Klimaat en energie

[0:00:06] We gaan over tot de behandeling van veel onderwerpen op het terrein van klimaat en energie in de nota overleg.

[0:00:14] Het laatste debat op dit onderwerp in commissieverband. Morgen is er nog een tweede minuten debat.

[0:00:22] Ik heet de staatssecretaris van economische zaken en klimaat van harte welkom. Ook de ondersteuning ziet dat de DG hier zit maar vast elders in het gebouw. Heel veel collega's. Ook de vorige keer zijn er erg veel vragen gesteld. Ik zal ook even de leden voorstellen, maar ik vermeld eerst even dat mevrouw Leijten zich heeft afgemeld. Die had heel graag mee willen doen. Maar zij moet plenair een aantal andere dingen doen. Dus ze laat zich verontschuldigen. Verder is aanwezig. De heer Thijssen namens de partij van de arbeid je ergens namens de VVD, de heer Eerdmans namens jaar eenentwintig de herbouw, namens D zesenzestig, die het tassen namens vol. Mevrouw Teunissen namens partij voor de dieren die er bontenbal namens het CDA en heer Kox namens de partij voor de vrijheid, omdat de heer dassen ook een andere vergadering straks heeft mag hij als eerste spreken en daarna ga ik links van mij verder met.

[0:01:15] De heer Thijs,

[0:01:17] Dat wordt een willekeurige.

[0:01:21] Ja. Het is dat dat schept verwarring en dat er heel veel verantwoordelijkheden bij de voorzitter en

[0:01:31] die probeert zo neutraal mogelijk te zijn. Ik geef de heer dassen het woord voor zes minuten. Dat geldt voor alle en ik stel voor dat we toch een interruptie of vier. Dus vier vragen in eerste termijn toestaan, want anders komen we waarschijnlijk niet toe aan het helemaal voltooien van dit debat.

[0:01:51] De heer dat ze gaat danken. Voorzitter en Dank aan de collega's dat ik als eerste mag spreken, zodat ik werk in daarna digitale zaken kan. Ik heb geen zes minuten spreektijd. Dus dat geef ik graag dan weer aan de andere voorzitter, afgelopen weken stonden er weer vele groepen op het plein mensen en ook kinderen die terecht vragen waarom de politiek geen grotere stappen neemt om de klimaatverandering tegen te gaan. We kennen inmiddels de signalen van het uitgelekte IPCC rapport urgentie uitspreekt. Meerdere rapporten weten we dat de mondiale emissies moeten tenminste moeten worden teruggebracht met vijfenveertig procent in twintig, dertig ten opzichte van twintig, tien. Om te voorkomen dat de opwarming van de aarde anderhalf procent behaald. Wat als we de komende jaren op kantelpunt komen en er echter noodmaatregelen genomen moeten worden en de alles op alles moeten zetten. Wat is dan het noodplan dat de secretaris staatsssecretaris heeft.

[0:02:47] Voorzitter, de energietransitie gaat veel van ons vragen de recentelijk gepubliceerde studie van Maarten van Poelgeest toont aan dat er snel moeten beginnen met het aanleggen van warmtenetten en mensen moeten verleiden om gasverbruik af te bouwen en toe te werken naar gasloos woningen. Hoe ziet de staatssecretarissen het genoemde bedrag door van Poelgeest van driehonderdvijftig miljoen euro extra subsidie die nodig is om de afgesproken C O twee reductie te realiseren en is zij bereid om deze kosten te maken, zodat de kosten niet hoger zullen worden naarmate met twintig, dertig en twintig, vijftig nadere

[0:03:18] voorzitter en een aantal vragen aan de staatssecretarissen ten aanzien van de stijgende vraag in elektriciteit. Wanneer de industrie over zal gaan op duurzame energiebronnen.

[0:03:27] Hoe ziet de staatssecretarissen ruimte om dit verhoogde energiegebruik op te vangen wanneer waterstof nog niet tijdig en volledig is ontwikkeld. Hoe ziet zij de Europese bossen strategie in relatie? Tot de inzet op biomassa betekent dit dat we moeten leunen op biomassa totdat waterstof volledig is opgeschaald. Het TNO rapport laat zien dat investeringen in groene, stroom en waterstof nodig zijn om de doelen van twintig, dertig te behalen hoe zij van plan om die verbeterde infrastructuur te faciliteren.

[0:03:56] Voorzitter, ten aanzien van de financiële middelen,

[0:03:59] naar aanleiding van het TNO rapport geeft staatssecretarissen aan dat de overheid deze rol zal gaan vervullen. Na de zomer komt de plan voor deze energietransitie mede naar aanleiding van het binnenkort te verschijnen fit for fifty Five pakket van de Europese Commissie.

[0:04:13] Hierin worden de groeifonds het erf en invest NL genoemd als extra financiële middelen om de transitie mee te bekostigen. Hoe is de staatssecretaris voornemens om deze financiële middelen ten goede te laten komen van de klimaat en energietransitie en welke concrete eisen rondom duurzaamheid worden hieraan gekoppeld om dit tot een succes te maken.

[0:04:32] Voorzitter over het fit for fifty Five pakket. Als ik naar de SD plus plus ga gaat dit nog uit van de kosten effectief realiseren van de huidige Nederlandse klimaatdoelstellingen van negenenveertig procent C O twee reductie in twintig, dertig en niet het opgehoogde doel zoals opgenomen in de Europese klimaatwet tenminste vijfenvijftig procent ten opzichte van negentien, negentig vraagt zich af welke hobbels de staatsssecretaris nu ziet met de extra eisen voortvloeiend uit de Europese klimaatwet. En zometeen uit het fit for fifty Five pakket.

[0:05:02] De Nederlandse klimaatwet zal moeten worden aangepast. Waar zal het kabinet deze aangescherpte doelstellingen inmiddels nationale maatregelen in uitvoering brengen. Daarnaast, voorzitter ook graag een reactie op het bericht van Marjan Minnesma Buitenhof waarin zij weer een zaak tegen Nederland tegen de Nederlandse staat aanspant.

