermogen omdat het best nog een hele hele klus is om dat te doen. Dat is natuurlijk allereerste verantwoordelijkheid van de beleid departementen, sociale zaken en werkgelegenheid, en ook de minister van volkshuisvesting die daarvoor aan de lat staat. Maar ik denk dat het belangrijk is dat we gezamenlijk met de uitvoering optrekken waar ik dan weer voor verantwoordelijk ben en ik heb ook nog een rol in het kader van de totale samenhang van het stelsel. Dus daar moeten we gewoon goed samenwerken.

[1:32:33] Ik heb een interruptie voor u van mevrouw inge van dijk van het cda.

[1:32:37] Dankjewel. Voorzitter, we voelen allemaal dat het niet de verantwoordelijk is van een appartementen zegt wel iets wat integraal moeten gaan bekijken naar een staatssecretaris schriften refereert ook ook aan maar bocht ook echt serieus maken denkt gedachten over als we met zoiets aan de gang gaan, gaan we het multidisciplinaire teams werken? Hoe kunnen we zien ook als canada controleren dat iedereen betrokken is dat de juiste mensen aangehaakt zijn dat eigenlijk hoor. Het cirkeltje en plaatje compleet.

[1:33:02] Is de staatssecretaris.

[1:33:07] Alle departementen die die betrokken zijn bij dat soort onderdelen als het gaat over de stelselwijziging die we nu willen doorvoeren zijn natuurlijk betrokken. Ik zei al dat het een hele klus is en uiteindelijk is de ambitie om het hele toeslagenstelsel af te schaffen. Maar dat is niet iets wat we in deze kabinetsperiode nog redden en dat zal echt van lange adem zijn. Er zijn natuurlijk al veel onderzoeken gedaan. Er ligt heel veel klaar. Wat we wel zien is dat het ook belangrijk vinden dat bijvoorbeeld de it systemen. De organisatie daar wel een wendbaarder op wordt. Want dat is wel een beperkende factor in een aantal gevallen. We hebben nu nog een heleboel uitdagingen als bijvoorbeeld om de it gaat, maar we willen ook wel kijken hoe we in deze loop van de tijd daar wat meer wendbaarheid en flexibiliteit in zouden kunnen krijgen, zodat je ook wat sneller zou kunnen schakelen op op dat dat punt.

[1:33:58] Ik heb een interruptie van de heer grimm is.

[1:34:04] Voorzitter dank.

[1:34:06] Ja dat begrijp ik maar even een nog een stap concreet. Hij zijn heel veel beleidsopties om te zeggen of varianten. Maar hoe zet ze nou iets zodanig klaar dat ze niet tijdens een volgende formatie horen computer zes no. En wat bij de afgelopen formatie. Tweeduizend, achtentwintig was is dan bewijs spreken via de op tweeduizend tweeëndertig.

[1:34:28] Dus hoe werken we nou echt toe. Nadat het niet alleen een belijdenis blijft uiteindelijk werk we daarnaartoe.

[1:34:34] Maar dat we echt varianten klaar staan van zo'n zilver baren heffingskorting. Want dat is dan het cruciale systeem in de inkomstenbelasting wat je nodig hebt om uberhaupt die stap in de toekomst te kunnen gaan zetten dat we daar ook een paar ordentelijke uitvoerbare varianten dan.

[1:34:50] De staatssecretaris.

[1:34:54] Ik denk niet dat u van ons kunt vragen dat we alle varianten die nu nog boven de markt zweven en waar uiteindelijk een politieke keuze in gemaakt zal moeten worden ook eventueel in combinatie met andere

[1:35:05] wijzigingen in stelsel, zoals het belastingstelsel dat wij dat nu allemaal klaar zetten, zodat elke variant dan zomaar ingevoerd kan worden nemen. Dat is wel de complexiteit natuurlijk. En uiteindelijk is het zo dat er een politieke keuze gemaakt zal moeten voor de van welke variant dat dan zou moeten zijn en ik begrijp de behoefte om voor de volgende kabinetsperiode daar gewoon nog eens goed naar te kijken en ook misschien een actualisering van wat we al hebben liggen te doen. Dus dat zou voor de tweede kabinetsperiode een optie zijn dat we dat in elk geval gaan doen en waar wij natuurlijk altijd naar kijken is hoe richten wij nu de it in op dit moment en kan je dan dan alleen maar met huidige systeem en de aanpassingen die je daarin doet het huidige systeem uitvoeren of hou je ook al ga je kijkt je ook verder naar de toekomst dat er eventuele andere mogelijkheden zijn, maar ik wilde echt van de opmerkingen bij maken. Wij hebben alle echt een hele grote klus te klaren, zowel bij het toeslagen aanpassingen, verbetermaatregelen, maar ook de fundamentele aanpassing en we hebben natuurlijk ook in het belastingstelsel nog wel een aantal uitdagingen om daar stapt

[1:36:13] van te zetten.

[1:36:14] De heer grinwis heeft nog.

[1:36:16] Voorzitter, kijk ik ben de eerste om toe te geven. We hebben afgelopen week een briefing gekregen over een nieuwe box drie stelsel de was de voorzitter ook bij en had nog even kritische vragen bij, maar ook dat dat die en die die briefing leiden eigenlijk tot de conclusie. Ja, we proberen tweeduizendvijfentwintig te halen.

[1:36:36] Maar de kans dat het lukt. Laat ik het zo zeggen. Ik zou er niet al teveel voor geven. Maar oké dat ze gezegd zijnde en ook het antwoord van de van de staatssecretarissen gehoord hebben dan nog. Wij moeten nu even een paar toch varianten van heffingskortingen die uitkeert zijn toch definieren en een beetje wat verder klaar zetten, zodat inderdaad bij de volgende formatie het inderdaad nog steeds tweeduizend, achtentwintig bijvoorbeeld is als jaar waarop zoiets ingevoerd kan worden dat het niet omdat het eigenlijk niet serieus hebben uitgewerkt. Het om die reden naar voren is geschoven. Helder dankuwel.

[1:37:10] De staatssecretaris.

[1:37:13] Ik heb toegezegd. Volgens mij dat wij in de tweede helft van deze kabinetsperiode een update van al de voorstellen of de varianten die er nu liggen zeg maar gaan doen. Laat ik ook zeggen dat we gaan kijken van hoe dat dan in de uitvoering zou moeten. Dat wil niet zeggen dat we dan alles klaar zetten. Laat dat helder zijn want ik

[1:37:32] ik wil echt benadrukken met de twee operaties die wij gaan doen met de kinderopvangtoeslag en de huurtoeslag. Dat dat best hele majeure wijzigingen zijn die veel vragen. De minister van volkshuisvesting is van plan om het plan voor de huurtoeslag voor de zomer nog in consultatie te brengen en het streven van de minister van szw is om in per tweeduizendvijfentwintig. De kinderopvangtoeslag in werking. De nieuwe variant van de kinderopvangtoeslag in werking te kunnen laten. Maar dat moeder echt heel veel stappen. Want wie gaat de uitvoerde worden. Dat moet ook een keuze zijn die uitvoeren moeten dan op dat moment ook klaar voor kunnen zijn en daar moet ook wel weer een uitvoerder aan de slag kunnen moet ook wel uit getild zijn. Wat gaan we nu precies doen en hoe regelen we precies in.

[1:38:15] Dank u wel op dit punt verder nog. Mevrouw arib en de naam van de droeg begint met mevrouw die.

[1:38:21] In aansluiting op de vraag van die krimp greenpeace. Want een wist. Sorry

[1:38:29] ik begrijp heel goed dat het een enorme klus is en dat het niet makkelijk is, enzovoort. Maar toch

[1:38:36] in de brief van dertig november. Volgens mij vorig jaar

[1:38:40] werd aangekondigd. Iets van zestien opties zijn in fiches uitgewerkt,

[1:38:45] maar het is onduidelijk wat concreet wel en wat niet kan. Ik begrijp heel goed dat niet alles tegelijk. Maar het zou enorm helpen als het kabinet ook aangeeft van dat zijn de prioriteiten niet alles maar wel binnen welke termijn

[1:39:06] en welke stappen worden gezet. Welke stappen misschien later dat we elk geval zicht hebben op wat er concreet wordt ondernomen

[1:39:16] en ik zeg dat omdat ze eerst heel lang moest worden onderhandeld, maar het kabinet en het kabinet is nu toch al een paar maanden bezig om het weer uitstellen lijkt mij eigenlijk geen goede zaak.

[1:39:30] Duidelijk de staatsecretaris.

[1:39:33] Kijk nu mijn eerste blokje was eigenlijk het totale stelsel. En wat verder naar de toekomst kijken om samenvatting verbetermaatregelen, maar kan direct wel meegeven van waar het kabinet dan heeft aangegeven dat de prioriteit aan gegeven wordt van de verbetermaatregelen. Dat is de noodopvang. Het zijn de promovendi en dat zijn de eerste lijn eerste gratis monarchie eerstelijns eerste graad bloedverwanten bij samengestelde gezinnen

[1:39:56] en dat zijn stappen die het enerzijds voor de burger beter maken. Maar er zitten ook een paar bij die het voor de uitvoering wel weer ingewikkelder maken omdat het een uitzondering is op het totale proces. Dat is ook volgens mijn antwoord op vraag van mevrouw mouw toe

[1:40:14] en wij hebben daar inderdaad vanuit het coalitieakkoord geen geld beschikbaar voor. Dus dan zal het binnen de bestaande budgetten gevonden moeten worden en ik vind dat dat voordat er een definitieve beslissing genomen wordt ook wel inzichtelijk moet hebben. Welke gevolgen heeft het dan want dan gaat het ergens anders van af en betekent dat ook iets voor de portemonnee van andere mensen en ik vind dat daar wel een hele bewuste keuze in gemaakt moet worden. We hebben gezegd deze gaan we verder uitwerken kijken van hoe kan je dat afbakenen wordt het ook werkbaar voor de uitvoering. En wat betekent dat dan ook voor de eventuele dekking en de gevolgen voor andere toeslagen voor andere mensen.

[1:40:52] Een vervolgvraag,

[1:40:53] En binnen welke termijn krijgen we de informatie.

[1:40:57] Dit is.

[1:40:57] De secretaris. Daar moet ik even kijken want het was het volgende blok.

[1:41:03] Volgens mij zouden wij daarop terugkomen. Einde van dit jaar.

[1:41:07] Ik heb een ambtelijke organisatie

[1:41:09] dekking,

[1:41:12] waarbij de dekking in het is wel een totale begrotingsproces mee moet gaan lopen omdat die wijzigen op enig moment daar doorgevoerd moeten worden en het zou misschien dat een nog wel eerder zou kunnen. Maar dat hangt er af hoe dat

[1:41:26] uiteindelijk ook geregeld kan worden binnen de financiële ruimte die er voor is.

[1:41:34] Ik heb gezegd dat we de meeste gewone uitwerking einde dit jaar. Dan kunnen doen. Maar daar moet nog wel mee in het totale pakket van besluitvorming over de financiën.

[1:41:44] Ja.

[1:41:46] Ik zei het, mevrouw. Maar toch maar mevrouw van dijk was eigenlijk eerst mevrouw. Maar toch. Die stemt er mee. Dus, mevrouw van dijk. Mag ik u geven?

[1:41:53] Dank je wel vol. Zit er een dank en wellicht komt het dadelijk nog bij de beantwoorden. Maar ik ben een beetje op zoek naar fiches. We hebben het over de zaken die al in het coalitieakkoord zitten. Maar we hebben het hier een debat gehad over de echte stip op de horizon en of we niet langzamerhand toch met een contourennota of iets dergelijks aan de gang moeten toch wel belangrijk is als je die basis. Als je die baas niet hebt een we gaan nu al stukjes uitwerken. Misschien ook wel het risico lopen dat we achteraf denken hadden we nu maag.

[1:42:21] De staatssecretaris.

[1:42:23] Ik dacht voorzitter. Maar dan ben ik blijkbaar niet helder genoeg geweest dat ik daar iets van gezegd dat in die zin dat wij in de tweede helft van deze kabinetsperiode zeg maar de alle onderzoeken die er liggen want er ligt echt heel veel laat dat ook duidelijk zijn ook nog eens een keer gewoon weer actualiseren en dat we ook gaan kijken van wat betekent dat dan voor de uitvoering. Maar laat ook helder zijn. Uiteindelijk is het een politieke keuze van de hele tweede kamer over wat voor type stelselwijziging wij uiteindelijk willen en dat raakt ook echt heel veel andere terreinen nog laat ik dat ook helder over zijn. Het is niet iets wat je binnen het toeslagen domein op kan lossen, want het heeft best grote gevolgen voor mensen in hun portemonnee. En wat ze te besteden hebben.

[1:43:06] Dankuwel.

[1:43:09] Ik kijk eens verder, mevrouw. Maar toch.

