Mijnbouw/Groningen

[0:00:00] Vergadering van de vaste kamercommissie voor economische zaken en klimaat en aan de orde is een commissiedebat. Mijnbouw, groningen, geen staatssecretaris van economische zaken en klimaat. Van harte welkom heet de aanwezige kamerleden welkom. De mensen op de publieke tribune en iedereen die dit debat thuis via de live stream volgt

[0:00:20] voor dit commissiedebat is vier uur ingeruimd en dit betekent dat de spreektijd in de eerste termijn is vastgesteld op vijf minuten per fractie,

[0:00:32] zoals degene die mij eerder als voorzitter hebben meegemaakt. Ik stel geen in principe geen beperkingen aan het aantal interrupties. Maar hou een beetje in de stad.

[0:00:44] Mevrouw beckerman.

[0:00:45] Jij denkt dat het voor één, twee drie, vijf mensen geldt, maar we hebben straks overlappend woondebat. Dus ik denk dat een aantal van ons eerder de zaal gaan verlaten en dat geldt voor mijzelf, maar ook de heer van haga die kopers die een nijboer die boulakjar.

[0:01:03] Het is het is aan u om ervoor te zorgen dat we op tijd klaar zijn en ik hoorde ook andere collega's die tussendoor ook naar andere debat moeten alle begrip voor. Dan starten we met de heer van haga.

[0:01:16] Voorzitter, de sluiting van het groninger gasveld zal de geschiedenis ingaan als de grootste blunder van het kabinet rutte vier. Het is technisch niet nodig. Het is een financiële ramp en het een geopolitieke catastrofe en het is een gotspe dat politicologen en historici in staat worden gesteld om dit soort besluiten te nemen. Voorzitter, hebben te maken met extreem hoge gasprijzen en we weten niet hoelang we nog russisch gas naar europa zien vloeien. Desondanks.

[0:01:40] De heer verhagen. Er is al een interruptie van mevrouw beckerman van de sp,

[0:01:45] Als ik eerlijk ben was mevrouw mulder eerder dus agnes mulder was iets eerder.

[0:01:50] Dus u was allemaal zo snel met de.

[0:01:52] De rug. Maar het was agnes mulder.

[0:01:54] Daar gaan we

[0:01:55] de voorzitter dank en het was natuurlijk niet voor niets dat wij alle twee ongeveer de want het woord veiligheid kwam in het betoog van de heer van haga niet voor. Dus hoe oordeelt hij na over de veiligheid voor de groningers en ook het advies wat daarover is gegeven van staatstoezicht mij

[0:02:11] de heer van verhagen.

[0:02:13] De hele belangrijke vragen. Er was ik van plan om in de rest van de betoog nog wat over te zeggen. Maar de veiligheid is natuurlijk het allerbelangrijkst en het aardige is dat het staatstoezicht op de mijnen. Daar zitten natuurlijk een club met ambtenaren. Daar zitten competente mensen in maar die gaan voorbij aan andere oplossingen, zoals bijvoorbeeld het injecteren van water of stikstof of cot. En als je dat toepast dan hou je de druk in het veld op peil. Dat hebben tot nu toe nooit gedaan. Dat is een grote grote fout geweest zijn van gaf driehonderd vijfentachtig bar naar tachtig bar gezakt dan krijg je dus in klinkt van dat zandsteen. Als je dat niet had gedaan als je waterinjectie toegepast stikstof injectie. Dan was de druk in het veld op peil gebleven was er nauwelijks seismische activiteit geweest die zijn verschillende hoogleraar die dat bevestigen. En dan kunnen we gewoon door produceren op een laag niveau. Want je moet de de plaatse ratio leidt ook tot tot meer seismische activiteiten verhoogde de plezier. Uiteraard is de veiligheid is ontzettend belangrijk en en daar ben ik helemaal met u eens.

[0:03:16] De antwoorden kunnen iets korter, mevrouw mulder,

[0:03:20] maar deelt de heer van het cda fractie op dat op dit moment voor vele huishoudens in groningen die veiligheid niet geborgd wordt

[0:03:28] en dat dat ook is wat de esso die en mij gekregen ontzegd en dat dat ook de reden is om het veld nu niet op

[0:03:33] de gooien.

[0:03:36] Voorzitter, de zwaarste aardbeving is geloof ik. Drie komma zes op de schaal van lichter geweest dat dat is een aardbeving daar. Er zijn huizen gescheurd. De groningen. Ik geloof dat de zestien duizend huizen nog verstevigd moeten worden. Ik meen me te herinneren dat de cda toch al een groot aantal jaren in verschillende regeringen heeft gezeten. Het is inderdaad schandalig wat die groningers is aangedaan. Schandalig die huis hadden lang verstevigd moeten worden. Ik heb in japan gewerkt en worden huizen verstevigd en die kunnen een aardbeving van een kracht zes op de schaal van richter weerstaan dat ik duizenden keer zoveel als drie komma zes op de op de schaal van richter. Dus.

[0:04:12] Ja.

[0:04:13] Ik vind het een beetje een cynische vraag van iemand van het cda van ja. Bent u het met me eens dat de groningers gevaar op. Ja ja dat is heel vervelend als je nu de druk in het veld op peil houdt en je gaat die groningers compenseren en die huizen versterken. Dan kun je gewoon doorgaan met produceren.

[0:04:28] Mevrouw mulder. Voorzitter, ik constateer dat ik een ontzettende een jij bak krijgt, maar geen antwoord op mijn vraag en dat mag natuurlijk de heer van haar doen, maar het feit is dat dat het niet veilig is en dat enzo die hem dat zegt en dat dat meneer van haga daar iedere keer omheen draait en dat feit eigenlijk niet veel herkennen en het is wel goed omdat die een met elkaar vast te stellen dat die andere oplossingen van water in het veld dat gewoon complete onzin oplossing is en dat wij er vandaag ook.

[0:04:57] Dat wil ik even kwijt. Voorzitter,

[0:04:59] volgens mij geen vraag voor.

[0:05:01] We een hele korte reactie. De als je niet produceert en de druk in het veld gaat niet omlaag. Dan dan krijg je geen aardbeving. Dus er geen geen probleem geen seismische activiteit. Als je de druk in het veld op peil houdt krijg je ook geen seismische activiteit kun je door produceerde moeten we een laag niveau en waterinjectie stikstof wordt overal ter wereld toegepast. Dus dat is geen onzin oplossing. Dus ik zou het cda wil een korte cursus reservoir engineering willen geven.

[0:05:28] Dan was er ook een vraag van mevrouw beckerman van de sp.

[0:05:32] Nadat de voorzitter? Ik ben wel benieuwd of de heer van haga een maandag de verhoren heeft gekeken bij de parlementaire enquête en heeft gezien hoe totaal ontwricht

[0:05:49] het leven van gedupeerden is

[0:05:52] en niet was, is

[0:05:55] op dit moment en dat

[0:05:58] daar nog geen

[0:06:00] oplossing

[0:06:02] voor is

[0:06:03] en dat ze zeggen

[0:06:06] wat blijft er van groningen over wat laat de overheid van groningen over en waarom richt u uw aandacht? Niet daarop?

[0:06:15] De heer van haga,

[0:06:17] Ik heb een aantal verklaringen gezien. Ik heb ook heel veel mensen gesproken en ik heel ik deel dit sentiment met de sp in het natuurlijk. Het is schandalig dat de groningers is aangedaan, maar het had allemaal voorkomen kunnen worden en het kan ook rechtgezet worden. En daar hoort bij een enorme compensatie voor de groningers het meedelen van de groningers in de opbrengsten en het verstevigen van alle huizen en het produceren op een laag niveau en het injecteren van water of stikstof.

[0:06:43] Beckerman voorzitter.

[0:06:44] We hebben toch precies op het punt van het s die zeggen het kan.

[0:06:48] Nu niet.

[0:06:49] Veilig.

[0:06:51] Het kan nu niet veilig. Je moet

[0:06:54] eerst zorgen

[0:06:56] dat gedupeerden

[0:06:57] veilig zijn. Je moet eerst zorgen dat die versterking.

[0:07:01] Drie keer zo snel gaat als nu gebeurt en wat gaat die van haga daar.

[0:07:07] Voordoen die er vandaag.

[0:07:09] De hem heeft eerst gezegd het kan wel veilig op twaalf miljard kuub per jaar. En toen zei ze onder grote politieke druk zijn ze daarvan afgestapt. Ik ben met u eens dat we eerst andere dingen moeten doen en je moet eerst een plan maken. Maar we zitten nu met een kabinet. Dat zegt we gaan stoppen met produceren. We gaan de putten dicht selecteren. Vierhonderdvijftig miljard kuub in de grond laten zit tot duizend miljard euro met de huidige gasprijs. Maar ik denk dat het heel slecht is voor de groningen. Dus laten we gewoon een technisch solide plan maken en en dan ben ik het helemaal met u eens groningers voorop en en laten we gewoon door produceren.

[0:07:42] De heer segers van de christenunie,

[0:07:45] Dank voor uw de voorstellen die vragen heeft studie elektrotechniek gedaan en propedeuse rechtsgeleerdheid en dat geeft kwalificeert en dan met heel veel de de en te spreken of zijn collega's zeggen dat ze niet bevoegd zijn om hierover te oordelen. Wij zitten hier niet als crypto geologen. Wij zitten hier als politici om een politiek oordeel te vellen op basis van informatie. Dat is ons aangereikt en zo de je zegt het kan niet veilig. Dan is het politieke oordeel. Wat wij moeten vellen,

[0:08:09] willen wij een risico nemen

[0:08:10] ten koste van de veiligheid van groningen. Ja of nee. Dat is mijn vraag aan. Even nagaan wil hij dat.

[0:08:15] De van.

[0:08:18] Dit is ook een beetje de van de christenunie. Kijk ik heb inderdaad tien jaar voor shell gewerkt na mijn studie. Ik heb drie jaar in in gabon naar olie geboord vier jaar in in de noordzee naar olie en gas.

[0:08:32] Meneer verhagen in oma die verlagen niet de hele cv.

[0:08:37] Meneer zegers begon ermee het estuarium. Dat is een club die een rapport maakt en dat rapport het advies is is veranderd. Er zijn hoogleraren die iets anders zeggen. Het is mijn ervaring dat wetenschap niet in beton gegoten is en het advies van de sorry een is volgens mij voorbijgegaan aan de toepassen van water of stikstof injectie en ik denk dat ze dat mee zouden moeten nemen en dan zou de een totaal ander advies uitkomen.

[0:09:07] De heer segers,

[0:09:08] Dag. Mevrouw de voorzitter, geen antwoord op mijn vraagt het feit dat heer van á drie jaar heeft zitten boren naar olie in gebonden betekent niet dat hij daarmee een ander of een beter politiek oordeel kan vellen op basis van informatie. Wij krijgen aangereikt enzo, die een en ik heb aan tafel gezeten met deze en die hem en die hebben verschillende adviezen geven en af en toe tot mijn grote frustratie dat ene keerzijde. Je moet zoveel en dan vlak door winnen en opeens was dat weer anders. Maar we hebben iedere keer naar geluisterd. Waarom omdat de veiligheid van groningers voorop staat. Dus mijn vraag aan eenvandaag is, is hij bereid om meer te pompen. En daarmee een risico te nemen dat wat enzo die een zegt

[0:09:43] wat hij ook tegen de heer van haga zegt wat zul je ook tegen de heeft gezegd, wist hiervandaan bereikt

[0:09:48] om een risico te nemen met de veiligheid

[0:09:50] van de groningers.

[0:09:52] Duidelijke vraag de heer verhagen. Voorzitter,

[0:09:55] Wordt er niet gepompt maar geproduceerd. Dus dat maakt ze maakten de subsidies al beetje een beetje raar.

[0:10:02] We gaan niet meer produceren. We gaan produceren op een veilig niveau en dat veilige niveau. Dat kan je vaststellen bijvoorbeeld solidair met destijds wellicht twaalf miljard kuub. Misschien moet het acht miljard kuub zijn, maar in combinatie met waterinjectie of stikstof injectie. Dat is geen fabeltje. Dat is gewoon een technisch solide oplossing, waardoor de veiligheid van de groningers gewaarborgd wordt en waardoor je gewoon het groningergas kan door produceren en dat heeft niks met pompen te maken.

[0:10:26] De heer segers. Kortom, constateer ik dat daarbij zul je hem zegt als je nu meer pompen als je weer gaat pompen.

[0:10:33] De productie gaat verhogen. Neem je risico met de veiligheid van groningers constateer ik dat dat advies dat hiervan uitgaat dat advies in de wind slaan.

[0:10:41] De van hagel. Tot slot.

[0:10:43] Voorzitter heeft te maken met de mate van risico dat je accepteert als er seismische activiteit is als je de de productie gaat verhogen. Dan moet je ermee oppassen. Maar als je dat in een solide plan valt met water of stikstof injectie en je produceert op een laag niveau bijvoorbeeld tien, tien miljard kuub acht miljard kuub. Dat weet ik niet dat dat moeten de verschillende hoogleraar maar bekijken. Maar dan gaan we weg van de politieke discussie en dan laten we de experts. Dat doen en dan denk ik dat het wel kan.

[0:11:12] Die boulakjar van d zesenzestig.

[0:11:15] Dank u, voorzitter, zal de de twijfelen moet je op interrumperen. Meneer verhagen die dan zegt het kan wel en iedereen heeft het mis en ik

[0:11:23] ik zie het beter want ik ben ingenieur geweest. Maar meneer van haak had over de aardbevingen en hij noemde het vervelend en maar drieëndertig van de schaal van richter,

[0:11:32] maar beseft de heer van hagen dat drie en halve schaal gericht op het type ondergrond in groningen.

[0:11:37] Heel anders is dan type ondergrond in japan in het voorbeeld dat hij noemt de drieënhalf beschaafd van richter in nederland is vele malen erger is niet te vergelijken wil ik zeggen. Hoe reageert de heer verhagen daarop?

[0:11:47] De heer van

[0:11:49] nou,

[0:11:51] Ik hoop dat hij een moeilijk jaar zich beseft dat het een loggegevens missie schaal is dus dat een aardbeving kracht zes op de schaal van richter. Duizend keer zoveel als drie en en inderdaad drie komma zes is

[0:12:06] is een aardbeving de zijn huizen gescheurd. Ongelooflijk veel huizen die hadden verstevigen moeten worden. Hadden we al lang moeten doen. En natuurlijk is het zo dat dat de groningers terecht een punt van maken. Maar om nu de vlucht te kiezen en en ze zeggen nou we gaan het hele veld dichtdoen en duizend miljard euro in de grond laten zitten en daarmee de groningers belazeren. Dat vind ik geen goede oplossing.

[0:12:30] Tot slot de heer boulahrouz,

[0:12:31] Tot slot, voorzitter,

[0:12:34] dan constateer ik constateer dat de heer verhagen ook vanuit. Misschien zijn verleden bij de vvd.

[0:12:40] Kiest,

[0:12:42] Er is geen sneeuw. Naar mijn collega van de vvd wat minder van haar maar kiest, kiest voor duizend miljard in plaats van de van de veiligheid van groningen. Ik wil me echt vragen. Stop ermee.

[0:12:55] De heer verhagen. Ik stel voor dat u door kunt gaan met uw betoog.

[0:12:59] De heel kort. Ik kies voor een en en oplossing. Dus en veiligheid voor de groningers en ruime compensatie voor de groningers en het belang van nederland.

[0:13:08] Betalen,

[0:13:16] Voorzitter, desondanks volhardt deze staatssecretarissen in deze apocalyptische fout, terwijl de oplossing. Zo simpel is

[0:13:23] als we de druk in het veld op peil houden dan wordt het toepassen door toepassing van waterinjectie of stikstof injectie. Dan minimaliseert het risico op seismische activiteit vrijwel tot nul in combinatie met een laag productieniveau van bijvoorbeeld twaalf miljard kuub per jaar kunnen we gewoon door produceren. Als we bovendien alle groningers die schade hebben bijvoorbeeld de woz waarde van een huis cadeau doen in groningen laten meedelen in de gasbaten. Dan hebben zeer lucratieve op oplossing kan de staatssecretarissen uitleggen waarom dit technisch niet mogelijk is en professor david smulders van de tu eindhoven heeft laatst in de podcast van marianne zwagerman gezegd dat deze oplossing wel mogelijk is. Dus is de staatssecretarissen bereid om het esso die hem in contact te brengen met deze hoogleraar voor een korte cursus resort engineering voorzitter,

[0:14:05] het kabinet heeft vorige week afgekondigd dat we in een beginnende gas crisis zitten bv en vind het goed dat er wordt gekeken en gekeken naar maatregelen om het benodigde gas veilig te stellen en dat de kolencentrales weer op volle toeren mogen draaien. De uitspraak van de staatssecretarissen dat het gebruik van het groningenveld eigenlijk geen optie is, tenzij beschermde afnemers geen gas meer dreigen te krijgen was tekenend gaswinning van vierenhalf miljard kuub blijft dan ook staan. Ondanks de vele adviezen van gerenommeerde instituten die tot een verhoging oproepen.

[0:14:33] Wat begrijpt de staatsssecretaris niet van het advies van bijvoorbeeld de raad.

[0:14:37] Het is niet te begrijpen dat het kabinet liever verantwoordelijk is voor miljarden schade aan de economie door het afsluiten van bedrijven dan dat. Er wordt geluisterd naar experts op een veilige manier gas wordt gewonnen. Uit groningen kan de staatssecretaris aangeven hoeveel economische schade als gevolg van afsluitingen acceptabel vindt voordat hij gebruik gaat maken van het groningenveld. En wat gaat de staart?

[0:14:57] Maakt u zich af?

[0:14:58] Wat gaat de staatsssecretaris doen als duitsland straks meer gronings gas eist op basis van lopende contracten.

[0:15:04] Er is een interruptie van de heer van wijngaarden van de vvd.

[0:15:08] Voorzitter, een vraag aan de heer van over zijn wat hij noemt dat ik noem het maar even zijn woz model van geef iedereen nou maar die woz waarde van zijn woning cadeau. Want dat is eigenlijk zijn oplossing richting de groningers

[0:15:21] maar even. Dat is zijn theorie, maar kan de heer van haga zich voorstellen dat er ook groningers zijn die zeggen ik wil helemaal niet de woz waarde van mijn huis cadeau. Ik wil gewoon veilig zonder bevingen kunnen wonen in het gebied waar ik altijd heb gewoond.

[0:15:38] Dat is toch ook een belangrijk recht van mensen om gewoon ongestoord te kunnen wonen. En toch niet iets wat je wat je maar eventjes afkoopt met een soort hoofd gedwongen chinese volksverhuizing.

[0:15:50] De heer verhagen,

[0:15:52] Daar ben ik helemaal met de heer van wijngaarden eens. Iedereen heeft recht om veilig te wonen en dat recht hebben in de afgelopen dertig, veertig jaar hebben dat op een ongelooflijke manier geschonden. En daar is de vvd, met name debet aan omdat de vvd in tweeduizend dertien de gasproductie heeft omhoog gebracht naar drieënvijftig miljard kuub per jaar, waardoor de seismische activiteit is toegenomen zonder enige compensatie voor de groningers toe te passen.

[0:16:15] De heer van wijngaarden,

[0:16:16] Voorzitter. Maar ik constateer dat de heer van haga dus eigenlijk mensen denkt beetje te kunnen afkopen met een met een soort afkoopsom ter hoogte van de woz waarde. Maar dat hij daarbij volledig voorbijgaat aan het feit dat gewoon extra winning ook extra bevingen oplevert en dat zijn alle experts zijn de.

[0:16:36] Voor eens die van hagen.

[0:16:38] Voorzitter, dit is een de die woz waarde of wat voor bedrag je ook aanhangt is een toevoeging.

[0:16:43] Allereerst moeten de groningers veilig kunnen wonen. Dus je moet eerst een plan maken waarbij je zonder seismische activiteiten kan doen. Dat kan door water of stikstof injectie toe te passen en op een laag product productieniveau door te gaan.

[0:16:57] Vervolg. En daarnaast ga je met de groningers met produceert is dus niet of of het is en en ik ga doen. Voorzitter dan de import van lng een optie die wordt gebruikt voor de diversificatie van onze energieleveranciers tno heeft een aantal weken geleden in een technische briefing aangegeven dat een kuub gas uit groningen vijf cent kost daartegenover staat dat een cup lng maar liefst één euro kost twintig keer zoveel en we hebben net een brief gekregen waarin staat dat die één miljard kuub gronings gas vervangt. Vierhonderd drieënveertigduizend ton extra c o twee uitstoot

[0:17:29] en ik ben benieuwd of de staatssecretaris kan aangeven wat dit voor de burger en ondernemer betekent. Voorzitter, de staatssecretaris gaf geeft aan dat groningen vanaf één oktober op de waakvlam gaat.

[0:17:39] Gelukkig is er wel besloten om tenminste alle huidige productie locaties open te houden en dat is een stap in de goede richting, zodat een volgend kabinet dat hopelijk wel is is de productie kan hervatten. Het waakvlam scenario leert

[0:17:51] twee komma acht miljoen levert twee komma acht miljoen miljard kuub gas en is een vermindering van bijna twee miljard kuub ten opzichte van dit jaar waarin de roep om meer gaswinning juist heel groot is, is de staatssecretarissen het eens met de conclusie dat nederland daarmee in ieder geval afhankelijker wordt van het buitenland. Voorzitter bv vindt dat we moeten proberen om zelf zoveel als mogelijk in onze energievoorziening te voorzien.

[0:18:15] Maar behalve bovenal worden er valse verwachtingen gewekt naar de groningers zelf. Wat gaat de staatsssecretaris tegen de groningers zeggen als er straks in de winter toch meer gas nodig hebben uit groningen.

[0:18:26] De groningers zijn jarenlang belazerd. En nu doet het kabinet het opnieuw voorzitter bv mag dan niet eens zijn met het overgaan op de waakvlam. Maar de volledige sluiting van het veld zou desastreus zijn. Waarom zou de het grasveld sluiten, terwijl het ons met grote zekerheid van gaslevering kan bieden en ook nog eens duizend miljard euro extra oplevert. Het vastleggen van de sluitingsdatum in de wet is dan eigenlijk ook onbegrijpelijk kan de staatssecretaris toezeggen dat de datum van sluiting in geen geval wordt vastgelegd in de wet. Voorzitter, afgelopen week hoorden we dat versterkingsoperatie nog steeds te langzaam gaat en dat is een enorme blamage en brevet van onvermogen. Daarom wil ik de staatssecretarissen harde garanties geven dat hij niet van die doelen gaan halen. En hoeveel huizen gaan we nu verstevigen. En wanneer is het klaar dan? Voorzitter? Tot slot, er is genoeg geboren geblunderd. De stikstof hawks, de ongelimiteerde migratie toeslagen schandaal de corona, psychose en de crisis op de woningmarkt zijn allemaal de resultaat van incompetente bestuurders en daarom kijken we nu naar de ruïnes van rutte. Maar laten we in ieder geval dan dit gasveld in groningen open houden in het belang van nederland. Dankuwel. Voorzitter.

[0:19:30] Dank voor uw bijdrage. Dan gaan we door naar mevrouw beckerman van de sp.

[0:19:35] Dankuwel. Voorzitter, en ik

[0:19:38] stond een beetje dubbel in dit debat, omdat de tegelijkertijd natuurlijk de openbare verhoren van de parlementaire enquete gaswinning. Eindelijk zou ik willen zeggen zijn begonnen en dat maakt dit debat natuurlijk een beetje

[0:19:50] vreemd. Ik was zeer onder de indruk zou ik toch ook wel willen zeggen hier van de gedupeerden die maandag spraken letterlijk elk woord snijdt door je ziel en ik vind het ook heel moedig om nou zo gebroken zijn door de overheid al je energie weer bij elkaar te rapen in al je waarheid op die manier op tafel te kunnen leggen

[0:20:09] en ik vond sijbrand nijhoff is een held en ik vond hem maandag ook echt heel heldhaftig en nee, zij zijn als pinautomaat gebruikt en hij vroeg wat blijft er van groningen over wat laat u als overheid van groningen.

[0:20:24] Over.

[0:20:26] En voorzitter. Dat heeft me echt heel erg geraakt hoe hij daar sprak, maar ook herman. De maak die vroeg om gerechtigheid en susan top. Die liet zien hoe slopend het is keer op keer kwam ze zelf met brieven, rapporten en voorstellen hoe het wel op te lossen om bewoners recht te doen en er werd niet naar geluisterd

[0:20:45] en alle mooie woorden en beloftes over de bewoners centraal doen. Zo'n pijn zei ze.

[0:20:51] En ik vond het heel goed dat ze zei dat juist machteloosheid. Een van de moeilijkste emoties is

[0:20:58] een voorzitter die verhoren van maandag zijn natuurlijk wel in schril contrast met tevoren van de voormalige bestuurders. Ze zeggen het vergeten te zijn. En terwijl elke datum in het geheugen van groningen zit omdat ze het open wonden zijn wonden die bij velen weer verder opengaan door al deze voren te horen zeggen bestuurders zoals jorritsma. Ik kan me dat niet herinneren

[0:21:18] en het voelt dan dus wel raar om vandaag dit debat te hebben. Want eigenlijk zouden we denk ik uur na uur na uur onze mond moeten houden en moeten luisteren naar herman sijbrand susan al die andere helden en eindelijk luisteren naar die groningers zelf en tegelijkertijd kunnen niet wachten tot de enquete klaar is want heel veel groningers kunnen allang niet meer wachten en die zeggen ook we willen niet weer een rapport. We hebben als stapels rapporten. We willen nu daden en daar zitten we vandaag voor en ik zou willen beginnen met funderingen en voorzitter en een paar maanden geleden hield ik deze foto omhoog. Het huis van femke braamhorst en je ziet een scheur in de muur en in de fundering en dat deel in de muur werd vergoed in een deel in de fundering niet en femke die strijd om alle schade vergoed te krijgen. Daarvoor moet ze zelfs naar de rechter tegenover de machtige advocaten van de staat en na zeven jaar na zeven jaar stond haar rechtszaak op de rol van vijftien juni. En maar vlak daarvoor kwam een brief geeft extra tijd nodig. Maar goed. En in het coalitieakkoord is natuurlijk beloofd dit aan te pakken. En gisteren kwam er eindelijk een brief om die funderingen aan te pakken en ik vroeg aan femke wat ze daarvan vond en zij zei en ik vond dat wel heel goed. Ze zei de brief van staatssecretaris vijlbrief geeft hoop, maar in dit dossier is hoop en uitgestelde teleurstelling en daar schrok ik van want ik was hoopvol toen ik die brief kreeg. Maar ik vond die woorden ook wel heel erg raak.