[0:05:17] Voorzitter, tot slot in deze transitie spelen gemeenten een grote rol en wordt gekeken naar wijk ingerichte aanpakken. We hebben van de heer Brenninkmeijer gehoord welke rol burger fora hierin kunnen spelen, zodat iedereen wordt meegenomen. In deze transitie

[0:05:30] en hiervoor wil ik wederom aandacht vragen en aan de staatssecretarissen vragen om concrete voorstellen voor de uitrol van burger voor haar initiatieven, zeker in verdere uitwerking van de visie rondom deze transitie,

[0:05:40] Dankuwel.

[0:05:42] Hartelijk Dank. En ook ruim binnen de tijd gebleven zoals hij aankondigde. Dan ga ik nu naar de heer Thijssen namens de partij van arbeid.

[0:05:48] Ik ga spreektijd over aangezien hij de eerste plek overnam. Dus dagvoorzitter dit debat. We gaan naar een wereld waarin we groene stroom uit ons stopcontact krijgen groene stroom. Die is opgewekt, vooral met zonne-energie en met windenergie en daarmee gaan we onze huizen verwarmen onze lampen laten branden. Onze autos laten rijden in onze industrie, verduurzamen

[0:06:09] en zo ongeveer alle uitdaging om klimaatneutraal te worden hebben. We zijn oplossingen niet allemaal maar een hele hoop wel.

[0:06:16] Het lijkt wel alsof het ministerie of de regering vier jaar geleden als zelfbenoemde groenste kabinet ooit met deze visie op pad is gegaan om echt Nederland te verduurzamen,

[0:06:27] maar helaas weten we ook dat het halverwege stroomt naar eigen doelstellingen. Volgens de Planbureau en dat is jammer want zo verandert het klimaat nog steeds maar op die manier blijft Nederland ook gevoelig bijvoorbeeld voor stijgingen van olieprijs, zoals we nu kunnen merken aan de pomp,

[0:06:41] maar ook hebben we het risico dat we de boot missen want de rest van de wereld is hard bezig om verder te verduurzamen.

[0:06:46] Er is een groene industriepolitiek nodig om de brede welvaart in Nederland vast te houden en beter te maken

[0:06:52] en helaas gaat dit demissionaire kabinet die noodzakelijke versnelling niet meer voor elkaar krijgen.

[0:06:58] Maar het is klimaat is niet demissionair en daarom is het heel belangrijk dat dit demissionaire kabinet nog wel een aantal besluiten deze zomer neemt omdat anders onze doelen voor tweeduizend dertig ook in gevaar komen en de doelen van een toekomstig kabinet in gevaar komen en daardoor heb ik vijf punten waar ik vragen over heb aan de staatssecretaris. De eerste is natuurlijk Urgenda.

[0:07:18] We hebben een brief gekregen van de staatssecretarissen waarin zij tot het najaar wil nemen om met een concreet pakket van maatregelen te komen, terwijl de uitspraak van Urgenda zes jaar oud is

[0:07:27] en ik vind het onacceptabel dat we nog meer maanden gaan nemen om nu eindelijk aan deze uitspraak te voldoen.

[0:07:34] En als dat niet klimaatverandering en goed genoeg reden is of als niet respect voor de rechtsstaat en goed genoeg reden is voor de staatssecretaris om nu in actie te komen dan is er sinds haar brief een nieuw feit gekomen, namelijk dat Urgenda weer naar de rechter gaat

[0:07:47] en Urgenda is er goed in om naar de rechter te gaan. Ze gaan een schadeclaim eisen van honderden miljoenen misschien wel miljarden euro's. Mijn eerste vraag aan de staatssecretarissen

[0:07:56] wilt u dat geld besteden aan een schadeclaim van Urgenda of wilt u liever geld steken in het vergroenen en verduurzamen van Nederland.

[0:08:03] De partij van de arbeid, groenlinks en D zesenzestig hebben al aangegeven. Vorige week dat wat ons betreft in ieder geval een kolencentrale dicht gaat en we zorgen dat die werknemers met behoud van inkomen ergens anders aan de slag komen.

[0:08:13] Graag een reactie erop, maar er is meer nodig want de partij van de arbeid betreft sluiten, sluiten we alle kolencentrales, maar we kunnen natuurlijk ook eindelijk de wet milieubeheer gaan handhaven en industrie efficiënter maken of we kunnen meer woningen isoleren of we kunnen meer duurzame energie opwekken of

[0:08:28] al zes jaar weten we wat de mogelijkheden zijn om aan Urgenda te voldoen. Dus laten we deze zomer nu eens besluit te nemen en respect hebben voor die uitspraak van de hoge Raad en die schadeclaim ontlopen.

[0:08:39] Tweede punt voorzitter, gaat over biomassa

[0:08:42] Greenpeace, Wereldnatuurfonds, natuur en milieu, Milieudefensie en de milieufederaties hebben vanochtend een onderzoek gepubliceerd waaruit blijkt dat met Nederlands belastinggeld

[0:08:53] hout uit Veen, bossen, uit oerbossen en het waterrijke bosgebieden van Estland in Nederlandse kolencentrales verdwijnen.

[0:09:02] Deze embryos doen een oproep aan u, mevrouw de staatssecretaris om zo snel mogelijk met de subsidies voor bijstook in kolencentrales te stoppen. Graag hoor ik wat de reactie van de staatssecretaris daarop is

[0:09:14] en ik wil eigenlijk nog een stapje verder gaan in deze embryos. Want volgens mij zijn we gewoon voor de gek gehouden door deze kolencentrales en ik zou wel willen weten of de staatssecretaris dat ook zo ziet en bereid is die subsidies terug te vorderen bij deze bedrijven.

[0:09:26] Voorzitter, een derde punt, wat niet kan wachten en waar we deze zomer nog voortgang op moeten maken, is de energie infrastructuur. De staatssecretaris heeft ons een brief gestuurd over het uitrollen van de waterstof backbone door Gasunie

[0:09:38] supergoed heb ik ook een compliment voor gegeven

[0:09:42] maar een belletje aan de Gasunie leert dat de Gasunie daar nog wel honderden miljoenen voor nodig heeft van de staat omdat ik echt te doen.