[1:43:12] Dank u. Voorzitter en dank voor deze beantwoording zover de rest van de antwoorden, maar ik moet zeggen dit stemmen nog niet heel vrolijk en de reden daartoe is precies dat laatste wat de staatssecretaris zegt

[1:43:24] dit is een gigantische operatie in beleidsterreinen die meerdere ministeries raken. Het gaat over wonen. Het gaat om sociale zekerheid. Het gaat over ons belastingsysteem. En hoe dat samenhangt in bestaanszekerheid. Daar hebben we het dan over toeslagenstelsel. De antwoorden die we krijgen op wie is hoofdverantwoordelijk waar stuur op integreren. Kort staat een hele grote ambitie die schijnbaar afgesproken is tussen coalitiepartijen dat stelsel afschaffen. En dan is het heel duidelijk dat je dat niet in vier jaar hebt maar dan ben je aansturen op een hele grote transitie. Ja dat doe je zijn we samen met de kamer. Maar ik vind aan de antwoorden die we nu terugkrijgen. Dat ligt ook bij dat appartement en dan moeten we dekking en dan krijg je weer ruzies tussen ministeries over waar haal je dan de miljoenen vandaan en ik hoop dat ik dat verkeerd hoor. Tussen de regels en dat was eigenlijk mijn vraag hoe is die sturing nu geregeld. Hoe wordt daarin samen opgetrokken. En hoe is de inhoudelijke beleidsmatige sturing bijvoorbeeld bij wonen gaat die samen met de sturing bij de belastingdienst.

[1:44:22] De staatssecretaris.

[1:44:23] Voorzitter, ik heb het gevoel dat er een paar dingen door elkaar lopen.

[1:44:27] Enerzijds hebben de verbetermaatregelen dat ze eigenlijk verbeteringen die we nu nog in het huidige stelsel willen gaan doorvoeren. Dat is voor de korte termijn. Als we dan kijkt naar de iets langere termijn. De middellange termijn einde van deze kabinetsperiode. Dan hebben we twee wat fundament. De echt fundamentele herziening van het toeslagenstelsel. Dat is de kinderopvangtoeslag en het is de huurtoeslag. De periode daarna dan is inderdaad de ambitie om te kijken naar afschaffen van het toeslagenstelsel, maar ik denk dat de heer omtzigt ook heeft aangegeven. Dat is echt een majeure exercitie die je met een totaal van partijen en ministeries die daarbij betrokken is, moeten doen. Ook voor die andere maatregelen werken wij samen met ministeries. Daar wordt opgetrokken en dat vind ik juist een hele belangrijke met de beleid departementen die uiteindelijk het beleid maken vind ik ook dat de uitvoering vooraf. En dan begin juist aan tafel moet zitten om te kijken dat het ook uitvoerbaar krijgen en dat we daar misschien nog een kunnen wonen dat het nog makkelijker en beter uitvoerbaar is. Dus eigenlijk hebben we die drie slag en ik wil echt benadrukken dat dat heel ambitieus is als ik kijk naar welke opgaven de beide organisaties liggen zijn die groot en dit is ook een hele grote voor ook alle uitvoerende organisaties, maar ook de denkwerk wat er nodig is bij de verschillende beleid departementen. Dan moet je samen in

[1:45:48] de optrekken.

[1:45:49] Hallo, mevrouw me toch.

[1:45:53] Samen optrekken dan toch nog even de vraag wie is er dan hoofdverantwoordelijke in die sturing

[1:45:57] en en ik ben blij met de met de toelichting van de staatssecretaris. Maar misschien ben ik een beetje een een negatieve laatste baan vandaag. Maar precies omdat het zo'n grote operatie is

[1:46:09] precies om het zo'n gigantische transitie is en die om zich heeft gelijk majoor. Dat gaan we meemaken, moeten we heel nauwkeurig doen vind ik het heel raar en ook macro voor de twee losse verandering is budget gereserveerd. Maar er is niet eens een potje om dingen die opkomen mee te kunnen financieren en dat gaat over de kortlopende dingen maar ook voor de andere dingen die je tegenkomt in deze gigantische operatie. Da's toch heel raar dat u een gigantische taak heeft gekregen voor een van de grootste verbouwing voor aan de inkomstenkant in ons belastingstelsel en dat er naast de plannen operaties niet een pot is vrijgemaakt om dat voor transities te kunnen doen en dat die allemaal hun eigen domein moeten komen. Dat lijkt me voor u ook heel vervelend in uw opdracht.

[1:46:52] De staatssecretaris.

[1:46:54] Laat ik zeggen dat het een uitdaging is om in beeld te brengen wat de gevolgen zijn op dat moment dat je het binnen het stelsel moet oplossen en daar moet je dan uiteindelijk de politieke weging in maken en ik wil dan eerst ook die inzichtelijkheid hebben als ik het binnen het bestaande stelsel oplossen. Wat betekent dat dan en dan maak je de politieke keuze. Ik kan wel zeggen van gaat allemaal doen. Maar als ik niet weet wat het betekent voor de mensen in het land die afhankelijk zijn op een heleboel punten van die toeslagen. Het gaat om een zorg kosten als het gaat om een uw de dak boven hun hoofd als het gaat om de kinderopvang. Dan vind ik dat ik die stap wel echt eerst moet maken.

[1:47:31] De heer de jong en de naam meneer grimm is.

[1:47:36] Voorzitter, toch misschien een aanvulling ook van mevrouw toch maar zeker ook in de heer gimp is want de staatssecretaris geeft aan. Er zijn eigenlijk wel heel veel opties te veel opties om nu uit te werken en de staatssecretaris geeft aan dat richting de tweede helft van deze periode verder kunnen kijken welke mogelijkheden zijn. Maar mijn vraag zou dan ook zijn. Een staatssecretaris kunnen wij u helpen om die keuze te maken, zegt u van willen wij dit op tijd kunnen doen? Zullen wij als politiek dan ook keuzes moeten maken. Wanneer legt u ons keuzes voor om u te kunnen helpen om aan de opzet te beginnen. Want net als er geen wist maak ik me echt zorgen als ze bij een volgende coalitieonderhandelingen zitten of het uberhaupt mogelijk is om inderdaad een een grote vernieuwing door te voeren om die toeslagen af te schaffen en en ik. We hebben dat eerder gezien en neer. Chemisch is er nog veel langer mee bezig dan ik uberhaupt daarmee aan de slag ben. Maar als we er nu geen stap opzetten. Dan zitten we voor de volgende periode weer vast. Daar maak mij zorgen over en ik vraag aan de staatssecretaris. Hoe kunnen wij u als kamer helpen om daar wel op voor te sorteren.

[1:48:38] Mag ik de vragenstellers en de beantwoording vragen om iets korter en bondiger te zijn. Maar ik geef nu het woord aan de staat.

[1:48:46] Als verwijzing. Naar mijn eerdere antwoord een grapje.

[1:48:51] Voorzitter,

[1:48:56] De staatsecretaris gaat erdoor.

[1:49:00] Nou ik denk dat het vooral ook de de ruimte en rust ook even geven dat wij nu die grote wijzigingen die in het coalitieakkoord staan te doen en het is echt niet zo. Wij gaan die keuzes worden gemaakt. Ik heb aangegeven de internetconsultatie van de huurtoeslag aanpassing, maar ook de de planning en streven rondom de kinderopvangtoeslag de verbetermaatregelen ook aangegeven wat de planning daarvan is, maar u kunt niet van mij vragen dat ik nu dan de keuzes die gemaakt moeten worden rondom het hele stelsel voor de toekomst. Hoe je dat gaat inrichten. Nu hier maar eventjes te zeggen van nou dat gaan we dan wel zus ofzo doen. Daar moeten we echt echt goed over nadenken want ik

[1:49:40] de gevolgen voor mensen in het land is gigantisch op het moment dat je zo'n stelsel

[1:49:44] misschien doet.

[1:49:46] De heer de jong vervolg weg,

[1:49:48] Voorzitter, wat ik probeer te bereiken is in ieder geval dat we

[1:49:52] bij een volgende periode keuze zal hebben.

[1:49:55] En als de staatssecretaris aangeeft dat dat lukt niet. Heb ik alle begrip voor de staatssecretaris heeft genoeg zaken op dit ogenblik waar al haar aandacht voor is. Maar als de staatssecretaris aangeeft dat het teveel opties zijn om die uit te werken dan zou ik zeggen. Kunnen we een moment met elkaar proberen te vinden om die opties

[1:50:10] dusdanig als kamer uit te spreken wat de staatssecretaris wel op in haar macht kan uitvoeren.

[1:50:15] De staatssecretaris.

[1:50:17] Voorzitter, volgens mij heb ik aangegeven toegezegd dat wij in de tweede helft van deze kabinetsperiode kijken naar de verschillende varianten die de liggen dat we gaan kijken van wat betekent dat voor de uitvoering. En wat is daar dan voor nodig

[1:50:29] en het lijkt mij dan dat wij dan bij u terugkomen. Want dat is een hele fundamentele keuze uiteindelijk wat je daarna gaat doen en

[1:50:39] ja nee ik moest kort houden.

[1:50:41] Dankuwel. De gymles. Daarna de ons.

[1:50:45] Voorzitter, ik ga niet even een korte vraag aanvullend op de antwoorden en vragen die gesteld zijn, want we moeten hier niet gaan proberen in de uitwerking naar de verre toekomst en naar die stip op de horizon om een vierkante cirkel te gaan tekenen. En als we inderdaad zeggen van het budget aan de toeslagen

[1:51:03] is de beperking voor de toekomst. Dat kan natuurlijk niet. Dus we moeten wel duidelijk met de stelpost. Dan gaan werken want we weten allemaal dat als je een relatief maatwerk achter toeslagenstelsel met hele steile afval paden inruilt voor iets simpeler en eenvoudiger heb je daar gewoon meer geld voor nodig.

[1:51:21] De staatssecretaris.

[1:51:22] Ik heb niet gezegd dat het binnen het stelsel opgelost moest worden voor de verre toekomst. Ik heb gezegd dat het voor die verbetermaatregelen voor de korte termijn. Er is extra budget natuurlijk geregeld voor de voor de voor de wat meer fundamentele de de wat meer de fundamenteler aanpassen van de kinderopvangtoeslag en daarna ja dan moet je echt ook kijken in het bredere verhaal van sociale zekerheid belastingstelsel toeslagen.

[1:51:46] Ik zie de grinwis heel tevreden knikken gaan wanneer meneer omtzigt.

[1:51:51] Dankuwel. Voorzitter, met mij nogal wat voor nodig voordat je dat bereikt hoor. Maar blijf zeker. Ik ga een poging doen.

[1:52:00] Twee vragen. Voorzitter, de eerste vraag is met wetsvoorstel over de norm. U gaat in consultatie zei de staatssecretarissen en dat is ik heel goed en mijn vraag is dus wil de regering ofwel bij het cpb ofwel bij het nibud of samen vragen. Precies nadat effect te kijken wat ik beschreef. Ik hoop dat ik spoken zie want ik wil gewoon weten of we daar een problemen komen of niet.

[1:52:25] En ik wil eigenlijk dat zijn onderzoek klaar is tegen de tijd dat hier een wetsbehandeling hermans krijgt hier een soort welles-nietes-spelletje. En dat lijkt me niet gewend. Dus wat gebeurt er als mensen zeg maar een iets boven uw inkomen verdienen dan een een keer naar bijstand terugvallen zit in een woning van van van zevenhonderd of zevenhonderdvijftig euro norm u eens vierhonderd euro loopt vast. Wat gebeurt er met groepen zoals mensen die gehandicapt zijn

[1:52:50] die eigenlijk alleen een duurdere huurwoning kunnen vinden, maar wel in de wajong zitten maar ja die zit in een rolstoel en daar zijn op het algemeen ook niet de allergoedkoopste appartementjes voor beschikbaar.

[1:53:00] Hij is is het stelsel daarop toegesneden of niet. En dat vraagt niet om het te blokkeren. Maar om het te weten of het het kan. Ik zie daar wat ze eerst op de eerste vraag naar die cijfers.

[1:53:11] De staatssecretaris.

[1:53:13] Beide stelselwijziging hebben natuurlijk. Grote impact en er is natuurlijk hebben de wordt nu gewerkt aan het wetsvoorstel dat doen en de de bewindslieden en de collega's bewindslieden gezamenlijk. Uiteindelijk zal de minister van volkshuisvesting het wetsvoorstel in internet. De confrontatie brengen. Er is eerder wel gekeken naar natuurlijk naar de impact van de verschillende scenario's. Maar de exacte impact van

[1:53:36] hoe het is wel afhankelijk van hoe het nu ingeregeld gaat worden in de wet. Ik kan daar nu niet op vooruitlopen. De effecten van het wetsvoorstel voor de verschillende groepen burgers wordt in dat wetsvoorstel wel benoemd en dat is volgens mij waar de heer omtzigt naar op zoek is en dat kan dus zodra het een internetconsultatie is hij ook op een ja kijk. Check altijd even voor zekerheid en dan kan dat ook gezien worden hoe de exacte in-regeling van het wetsvoorstel gaat gebeuren en wat daar dan een gevolgen voor de groepen zijn.

[1:54:09] Dus ik vraag het even een beetje geduld om zeer opzicht.

[1:54:13] Nou.