[0:22:47] En eigenlijk was haar oplossing daarvoor heel simpel en ze zei van kijk je schrijf nu een brief. Maar zorg

[0:22:55] dat je dat in de wet

[0:22:57] vastlegt

[0:22:58] en dat je dat zo vastlegt dat dat dus geen discussie meer over mogelijk is want ze zei ik krijg rillingen als ik die brief lees en zie hoeveel ruimte ing daarin krijgt

[0:23:08] en ze zegt ja, we kunnen een nieuwe ronde naar de rechter niet aan. Wij zijn op echt op. Dus zorg dat die schade-experts op de hoogte zijn. Stop met de trilling stoel stop met die notitie van stelde een en evert en zorg dat dit echt een recht wordt van gedupeerden om op kosten van ing fundering bedrijf in te huren dan voorzitter nog zo'n regeling waardedaling voor ondernemers weer zo'n voorbeeld. Na jaren strijd zou er eindelijk een regeling komen om de waardedaling voor ondernemers te vergoeden. Mensen met een verkocht bedrijfspand in appingedam en loppersum kunnen dat nu aanvragen. Jaap koeweit heeft dit gedaan. Sinds tweeduizend twaalf voert hij een strijd. Hij vroeg het aan. Het ging allemaal goed.

[0:23:46] Er kwamen taxateurs. Alles liep goed. Drieëntwintig mei. En toen werd het weer stilgelegd

[0:23:51] en nu moet nu een nieuwe adviescommissie komen en het is weer zo'n voorbeeld van zo'n regeling die eindelijk de is nu weer vastloopt. Hoe kan dit. Waarom loopt ook dit weer vast en dit waren eigenlijk maar twee voorbeelden van onderwerpen en regelingen waarop gedupeerden weer echt helemaal stuk lopen die voorbeelden zijn eindeloos en en saudi zegt dan ook weer het tempo van versterking moet drie keer zo hoog. Alleen dan lukt het voor tweeduizend, achtentwintig. Hoe gaat de staatsssecretaris dat doen want we zien nu nog steeds geen echt crisisaanpak en we zien wel een typologie aanpak. Dus in tweeduizend vijftien ook al gebeurd. En

[0:24:26] ja, we zien dan twee types bij de stukken van vandaag die niet meer versterkt hoeven worden. Maar je ziet dat er

[0:24:32] maar een huis is bij een van die types waar echt iemand binnen is geweest

[0:24:37] en mijn vraag is zijn we nu gewoon huizen aan het wegstrepen zonder überhaupt ooit binnen te komen en voorzitter, ik zie dat ik moet afronden. Nog een vraag stellen en dat gaat over dat aardgascondensaat. Ik heb daar vragen over gesteld zij met die nijboer die zijn ook netjes beantwoord. Maar we zitten nu wel weer op hetzelfde punt als met minister wiebes u wilt dat station eigenlijk weg. Maar we hebben nog geen harde keiharde garantie dat dat geregeld gaat worden en dat is waar groningers naar smachten geen mooie woorden geen beloftes. Hoe mooi ook maar hoop is de zo vaak uitgestelde teleurstelling geweest. Dus zorg dat dat verdwijnt dankuwel voorzitter.

[0:25:13] Dank voor uw bijdrage. Dan gaan we naar de heer kops van de pvv.

[0:25:19] Voorzitter u tijdens de eerste verhoren van de parlementaire enquete hebben we al veel schrijnende verhalen gehoord.

[0:25:25] De heer de munck noemde groningen de landelijke pinautomaat en hij zei dat al sinds het begin van de gaswinning in negentien, negenenvijftig de nam shell, maar ook de staat al niet thuis geven die hij of zij er is op dit moment geen overheid voor de groningers

[0:25:41] en mevrouw top zij tien jaar lang worden mensen willens en wetens vermalen tegen elkaar uitgespeeld en vergeten voorstellen dat is allemaal heel ernstig.

[0:25:50] En toen zei mevrouw jorritsma de huidige fractievoorzitter van de vvd in de eerste kamer iets te vaak tijdens het verhoor. Ik kan het me niet herinneren waar hebben we dat vaker gehoord. Dat zegt natuurlijk genoeg.

[0:26:02] Het is een.

[0:26:03] Typische vvder. Want als er echt stront aan de knikker is voorzitter, dan hebben vvders vaker een probleem met een geheugen

[0:26:10] in tweeduizend dertien ging de gaswinning omhoog naar recordhoogte. Ondanks dat er al een dringend advies was van het s die hem doe dat nou niet in verband met de veiligheid. Maar toch is dat gewoon gebeurd willens en wetens en voormalig minister wiebes die sprak dan wel van overheid falen van on nederlandse proporties maar falen. Nee, het is eigenlijk gewoon bewust beleid geweest en ondertussen worden de gedupeerden al jarenlang afgewimpeld niet serieus genomen en compleet vergeten. Voorzitter, en ik heb je bij me een een boekwerk. De smoezelig smoezen

[0:26:46] door de overheid en de nam wellicht kent u het. En daarin staan honderd twintig smoezen zeg maar gerust leugens waarmee de gedupeerden jarenlang worden afgewimpeld. Een paar voorbeelden

[0:26:59] over de schade en de oorzaken daarvan.

[0:27:02] Nee, uw schade komt niet door de gaswinning. Maar door harde wind door sneeuw of door mollen

[0:27:07] schade door gaswinning. Nee hoor. Eigen schuld. Want u hebt te hard met de deur geslagen.

[0:27:13] U hebt een te zware bovenbuurman. Daar komt de schaduw door.

[0:27:19] U hebt dochters

[0:27:20] en dochters die douchen na nou eenmaal te lang en dat veroorzaakt dan vocht in de muren en uiteindelijk scheuren bedenken het niet zelf is echt waar. Voorzitter, het valt me mee dat er niet gezegd wordt dat het door klimaatverandering komt allemaal en als er dan schade door gaswinning is. Nou hoe wordt die dan opgelost. Hoe moet hij eerst nog meerdere zomers onderzoek doen.

[0:27:40] U hebt een scheur in de muur. Ja maar als u nou de muur weghaalt dan is de scheur ook weg.

[0:27:46] En trouwens voor die schadeafhandeling moet uw man eerst een handtekening zetten.

[0:27:51] Maar die is overleden. Dan wordt de schade niet vergoed. Het is echt waar. Het is echt te gestoord voor woorden en zo gaat dat dus al jarenlang en hier in de kamer

[0:28:01] ook al jarenlang horen we continu mooie woorden mooie beloften, maar in de praktijk helemaal niets van terecht komt en ook in het coalitieakkoord staan dan wat is het vijftien regeltjes niets zeggende teksten over groningen

[0:28:14] waaruit blijkt het heeft totaal geen prioriteit

[0:28:17] en zoek je een zij al enige tijd geleden de afhandeling duurt met het huidige tempo nog zeker twintig jaar. Waar blijft nou die crisisaanpak ook uit de brieven van de staatsecretaris van gisteren.

[0:28:28] De eergisteren.

[0:28:29] Blijkt daar nou een crisis aanpak uit. Nee totaal niet. Voorzitter en dan over de gaswinning zelf in groningen. Want daarover zei de staatssecretaris enkele weken geleden die gaswinning gaan we niet ophogen. Dat doen we echt alleen maar als laatste redmiddel.

[0:28:45] De vraag is hoe hard zijn eigenlijk deze woorden, want het kabinet heeft eerder ook gezegd. Nee die kolencentrales heropenen. Dat gaan we niet doen om een paar weken later het toch te doen hoe hard zijn die woorden. En waarom vraag ik dat dat vraag ik vanwege de europese solidariteit. Want als een ander land een gas tekort heeft, is nederland verplicht dat te leveren.

[0:29:05] Staatssecretarissen eerder al. Ja, als een bevriend land. Het ging toen om duitsland. Daarom vraagt om ons gronings gas dan leveren we dat

[0:29:14] feit is. Ondertussen krijgen ook andere landen geen gas meer uit rusland. En wat nou als wij onze gas opslagen met veel pijn en moeite netjes hebben gevuld.

[0:29:23] Maar andere landen om ons heen hebben een tekort gaat ons gast dan naar die landen toe graag een reactie. En als dat dan niet voldoende is. Wat dan wordt het groningenveld dan alsnog helemaal leeg gepompt worden de groningers dan nog meer de vernieling in geholpen omdat andere landen ons gas nodig hebben.

[0:29:42] En dan is er ondertussen hier in nederland een hele campagne. We moeten minder douchen. We moeten onze kleren minder wassen, want daarmee kunnen we dan gas besparen.

[0:29:51] Maar hoe zit dat dan gaat het groningse gas van uiteindelijk wel geëxploiteerd worden

[0:29:55] en voorzitter, dan lees ik een artikel in de krant waarin staat europese druk op kabinet om de gaskraan in groningen verder open te draaien. Daarin lezen we dat italië bij nederland heeft geïnformeerd hoe zwaar zijn. Die ben je in groningen. Nou eigenlijk om meteen te oordelen. Ach dat valt toch eigenlijk wel mee wat zeuren die groningers nu eigenlijk kan de staatssecretarissen daarop reageren van voorzitter.

[0:30:21] Ik sluit af

[0:30:22] groningen, moeten we zeker niet verder de vernieling in helpen. Nee, we moeten de groningers helpen en gronings gas moeten we vanaf voorzitter.

[0:30:31] En als het ons lukt om met pijn en moeite onze gasopslag te vullen. Dan moet nederland zeggen dat gas is van ons.

[0:30:38] Dank voor uw bijdrage. Dan geef ik het woord aan. Er is een vraag van de heer.

[0:30:44] Een korte vraag voor de dank

[0:30:47] de kop van de pvv is terecht kritisch over wat er in het verleden

[0:30:51] gedaan is niet gedaan is dat deel ik met hem.

[0:30:57] Hou het kort over het regeerakkoord stonden slechts vijftien regels in. Het was een akkoord op hoofdlijnen. Dus je kunt niet on detail alles opschrijven. Maar de vraag is constateert hij ook niet dat met deze staatssecretaris voor het eerst een derde keer staatssecretarissen op dit thema een flinke koerswijziging is dat ook de geluiden uit de groningen ze achterban of de groningers zelf daar met vertrouwen naar kijken. Dus deelt hij die gevoelens en is hij begrijpt dat die koerswijziging te onderkennen.

[0:31:26] De heer kox voorzitter offer vanuit groningen met vertrouwen naar wordt gekeken. Dat betwijfel ik ten zeerste en we kunnen het hebben over over een koerswijziging van de nieuwe staatssecretaris. Maar het gaat wel over de resultaten

[0:31:38] groenlinks moet geholpen worden. Het moet opgelost worden en ik constateer dat er nog altijd geen crisisaanpak is. Dat constateer ik

[0:31:45] dus en we moeten ja. Het gaat om resultaten. Laten we wel wezen toen minister wiebes jaren geleden aantrad waar we als kamer ook. Nou ja volgens mij vrij gematigd enthousiast van joel de is een nieuw eenmaal nieuw nieuwe minister naar na jaren van ellende. Om minister kamp.

[0:32:05] Maar uiteindelijk heeft dat ook uitgedraaid op een grote teleurstelling. Want ook onder minister wiebes is er helemaal niets verandert helemaal niets verbeterd en de ellende alleen maar groter geworden. Dus een koerswijziging

[0:32:17] eerst zien dan geloven.

[0:32:22] Dan gaan we door met de bijdrage van mevrouw mulder van cda

[0:32:27] voor ze te danken voordat ik overgaan naar groningen. Eerst even een paar andere punten die ik zou willen aansnijden.

[0:32:34] Dat heeft te maken met de zoutwinning in in harlingen en de nulmeting daar dat dat kennelijk niet geverifieerd kan worden, waardoor eigenlijk zo'n hele nulmeting

[0:32:44] de in waarde verliest. Dus dat is even de vraag aan de staatssecretaris hoe hij daar mee omgaan

[0:32:50] wil omgaan, want dit lijkt me niet de manier. Ik zou er graag een toezegging op krijgen dat het wel gewoon serieus wordt genomen, dan heeft de staatssecretaris ook een bezoek gebracht aan de haaksbergen en de staatssecretaris daar heel voortvarend mee aan de slag. Maar komt er wel op neer dat de zeg maar. Nou onze lokale mensen allemaal in de zomer ermee aan de slag moeten en die vragen iets respijt. Dus als ze als er iets meer ruimte is om ook nog misschien september erbij te pakken want ze willen het graag serieus oppakken, maar het is heel veel werk natuurlijk voor mensen die eigenlijk dit niet als eerste naja in hun bagage hebben zitten en ik vind dat daar best wel even rekening mee mag worden gehouden dat datzelfde op een fatsoenlijke manier moeten kunnen doen. Dus ook graag een reactie op. Dat was er ook gisteravond een bijeenkomst in in schoonebeek natuurlijk over de afvalwaterinjectie. En dan dan lees ik op rtv drenthe toch weer dat mensen zich echt serieus afvragen. Kijk naar saudi hem op goede manier mee of wordt het gewoon weer een koehandel en ik zou graag van staatssecretaris hier horen dat het dat dat mijn motie over dat extra toezicht juist door enzo die hem dat serieus wordt uitgevoerd dat die twijfel dus ook kan worden weggenomen bij inwoners. Want op die manier maken we het onszelf wel heel erg moeilijk als we dat niet zouden doen.

[0:34:08] Voorzitter, dan zou ik graag over gaan naar groningen

[0:34:11] voordat u dat doet. Er is een vraag van de heer nijboer van de pvv.

[0:34:16] Voorzitter, omdat mevrouw mulder nu over wil gaan naar groningen, vraag ik me ook af wat het cda vindt van het aardgascondensaat in roodeschool dat dichtbij in groningen. Maar de denkt dat dat niet in haar bijdrage daar over ging. Dat is echt levensgevaarlijk daar mensen maken zich daar zorgen en met mevrouw beckham probeer ik al jaren dat ding daar weg te krijgen. De staatssecretaris blijkt dan ook wel te willen, maar het gebeurt, maar niet. Wat vindt het cda daarvan.

[0:34:39] Mevrouw, net door mevrouw beckerman ook opgebracht en zij willen een reactie van van de staatssecretaris. Dus ik wacht die reactie op dit moment eventjes af. Maar ik snap de zorgen wel. Dus we moeten goed kijken hoe gaan we nou met al deze zaak om want

[0:34:54] je wil uiteindelijk dat het veilig is en dat is wat we allemaal hier willen en tegelijkertijd kan je nooit honderd procent alle risico's uitsluiten, maar dat is wel

[0:35:03] het geval.

[0:35:04] De heer nijboer,

[0:35:05] Nee dat kan natuurlijk nooit. Maar er staat gewoon een industriële activiteit die met gevaarlijke stoffen. Midden in een dorp wat gewoon nergens op slaat en wat eigenlijk iedereen al eigenlijk al jaren weg wil ben met william moorlag destijds nog er mee bezig geweest

[0:35:19] en ik vraag het cda vindt zij ook eigenlijk dat dat ten principale niet moet en dat het een andere plek voor moet worden gezocht.

[0:35:25] Mevrouw mulder? Ik denk dat van oudsher heel wat installaties in dorpen en steden staan en dat is niet alleen hier het geval en we weten in moerdijk dat dat ook behoorlijk heeft gespeeld natuurlijk van. En wat doe je dan met de mensen die daar wonen en wat doe je met de industrie die daar zit tussen dat zijn hele ingewikkelde discussies. Dus kan je nooit zou een op een zeggen van ik vind ten principale dat zo is en dus moet alles eruit want dan gaan we echt heel nederland herinrichten. We hebben maar heel klein land. Dus ik vind dat we serieus moeten kijken naar die zorgen hoe dat kan worden opgelost. Daar en en misschien is dat uiteindelijk dat die daar weggaat. Misschien is dat iets anders. Ik ik wacht toch even het antwoord van de staatssecretaris. Ik ben heel benieuwd wat hij hierop gaat zeggen want hij heeft al aangegeven dat die in de lijn zit van de collega's nijboer en beckerman. Dus ik verwacht daar

[0:36:14] wat van

[0:36:16] nog lang voordat we naar de staatssecretaris gaan heeft hij nog een vraag van mevrouw.

[0:36:21] Dat komt voorzitter, omdat wij natuurlijk heel graag een meerderheid zoeken en we kennen mevrouw mulder natuurlijk als als heel redelijk daarin dus en punt is de heer wiebes die zei ik wil een weg. Maar ze hebben een vergunning. En nu heeft het estuarium gecontroleerd en uw vergunning gecontroleerd ongevraagd eigenlijk. En die komen er achter van. Oh maar wacht eens even. Het is helemaal niet veilig genoeg.

[0:36:43] Ook met die vergunning. Dus we hebben eindelijk en daarom zit er zo bovenop. We hebben eindelijk dat haakje om te zeggen de was al een grote wens om hem weg te halen. Ik had die wiebes zelfs had die ook toen kon het niet. Nu is daar eigenlijk het grote moment. En juist ook en ben niet de grootste voorstander van. Maar de we gaan die die gaswinning onder de noordzee verhogen gaat dit intensiever gebruikt worden. Midden in de dorpskern. We hebben nu een unieke kans en daarom zitten we hierboven.

[0:37:13] Op.

[0:37:14] En ja. Ziet u die kans.

[0:37:17] Mevrouw mulder. Bent u overtuigd

[0:37:19] dat de sp en ook de pvda weten dat ik te allen tijde de s die hem volgden in in haar advisering. Dus ik denk dat we daar ook hier goederen nemen. Maar dat nemen. Dat weet u van mij. En eigenlijk hebben we ook altijd bij de raad van state gezien dat ook de raad van state het advies volgt van fantasie die hem dus in die zin kan ik me zomaar voorstellen dat gaat gebeuren wat hierdoor de collega's van sp pvda wordt aangegeven

[0:37:47] omdat esso saudi hem ook die taak heeft om juist naar die veiligheid te kijken en op het moment dat je intensieve gaat winnen op de noordzee. Dan moet je nog eens goed kijken naar die hele infrastructuur van dan veranderen misschien wel zaken. Dus ik als ik zo naar de lichaamstaal kijk van de staatssecretaris. Dan is hij wel bereid om om stappen te zetten. Ik schat dat gunstige in

[0:38:13] gaat u

[0:38:15] door met uw betoog. Ja voorzitter, ik denk dat een van de meest cruciale punten bij ons in groningen is dat dat de fundering schade altijd een heel belangrijk punt van aandacht is geweest. Ik heb er zelf een amendement op ingediend bij wetsbehandeling en ik zie dat gezondheid volledig aan dat dat dat ook iets is wat de staatssecretaris ziet en ik deel eigenlijk wel een beetje de zorgen van van mevrouw beckham man op dit punt die zijn zojuist heeft ingebracht. Want je wil eigenlijk dat dat direct goed wordt opgepakt en dat dat alle ruimte die daar zit om ervan af te kunnen wijken dat die eruit gesloopt wordt hebben. Dat is wat ik graag zou willen en ik ik vraag de staatssecretaris

[0:38:55] op welke termijn dit dan ook allemaal moet kunnen plaatsvinden. Want ik zou willen dat we en zeg maar die wat er nodig is om te wijzigen. Dat dat we dat doen maar dat we tegelijkertijd die ervaring waar opzetten en dat we nu wel doorgaan en niet gaan wachten en dat is mij nog niet helemaal duidelijk of dat of dat aan de slag traject dat het nu gewoon wel doorgaat. Dus ik zou dat graag willen weten van van de staatssecretaris.

[0:39:24] Als ik dan kijk naar de typologie aanpak dan denk van ja de wordt wel gezegd van. Er vind wel een opname plaats. En nou is mijn vraag eigenlijk aan de staatssecretarissen. Wat is zijn verwachting van hoeveel van die opname zal ook overeenkomen met die typologie aanpak dat je daar goed uit zou kunnen komen. Want stel je voor dat ieder huis die opname krijgt en dat er eigenlijk uitkomt van nou we redden het de niet mee. Ik maak me daar toch wel een beetje zorgen om wat gaat de staatssecretarissen dan doen. Voorzitter, had nog een vraag ook van een van de inwoners in in groningen. Die zeggen ja als je nou een twee onder een kap hebt wordt je dan verplicht om mee te gaan met de ntr norm die de buurman kiest en ik heb hier in het verleden als een vragen over gesteld. Toen kreeg ik een geruststellend antwoord, maar het feit dat die vraag weer naar voren komt. Doe mij toch vermoeden dat dat nog niet geregeld is en ik zou graag willen dat als jij een sterke versterkt huis wil omdat je daar in principe die keuze voor had. Nou daar heb ik voor gepleit in het verleden. Maar als jouw buurman dan minder versterking wil dat je dat dan toch kan doen want het gaat mij om het huis en de veiligheid van onze inwoners en voorzitter, het bewijsvermoeden voor grijpskerk en nodig. Daarvan heeft de minister aan ging geven dat dat dat wettelijk moet worden veranderd en mijn vraag is van hoe snel kan dat ook gebeuren. En wat doen we in tussentijd. Want inmiddels gaan die gas opslagen die wordt helemaal gevuld. En dan wordt er weer uit gehaald. Dus dan gaat die bewegingen die bodem wel door maar het is nog niet geregeld voor de mensen die erboven wonen en ik heb in november vorig jaar heb ik mijn motie samen met collega's segers ingediend en ik vind dat eigenlijk wel een punt van aandacht dat dat wij kunnen dat niet eindeloos vooruitschuiven. Dus wanneer komt die helderheid voor onze inwoners en ik kijk even naar mijn tijd of ik nog nou dan denk ik dat ik het misschien hier maar bij moeten laten. Maar dat is met name ook een vraag van onze inwoners boven grijpskerk natuurlijk.

[0:41:23] Hartelijk dank voor uw bijdrage. Dan geef ik het woord aan de heer segers van de christenunie.

[0:41:29] Dank u. Voorzitter,

[0:41:32] ik zie dat de parlementaire enquete van start is gegaan. En net als college beckman geluisterd naar indrukwekkende verhalen.

[0:41:39] Ik kan me zo voorstellen dat dat ook in het gebied heel veel losmaakt en nog veel meer gaat losmaken. Zeker ook na de zomer. Als er nog veel meer verhalen worden worden worden verteld.

[0:41:48] Dus dat zal ook nog denk ik het nodige vragen van de staatssecretaris en

[0:41:52] mijn eerste vraag is eigenlijk zijn de plekken is een ruimte waar mensen ook hun verhaal kunnen doen als dit het een ander losmaakt. Ik denk dat het belangrijk is zeker ook na de zomer en in dat licht ben ik heel blij met de middelen die nu eindelijk zijn vastgesteld voor de geestelijke verzorging, aardbeien, aardbevingsgebied. Dus dat die met mentale geestelijke verzorging dat die gegarandeerd is. Die zaten goed in de voorjaarsnota en daar ben ik ben ik blij mee.

[0:42:20] Spreekt het over die enquete. We gaan uitgebreid daarop terugblikken en we gaan al die bevindingen gaan we natuurlijk bespreken. Maar het was een element wat wat wat nu al bij maakt en dat was verhaal van hans roes expert op het gebied van gesteente mechanica. Die zijn best wel gek dat we in tweeduizend vier in de wet zelfregulering hebben toegepast en dus dat de de verantwoordelijke moesten waren zelf verantwoordelijk voor het voorkomen van van aardbevingen. Hij zegt ja dat is dat is heel gek. Dat hebben eerder gezien bij tabaksindustrie naar je ziet het in de gokwereld dat mensen financieel belang hebben om zoveel mogelijk risico te nemen. Die vraag je om verantwoordelijk te zijn voor de veiligheid van mensen die die het betreft. Dus nogmaals, we gaan erover over praten. Maar mijn vraag is wel zit die zelfregulering zit dat nu nog in de mijnbouwwet zit zit zijn daar nu nog elementen in die wet die gewoon eigenlijk gewoon niet deugen waar we nu mee aan de slag kunnen. Misschien zouden we op een rustig moment ergens in het zomerreces nog een stap nacht moeten zijn die rare gekke prikkels, financiële prikkels en en aanmoediging om risico te nemen over de ruggen van mensen heen zit ook een andere wetgeving

[0:43:22] die.

[0:43:22] De heer segers, een vraag van mevrouw mulder.

[0:43:26] Voorzitter, ik heb best wel geworsteld met moet ik hier nou van alles zeggen over die enquete of niet. En ik heb de keuze gemaakt om dat niet te doen en ik snap heel goed. De vraag van van de heer segers hoort natuurlijk ook andere collega's over de enquete. Hoe kunnen we het recht doen zeg maar dat dat we dit soort vragen die belangrijk zijn en die heel relevant zijn en tegelijkertijd is er een enquete commissie aan de gang. Ik borstel daar wat mee. Hoe ervaart collega's segers die worsteling. Ik leg hem toch maar op tafel. Want ik zit al een paar spreken zodat ik denk van zeg ik wel want ik wil ook recht doen aan al die collega's die daar met zo veel voorbereidend werk bezig zijn aan die enquete en volgens mij stellen ze heel serieus en goede vragen aan al die

[0:44:12] mensen die daar met hun hele hebben en houden voor de commissie staan. Maar ik worstelde gewoon mee. Heer segers, de heer segers,

[0:44:21] Als u alsof u de voorzitter ben. Dat vind ik wel. Dat vind ik wel een een terechte vraag en

[0:44:30] het dit licht een aan deze vragen liggen puntje van mijn tong dat ik dat ik denk je. Maar dit is zo evident dat het dat het dat het niet klopt en kunnen we de nu al mee aan de slag en wij praten ondertussen over beleid wat gaande is en tegelijkertijd evalueren we dus dus de winkel blijft open en ondertussen weten we dat er een flinke renovatie komt ieder geval een flinke terugblik viool. Hoe zijn we hier? Hoe zijn we hier beland.

[0:44:54] Maar ik vind het wel onze verantwoordelijkheid om te kijken wat kunnen we nu al doen en dus ik hoop dat dat bedoelt gaat niet om een politieke oordeel over wat er in het verleden is gebeurd, maar ik vraag naar een wet die we nu hebben en of die nu rechtvaardig is en ik zou niet willen wachten tot wat is dan een jaar bijna voordat ik een wet zou kunnen aanpassen waarvan we nu weten dat die dat hij niet deugt. Dus ik snap het dilemma. Ik heb ik heb het zelf. Dus ik ga niet alle andere dingen hier vragen genieten komt niet toe aan een politiek oordeel over een hele lange periode, maar vraagt naar wetgeving van hoe zit het nu en de wet die nu geld en die nu misschien verkeerd uitpakt en waar we nu iets aan kunnen doen.

[0:45:30] Ook een vraag van de heer van wijngaarden ggd,

[0:45:34] Voorzitter, en ook een beetje een halve punt van orde. Maar ik snap dat dit gewoon als een vraag telt.

[0:45:42] Want een parlementaire enquete commissie doet natuurlijk meer dan alleen maar een politiek oordeel. Sterker nog, dat dat komt daarna. Zij maken een reconstructie doen feitenonderzoek en natuurlijk het verschil met een parlementaire ondervraging, zodat de parlementaire enquete commissie aanbevelingen gaat doen ook voor aanpassingen.