[0:09:49] Dus kan de staatssecretaris deze zomer dit geld beschikbaar maken, zodat het niet alleen bij mooie woorden blijft over waterstof. Maar die backbone ook echt gaan uitrollen.

[0:09:59] Zal ik even wachten op de wacht u mij storen door een minuut lang? Door een wel te vragen.

[0:10:36] Ik heb nog vier minuten toch. Voorzitter,

[0:10:39] De helft van.

[0:10:41] Na met de bel en

[0:10:43] mijn derde punt ging dus over de energie, infrastructuur en naast de waterschap Beckman is er ook iets met het elektriciteitsnetwerk. Dat moet verzwaard worden. Een hele lange looptijden voor. Dus daar moeten we nu besluiten overnemen omdat in tweeduizend dertig mogelijk te maken. Er ligt een rapport van Price Waterhouse Coopers en ook van de netbeheerders zelf. Het gaat over een aantal besluiten die nodig zijn van uw kant en ook over mogelijke financieringsproblemen. Met regionale netbeheerders. Bent u bereid om deze besluiten te nemen? Deze zomer, zodat de tweeduizend dertig doelen niet in gevaar komen.

[0:11:10] Voorzitter, nog twee punten. Mijn vierde punt gaat over de C O twee heffing

[0:11:15] in mei of in maart tweeduizend negentien liep ik met veertigduizend mensen in Amsterdam. Om te demonstreren voor effectief en eerlijk klimaatbeleid.

[0:11:22] Dat effectieve beleid is er niet helemaal gekomen. Maar er zal wel een C O twee heffing komen, waardoor de grote vervuilers in Nederland eindelijk zouden betalen voor een C O twee vervuiling

[0:11:30] en op het dieptepunt van de eerste lockdown in mei tweeduizend twintig. Heeft uw voorganger minister Wiebes die twee jaar heffing op nul gezet voor de komende paar jaar omdat de bedrijven in economisch zwaar weer zitten.

[0:11:42] Nu blijkt dat het best wel goed gaat met de economie

[0:11:44] en ik wil u dan ook vragen kunt u de heffing niet gewoon zoals die in het klimaatakkoord staat invoeren,

[0:11:50] zodat de zodat de industrie gaat verduurzamen, maar vooral ook om te laten zien aan de mensen in Nederland dat ook de grote vervuilers in dit land moeten bijdragen aan de transitie

[0:11:59] en dat het draagvlak voor de energietransitie in stand blijft.

[0:12:03] Voorzitter, mijn laatste punt. Er wordt een onderzoek gedaan over de verduurzaming van Tata steel door de directie van Tata steel in de FNV. Want die hebben allebei een eigen plan. Dat is heel erg goed

[0:12:12] in de brief hierover van de minister en de staatssecretaris lees ik wat afwachtend en terughoudendheid over het onderzoek zou van we kijken wat eruit komt en dan kijken we wat we ermee doen

[0:12:22] omdat het een hele grote vervuiler is C O twee, maar ook voor de omgeving en ook omdat de mogelijk honderden miljoenen euro's of miljarden euro's belastinggeld heen gaan,

[0:12:30] wil ik de staatssecretaris vragen om wat nauw betrokken te zijn bij dat onderzoek

[0:12:34] en om toe te zeggen dat er geen onomkeerbare stappen worden gezet in de verduurzaming van Tata steel totdat het onderzoek. Er is en hier in de kamer besproken is.

[0:12:44] Dankuwel.

[0:12:45] Dat is nu het woord een Erkens namens de VVD.

[0:12:49] Dank u wel. Voorzitter,

[0:12:51] we willen ons land schoon, veilig en leefbaar doorgeven. De generaties na ons beschermen tegen klimaatverandering. Dat is een grote opgave.

[0:12:59] Gelukkig kan klimaatbeleid ons duurzamer en welvarender maken. Economische groei en verduurzaming staan niet haaks op elkaar.

[0:13:08] We kunnen als Nederland pionier zijn in de verduurzaming van de industrie.

[0:13:12] Daar liggen wat de VVD betreft ook de grootste kansen. Een sterke inzet op de verduurzamen van industrie biedt drie voordelen.

[0:13:19] Ten eerste zullen die innovaties zorgen voor een versterking van ons verdiend vermogen en goede nieuwe banen.

[0:13:25] Ten tweede bereiken we via deze route ook de meeste C O twee vermindering van de industrie tenminste door de Nederland

[0:13:31] en ten derde is het ook eerlijker, want het lijkt hiermee de grootste verantwoordelijkheid bij de grootste vervuilers, waardoor we klimaatbeleid behapbaar en betaalbaar kunnen houden voor gezinnen en mkbers.

[0:13:42] Gelukkig heeft de industrie al ambitieuze plannen

[0:13:44] staan ze klaar om dit te realiseren. Ik ben ook blij met de eisen dat de staatssecretaris een begin heeft gezet in de aanleg van de infrastructuur voor waterstof.

[0:13:54] Er zijn uiteraard nog meer randvoorwaarden en infrastructuur die we moeten realiseren om de industrie snel te kunnen verduurzamen,

[0:14:00] kan de staatssecretaris toezeggen dat ze in haar uitwerking van mogelijke Urgenda maatregelen. Deze zomer in een brief heeft aangekondigd. Al die randvoorwaarde en de versturen van de industrie

[0:14:12] prominent meeneemt in de uitwerking.

[0:14:15] Hierbij zijn voor ons van belang dat we het doel van tweeduizend dertien niet in het oog verliezen.

[0:14:19] Daarnaast zou de actualisatie van de prijzen ook meer ruimte kunnen bieden voor de staatssecretarissen is hij ook bereid dit toe te zeggen.

[0:14:28] Instructie van mevrouw Teunissen gaat te gaan.

[0:14:31] Voorzitter, fijn dat je ergens begint over het Urgenda doel. We hebben de brief kunnen lezen op de motie van de heer Thijssen waarin de staatssecretaris eigenlijk aangeeft. Tweeduizendeenentwintig is een verloren jaar en ik kan niet meer voldoen aan het Urgenda doel in tweeduizend, eenentwintig vindt u vindt de VVD dat we dit jaar nog moeten voldoen aan dat Urgenda vonnis en zo snel mogelijk extra maatregelen moeten treffen om aan dat vonnis te voldoen.