[1:54:14] Het is een beetje pech want dat is nou net datgene waarvan ik dan nooit gedacht wordt dat ik het ooit gekregen heb.

[1:54:20] Dus dat dat dat ligt niet aan de staatssecretarissen. Ik vraag toch een. Ik denk dat dan een motie gaan vragen omdat

[1:54:27] tijdens het wetgevingsproces te doen. Zo'n berekening uitvoeren. Dat kost bij het cpb nibud. Echt even tijd.

[1:54:34] Ik heb hier ook bijvoorbeeld. Voorzitter, bij het wetsvoorstel over accijnzen waar u als voorzitter ook veel verstand van heeft.

[1:54:41] Daar stond ook dat het geen grenseffecten zou hebben en daarmee was het weggeschreven. Nou we hebben een licht andere kijk op de wereld denk ik zeker vanuit vanuit enschede.

[1:54:51] Dus ik zou echt willen vragen om dat te doen. De tweede vraag. Voorzitter, dus misschien wel dat het lukt misschien niet drukken overtuigd heb. De tweede vraag. Voorzitter gaat over de kinderopvangtoeslag en de staatssecretaris zei net

[1:55:05] we gaan een uitzondering maken voor de toeslagen wanneer bij de een eerste gratis bloedverwant die woont dus dat is bij je ouder. En nou er is al een uitzondering gemaakt voor de kinderopvangtoeslag. Als je bij een eerste of tweedegraads van woont. Dus dat kan bij de grootouders zijn die niet werkt. Dat kan bij de broer of zus zijn van je overleden echtgenoot is een uitzonderingsbepaling. Een aantal jaar geleden volgens mij destijds nog de asscher in de werd gezet om daaraan tegemoet te komen

[1:55:38] en die is complexer dan wat ik net hoorde.

[1:55:41] Dus ik vraag me even af hoe zich dat tot de huid de voorgestelde wetswijziging zich verhoudt

[1:55:48] tot de huidige wet op de kinderopvangtoeslag.

[1:55:52] De secretaris. Het tweede punt wil ik graag een tweede termijn terug komen, want er is een er is een en breder. We noemen dat ongewenste partnerschap. Dat klinkt altijd een beetje raar maar dit is een breder pakket palet natuurlijk. En wat ook in de oorspronkelijke verhaal stond. Dus ik ga het even even navragen. Kom ik even een tweede termijn op terug en dan de eerste vraag. Dat was het verzoek om die informatie.

[1:56:20] Het is de bedoeling internetconsultatie. Dan ligt die nog niet bij u. Dus ik

[1:56:24] zou ook om naar misschien moties te besparen willen vragen of iets geduld kan uitoefenen tot die internetconsultatie. Dat staan daar niet voor de onvoldoende in staat zou ik zeggen van dient u dan alsnog die de motie in.

[1:56:36] Maar de de de zowel de bedoeling om voor de verschillende groepen het wel inzichtelijk te maken wat de gevolgen voor de

[1:56:43] voor de verschillende groepen zijn

[1:56:48] nog een vraag.

[1:56:50] Ik ik ik ik persisteert dat ik daar toch wel graag dat inzicht en heb ook omdat zo'n studie gewoon wat langer duurt en ik als je dat vraagt bij de inbreng dan dan krijg je of een soort gevecht met de regering dat je dat je dat hele proces vertragen ben dan heb ik helemaal geen zin in. Dit kun je nu doen.

[1:57:10] Dus ik misschien kan de staatssecretaris de komende weken eens kijken of daar iets mogelijk is en ik wil ook achter de schermen aangeven wat ik denk dat nodig is om te begrijpen wat wat je zou kunnen doen met het nibud het cpb. Om te begrijpen of je mensen in de problemen komt niet dat ik denk of dat het misschien niet het geval is op het punt van die partnerschap. Dan zou ik graag

[1:57:31] of in tweede termijn of later een iets duidelijke toelichting willen hebben. Ik heb al gezegd waar bij de kinderopvangtoeslag na klachten uit de kamer. Want ik ben toen onmiddellijk in de neergeschoten van dit is niet de bedoeling. In ieder geval de ouder kind relatie. Dus dan moet u denken aan een alleenstaande ouder die bijvoorbeeld ongewenst zwanger is geworden en op zijn achttiende dan bij een alleenstaande ouder gaat wonen in die werd dan gezien als toeslagpartner van die ouder. Als die ouder boven de vijfenzestig was dan werkte die bijvoorbeeld niet destijds nu zevenenzestig en dan moest die voor kind zorgen en dan viel de kinderopvangtoeslag. Dat is allemaal buitengewoon pijnlijk. Dat is allemaal gerepareerd. Maar ik heb hier nog net even iets te weinig inzicht in welke vormen van ongewenst partnerschap nu wel en niet gerepareerd zijn en ik zeg dat luistert heel nauw. Want als je alleen de alleenstaande ouders repareert

[1:58:18] dan vind ik dat je de daklozenopvang en de de blijf van mijn lijf huizen en al dat soort zaken. Ook moet regelen. Daar zijn heel veel mensen in de problemen gekomen omdat ze omdat dan constant twee mensen gepest werden als partners.

[1:58:33] Soms veranderde de partner dan ook nog drie keer per jaar omdat natuurlijk iemand hopelijk maar een paar maanden in zijn huis zit aan en nergens anders naar toe gaat en dat leverde dramatische situaties op.

[1:58:43] Dus het het vereist een klein boekwerk.

[1:58:46] Want dat zijn echt ongewenste partnerschappen in de bedoeling. Hier heeft.

[1:58:50] Dankuwel.

[1:58:51] De staatssecretaris. Ja.

[1:58:54] Een punt de noodopvang is volgens mike iets waar wij van aangegeven hebben dat we daar ook naar willen kijken omdat we daar inderdaad echt wel hele schrijnende situaties zien. Zal ik laat ik het zo doen want ik denk dat het een hele complexe technische uitleg vraagt over de de bloedverwantschap in de ongewenste partnerschappen dat ik daar gewoon schriftelijk nog even bij op terug kom, waarbij ik wel wil zeggen dat

[1:59:21] wij moeten die uitwerking nog doen en ook kijken welke groepen en wat wat is ook uitvoerbaar zeg maar. Dus die opmerking wil ik er wel bij maken en op het eerste punt van de heer omtzigt als het gaat over dat onderzoek. Laat ik me in die zin. Ik hoop dat dan de heer omtzigt een tegemoet komen. De minister van volkshuisvesting vragen om te kijken wat wat nu precies in het wetsvoorstel het internetconsultatie ingaat en hoe hij staat ten opzichte van zo'n extern onderzoek. Wat volgens mij de heer omtzigt wil maar dat ik dat even bij een vraag naar hoe die daar naar kijken hoe die daarin staat en even op terugkomt bij de kamer.

[2:00:00] Meneer omtzigt. Dit is een vierde en daarmee ook laatste interruptie.

[2:00:07] Dit is een beetje het probleem met technische onderhandelingen. Voorzitter, en ik maak je een klein beetje bezwaar. Niet omdat u dat zegt. Maar ik zal het u precies uitleggen waarom ik het nu toe

[2:00:18] die opvang vaak net aan refereerde.

[2:00:23] Die doet zich urgent voor en niet alleen bij het aantal mensen dat inn daklozenopvang zit maar dat doet zich ook voor bij de oekraïense vluchtelingen.

[2:00:33] Want de regering heeft voorgesteld dat oekraïense vluchtelingen die gaan werken recht krijgen op kinderopvangtoeslag. Ook als ze en de gemeentelijke noodopvang zitten.

[2:00:43] Maar het punt van het partnerschap is dan niet geregeld.

[2:00:46] Dus dan laat je nu mensen kinderopvangtoeslag aanvragen.

[2:00:50] Maar formeel gezien zullen ze gekoppeld worden aan iemand anders als hij nog in de gemeentelijke noodopvang verblijven waar het overgrote deel van de oekraïense vluchtelingen zich bevindt.

[2:00:59] Dus dan ga je uitkeren aan een groep en de gij. Drie. Daar ga je drie maanden later zeggen gaat het om een met terugbetalen

[2:01:07] en de reden waarom ik het nummer zo duidelijk op tafel zetten. Dat zou ik heel graag willen voorkomen en de ligt onder artikel twee, zevenentwintig competitiviteit werd zo'n voorstel. We gaan het van doen en u hoort. Laten we het doen.

[2:01:18] Wil alstublieft dit punt adresseren voordat u het gaat adverteren naar de oekraïne, zodat we niet zo terug voor de schandaal krijgen waar we met z'n allen niet op zitten te wachten.

[2:01:28] Helder de staatssecretaris.

[2:01:30] Ja. Ik ben even zoekende van hoe ver dit dit op kunnen lossen. Want er komt natuurlijk ook op dat punt nog een een wetsvoorstel naar u toe begrijp wel uw signaal van doe dat dan voordat je gaat adverteren. Ik weet niet of dat de goede bewoordingen zijn. Laat ik even een tweede termijn kijken van hoe we dat zouden kunnen kunnen oplossen, want het de speler nu een aantal dingen door elkaar. Want enerzijds zijn natuurlijk de ongewenste partnerschappen. Dat kun je heel breed trekken. We kijken nu ook nog meer naar de ontheemden en de oekraïners. Dus lijkt me goed dat ik daar even een tweede termijn dan dan op terug. Hoe ik dat het beste inrichting kan oplossen.

[2:02:10] Ik zie een knikkende heer omtzigt, vervolgt u.

[2:02:13] Ja. Een aantal van u heeft terecht ook denk ik verwezen naar de observaties van de inspecteur belastingdienst toeslagen en douane. Ik ben altijd blij met kritische blik en van van externe partijen ook al denken sommige mensen misschien dat dat altijd wel lastig is. Maar ik denk dat we er alleen maar van kunnen leren. Denk dat een aantal zaken gesignaleerd worden die wij gewoon heel goed herkennen en ik denk dat het dan ook belangrijk is en daar liep volgens mij de inspecteur zelf ook toe op om de dialoog aan te gaan. Dus ik ga ook graag in gesprek met de inspecteur en we kijken daarna nog want ik denk dat hetzelfde geldt voor mijn collega van belastingen

[2:02:50] hoe we daar dan op een passende manier ook nog op gaan gaan reageren, waarbij ik wel wil zeggen dat we altijd een dilemma is tussen

[2:03:02] verminderen van de complexiteit en naar eenvoud toegaan. En wat dat voor gevolgen en soms ook voor mensen kan hebben want een fout betekent ook wel dat het gevolgen kan hebben voor mensen en dat er dan soms ook iets minder maatwerk mogelijk is. Dat is ook een zoektocht die we liever met elkaar moeten maken. Volgens mij.

[2:03:19] Maar ik pak graag die handschoen op om die dialoog met de inspecteur aan te gaan en te kijken hoe we zijn observaties mee kunnen nemen in waar we mee bezig zijn. In ieder geval ook voor toeslagen

[2:03:31] dan de beheerst stoffen van de sgp en ook de heer omtzigt vroeger ook naar de kinderopvangtoeslag en de arbeidsmarkt. Welke gevolgen heeft dat ja. Dat heeft natuurlijk gevolgen, want er zullen meer mensen gebruik gaan maken van de kinderopvang natuurlijk

[2:03:49] en dat dat dat wringt wel dan ben ik heel eerlijk in met is de situatie waarin we nu zitten waarbij er ook al tekorten zijn en dat is wel iets waar we ook goed naar kijken bij de stelselherziening. De eerste indicatie was dat de verhoging van de vergoeding. De vraag naar de kinderopvang tov, de kinderopvang naar schatting met eenentwintig procent zal toenemen en

[2:04:13] de minister zal in de zomer ook nog een. De minister van szw zal dan nog in de zomer ook een brief over de arbeidsmarkt problematiek sturen en daarin worden verschillende opties verkend. Maar daar wil ik nu eigenlijk niet op vooruitlopen. Voorzitter, de de plannen voor de de kinderopvangtoeslag, de heer stoffen van de sgp geeft aan. Dat is alleen maar ten gunste van de hogere inkomens. Ik vind wel dat de deze aanpassing echt moeten zien. Het totale plaatje van alle kabinetsplannen straat om verhogen van het minimumloon, de koppeling aan de uitkeringen en alle andere zaken die wij nog in het fiscale stelsel doen. Ik denk dat we dat totale plaatje moeten bekijken en in in dat plaatje vind ik het goed zichtbaar.

[2:04:54] Dat was het voor de hoofdlijnen van het beleid kwam bij de betere maatregelen voor de wat kortere termijn.

[2:05:00] Voor u dat doet. Ik heb nog een interruptie van mevrouw motoren.

[2:05:04] Niet in een brief die ik had wat vragen waarom hebben we toeslagen nodig en welke denkfout waar een systeem gemaakt die volgens mij niet in het volgende blokje. Maar ik dacht in dit blokje thuishoren. Maar misschien is er nog een laatste blokje overige als

[2:05:18] nee

[2:05:19] de was hier. Maar ik heb niet zo snel kunnen zien of die daarin zit

[2:05:26] mijn mevrouw me aan toegevoegd. Ook volgens mij nog naar zou het stelsel niet ontmoeten vormen naar het automatisch toekent.