[0:46:00] Dus.

[0:46:01] Ik krijg het er toch wel. Ik vind dat iedereen gewoon hier vrij is om te kunnen zeggen wat iedereen wil zeggen, maar

[0:46:08] ik denk ik wilde toch ook wel de heer segers vragen is het niet ook wel zo gepast juist richting die enquete commissie om wel zeg maar echt ja grotere lessen ook die zij willen trekken om die ook aan hen aan hen te laten en natuurlijk dat ontslaat ons niet van de plicht om tussentijds na te denken en vragen op te werpen, maar moeten we dat dan niet zoveel mogelijk even los zien hoe moeilijk dat ook is nu van de verhoren die die gaande zijn.

[0:46:36] De heer segers, het antwoord,

[0:46:37] De laatste vraag is ja dat moeten we zoveel mogelijk doen en het enige punt waar ik nu op aansluit is een wet die mogelijk nu nog een verkeerde uitwerking heeft en daar zou ik het ongemakkelijk vinden als we dan een jaar moeten wachten. Terwijl als we de nu over eens zijn dat er een verkeerde prikkel zit dus in zijn algemeenheid. Ja.

[0:46:55] De heer van wijngaarden,

[0:46:56] Voor zover gekomen, maar ook omdat we niet ter sprake brengen ter wille van de transparantie. Ik denk ook

[0:47:01] dat het een goed voornemen zou zijn om geen commissiedebatten meer te doen over dit onderwerp in een week dat ook verhoren plaatsvinden en ik ben benieuwd of die segers dat ook zo.

[0:47:12] Worden.

[0:47:13] Ik zie dat dit heel veel oproept. Wat ik zou voorstellen is kijken over de actuele situatie kan je moeilijk een jaar lang geen debat te doen. Dus de actuele situatie moet gewoon hier besproken worden en ik stel voor als het gaat om hoe ga je om met zaken die gezegd zijn in de verhoren dat u naar de volgende procedurevergadering gewoon goede afspraken over maken in plaats van dat we nu hier hele snelle conclusies trekken. Mevrouw kreeg heeft ook nog een opmerking over.

[0:47:47] Voor. Dit was precies het punt van orde, want ik maak volg mij moeten wij als commissie gewoon even met elkaar goed bespreken hoe wij de komende tijd, terwijl de enquete loopt omgaan met deze mijnbouw debatten en dus ook met onderwerpen die in de verhoren naar voren komen. Dus dat kunnen we gewoon in de volgende procedurevergadering doen lijkt mij.

[0:48:03] En dat is op vijf juli begrijp ik de heer boulakjar ondersteunt. U heeft een andere opmerking heel kort.

[0:48:09] Volgens mij eergisteren strategische procedurevergadering gehad waar collega's dit aan de orde.

[0:48:13] We konden brengen,

[0:48:15] maar er was kennelijk in ieder geval niet een conclusie die de met alle collega's gedeeld is. Anders hadden we dit debat niet gehad. Mevrouw beckerman,

[0:48:23] Ja maar ik kijk ik vind het vond het ook een worsteling en volgens mij heb ik die ook uitgesproken. Maar voorzitter, ik baken wel voor dat we nu ga zeggen ja dan houden we geen commissiedebat van heel veel gedupeerden hebben ook direct aangegeven. Wij willen oplossingen. En hoewel mijn gevoel heel erg is dat we uur na uur na uur. Volg mij heb ik het gezegd dat politici eindelijk eens een keer stil zijn en luisteren naar die gedupeerden. We moeten tot oplossing komen, dan kunnen we niet mee wachten. Dus ik ondersteun die woorden van de heer segers omdat wel op te lossen en we kunnen daar in procedurevergadering over hebben, maar we kunnen gedupeerden niet langer laten wachten vanwege een of ander politieke constructie.

[0:49:06] De heer segers,

[0:49:07] Ik ben er met uw conclusie eens. Dus we moeten het doorspreken en ik kan mijn vraag ook stellen zonder referentie aan de aan de commissie zitten zitten zitten.

[0:49:17] In mijn in de mijnbouwwet,

[0:49:21] Zitten.

[0:49:22] De elementen in de mijnbouwwet,

[0:49:23] Die die die leidde tot de vorm van zelfregulering met een verkeerde financiële prikkel. Dat is zomaar een vraag die je zomaar spontaan bij mij opkomt. Heel goed die ik die.

[0:49:33] Ik u nu stil en gaat u door.

[0:49:35] We zitten in de zomer voor de volgende winter en ik maak me best wel zorgen. We zitten in een geopolitiek conflict waarbij rusland de hand aan de gaskraan heeft.

[0:49:47] We hebben zelf het moeilijke besluit moeten nemen of het kabinet heeft het moeilijke besluit moeten nemen om de kolencentrales verder aan te zetten, zoals onontkoombaar denk ik.

[0:49:57] We vullen de gasvoorraden. De de de de gasopslag. Dus dat is dat is goed. Maar

[0:50:03] mijn vraag is anders dan zijn ik weet dat er in hier geen makkelijke antwoorden gaan komen. Maar welke scenario's liggen klaar. Welke wat wat kan hij schetsen hoe hij met ook de slechtste scenario s omgaat in alle eerlijkheid, want ik denk dat we onder ogen moeten zien. Nu schijnt de zon. Nu hoeven de kachel niet aan te zetten. Maar daar gaat weer een komen en dan maak ik mijn best wel zorgen over. Dus misschien dat de staatssecretaris daar iets over kan kan zeggen als het gaat om versterking.

[0:50:31] De segers is een vraag van de heer nijboer pvda.

[0:50:35] Dankuwel. Voorzitter, ik deel de zorgen van de christenunie. Want je ziet elke keer weer op poppen dat mensen zeggen van nou bomen meer vandaag heb ik even laten lopen. Deze keer me ook meer serieuze geluiden

[0:50:48] is de is segers het met de pvda eens dat voordat je uberhaupt aan groningen begint dat je dan eerst moet kijken welke afnemers van gas produceren nog komkommers of apk of kunstmest of anderszins schakel die eerst af voordat je in groningen weer gaat.

[0:51:04] De heer segers,

[0:51:05] Voordat ik hier nu hele grote stappen zeggen. En nu gaan aanwijzen welke fabriek hebben nu gaan stilleggen. Ben ik in zijn algemeenheid ben ik in de volgorde. De dingen ben ik het met de heer nijboer eens dat dat dat en naar de volgende en voor mij heeft de staatssecretaris ook iedere keer in alle openheid daar zo over gesproken. Je kunt het niet. En dat is dat is beroerd om te zeggen maar je moet eerlijk zijn. Je kunt niet honderd procent uitsluiten dat er meer opgepompt moet worden. Maar het is echt de aller aller aller allerlaatste optie die je wil hebben. Dus er zijn nog heel veel opties daarvoor werkwijze ook op het nationaal isolatie programma. Dus ik denk dat we allemaal een bijdrage kunnen leveren door de knop om te zetten. Maar er kan nog veel meer worden geïsoleerd. Ook er is heel veel geld voor vrijgemaakt. Lukt dat ook vraag ik ook aan de staatssecretaris. En inderdaad die nijboer heeft gelijk. Er zijn ook energieverslindende industrieën die ja, waar we dan misschien een bijdrage moeten vragen die soms niet provoceren, maar op lange termijn niet veel behoefte meer aan hebben zonder eenmaal in detail te treden

[0:52:01] en dan de versterking. Het was in tweeduizendzeventien was er een berekening van elke euro die naar versterking gaat is er eenenveertig cent die naar.

[0:52:12] Excuus. Ik zag mevrouw kreuger net straat. Hij had ook nog een vraag op vorig onderwerp.

[0:52:18] Dank u wel. Voorzitter. Ja ik hoor de christenunie schetsen eigenlijk dat er allerlei dingen zijn die je zou kunnen doen voordat uberhaupt groningen in beeld zou zijn gegeven. De klimaat crisis waar we inzitten en gegeven ook de ambities die de christenunie daarop heeft. Waarom zijn die allerlei dingen die de heer segers. Dan ziet niet gedaan voordat we de kolencentrales aanzetten.

[0:52:39] De heer segers,

[0:52:41] Omdat we door de makkelijke oplossingen heen zijn en een kolencentrale is nog geen makkelijke oplossing. Want ik was blij dat die afgeschakeld weet nog dat die flink flink naar beneden moet omdat dat gewoon een hele slechte bijdrage is aan onze klimaatdoelen en tegelijkertijd zitten we in in ding voor het eerst de bijzondere omstandigheid dat we nu iets van economische groei zien en tegelijkertijd dat de c o twee uitstoot omlaag gaat. Dus dat is heel bijzonder. Dus het klimaatbeleid. Wat we zijn gaan inzetten en naar de akkoord is gesloten en de wet waar groenlinks mee. De de de de indiener van was of de voortrekken volwassen zie je dat die vruchten afwerpt. Dus we hebben het pad naar beneden ingezet en dat dat zelfs met het tijdelijk weer aanzetten of meer aanzetten van de kolencentrales. Dat die doelen nog steeds gehaald kunnen worden. Want dat is wel het pad wat we wat we moeten vasthouden,

[0:53:29] maar we zijn door onze makkelijke oplossing heen. Er zijn geen makkelijke oplossingen meer.

[0:53:33] Mevrouw kreuger,

[0:53:35] Voorzitter, ben ik helemaal met heer segers eens. Er zijn geen makkelijke oplossing. Alleen hij schetst dat er een aantal dingen zijn die zouden moeten gebeuren voordat je aan groningen zou denken

[0:53:45] waarom zijn die aantal dingen en hij noemt een aantal voorbeelden is een hele waslijst van waar. Nou goed. Het gaat om afspraken van bepaalde industrie. Het gaat om een betalingsverplichting. Het gaat om goed. Dus er is een hele lijst.

[0:53:58] Waarom zijn die dingen niet eerst gedaan voordat de kolencentrales zijn aangezet.

[0:54:02] Dat was maar omdat de werkelijkheid is dat die lijkt niet zo lang is en omdat de isolatie. Ik ben ontzettend voor isolatie en we hebben nationale isolatie programma. We hebben onder andere samen met groenlinks, maar ook met cda en uiteindelijk met andere hebben een een voorstel ingediend van maak je een programma van en dat wordt nu inderdaad uitgevoerd. Maar voordat je woning hebt geïsoleerd. Ben je een tijdje verder en dan weet ik niet of dat voor de winter. Hoeveel verder we daarmee zijn ieder geval niet dat we daar een enorm veel gas mee kunnen besparen op de korte termijn en we hebben op de korte termijn een probleem. Dus dat lijstje is is vrij kort en de punt was dat bij die bij de kolencentrale al. Dat was de ellendige keuze.

[0:54:40] Ik had het gevoel dat wij moesten kiezen of wij stonden voor de keuze. Ben je bereid om tijdelijk die kolencentrales meer aan te zetten. Of zou je meer willen winnen uit groningen. Nou dat laatste is omdat dat ik het echt niet wil en de staatskas ook echt niet wil, is de beroerde keuze van het tijdelijk aanzetten van die kolencentrales is dan inderdaad een van die hele vervelende opties. Maar net iets minder vervelend dan oppompen in groningen. En als het gaat om industrie. Ja dat dat dat is ook nogal wat wat je wat je daar zou doen als je dat af schakelt. Dus

[0:55:14] uiteindelijk zullen we ook bij onorthodoxe maatregelen kunnen komen. Maar nogmaals makkelijk en eenvoudig is het niet.

[0:55:24] Mevrouw kreuger, ten slotte,

[0:55:26] Voorzitter, niemand zegt dat het om makkelijke keuzes gaat

[0:55:30] alleen er zit toch een in consistentie in de logica van heer segers als aan de ene kant in reactie op de heer nijboer zegt nee, er zijn allerlei dingen die gedaan moeten worden. De verwachting van het kabinet dat ze doen voordat de gas gewonnen gaat worden in groningen. Dus kennelijk heeft de heer segers maatregelen en zo en aan de andere kant zegt ja die kolencentrales moesten wel gaan draaien want er waren geen andere opties. Dat kan niet allebei dus weer anders zou ik zeggen. Waarom zijn die opties die er segers kennelijk in zijn hoofd heeft die gedaan moeten worden voordat groningen opengaat niet gedaan voor dat de kolencentrales aangingen.

[0:56:05] Je moet het zien als een escalatie ladder en je op die ladder in ieder geval in in in onze in mijn politieke afweging staat het extra aanzetten van kolencentrales met behoud van de klimaatdoelen. Wat nogmaals boel de zijn op dat pad en dat dat dat houden we vast. U kunt nemen we we reduceren of we reduceren de uitstoot van c o twee en we zitten op dat pad naar beneden en in die escalatie ladder zijn de opties die er zijn tussen nu en

[0:56:32] aankloppen bij groningen die opties.

[0:56:36] Zijn. Moeilijker,

[0:56:37] Dan het aanzetten van de kolencentrales. Niet dat ik daar tak tak daarvoor ben ik dat fijn vindt. Nee ik vind het niet fijn. Maar we zijn nu in een fase dat er geen fijne oplossingen zijn dat er geen makkelijke oplossingen meer zijn.

[0:56:50] U was gebleven bij de versterking.

[0:56:53] En daar ging het over de de de euro's, euro's die naar de versterking gaan en dat er in tweeduizendzeventien berekening was dat van elke euro die daarnaartoe gaat dat eenenveertig cent voor over. Het was. Ik geloof dat gelegenheid beckerman eens een keer heeft gezegd dat het nu al drieënzestig cent zou zijn. Vierenzeventig cent, hoor ik hier lijkt ons verbinding waarin het steeds hoger wordt. Maar het is echt ellendig omdat je wil helemaal niet dat het leeuwendeel van die van die euro dat die naar overheid gaat. Maar je wilt dat die naar die groningers gaat dat die voor dat doel wordt wordt er wordt beschikt. Dus hoe kunnen we in vredesnaam dat dat percentages naar beneden krijgen. Ik heb een februari een motie ingediend en gesteund door de hele kamer en dank daarvoor. Die zegt geef nou binnen een halfjaar aan alle inwoners inzicht in de planning van de versterking ze opgave. Mijn vraag is hoe het staat met de uitvoering van die motie college mulder refereert aan de motie die zij samen met mij heeft ingediend als het gaat om de de toepassen van de het bewijs van moet op de gasopslag grijpskerk dus ook graag een. Ik sluit me aan bij die vraag van wanneer ook een en ander aan wetswijzigingen gereed is en helemaal tot slot, mevrouw de voorzitter,

[0:58:05] er zijn scheuren in huizen, maar er zijn dus ook geschonden vertrouwen en er is ook mentaal zijn er ook zit er ook scheuren in groningen.

[0:58:13] Als ik het zo mag zeggen en we hebben in augustus is het tien jaar geleden dat de grote aardbeving in huizingen plaatsvond.

[0:58:23] We staan dan even in de pauze van de parlementaire enquete. Als ik het toch het woord nog mag noemen. We staan aan de vooravond van het vervolgen van dat zal ook heel veel heel veel losmaken en we zijn al bezig met versterken en we zijn bezig met met met met gaat om fundering problematiek en we proberen

[0:58:40] goede dingen doen en staatsgrens doet echt goede dingen en ik hoor net dat mensen daar ook echt vertrouwen in hebben. Dus daar ben ik gewoon de ben gewoon blij om. En tegelijkertijd wat kunnen we wat kunnen we doen om op dat moment ook naast de gronings te staan en in dat proces van waarheidsvinding van

[0:58:55] ja, ook het hopelijk het helen van wonden het pogen om het vertrouwen weer te herstellen. Wat kunnen we op tien augustus doen? Zijn er initiatieven waar we mee aan kunnen sluiten en ziet de staatssecretaris mogelijkheden om dan ook op dat moment ook naast de gronings te staan. Ik zal zelf daar in ieder geval ook naar op zoek zijn en misschien moet je moet ik dat allemaal doen want uiteindelijk is het een het herstel van vertrouwen opgave voor ons allemaal.

[0:59:18] Dank u wel dank voor uw bijdrage. Dan is het woord aan de heer van wijngaarden van de vvd.

[0:59:26] Dagvoorzitter. Ten eerste mijn complimenten aan de staatssecretaris over de persconferentie samen met de minister van klimaat en energie. Alhoewel dit geen gemakkelijke keuze zijn

[0:59:35] is met het oog op de russische inval en de gas crisis die daarvan het gevolg is dit een goede keuze. Tegelijkertijd betekent dit dat nederland alles op alles moet zetten om energie-onafhankelijker toe.

[0:59:44] Worden.

[0:59:45] Hoewel alhoewel we nu veel lng opkopen en de kolencentrales voor laten draaien, is dit geen lange termijn oplossing. Daarom wil ik de staatsssecretaris nogmaals oproepen om het vergunningsproces voor gasboring op de noordzee te versnellen. In zijn brief staat dat we nog voor de zomer het versnellingsplan gaswinning op de noordzee waar de vvd eerder op het om heeft gevraagd zullen ontvangen. Nou nu is het.

[1:00:06] Oh zomers weer buiten. Dus ik was benieuwd of de staatssecretarissen al een indicatie kan geven van wanneer dat ongeveer het geval is en ik herhaal nog maar een keer en het is. Het gaat erom dat we minder zijn dat we eigenlijk poetin zoveel mogelijk de pas afsnijden. Hij financiert zijn oorlogsgebied machine met export van gas.

[1:00:31] Los daarvan is de import van buitenlandse gas ook uit uit de vs of andere plekken is slecht voor het klimaat. Dus het heeft echt grote voordelen. Als we dat hier zelf in nederland kunnen winnen. Zolang dat,

[1:00:46] Veilig kan.

[1:00:47] Dus ik ben benieuwd naar dat plan dan over de juridische stappen die dus staatssecretaris gaat nemen tegen de nam dat de nam een derde van de rekeningen niet betaalt, vinden we kwalijk. Tegelijkertijd vrezen we ook dat op deze manier er een jarenlang juridisch gevecht gaat ontstaan, waarbij ook een hoop onrust. Het gevolg zal zijn. Hoe ziet de staatssecretaris dat de vvd vindt het daarom goed als parallel dus tegelijkertijd met deze juridische stappen de staatssecretaris nog wel een poging gaat doen om er met de nam uit te komen met een hoeft het niet per sé uit te sluiten. Dit is ook in lijn met wat ing ing dit voorjaar zei en overeenkomst kan een hoop onrust wegnemen in groningen. Hoe ziet de staatssecretaris mogelijkheden om tot zo'n

[1:01:26] overeenkomst te komen. Grenzen interruptie. Ja ik heb.

[1:01:30] Met gezien. Dank twee interrupties. Eentje van de heer nijboer.

[1:01:35] Ja. Voorzitter, bedankt. Ik zie er helemaal niks in om met met een nam het op een akkoordje te gooien. Zeker niet gezien hun opstelling. Ik begrijp ook helemaal niet dat de vvd dat nog weer propageert zich zeker niet de afgelopen weken weer werd de staatssecretaris nu zelfs met juridische procedures tegen de nam in de weer moet. Waarom kiest de vvd niet voor en ik pleit er al enige tijd voor om steun te verlenen aan een gewoon een heffing op deze olies. Gewoon een belastingheffing kunnen we zelf vaststellen hoe hoog die is hebben bij de bank ook gedaan hoe de banken moesten redden kon ook waarom kiest vvd denkt daarvoor. Waarom moet er een akkoordje. Waarom bepalen wij gewoon als parlement niet gewoon zelf

[1:02:17] wat de kosten zijn die we willen verhalen.

[1:02:19] De heer van wijngaarden,

[1:02:22] Voorzitter, in tegenstelling tot de heer nijboer ben ik niet ook nog financieel woordvoerder. Ik vind het ook echt een en andere discussie waar het hier om gaat is dat er een juridisch geschil is met de naam. En nou ja daar moeten moeten we moet staatssecretaris uit zien te komen. Alleen wat ik jammer zou vinden is de want het juridische geschillen met dit soort partijen hebben de neiging om jarenlang te duren. De zakken van de nam die zijn ook heel diep. Men kan heel lang procederen en wat ik jammer zou vinden is als dan als we alleen maar in een soort gejuridiseerd conflict terecht komen. Wat ik goed zou vinden is als je tegelijkertijd ook in gesprek blijft het een hoeft het ander niet altijd uit te sluiten.

[1:03:03] De heer nijboer,

[1:03:05] De spuugzat van die opstelling van de nam. We hebben hier ook ex onder de naam gehad en hoorzittingen die zijn de juridificering helemaal niet. We komen. We hebben we doen netjes. Er zijn zelfs durven zelfs nog ruimhartig te zeggen je maag draait van om en ik vind nou niet dat je dat gedrag moet belonen en de vvd belooft dat gedrag van die van van die olies

[1:03:22] ook nog midden in een enquête

[1:03:25] waar haal je het vandaan? Backup en zijn het geven. Wij kunnen gewoon heffingen opleggen. Ik heb het laten uitzoeken door de voorganger van de staatssecretaris. Dat kan

[1:03:33] alleen. Er is nog geen meerderheid voor in de kamer mede doordat de vvd die olie voor hun gedrag wil belonen, zegt schik. Maar dan zijn we ervan af. En daar begrijp ik helemaal niets van.

[1:03:42] De heer van wijngaarden,

[1:03:44] Ja, de heer nijboer kiest zijn eigen woorden in termen van en maar het gaat volgens mij niet om belonen of of afstraffen. Het gaat om tot een oplossing komen en ik wil dat staatssecretaris daar alles op alles opzet en daarvoor niet een weg bewandeld en daarmee een andere weg. Het andere pad verlaten en mijn vraag aan hem is of die dat.

[1:04:04] Maar ook toe bereid is

[1:04:05] is ook nog een vraag van mevrouw beckerman sp,

[1:04:10] Ja voorzitter, maar ik dacht niet op dit punt is

[1:04:15] wat u zegt heel makkelijk, zegt de vvd van het is een juridisch probleem, maar het is gewoon een menselijke ramp en we zien dat het niet opschiet in groningen en we zien dat dat komt omdat er nog steeds een conflict is tussen de staat nam shell en exxon en miljarden die niet bij groningers terecht komen maar

[1:04:37] verdwijnen

[1:04:38] en dat schiet niet op. Maar mijn vraag ging eigenlijk over iets anders. En dat was over dat aardgascondensaat. Want ik hoorde van de heer van wijngaarden zeggen meer gaswinning op de noordzee naar de kunnen heel debat over hebben. Maar zodra je dat doet komt uit aan land en zal dat waarschijnlijk bij rode school worden overgeslagen en dat blijkt niet veilig genoeg te zijn

[1:05:02] en ik vroeg zou willen vragen of de heer van wijngaarden het met mij en ook de heer nijboer eens is en dat dat overslagstation voor aardgascondensaat weg moet uit de dorpskern.

[1:05:11] De heer van wijngaarden,

[1:05:15] Kijk ik ben geen staatssecretaris mijnbouw en dus ik doe ook niet zelf die die vergunningsverlening. Dat zit bij de staatssecretaris dus maar mijn rol is wel om de staatssecretaris hier kritisch te bevragen en dat doe ik ook samen met u. Ik vind ook terecht dat het opbrengt op hoe die hiermee omgaat en hij heeft aangegeven dat hij die dat hij het advies van de saudi hem op dit punt overneemt

[1:05:42] en dat hij die vergunning gaat actualiseren. Dus dat wacht ik af. Dat heeft hij dat heeft hij gewoon al aangegeven. Dat is volgens mij dat je dan dan past mij gewoon als parlementariër vind ik omdat ook om dat af te wachten. Hij zegt ik neem het advies van enzo die hem over. Nou we weten hoe de enzo die er naar kijkt weet ook dat ze veiligheid voorop stellen. De staatssecretaris gaat die vergunning actualiseren. Volgens mij moeten we dus heel even niet allemaal. Hier staatssecretarissen gaan spelen. Maar dat is helemaal geen verwijten bedoel ik helemaal niet maar ik probeer gewoon even te kijken naar wat de snow wiens rol en ik vind dat altijd met die vergunningen moeten we kritisch. Staatssecretaris op bevragen

[1:06:20] van alle vragen die wil stellen. Die kun je stellen. Maar wat er feitelijk wat de uitkomst moet zijn van die afweging die die ligt daar niet.

[1:06:30] Mevrouw de voorzitter, ik ben hier wel een beetje geraakt door een moeten je allemaal staatssecretarissen gaan spelen en een beetje achterover hangen in de stoel. Nee sorry. Voorzitter, ik pas hiervoor voorbij zijn controlerende macht. Dus we moeten controleren, maar we kunnen ook initiatief nemen en als de kamer meer initiatief had genomen. De afgelopen jaren was er minder ellende aangericht en voorzitter, het is natuurlijk moet de staatssecretarissen een rol in spelen met de vorige minister van uw partij huizen wilde er al van af en het is nog steeds niet geregeld en het is een redelijke vraag die bewoners die in roodeschool hebben last

[1:07:06] last is een is nog licht uitgedrukt van de gaswinning hebben schade zitten daar al jaren in en hebben ook nog midden in een dorp. Midden in een dorp dat overslagstation. Vervolgens gaan we dat ook nog met een trein van roodeschool helemaal naar rotterdam verplaatsen

[1:07:22] ook dat is waarschijnlijk niet veilig genoeg. Voorzitter, u bent hier ook gekozen als volksvertegenwoordiger. U hoeft niks te spelen.

[1:07:31] U kunt gewoon u verdiepen in deze materie en daar een visie op geven.

[1:07:36] De heer van wijngaarden wel even met de opmerking dat als we onbeperkt interrupties doen, moesten we echt wel iets korter. Ook de beantwoording, de heer van wijngaarden,

[1:07:52] Nee. In mijn richting mevrouw beckham een voorzitter, ik heb wat staatssecretaris hierover heeft geschreven heb ik heb ik goed gelezen en daar staat heel duidelijk in wat ik net zei van hij ik neem het advies van seo een over en ik ga die vergunning actualiseren en ik mag toch daarbij aannemen. Zo kennen we deze staatssecretaris ook laten we niet net doen alsof we een anders kennen dat hij daarbij de veiligheid en de zorgen van van bewoners uiterst serieus neemt en dat die ook de dat die daar dat die daar dat hij dat heel zwaar gaat wegen en dat dat wachten we af.

[1:08:27] Gaat verder met ik ook nog de heer boulakjar. Die heeft gehoord dat de onbeperkt.

[1:08:32] Het was geen was geen slimme man van de voorzitter.

[1:08:38] Vraag. Ik ga het kort houden. Voor zo en zo ben ik ook een op het vorige punt over de strijd met de naam. Ik begrijp de worsteling. Je moet altijd met elkaar in gesprek blijven. Uiteindelijk moet je op zoek naar een oplossing,

[1:08:52] maar deze staatssecretaris kennen als een redelijke vent.