[0:15:01] Kijk, het.

[0:15:02] Volgens mij was de uitspraak van de rechter helder. Het kabinet heeft aangegeven nu de komende weken aan maatregelen te gaan werken. Die wachten we af wat voor ons van belang is, daarbij echter en hiervan maatregelen genomen gaan worden die ook van belang zijn voor ons doel van tweeduizenddertig. Dat staat voor ons wel centraal.

[0:15:17] Dennis.

[0:15:18] Voorzitter, jammer dan hoor ik toch niet dat de VVD zich aan het vonnis houdt vonnis zegt namelijk per tweeduizend twintig moet de uitstoot met vijfentwintig procent zijn verlaagd ten opzichte van negentien, negentig en het is gewoon niet gebeurd. We zien nu dat zelfs de uitstoot met vier megaton al is toegenomen ten opzichte van tweeduizend twintig, terwijl het consistent omlaag moet. Dus ja ik drink ook bij de je ergens op aan om ervoor te zorgen dat we samen met met alle partijen dat we er nu voor zorgen dat er extra maatregelen komen die op korte termijn zorgen voor die vermindering van de uitstoot is die het daarmee eens.

[0:15:53] De ergens nog.

[0:15:55] We wachten de maatregelen van het kabinet af. Dat zijn maatregelen. Wat ons betreft die ook meehelpen voor ons lange termijn klimaatbeleid om volledig klimaatneutraal te worden als de maatregelen zijn die we dit jaar kunnen nemen die al extra besparingen opleveren, dan zijn wij daar niet tegen. Maar als het maatregelen zijn zoals ik noem iets heel drastische dingen zul jij de moederbedrijf dicht om nog een aantal maanden uitstoot te beperken, dan wel een dilemma.

[0:16:17] Dat twijfelen we dan over. Dus we wachten nu de uitwerking van het kabinet af en we zullen zodra het naar de kamer komt de kritisch kijken.

[0:16:24] De Heerkens vervolgt zijn betoog ook details.

[0:16:29] En nog een vraag want ik hoorde ergens zeggen dat inderdaad die waterstof backbone heel erg belangrijk is, wilde er ergens van met mij. De staatssecretaris vragen dat er ook geld moet komen, zodat Gasunie ook echt kan beginnen aan de aanleg van die waterstof backbone anders blijft toch een beetje bij holle woorden.

[0:16:45] Volgens mij kun je weinig infrastructuur aanleggen zonder geld. Dus daar kan ik de eigentijdse ook in vinden. Ik heb net aangegeven inderdaad dat in de uitwerking. De staatssecretaris heeft toegezegd. Volgens mij in haar brief aan de heer Thijssen dat ze gaat kijken of er in augustus besluitvorming is mogelijk zijn. Dat wachten we af wat ons betreft zijn zaken als die waterstofbom wel belangrijker.

[0:17:07] U kunt uw betoog. Ik vervolg.

[0:17:10] Dan de indirecte kosten en compensatie. De kassa en kleine maatregelen op het oog, maar wel eentje waarmee we een gelijk speelveld garanderen voor bepaalde industriële sectoren. Buurlanden hebben al besloten die maatregel te verlengen. Nederland blijft nog onduidelijk te vragen voor de staatssecretarissen. Wat is de huidige status daarvan. En wat is de staatssecretarissen ook van plan met de kassa.

[0:17:33] Een ander punt en ik zal de korte verblijven die er heeft ook al genoemd. Tata steel is de grootste uitstoten van C O twee. Tegelijkertijd gaan we de komende decennia ook staal nodig hebben en onze voorkeur gaat uit naar Nederlandse taal en niet naar vervuild Chinees staal dat onafhankelijke onderzoek. Dat begint nu over de voor en nadelen van die verschillende routes. Het gaat daarbij om keuzes die veel geld zullen vergen ook vanuit de overheid om belastinggeld ook voor ons van belang. Het staatssecretarissen nauw betrokken bij zijn bij de. Het onderzoek dus hetzelfde verzoek als ook vanuit de heer Thijssen

[0:18:04] de leveringszekerheid daardoor wel zorgen om in de toekomst. Ten eerste door de problemen rondom de transportcapaciteit op het net nieuwbouw die niet tijdig op het net aangesloten kan worden. Hernieuwbare energie die ruimte krijgt op het net wat kan de staatssecretaris op de korte termijn nog extra doen om die problemen te verhelpen.

[0:18:23] Hoeveel ziet ze de oplossingsrichtingen op de lange termijn en kan zij ook kijken hoe Duitsland met die problematiek omgaat. Want ze hebben dat natuurlijk al jarenlang met die energiewende kunnen we daar lessen uit trekken.

[0:18:34] Daarnaast zijn we ook steeds meer afhankelijk van fluctuerende duurzame energie, zoals wind en zon

[0:18:40] het cruciaal om tijdig ook voldoende regelmatig vrij vermogen te hebben, zoals kernenergie.

[0:18:46] Met betrekking tot de Europese taxonomie hebben we onlangs een mooie motie aangenomen in de kamer. Helaas zag ik dat de staatssecretaris

[0:18:54] met die motie nog de lopende onderzoeken. Eerst wil afwachten. Toevallig heeft deze week Duitsland met een aantal andere landen. De lobby gestart tegen kernenergie in de taxonomie.

[0:19:05] Nederland kan zich niet langer verschuilen achter het argumenten een onderzoek loopt de politieke strijd is nu gaande. Ik roep de staatssecretaris dan ook op om uitvoering te geven aan aangenomen motie omtrent taxonomie en niet langer te wachten.

[0:19:18] Daarnaast heeft de staatssecretaris op verzoek van de kamer besloten om biomassa niet meer van nieuwe subsidies te voorzien. Wat zijn de financiële consequenties van dit besluit?

[0:19:27] Wat betekent dit voor de verduurzaming van de gebouwde omgeving en welke alternatieve routes daarvoor voorziet de staatssecretarissen.

[0:19:34] Wat is daarvoor nodig zitten. De staatssecretaris dit moment ook als een kans om te komen tot meer draagvlak voor de gebouwde omgeving en de verduurzaming meer in.