[2:05:34] Dat is wel een hele ingewikkelde, want wij weten een heleboel dingen voor mensen thuis natuurlijk niet of ze gaan scheiden of ze andere inkomsten hebben. Dat weten we pas na afloop en dan krijg je dan ook wel weer de problematiek ook van terugvorderingen, maar uiteindelijk is dat natuurlijk ook een politieke keuze van hoe je dat wilt organiseren. Waar hebben we de toeslagen voor nodig.

[2:05:58] Als ik kijk naar het toeslagenstelsel is dat om te kijken hoe je gericht. Mensen kan ondersteunen bij het wonen huren bij de zorg en ook bij de kinderopvang. De voordeel is dat het een gericht systeem is waar je je kan focussen. Je kan je kan focussen op degene die het die is die er gebruik van maken die het nodig hebben. Maar ik zie ook de problemen die erin stelsel zitten als het gaat om de terugvorderingen. Want je kijkt eigenlijk je stelt pas vast een jaar na dato en dat komt er straks nog wel op terug. Daar proberen we ook een aantal stappen te zetten. Verbeteringen nu door te voeren, maar ook in het dienstverlening richting mensen wel verbeteringen door te voeren om het eenvoudige voor mensen te maken en ook begrijpelijker naast nog een aantal andere zaken. Maar kom straks bij de uitvoering en de dienstverlening nog op terug. Voorzitter,

[2:06:49] gaat u door bij de verbetermaatregelen ben ik al ingegaan op de prioriteiten die wij gaan naar met die wij met prioriteit gaan gaan onderzoeken. Dan wordt nog door d zesenzestig aangegeven. De belang van de maatregelen onvrijwillig elders verblijvende partner.

[2:07:10] Ja. Het zijn allemaal knelpunten die schrijnende situaties kunnen opleveren, maar wij hebben wel gemeentes keuzes moeten maken. Ook omdat elke elke iets wat wij erbij voegen ook wel weer meer effecten heeft natuurlijk omdat het binnen het stelsel opgelost moet worden. Dus de keuze die het kabinet heeft gemaakt is die eerst gratis bloedverwantschap de noodopvang en bepaalde groepen van promovendi. Maar ik begrijp dat de heer de jong van d zesenzestig daar nog eentje aan toe wil voegen.

[2:07:41] Ik heb ik ben al ingegaan. Volgens mij de herschikking van een middelen als d zesenzestig en cda die daar veranderd vroeger van wat betekent dat dan. Denk dat goed is dat we die wel voordat er een definitieve keuze wordt gemaakt of we het gaan doen dat we wel inzichtelijk hebben wat dat ook betekent. Die heb ik al bij interruptie behandeld

[2:07:59] dan de ik heb een.

[2:08:01] Interruptie van de heer de jong.

[2:08:05] Ja voorzitter

[2:08:07] wellicht toe toch even goed om toe te voegen en ook enigszins iets in perspectief zetten. Wij willen heel graag werken aan die hard wil ook heel graag werken aan die quick fix en ik begrijp de staatssecretarissen.

[2:08:17] Dat ook nog maar.

[2:08:18] Wat ik net zeggen is die aanloop kop op visite die zegt gewoon dat willen we meer

[2:08:23] en het gaat om tweehonderd zestig euro in de maand. Dat dat kan echt enorm effect hebben en dat gaat om een bedrag van rond de twintig miljoen euro

[2:08:29] op de begroting voor kindgebonden budget van tweeënhalf miljard. Dus

[2:08:33] ik snap de de staatssecretaris zegt we moeten er keuzes in maken.

[2:08:36] Maar ik zou de staatssecretaris toch nog een keer ter overweging willen geven om te kijken of je toch niet mogelijkheden binnen het stelsel zijn

[2:08:42] om deze problematiek wel aan te pakken.

[2:08:45] De staatssecretaris.

[2:08:49] Kijk daar had voor gekozen kunnen worden om ze allemaal uit te gaan laten zoeken. Maar ik wil ook wel een reëel realistisch verwachtingspatroon van wat wat kan want een aantal van deze zaken is ook echt wel weer een maakt het complex, zowel voor de uitvoering van het is een uitzondering op wat de grote grote processen zijn zeg maar en ik vind ik daar ook daar rekening mee moet houden en ik vind ik rekening moet houden met wat de gevolgen zijn voor de andere.

[2:09:13] Dus mijn voorstel zou zijn om ook die drie, die nu voorgesteld zijn te doen.

[2:09:20] Voorzitter

[2:09:23] pagina.

[2:09:24] Hij is bij u sprake nog even, mevrouw. Maar toch.

[2:09:29] Ja toch. Doorgaan tot ik vroeg niet zomaar. Waarom hebben we toeslagen nodig

[2:09:35] en het viel me op dat zowel in het regeerakkoord die logica niet te vinden was en ook in de brief die we vrijdag hebben gekregen die loog er niet finish. Ik heb nu een paar keer genoteerd en weer deze beantwoording. Ik snap alle mitsen en maren. Ik snap de afweging. Wat de staatssecretarissen elke keer zegt is bijvoorbeeld de budget kunst vreemd is belangrijker dan de reden dat we die toeslag hadden in de eerste plaats namelijk

[2:10:00] dat kinderen dat mensen inkomensondersteuning hebben dat mensen een kinderopvang kunnen brengen.

[2:10:05] Die dominantie van die afweging heb ik vandaag ook alweer minstens vier keer gehoord en dan ben ik heel positief over heel heel zuinig aan het tellen. Dus een van de vragen die ik ook had gesteld via uw voorzitter is in die afweging was belangrijker in de beantwoording van vandaag. Zover lijkt niemand iets teveel te geven of binnen het budget blijven een belangrijk doel te zijn voor de staatssecretarissen dan het leveren van de diensten en ondersteuning. Waarom die toeslagen. Er waren in de eerste plaats de.

[2:10:35] Die ook wel de staatssecretaris.

[2:10:37] Nee, voorzitter, ik heb ook een paar keer gezegd we moeten ook kijken van wat kan de uitvoering aan. We kunnen altijd heel erg dierbaar doen en zeggen dat de uitvoering het ook aan moet kunnen. Ik vind het een belangrijk en ik vind het een belangrijk en daar wil ik ook even wijzen op echte grote uitdagingen waar we op dit moment staan met z'n allen. Iedereen wilde ook graag dat de aow gekoppeld werd aan de stijging van het minimumloon. We willen ook al een heleboel mensen wilden makkelijk zonder heleboel partijen wilden ook graag dat we meer gingen investeren in defensie in het uiteindelijk is het wel dat daar het uit de lengte of de breedte moet komen en daar kun je andere keuzes in maken. Dat is legitiem. Dat mag iedere politieke partij doen maar ik vind het wel wat te kort door de bocht door te zeggen van nou, dat dit op dit onderdeel dan mars solitair bekeken wordt. Terwijl ik echt dat wij echt voor majeure opgave staan om het financiële beeld voor de toekomst gewoon goed neer te zetten.

[2:11:32] Dan moet je soms ook dingen niet doen of binnen bestaande budgetten.

[2:11:36] Voorzitter.

[2:11:37] Mevrouw, met ook uw laatste interruptie,

[2:11:40] Dagvoorzitter. En ja, het leven zit vol dilemmas. Je moet afweging maken. Dat is politiek en de makkelijkste politieke keuzes is de silver bullet met alleen maar winst. Maar wat me opvalt. Er zitten opties tussen die makkelijker zijn voor de uitvoering die het systeem makkelijker maken voor mensen. Dus dat is win win, win alleen er zit vaak een nadeel aan. Want als je bijvoorbeeld vermogens grenzen aan elkaar gaat schuiven of je gaat een groep automatisch toegang geven, bijvoorbeeld met kinderen die geen verblijfsstatus hebben. Maar de oude wel dan is dat makkelijker voor de belastingdienst meestal beter voorouders alleen dat kost geld

[2:12:14] en mijn punt is dat ook in die afwegingen ik in de keuzes die deze staatssecretaris maakte ook in de beantwoording vandaag die budget kan strand belangrijker lijkt te zijn. Ook in die specifieke afweging, waardoor het makkelijker wordt voor de uitvoering.

[2:12:27] De reactie van de staatssecretaris.

[2:12:30] Het is niet in alle gevallen dat het makkelijker wordt voor de uitvoering. In een aantal gevallen zal dat kunnen en een deel van die zaken pakken wij inderdaad ook al op met de aanpassing van bijvoorbeeld het stelsel voor de kinderopvang en de en de huurtoeslag toeslag. Maar het uiteindelijk ja. En u zegt dan dat zijn mijn keuze zijn keuzes van het kabinet en dat zijn keuzes. Ja daar kun je een andere afweging in maken. Dat kan dat kan inderdaad. Dit is de afweging die die wij gemaakt hebben. En nu ook voorleggen aan de tweede kamer dat wij die drie verder gaan uitwerken en gaan kijken hoe we dat financieel mogelijk kunnen maken. Naast alle andere aanpassingen die we natuurlijk al doen en die ambitieus zijn in de kinderopvangtoeslag en in de huurtoeslag.

[2:13:13] Ik kreeg ook even met een blik op de klok. We hebben nog ongeveer ruim vijfendertig minuten. Ik weet niet. Heeft u.

[2:13:20] Veel mapjes bijna klaar ben.

[2:13:22] Nou ik ga er wel redelijk snel doorheen zou dan hoop ik dan een vraag van d zesenzestig over de het complexe beginsel verblijf status kind. Daar werd inderdaad van aangegeven dat het ingewikkeld in de uitvoering was. Ik vind het nu nog te vroeg om te zeggen hoe we daar nu de ervaringen mee zijn, hebben de eigenlijk wel minimaal een jaar voor nodig. Na de invoering en is één januari natuurlijk ingevoerd. Dus ik zou willen voorstellen aan de heer ronkende jong-voorzitter, omdat dan einde van na afloop van dit jaar te kijken van hoe dat nu in de uitvoering gegaan is. Dus begreep ik. Dat is een toezegging.

[2:14:04] De heer de jong heeft een toezegging.

[2:14:05] Ja mevrouw maal toe en ook weer om zich nog een aantal vragen gesteld over het bestaansminimum uit de systemen van toeslagen niet te bepalen om hoeveel gevallen dat gaat. Om die reden zal ik deze vragen doorgeleiden naar de minister van sociale zaken

[2:14:23] laat duidelijk zijn bij de invordering pas toeslagen de beslagvrije voet toe en dat geldt ook voor deze groep. De heer omtzigt, heeft volgens mij eerder al een motie is aangenomen gevraagd om naar de instelling van een commissie die kijkt naar de bestaanszekerheid en daar zal de minister van sociale zaken op terug komen want het ligt vooral op haar

[2:14:46] bordje. Ja ik.

[2:14:49] Meneer omtzigt. U bent door uw interrupties heen. Dus.

[2:14:53] Ik hoorde een en maar ik ben ik ben ik.

[2:14:58] De enigszins coulant. Voor deze ene keer.

[2:15:05] Dank u wel voorstellen. Jurisprudentie. Dat is heel gevaarlijk. Dat weet de staatssecretarissen ook heel goed in haar.

[2:15:10] Dit is de menselijke maat,

[2:15:16] Dankuwel.

[2:15:19] Ik begrijp dat bij de invordering in datum beslagvrije voet wordt toegepast en dat is voor de belastingdienst heel winst dat de staatssecretarissen toeslagen. Dat zeggen dat is jaren niet gebeurd.

[2:15:28] Maar ik wilde graag inzicht hebben of de gewoon groepen zijn die nog tienduizenden euro schuld hebben of die nog tot in lengte van jaren het nooit kunnen gaan terugbetalen.

[2:15:37] En want dat dreigde mijn groep van die ouders. En nu de opstarten. We zagen dat de gemiddelde schuld duizend euro was. Dat kan ik me voorstellen dat mogelijk is, maar is daar enig inzicht in te verschaffen of

[2:15:48] onmogelijk situaties opgestart worden.

[2:15:52] Tijdens wat wij doen bij de invordering die als gevolg van corona stilgelegd is,

[2:15:59] bieden wij mensen betalingsregeling aan en mensen kunnen ook vragen om een persoonlijke betalingsregeling nog als specifiek een toeslagen gaat. Ik had al gezegd dat ik eventueel een brede verzoek aan de de minister van sociale zaken zou doorgeleiden. Ik weet niet of dat voldoende de vraag beantwoordt van de heer omtzigt er komen. Ik weet niet of die al naar de kamer gestuurd zijn bij de invordering werd zijn er ook een aantal vragen over

[2:16:24] de hierover gesteld. Dus die beantwoord ik in de nota naar aanleiding van slagkracht zelfs vandaag afgetekend had, maar elk geval en een korte termijn komt die naar naar u toe. Daar stond een heleboel vragen antwoorden op vragen hierover in. Ik hoop dat dat voldoende verheldert.

[2:16:41] De heer omtzigt, komt de tweede termijn.