[1:08:56] Ik denk als hij deze stap neemt dat die ook echt hoopgevend er helemaal klaar mee is en vinden vvd ook dus ik begin me niet eens stevig signaal af moet geven. Duidelijk signaal signaal

[1:09:07] richting de nog gezien een jarenlang opstelling, maar ook een stevig signaal richting de mensen in groningen van hey staan aan jullie kant. Wij zijn er helemaal klaar mee. Ook als overheid.

[1:09:17] De heer van wijngaarden,

[1:09:20] Dat klinkt natuurlijk heel aanlokkelijk aan een stevig signaal afgeven. Maar volgens mij zijn de mensen in groningen oppassen om dingen te gaan.

[1:09:31] Interpreteren, voor anderen.

[1:09:33] Zeker niet op dit onderwerp. Maar ik denk dat men in groningen wel een beetje klaar is met stevige signalen en dat ze vooral gewoon vooruitgang willen zien als het gaat om de versteviging schadeherstel en dat dit kabinet. Wat zou doen. De veiligheid van groningen voor voorop stelt en bovenal stelt volgens mij wil men dat vooral zien en is het de ik snap heel goed. Ook de frustratie die ook doorklinkt in de woorden van hier moeilijk jaar en ik denk dat ik kan die ook heel goed plaatsen. Maar van het kabinet verwacht ik toch vooral dat ze het hoofd koel houden en dat ze ook kijken via wat leidt naar onderaan de streep. Het snelste tot het beste resultaat en dat kan zijn juridisch conflict. Maar dat kan ook zijn een grotere overeenkomst met de nam en daarbij zeg ik dus dat hoeft elkaar niet wederzijds uit te sluiten.

[1:10:28] Gaat u door? Met uw betoog?

[1:10:33] De evaluaties van het interventie team vastgelopen situaties en evaluatiecommissie bijzondere situaties die dan weer de ingewikkelde afkorting cbs krijgt laten zien dat deze bijzondere bevoegde instanties een positief effect hebben en mensen die in een zeer lastig dossier verwikkeld zaten daadwerkelijk vooruit hebben geholpen, maar zeker de evaluatie van de cbs laat zien dat er nog veel aandachtspunten zijn en ik wil je bijzonder aandacht vragen voor ondernemers.

[1:10:58] Daarbij wil ik allereerst mijn ontzetting uitspreken over de voorbeelden met de hypotheekbanken en die in voortgangsrapportage worden genoemd. En ja, ik zal de voorbeelden hier ter wille van de tijd niet herhalen. Maar dat zijn gewoon ik moet zeggen als je naar die voorbeelden op je in laten werken. Het lijkt de belastingdienst wel ten tijde van de toeslagenaffaire hoe de bank zich gedragen. Ik vraag de staatssecretaris hier om welke banken gaat het. Ik wil gewoon namen en rugnummers en gaat de collega's van staatssecretaris op financiën met die banken in gesprek. Ik ben ook ik vind het echt stuitend wat wat er gebeurt. Dus ik ben heel benieuwd

[1:11:40] of daar meer maatwerk kan komen van die hypotheekbanken noem ik ze maar even richting de getroffen ondernemers.

[1:11:48] Daarnaast blijkt uit de evaluatie en ook wat inzetten op dat punt is van het kabinet. Daarnaast blijkt uit de evaluatie

[1:11:59] van dat dat ondernemers, waaronder agrariërs en mensen met een bedrijf aan huis. De weg naar de cbs lastig weten te vinden wat kan gedaan worden om dit te verbeteren? Welke rol kan de staatssecretaris hierin spelen? Moet er bijvoorbeeld een informatiecampagne worden opgezet in de regio.

[1:12:17] Naast specifieke problematiek voor ondernemers wil ik ook ingaan op andere conclusies uit de evaluatie.

[1:12:23] De commissie bijzondere situaties geeft aan dat het aantal behandelde cases is gedaald, terwijl het vermoeden bestaat dat het daadwerkelijk aantal gevallen niet is gedaald. Ik wil weten wat hier de oorzaken van zijn is het mogelijk hier onderzoek naar te doen en op welke manier wil de staatssecretaris het aantal behandelde zaken vergroten, kan dit aansluit bij bijvoorbeeld een informatiecampagne gericht op ondernemers. Tot slot wil ik vragen op welke manier de staatssecretarissen het overleg tussen de cbs en het interventieteam kan verbeteren. Welke afbakeningen zijn nodig? En wanneer kan de kamer hierover informatie verwachten?

[1:12:53] Dankuwel

[1:12:54] en dan is er nog een vraag van mevrouw kreuger groenlinks.

[1:12:59] Dankuwel. Voorzitter, tijdens het tweeminutendebat. Mijnbouw hebben wij op elf mei tijd terug. We hebben hier van wijngaarden en en ik eigenlijk samen opgetrokken in dat punt van laten we zorgen juridische stappen zetten om te zorgen dat pong echt uit ons energiesysteem gaat en dan gaat over winter shell en dan gaat het over de bergen meer actie en dan krijg ik gisteravond antwoorden op mijn kamervragen dat ze nu gaan beginnen om de landsadvocaat is. Om juridisch advies te vragen

[1:13:29] hield hiervan wijnbergen mijn totale teleurstelling hierover.

[1:13:33] Dat we echt.

[1:13:35] Actie op moeten zetten,

[1:13:37] De heer van wijngaarden,

[1:13:39] dus.

[1:13:40] Dat is geen probleem.

[1:13:44] Ja. Totale ontzetting zijn gewoon jouw teleurstelling. Nou ik zou zeggen ik wil daar even voordat ik die teleurstelling geuit vrijuit spreken, wil ik eerst eens horen wat van de staatssecretaris wat wij de afgelopen weken in de aanloop naar dat moment toe dan hierop is gebeurd op zijn departement. Want de speelt inderdaad een en een en na een oorlog die die zijn weerga niet kent met russische agressie en we kennen de gas, gasprom als financier van die agressie. Dus alles op alles zetten. Wat mij betreft. Maar ik kan mij bijvoorbeeld ook voorstellen dat de afgelopen weken al jaren afstemming heeft plaatsgevonden en dat je dan de precieze vragen richting de landsadvocaat aan het voorbereiden bent en dat een formele moment later komt misschien zit er wel goed verhaal achter. Ik ken dat evenmin als u dus laten we even kijken of er een goede verklaring voor die ogenschijnlijke traagheid is die ruimte wil staatssecretaris hier wel geven maar de ambitie.

[1:14:46] Die.

[1:14:47] Om inderdaad sprong er zoveel mogelijk uit te duwen. Sterker nog, om rusland er uberhaupt veel mogelijk uit te duwen. Die delen wij natuurlijk. Dat betekent alleen echter wel de importeren gewoon als europa nog steeds honderd dertig miljard kuub, gas en we hebben gewoon nog als gas even nodig

[1:15:08] totdat we onze climate doelen hebben bereikt als transitie brandstof. Ik weet dat mevrouw kreuger daar kritisch over denkt. Dus we moeten ook. Dat betekent ook dat we ondertussen in nederland alle zeilen bij moet zetten. Ook met eigen gaswinning. Ik hoop dat mevrouw geheugen dat ook deelt.

[1:15:21] Mevrouw kreeg. Het antwoord van drie minuten was niet voldoende, dus nog een laatste vraag van mevrouw.

[1:15:28] Een totale uitlokking. Maar die laat ik maar even. Neem maar even het specifieke van van de vvd en groenlinks zijn met elkaar eens dat we gewoon juridisch stappen moeten zetten om kast sprong uit de eigenaarschap van winter shell en het contract voor het gebruik van de bergen mee te krijgen.

[1:15:47] Uw akkoord opdracht is aan de staatssecretaris.

[1:15:49] De heel kort meneer van wijngaarden,

[1:15:51] Wij hebben die opdracht al met zoveel woorden gegeven om naar te kijken van wat zijn de en wat zijn de mogelijkheden om hen te weren. Dan is dan bij het een je twee dingen wordt het heel heel kort heel technisch. Je hebt aan de ene kant participatie in gaswinningsprojecten, bijvoorbeeld op de noordzee en aan de andere kant kan gas voor bijvoorbeeld ook al een bestaand ticket hebben op opslagruimte in zou die de ze doen overigens niet benutten in zo'n opslag ding veld noem ik het maar even en dat zijn wel twee verschillende dingen en je moet gewoon kijken wat er binnen de grenzen van het recht rechtsstatelijk mogelijk is en daar maximaal de ruimte zoeken, want niemand is gehouden om onmogelijk en we willen willen ook niet. Dus we moeten het wel je op juridisch houdbare manier doen en dan zeg ik dat dat inderdaad de gewenste richting is, maar wel kijken wat er mogelijk.

[1:16:49] Dank ook voor uw bijdrage aan het woord aan de heer nijboer van de pvda.

[1:16:55] Dagvoorzitter. We zitten inderdaad midden in enquete verloren.

[1:17:01] Maar ik vind wel dat het parlementaire werk gewoon door moet gaan. Dus ik heb bewondering voor wat ik maandag heb gehoord voor de mensen die zo moedig stonden en dat zal morgen

[1:17:12] onwaarschijnlijk niet anders zijn.

[1:17:15] Ik hoop dat nu als mensen zijn nu verloren met show en nam vandaag. Ik hoop dat die flink zitten te zweten

[1:17:23] dat de commissie ze flink uit zweten. Maar door één ding wil ik wel aandacht vragen aan de staatssecretaris heeft ook al in een interview in dagblad van het noorden ook al aandacht zelf laten zien dat hij er aandacht voor eventjes de mentale gesteldheid, want dit gaat natuurlijk een enorme impact hebben deze verloren op op groningers en zeker voor mensen die jarenlang nog steeds in de shit zitten.

[1:17:41] Ja dat gaat gewoon door de ziel snijden veel onrust geven. De heer segers vroeg daar ook al aandacht voor. Maar daar sluit ik van harte bij aan

[1:17:49] want dat gaat niet vanzelf. Goed.

[1:17:52] Voorzitter, ik kom op show en exel

[1:17:55] en de staatssecretaris heeft gisteren een stevige brief gestuurd met een voor opgeschreven onacceptabel dat de nam via deze weg. De verantwoordelijkheid probeert te ontlopen dat zij geen halve

[1:18:04] woorden. Dus ik ben er ook voor om geen slappe hap te doen, zoals sommige collega's die bepleiten met de beuk erin te gooien.

[1:18:11] Elke euro die wij betalen als overheid en dat doen we nu omdat een die nam heeft die was aansprakelijk, maar heeft dat verprutst

[1:18:21] moet gewoon betaald worden en ik vraag ook naar de driehonderdvijftig miljoen voor fundering waar ik heel erg voorstander van ben dat het rijk. Dat heeft beschikbaar gesteld hoort toch ook gewoon verhaal te worden. Ik bedoel die fundering is kapot door die aardbevingen wordt die ook tot de laatste cent verhaald en ik wil ook een lans breken. Dat deed ik net al bij interruptie,

[1:18:40] Om toch die.

[1:18:41] Belasting die is onderzocht die ook kan omhoog. Lastig lastig. Maar die kan wel om die gewoon in te voeren. De bepalen het gewoon zelf de zijn wanneer de juridische procedures af te zeggen. Ronald heeft uiteindelijk vijf of acht miljard gekost. We doen via het web twee miljard of acht jaar een miljard komeet onderscheiden. Dan zijn we er gewoon weer klaar. Waarom doen we dan niet gewoon. Bent u ook van die juridische procedures af en beslissen we als kamer en kabinet gewoon als wetgevers zelf.

[1:19:06] Voorzitter, ik blijf aandacht vragen voor monumenten,

[1:19:10] molens, oude boerderijen. Ik weet best wel dat er zijn wel programma's en er is wat meer aandacht voor dan een paar jaar geleden. Maar ja bij elke kleine beving gaan ze toch verder kapot en ik vraag de staatssecretaris daar nog eens op in te gaan hoe hij wil voorkomen dat de monumenten uit ons prachtige groninger land.

[1:19:28] Teloor gaan.

[1:19:30] Ik kijk en zeker. Ik ben ik die niet meer op. Ik niet in. Meestal begin ik ermee boerderijen, molens en kerken segers. Ook aan mijn kant

[1:19:40] staat die ook voor de boerderij en voor de molens zal ik er niet in de schoenen willen schuiven.

[1:19:44] Voorzitter, ook met.

[1:19:45] Daarna ook met de met deze regels. Maar de ongelijke behandeling in gelijke gevallen. Ik ben ook weer de afgelopen week. Twee weken terug was gewoon twee weken terug ook wel weer bij mensen thuis geweest naar de ene kant van de straat wel met geholpen. Er waren dan koophuizen midden in loppersum midden centrum, centrum voor zowel op het cent, maar tegen het centrum aan van loppersum en huurhuis en nog steeds niet geholpen.

[1:20:07] Ze zou als eerste in alle schillen van aldus was de destijds noodweer allemaal stil. Het centrum beginnen en daarom en het is allemaal weer

[1:20:15] zoals eerst geholpen worden zijn nu tien jaar verder nog steeds niet geholpen

[1:20:19] en die ziet zitten zijn helemaal ten einde raad wel aan de overkant. Jij kent loppersum inmiddels ook goed. Staatssecretaris

[1:20:25] terwijl de overkant ze allemaal nieuwbouwwoningen en wisselen wonen in de en de beter nog steeds niet wat er gaat gebeuren. Dus ik zie echt met najaar met uit naar die brief van hoe hoe hoe leg je dat uit aan de ene kant van de straat en de andere kant van de straat. Tot slot over groningen. Het afvalplan. Hou de poot stijf. Ga niet binnen in groningen. De druk zal toenemen. Ik zie trouwens nog een ander slot over groningen. Kleine opmerking van maken.

[1:20:51] De staatssecretaris heeft op zichzelf prima mensen neergezet. Remkes. Wie in wientjes denkt dat het veel gezag zwolle mannen zijn.

[1:20:59] Global.

[1:21:00] Waken voor dat dat dat nou ja, dat er ook een beetje diversiteit en een jong en toekomst zou ik maar zeggen zich de tegenaan bemoeit. Dus ik wilde je suggestie wel aan de aan de staatssecretaris mee geef ik de pvda heeft niks tegen deze twee ride of zeg ik niet tegen deze twee mensen. Ik snap ook wel dat ze gekozen zijn. Maar ja moet ook als je de toekomst van de provincie wil vormgevers denken ook belangrijk om de jongeren. En wat diversere mensen dichtbij te houden is de staatssecretaris daartoe bereid

[1:21:32] dan kom ik op de gaswinning in de noordzee, of eigenlijk schiermonnikoog waddenzee.

[1:21:38] Ja. De staat.

[1:21:39] Daarnaast heeft de vragen over unesco en drenthe. Wat mij betreft goed beantwoord. Maar dat betekent natuurlijk wel wat voor ternaard. Als je daar zegt van nou ja. Unesco erfgoed moeten we voorzichtig zijn. De geldt natuurlijk ook voor de waddenzee. En wat de pvda betreft ook voor schiermonnikoog. Wat dan misschien net volgens het kaartje geen waddenzee meer is. Maar als je dan ook.

[1:21:54] De scheelt niet veel hoor.

[1:21:56] Harlingen nulmeting sla de ik sluit ik aan bij mevrouw mulder terechte brief gehad van de mensen. Daar heb ik ook al eerder aandacht voor gevraagd. Een aardgascondensaat. Daar wil ik de staatssecretaris die script eigenlijk best prima antwoorden in onze kamervragen moeten ervan af. Ik zou zeggen nou

[1:22:11] u bent staatssecretarissen kunnen doen. Dus dus beloofd dat vandaag dan zijn wij tevreden dankuwel.

[1:22:17] Dank voor uw bijdrage aan de heer nijboer en ik zie dat de volgende spreken. De heer boulakjar van d zesenzestig alvast microfoon heeft aangezet.

[1:22:26] Zeker dankuwel. Voorzitter, allereerst ik zelf had ook aan de voorkant. De worsteling moet je al iets gaan zeggen over de parlementaire enquete commissie en ik heb net als mevrouw mulder gekozen omdat

[1:22:36] niet te doen, behalve om hen heel veel succes en wijsheid toe te wensen. De komende

[1:22:41] jaren. Ik sluit ook gemakshalve aan bij de punten die mevrouw mulder heeft ingebracht over harlingen, haaksbergen en schoonebeek

[1:22:50] en gaat mijn bijdrage voor de rest over groningen.

[1:22:54] Voorzitter, waar de parlementaire enquete commissie duidelijkheid moet brengen, is het onze taak om een rechtvaardige en een zo snel mogelijk versterkingsoperatie te realiseren

[1:23:01] en op de dag al vieren we over anderhalf jaar het einde van tweeduizend, drieëntwintig en volgens de website van de ncrv zouden dan alle groningse de zekerheid moeten hebben of een huis dan voldoet aan de veiligheidsnormen

[1:23:13] en kijken naar de huidige snelheid ligt de staatssecretarissen nog steeds op koers om voor tweeduizend, drieëntwintig iedereen in groningen te kunnen voorzien van duidelijkheid sluit ook aan op de opmerkingen hier zeker smaakt en vijf jaar later in tweeduizend, achtentwintig zou de versterkingsoperatie dan afgerond moeten zijn. Hoe staat het behalen van dit doel open deur. Vraag maar zie toch wel ijdele hoop

[1:23:34] wanhoop. Misschien is het toch niet ergens een knop waar we aan kunnen draaien om dat te kunnen versnellen

[1:23:40] en

[1:23:41] bij een bestelling zijn uiteraard uiteraard ook de juiste mensen nodig en een snelle scan van de website werken voor nederland punt nl.

[1:23:48] Leert ons dat er bijna twintig verschillende vacatures openstaan bij het ing en het ncrv.

[1:23:54] En welk effect hebben deze openstaande niet ingevulde vacatures op de afhandeling van de schade en de versterkingsoperatie kan een stuk staatssecretarissen aangeven wat er wordt gedaan om deze functies zo snel als mogelijk in te vullen.

[1:24:07] Voorzitter,

[1:24:09] eerder deze week keek nog eens terug naar een onderzoek van de rijksuniversiteit groningen genaamd een veilig huis, veilig thuis en onderdeel van het onderzoek waren tekeningen en brief van kinderen die tekeningen van

[1:24:19] van huizen vol barsten, geven ook aan hoe juist het leven van deze kinderen wordt aangetast door de aardbevingsproblematiek.

[1:24:26] Hij deed deze tekenen de veerkracht en vindingrijkheid van de kinderen weer.

[1:24:30] Want naast huizen vol scheuren bevalt het onderzoek ook in kinderen van schrift geschreven ideeën over de toekomst. Mijn vrouw en staatssecretarissen horen deze ideeën

[1:24:39] een initiatief van de groningse kinderen en jongeren meegenomen in het beleid.

[1:24:43] Een staatssecretaris gaf eerder aan dat hij met een ing in gesprek zal gaan over wanneer de vergoeding voor immateriële schade

[1:24:50] ook beschikbaar zou komen voor jongeren.

[1:24:52] Hoe ver is hij hiermee is er inmiddels al zicht op

[1:24:57] en voorzitter perspectief voor de groningers en het bijzonder voor jonge kinderen is essentieel. En wat d zesenzestig betreft doen we er dan ook alles aan om in gesprek in gesprek te gaan met jongeren

[1:25:06] en kinderen over hun ideeën voor groningen.

[1:25:10] In tweeduizend negentien is er een jongeren top georganiseerd in groningen met ongeveer duizend

[1:25:15] jong en deze top heeft heeft een stem gegeven aan de jongeren in groningen en had als doel om verder te kijken dan de aardbeving en juiste focussen op idee en initiatief voor de toekomst

[1:25:25] en in tweeduizend, eenentwintig had dit initiatief een vervolg moeten krijgen, maar helaas is dit vanwege corona, maar ook een gebrek aan financiering niet gebeurd in staatssecretarissen alsnog bereid en ik denk zeker te weten dat hij daartoe bereid is om deze jongen in gesprek te gaan om zo'n top zo'n dergelijke top opnieuw

[1:25:43] te organiseren.

[1:25:44] De heer blok heeft een vraag van de heer van wijngaarden. Vvd,

[1:25:49] Ja ik kom nog even terug op dat punt van die het grote aantal openstaande vacatures bij tmg stinken zeer terecht punt dat hier boulakjar aan raden en dan kunnen we het kabinet een beetje als het gaat over personeelstekorten. Dan is het vaak wordt gedaan alsof dat een soort natuurverschijnsel is en ja mijn moeilijk moeilijk en heel moeilijk. Die zijn nou eenmaal veel vacatures overal, maar dit zijn natuurlijk wel wijst hier woedend jaar op niet zomaar vacatures. Die zijn cruciaal voor het wel of niet slagen van deze operatie. Dus heeft de heer boulakjar omdat die de vraag ook stelt ook zelf al een beeld bij of het kabinet ook genoeg

[1:26:28] inzet heeft om die mensen daarnaartoe te trekken. Ik kan me voorstellen verhuis premies, arbeidsmarkt toeslagen. Het kan allemaal zijn doet het kabinet wat dat betreft ook voldoende heeft hij daar een beeld van. Misschien heeft hij dat nog niet hoor. Het is voor mij ook meer een vraag. Maar omdat hij.

[1:26:47] Boulakjar,

[1:26:48] Dank voor deze vraag. Inderdaad als je ziet dat er voor zo'n belangrijke functie nog mensen nodig zijn. Dan vraag je natuurlijk af waarom is dat. Ik weet bijna zeker dat de staatssecretaris er alles aan doet om zoveel mogelijk goede mensen naar zich toe te trekken,

[1:27:05] want het kan inderdaad ook met onorthodoxe maatregelen inderdaad met een verhuisvergoeding. Terecht. Mooi idee zou ik zeggen en andere goede secundaire voorwaarden. Dus wat mij betreft mogen daar mag dan uiterste maximale inspanning tijdstip staatssecretarissen worden geleverd.

[1:27:21] Gaat ze door met je betoog.

[1:27:23] Voorzitter, ik zat te twijfelen, zal ik dit wel inbreng of niet, maar toch even over honderd twee mij was volgens mij het laatste commissiedebat.

[1:27:32] En toen was ik met vaderschapsverlof en toen heeft de grote het debat van mij overgenomen. En toen je aan toevoegen. En toen toen vroeg de heer nijboer prikkeling en best druk best druk hem naar een d zesenzestig congres motie en die motie die riep op tot een langere gaswinning in groen vanwege de crisis waar we in zit

[1:27:52] en ik kan de heer nijboer en ook anderen eventueel gerust stellen. Geen enkele motie op dat congres had zo veel insprekers en niet alleen mensen uit groningen over over heel nederland gepraat. Die stonden

[1:28:06] voor de veiligheid van chronische en een een duidelijkheid voor groenlinks en die motie is met noord-koreaanse cijfers weggestemd. Dus ik zal die lijn voortzetten en steun in de rug, niet alleen voor onze fractie, maar zeker ook voor de staatssecretaris. De gedicht afspraak is afspraak en we bouwen aan een veilig thuis en een perspectief.

[1:28:24] De alcoholisme dankuwel

[1:28:26] dank voor uw bijdrage. U heeft nog wel een vraag van mevrouw kreuger groenlinks.

[1:28:31] Dankuwel. Voorzitter, en dat gaat eigenlijk over nieuwe vergunningen voor gaswinning en wij hebben de staat de vorige minister gevraagd om een afbouw pad in lijn met parijs. Daar kregen we gisteravond een brief over en daar schetst het kabinet dat nieuwe vergunningen voor gaswinningen tot twintig, vijftig in lijn zou zijn met de anderhalve graad en mijn vraag eigenlijk aan d zesenzestig toch meedoen. Klimaat partij

[1:28:58] kent de heer boulakjar een klimaatwetenschapper die deze lijn zou bevestigen van het kabinet.

[1:29:06] Boulakjar,

[1:29:07] In voorstellen. D zesenzestig luistert altijd en heel goed naar de wetenschappers. Vorige week of twee weken geleden brief

[1:29:15] die ze hebben uitgevoerd over gaswinning en noordzee. Ik was de ook met hen in gesprek en ik neem hen uiteraard ook

[1:29:22] erg serieus. Maar ik heb hem ook aangegeven

[1:29:26] dat gaswinning op de noordzee. Nou niet de eerste keuze is voor een klimaat partij. Alleen ik heb ook aangegeven dat de politiek soms hele moeilijke keuzes moet maken en zeker in de fase waarin we nu zitten van enorm onder druk.

[1:29:41] We hebben ook te maken met veiligheid van onze inwoners kwetsbare huishoudens, leveringszekerheid

[1:29:47] en dan moet je daar soms niet al te fijne keuze in neem ik ben wel mijn vrouw kreeg er eens dat

[1:29:54] bij nieuwe vergunningen niet meteen net als vroeger. Mama voor veertig, vijftien jaar moet afgeven. Dus ook daarin enige flexibiliteit.

[1:30:02] De trachten,

[1:30:03] En gaswinning noordzee echt zien als transitie manier om deze hele moeilijke ellendige tijd door te komen.

[1:30:10] Nog een tweede vraag.

[1:30:13] Voorzitter, was geen antwoord op mijn vraag. Mijn vraag was nieuwe vergunningen tot twintig, vijftig. Het kabinet zegt dat is in lijn met het anderhalve graden. Ik ken geen klimaatwetenschapper die die inschatting volgt

[1:30:26] dus mijn vraag was

[1:30:28] is uw boulakjar met me eens dat gas nieuwe gaswinning tot twintig, vijftig. Dat dat eigenlijk niet in lijn is met het doel wat we hebben afgesproken met elkaar voor parijs.

[1:30:42] Voorzitter, dank ik dacht een vraag achter een vaak te horen. Wat vindt d zesenzestig van gaswinning op de noordzee. Mevrouw keuken vaak specifiek. Kent u een wetenschapper die het daar niet mee eens is of nee. Ik moet eerlijk eerlijk zeggen ik heb dat nog niet tot in den treure uitgezocht.

[1:30:59] De brief is vanaf van het kabinet.

[1:31:02] Zij willen een reactie opgeven laat starten staatssecretarissen straks in zijn beantwoording bewijzen

[1:31:08] en kom ik eventueel een tweede termijn op terug.

[1:31:11] Mevrouw kreeg. Er zijn zes interrupties geweest. U kunt uw eigen bijdrage nog toevoegen. Wat u ervan vindt. Gaat u gaat u daarmee starten?