[0:19:44] Als laatste de opwekken van duurzame energie op land. De rest regio's zijn tot een bod gekomen. Tegelijkertijd is er een mogelijk verstrekkende uitspraak van de Raad van State.

[0:19:55] Hoe gaat de staatssecretaris hiermee om

[0:19:57] hoeveel van het bod uit de rest is winterband is de staatssecretarissen het met de VVD eens dat windmolens op land er alleen moeten komen als er voldoende draagvlak voor is, ziet ze daarbij ook de noodzaak voor een onafhankelijk onderzoek om te komen tot gedragen en goed onderbouwde milieu afstands noemen

[0:20:15] hoe status de hoe hoe gaat de staatssecretarissen om met windmolens die al verleende vergunning hebben, maar nog niet gebouwd zijn en wat betekent dit voor wind op land in de aankomende SD plusbus ronde

[0:20:28] dan wel goed.

[0:20:30] Mevrouw Teunissen,

[0:20:34] Voorzitter, ik had even gewacht tot het eind van de betoog van de heer Erkens van ik moest even bijkomen van zijn verhaal over kernenergie. Het is zo vermoeiend, want we hebben het komt elke keer weer voorbij en het is zo'n oud verhaal zo n ouderwets verhaal net of kernenergie iets kan betekenen voor een duurzame toekomst. Kijken we naar uranium bijvoorbeeld. Dat is niet nodig voor voor kernenergie en dat dat raakt gewoon op. Dat is een grondstof die opraakt. Als we nu meer kerncentrales aan gaan leggen dan binnen vijfenveertig jaar generali meer dus in het kader van goede financiële huishouding. Dan is het toch geen duurzame investering. Graag reactie.

[0:21:13] Werkend,

[0:21:15] Daarom zetten we niet alleen op kernenergie zetten om windenergie op zee op zon op dak en op kernenergie en die technologie staat ook niet stil. Dus uranium wordt ook nog steeds ontdekt op plekken de technologie ontwikkelt zich verder dus juist die mix is waarschijnlijk een goede investering voor ons als Nederland

[0:21:31] niet door in te zetten op twee bronnen alleen.

[0:21:34] En voorzitter, het gaat niet om die mix. Het gaat gewoon om kernenergie waar de VVD nu de hitte denkt op in te zetten voor de wenst denken dat dat nog steeds kan. Maar goed. Het uranium raakt gewoon op. Dus het is. Dit is het is echt een waardeloos verhaal.

[0:21:48] Manuel Jacobs,

[0:21:51] Voorzitter, ik wou nog even terugkomen op Urgenda. Want op een belangrijk punt heb ik die heer ergens niet gehoord.

[0:21:57] We weten dat de linkse partijen graag een extra kolencentrale vervroegd willen sluiten en heeft ergens in de krant heel stoer gezegd van nou dat willen we niet. Dat is symboolpolitiek. Want die C O twee uitstoot gaat verschuiven naar het buitenland heeft geen nut. Ik denk dat de uitspraak van die er ergens zelf symboolpolitiek is want laten we wel wezen. De VVD zelf is ook voor sluiting van alle kolencentrales in tweeduizend dertig en de VVD heeft ingestemd met de beperking van de productie van de kolencentrales. Om aan dat Urgenda vonnis te voldoen en deelt hier ergens dan de mening dat dat allemaal ook symboolpolitiek is dat eigenlijk het hele klimaatakkoord symboolpolitiek is enerzijds omdat Nederland dat hele kleine landje mondiaal gezien nog geen deuk in een pakje boter slaap en anderzijds alles wat Nederland doet wordt elders ter wereld compleet teniet gedaan. Kijk alleen al naar die zes, honderd kolencentrales die in Azië worden bijgebouwd.

[0:22:59] Nergens.

[0:23:01] Nou, nogmaals, wat de rest van de wereld doet. Dat is belangrijk. Dat betekent dat wij ons beleid verstandig moeten voeren, zodat we doen, zodat ook een C O twee emissies omlaag gaan tegelijkertijd als mijn buurman een zak vuil op straat gooit betekent niet dat ik het ook ga doen. Dus we kunnen we altijd zorgen dat wij.

[0:23:17] We gaan verduurzamen. Dus die de generatie van de Jacobs volg ik niet over de kolencentrales. We hebben afgesproken met elkaar dat de overgebleven kolencentrales sluiten uiterlijk in tweeduizend dertig, tweeduizend dertig is gekozen in het kader van hoeveel kost het worden? Ze leveringszekerheid hebben we voldoende alternatieven. Er wordt ook gekeken voor een vrijwilligers sluiting van een andere kolencentrale.

[0:23:37] Wat wij gezegd hebben is als je daarbovenop nog dit jaar een andere centrale besluiten met alle kosten die daarbij komen kijken zonder duurzaam alternatief. Dan heeft dat niet. Onze voorkeur is onze uitleg. Dus dat is een stuk genuanceerder. Als u het overbrengt.

[0:23:52] Bos. Voorzitter zegt hier ergens. Ja, we moeten verstandig doen. Maar als je nou eens even heel normaal en logisch nadenkt dan is het toch waanzin dat we die paar kolencentrales in Nederland die tot de modernste en schoonste ter wereld behoren ga sluiten uiterlijk in tweeduizend dertig. Oké, terwijl er in Azië zes, honderd worden bijgebouwd. Dat heeft toch mondiaal gezien geen enkel nut. Dan ben je toch al die miljarden aan het weggooien. Als het al een klimaateffect heeft dan wordt het toch elders ter wereld compleet tenietgedaan. Dat moet ergens toch met mij eens zijn. En dan voorzitter concrete vraag. De VVD zegt dus tegen vervroegde sluiting te zijn van een extra kolencentrales. Wat gaat de VVD nu concreet doen. Gaat hij kabinet oproepen om daarvoor te zorgen dat die kolencentrale niet gesloten wordt. Gaat hij dadelijk een motie indienen of als ik dat dadelijk doe gaat hij daar dan voor stemmen. Wat gaat de VVD nu concreet doen om die centrale echt open te houden.

[0:24:54] Kijk eens!