[2:16:43] Daar mogelijk naar de uitvoering en dienstverlening cda vroeg wordt er rekening gehouden met het doen vermogen en is er contact met initiatieven uit de samenleving om met eenvoudiger maken van toeslagen. Dat is zeker het geval. Wij hebben al een heleboel initiatieven als het gaat om het verbeteren van de dienstverlening rondom toeslagen werd al genoemd. De balies konden zo nog wel even wat uitgebreider op terug. Het proactief bellen van mensen het eenvoudiger maken via onder andere een app voor de kinderopvangtoeslag kijken naar vroeg signalering. We hebben een stella team voor toeslagen bij multiproblematiek en er zijn ook geregeld gesprekken met burger, panels en maatschappelijke partijen

[2:17:22] je

[2:17:22] die nauw betrokken betrokken zijn bij de verschillende doelgroepen. Mocht mevrouw van dijk, en ik neem aan dat de ondersteuning van mevrouw van dijk naar mij luistert daar nog geen concrete zaken hebben waarvan die zegt van nou van van ze zegt nou neem dat nu ook nog mee. Dan horen wij dat graag van haar kom ik bij de steunpunt. En daar vroeg de sgp naar. Er zijn de afgelopen periode inderdaad tien stenen steunpunten geopend in verschillende regio's. Dat was combinatie belastingdienst en toeslagen.

[2:17:49] Er zijn op dit moment niet plannen om nog extra punten te openen, maar we willen ook even evolueren van van wat betekent dit nou werkt dit nou op een goede manier moet wel bij zeggen dat er ook voor burgers voor toeslag vragen die kunnen ook terecht bij de de toeslag servicepunt in het land. Dat zijn er honderd vijftig en die zijn vaak te vinden. Een bibliotheken en gemeentehuizen.

[2:18:12] Die delfstoffen heeft een vraag.

[2:18:14] Ja. Nee, helder voorzitter, dat staatssecretaris aangeeft. Eerst even evolueren met die gaten en dan eventueel wel of niet uitbouwen kan iets zeggen over die evaluatie is afgerond en of die ook met ons als kamer.

[2:18:26] Van wordt. De staatssecretaris.

[2:18:29] Nou daar heb je een tweede termijn langer even over nadenken wat daar een logisch moment voor de is want ik denk dat iedereen wel de behoefte heeft om te weten wat wat helpt nou echt om mensen die die dienstverlening te verbeteren en dat wordt op heel veel verschillende kanalen en heel veel verschillende manieren proberen we daar invulling aan te geven. Dus aanmoedigen toe dat dat dat als het goed werkt, dan moeten we daar ook goed naar kijken of dat

[2:18:56] eventueel nog op te schalen is dan de vraag wanneer als ik kan de klant tevredenheid. We hebben in tweeduizend, eenentwintig een nieuwe systematiek voor de meter van de burger tevredenheid heeft een sumar ontwikkeld

[2:19:07] en met ingang van tweeduizend, tweeëntwintig wordt het tevredenheid van toeslag gerechten en een opgenomen in de voortgangsrapportages die u als kamer krijgt rondom toeslagen

[2:19:17] opstart van de invordering ben ik eigenlijk al op ingegaan en kijk even naar de heer omtzigt.

[2:19:23] Als hij kan die heeft een vraag.

[2:19:26] Die een voorzitter het een stuk zorgwekkend als doelstelling die ik formuleren als we kijken naar de afhandelt termijn de atb algemene wet bestuursrecht afhandeling van bezwaren. Die is gezakt van negentig procent naar eenentachtig. Ik vind dat in het kader van toegang tot onterecht wat volgens mij artikel c, die van onze grondwet ook een grondrecht is. Een burgers hebben recht op een beslissing binnen de bezwaartermijn.

[2:19:54] De staatssecretaris.

[2:19:56] Daar had ik ergens een antwoord voor. Maar die heb ik niet bij het stapeltje. Dus daar kijk ik nog even voor de tweede termijn over.

[2:20:03] Dat is kut.

[2:20:06] Vraag van heer omtzigt over de invordering had ik al meegenomen. Verschillende partijen ook over het niet gebruikt. Dat is iets wat de nationale ombudsman heeft heeft aangegeven. Dat was vooral voor kwetsbare ouderen. Maar ik denk dat het een bredere problematiek is. Het is niet zo dat we daar nu niks aan doen. Maar ik voelde het wel weer als een aanmoediging om nog verder te kijken als ik kijk diep van de acties die we nu al ondernemen dan dan doen wij aan actief attenderen van burgers op mogelijk recht van toeslagen. Samen met verschillende stakeholders

[2:20:37] burgers worden bij de aanvraag van een ww uitkering door het uwv ook actief doorverwezen naar toeslag, toeslagen en toeslagen belastingdienst duur sturen samen bij het een jarige die zeventien jaar worden voor of vlak voordat ze achttien jaar worden ook een brief waarin ook op toeslagen gewezen wordt.

[2:20:54] We hebben al aangegeven in de brief dat we kijken naar live i fans hoe we dat beter onder de aandacht van bijvoorbeeld bij de start van een nieuw studiejaar dat studenten daar meer op gewezen wordt en we hebben natuurlijk ook hulp bij aangiftecampagne waarbij burgers het invullen van de belasting

[2:21:10] aangifte werden gewezen op het mogelijke recht op toeslag. Dus er gebeuren een heleboel dingen maar ik snap de behoefte van de kamer om te kijken naar het niet gebruikt en ook wat de nationale ombudsman heeft aangegeven, maar ik denk dat het ook breder is dan alleen toeslagen alleen en dat we daar. Ik zie dat als een aanmoediging om nog steeds creatief te blijven kijken hoe we dat nog beter kunnen doen dan hebben we het blokje risicoclassificatie model en institutioneel racisme.

[2:21:42] Als ik kan heeft daar nagevraagd. We hebben natuurlijk de kamer op de afgelopen periode meerdere keren erover geïnformeerd.

[2:21:50] Ook dat er inderdaad meer zaken zijn gevonden en dat vind ik jammer dat dat niet in één keer heeft kunnen gebeuren. Dat is helaas wel het geval geweest en dat is wel voor mij aanleiding om geweest om ook te kijken dat een extern onderzoek kijken hoe we naar die bredere daling van het informatie en maar ook naar de gevolgen voor de mensen van het risicoclassificatie model kijken. Ik wilde bij aangeven dat het risicoclassificatie model niet alleen voor oneigenlijk gebruik was, maar ook om te kijken hoe kunnen we de dienstverlening bijvoorbeeld

[2:22:25] mensen die hele hoge kinderopvangtoeslagen hebben en een lager inkomen. Hoe kunnen we daar ook eerder actie ondernemen. Maar dat systeem is uitgezet zaten er onvoldoende waarborgen in laat dat ook helder zijn. Dat is niet goed gegaan in de organisatie.

[2:22:46] Dat komt tegemoet aan de heer omtzigt die vraagt van zijn nog een interrupties.

[2:22:51] Op dit punt excuses van als kan die een van het.

[2:22:55] Verlopen was en nu weer terug. Het heeft mij altijd gefascineerd. Voorzitter, op enig moment dat risico selectie model is uitgeschakeld. Ik heb een aantal keren ook gevraagd naar de

[2:23:04] het verslag van dat en waar dat ergens bepaald is. Er is dus ergens bepaald in een overleg. We gaan dat niet meer doen.

[2:23:11] Want, zoals de staatssecretaris net zei. Er zijn te weinig waarborgen

[2:23:16] is er nou. Hoe wordt er nou getoetst en langs welke lijnen wat die waarborgen zijn

[2:23:23] de staatssecretaris.

[2:23:27] Wij zijn bezig met een nieuw waarborgen kader te maken

[2:23:32] en wij zijn ook bezig te kijken hoe hoe hoe willen we kijkend naar bijvoorbeeld handhaving, dienstverlening en naleving.

[2:23:40] Kijk, wij hebben miljoenen. Dat zei ik aan het begin van mijn verhaal. Er worden miljoenen toeslagen toegekend. Het is voor ons niet mogelijk om die een op een allemaal te kunnen controleren. Daar zullen wij iets van risicoprofielen voor nodig hebben.

[2:23:55] Maar die mogen niet discriminerend zijn. Die moeten gewoon gebaseerd zijn op analyses van waar dat nodig is. En dan moet je voldoende waarborgen inbouw waarborgen dat je niet een soort bayern krijgt en dat je zegt ja ik kijk nu alleen maar in in in in in deze groep zeg maar

[2:24:14] bijvoorbeeld mensen met een lager inkomen zie ik opeens daar veel meer

[2:24:18] oneigenlijk gebruik en terwijl je bij die andere groep eigenlijk niets meer kijkt. Dat moet je voorkomen. En daar zijn we nu echt aan het nadenken en dat is best een ingewikkeld proces. Hoe kan je daar die waarborgen voldoende voor inbouwen, zodat je niet die bayern krijgt en niet meer

[2:24:35] eigenlijk blind wordt of onbewust allerlei uitkomsten krijgt die die die niet uitlegbaar meer zijn en die discriminerend zijn.

[2:24:43] Dat was

[2:24:44] als ik dan voorzitter was echt mijn vraag niet. Dus ik hecht eraan dat mijn vraag beantwoord gaat mij niet om naar de toekomst toe. Ik denk dat het goed is dat we ons bewustzijn naar aanleiding van al datgene wat onderzocht is door pwc, maar ook op andere plekken is heel goed dat we dit doen. Stukje bewustwording. Ik heb zelf motie ingediend over brede doorlichting over een wettelijk kader voor er allemaal ontraden. Overigens, maar op gegeven moment werden ze gelukkig aangenomen moet volhouden. Bij vraag is anders. Ik ben namelijk oprecht benieuwd naar

[2:25:13] wie op welk moment waar nou precies bedacht heeft dat nationaliteit een risico indicator is en de tweede staatssecretaris gaf net aan. Er zaten te weinig waarborgen in het systeem dat er was. Daarom is het uitgeschakeld.

[2:25:26] Wat waren die waarborgen die die dan te weinig in dat systeem zaten en hoe komt het dan dat je daar ergens in tweeduizend negentien wel achter komt maar tien jaar daarvoor is dat nooit getoetst. We hebben toch ook. We hebben functionarissen gegevensbescherming. We hebben een collega's voor de rechten van de mens. We hebben

[2:25:42] de ap. Dat kun je ook advies vragen en ik. Dit is ook bedoeld om brede dat nog te analyseren zonder dat we naar de toekomst al aantal lijkt te zijn.

[2:25:49] Uw vraag is duidelijk de staatssecretaris.

[2:25:52] Voorzitter, ik vind het heel ingewikkeld om te achterhalen en dat dat dat is ook niet meer te doen op basis waarvan dat die keuzes destijds zijn gemaakt om bijvoorbeeld die risico scoorde. Ik snap de behoefte om dat wel te doen. Ik denk dat we daarvan ook moeten leren dat wij moeten gaan vastleggen van waarom neem je bepaalde indicatoren mee. Hoe onderbouw je dat ook van waarom je dat doet en ik denk dat dat de lessen zijn die we echt moeten leren voor de toekomst.

[2:26:21] Tot slot,

[2:26:23] Ja.

[2:26:26] Voorzitter kijk in in de onderzoeken van pwc kwam naar voren dat er wel degelijk een opzich. Een een hele te rechtvaardigen. Selectie werd gemaakt door door allerlei data te verzamelen en dat zijn fiscale kenmerken

[2:26:40] en dat is logisch als je heel veel. Ik zeg even heel veel reiskostenvergoeding hebt terwijl je op honderd meter van je werk woont of je hebt heel veel aftrek terwijl je ik zeg heeft terwijl je geen eigen woning hebt of juist andersom. Dus er zitten allerlei

[2:26:58] allerlei ken getallen die verhoudingsgewijs dan niet zouden kunnen kloppen. Dat is heel interessant dat je dat doet. Maar wat er volgens mij staat is dat er vervolgens handmatig door mensen geselecteerd werd op voorkomen

[2:27:11] en en ik ik vraag daarnaar omdat ik het namelijk ook. Ik zie ook dat een van de matig staatssecretaris heeft ingevoerd is voelt het moreel

[2:27:18] het dilemma gesprek met het college voor de rechten van de mens.

[2:27:21] Ik weet gewoon niet zo goed waarom je nou ambtenaren moet gaan wijzen op het feit dat we artikel één van onze grondwet niet voor niets artikel één

[2:27:29] dat we dat hebben en dat je daarin moet gaan trainen. Je mag mensen niet op een voorkomen beoordelen.

[2:27:36] Ik ben daar gewoon oprecht nieuwsgierig naar. Wat maakt dat dat dan op die manier zo gegaan is en waar zit een.

[2:27:43] De staatsecretaris.

[2:27:44] Daarvoor zijn twee twee punten. Volgens mij kijk op het moment dat er een risicoselectie plaats in de vinden zo. Ja dat noemen we dan mooi uit voor plaatsvindt wordt wordt hij praat die handmatig gecontroleerd worden omdat die uit de systemen komt als dat er een risico in zit

[2:27:59] en ik ik begrijp wel wat de heer als kan zegt dat het niet nodig zou moeten zijn.