[1:31:20] Dankuwel. Voorzitter, en ik deel de worsteling door een aantal collega's uitgesproken over hoe te verhouden tot de verhoren in de parlementaire enquete indrukwekkende verhoren waar ook politieke actie natuurlijk uit zal moeten volgen en ik wil eigenlijk ook aansluiten met een aantal van de hele specifieke vragen met betrekking tot de versterkingsoperatie van met name collega's, nijboer en mevrouw pik haar man en ik wil me eigenlijk in mijn bijdrage vandaag vooral richten op de gaswinningsplannen en de berging per vermeer. Maar voordat ik daaraan begin eigenlijk een vraag toch. Het staatstoezicht op de mijne waarschuwt dat de versterking stempel eigenlijk drie keer zo snel zou moeten om een twintig, achtentwintig al die huizen te hebben versterkt en dat is de zoveelste waarschuwing. En eigenlijk ligt natuurlijk niet op koers. Hoe kijkt de staatssecretarissen daarnaar in welke versnelling mogelijkheden ziet hij nog en is dan zo'n verbinder aanstellen is dat een nou een en misschien twijfel ik daar wel over. En ook lees ik dan in het nrc. Maar ja, we hebben natuurlijk allemaal over dat die extra gaswinning als een soort zwaard van damocles boven het gebied hangt wat echt verschrikkelijk is en de staatssecretaris zegt dan in het nrc dat bij extra gaswinning er mogelijk nog zesduizend heks huizen extra versterkt moeten worden. Maar dat is gegeven. De gigantische achterstand die we al hebben toch volstrekt niet reëel. Dus dan is het toch al een gegeven dat de veiligheid van groningers in gevaar gaat komen en dus dat extra winning niet eens een laatste redmiddel is. Dus ik nou ja dit is een vraagstuk. Voorzitter,

[1:33:03] ondertussen dreigt het kabinet wat mij betreft echt in een fossiele reflex te schieten met allerlei nieuwe gaswinningsprojecten en in de brief van gisterenavond claimt het kabinet dat die gaswinningsplannen in lijn zouden zijn met het afgesproken doel om opwarming van de aarde tot anderhalve graad te beperken en het is me echt een raadsel hoe het kabinet daarbij komt en ik mis de wetenschappelijke onderbouwing daartoe.

[1:33:30] Er is een interruptie van de heer segers.

[1:33:33] We willen geen gas uit groningen willen geen gas uit rusland willen geen gas. Het noordzee groenlinks wil geen kernenergie geen biomassa.

[1:33:46] Wat is de moeilijke keuze? Wat is de moeilijker heus waar groenlinks voor staat. Want ik bedoel je kunt u kunt zich een fossiele reflex zijn volstrekt onaanvaardbaar en grote woorden, maar

[1:33:55] ik ervaar het als een hele moeilijke keuze van wat doe je eerst en wat doe je

[1:34:00] wat doe je niet. Wat kan nog net wel. Ik vind het echt echt gewoon een worsteling en dat dat bonte picnic over waar ik heb.

[1:34:06] Gehouden,

[1:34:07] mevrouw kreuger.

[1:34:08] Voorzitter, ik vind het een belangrijke vraag en dat is ook precies de vraag die wij eigenlijk al drie maanden bij de minister voor klimaat en de minister van mijnbouw neerleggen schetst. Nou wat kan je doen op besparing. Welke versnelling zet je daarop en welke stappen zitten daarin en ik was echt verbijsterd dat eerste houden besluit wat genomen werd. Want alles daarvoor was zacht. Eerste hartelijke besluit had genomen was was de pijnlijke keuze om de kolencentrales aan te zetten.

[1:34:36] We hebben niet daarvoor harde afspraken gehad met de industrie. De tender voor gas besparing die we heel graag zouden zien om pas met prinsjesdag. Daarom is die niet veel eerder gedaan. Het echt handhaven van energiebesparing in industrie komt in twintig, drieëntwintig. Dus er zijn allerlei stappen die gezet zou kunnen worden. Er zitten ook vervelende pijnlijke stappen bij. Ik kan me voor voor bijvoorbeeld voorstellen het tijdelijk afschakelen van de sierteelt en daarbij met goede compensatie. Net zoals bij corona hebben gedaan met bedrijven ze allemaal scenario's voor in kaart te brengen. Die liggen er niet maar wel doen we per direct de kolencentrales aan en dat vind ik een moeilijk besluit en dan met betrekking tot gaswinning op de noordzee eigenlijk wat mijn vraag aan de staatssecretaris is en dat is ook de afspraken in het noordzeeakkoord maak een plan in lijn met anderhalve graad.

[1:35:26] En nu nog vergunningen geven tot twintig, negenenveertig. Ik zie niet

[1:35:31] hoe was je aan de ene kant nog bestaande vergunningen hebben die voor onbepaalde tijd zijn. Dat is een hele hoop c o twee uitstoot die gewoon door komt. En daarnaast nieuwe vergunning tot twintig, negenenveertig. Hoe dat past binnen een constant budget. Dat is mijn vraag aan de staatssecretaris.

[1:35:47] De heer segers,

[1:35:49] Ja toch.

[1:35:51] We hebben nog een tijd gas nodig als een transitie brandstof en dat dat dat is onontkoombaar. Je ziet dat dat duitsland nog van zijn brood en van van zijn bruinkool af moet. Dus die moeten nog nog nog veel grotere stappen zetten

[1:36:05] vinden gas alweer ietsje fijner dan bruinkool en terecht waar wij willen van het gas af en maar het zijn allemaal allemaal kleine stapjes in de goede richting en dat is gewoon ontzettend ingewikkeld. De dan een keer in een geopolitiek conflict is gewoon meer mijn verzuchtingen. Dit is ingewikkeld. Alleen nog even zo'n zin van jammer. Dan ga je hele sierteelt. Ga je gij afschakelen dat dat is nogal wat dat zijn allemaal familiebedrijven en dan zeg je een van nou dat gaan we even compenseren. En dus dit is meer mijn ongemak dat het klinkt allemaal zo makkelijk van alsof alsof er gemakkelijke keuzes zijn, terwijl

[1:36:39] het is reed ingewikkeld nu in een in zo'n krappe markt in een transitie die we allemaal willen die willen allemaal inderdaad die anderhalve graad maximaal en en en nou ja, er moet wel heel hard ons best doen maar dat is ook de inzet van van van van onze fractie. We willen energie-onafhankelijk zijn.

[1:36:56] Maar.

[1:36:56] Ik mis gewoon oprecht. De worsteling het kiezen tussen tussen tussen twee kwaden.

[1:37:02] Mevrouw kreuger. Maar alstublieft wel kort.

[1:37:06] Ja voorzitter, ik ik vind het heel lastig om deze opmerking te krijgen. Als wij vanaf de eerste dag van de inval precies scheppen gevraagd kabinet kon noem dit en crisis brengt de pijnlijke keuzes in kaart bereid ons daarop voor en ik heb drie maanden lang te horen gekregen. Er is geen crisis. De staatssecretaris voor zucht bij het laatste debat. Nog nauwelijks ik het persen van mevrouw kreuger een crisis moet noemen. Dan doe ik dat wel. Dat is een heel pijnlijk antwoord op het moment dat precies het feit dat er pijnlijke keuzes gemaakt moet worden dat we dat al lang wisten. Dat wisten we vanaf dag één. Dus ik vind het een een een opmerking. Ik vind het ook een worsteling en het feit dat bijvoorbeeld de sierteelt of bijvoorbeeld zo'n tender energie gas besparingen die nu voor prinsjesdag wordt voorbereid, bijvoorbeeld tegen de

[1:37:55] grote spelers. De industrie tafel van het klimaatakkoord zeggen kom nu bij elkaar en zeg wat kan er bespaard worden. Wat kan een productiebeperking? Dat zijn allemaal zaken die wat mij betreft in kaart moeten worden gebracht en snel en op tafel moeten liggen en daar zitten pijnlijke keuzes bij. Maar nu ligt dat er niet en gaan wel de kolencentrales aan. Daar zit mijn pijn.

[1:38:18] Nou zitten we of nog een vraag of we moeten of echt even heel kort schorsen of u moet nu afronden.

[1:38:27] De wc. Alles.

[1:38:29] Ik wou nog niet zeggen in de microfoon.

[1:38:31] Wordt wel weer duidelijk. Mag ik je uiteraard.

[1:38:42] Wilt u wilt u het debat over. Wilt u af afronden intern of vindt u van belang dat de staatssecretaris erbij is.

[1:38:54] Hij moet het.

[1:38:55] Dat er in mei zal tempo en dan zijn we geschorst

[1:42:12] dan heropenen wij deze vergadering na een korte stop en dan is er een interruptie van de heer van wijngaarden vvd.

[1:42:21] Ja. Voorzitter want mevrouw kreuger die komt weer met het verwijt van ja, er is een fossiele reflex, want er wordt gas kabinet gaat een gaswinning doen,

[1:42:36] maar we moeten ook denk ik hier waken voor een een een gemakzuchtige reflex die voorbijgaat aan de woorden van uit het kabinet en ook van minister jet die wel heeft gezegd dat er echt een hele ernstige situatie van sprake is. En ja, met alle respect als als onverhoopt north stream een ineens dicht zou gaan

[1:42:57] en dat zelfde situatie waar we het over hebben. Ja maar dan kom je er niet met met geen vrees jas en meer tillen in een in een kast. Dan heb je echt het over hele andere volumes

[1:43:08] en dan erkent mevrouw kreuger dan ook dat je dan gewoon echt alle zeilen bij moet zetten met eigen gaswinning en zij zegt van ja, ik wil geen. Ik wil dat niet maar onder welke voorwaarden wil ze dat wel.

[1:43:23] Dat was een hele korte vraag aan mevrouw kreuger.

[1:43:27] Voorzitter, in de eerste plaats is de plannen voor nieuwe gaswinning gaat om plannen vanaf twintig, vierentwintig. Dus dat heeft geen invloed op de situatie. Deze winter en de vragen die ik de staatssecretaris stel zijn vragen die gaan over hoe breng je in hoeverre zijn die plannen in lijn met parijs en op het moment dat econoom ons antwoord krijgt dat je een vernieuwen vergunning tot twintig, negenenveertig kan geven. Ik heb een aantal klimaatwetenschappers gesproken en is bevestigen dat dat niet in lijn is met parijs. Dus mijn vraag blijven. Dat is volg mij ook de afspraak die het noordzeeakkoord is gemaakt door moet een plan komen overwinning in lijn met parijs en zolang dat er niet ligt, vind ik nieuwe vergunningen afgeven niet opportuun en dan nogmaals in reactie op of wij de crisis niet erkennen. Wij vragen om drie maanden aan het kabinet om het als crisis te bestempelen en ik ben blij dat het nu eindelijk gebeurt.

[1:44:20] Heer van wijngaarden,

[1:44:22] Ja maar, mevrouw kreunt gemeente geniet dat we dan vanaf twintig, vierentwintig maar weer vrolijk gas uit rusland moeten gaan importeren omdat we dan ineens weer dikke dikke vrienden zijn met rusland mag toch hopen zij doet. Nou ja nee maar dus pas in tweeduizendvierentwintig. Dan hebben we toch ook nog dat eigen gas nodig en oké. Er zit dan twintig, negenenveertig is niet in overeenstemming met parijs maar eens groenlinks zal wel bereid om akkoord gaan met gaswinning eigen gaswinning hier als dat bijvoorbeeld tot twintig, vijfendertig. Zo zou lopen.

[1:44:54] Mevrouw kreuger voor.

[1:44:55] De ik denk ten eerste dat het heel erg belangrijk zou zijn oneigenlijk dit soort lange termijn vergunningen om die veel korter te maken sowieso alleen probleem is. Dat schrijft de staatssecretaris ook in de brief dat dan bedrijven eigenlijk niet zo interessant zou vinden. Want hoe werkt de gassector hele hoge initiële kosten en daarna eigenlijk lage kosten. Dus bedrijven willen hele lange vergunningen en dat is precies die fossiele look in waar we in dreigen terecht te komen en met betrekking tot twintig, vierentwintig. Nee. Groenlinks wil absoluut niet dat we dan op dat moment weer gas gaan afnemen uit rusland. Op dit moment nemen we nog heel veel gas af naar rusland. Overigens alleen is er natuurlijk wel heel veel wat je kan doen tussen nu en twintig, vierentwintig om ons afhankelijkheid van gas te verminderen. En dan denk bijvoorbeeld aan het feit dat de minister voor klimaat cbs projecten voor gas subsidie zou geven vanuit de sd plus plus dat is weer een vijftien jaar langere gas look in die we met z'n allen doen. Lijkt me allemaal opties waar je heel kritisch naar moet kijken.

[1:46:00] Records. De laatste op.

[1:46:02] Wel dat ik dan geen antwoord krijg op mijn vraag in welk jaartal dan wel

[1:46:06] dan is het allemaal ineens een analyse over wat bedrijven bedrijven dat die zekerheid nodig hebben. Ik vroeg gewoon eens twintig, vijfendertig dan dan wel akkoord en is. Ik constateert. Tot slot, voorzitter, dat er ook sprake is hiervan een van de groene lokken in waarbij je uiteindelijk tegen zoals heer segers ook aangaf tegen alles alleen maar nee nee nee nee nee zegt maar dat gaat dus voorbij aan het feit dat we hier met een enorme eigen energiebehoefte zitten die nu nog wordt voorzien door rusland. En waar we zo snel mogelijk van af willen en en dat kan wel eens veel sneller gaan dan wij denken.

[1:46:37] Mevrouw kreuger en gaat u na een korte reactie door met uw betoog? Voorzitter,

[1:46:43] ik herhaal.

[1:46:44] De afspraken in het noordzeeakkoord is een plan in lijn met de anderhalve graad. Dus de vraag van de vvd welk jaartal past. Daarbij zou precies die analyse moeten zijn.

[1:46:55] Die analyse ligt er nu niet en er worden wel vergunningen gegeven twintig, negenenveertig. Dan handel je als kabinet niet in lijn met het klimaatverdrag.

[1:47:03] Ga door met je betoog.

[1:47:06] Ja.

[1:47:07] Nou dat ging ik eigenlijk ook allemaal in mijn eigen buik

[1:47:11] over dus precies het probleem eigenlijk dat als wij fossiele winning nieuwe vergunningen toestaan tot twintig, negenenveertig. Dat dat haaks staat op de analyse dat zestig procent van de bestaande gas en olievoorraden in de grond moeten blijven en daarbij.

[1:47:28] Die.

[1:47:31] Daarbij is het eigenlijk zo dat in die analyse natuurlijk ook speelt dat er bestaande vergunningen zijn die van oneindige duur zijn. Dus dat moet meegenomen in die analyse van het totale koolstof budget wat je hebt als je nog nieuwe vergunningen uit zou gaan geven. Ik wil de staatssecretaris vragen om met een door de wetenschap onderbouwd plan te komen voor winning binnen de anderhalve graad van zowel bestaande vergunningen als eventuele nieuwe vergunningen en tot die tijd geen nieuwe vergunningen af te geven en ook wil de staatssecretaris vragen om in de aanpassing van de mijnbouwwet te kijken naar tijdelijke vergunning. Elke vijf jaar kunnen worden herzien, want het laatste wat we willen is natuurlijk dat mijnbouwbedrijven in twintig, vijfendertig de gemiste inkomsten van klimaatbeleid op de samenleving gaan verhalen stranded assets zijn een gigantisch risico. Wat mij betreft dan voorzitter over de bergen meer

[1:48:22] nog steeds is. Voorzitter,

[1:48:27] Vraag van mevrouw mulder

[1:48:29] op dit afrondende punt dan van van mevrouw kreeg, want zij doet net alsof het een losstaand iets is en dat dit niet een onderdeel is van het geheel aan maatregelen wat je neemt. Ik denk dat dat misschien ook de vragen oproept ook van een collega's alsof je het allemaal zo los van dat dat stoort mij dan ook wel een beetje. Dus als je dit apart voor dit onderwerp gaat doen terwijl je naar het geheel van de maatregelen zou moeten kijken komt mevrouw kreeg er dan nog steeds dat diezelfde conclusie van die anderhalf gaat.

[1:48:57] Mevrouw kreuger.

[1:48:59] Ik snap snap geloof oprechte vraag niet. Maar volgens mij is het probleem is dat wij aan de ene kant het kabinet maatregelen doet om vijfenvijftig procent c o twee reductie te bewerkstelligen, wat overigens niet genoeg is voor de anderhalf gaat. Maar goed even die terzijde. Maar dat we ondertussen eigenlijk naar dat stuk van twintig, dertig tot twintig, vijftig een fossiele look in creëren. Doordat we nu vergunningen afgeven nieuwe vergunningen tot twintig, negenenveertig. Daar zit mijn probleem. Dus mijn vraag. Daarom dat ik zou duw op. Kom nou met dat winningsplan binnen die anderhalve graad wat volgens mij betekent veel kortere vergunningen en ook in die bestaande vergunningen voor onbepaalde tijd inbreken en het grootste risico wat we met z'n allen lopen ook financieel op het kijkje nu ook met die rechtszaak van rwe bij het de energy charter treaty is dat bedrijven vergunningen dat in twintig, dertig. We zeggen al eigenlijk past het niet binnen het klimaatbeleid en dat je dan rechtszaken krijgt voor gederfde inkomsten.

[1:50:00] Mevrouw mulder.

[1:50:02] Kijk, we hebben een bepaald doel in tweeduizendvijftig. En dan kan je ook bereiken door bijvoorbeeld wat de eemshaven al een hele tijd aangeeft om c o twee negatief te zijn en dan creëer je eigenlijk extra ruimte zeg ik dan maar even in dat geheel en dat is eigenlijk wat ik mijn vrouw kreeg wil meegeven dat het best zo kan zijn dat je nu door geopolitiek deze besluiten moet nemen. Maar dat je het op een andere plek zeg maar zou kunnen compenseren en die die gedachtegang hoor ik helemaal niet bij mevrouw kreeg een doorklinken. Ik denk dat mijn mij zorgen ook zit in de kan natuurlijk wel want als je nu ook bijvoorbeeld extra bomen zou planten zijn heel veel andere dingen die ook kan doen maar die die neem mijn vrouw kreeg er totaal niet mee. En dus dan kom je in een eenzijdige route naar waar mevrouw kruger terecht wil komen en ik denk van je moet naar het geheel kijken en daar zit al mijn verrassing wel een beetje richting frankrijk. Denk dat het.

[1:50:48] Ik hoop dat zo duidelijk is.

[1:50:50] Mevrouw kreuger,

[1:50:51] Voorzitter, ik denk ik het onderwerp van negatieve en missies. Dat is los van bomen planten zit er heel veel technologie bij die op dit moment er nog niet is en nog in de pijplijn zit. Dus dat is ook een risico lopen en nogmaals als ik klimaatwetenschappers spreek dan krijg ik geen bevestiging van het beeld dat je zou kunnen gaswinning nieuwe vergunningen tot twintig, negenenveertig in lijn met het koolstof budget wat we hebben voor parijs en dat is voor mij de cruciale vraag. En als het antwoord is dat kan wel want we gaan allemaal technologische dingen doen in twintig, dertig, waarmee we negatieve emissies creëren dan hoor ik dat heel graag van het kabinet. Maar dan hoor ik dat graag wetenschappelijk onderbouwd. Want ik heb nu een briefje waarin gesteld wordt dat het kan zonder enige wetenschappelijke onderbouwing.

[1:51:36] U heeft nog anderhalve minuut voor uw betoog.

[1:51:39] Dank u wel. Voorzitter, die anderhalve minuut zal ik spenderen aan de bergen meer want nog steeds is veertig procent van de ruimte van onze belangrijkste gasopslag in handen van kerstboom. En hoe kan het nou dat we nog steeds niet die juridische mogelijkheden in kaart hebben gebracht om kerstboom uit onze kritieke energie infrastructuur te kicken en in ieder geval te voorkomen dat cas dat nieuwe infrastructuur in handen van kast komt onder komt, zoals bijvoorbeeld schoonebeek kan de staatssecretaris toezeggen dat we dat in ieder geval gaan voorkomen. En waarom is de vul doelstelling voor de burger meer maar op achtenzestig procent gezet. En waarom niet. Op negentig of op honderd procent kan dat omhoog. En waarom is er niet gekozen voor veel verplichting. Ik lees in antwoord op mijn kamervragen dat er dan onevenredige grote financiële risico's worden gelopen, ligt daar een analyse aan ten grondslag en beslist notities nota's en kan de staatssecretaris die dan zo snel mogelijk met de kamer delen en kan de staatssecretaris met garanderen dat het feit dat kast sprong het gebruiksrecht over veertig procent van de gasopslag heeft niets te maken heeft en geen enkele belemmering vormt voor het verder vullen van die gasopslag en kan de staatssecretaris in overleg met de minister voor klimaat, klimaat om de eigenaren van de gascentrales die lange termijn contract hebben en nu minder gaan draaien door verplichten om dat glas gas ook daadwerkelijk op te slaan en voorzitter, tot slot het afschakelen plan. Wij zitten in fase een duitsland zit in fase twee. Fase drie betekent solidariteit en gast naar beschermde gebruikers en mijn vraag is eigenlijk op dit moment zet de kolencentrales aan hebben we eigenlijk geen enkel instrument om dat vrij gespeelde gas in gasopslag te krijgen. Dat is fase één ligt nog helemaal bij de markt. Fase drie is gas direct naar beschermde gebruikers. Hoe zien die stappen daartussen erin. Welke juridische instrumenten zijn daarvoor nodig. En hoe gaat het kabinet dan ingrijpen in de markt kan staatssecretaris me dat schetsen.

[1:53:39] Wel voor uw bijdrage. Dan komen de eind van de eerste termijn aan de kant van de kamer. De staatssecretaris heeft gevraagd om een schorsing van een kwartier. Dus dat betekent dat we om tien over twaalf weer van start gaan

[2:13:08] dan heropenen wij de vergadering en dan beginnen we met de eerste termijn van de staatssecretaris was aan het begin van de vergadering verzoek gedaan om te kijken of wij om te streven naar een eind datum om half twee. Ik vraag wel aan de collega's om hun interrupties daarop ook met dat in gedachten daarop af te stemmen. Het woord staatssecretaris.

[2:13:33] Voor de dankuwel leden voor alle vragen en opmerkingen.

[2:13:39] De sfeer waarin dat gebeurt. Daar ben ik de commissie dankbaar voor.

[2:13:45] Maar er zit wel een ernstige situatie. Ik zat net te denken hoe zakt het antwoord beginnen? Laat ik beginnen even met terug te verwijzen naar het korte. De onderlinge debatje in de commissie over de enquete,

[2:13:59] de heer nijboer, mij gevraagd om te reageren op. Hij zou ik niet op terug komen waar ik hem ook dankbaar voor ben. Maar ik doe het nu zelf maar even want dan hebben we dat ook afgerond. Ik had hij had mij vraagt om er was een lekkage van de om daar nog wat over te zeggen die zelf te lezen en daar wat over te zeggen. Dat heb ik gedaan maar ik ben blij dat de commissie

[2:14:18] niet probeert om mij al dingen te ontlokken over de resultaat van de enquete. Ook omdat ik echt zelf vind

[2:14:26] ik zag een interview terug met mijn uit januari uit de je allereerst ging in groningen waren allemaal fijne vragen kregen als ben nu niet het of vooral wanneer vertrekt hierzo. Je kunt het allemaal wel. Voorzitter en daar heb ik toen op gezegd. De enquete zijn niet bedoeld om bewindslieden te laten vertrekken, maar het zijn bedoeld om de waarheid boven te brengen. Daarna volgen de politieke conclusies en niet andersom.

[2:14:48] Ik ben daar zelf heel heel strak in eigenlijk in mijn in mijn staatsrechtelijke opvatting daar. Dus ik ben blij dat de commissie dat dat ook zo ziet en ik vind het helemaal niet erg om debatten te voeren. Ik maakte niet uit of ik het erg vind dat ik in handen van de van de kamer maar om debat te voeren, ook tijdens dat de commissie atletencommissie nieuwe verloren zal doen en misschien moet ik dan ook maar gelijk zeggen. Ik ben zo wordt zelf ook gehoord door de commissie is dat ook gelijk bekend in twee hoedanigheden. Ik ben nu staatssecretaris. Maar ik was in tweeduizend tien directeurgeneraal energie wordt in beide hoedanigheden verhoord ergens in oktober. En dat is dat is dan maar zo

[2:15:27] en ik moet ik moet dus ook gewoon. We moeten gewoon debat kunnen voeren met elkaar.

[2:15:32] Het is wel zo. Dat heb ik met mevrouw mulder gedeeld als voorzitter van de commissie, dat ik wel vind dat de frequentie van de debat. Nu maakt dat het voor de ambtenaren zo nu en dan wel heel heel heel zwaar wordt. Ik zal straks iets zeggen tegen welk geheugen over gasprom. Maar één van de redenen dat dat gewoon niet gegaan is. Zoals had moeten gaan is dat diezelfde ambtenaren bezig waren om te zorgen dat bergen meer gevuld kon worden. Ondanks straks meer over zegt dat ticket van gasbronnen. Dat is gewoon wat de situatie waar we inzitten. Die heeft ook gezien. Voorstellen dat wij vorige week

[2:16:03] een crisis persconferentie bij elkaar moest roepen. Met andere woorden de druk staat er volop. Dat is helemaal niet erg. Dat vind ik voor mezelf helemaal niet erg maar ik probeer wel de ambtenaar die achter mij alle dingen moeten doen te beschermen. Zodanig dat die ook wat dingen doen voor groningen bijvoorbeeld die moet gebeuren en niet alleen maar mijn debatten aan het voorbereiden zijn. Nou, dat als de info.

[2:16:24] Ik wilde wat zeggen over de gaswinning dan iets over de nam en financiën

[2:16:28] dan het bekende samen in schade versterken en mijnbouw

[2:16:32] over de gaswinning hiervan haag gaan. In tweeduizend veertien en achttien is er onderzoek gedaan naar de effecten van injectie hierbij hieruit blijkt dat injectie zelf tot aardbeving kan leiden en saudi een

[2:16:45] adviseert daarover om niet te experimenteren met veiligheid.

[2:16:49] Daarnaast gaat injectie, maar dat weten hiervan aan geweld, gepaard met hoge kosten en een grote impact op het landschap.

[2:16:54] Op dit moment loopt een aanvullend onderzoek naar de effecten van de injectie. Het onderzoek wordt naar verwachting in najaar afgerond internationaal kan het handschrift niet lezen. Maar ken staat er denk ik panel

[2:17:06] en ik zal dat dan als hiervan aangedaan prijzen opstelt naar de kamer sturen dan kunnen we dan naar aanleiding daarvan

[2:17:13] daar weer over hebben. Maar de conclusie van het kabinet op dit moment is in ieder geval heel helder.

[2:17:19] Het stoppen met de gaswinning is de enige veilige optie

[2:17:22] voor groningen en ik accepteer maar even dat

[2:17:25] heer verhagen en ik daar heel anders over denken.

[2:17:27] Ik zie inderdaad een aantal interrupties. Ik stel voor om eerst de beantwoording over gaswinning af te ronden en daarna de leden de vragen kunnen stellen.