[0:24:57] Ten eerste er is al een vrijwillige tender om een kolencentrale te sluiten

[0:25:02] die procedure steun die loopt nu waar het ons om gaat is een tweede centrale dat die niet dicht moet gaan op dit moment. We wachten af erop. Minister blok heeft ook al aangeeft dat het niet kan. Dus wat dat betreft is er nu nog geen sprake van. Dus ze wachten af als een gaat worden. Dan kun je met elkaar gaan praten van wat gaat er gebeuren. Wat gaat onze inzet zijn we op dit moment is er nog geen sprake van. Het was een plan wat in de media is neergezet op dit moment door een aantal partijen die zitten. Ik kan overal op reageren en overal moties op gaan indienen, maar het heeft niet veel zin als het niet gaat gebeuren.

[0:25:32] De Eerdmans,

[0:25:34] Je aanvraag voor mijn vrouwen. Tennissen.

[0:25:36] Is hij op de Eerdmans? Dat is niet het gebruik.

[0:25:39] Zij begon een aanval op de.

[0:25:42] Dat klopt. Maar je kunt niet interrumperen op iemand die geen termijn heeft. De heer ergens is nu is het termijn gehad. Dan had je moeten interrumperen toen zij sprak of moeten we moeten wachten tot de tweede termijn. Dan kunt u, mevrouw.

[0:25:55] Een aanval hier op een thema. Dan kan ik dat mag ik daar toch.

[0:25:58] De afspraken zijn interrupties bij degene die het termijn houdt

[0:26:04] en dat kan u te.

[0:26:05] Ik ben nu aan de beurt.

[0:26:08] U kunt inderdaad u die eigen termijn iets zeggen over mevrouw Teunissen. Ja. Maar voordat ik u het woord geeft. De heer heeft nog wel een interruptie aan de je ergens.

[0:26:18] Ja. Dankjewel. Voorzitter, allereerst. Ik was heel blij met het antwoord van de heer Erkens op de heer Kox en vraag dat ook Nederland zijn eigen straat schoon moet houden. Nog even los wat er aan de andere kant van de grens gebeurt. Maar ik heb een ik heb zelf een vraag aan de heer Erkens en een hele korte een hele concrete over het Urgenda vonnis want vindt de heer Erkens en en vinden VVD of

[0:26:47] we wel recht moeten doen aan dit vonnis en dat dat het fundament is en blijft van onze rechtsstaat vinden in de heer Erkens dat we dat we recht moeten doen aan dit vonnis.

[0:26:59] Ergens.

[0:27:01] Een ander blijven hetzelfde ook als mevrouw tennissen de is een uitspraak van de rechter. Het kabinet gaat ermee aan de slag. De hebben ze ook aangegeven en we wachten de uitwerking van die maatregelen af.

[0:27:10] De uitspraak is helder.

[0:27:12] Hebt.

[0:27:16] Voorzitter, ik zou je ergens willen vragen wat doet de heer Erkens als de kat die als het kabinet niet met een sluitend plan komt.

[0:27:24] Zeg, zal de heer Erkens dan ook de kan kiezen van de partijen die zeggen van afspraak is afspraak. De rechter heeft een uitspraak doen gedaan beleven in de rechtsstaat en daar moeten we aan voldoen.

[0:27:40] We wachten de uitwerking van de maatregelen af omdat het kabinet zoals al meerdere keren aangegeven. Ik snap het. De heer Bauke zoekt naar een ander antwoord, maar het antwoord blijft hetzelfde hierop. En ja, we kunnen nadere uitwerking bij de kamer binnenkomt de debat verder voeren met elkaar.

[0:27:54] Bauke.

[0:27:55] Ik stelde net een simpele vragen. Voorzitter, vindt de heer Erkens dat het het

[0:28:04] de rechtsstaat de het fundament is en blijft volgens mij is het antwoord op die vraag heel simpel. Ik weet wat mijn antwoord daarop is. Maar ik heb het antwoord nog niet gehoord van hier ergens. Ik probeer het nog een keer.

[0:28:15] Het.

[0:28:16] De de VVD vindt de rechtsstaat ook van belang. Meneer Bauke hoeft zich geen zorgen te maken.

[0:28:22] Ik wilde de heer Kox vragen of hij even het voorzitterschap overneemt, zodat ik nog zelf een interruptie kan plaatsen in de richting van.

[0:28:31] Jazeker. Dan geef ik nu het woord aan de heer van der Lee

[0:28:34] dankzij groenlinks.

[0:28:36] Zou toch de je ergens willen vragen of die het spreekwoord kent een ezel stoot zich niet tweemaal aan dezelfde steen. De WD was met vele in de kamer verontwaardigd over het feit dat Nederland tweehonderd miljoen euro moest betalen aan de Denen omdat we onze verplichting in het halen van het aandeel hernieuwbare energie niet op tijd hebben gehaald,

[0:28:55] is de VVD nu willens en wetens bereid om het risico te nemen tegen een nieuw groot bedrag aan te lopen dat betaald moet worden, omdat het commitment

[0:29:08] niet wordt nageleefd wie het legenda vonnis uit te voeren. Zes jaar geleden

[0:29:13] zij de regering al. We gaan het vonnis uitvoeren hebben om juridische redenen procederen waardoor we gaan het vervolgens uitvoeren. Tweeëntwintig, honderd dagen geleden.

[0:29:24] Waarom neemt de WD willens en wetens opnieuw zo'n risico.

[0:29:30] Lakens.

[0:29:31] Ik vind het ook een versimpeling van de feite meneer van de leden vind ik jammer. De is een pakket aan Urgenda maatregelen genomen. Onlangs is in de senaat nog de productiebeperking voor de kolencentrales aangenomen. Die wet is een stuk later aangenomen dan gepland. Ook door het kabinet en ook dan voornemens was en die maatregelen lijken waarschijnlijk niet voldoende te zijn. Het kabinet gaat nu de slag met meer maatregelen die wachten we ook af van onze ook van belang het niet geld wilde naar het buitenland gaat, omdat de onze doelen moeten afkopen, maar we willen het wel een slimme en verstandige manier doen met die doelen voor tweeduizenddertig altijd in het oog.