[2:28:06] Maar ik denk dat we wel geleerd hebben van de afgelopen periode dat het wel nodig is dat we

[2:28:12] dit soort zaken bespreekbaar maken en dat we elkaar ook aanspreken. We hebben gezien dat het soms deels onbewust gebeurt en die bewustwording. Ik vind echt dat de organisatie daar echt heel veel stappen al in heeft gezet. Maar ik vind hem ook voor de toekomst dat continu blijven moeten blijven doen en dat we dat niet mogen laten wegebben

[2:28:34] om de omdat we al een aantal stappen hebben gezet. Ik vind het leuk continue aandacht voor blij moeten blijven houden, omdat het een belangrijk onderwerp is, omdat het een belangrijk onderwerp is voor het vertrouwen wat mensen in overheidsorganisaties hebben

[2:28:48] en ik denk dat we echter al stappen ingezet hebben, maar de van moeten we continu aandacht voor blijven vragen in de organisatie.

[2:28:56] Mevrouw arib heeft.

[2:28:58] Ik had

[2:29:00] een aantal vragen gesteld over dat institutioneel racisme. Dus ik hoop dat daar komt nog op. Dan wacht ik dat eerst af. Maar ik wil toch iets kwijt over deel racisme gebeurt deels bewust en deels onbewust.

[2:29:17] Wat is eigenlijk erger.

[2:29:19] Volgens de staatssecretaris.

[2:29:21] De staatssecretaris.

[2:29:24] Ik denk dat beide heel erg is.

[2:29:28] Maar ik wilde ook nog wel een opmerking bij maken want die raakte mij dan ook wel weer dat mevrouw arib een beetje in de grap en zin zei ja, wij zijn de doelgroep van de belastingdienst en ik vind dat daar echt heel veel mensen mee tekort doen in de belastingdienst, maar ook bij toeslagen die hun stinkende protest proberen te doen om te leren van de fouten uit het verleden echt zich daar ook bewust van zijn dat er fouten zijn gemaakt en proberen dat echt voor de toekomst gewoon beter te doen en ik vind het die mensen ook niet tekort moeten doen.

[2:29:58] Mevrouw arib.

[2:30:00] Prima. Natuurlijk weet ik als geen ander dat er heel veel mensen ongelooflijk goed werk doen.

[2:30:07] Persoonlijk heb ik in het verleden ongelooflijk goede ervaringen. Toen de belastingdienst inderdaad in dienst was en diensten dienstbare was aan burgers en behulpzaam was in het geval dat de burgers in de knel kwamen.

[2:30:22] Dat was trouwens een grap, zoals alle andere grappig. Maar goed prima dat u dat zei en het ging over dubbele nationaliteit. Het ging ook inderdaad over afkomst en dat is ook probleem waar het over hebben. Toch wil ik terugkomen op

[2:30:37] dat elke keer en dat is niet de eerste keer en onderscheid wordt gemaakt tussen bewust en onbewust racisme. De staatssecretaris zegt de. Het is even erg. Dan neem ik aan dat dat onderscheid ook niets meer toe doet want of je nou door een kat of door een hond wordt gebeten, gebeten word je toch dat dat voor heel veel mensen ongelooflijk pijnlijk is en want het is niet alleen maar pijnlijk. Het heeft ook consequenties in hun dagelijks leven en ik hoop dat staatsecretaris dat ook gewoon ja

[2:31:12] begrijpt ook en ik had ook een vraag naar aanleiding hiervan over wat er in de media stond dat er een discussie was over definitie van institutioneel racisme,

[2:31:22] dat er waarschijnlijk verschillende opvattingen daarover waren en ik was heel erg benieuwd. Attest. Ik weet dat een kabinet met een mond praat. Dus dat dat antwoord verwacht ik ook een beetje maar toch

[2:31:33] dat deze staatssecretaris toch.

[2:31:35] Hoop ik.

[2:31:37] Ja

[2:31:38] dat

[2:31:39] die definitie die nu al ben ik niet helemaal mee eens. Institutionele racisme, want het blijft algemeen en het gaat niet direct over wie verantwoordelijk voor was dat deze staatssecretaris ook echt ook deelt.

[2:31:53] De staatssecretaris.

[2:31:55] Voorzieningen dat een hele pijnlijke conclusie is geweest die ik samen met mijn collega marnix van rij op dertig mei die brief heeft getrokken dat er sprake was van institutioneel racisme binnen de belastingdienst en toeslagen en het feit dat wij die brief gezamenlijk hebben gestuurd, geeft aan dat wij daar gezamenlijk achter staan achter die pijnlijke conclusies en vinden dat we daar ook nog en er zijn afgelopen periode al stappen gezet. Nog meer stappen moeten gaan gaan zetten

[2:32:24] en u gaf zelf ook al aan. Ik kan geen uitspraken doen over wat er al dan niet in de ministerraad besproken is wel echt onderstrepen. Het is een gezamenlijke brief van de heer van rey en van mij. Dat is niet voor niks.

[2:32:38] Mevrouw riep nog een.

[2:32:41] Een ook mijn vraag over het feit dat het beschreven wordt als een definitie van institutionele racisme. Laat ik zeggen dat ik het stap in de goede richting vind. We zijn er nog lang niet maar het feit dat dat gebeurt is al heel wat

[2:32:55] maar dat het ook belangrijk is. Dat was net ook in de discussie tussen collega azarkan en de staatsecretaris ging het ook over de indicatoren in het systeem waarbij algoritmes selecteren op afkomst enzovoort. Dat is een deel van het probleem

[2:33:10] en daar zal aan worden gewerkt, heb ik begrepen. Maar het andere deel is dat gewoon mensen

[2:33:16] betrokken daar bij waar ambtenaren die uitspraken deden of worden bijvoorbeeld antilliaan. Ik ga dat hier niet herhalen

[2:33:25] en het de vraag was wat gebeurt daarmee. Welke consequenties heeft de brief van staatskas van het kabinet op gedragingen die eigenlijk door mensen zijn gemaakt.

[2:33:37] De staatssecretaris.

[2:33:41] Voorzitter, ik wil graag een debat. Volgens mij hebben over de brief van fnv en institutioneel racisme.

[2:33:49] Ik vind ook dat onderwerp is belangrijk en daar moeten we dan ook in de volle breedte over over spreken en ik ga ook niet nu over ambtenaren. Dat dat is gewoon niet aan mij om over individuele ambtenaren hier te zeggen welke maatregelen wel of niet genomen zijn dat dat past ook niet in de systematiek

[2:34:11] van een werkgever werknemer. Wat mij betreft omdat hier te doen.

[2:34:16] De allerlaatste van de heer, als er komen.

[2:34:19] Ja

[2:34:20] voorzitter toch dit als reactie op de staatssecretaris die op een aantal van mijn vragen eigenlijk het antwoord gewoon niet. Heeft. Je zou kunnen zeggen dat wat probeert te omzeilen,

[2:34:30] maar ook het feit dat ze dat ze echt vol met de toekomst zich leren leren leren en en dat dat stuit mij een klein beetje tegen de borst. Omdat kijk als je fouten maakt in een organisatie. Dat gebeurt in elke organisatie zeker in de uitvoering en en dat gaat over zaken als rapportage is niet compleet. De uitbetaling ging verkeerd. Dan kunnen we allemaal mee leven. Dat soort dingen. Dan moet je er van leren. Maar hier zijn stelselmatig grondrechten van burgers geschonden.

[2:34:55] Dit gaat over grondrechten die opgenomen zijn in onze grondwet. En ik weiger dat te accepteren. Als dat daar gaan we dan maar van leren dat je kunt mensen niet anders behandelen op basis van een voorkomen en dan zeggen ja daar zijn fouten gemaakt. Dat gaat veel verder dan dat ik vind dat de staatssecretaris daar echt te makkelijk

[2:35:14] dat dat wegwuift en ik weet dat ze dat misschien niet zo bedoeld. Maar het doet gewoon pijn

[2:35:19] dat er mensen zijn die beoordeeld zijn op hun huidskleur op hun afkomst. Wellicht omdat ze ook vrouw waren in plaats van man dat ze weinig inkomen hebben hoor. Als mensen gepakt geselecteerd met te weinig inkomen ook dat is discriminatie. En dan kun je niet zeggen. Nogmaals ja, we gaan daar van leren en we gaan dat is heel raar dat je mensen moet uitleggen dat dat artikel één van de grondwet niet overtreden mag worden. Zie ze raars vind ik geldt voor iedereen.

[2:35:45] We hebben binnenkort nog een uitgebreid debat hierover. Dus.

[2:35:49] Een jaar voor een reactie. Maar goed dat maar dat is dan persoonlijk. Ik vind die me echt te kort, zegt dat ik het omzeilen en dat ik het wegwuiven. Dat is absoluut niet het geval.

[2:36:01] Dat zou ik ook niet goed vinden en ik

[2:36:04] wil hierop een op een

[2:36:07] goede manier. De discussie met elkaar over voeren. Ook dat het is niet voor niks dat dat risicoclassificatie model is uitgezet.

[2:36:16] Het is niet voor niets dat we nu naast de de wat wij allemaal al gedaan hebben. Ook vinden dat we hier nog steeds verder mee moeten gaan en u kunt wel zeggen ja nu moet het met een knipt moet het even zo hen moet moet alles opgelost zijn. Maar ik denk dat nee maar u zegt wel dat ik het omzeilen en dat ik het niet serieus nemen. Dan wil ik echt afstand afstand van nemen.

[2:36:38] Dit kabinet geeft pas iets toe als ze betrapt worden. Dit is niet uitgezet vanwege de eigen inzicht. De mensen hier keihard moeten knokken. Jaren die ouders zijn land tekort gedaan. Soms ook te lang omdat het kabinet de inzichten niet wilde overnemen als het stoort me gewoon dat pas. Het wordt toegegeven en dat wordt gedaan als leren. Nee gewoon eerlijk toegeven ruiterlijk erkennen en en ook bij jezelf te rade gaan. Maar op dit soort dingen ontstaan binnen organisaties excuses voorstellen.

[2:37:03] Als ik wel even voor de voor de goede orde. We hebben binnenkort een uitgebreid debat hierover en ik zou eigenlijk willen voorstellen dat we dan deze discussie. Want dat is een belangrijke discussie en dat deden wij denk ik hier met z'n allen dat ze dan die discussie inhoudelijk goed met elkaar voortzetten. Dan zou ik nu aan staan want ik kijk ook even naar de klok hebben officiële tijd hebben nog een kwartier. Ik weet niet. Heeft u nog veel.

[2:37:25] Ik wil hier kort op reageren. Voorzitter, want ik weet als geen ander hoe ouders in de familie gereden zijn

[2:37:32] en dat zijn echt

[2:37:35] heel veel ouders met een migratieachtergrond, maar ook hele andere groepen ouders en dat is onrecht wat ze is aangedaan en ik als geen ander weet wat dat heeft gedaan met mensen als ik kijk naar alle gesprekken die ik met die ouders heb zie ik zie ik het leed en ellende in hun ogen hoe zij gewoon in de knoop zijn geraakt. Dus ik vind het echt

[2:37:58] te makkelijk om te zeggen van de dat dat dat ik daar kijk de staatssecretarissen

[2:38:05] voorzitter, wil ik nog proberen om de laatste vragen te beantwoorden.

[2:38:12] Er werden nog een aantal vragen gesteld over

[2:38:17] de

[2:38:18] handhaving en fraudebestrijding. Wat er momenteel aan wordt gedaan. Wat ik al zei bij kijken op dit moment naar een nieuwe handhavings en naleving strategie voor toeslagen voor tweeduizend, drieëntwintig,

[2:38:32] waarin enerzijds aandacht is voor goede dienstverlening en kunnen we dat betere beter doen, maar ook ruimte voor toezicht en handhaving.

[2:38:41] Op dit moment vindt er geen intensief toezicht plaats als het gaat om de aanpak van misbruik en oneigenlijk gebruik en ik vind dat we dat

[2:38:50] ook wel serieus moeten nemen naar de toekomst dat we dat op een gebalanceerde manier met alles wat we geleerd hebben uit het verleden wel ook weer op een goede manier moeten opstarten. Dat ben ik ook van plan om op te pakken. Daar zijn we bezig de op te pakken en zodra daar meer duidelijk over is, zal ik ook de kamer daarover in formeren.

[2:39:15] Die vraag had ik nog een paar vragen over herstel van mevrouw arib.

[2:39:21] Ja eigenlijk is dat we daar nog niet zo heel lang geleden al een commissiedebat over heb gehad, maar ik wil kort nog even de vragen die mevrouw arib heeft gesteld, proberen te beantwoorden. Ik zal daarbij soms inderdaad verwijzen naar de komende voortgangsrapportage. Enerzijds was het

[2:39:38] dossiers van de ouders.