[2:17:36] Dank u wel. Voorzitter.

[2:17:40] Ja dat voelt. Heer verhagen. Klopt het dat als je de gaswinning in groningen terugbrengt.

[2:17:44] Dat je dan de catering spuitbus afhankelijker wordt van buitenland naar als je niet andere binnenlandse bronnen hebt lijkt me het antwoord.

[2:17:50] Tenzij je heel veel bespaart per definitie. Ja. Dit is een simpele som.

[2:17:56] Het is een van de redenen waarom er straks al terug waarom winning op de noordzee misschien niet zo'n heel slecht idee is om straks op terug zou één van de reden waarom we zo nadruk leggen op besparing, althans mijn collega's chatten. Op zich is deze vraag simpel te beantwoorden van de heer van aangaat annelies. Ja dan even over het punt. Dat is toch wel echt een belangrijk punt. Ik denk dat ik hier even een pauze moet nemen en even rustig moet proberen het punt te maken wat ik wel al in heel veel interviews trouwens hier in de kamer eerder heb gemaakt. De volgorde der dingen.

[2:18:29] De volgende dingen zoals volgt er bestaan in alle europese landen beschermd, plannen, herstel, beschermd plan, herstel gas,

[2:18:38] die zijn bedoeld bij een onderbreking van de gastoevoer. Om te zorgen dat er naar we zeggen verdeeld wordt. Daar zitten verschillende alarmfase zien. Wij zitten nu in de eerste fase dat heet verloren voortijdige waarschuwing. Duitsland is naar de tweede fase gegaan overigens de maatregelen die duitsland en nederland neem ik geef me even op trein van collega's, maar zijn ongeveer gelijk. Het is niet zo dat duitsland door daar die alarmfase twee te gaan. Heel andere dingen aan het doen is. Ze kunnen wel andere dingen doen maar dat doen ze niet. Wij hebben een aantal dingen gedaan, waaronder de beruchte aanzetten van de kolencentrales die eigenlijk in een andere fase van het plan voor bescherming herstelplan heeft drie fasen in die derde fase. Als er te weinig gas is doorloop je een aantal stadia

[2:19:22] en het stadium. Wat zeg maar het meest in het oog springt direct politiek is het stadium waarin je industrie gaat afschakelen gedwongen gaat afschakelen. Daarvoor heb je de tender en de het vrijwillige deel maar dan ga je gedwongen afschakelen

[2:19:36] en na de gedwongen afschakelen van industrieën moet dus volgens bescherming herstel lachgas volgt de vraag hoe ga je dan om beschermde afnemers

[2:19:45] en dan zeg ik. Voorzitter beschermde afnemers zijn er niet alleen in nederland. Maar die zijn er ook in andere landen. Ik heb op televisie ook al een keer gezegd en het lijkt mij ook niet anders dan medemenselijkheid dat als er bij zo spreken duitse ziekenhuizen niet meer verwarmd zouden kunnen worden, hebben toen dat voorbeeld geven dat een beroep wordt gedaan op nederlandse solidariteit. Maar dan moeten in duitsland even alle helderheid voor eens over altijd helder is moet wel dat bescherming herstelplan ook doorlopen zijn.

[2:20:13] Het is dus niet zo

[2:20:15] dat duitsland ons solidariteit aan nederland kan vragen om het duitse industrie open te houden. Zo werkt het niet.

[2:20:21] Dat moet je door het hele plan zijn gelopen en aldus is het ook niet zo dat iedere solidariteit vraag gepaard gaat met groningen

[2:20:28] aan harder aanzetten. Want je zou ook meer geld en meer geld voor gas, gas uit uit de velden kunnen halen of uit de uit de bergingen kunnen halen.

[2:20:37] Zo zit het systeem in elkaar. Dus alle vragen die gaan over de zeg maar het verschil tussen duitsland nederland hiervan aangaan. Wat gaat de staat straks zoals duitsland straks meer groningse gas eisen op basis van lopende contracten. Nee, zegt verhagen uit risico's niet zozeer die lopende contracten. Het risico is meer solidariteit vragen duitsland die kan komen. Die kan komen. Dan ga ik ook niet onder stoelen of banken steken. Sterker nog, het feit dat duitsland en bijvoorbeeld italië meer afhankelijk zijn van russisch gas van wij maakt dat zei eerder doordat er bescherming herstel van gas zullen gaan, waarbij vermoedelijk met grotere problemen.

[2:21:15] Ja. Kan de stad aangeven hoeveel schade hij dan eigenlijk accepteert voordat die in groningen. De gaskraan verder gaan opzetten van ga. Ik heb daar eerder over gezegd omdat de de onveiligheid gaat en omdat je veiligheid van mensen die dat kun je in geld uitdrukken. Ik ben economie. Ik weet het. Maar ik ben daar niet hoe bereid in groningen. Dus omdat het onveiligheid gaat moet je pas groningen aanzetten vind ik als er veiligheidsbelangen in het geding zijn

[2:21:45] die anders zijn en dat kan de veiligheidsbelang zijn namelijk. Wij kunnen ons huis nu niet meer verwarmde gaan met mensen dood door de kou.

[2:21:52] Dat lijkt mij een typisch veiligheidsbelang en of dat huis van staat in duitsland, belgië of ierland. Dat zijn de drie landen met wie wij van die afspraken over solidariteit hebben, vind ik uiteindelijk dan irrelevant. Als er mensen dreigen dood gaan er gebrek aan gas is

[2:22:07] dan komt er een afweging te liggen met groningen zou ik het steeds geprobeerd uit te leggen. En anders dan dit kan ik het ook eigenlijk niet uitleggen

[2:22:16] wat gaat u dan tegen de groningers zeggen goede vraag voor van haga. Voorzitter,

[2:22:21] dat gaat verder gewoon als er toch meer gas gewonnen moet worden en ga nu niet beloftes opnieuw verbreken. Nou ja ik dacht toch dat ik

[2:22:28] kijk

[2:22:30] ik commercieel vrij duidelijk. Maar ik communiceer ook altijd twee boodschappen. Ik heb steeds twee boodschappen gecommuniceerd, namelijk een.

[2:22:37] Het heeft niet de voorkeur van het kabinet. Ik sta ervoor om het zo snel mogelijk te sluiten, maar in deze geopolitieke situatie kan ik geen garanties geven

[2:22:45] en dat blijft gewoon tot de boodschap naar groningen en naarmate de geopolitieke situatie spannen en ernstiger wordt

[2:22:52] hiervan weigerde met het sluiten van van de grote pijplijn uit rusland.

[2:22:57] En dan wordt de situatie ernstiger

[2:22:59] en dat weten de ik ben daar glashelder tegenover

[2:23:04] journalisten tegenover de kamer kwam woon in een andere volgorde doen excuses tegenover de kamer tegenover journalisten en tegenover de mensen in nederland en in groningen en dat ben ik nu weer. Volgens mij

[2:23:17] dus dat is laat dat is de laatste redmiddel. Dat is laatste redmiddel zou we dat ook steeds gedefinieerd weer komt. Dat is dit

[2:23:25] kan de staatssecretaris aangeven hoe het slechtste scenario eruit zal zien. Presteert segers. Het zwarte scenario is natuurlijk een langdurige onderbreking van gas

[2:23:32] uit rusland, waardoor denk ik eerder een cascade van problemen ontstaan uit andere landen dan in nederland.

[2:23:37] Want wij die grote bergingen hebben,

[2:23:40] maar waarin wel zeg maar je in die la in die in die laatste redmiddel fase terecht komt. Dat zou kunnen gebeuren en daarom noem ik dat steeds voor de dat was eigenlijk mijn blokje over de gaswinning.

[2:23:51] Dan waren er een aantal vragen te beginnen met mevrouw mulder,

[2:23:58] voorzitter, dat ging over dat aanvullende onderzoek is staatssecretaris bereid om ook daar de saudi een naar te laten kijken, zodat we weten wat dat betekent vanuit veiligheids perspectief groningen

[2:24:11] staatssecretaris.

[2:24:14] Als niet begrijpen aanvullend onderzoek waar naar naar meer winnen.

[2:24:18] Naar zeg maar een stikstof injectie of later. Ja. Jazeker. Dat kan toch niet los van elkaar gezien worden.

[2:24:24] Je zou denken voor ze de markt zetten maar koenders zegt die zijn erbij betrokken.

[2:24:29] Maar ik zal het toch een keer expliciet maken. Ja, antwoordt scoort handeltje.

[2:24:32] Dan is er ook een vraag van de heer verhagen.

[2:24:36] Ja. Dankjewel. Ik had in mijn bijdrage ook gevraagd of u professor david smulders van de tu eindhoven ook inmiddels op uw vizier hebt

[2:24:46] want die heeft duidelijk gesteld dat het wel mogelijk is zo mooi zijn als dit soort hoogleraar die kennis van zaken hebben er ook bij betrokken worden, want het hangt er vanaf hoe je de vraag gesteld als je tegen de sorry zegt

[2:24:58] van nou is er

[2:25:01] kunnen we naar nul risico. Dan zullen ze zeggen nee dan moet je stop niet stoppen met winnen. Maar als je vraagt wat is nou het acceptabel risico hoe mitigerend dat risico van minimaliseren. Het risico door injectie toe te passen. Als dat de vraag is dan komt er waarschijnlijk een ander antwoord. Dus ik zou u willen vragen. Bent u toe bereid om zo'n hoogleraar erbij te betrekken.

[2:25:20] De staatssecretaris.

[2:25:22] Ik ben bereid om iedereen erbij te betrekken. Geef de kans meer vragen bij de kans geeft om te checken wie hier allemaal bij betrokken zijn en hij kan ervan uitgaan dat ik sta overal waarheen leading questions. Dus dit zal de hoge vraag zijn en we kunnen even kijken of de heer smulders die ik altijd al een aantal keren heb zien optreden. Ik ken zijn opvattingen wel hij was al heel vroeg over om te zeggen dat groningen wel op. Kom in februari dacht ik al toen er nog helemaal geen noodsituatie was. Dus hij heeft daar blijkbaar opvattingen over wil ik best naar luisteren best westelijke lijst, maar ik zal kijken of hij hierbij betrokken is.

[2:25:57] De heer verhagen,

[2:26:00] Toch ook een compliment. Want ik vind het mooi dat er toch nog onderzoek naar gedaan wordt. Want als we dat niet doen dan zullen we het nooit weten wie er gelijk zal hebben. Maar er komt nu een onderzoek. Ik ben blij dat dat de toezegging de ligt dat er in het najaar of niet. Precies wanneer wordt gepresenteerd.

[2:26:16] De heer de staatssecretaris,

[2:26:18] Daar heb ik hier staan markt in het najaar klaar. Dus verder kom ik nu even niet.

[2:26:24] Prima. Dan is een vraag van de je boulakjar d zesenzestig.

[2:26:28] Dank u voorstellen. Het gaat over het soort het solidariteitsprincipe, met name voor duitsland, maar ook een deel

[2:26:36] naar ierland. Het is helder wat de staatssecretaris zegt stappenplan moet ook in duitsland volledig worden nagelopen. Maar

[2:26:44] voertuig is er voldoende duidelijkheid. Ook vanuit nederland richting duitsers jongens dit is een veiligheidsvraagstuk voor de groningers. Het kan niet zo. Straks zijn dat wij gronings gas even gaan gebruiken. Terwijl er in duitsland nog massaal. Ik noem maar even gebruik wordt gemaakt van sauna zijn de zolang zonnestudio even

[2:27:02] om dat voorbeeld te schetsen. Dus hebben zij voldoende scherp dat hier.

[2:27:06] Ernst is de staatssecretaris.

[2:27:08] Ik heb een artikel gelezen een interview met de minister voor klimaat energie. Politiko van de week. Dat wordt vrij breed gelezen kan ik u vertellen als ex brusselaar door allerlei mensen die zich met beleid bezighouden en daarin was het totaal helder. Precies met dit punt en ik weet ook dat hij dit ook de premier trouwens in vragen die zij krijgen op internationale vergaderingen. Dat dat ze steeds dezelfde boodschap geven wat moeilijk is. Wat wat soms moeilijk is voor buitenlanders. Om te begrijpen is dat bij zulke lage relatief lage getallen in de aardbeving dat schade zo groot kan zijn. Dat heeft niets te maken. Wie zei dat straks met specifieke ondergrond in groningen met het feit dat de trillingen vrij hoog in de bodem plaatsvinden, waardoor de schade relatief groot is bij lage getallen. Dus als jij. Ik kan me voorstellen als jij als italiaan in palermo. Dit leest denk je nou ja. Drie komma zes. Dat hebben we iedere week wijze van spreken. Dus dat dat begrijp ik ook. Dat begrijp ik wel maar dit nee, we op iedere internationale gelegenheid wordt dit helder uitgesteld.

[2:28:13] De heer van wijngaarden, vvd,

[2:28:15] Ja. Voorzitter

[2:28:18] woorden hebben toch betekenis hier en ik de wil toegeven op terugkomen, iets wat de staatssecretaris net zei was namelijk een gaswinning op de noordzee, iets waar vvd al langer voor pleit is misschien niet zo'n heel slecht idee. En dan krijg ik toch een beetje zonder te vallen willen vervallen in een semantische discussie, maar het gevoel alsof de soort sprake is van gast schaamte bij deze staatssecretaris en misschien kan hij dat gevoel wegnemen door te erkennen. Dat kan eigenlijk juist in deze tijd een heel goed en heel logisch idee zou zijn.

[2:28:49] De staatssecretaris voor studeren van wijngaarden krijgt nog voor de zomer de voor vijftien

[2:28:55] jullie dat ze daar begin deze zomer. Hij vroeg wanneer begon de ze begint zomaar eindelijk aan voor vijftien rond vijf juli. Laat hij het zou er in de straat wijten. Jullie kunnen liggen, krijgt van mij het versnellingsplan voor de winning op de noordzee. En daar schaam ik me helemaal niet voor. Als dat vraag is waarom ik het zo omzichtig formuleerde lijkt proberen uit te leggen is natuurlijk wel degelijk een afweging is met in die zin begrijp ik heel goed met de vraag. Ga je nou hoelang ga je door met die gaswinning op de noordzee. En hoe past dat dan in de transitie naar een een nul uitstoot c o. Twee uitstoot economie van anderhalf graden sneeuw is wil noemen en daarom down of formuleer je die ik onzichtbaar kon er straks uitgebreid op terug zien we ook graag al speed het naar mij kijken ze uitlokking. Dus ik moet nu snel door.

[2:29:43] Een vraag stellen, mevrouw

[2:29:46] de groenlinks,

[2:29:47] Voorzitter, en niet hierover. Want ik ging ervan uit dat de staatssecretaris in wat meer diepgang terug zou komen. Een vragen over het afschakelen van ik denk dat het ons allemaal heel erg zou helpen. We zitten nu in fase een. En eigenlijk ligt het nog alles bij de markt zeg maar wat ik net vroeg die één miljard bespaarde kuub. Dat gaat gewoon door de tijd die f en is op de vrije markt en in het ergste geval ga je een situatie waarbij je beschermde gebruikers gericht gas kan zorgen dat die gas krijgen en er zitten allemaal stappen tussen waar groot overheid ingrijpen op die markt onderdeel van zijn. Het zou denk ik erg helpen als de staatssecretaris daar schriftelijk op terug kan komen wat dat precies op welke manier de staatssecretaris zegt in een bijzin het gas uit gasvoorraden kan dan naar duitsland. Maar dat is een commerciële partij de bergen meer hoe grijpen we dan in dat zo'n commerciële partner.

[2:30:37] De et cetera, de staatssecretaris.

[2:30:40] Ik begrijp de vraag en ik, als u het goed vind, zal ik hem doorgeleiden naar de bewindspersoon die naast mij zit op het departement klimaat energie jette die gaat hierover dus leveringszekerheid, maar dit is er gewoon. Dus ik denk dat daar geen enkel probleem zonder te leven.

[2:30:53] Dan kunt u verder beantwoorden.

[2:30:56] Dat dat brengt me bij de naam. Waarom heb ik gisteren aangekondigd dat ik jullie stap ging nemen omdat ik mezelf ongelooflijk ongemakkelijk voelde

[2:31:06] bij het overmaken van grote bedragen die te maken met door akkoord

[2:31:10] en tegelijkertijd een rekening die niet voldaan is.

[2:31:13] Ik heb overwogen

[2:31:15] selecteer deze kamer om

[2:31:17] een aftrek zonnetje te maken en dan slechts te betalen deel van wat u gaat. U begrijpt waar ik naar toe wil. Dat is mij door mijn eigen juristen zeer ontraden. Ik was daar zeer ontstemd over. Er viel niks aan te doen en dit was het advies wat ik geef een juristen. Als je iets wilt doen als je wil laten zien dat je er zeg maar het huiselijk van behaald dat je aan de ene kant met een hand heel groot bedrag moet betalen met de andere hand niet het bedrag krijgt waarvan je vindt dat je er recht op hebt dan moet je deze stad. Dat heb ik gedaan en dan blijft de vragen over. Die is een reprise van de discussie die we in februari hadden heer nijboer en ik ook trouwt met dezelfde spelers van wijngaarden naar die allemaal ongeveer hetzelfde nu weer de namelijk ga je dan toch mensen praten. Je gaat toch met ze praten. Ik heb toen ik in europa werkte met een heleboel partijen gepraat waarvan ik zelf niet veel zin had. Dat hoort bij het leven en ik vind dat ik met een dan met s zoals elders in in in concreto een zakelijk gesprek moet blijven, omdat ik het uiteindelijk met hiervan wijngaarden eens ben

[2:32:23] dat ik het maximale eruit moet halen voor de nederlandse belastingbetaler en voor de mensen in groningen dat het enige wat telt niet als ik plezier heb in gesprekken.

[2:32:33] Dus dat doe ik. Ik heb daar een briefje over gestuurd dat ik dat heel voorzichtig doe. Dat heeft kamer ook gekregen. Maar ik had kamer gisteren zodanig overspoeld met stukken kan voorstellen dat deze een heel kort briefje. Er is een verkenner aan het werk namens mij en die kijkt wat de agenda kan zijn van die gesprekken als het enige wat van de zomer gebeurt, zeg ik ter geruststelling aan

[2:32:53] heer van wijngaarden een moeilijk jaar die zijn neem nou geen stap voordat je de kamer informeert wordt geen salomon over de agenda gemaakt

[2:32:59] en die verkennen gaat voor wij kijken of er na de zomer reden is om met de twee partijen in de nam door te praten over een zetten om het waarin slecht nederlands te zeggen

[2:33:10] maar ik heb daar toen in februari al gezegd. Ik verwacht daar niet zo heel veel van omdat ik vrij stevige eisen heb

[2:33:20] bijvoorbeeld vroeg de heer nijboer.

[2:33:23] Wat doe je met fundering? Als de fundering

[2:33:25] gegeven gerelateerd aan de aardbevingen

[2:33:28] en aan de gaswinning.

[2:33:30] Dan zullen we die in rekening brengen bij

[2:33:33] de nam. Wat mij betreft.

[2:33:38] Dat brengt mij bij schade. Voor zover zij je vragen of er zijn hier.

[2:33:42] Geef in ieder geval alvast twee vragen over is. Mevrouw beckerman van de sp.

[2:33:50] Voorzitter, eigenlijk heb ik een heleboel vragen hierover. Voorzitter, ik vind het goed dat staatssecretaris zegt ik ga hiervoor strijden tegen nam shell en exxon.

[2:34:03] Voorzitter, maar

[2:34:07] gaat dat dan weer

[2:34:08] achter gesloten deuren in een arbitrage zaak. En waarom

[2:34:15] niet gewoon in het openbaar in een gewone rechtszaak.

[2:34:20] De staatssecretaris.

[2:34:22] Daar moet ik dan even in tweede termijn terugkomen dat er is ongetwijfeld de redenen, maar dan moet ik even bij checken is ongetwijfeld de reden waarom wim in deze arbitrage terechtkomen bij de heffingen bij schade gebeurt het wel gewoon in in publiek. Want daar moet een dan gaat er dan echt in beroep in een in de rechtszaal. Hier hier is de methode van arbitrage groot dat dat zit voor mijn tijd niet om ervan af te komen. Ik moet even checken waarom dat zo is.

[2:34:48] Mevrouw beckerman en voorzitter, je kijkt en welke partij kiest dan voor dat het geheim is want een van de twee partijen kan daarvoor kiezen en dan is dat zo. Voorzitter. Maar ja goed er niet teveel. Maar die parlementaire enquete laat juist zien hoe schimmig

[2:35:03] dit helemaal al is en voorzitter dan meteen ook op die funderingen als staatssecretaris zegt ja, als het mijn boodschap is dan moet ze betaling. Maar voorzitter, waarom dit systeem en daarbij deze rekenkamer u ook weer op waarom het zo ongelooflijk traag loopt is omdat het gebaseerd is op dat elke laatste millimeter moet worden uitgezocht en voorzitter, dat is nou juist waarom dat zo voor gedupeerden zo'n ontzettende lijdensweg is dus waarom. En

[2:35:36] niet gewoon die rekening overmaken en dat op die manier doen, zodat gedupeerden daar geen last van hebben.

[2:35:43] De staatssecretaris. Dat zijn twee verschillende dingen.

[2:35:49] Dat begrijp ik ook wel. Dus wij kunnen zelfs kunnen wij er is. Dit is de regeling een de duurzaam duurzame herstel van ing de zit ook zelf ben ik verantwoordelijk voor het versterking deel daar

[2:36:01] en ik zal proberen om daar in die regeling zo min mogelijk. Dat soort worden ze op te werpen die mevrouw beckerman noemt het andere punt is. Wat kan ik declareren bij de nam

[2:36:13] en daar is natuurlijk uit. Uiteindelijk is daar de onderkant van in staat het mijnbouwschade moet zijn. Mijn moeder zit natuurlijk richting nam juist op het feit dat dingen die office niet in mijn ogen en waarschijnlijk in uw ogen opties die mijnbouwschade zijn en die werd sterker te maken hebben met die niet betaald. Daar komt precies mijn mijn woede uitvoert.

[2:36:34] Een laatste punt van mevrouw beckerman,

[2:36:37] Voorzitter, maar kijk, het probleem is en een weet staatssecretaris ook is dat je nu een systeem hebt waar schade versterken. Apart zijn dat ook een constructie van nam waar je eindeloos eindeloos gebaseerd op wantrouwen alles nagekeken moet worden om maar te kunnen zorgen dat de nam betaalt die vervolgens niet betaald. Dat is een verlies verlies scenario. Voorzitter, en ik ben dan wel benieuwd of de staatssecretaris met ons wilt delen dan die van alle opties die zijn uitgezocht moeten hebben we als kamer heel veel op tafel gelegd. Ook die extra heffing staatssecretaris zeg nu zelf. Ik had het wel van de rekening af willen trekken. Ik zou wel heel graag willen weten welke machtsmiddelen hier nog zijn, want dit is echt zowel de staat als de gedupeerden

[2:37:23] worden hiermee door de mangel gehaald en de later nam shell en exxon daarmee wegkomen.

[2:37:29] Dat wil ik wel doen want ik begrijp heel goed graag. De vraag is wat zijn dan de opties. Maar de ook ter bescherming van ambtenaar. Dat ga ik niet volgende week doen. Dat doe ik dan in de aanloop aanloop naar het volgende debat wat we hebben zal ik een een een korte opsomming maken van de opties die daar zijn wat ik begrijp. Deze vraag zou misschien goed om nog een keer terug te komen op doe ik ook meer de heer nijboer recht een keer terug te komen op de heffing mogelijkheid.

[2:37:53] En dan was er ook nog een vraag van de heer nijboer pvda.

[2:37:57] Ik zal de staatssecretaris niet verbazen. Die gaat hierover over die heffing.

[2:38:01] Want de staatssecretaris behaald en is veel woede en die hadden wij al een tijdje als kamer

[2:38:09] en ik zou toch echt goed vinden om die heffing toch al was het. Nee, niet alvast. Maar ik vind het die er gewoon moet komen. Maar zelfs als je niet vindt dat je moet komen als drukmiddel richting nam en inrichting, shell en exxon te gebruiken.

[2:38:22] Want het loopt de spuigaten uit.

[2:38:25] Is de staatssecretaris daartoe bereid.

[2:38:27] Er staat.

[2:38:30] Als heer nijboer mij de kans geven om wat haar vorig jaar gewisseld is bij mijn vorige jaarwisseling gelezen over de heffing was voor mijn tijd met kamer nog even mijn kans geven. Zelf kijken wat daar staat. Het is geen tijd om een keer gedaan ooit. Dus wat er staat wat er kon en wat er niet kon. Dan neem ik dat mee in de brief richting het volgende debat.

[2:38:50] En misschien ook wel mensen van een land kijken naar dit debat

[2:38:58] gaat ie door. Ik ben bij schade.

[2:39:03] De waardedaling ondernemers vroeger beckerman die stilgelegd. Waarom is dat. Dat is omdat men nu niet alleen wil kijken naar waar de daling achteraf, maar ook waar daling vooraf wil gaan meenemen zoals pand waardoor gaat nog niet verkocht is. Dus dat is zonder goede reden.

[2:39:17] En nu gaan begrijp ik een aan mij vragen, iets waar ik het antwoord eens in deze termijn op schuldig bent. Wanneer start had alweer dat ik herken ik dat zou ik vragen. Dan zal ik dat in de tweede termijn beantwoorden. Dat staat hier niet in mijn.

[2:39:30] Sorry.

[2:39:31] Voorzitter, ik ga door.

[2:39:35] Ik moet nader bestuderen waarom het aantal zaken bij

[2:39:40] het de cbs is inderdaad verwarrend. De commissie bijzondere situatie is gedaald

[2:39:48] als er iets met toegankelijkheid te maken heeft en wat hiervan wijngaarden match suggereerde. Dat vind ik dat probleem. Moet ik na naar kijken

[2:39:55] voor ondernemers geldt dat hij geen toegang hebben tot

[2:39:59] die cbs. Maar die hebben dus een drietal andere opties.

[2:40:03] Dat zijn stutten en steunen. Het aankoopprogramma. De interventie team.

[2:40:07] Maar ik vind zelf en geef mij even de kans om daar na de ook met weer in het licht van het volgende debat nog preciezer naar te kijken.

[2:40:16] Ik vind zelf dat de

[2:40:19] toegankelijkheid naar de beide bijzondere

[2:40:22] zowel die die hoe heet die commissie bijzondere situatie als interventie team? Ik maak me zorgen over de toegankelijkheid daar.

[2:40:29] Ik dacht een van de twee, maar ik ben even kwijt welke aspecten interventie via de plaatselijke burgemeester loft. Dat dacht ik dat je je daar moest melden. Daar had ik toen al toen ik dat de eerste keer per dag, terwijl de

[2:40:40] levert dit nou voldoende toegankelijkheid op. Dus laat ik daar even naar kijken.