[0:30:05] Een vervolgvraag van van de niet. Nee, dan geef ik het voorzitterschap aan.

[0:30:09] De terug Dankuwel. Dan geef ik het woord wanneer Eerdmans die zijn termijn nu kan starten.

[0:30:16] Dankuwel. Ik kom dichterbij microfoon. Voorzitter, de toekomst van de energievoorziening is een belangrijke een groot debat houdt houdt veel mensen bezig en dat is ook onderzocht en mee beginnen. Het rapport van tel van afgelopen week waarin gevraagd wordt aan de Nederlanders. Wat wilt u met de klimaatverandering. Wat wilt u met de energietransitie blijkt dat veel Nederlanders

[0:30:40] grosso modo zit te wachten op adoptie van het van klimaatverandering in plaats van inzetten op klimaatmaatregelen binnen het beleid om C O twee te reduceren, ongeacht wat je ervan vindt, zegt men. De populairste energiebron is kernenergie en voor wind met twaalf procent en biomassa. Met één procent blijken dus extreem impopulair te zijn. Kijk je naar als je nou vergelijk mensen vraagt wie een windturbine voor de deur of een kerncentrale in het land, zegt achtenvijftig procent. Voor een kerncentrale zijn er slechts achtentwintig procent voor het plaatsen van een winter windturbines in het hele land en met windparken. Kom je ook op een score van achtenvijftig procent versus negenentwintig procent voor in het voordeel van van de kerncentrale aardgasvrij. Ook een belangrijk onderdeel moeten we allemaal van het aardgas af. Zeventig procent

[0:31:29] vind dat helemaal geen goed idee. Slecht tot zeer slecht en het laatste is dat zestig procent van bevolking niet meer dan vijfentwintig euro wil uitgeven aan meer betalen voor klimaatbeleid. Wat vindt de staatssecretaris van deze cijfers en een onderzoek onder onder alle Nederlanders objectief en repetitief gehouden. Hoe kijkt u naar tegelijk naar de scepsis van Nederland. Zie je ook dat een bedrijf als Shell vandaag in de krant heel veel geld wil uitgeven aan overgang van fossiel naar bio en hetgeen denk ik toe te juichen is, mits dat niet ertoe leidt dat wij allemaal op kosten worden gejaagd. Bij de benzinepomp zeg ik altijd plus. Ik hoop niet dat Shell heel de Noordzee vol zit met met windmolens. Maar je ziet wel degelijk een commercieel succes kan zijn omdat er een overgang aan zit te komen met de grote vraag is het volk ons ons Nederlandse publiek zit niet te wachten op torenhoge kosten voor minimaal resultaat. Daar heb ik al eerder over gehad. Water ging om de de klimaatdoelen. Kortom, hoe kijkt u, naar ik ken nu ook als van de vd in de zin van een commerciële commerciële tante misschien omdat u denkt ook in het zakelijk succes van dingen en dan zul je toch moeten vaststellen dat het infuus leggen van maaltijd van mensen in plaats van het kunnen overlaten aan de markt waar dat kan niet een veel nuttiger ontwikkeling is dan decor is een rapport dat gisteren gepresenteerd werd over het aardgas vrijmaken van de gebouwde omgeving loopt totaal in de soep.

[0:32:59] Het hele project strand Maarten van Poelgeest zegt ook in de krant geloof vandaag. We gaan een belasting heffen op aardgas. Want het is gewoon niet rond te breien. We gaan het gewoon niet redden.

[0:33:10] De bontenbal voor een interruptie,

[0:33:12] Dank u. Voorzitter, ik vermoed dat we nog wel vaker in het debat zullen zitten

[0:33:18] en ik zou het mooi vinden als een debat ook echt een gesprek is waar we standpunten uitwisselen. En dan is denk wel goed om te weten waar partijen staan en we hebben een aantal debatten gehad. Ik ben gewoon echt oprecht benieuwd hoe u vanuit jaar eenentwintig en ik vind het goed dat u als kleine fractie bij dit soort debatten steeds aanwezig bent op dat de werkbelasting vrij groot is hoe gewoon aankijkt tegen tegen klimaatproblematiek. Vindt u dat iets wat we serieus moeten nemen met de bijbehorende, ambitieuze doelstellingen stellingen.

[0:33:50] De.

[0:33:53] Volg die daarin toch de klimaatwetenschap niet want dat is voor mij wel belangrijk hoe ik het debat met die kan voeren. En want ik weet wat wat ik aan u heb op dit punt.

[0:34:01] Eerdmans. Ik zie mezelf als een klimaat realist. Ik zie ik zie dingen veranderen. Ik denk dat dat fossiel. Uiteindelijk gaat eindigen dat dat een toekomst model is waarin we overgaan naar andere vormen van energie voorziening. Maar ik geloof niet dat wij in Nederland. Dat heb ik al vaker gezegd in ons eentje het Parijse klimaatakkoord gaan gaan gaan redden. Daar zie ik. Sterker nog, een zie ik veel belastinggeld naar honderd miljarden in een put verdwijnen de groene grabbelton, zoals ik het noem, waarbij het effect nul komma nul nul komma nul nul nul voor het klimaat voor de temperatuur stijging en dan denk ik jongens pas op de plaats. Kijk naar de haalbaarheid van dingen effectiviteit en het rendement en dus ik geloof niet in dat het hele land moeten vol zitten met windmolens of met zonnepanelen of parken. Maar ik vind het prima als mensen zeggen ik heb zonnepanelen op het dak als mensen daarvoor kiezen. Ik vind de de manier waarop en dat doet met name links en u meedoet aan het de over planten van van allerlei maatregelen waar we van merken ook van zelfs linkse wethouders. Het werkt gewoon niet zonder dat er heel veel geld bijkomt en het kan van de mensen zelf zijn, zoals in Rotterdam worden ze gewoon van het gras gehaald zal betalen. De meneer vrouw. De wethouder heeft mij nog nooit kunnen vertellen in Rotterdam. Wie zoete lieve Gerrit. Je gaat dit allemaal betalen. Nou dat zijn wij met z'n allen of de belastingbetaler of de of het rijk of weet ik wie er is gewoon een gapend gat tussen het realisme denk ik van wat helpt. En wat is nuttig ten opzichte van de vaten familie fatalisme van heel veel mensen ter linkerzijde die ons uitstorten dat de wereld vergaat. Als wij niet duizend miljard stoppen en een Climate put.