[2:39:41] Ik heb ook in de vorige voortgangsrapportage aangegeven dat er aanzienlijke achterstanden zijn bij het verstrekken van dossiers. Dat heeft met diverse oorzaken te maken. Maar een bottleneck is echt de capaciteit die op dit moment hebben voor het lakken van de dossiers. Ik heb ook aangegeven dat ik kijk naar een aantal verbetermaatregelen omdat ze op andere manieren te doen en ik zal u over de stand van zaken van die zaken informeren bij de eerstvolgende voortgangsrapportage die als eind datum heeft eind juni. Maar dan in de eerste helft van juli naar u toe zou komen.

[2:40:17] Wat doet ze ook de staatssecretarissen aan de informele leningen in de herstel operatie. Wij weten dat er inderdaad veel informele leningen zijn afgesloten. Wij hebben er echt serieus naar gekeken om dat op te lossen. Maar het was voor ons niet mogelijk om dat op een manier te doen,

[2:40:37] zodat we dat ook goed verifieerbaar konden krijgen speelt ook mee dat dit natuurlijk private leningen zijn waarbij we alleen de betalingsachterstanden oplossen en niet zoals bij de publieke schulden kwijtschelden. Dus dat op dat punt dan de schade-experts. Het was vooral een van de advocaten de zijn we nog meer in gesprek met de advocaten en ook daarover zal ik u informeren in de volgende voortgangsrapportages hoe ver we daarmee zijn

[2:41:06] dan

[2:41:08] kijk

[2:41:10] dat zou die informele dubbel in zitten

[2:41:14] dossiers.

[2:41:18] U slaagt er helaas niet in om binnen de wettelijke termijn te beslissen. Dat klopt. Dat zien we op een paar punten.

[2:41:25] Dat vind ik heel spijtig omdat ik denk dat het

[2:41:30] heel lastig voor ouders is om dat goed te begrijpen.

[2:41:34] Ik heb in de voortgangsrapportage die ik de laatste voortgangsrapportage die ik gestuurd heb daar een aantal verbeterpunten voor voor mijn vorige kaart die we in gang gaan gaan zitten

[2:41:45] maar dan nog blijft het zo dat we daar tijd voor nodig hebben om te zorgen dat we binnen die wettelijke termijn een behandelen

[2:41:53] en dat is

[2:41:55] nou ik vind het ook altijd heel ingewikkeld om uit te leggen. Maar ik zit met de capaciteit die wij op dit moment hebben. Voorzitter en grote

[2:42:04] aantallen die zich gemeld hebben voor de herstel operatie.

[2:42:09] Dan heb ik volgens mij de meeste vragen. Dank u.

[2:42:11] Vertel ik.

[2:42:13] Er is nog een vraag excuses van mevrouw ali.

[2:42:16] Dat gaat de de vraag gaat over de informele schulden.

[2:42:22] Ik begrijp dat het heel ingewikkeld is, maar de belasting heeft wel ervaring begrijp ik. Dat soort zaken waren niet altijd formeel via een notaris. Maar

[2:42:33] als voorbeeld bijvoorbeeld structurele banken overschrijdingen dat ze daar ook wat

[2:42:38] anders mee omgaan. Niet dat je dat allemaal accepteert. Maar dat er ook een soort contract kan worden opgesteld wat ze heel veel van die ouders van hebben gewoon via familie geld geleend en dan is het heel ingewikkeld om een notaris die kost ook geld wat ze niet altijd hebben. Dus daarom vraag ik specifiek naar staatssecretaris.

[2:42:56] Het probleem is is helder en dus ook de reden waarom wij de serieus naar gekeken hebben. Je kan je kan waarschijnlijk nog wel zien dat mensen geld overgemaakt hebben. Alleen het is een private schuld waarbij wij alleen kijken naar de betalingsachterstanden en dat is in zo'n geval heel ingewikkeld om te doen

[2:43:13] want wat is dan een betalingsachterstand. Als je niet weet wat er ooit is afgesproken.

[2:43:19] Dus

[2:43:20] ja,

[2:43:22] wij zien geen mogelijkheden op dit moment om dat op een verantwoorde manier te doen. We hebben er echt serieus naar gekeken maar dat

[2:43:28] lukt helaas niet.

[2:43:31] Dankuwel. Dan gaan we meteen door naar de tweede termijn aan de kant van kamer. We hebben een beetje uitloop mogelijkheden

[2:43:39] tot twintig over vier. En dan moeten we echt hier de zaal uit begrijp ik. Kijk even naar de leden of dat of dat goed is.

[2:43:48] Ze zijn de mensen die even. Ik zie de hier als ik kan en de heer omtzigt die moeten echt snelweg.

[2:43:55] Ik ook andere voorstellen.

[2:43:58] Oh.

[2:44:02] Voor excuses. Meneer omtzigt wilde voorstellen.

[2:44:06] Ja. Alle van voor vier uur. Want ik moet op en neer zitten en en kunnen een paar dingen die ik niet helemaal duidelijk zijn schriftelijk gedaan worden. Want er komt toch een tweeminutendebat denk ik.

[2:44:18] Ik kijk even rond is, is iedereen het met dat voorstel eens van de heer omtzigt. Ja prima.

[2:44:31] We zijn wel er zijn wel vragen. Korte tweede termijn heel kort.

[2:44:36] Nou dan begin ik bij een keer als ik kan heel kort.

[2:44:40] Dank u. Voorzitter, dank aan de beantwoording door staatssecretaris. Ik wil graag een tweeminutendebat aanvragen. Ik had ook een vraag gesteld over hoe bij de afhandeling van de onder andere etc, maar ook voor iso classificatiesysteem hoe de inspectie erbij betrokken zou worden. Dus die vraag is nog blijven liggen. Maar die kan alsnog in de tweede is het kan ook schriftelijk. Wat mij betreft

[2:45:04] verder. Voorzitter, in het in het international te houden over over discriminerend gebruik van van allerlei kenmerken van mens et cetera. Het is niet mijn mijn in zie onder

[2:45:17] nou de staatssecretarissen bepaalde woorden in de mond te leggen. Maar maar de constatering is wel dat er vaak pas wordt toegegeven. Ook als het gaat om het

[2:45:26] bij al mijn toegeven dat er is zo snel racisme is dat wordt pas toegeven als het uiteindelijk echt niet meer. Anders kan het dan omdraaien en zeggen van ja maar daar leren wij van we hebben het

[2:45:36] zelfs stilgelegd.

[2:45:38] Het heeft het systeem heeft jaren bestaan en het is niet uit zichzelf stilgelegd. Kennelijk waren er geen waarborgen die getoetst werden. Kennelijk waren er geen inzichten bij tnt en en ook ambtenaren. Dus pas als men betrapt wordt,

[2:45:51] dan worden dat soort dingen stilgelegd en dan wordt het ook nog uitgelegd als kijk ons dat nou stil liggen en dat vind ik ingewikkeld.

[2:45:56] De rest komt later.

[2:45:57] Meneer als ik kan heeft een twee minuten debat aangevraagd is het wat u betreft nog de bedoeling dat het voor het zomerreces plaatsvindt. Want dat gaat denk ik vrij uitdagend worden.

[2:46:08] Zeker en ik heb begrepen dat we in die laatste week dan wel tijd voor hebben.

[2:46:15] Onder voorbehoud. Dan gaan we dat gaan we dat gaan we zoeken dankuwel. De heer de jong.

[2:46:21] Ja voorzitter,

[2:46:24] ik wil toch benadrukken dat deze zes toch graag in wil zetten op een extra quick fix want we blijven en we blijven aandacht vragen voor de hard de in dat systeem. Want we creëren die geaardheden ook, zoals bijvoorbeeld die verblijf status en ik wil ook nogmaals aangegeven dat we ook echt willen werken aan het versimpelen van het stelsel ook om het voor een volgende periode wel anders te kunnen doen en om er maar kort af te sluiten in het fries haegen jam en begin ik bij de crew hoge bomen beginnen ook bij de grond en daar kunnen we goede start maken.

[2:46:52] Dank u wel. Meneer de jong. We gaan door mevrouw. Maar toch.

[2:46:57] Dank u. Voorzitter, een belangrijk debat grote materie grote transitie. Beetje frustrerend dat u met in vier minuten zo veel onderwerpen langs moeten lopen, want tot is een van de les is dat we aan de voorkant met elkaar de tijd nemen voor de beantwoording twee dingen wilde ik nog even meenemen voor de schriftelijke vragen. Ik begreep dat mijn vraag over onder sociaal minimum zakken en het de aantallen was doorverwezen naar szw hoeveel mensen dat ging. Dat is heel fijn. Maar ik was toch nog even benieuwd. Want omdat deze mensen via de wenen via de aanvulling van toeslagen onder verantwoordelijkheid van deze staatssecretarissen onder het minimum vallen. Wat dat betekent in wat deze staatssecretaris daarover kan doen en bij doet om dat te voorkomen voor te zorgen dat mensen daar niet invallen. Dus of dat mee kan genomen genomen kan worden in een schrift londen en tot slot. Voorzitter, de grote vraag over waarom toeslagen. Wat is de beleid theorie. Wat is je uitgangspunt. Die doe ik niet alleen maar voor de vorm, want juist bij zo'n grote transitie mis ik dat soort uitgangspunten en die stonden niet in het regeerakkoord en ook in de brief hoeft geen toezegging. Maar de uitnodiging aan de staatssecretarissen om die nog volgende uitbreiden brief om daar wat uitgebreider bij stil te staan.

[2:48:12] Dankuwel. Mevrouw, mevrouw arib van de pvda.

[2:48:15] Dank u wel. Voorzitter,

[2:48:18] ik sluit me aan bij de frustratie van van vroeg waar het gaat om een kort en veel antwoorden. Heel veel willen zeggen dat dingen voor een deel zijn beantwoord. Maar een andere deel niet.

[2:48:34] Ik heb

[2:48:35] even kijken. Ik sluit me aan bij collega's die tweeminutendebat aanvragen dat ik zou daar ook gebruik van willen maken.

[2:48:43] Twee vragen zijn blijven liggen. Dat is met name dat een grote groep

[2:48:47] mensen die eigenlijk een die toeslagen nodig hebben daar geen beroep op doen, niet alleen dat ze de informatie niet hebben, maar ook omdat ze gewoon door de toeslagenaffaire bang zijn dat ze weer gepakt worden.

[2:49:00] Hoe de staatssecretaris daarmee omgaat en ik had ook vragen gesteld over de rol van de landsadvocaat, maar ook dat doorprocederen tegen burgers. Ik heb daar wel eerder aandacht voor gevraagd bij de begroting van binnenlandse zaken.

[2:49:15] Dat bestaat eigenlijk. Ja met belastinggeld kan door procedure. Maar dat burgers daar vaak toch aan het kortste eind trekken.

[2:49:27] De verhoudingen zijn een beetje zoek. Dus sta graag een

[2:49:31] een antwoord op. Verder begrijp ik dat we terugkomen op institutioneel racisme. Dus die opmerkingen

[2:49:39] spaar ik even op tot debat down dankuwel.

[2:49:43] Dankuwel, mevrouw die meneer omtzigt.

[2:49:49] En voorzitter dankuwel en dank voor de antwoorden. Dit is ook een heel specialistisch debat. En denk dat we dat wel eens tekort gedaan hebben. De afgelopen vijftien jaar

[2:49:59] omdat vijftien visies doorwerken. De meeste van ons kwamen niet verder dan anderhalf fiche.

[2:50:04] Het klinkt allemaal heel flauw. Maar dat zullen we echt een manier moeten vinden aan onze kant van de kamer,

[2:50:10] omdat elk van deze fiches zeer vergaande gevolgen heeft voor zeer specifieke groepen en of dat nou is omdat je partner gedetineerd is of dat je een partner hebt die niet in een land woont of omdat je alleenstaande ouder bent en met een met je vader of je moeder samenwoont doet zijn allemaal heel specifieke groep. Maar dat moeten we echt beter garnalen met z'n allen doen we dat niet

[2:50:32] en blijven een soort algemene debat te voeren en komen we in de problemen maken we een aantal vragen gesteld door de tweede termijn dan wel de antwoorden op ook of het voor de oekraïners op deze manier gaat werken alsnog in de gemeentelijke opvang zitten waar natuurlijk ook andere vaak alleenstaande ouders tenminste in nederland alleenstaande ouders omdat vaak zijn het

[2:50:52] vrouwen die hier gekomen zijn met kinderen terwijl man in oekraïne moet blijven of daar nog in het leger zit.

[2:50:59] Ik ben heel benieuwd naar wanneer we een fit update kijken over het risicoclassificatie model en of er nog meer zijn en het institutioneel racisme.

[2:51:10] Ik zou nog even willen vragen omdat ze net over de landsadvocaat had

[2:51:14] of juli of de of de staatssecretarissen en de minister van tevoren op de hoogte waren van de brief die de landsadvocaat op dertig mei

[2:51:22] naar de rechtbank gestuurd heeft in artikel twaalf procedure. Dat werden we in één keer over geïnformeerd. Ik dacht pardon zouden wij die brief misschien de komende dagen even kunnen zien. Dat was na sluiting van de termijn en dat werd in een bijzin nog eventjes meegedeeld en ik ben zeer benieuwd wat er precies in staat en of en of de ministers en staatssecretarissen dat van tevoren wisten want dat ligt echt een een artikel twaalf verzoek. Ik ben heel benieuwd en ik vraag echt met klem

[2:51:57] met klem te kijken naar of er geen groepen in de problemen komen omdat ze grote toeslagen schulden hebben en in een soort never ending story terecht komen. Dus ik snap dus ik snap dat er inderdaad goed gekeken wordt, maar hebben we dat nu in beeld of gaan we het nu doen. En tenslotte, voorzitter, ik hoop dat de onbedoelde partnerschappen echt in zijn geheel spoedig mogelijk worden aangepakt.