[2:40:44] Kom ik daar de volgende quote op terug.

[2:40:47] Mevrouw mulder vroeg naar wettelijk bewijs de hoe snel kan dit gebeuren vooral hoe zit dat nu met

[2:40:54] met het wettelijke traject? We werken aan de wijziging. De tijdelijke wet groningen het burgerlijk wetboek en dat gaat. Ik denk na de zomer gegeven waar we nu zijn zal dat naar de raad van state gaan

[2:41:08] en in de tussentijd groepen van wilde ook nog geld als ing

[2:41:13] natuurlijk altijd naar meldingen zal kijken en uiteindelijk is de ontruiming van bewijsvoering doet niks anders dan een methode om de

[2:41:21] degene die de schade heeft sterker te stellen, maar de schade is er of niet. Dus voor die tussentijd geldt dat. En het andere moet dus moet het wetsvoorstel. De wetswijziging zo snel mogelijk naar de raad van state.

[2:41:34] Voor zover dat brengt me bij die uitvoeringskosten. Ik heb bij de ing aldaar al een toezegging overgedaan. De heer segers verwees naar de ncrv. Maar daar herkende ik de getallen niet. Dus dat zal ik ook weer nagaan het licht van de volgende bad marie van bij ing heb ik

[2:41:49] gevraagd

[2:41:50] om extra te monitoren zit wel verband.

[2:41:53] Ga ik nu zeggen met de vraag die

[2:41:55] de heer van wijngaarden eigenlijk het meest

[2:41:58] en elk het meest pregnant onder woorden bracht en dat is de vraag hoe zorg je ervoor dat op cruciale posities

[2:42:07] de goede mensen zitten en ing is onderbezet op sommige punten. Iedereen is lijkt onderbezet in nederland wonen. Maar op deze op in deze organisatie is dat natuurlijk fnuikend.

[2:42:17] Dus ik wou eigen even aan de beide

[2:42:21] het management van de beide organisaties vragen hoe dat precies zit.

[2:42:25] Maar dat betekent dat het wel eens zo zou kunnen zijn dat zij het toeslagen zullen moeten gaan werken om wedstrijden te werven en dat verhoogt wel de kosten. Ik doe het niet als in jij bak. Maar dit is wel een feit.

[2:42:37] Dus dat dat dat is dan een maar ik denk dat het verstandig is om dat te doen.

[2:42:45] De ing, de heer segers, denk ik dat dat we wel sneeuw blok jaar is er inmiddels zicht op schadevergoeding van immateriële schade voor jonge kinderen.

[2:42:53] Ik heb hier conform eerdere toezeggingen met ing over gesproken.

[2:42:58] Stel de het gefaseerd open. Ze hadden nu ict problemen.

[2:43:01] Maar zodra er meer duidelijk wordt over de opstelling. Wanneer die opengaat, zal ik daarover communiceren. Ik ga zoiets zeggen iets specifieker over geestelijke problemen in verband met de aardbeving. Kom eens zetel terug

[2:43:14] en de fundering is fanatiek. Daar vind ik eigenlijk zelf van

[2:43:17] naar uw kamer luistert. Voorzitter, dat

[2:43:21] de regie daarop onvoldoende is. Dus ik ga dat anders aanpakken vanaf de zomer. Want daar is niet ing bezig met zijn eigen traject.

[2:43:29] Ik heb de dorpen aanpakt natuurlijk om straks op terug waarin daar ook naar gekeken worden. Funderingen. Maar ik denk zelf

[2:43:35] dat ik iets van een iets van een speciale coördinatie voor de fundering herstel moet gaan instellen. Anders gaat het denk ik toch niet goed en zijn eigen naar aanleiding van overheden. U maakt. Ik wil graag iets willen voorstellen voor dat kamer altijd het woord zal staan, maar iets over geestelijke schade. Ik denk dat het wijze is om het volgende te doen.

[2:43:56] Ik heb de vorige keer al gezegd het vorige debat. Ik denk dat de enquete dieper ondergaat. Sana de van de week een dag verloren gehaald. En toen was hij was hij waar dat vermoeden al bevestigd.

[2:44:08] Laat ik nou verstandig zijn en laat ik nou de cameratoezicht voor het volgende debat. Kom met een actieplan geestelijke gezondheid raakt twee dingen in doen. Daar ga ik uberhaupt even kijken naar alle acties die er zijn in het algemeen op gebied van geestelijke gezondheid en steun et cetera maatschappelijk werk was hij view dat maar ik ga ook specifiek kijken naar kinderen

[2:44:29] het kinderen ga ik sowieso in gesprek in september. En dan lijkt mij dat ik dat ik dan één keer kan proberen om daar een goede aanpak. Ik wilde eigenlijk met kamer even over in gesprek of naar mevrouw beckerman die zelf heel betrokken is bij die maten in groningen. Ik wil haar ook. Dus misschien moeten we even voor zie te vinden waarin ik met dat niet helemaal in marmer vastbijt om maar even wat aan de kamer geven met kamer in gesprek gaan is niet over jullie denken.

[2:44:55] Dat is er een. De tweede is huizingen

[2:44:58] en het herdenken van de de de de aardbeving naar tweeduizend twaalf.

[2:45:04] Ik zit daarmee. Ik vind het heel ingewikkeld.

[2:45:08] Ik heb aan

[2:45:11] de gemeente daar maar ook wel aan mensen naar de buurt staat, wordt het gewaardeerd. Als ik iets doe op die dag

[2:45:17] tien jaar geleden kwam

[2:45:20] niet zeggen dat men zijn nou blijkbaar weg. Maar het was niet zo heel enthousiast dacht ik van nou ja dus ik zoek daar even naar de weg.

[2:45:30] Ik heb daar ook van voor de blad heeft mevrouw beckerman overgehaald. Ik zoek daar even naar de weg waarop ik daar op een gegeven moment wel ergens zichtbaar kan zijn zonder dat die groningers denken wat moet die vent hier laat ons nou met onze eigen problemen even dealen

[2:45:44] en dat doe ik heel graag in overleg. Mevrouw beckerman, maar ook een andere kamerleden om daar op een of andere manier de juiste toon aan te slaan

[2:45:52] dat dat zou mijn voorstel zijn.

[2:45:57] Het is nog een vraag van de heer van wijngaarden,

[2:46:01] Dagvoorzitter

[2:46:04] twee vragen om precies te zijn voor de ten aanzien van ing. Ik begrijp het antwoord van de staatssecretaris zo en dan vraagt ze of ik dat goed begrijp dat hij in kaart gaat brengen in overleg met ing. Wat is er nou nodig om jullie wervingskracht

[2:46:20] te verbeteren en dat hij dan met actieplan acties daarop terug komt want hij deelt volgens mij die urgentie. Dat was een en twee. Ik had ook nog vragen stelt over die die banken en ik noem toch even heel snel een voorbeeld. Voorzitter, een bank dreigt van bijvoorbeeld met publieke verkoop van een woning die in versterking zit erbij betrokken bewoner uit huis geplaatst zou worden. Dat is een van de voorbije beelden uit brieven van de

[2:46:46] staatssecretaris

[2:46:49] en

[2:46:51] ik vind dat de staatssecretaris dan wel zijn ambtsgenoot op veel of de minister van financiën echt indringend met die bank hierover in gesprek moet om daar een tot een ook dat zeggen een soort protocol te komen van hoe gaan we nou op een menselijke manier met met deze deze gedupeerden. Want dat zijn het om en want anders kunnen wij hier een mooi beleid maken als die banken vervolgens op deze manier doorgaan, dan is dat water naar de zee dragen. Dus mijn vraag is daar echt wat is op dat punt inzet van het kabinet. Want kan de kamer daarop verwachten.

[2:47:24] De staatssecretaris.

[2:47:25] Lijkt haar klip en klaar beantwoorden. Laat ik dat nou gewoon zelf op te nemen. Maar ik zal de een overleg doen met de minister van financiën die gaat over de financiële sector. Maar ik zal het zelf doen. Ik zal zelf wat het gaat, neem ik aan onder plaatselijke vestigingen van grote banken. Dus ik zal een van mijn bezoeken. Kijk naar de 's avonds. Een deel van mijn staf in de zaal zal ik zal ik besteden aan een gesprek met met plaatselijke banken op basis van deze voorbeelden dankbaar voor. Ik zal met elkaar overleggen over hoe dat het beste te doen,

[2:47:59] Dan mevrouw mulder. Oh sorry, ik kijk de heer van wijngaarden.

[2:48:02] De en op het misschien even voor de natuur. Maar de het de ten aanzien van ing was dus het antwoord. Ja,

[2:48:08] Ja precies ja.

[2:48:11] Mulder.

[2:48:12] Voorzitter, dank en dank dat staatssecretaris aangeeft dat hij toch voor de fundering problematiek een aparte coördinator gaat instellen want er zijn twee clubs die zich daarmee bezighouden en het komt niet bij mekaar. En wie heeft nog recht op het geld van die driehonderdvijftig miljoen net dat soort van vraagstukken, terwijl het erom gaat van helpt. Nou ondertussen zoveel mogelijk mensen en en dat het niet vastloopt hierop. Dus ik ben blij met deze toezegging want ik had ook wel gevraagd voor. Ja,

[2:48:43] we hebben niet voor niets. De collega's

[2:48:48] van de pvv kops die gaf aan van ja die vijftien zin in het regeerakkoord is helemaal niks. Maar het is beslist wel wat ontstaat er een komma met over het geld dat het geld naar juist niet zeg maar leading zou zijn en ik hoor ook graag van de staatssecretaris. Hij zegt er komt een onderzoek en bekijken dan de op basis daarvan naar de financiële vertaling. Maar ik hoop toch wel dat het ondertussen wel allemaal wordt doorgezet en mensen gewoon worden geholpen. Dat is eigenlijk de toezegging die ik graag zou willen hebben.

[2:49:15] De staatssecretaris.

[2:49:17] Ik kon alles. Ja want de de maar die die wat ik wat ikzelf een beetje zie gebeuren is dat ing zijn eigen weg gaat naar de duurzaam herstel

[2:49:27] en als de enschede zijn eigen weg gaan dan wordt het weer zo'n bekende tussen twee organisatie in ding. Dus daarom bedoel daar doelde ik op met coördinatie van deelt. Dat punt en het andere deel. Ja want duurzaam herstel gaat gewoon starten als inbegrepen vallen is van haar idee

[2:49:43] en dat is nu dacht ik ongeveer dat zij zouden komen en twee in het dorp haar aanpak heb ik als een van de dingen gezegd ik weet wel dat deze dorpen aan het dorp zijn waar funderingen iets minder grote rol spelen. Maar goed doet er niet toe heb ik ook aan aan aan de gemeenteraad van pakt dat daar nou gewoon echt mee.

[2:50:04] Interruptie nog

[2:50:06] mulder

[2:50:07] de hiervoor. Want het gaat mij er ook omdat die fundering. Nou, niet alleen zeg maar bij de vier dorpen komt te liggen en is allemaal prachtig, maar het gaat mij juist breed. Ik had het. Ik wilt door heel groningen gewoon goed georganiseerd zien.

[2:50:18] Staatssecretaris.

[2:50:20] Ik hoorde geen vragen als je het antwoord kan antwoord geven. Ja dat ben ik dan wel.

[2:50:24] Het is duidelijk dat is heel duidelijk antwoord, mevrouw beckerman sp.

[2:50:29] Voorzitter, maar ik noemde ook bijvoorbeeld een heel concreet voorbeeld van femke braamhorst die nu juist lijnrecht tegenover ing staat die zelfs een datum had voor een rechtszitting die zegt nog een keer kan het niet aan en zeg ja maar als het ing niet stopt met dat wantrouwen dan komen er niet. Voorzitter en zat. Ik had een hele concrete oproep herhaald. Zorg dat het heel duidelijk in de wet komt dat het voor een uitleg vatbaar is en dat die rapporten die eerder werden gebruikt, zoals die van stuifduinen dat die echt door de papier versnipperaar gaan is dat ook wat er nu gaat gebeuren.

[2:51:12] De staatssecretarissen.

[2:51:14] Volg mij mijn ing. Kijk even naar mijn moeder op bevallen van dat duurzaam herstel uiteindelijk van van het voorstel daar. Maar volgens mij is daar die inzet wat mevrouw beckerman beschrijft en ten tweede als zij concrete gevallen heeft. Die heeft ze braamhorst dan moet ze die even doorgeleiden naar mij want dan ga ik zoals ik ook met andere concrete gevallen doe, ga ik daar gewoon weer achteraan.

[2:51:35] Mevrouw beckman,

[2:51:37] Voorzitter, want dat is tuurlijk het het punt denk ik zeg ik vond die uitspraak ook wel pijnlijk want ik begon met die zin lezen. Femke is hij deze brief geeft hoop

[2:51:47] maar dat is vaak uitgestelde teleurstelling en ik merkte ook dat ik

[2:51:51] daar wel heel erg van schrok. Want eigenlijk hebben over die funderingen ook al. Mevrouw agnes mulder weten het ook in de vorige periode ook al tig keer de verzekering gekregen dat het nu goed kwam en het is nog steeds niet goed dus los van die casuïstiek aanleveren denk ik ook dat als je dit nu wel echt gaat doen je het ook bij mij ook met terugwerkende kracht

[2:52:13] moet gaan moet gaan organiseren en dat dit echt wel een hele grote operatie moet gaan worden, want het. Dit zijn ook echt open wonden dat mensen in hersteld huis zitten maar die fundering niet of een zelfs in een versterkt huis op een hele slechte fundering.

[2:52:30] En is uw vraag.

[2:52:32] En mijn vraag is eigenlijk dat we dit niet bij inbegrepen moeten overlaten. Maar dat dit echt de randvoorwaarden daarvoor zijn.

[2:52:42] Prestatie, maar daarmee is volgens mij dit blokje helemaal full circle. Want ik zei het begon dus te zeggen dat ik vind dat het niet alleen bij ing moet zit en ik denk dat zijn volgens mij gewoon een zijn

[2:52:51] maar dat is geen antwoord op de vraag met constateren.

[2:52:54] Dus ik ga door denk ik ga proberen iets tempo omhoog te doen. Hoeveel huizen gaan versterken. Dertienduizend is dat haalbaar achter de dat is wel de bedoeling. Ja. Weet u dat sony een zegt dat het sneller moet? Daar ben ik het helemaal mee eens. Drie keer sneller heb ik het ook ineens gaat dat lukken. Nou dat denk ik niet. Het gaat niet drie keer sneller natuurlijk omdat enzo zou die en dat zegt zo werkt het gewoon niet. Sorry sorry. Een doet een terechte oproep bent helemaal mee eens. En wat ik kan doen is in de praktijk te zorgen dat ik de voorwaarden creëer, waaronder het zijn wel kan maar één van de manieren die ik probeer te doen is toch die dorp aanpak met met een speciale gezant zichtbaar op die inderdaad een witte oudere blanke man is dat geeft weer nijboer helemaal toe. Dus bij de volgende gaan we ga ik mijn best doen. Maar dit pakte na een maar even zo uit. Maar die wel in staat is denk ik om echt daar in die dorpen aanpak. Hij staat bekend als iemand die weliswaar met een vervelen aanpak wel meestal bereikt wat hij wil

[2:53:57] en dat zou ik dat zou ik hier hopen en wat ik wil in de dorpen is een aanzienlijke versnelling verbetering van de versterking

[2:54:06] voor de typologie. Iedere woning krijgt gewoon een opname. Ook met de typologie aanpak.

[2:54:11] Dus dat was een vraag van mevrouw

[2:54:13] back.

[2:54:15] De twee onder één kap casus. Voorzitter, daarvan denk ik van mevrouw mulder traditie even meenemen bij het stuk wat dingen waar ik mee kon over de verschillen. Dat stuk. Daar ga ik gelijk iets over zeggen. Dat lukt mij niet voor de zomer. Daar baal ik van. Maar het lukt niet. En dan zal ik uitleggen waarom dat niet lukt. Dit is namelijk het moeilijkste wat ik moet doen

[2:54:35] want bij ieder verschil dat ik probeer op te lossen. Ik heb al heel veel gesprekken met ambtenaren hierover gehad. Loop ik er tegenaan dat ik een ander verschil creëer en ergens stopt natuurlijk stapt de bak en de vraag is waar stond de bak naar sommige mensen zeggen nooit wat je moet gewoon alles doen en anders je moet niks doen en ik zit daar ergens tussenin. Dus ik ga proberen u een stuk te sturen waar wij in het volgende debat in september een goed gesprek over kunnen hebben. Maar dat lukt me niet voor de zomer en daar zal ik deze onder een kap onder een kap ook weer meenemen

[2:55:06] ligt op koers al gezegd ja krijgt, wordt de motie van de heer segers uitgevoerd. Ja. Vanzelfsprekend motie van isis voeren wij altijd uit en dat is dat iedereen binnen een halfjaar hoort waar die staat in de versterking en meisje zebra enschede. Dat dat

[2:55:24] zo is dat iedereen dat heeft gehoord. Inmiddels want er zijn ongeveer een half jaar wel verder

[2:55:31] schade en versterken arbeidsmarkt hebben de over gehad erfgoed. Heer nijboer monumenten zijn onderdeel van de versterkingsoperatie en we zijn ook binnen het g. Memphis specifieke expertise hierover en ik ga dacht ik

[2:55:46] ergens in het najaar. Samen met collega's van

[2:55:49] cultuur gaan wij naar de regio toe en wij moeten ook nog samen ergens budget regelen. Ik geloof dat budget niet helemaal oké voor volgend jaar. Dus dat komt terug in de begroting

[2:56:03] jongeren en kinderen. Dat is d zesenzestig jaar en

[2:56:08] ik wilde dus eigenlijk meenemen in dat grotere initiatief wat ik zei huizingen pijnlijk libië jubileum de over gehad.

[2:56:17] Volgens mij heb ik dit blokje gehaald. Voorzitter,

[2:56:22] Er is nog een vraag van mevrouw mulder.

[2:56:24] Die zit een op de twee onder één kap. En wanneer dan wel. En eigenlijk zag de staatssecretaris die vraag natuurlijk wel aankomen want niet voor de zomer. Maar ik hoop niet voor volgend zomer ergens een keer. Dus is dat dan.

[2:56:38] Ik heb het gezegd, maar het te snel. Voorzitter, sorry. Ik onderbreek maar voor het volgende debat

[2:56:43] voor het volgende wat komt hij verscheen analyse kon nemen te nemen.

[2:56:47] U kunt door met de beantwoording.

[2:56:50] Het laatste oordeel. Dat is mijnbouw.

[2:56:53] Er zit van alles door elkaar dat altijd bij mijnbouw. Dus ik ga beginnen. Even met

[2:56:58] schoonebeek is een is zwaar betrokken bij het proces.

[2:57:04] Ik las ook verslagen van de bijeenkomst in schoonebeek en ik heb gisteren naar de kamer toe gestuurd, maar kan me voorstellen dat dat in alle alle drukte van de stukken even ontsnapt aan de aandacht voor onze. Niemand heeft iets over gezegd ik heb gestuurd. Het evaluatierapport

[2:57:22] over de waterinjectie in twente en daarmee ook de mogelijkheden voor en voor ze daar volgt nog een nadere analyse van bijvoorbeeld de saudi een

[2:57:31] waar ik dan ook. Dat zullen we in september dingen bespreken. Wat het doel blijft om in januari

[2:57:36] gestopt te hebben. We zijn in twente en te kunnen beginnen in schoonebeek.

[2:57:43] Dat brengt mij bij roodeschool.

[2:57:49] Wat mij betreft het volgende ik heb daar gesproken met burgemeester. Ik heb ook met deze hebben uitgebreid gesproken situaties zoals mensen volgt. Er is een. Het is stilgelegd nu omdat er een acuut probleem is met een.

[2:58:00] Je leert zoveel in dit vak met het kind bent voor regels in wat verbeterd moest worden, maar er is een veel fundamentele problemen. Dat zijn de zogenaamde risico contouren die je noemt en die en dat in normaal nederlands. Er staat een vrij gevaarlijk ding. Midden in een dorp.

[2:58:17] Ik denk dat eigenlijk de conclusie onvermijdelijk is dat je er zijn naar zou moeten streven om dat daar weg te halen omdat als er gas gewonnen gaat worden bij

[2:58:28] boven negentien kilometer boven schiermonnikoog in de noordzee. Als daar gas gewonnen zou worden en dat dat komt aan land komt het daar ook terecht en dan sta je gewoon niet veilig genoeg. Dus ik ga naar de zomer heb ik ook asfalt meestal roodeschool niet vooral de school. Deze burgemeester een groter iets hoogland dankuwel dankuwel aan heer nijboer en het is bij het is bijna zes van het hoogland dwergen zijn afgesproken na de zomer nog een keer daar terug en dan zal ik ook praten met op gereed om te kijken hoe wij kunnen regelen dat dat verdwenen uit de kern en welke alternatieven er dan zijn

[2:59:07] de nulmeting voor de zoutwinning in harlingen. Daar moet ik nog even

[2:59:12] naar kijken of ik begreep van mevrouw mulder dat zij had gehoord dat dat niet goed zou gaan en ik hoor van mijn ambtenaren terug dat dat wel goed gaat. Dat zijn sowieso zijn die fijne gevallen.

[2:59:24] Maar ik bedoel het doel is natuurlijk dat het goed gaat en misschien even in tweede termijn nog een keer even preciezer ontmoet zijn dat ik kom hier niet helemaal uit mee

[2:59:33] antwoord.

[2:59:36] Kom ik straks even terug?

[2:59:38] Dan heb ik eigenlijk twee grote nee ik heb natuurlijk nog mijn andere lievelings gemeente haaksbergen.

[2:59:49] Daar ben ik geweest. Dat was eigenlijk een heel goed bezoek en ik zal zorgen dat hij wilde dat ik heb die bewoners en jan daar een een vakantie opdracht gegeven

[3:00:01] soort soort en ik begrijp dat die bewoners die wij willen op vakantie. Dus ik zal zorgen dat die meer tijd krijgen. Wat volg mij kan het best in september. Volgens mij is helemaal niet. Maar het het goede aan dit gesprek was dat er voor het eerst een serieus ge deze in de ogen van de bonussen serieus spreekt de snow jan en hen gaat plaatsvinden.

[3:00:21] Er waren, voor zover ik kon zien blij mee.

[3:00:24] Voorzitter, de vraag van de heer segers was

[3:00:27] een vijf fundamentele vraag waarop ik in de contourennota over de mijnbouw zal terugkomen en dat komt dus in het najaar namelijk in hoeverre maak je nou bedrijven verantwoordelijk en die bedrijven hebben een andere prikkel voor veiligheid en nazorg dan je misschien zou wensen. Ja dat is waar.

[3:00:48] Maar je wil ook niet alles nationaliseren waar iets van een publieke

[3:00:53] taken in zit. Dus volgens mij moet je gewoon heel goed over praten over de prikkels zou kunnen leggen

[3:00:58] voor die bedrijf dat zowel door wat ze moeten doen.

[3:01:02] Dus daar kom ik op terug in de contourennota

[3:01:07] deze hebben we gehad. Het was de vraag van mevrouw kreuger over die fases naar heb ik een toezegging overgedaan.

[3:01:15] Het versnellingsplan komt voor de zomer heb ik al gezegd nou twee grote dingen over denk ik allebei

[3:01:22] in zekere zin met mevrouw keurige eerste punt is het punt van

[3:01:28] graspollen en de bergen meer eerst maar eens gewoon bergen meer jet een en ik ministerie en ik zullen ik dacht eind van deze week of maandag

[3:01:36] komen met een brief waarin wij een update zullen geven over het vullen van de bergen meer

[3:01:42] en laat ik het zo zeggen daardoor wat ik daar tot nu toe van zie, zal de kamer daar niet door teleurgesteld zijn, want we hebben gedaan. Ik herhaal nog een keer. Er is een subsidieregeling om commerciële partijen uit te lokken om te vullen

[3:01:55] en dan haalde het stuk veertig procent gasbronnen over het ticket van gasballon veertig procent en dat wordt gevuld door ibm.

[3:02:04] Dat zijn vaak ook daar hebben we ook geld voor vrijgemaakt en wij denken dat we dat dat dat we denken niet alleen dat gaat goed. Maar laat ik even. Ik kan mag niet op vooruitlopen. Maar dat gaat goed en zal het kamer zul je heb ik dus maandag dacht ik de kamer over rapporteren. Dus daar zit waar mevrouw kreuger weten ook

[3:02:24] en wat hebben jij en ik eerder keurig in een brief gemeld dat dit niet helemaal zonder juridische risico's is wat we nu doen met het deel van gasprom. Later zullen wij dachten dat het kon en we hebben dus ook gedaan

[3:02:35] en daar komt een fundamentele vraag kunnen we gaan sprong uit dit soort projecten duurt het van de fundamentele vraag waar de nog een kleine en een groot variant was het kleine variant was keuken die zei toen u altijd gewoon de debat over frankrijk hadden het vooral over bergen meer en de de van wijngaarden maakte dat grote dat breder doen in het hele systeem. Volgens mij twee. Ze laat maar. En op dat laatste punt zijn we gewoon nog niet klaar. Ik hou van vergelijking. Daar is vertraging gekomen. Landsadvocaat is nu ingeschakeld en dat had sneller moeten hebben niet gedaan en dat komt ook voor een groot deel omdat er is geen excuus terwijl excuus. Maar het had anders gemoeten kunt en gemoeten. Maar de ambtenaren waren heel druk bezig met het vormgeven van die regelingen om burger meer te vullen. Daar hebben we even prioriteiten aangegeven. Maar dit ding of dit deel moeten we verder. Het is niet eenvoudig, maar dat zei ik toen al in het debat

[3:03:29] is niet eenvoudig oplosbaar juridisch ingewikkeld.

[3:03:33] En toen zij kregen de schade gaat in het land zoals die nu gaan we herhalen.

[3:03:37] Dus ik denk dat ik daar ook maar van moet zeggen dat ik daarvoor het volgende debat dan wel mee kom met de juridische analyse.

[3:03:46] Dan is een vraag van de heer blok jaar,

[3:03:50] Op dit punt ook d zesenzestig danken voor zijn trouwens. D zesenzestig heeft hier ook schriftelijke vragen over gesteld. En ja, bizar te zien dat het financieren van de oorlog in oekraïne allerlei deelnemingen en belangen heeft bij cruciale sectoren. Maar casper heeft niet alleen in nederland deelneming, maar ook in de rest van europa.

[3:04:10] Het lijkt nu alsof de staatssecretaris zegt onze landsadvocaat gaat ernaar. Kijk eens niet veel verstandiger om dit op een europees verband te doen heeft en wil staatssecretarissen dat meenemen. Ook in zijn brief naar de.

[3:04:20] Staatssecretaris.

[3:04:22] Bij dit jaar weer moeilijkheid gelijk een van de dingen die de juristen bij ons op departement tegen mij zeggen is dit is ingewikkeld om dit alleen te doen als we het anders doen naar andere landen. De loopt ook het sanctieregime doorheen. Wat mag jij doen. Het sanctieregime zegt die kunt u niet doorgaan sprong eruit en sommige mensen. Je moet ook weer niet verder willen gaan dan sanctieregime afijn. Dit is. Ik zal u alle alle de bestuurlijke drukte besparen en gewoon toezeggen dat er na de zomer wel een analyse komen.

[3:04:50] Voetsporen van kreuger.

[3:04:53] Voorzitter, ik begrijp het antwoord. En aan de onderkant is het ook frustrerend omdat ik op elf mei al vroeg om de landsadvocaat. En toen werd gezegd. Nee dat is niet nodig. Onze eigen juristen kunnen dat en het feit dat duitsland wel degelijk een verregaande stap heeft genomen door eigenlijk de controle over te nemen in de duitse sprong. Dus mijn verzoek eigenlijk aan de staatssecretaris is om in de analyse ook heel scherp te kijken hoe duitsland dit doet en echt aan ons de opties voor te leggen van aan. Dit zijn de juridische mogelijkheden en wij hebben ook zowel schriftelijk als in dat tweeminutendebat. Het ging ons om een kerstboom in het hele energiesysteem. Dus gaat het over winter shell dan gaat het over de bergen meer en misschien nog wel andere plekken.

[3:05:39] De staatssecretaris verzinnen. Maar dat zeg ik graag toe merk herhaaldelijk in mijn punt dat we dus het acuut punt rond bergen meer denken dat we dat zouden kunnen doen, zoals we nu doen. Dus dat is daar ze even dus even dat mevrouw geweten zou ze dan naar de kijkers belangrijk want die berging berg meer is groot en belangrijk in noordwest-europa en het is inderdaad juist de bedoeling om daar naar een hogere vol gaat streven dan die achtenzestig procent waar mevrouw kreuger de over had hij eerder een brief heeft gestaan, hebben vorige week al gezegd in de brief voor het vorige voor de vorige voor de persconferentie hebben jet en ik al aangegeven dat we zouden streven naar hoge vulkaan. Als we dat kunnen.

[3:06:20] Maar nu ga ik nogmaals weer vooruitlopen op die brief moet meestal heel slecht als ik iets weet. Dus ik moet even mijn mond houden.

[3:06:27] Mevrouw kreuger,

[3:06:29] Voorzitter wel lastig als we nu het debat hebben en de brief dan drie dagen later komt mijn vraag is eigenlijk het feit dat sprong dat gebruikers contract heeft

[3:06:38] is dat op enigerlei wijze nu een obstakel in het vullen van meer dan achtenzestig procent.

[3:06:45] De staatssecretaris mee.

[3:06:48] Maar dan moet u moet de zou ik kreeg een brief terug lezen die je hebt en ik dacht ik in april hebben gestuurd hierover waar je al die plannen zou hebben gezegd. Nee, wij denken dat die dit kunnen doen. Maar ik dacht dat in die brief een uitgebreide passage stond wil personeel je opzoeken. Nog een keer sturen. Maar u kunt ook in brussel. Wat wat maandag naar uw kamer kon. Maar daar stonden uitgebreide passage dat er wel juridische risico's aan zaten dat graspollen zaak zou kunnen beginnen of maar simpel te zeggen maar dat kans daarop door de juristen heel klein werd geacht dat dat hebben we eerder zo gemeld. Maar het korte antwoord is nee. Zie the voice te kijken als om half twee klaar willen zijn voor de korte antwoorden.

[3:07:23] Fijn dat we allemaal de klok kunnen zien. De heer van wijngaarden.

[3:07:28] Ja. Voorzitter. Want hoe taxeert de staatssecretaris. Nou zelf het feit dat hij dus eigenlijk geen verklaring geeft voor het inschakelen van de landsadvocaat waar mijn vrouw kreeg en ik al een beetje verbaasd waren dat het dus tot zo lang heeft gewacht, terwijl het hier wel om een

[3:07:46] ja gewoon een belangrijke financier van oorlogsmisdaden gaat. Dat lijkt me toch tamelijk urgent als er een oorlog gaande is dat we proberen alles op alles zo snel mogelijk te zetten om die zoveel mogelijk uit ons systeem te drukken en dan horen we nu van ja daar hebben we hebben we te lang mee gewacht hadden we eerder moeten doen. Hoe taxeert staatssecretaris stad.

[3:08:07] Staatssecretaris staatssecretaris taxeert weet dat deze mensen bezig waren om juridische regeling te maken om het mogelijk te maken om bergen meer te vullen. Dus er is gewoon een beperkte capaciteit. Ik heb al gezegd als ik dit als ik hetzelfde dichter op had gezeten, had ik eerder gezegd toch met nuland zal schaden inschakelen. Het is niet zo dat er in die maand in die twee maanden niks gebeurde dat we praten over wat is het elf mei zijn de wegen van acht verder en weer zeven, acht verder. Er is wel degelijk zijn er gesprekken geweest intern. Maar dat stokte en dat dat precies wat ik zei bestuurlijke drukte mensen zijn die eens met elkaar wat zelf als kan dit alleen kan ik hou je alles zelf doen. Dus ik had ik in ieder geval wel moeten doen maar die land zal schaden is dus nu ingeschakeld als een daarvoor zijn er allerlei juridische analyse gemaakt en de mensen die hiermee bezig waren nogmaals waar bezig met het maken van de juridische regelingen om te zorgen dat bergen meer gevuld kan worden. Dat vind ik opzich kan prioriteit zijn niet zo heel raar, maar we hebben het hier van wijngaarden eens dat ik had het ook liever anders gezien dat dat lijkt me inmiddels wel duidelijk.

[3:09:05] Ik zit alleen even inmiddels ook te kijken. Want het gaat wel ten koste van de tweede termijn. Maar de hiervan weigerde.

[3:09:13] Heel kort. Maar dan ik snap het punt van drukte. Maar mag ik dan wel van de staatssecretaris de toezegging dat hij zeg maar op het verdere traject nu ook richting landsadvocaat daar ook wel echt.

[3:09:24] Bovenop zit staat.

[3:09:28] Mevrouw kreuger. Voorzitter, ik zou heel graag de staatssecretaris refereert naar juridische analyses in antwoord op mijn kamervragen over waarom er niet gekozen is voor veel verplichting heeft hij het ook over grote en onevenredige financiële risico's. Ik neem aan dat daar stukken aan ten grondslag liggen analyses beslist notities heel graag krijgen we die,

[3:09:48] De snel mogelijk de staatssecretaris.

[3:09:49] Volgens de dat ga ik doen maar ik ga nu toch een keer zeggen onze ambtenaren zitten in een zijn in een hele zware crisis en oorlog bezig.

[3:09:56] Iedere vraag die gaat. Ik heb twee jaar lang mogen meemaken bij de belastingdienst. Die gaat over het opvragen van stukken kost heel veel tijd.

[3:10:03] Dus ik wil graag aan uw toezeggen, maar dit staat juridische analyse waarom we niet kozen voor een verplichtingen, maar hebben gekozen voor deze aanpak staat gewoon in die brief in april.

[3:10:13] Ja.

[3:10:15] Volgens de nou zijn we niet even voor één keer niet met elkaar eens. Maar volgens mij staat er in die brief en dan staat daar niet in staat schrijven dat nog even op in de brief. Die komt over bergen meer.

[3:10:26] Oké.

[3:10:28] We zitten toch op. Er staat in die brief letterlijk een groot en onevenredige financiële risico's. Daar ligt dus een analyse onder wat de risico's zijn die vraag ik nu op aan de staatssecretarissen.

[3:10:39] Voor wie kijkt vakken?

[3:10:42] Die doet u in de brief?

[3:10:43] Ja dat ga ik proberen maar ik zie ook behalve op de op een op een op het terrein van de collega's hitte was een zeker al gezegd dat de een brief maandag komt. Ik heb gezegd dat de ambtenaren hard bezig zijn om te zorgen dat die nu gevuld worden, vinden we ook belangrijk met elkaar. Ze proberen. Ik probeer een klein apparaat beschermen.

[3:11:01] Dan bent u klaar met de beantwoording?

[3:11:04] Met mijn vrouw nog iets anders schuldig en dat is ik denk dat ik kijk ze gaat al helemaal voor zitten. Ik denk dat ik dat ik er wijs aan doe om nu niet dit debat belast met een welles-nietesdiscussie over tweeduizendvijftig et cetera, et cetera. De anderhalve

[3:11:18] laat ik nou het volgende doen. Laat ik nou een aanvulling op die brief op die brief die vrijdag gegaan is uitgebreide opschrijven hoe een transitieplan hoe het transitieplan noordzee. Want ik wil transitieplan noordzee misschien ook wel gaan aanpassen.

[3:11:35] Het zou zomaar kunnen dat als je gas meer gaswinning op de noordzee op langere termijn dat je dat ook nog moeten aanpassen. Laat ik dat nou gewoon netjes opschrijven met wetenschappelijke inzichten die mevrouw gevraagd in plaats van de nu lange discussie voeren, want ik denk eerlijk gezegd dat zij gelijk heeft dat langdurige vergunning tot tweeduizend

[3:11:57] negenenveertig niet zo goed passen in de in dat pad. Maar ik denk dat ik gelijk heb van mij heeft een geheugen dat er weinig geïnvesteerd gaat worden op de noordzee. Als ik niet iets van een investering sta meegeven waar een terugverdiend tijd in zit. Hier zit spanning. Je zit gewoon spanningen zijn we dat hier zijn we denk ik. Zijn er altijd keurig en ik erover eens. Voorzitter, dus laat ik dat nou even wat netter doen dan in dit korte briefje. Dan hoop ik dat we even de tijd.

[3:12:23] Sorry, maar we gaan nu echt excuus richting tweede termijn heel kort één minuut max en ik verzoek we echt om er niet overheen te gaan en dan ga ik wil afkopen van haga.

[3:12:35] Dank u wel. Voorzitter, dank aan de staatssecretarissen voor alle antwoorden heel blij dat hij met dat onderzoek komt naar injectie van water of stikstof en ik wil graag een tweeminutendebat aanvragen.

[3:12:46] Mevrouw beckerman esmee sp.

[3:12:50] Dank u wel. Voorzitter, er stond nog een tweeminutendebat en ik zou heel graag voor het zomerreces willen inplannen. Wat mij betreft hoeft u dus geen tweetjes hebben. We hebben die van vorige debat nog niet gehad. Voorzitter, dank aan de staatssecretarissen voor de antwoorden. Ik wil nog terugkomen op die waardedaling voor ondernemers. Voorzitter, ik heb daar een aantal casussen voor dat zijn mensen. Je kunt nog steeds zoek het maar op website van het ing. Als je een verkocht pand hebt in appingedam of loppersum kun je nog steeds een aanvraag doen. Deze mensen hebben dat gedaan

[3:13:28] en dat is weer

[3:13:30] stilgezet en die mensen zijn al sinds tweeduizend twaalf bezig en dan zegt staatssecretaris als enige antwoord. Het is om een goede reden stopgezet

[3:13:39] en hij komt terug op wanneer opgestart. Maar als je sinds tweeduizend twaalf bezig bent dan is het om een goede reden stopgezet is gewoon

[3:13:46] een heel pijnlijk antwoord. Voorzitter, en dit is maar een zo'n voorbeeld en ik weet dat ik moet afronden. Voorzitter, maar dit is een zo'n voorbeeld van een zo'n regeling die heel veel leed veroorzaakt.

[3:13:58] Dankuwel mevrouw mulder cda.

[3:14:00] Voorzitter, ik heb een heel aantal toezeggingen gehad van van de staatssecretaris. Daar ben ik blij mee. Die zult u straks nog allemaal gaan voorlezen. Dan check ik of er allemaal goed staat en ik zou zeggen laten we een twee minuten debat hiervan maken dan twee. Want we komen er in om zo langzamerhand. Ik ik hoop natuurlijk dat al die toezeggingen ook goed worden uitgevoerd. Daar zal ik natuurlijk weer op.

[3:14:27] Check en bedankt.

[3:14:28] De heer van wijngaarden vvd.

[3:14:31] Ja. Voorzitter, we hebben met een energiecrisis en met groningen te maken. Het is allebei van de buitencategorie. Dus ik zou de staatssecretaris ook willen willen vragen wat hij nodig heeft als ook als dat extra mensen zijn geeft aan wat er nodig is voor ing geeft aan want we zijn eensgezind in dat we hierin dat stappen moeten zetten en dat ook voorbereid moet zijn op het zwartste scenario, inclusief afsluiting van north stream een en dat betekent gewoon alle hens aan dek. Ik ben niet ongevoelig voor om het maar eens op een op zijn vijlbrief te zeggen voor

[3:15:09] het punt dat staatssecretaris maakt van de belasting van zijn ambtenaren en dus we hebben de staatssecretaris wat dat betreft. Goed goed gehoord dat we dat ook niet moeten over vraag en dankt dat hij dat aangeeft.

[3:15:20] Dank de heer nijboer pvda.

[3:15:23] Dank u dank de staatssecretaris voor de heldere antwoorden roodeschool wordt vervolgd. Ik hoop echt dat dit najaar daar. Ik snap dat het niet in najaar al verplaatst kan zijn, maar een in de valt er een besluit dan is genomen dat het verplaatst wordt en dat geldt ook voor nam shell en exxon.

[3:15:40] Ik zag net ja nee ik ga niet zeggen wat ik net met de de de broekzak ervan af hoe ze zich hebben gedragen. En wat mij betreft gaan we die belasting direct invoeren. Ik wou nog iets zeggen over de kosten. Maar dat laat ik voor een volgend debat.

[3:15:57] De heer blok d zesenzestig,

[3:15:59] Dank u. Voorzitter, ik zal het ook kort houden. Allereerst natuurlijk dank voor alle antwoorden en toezeggingen inderdaad een van die toezeggingen is goed te kijken naar die openstaande vacatures bij ing, ncrv ook dank voor de steun van de heer van wijngaarden op deze. De heer of de staatssecretaris gaf aan dat hij aan de slag ging met mogelijk een jongeren topic begrijpen en ik ben ook gevoelig voor het thema van laten we in deze crisis onze ambtenaren alsjeblieft beschermen.

[3:16:28] Het punt wil maken dat jeugd en jongeren wat d zesenzestig betreft een prominente plaats moeten krijgen als het gaat om mentale

[3:16:35] gesteldheid en ook wat mij betreft wat d zesenzestig betreft houdt bij een tweeminutendebat.

[3:16:41] Dank mevrouw groenlinks. Dank.

[3:16:43] Voorzitter, een tweeminutendebat lijkt me een goed plan dan met betrekking tot een tijdelijkheid van die mijnbouw vergunningen. Ik lees dat de staatssecretaris voor de zomer nog komt met de contouren van de aanpassing in de mijnbouwwet of na de zomer in voordat die daardoor in op terug kan komen en kijken naar tijdelijke vergunning met een revisie, net zoals we bij de industrie hebben dus een kort en vijf, zeven jaar dan het tijdpad voordat anderhalve graden scenario. Wat heeft de staatssecretaris heeft net een toezegging gedaan, maar niet erbij wanneer ik dat dan wanneer we dat als kamer kunnen verwachten en lijkt mij belangrijk dat we dat hebben voor alle nieuwe vergunningen gegeven worden en en tot slot over de vulling bergen. Meer in die april brief is een besluit genomen om te kiezen voor subsidie in plaats van voor veel verplichting. Daaronder ligt neem ik aan een beslist nota en die zou ik heel graag ontvangen bij die brief die of morgen of maandag komt, zodat wij die analyse hebben waarom hiervoor gekozen is. Dankuwel voor ze.

[3:17:41] Dankuwel en ik keek naar staatssecretaris of we meteen door kunnen. En dan zou je nog terugkomen. Ook in tweet mij op de nam arbitrage nulmeting harlingen zijn.

[3:17:50] Ik heb er drie zelfs. Dus de de waardedaling bedrijfspand groot gaan we nog op terug een. Ik zou haar willen willen vragen of ze me de kaas wil

[3:18:01] overhandigen. Als als ze die bij de hand heeft en wat ze aan het doen zijn. Ing heeft advies gevraagd of ze de waren, net zoals bij waardedaling woningen het mogelijk is om de waardedaling. Los van verkoop te vergoeden. Dus dat is de reden dat het nu even stil ligt aan de advies worden in de zomer afgerond en daarna wordt de afhandeling gecontinueerd.

[3:18:21] Een hele korte interruptie, van.

[3:18:23] Deze man omdat dit niet klopt. Het klopt wel voor zeg maar het grote deel. Maar er was al een klein deel gestuit. Dat kun je nog steeds na vinden op ing website en ook die zijn weer stilgelegd,

[3:18:36] terwijl de ook en dat zijn verkochte bedrijfspanden in die twee gemeenten die nog steeds.

[3:18:40] Is openstaande staatssecretaris.

[3:18:42] Dat moeten we dan uitzoeken. Dat snap ik wel gelijk. Dat is wat anders want die hadden niet hoeven te stoppen begrijpend grijpen. Maar daar heb ik gewoon niet praten.

[3:18:53] En mevrouw beckerman stuurt de kaas.

[3:18:57] Dan de nulmetingen in harlingen. Er zijn verschillende metingen daar gedaan. Die worden meegenomen. De dataverzameling

[3:19:03] en mocht dat nou niet voldoende zijn. Ik bespreek akkoord met de cm zingen.

[3:19:09] Te denken,

[3:19:10] Zal een commissie zijn. Commissie, mijnbouw, de commissie mij binnenkort met commerciele mijnbouw deze datum gebruikt worden en mocht het nodig zijn. Dan zal ik een nieuwe nulmeting laten uitvoeren van mulder is. Dat.

[3:19:25] Mevrouw. Deze stond inderdaad nog open. Ik zou er gewoon graag een reactie op basis van het gesprek willen hebben, want er is al een nulmeting uitgevoerd en het is eigenlijk te gek voor woorden dat het weer opnieuw zou moeten iedereen weer door die hele molen een. Het hoeft volgens mij niet die commissie mijnbouw die moet het gewoon zeggen van. Dit is oké. Ben je kijken we naar als we nog een paar ontbrekende punten zijn en vullen we dat aan. Maar niet alles opnieuw als ze

[3:19:48] verliefd.

[3:19:49] Vertel ze volgende week toch een een dubbel tweeminutendebat hebben dan kom ik er dan even op terug.

[3:19:55] De arbitrage. Jij die is vertrouwelijk. Dat is dat is de buiten mij voor mij het hij besloten wat ik wel kan beloven, zal uw kamer vertrouwelijk onthoud. Hou het verloop van de arbitrage

[3:20:08] en dat is wat het is dat is het nederlandse arbitrage instituut en daarbij is het reglement is vertrouwelijkheid.

[3:20:16] Ik vind hier van alles van. Maar laat ik dat maar niet zeggen want dit is allemaal een keer besloten en en eerder gedaan. Voorzitter, dit is wat het is.

[3:20:27] Dan dank wij. Ik zie nog mevrouw kreugel heeft toch nog

[3:20:32] laatste vraag.

[3:20:34] Heb ik een reactie gekregen op de tijd.

[3:20:36] Wat voor de anderhalf graden en de beslist noten of is dat allemaal appel.

[3:20:41] Ik zal ik zal ik even overleggen met diëten. Maar ik ga ervan uit dat hij gewoon als hij er nu zou die zal de zijn wat de worden beslissingen genomen op basis van gegevens meestal dus die zal de zijn en de anderhalf gaat blijf ik u even schuldig. Kom ik wel even op terug. We zien elkaar vol. De een zijn minutendebat we eens kijken wat er kan en wat niet kan.

[3:20:57] Ja,

[3:20:59] de heer van wijngaarden.

[3:21:01] Voordat ik had gevraagd misschien. Ik had het misschien niet expliciet genoeg als vraag gesteld, maar wel een oproep richting de staatssecretarissen. Kom bij ons op de lijn. Als je meer mensen nodig hebt. Dat betekent dus ook als de teams bij het calais moeten worden opgeschaald bij het ministerie dan dan is dat maar zo dan dan horen we dat graag.

[3:21:19] De staatssecretaris. Dat zal ik doen en ik dank hiervoor het gaan zijn. De commissie voor het begrip hiervoor rijdt stukken gisteravond was ik gisteren ook niet heel blij mee dat die allemaal een keer komen weet wat ik u dan aan. Doe de kwamen elf brieven tegelijk staan.

[3:21:32] Elf,

[3:21:33] Voor de tsunami voor de journalisten. Elf brieven.

[3:21:38] Dan bedanken wij de staatssecretaris voor de beantwoording. En dan hebben we nog zeker drie minuten nodig voor het voorlezen van de toezeggingen richting de kamer. Dus luistert u goed mee. De toezeggingen de staatssecretaris zegt toe om in het najaar. De resultaten van een lopend onderzoek naar de effecten van injectie naar de kamer te sturen en te verzekeren tot de

[3:21:59] saudi een hierbij betrokken wordt,

[3:22:02] Om heel precies te zijn. Dat gaat om injectie in gasvelden. Anders gaat gaat alles door elkaar hebben dus niet twente. Maar dit is injectie ala van aangaan zeg maar even voorzitter, dan krijgt je.

[3:22:13] Injectie in gasvelden doen we waar we daar van tweede toezegging. De staatssecretaris stuurde rond vijftien juli het versnellingsplan ten behoeve van winning op de noordzee naar de kamer.

[3:22:24] Vijf juli of eerder versie.

[3:22:27] Uiterlijk. Dat is alleen maar goed. De minister voor klimaat en energie. De juridische details van bescherm en herstelplan gas, met name wat betreft in het ingrijpen in het bedrijfsleven naar de kamer. En wat is op welke termijn.

[3:22:40] Moet ik even met jette overleggen en jury. Ik weet niet of u weet niet waar juridisch vandaan komt van mevrouw keurig. Volgens mij vroeg was. Laat ons nou gewoon zien dat beschermen herstel van gras met de verschillende stappen daarin. En wie dan. Welke rol heeft volgens mij was dat of niet. Ik probeer even het juridisch was niet alleen juridisch ofwel.

[3:22:58] Frank kreuger. Voorzitter, we hebben het beschermer. Steltman gas en dat dat moet heleboel praktische handen en voeten gaan krijgen, inclusief juridische maatregelen ingrijpen in de markt allerlei zaken en of

[3:23:10] het kabinet kan schetsen hoe dat eruit gaat zien.

[3:23:14] Maar ik ga daar dus geen termijn aan verbinden. Zo terrein van een andere collega. Ik ga mijn werk ga er met jette over praten. Ik ben het eens met. Ik begrijp de vraag van van prijsvraag van.

[3:23:25] Dan kunnen we dat volgende keer ook specifieke aan de minister vragen. De staatssecretaris stuurt voor het volgende commissiedebat. Mijnbouw, groningen een brief over de opties. Wat betreft doorbelasten van de uitvoeringskosten aan de nam en komt daarin ook terug op de mogelijkheid van een heffing

[3:23:39] george.

[3:23:40] De staatssecretaris stuurt voor het volgende commissiedebat. Mijnbouw, groningen en actieplan, geestelijke gezondheid naar de kamer.

[3:23:46] De staatssecretaris stuurt de eerder toegezegde brief met een uitleg van de zogenaamde onverklaarbare verschillen voor het volgende commissiedebat. Mijnbouw groningen naar de kamer en neemt daar de twee onder één kop.

[3:23:56] De casus in mee.

[3:23:58] Oh.

[3:23:59] De staatssecretaris en minister voor klimaat en energie sturen aanstaande maandag een brief over de voor graden van gastspreker gingen naar de kamer. Dat was meer een mededeling.

[3:24:06] Volgens mij was een mededeling en die aanstaande maandag zal ik de verzinnen. Maar volgens mij is dat zo. Maar volg mij begin volgende week. Kijk eens naar mijn

[3:24:15] iets later na volgende week.

[3:24:19] We volgende week van de laatste toezegging wat op mijn lijst staat. De staatssecretaris stuurt voor het volgende commissiedebat. Mijn begrotingen, de juridische analyse omtrent de mogelijkheden van het weren van gasballon uit het energiesysteem naar de kamer.

[3:24:34] Ja, u bent een vergeten. Voorzitter.

[3:24:38] Zoals altijd.

[3:24:40] Nou dan gaan we die opsommen ben ik vergeten.

[3:24:43] Ik moet met banken praten in de verstrekken van hypotheken en ik dacht dat ik rond harlingen ook toezeggingen had gedaan.

[3:24:54] Voltooid,

[3:24:55] Maar dat kan ook we in debat op terugkomen.

[3:24:58] Daarvoor want anders moet ik een motie.

[3:25:01] Maar zeker in op nu ontstaan emotie,

[3:25:07] De stad komt voor het vee een brief voor tweeminutendebat en u zou inderdaad persoonlijk contact opnemen met betreffende banken. Mij wordt brussel een toezegging aan de heer van wijngaarden.

[3:25:19] Voorzitter,

[3:25:20] Volgens mij lag er een toezegging om de beslist nota over het besluit van april rond de subsidie versus veel verplichting met de kamer te delen en was er een toezegging omdat anderhalve graden mijnbouw winningsplan en er kon alleen nog geen termijn aangegeven worden, maar dat maakt het niet minder. Een toezegging. Wat mij betreft.

[3:25:43] Ik ik zie geknik mijn hoofd van de van de staatssecretaris. Er zijn zoveel toezegging gedaan dat het niet konden bijhouden. Dat is gewoon het eerlijke antwoord. Dan is er een tweeminutendebat aangevraagd door de heer van haga, ongeacht het feit dat alle collega's de overige collega's een beetje aangeven dat een twee minuut debat voldoende zou zijn. De heer van haga wil toch graag twee minuten bal zullen we voor de zomer het tweeminutendebat van de vorige commissie, en dan ergens na de zomer twee minuten van de heer van haga

[3:26:18] september

[3:26:19] ex, excuses. Dit wordt toch chaos om de heer van wijngaarden.

[3:26:25] Daar kunnen we het niet. Pragmatisch oplossen door gewoon de bij de twee minuten de achter elkaar te plannen. Volgende week. Dan komt het defacto neer op een, tweeminutendebat.

[3:26:40] Dat ik begrijp dat dat ingewikkeld is vanwege sprekerslijsten en ook specifiek de sprekers, de spreektijd van de heer van hagen. Zoals u weet ziet dat anders in elkaar. Maar we gaan daar naar kijken. We nemen van mee. Maar het lijkt heel onwaarschijnlijk.

[3:26:58] Nou we gaan er dus

[3:27:01] ik rond af. Dan dank ging de staatsssecretaris. De collega kamerleden en natuurlijk iedereen die zowel hier op de publieke tribune als thuis mij keek met de debat en wens u allen nog een prettige dag en sluit hierbij de vergadering.