[2:52:25] Dank u wel. Meneer omtzigt. Tot slot de is.

[2:52:28] Voorzitter, dank u wel, dank aan de staat stuk dank aan de staatssecretarissen voor haar beantwoording eerste termijn.

[2:52:36] Om te beginnen

[2:52:39] weet ik dat collega omtzigt wel eens dit citaat heeft gebruikt op een prachtige pagina in zijn boek

[2:52:45] namelijk aan een begin sturen op de sterren die vast staan

[2:52:47] en niet de golven die weer verdwijnen en dat wil ik nog even meegeven. Dit citaat van kirk gaat als om het oog te houden op het einddoel en op het de stip op de horizon als het gaat om het toeslagen stelsel en inderdaad een hervormd en eenvoudig en rechtvaardig geheel.

[2:53:04] Die stelsel.

[2:53:06] Daar wens ik de staatssecretaris ook wijsheid bij dan over het punt van niet gebruikt. Niet hoe goed de antwoorden uitgebreide antwoorden daarop waren. Het ging mij. Ik weet al in vorige week twee weken terug was het verantwoordingsdebat is een toezeggingen komen van deze zomer komen er echter geactualiseerde cijfers naar toe aan mijn vraag vragen nu richt zich vooral van ja maar wat doen we in de tussentijd een niet gebruiken te terug te dringen. Daar mis ik eigenlijk nog wat bart snel schrijft bijvoorbeeld is een rapport dat keuzes op dit vlak op politiek niveau nog niet zijn gemaakt en naar de achtergrond verdwenen lijkt te zijn. Dat is even nogmaals als crediteur en verder ga ik ook gehoord. De antwoorden van de staatssecretaris nog even goed. De fiches wegen en wat we wel en niet kunnen want ik snap dat niet. Alles kan en ook niet allemaal tegelijk. Dus dat ga ik nog eens rustig wegen op weg naar het twee minuten debat. Tot zover.

[2:53:59] Dank u wel. Meneer grinwis. Ik heb net even begrepen van de staatssecretaris dat ze meteen door kan met de beantwoording als het gaat.

[2:54:06] Doen. Dankuwel. Voorzitter, een paar vragen blijven liggen. Ook uit de eerste termijn. Kom nog even terug op het verzoek van de heer omtzigt voor een onderzoek door cpb nibud. De minister van volkshuisvesting. Het cpb nibud reeds benaderd. Hiervoor was voor het debat. Dan denk ik al. Er zal een impactanalyse voor de weg zonder naar de tweede kamer op het moment dat de wetsvoorstel wordt ingediend en deze analyse zal zien op verschillende huisarts situaties.

[2:54:31] De kinderopvangtoeslag voor ontheemden. De oekraine gemeentelijke noodopvang aanvraag van hier om zich ook voor zover gemeentelijke opvanglocatie brand bekend zijn, worden deze locaties uitgezonderd omdat er meerdere volwassenen klaar locatie zijn ontstaat er een uitval en er wordt bepaald of er sprake is van daadwerkelijk partnerschap. Mocht de opvanglocatie ons niet bekend zijn. Dan kan dit wel gebeuren en pakken werd graag op korte termijn aan op dit moment gaat het om circa twintig aanvraag en kinderopvangtoeslag in deze situatie denken.

[2:55:01] Er zijn meer aanvragen voor kinderopvangtoeslag dat u dat wel iets ontzegt nog over het afschaffen van de zevenentwintig grens voor partnerschap bij samengestelde zinnen in relatie tot het wetsvoorstel voor afschaffing van kot van het vorige kabinet.

[2:55:16] Daar wil ik graag even schriftelijk op terugkomen omdat ik dat echt even goed wil wil formuleren. Dan nog een vraag van heer omtzigt over de opstart van de een en over in beeld hebben hoeveel toeslagen schulden. Want de heer onder zich had het over minder dan vijfhonderd in de brief die weggestuurd. Er bestaat een overzichtje. Daar kunt u de verschillende categorieën toeslag schulden zien bij de invordering. De kleinste is dan van een tot vijfhonderd en de grootste is meer dan tienduizend. Dus dat wordt dan in de daar zit nog een vijftal zestal categorieën tussen van een tot vijfhonderd is zestig komma één procent. En als je kijkt naar meer dan tienduizend is dat nul komma zes procent. Maar ik wil graag verwijzen naar de presterende overzicht in de brief dan weer als waarom worden er minder bezwaar zaken binnen de wettelijke doorlooptijd afgedaan bij de reguliere uitvoering. De belangrijkste reden dat doorlooptijd een bezwaar toeneemt is, omdat met een menselijke maat wordt gehandeld wordt altijd eerst met de burger contact opgenomen en vindt ook de afhandeling van de bezwaar zaak regelmatig contact met de betreffende burger plaats

[2:56:18] in mindere mate gevolg van capaciteit tekort in de uitvoeren, maar gewoon omdat een aantal stappen extra doen hangt dus niet samen met de hoeveelheid aan nieuwe bus zwaar en zaken, want het aantal nieuwe bezwaar zaken neemt namelijk af. De heer stoffer had nog een vraag over de steunpunt wanneer je deze worden geevalueerd. Einde van het jaar evolueren deze steunpunt en eerste kwartaal van volgend jaar sturen wij die naar de tweede kamer dan weer als ik denk over de inspecteur belastingen en toeslagen en douane.

[2:56:49] Ja ik kan niet spreken voor de inspecteur. Want die is onafhankelijk. Ik heb wel aangegeven dat wij sowieso de dialoog aangaan. D zesenzestig wil nog een extra quick fix toegevoegd worden. Ja dat vind ik dan. Er komt een tweeminutendebat aan. Dat moet dan een weging zijn van de tweede kamer denk ik. De vraag van groenlinks over de ww wia wilde ik graag schriftelijk even op terugkomen en

[2:57:13] ik zal kijken of in de volgende brief naar iets meer over de achtergrond die mevrouw toegeeft aangegeven heeft aangegeven

[2:57:21] dan de landsadvocaat. In het verleden werd er inderdaad heel veel geprotesteerd door de belastingdienst en toeslagen. Daar wordt nu op dit moment wel bewust een andere lijn in gekozen en een beet en gewoon een nadrukkelijke afweging gemaakt van wanneer je wel en niet door procedeert. Dat wil niet zeggen dat we nooit doorprocederen. Maar dat lijkt me ook ook logisch. Ik heb in de eerste termijn aangegeven dat het niet gebruikt. De vroeg zowel de heer grinwis als mevrouw arib aan. Ik heb een overzichtje van aangegeven dat als mensen een aanvraag van een ww uitkering voor door het uwv actief worden doorverwezen naar toeslagen dat wij zeventienjarige vlak voordat ze achttien worden ook een brief sturen over toeslagen, belastingdienst en duo dat wij ook proactieve berichtgeving gedaan wordt over zogeheten live ivens ook bijvoorbeeld bij het begin van een nieuw studiejaar. Dus er zijn een heleboel acties. Maar ik zie de oproep van de nationale ombudsman ook om te kijken om nogmaals aansporen van zijn er nog meer dingen mogelijk kunnen we nog meer dingen zoeken die daar aan bijdragen dat het niet gebruikt want dat vind ik gewoon niet de. Ze zijn er gewoon voor de toeslagen. Dus ik vind het echt zonde als mensen daar niet gebruik van maken. Dus dat willen we zo simpel mogelijk maken. Laatste paar vragen. Voorzitter, de heer omtzigt vroeg noemde een aantal zaken over de de quick fixes of de verbetermaatregelen wel één ding daarover opmerken, want naar goed. Wij hebben aangegeven waar onze prioriteit ligt partners binnen uit een niet eu land die hebben aangegeven dat we ook in een brief over de hoek rinus dat we die oplossen omdat daar ook tegen dat probleem aanliepen omdat oekraine zoek geen eu is

[2:59:02] het risicoclassificatie model. Ik heb aangekondigd er een extern onderzoek naar gaan doen. Ik hoop dat deze zomer de opdracht voor te geven. Ik hoop dan dat we dat binnen zes of acht maanden af kunnen ronden. Maar ik ben ook afhankelijk van wat de de onderzoekende partij zeg maar denkt nodig te hebben. De klachtprocedure artikel twaalf. Volgens mij hebben daar schriftelijke vragen van u over beantwoord. De overige vragen ben ik volgens mij

[2:59:28] ingegaan.

[2:59:30] Ik keek even rond en ik zie dat de heer omtzigt nog een vraag wil stellen.

[2:59:34] In die antwoord op die schriftelijke vragen stond tot mijn verbazing dat na het sluiten van de procedure op dertig mei de landsadvocaat een brief aan het hof gestuurd heeft

[2:59:47] en dat die brief. Daarna is voorgelegd aan de ministers en staatssecretarissen.

[2:59:52] Ik.

[2:59:52] Die brief graag ontvangen. Net zoals ook de andere stukken van landsadvocaat ontvangen hebben, en wel zo spoedig mogelijk met een korte toelichting wie opdracht gegeven heeft tot die.

[3:00:01] De brief duidelijk de staatssecretaris.

[3:00:06] Kijk wat probleem. Een beetje de klachtprocedure loopt natuurlijk nog. En dat is een besloten klachtprocedure. Ik zou hier echt even na moeten kijken ook met mijn collega's van hoe wij dit moeten gaan doen dan kom ik daar nog op terug.

[3:00:19] Voorzitter, dat snap ik. We hebben ook de andere ingebrachte stukken zien en dit stuk is volgens mij ook gestuurd naar de andere partijen en een deel van ouders betreft, kan ik ze dat ook vragen maar ik vraag het het liefst gewoon aan de voordeur en niet

[3:00:33] dingen. Het is geen. Het is geen staatsgeheim waar we hiernaar vragen. Het was ook het nieuwe beleid stukken van de landsadvocaat wanneer dat mogelijk is openbaar te maken. In dit geval was mijn mogelijk. Dus ik hoop dat we binnen een week horen of het kan of niet.

[3:00:46] Wie opdracht gegeven heeft tot deze brief is dat de minister of staatssecretaris geweest of is dat de hoge ambtelijke top geweest en is de regering pas later geïnformeerd, want het is wel zeer opvallend dat er gebeurde.

[3:00:58] De vraag is duidelijk denk ik. Kom er even op terug. Ik weet niet of dat binnen een.

[3:01:04] Dankuwel dankzij staatssecretarissen danken aan de leden voor

[3:01:09] dit debat. Ik heb een aantal dingen genoteerd. In de eerste plaats heeft de heer, als ik al met steun van mevrouw arib een tweeminutendebat aangevraagd, liefst nog voor het zomerreces. Dus we gaan kijken wat daar wat er mogelijk is een aantal toezeggingen van de staatssecretarissen komt op een aantal onderwerpen nog schriftelijk terug. Ik heb ook genoteerd dat de wordt gekeken naar verschillende varianten voor een nieuw stelsel voor toeslagen met daarin meegenomen. Het effect op de uitvoering en de dekking. En dat kunnen we verwachten in de tweede helft van de kabinetsperiode en daar wordt de kamer actief over geïnformeerd.

[3:01:47] Mag ik dat er wordt gezegd. De dekking vind ik wel een hele ambitieuze omdat er ook een link is met met hele belastingstelsel en zaken. Dus dat vind ik echt ik heb gezegd ik wil naar kijken naar de uitvoering en naar de een update van de verschillende varianten die er nu liggen.

[3:02:05] Dankuwel voor die duidelijk verduidelijking. Dan heb ik hier nog staan dat de minister van volkshuisvesting die

[3:02:15] vragen wat er in de internet consultatie komt van het wetsvoorstel.

[3:02:19] Voorzitter. Volgens mij heeft hij een tweede termijn helemaal antwoord gegeven bij die die,

[3:02:23] Inmiddels vervallen. Prima helder. Dan is er nog een specifieke toezegging geweest aan de heer romke, de jong

[3:02:30] en twee eens toezeggingen aan de heer omtzigt hebben genoteerd en eerste schriftelijk terugkomen op regelingen omtrent partnerschap en onbedoelde partnerschap en dat is de eerste en de tweede. Dat was de vraag van zojuist meer informatie rondom de klachten.

[3:02:45] De procedures de het verzoek om de brief te ontvangen, helder en even wie. En ook of we nou wel of niet ontvangen. Ook wie opdracht gegeven tot het sturen van die brief.

[3:02:58] Ik had een toezegging gedaan om meer stof volgens mij over de evaluatie van de steunpunten begin volgend jaar.

[3:03:04] Heel veel toezeggingen heel veel nadere informatie dankuwel voor uw komst en dan sluit ik deze vergadering.