[0:35:36] Die hebben onderbouw.

[0:35:38] U zegt nu heel veel dingen tegelijkertijd dus dus u weet voor mij ook dat ik voor effectieve realistisch klem klimaatbeleid ben. Tegelijkertijd ben ik ook voor ambitieus klimaatbeleid, omdat ik onder de als ik de wetenschap volg, dan zullen we als wereldgemeenschap bij dus niet alleen. Ik snap dat.

[0:35:56] Maar er is gewoon een klimaatprobleem en en is mijn vraag ook aan u zou zijn van vindt u wel dat we met z'n allen een een gecoördineerde mondiale actie moeten proberen om het klimaatakkoord van Parijs te halen want

[0:36:11] ik zou ook heel graag willen dat klimaatverandering niet bestond, maar de wetenschapper in mij. Ik lees de IPCC rapporten. Dat zijn goede verhalen door een wetenschappelijke gemeenschap die er goed over na heeft gehad. Ik ga daar niet omheen lopen en ik zou het om vorm van luier politiek vinden als u dat wel deed. Kijkt u denkt vanuit een een conservatief kader. Dus een bepaalde elementen. Daar denk ik op dezelfde manier over en is het aantal conservatieve elementen ook in het CDA zou ik zeggen. Het gaat over het behoud van dingen. Het bewaren. Het woord conservator. Daar zit bewaren in. Maar je zou namelijk ook een hele lijn van uit het conservatisme als politieke filosofie kunnen voeren. Om aan milieubehoud doen er dus iemand als Roger gluten en of John Carré. Het zijn filosofen die vanuit Tibet daarover hebben nagedacht. Dus zou je ook bereid zijn om vanuit de conservatisme als politieke filosofie na te denken over klimaatbeleid. Wat echt werkt.

[0:37:09] Ik vind het mooi de diepte. Maar ik wil wel vragen om de in drugs ietsje bondige te doen.

[0:37:16] De Eerdmans,

[0:37:17] Eenentwintig staat ingeschreven bij de kamer van koophandel als de conservatieve liberalen. Wij zijn liberaal en en conservatief tegelijk en dat kan dan zijn in ieder geval op onze website. Beide kampen aan je trekken kunnen komen. Heel verhaal kennen, kunnen we verder diepte ingaan. Ik geloof niet dat Nederland in zijn eentje dit probleem gaat oplossen. Daar komt het in feite op neer en ik geloof wel dat we gaan veranderen. Dus we gaan niet blijven, zoals nu is dat is ook zo. Maar ik geloof ook niet in een land vol met windmolens waar we de mensen op vierhonderd meter afstand. Een

[0:37:46] turbine van euromast gaan neerzetten. Een lelijke betonnen blik wat niet af te breken is wat in de verste verte niet kan het duurzaam is dat dat zie ik gewoon niet vormen en nog de Noordzee vol met die dingen. Ik waak daarvoor. Dus kijk daar vind je me gewoon niet aan uw zijde. Maar ik geloof wel dingen veranderen. Maar dat moet geleidelijk gaan. Dat moet niet want hier komt net zegt zes, honderd van die ouwe vieze kolencentrales worden in Azië neergezet. Momenteel gaan wij hier stoeien over het sluiten van een is niet in verhouding en we betalen de Parijs en daar moet op gelet worden want dat kunnen we niet aan de politie uitgeven. Geef het niet aan de zorg uit niet aan al die andere zaken uit die wij ook zo belangrijk vinden en dan moet je eerlijk durven zijn in plaats van maar zeggen van miljarden die kant op zonder rendement. Dat vind ik gewoon niet verantwoord.

[0:38:34] De Thijssen ook nog niet op.

[0:38:37] Ja nog wel even een interruptie. Want meneer Eerdmans. Waarom is het toch allemaal altijd zo negatief.

[0:38:42] De elektriciteitsprijzen nu in Nederland voor de industrie zijn lager omdat de windenergie op zee hebben

[0:38:47] zonder subsidie zijn we beter af zijn. Een energieneutraal huis want heb je geen energierekening meer

[0:38:53] kan je ook beter af zijn. De total cost of ownership van een elektrische auto voor zakelijke rijders is nu voordeliger dan van fossiele auto dus zelfs als je klimaat wel of niet belangrijk vindt en of je het wel of niet. Onzin vindt ook financieel zijn er nu al door het verstandig beleid of stukjes van het beleid worden gevoerd is zijn we gewoon beter af en door de ontwikkeling die we gedaan hebben. Ja. Meneer bontebal. Ik kan ook complimenten geven. U bent tot de helft gekomen van uw doelstelling. De andere helft. Daar zitten we hiervoor

[0:39:20] en meneer Eerdmans van ook nog een vraag aan u. Dus kan het wat optimistischer en laten we een kijken daar waar het knelt want daar moeten we dan ook oplossingen voor bedenken die windmolens waar teveel weerstand tegen is. Er zijn ook veel windmolenparken waar mensen heel blij zijn met die windmolenparken en een vraag aan de is wat zijn de kosten van de gevolgen van klimaatverandering eigenlijk en kunnen veroorloven om klimaatverandering maar gewoon op hol te laten.

[0:39:41] De Edmond,

[0:39:43] Ik ben niet optimistisch over het klimaatbeleid. Dat is juist het probleem. Ik denk dat de mensen op Zuid in Rotterdam. Als u daar naartoe gaat zich aan aan de pvda vragen wie gaat dan mijn elektrische keuken betalen? Mag ik dat ook graag horen? Is dat ook uw winstmodel dat die mensen dat allemaal uit de flappentap te trekken mee komt misschien nog een belasting van meneer van Poelgeest bij. We zien en weet je. We zien mensen met angst en beven bij de pompen staan straks als ze niet elektrisch gaan rijden worden ze gestraft. Dus er is. Ja, er is veel zorg in Nederland. Ik lees je de resultaten voor van Maurice de hond die liggen er niet om. En heb je ook rekening mee te houden in plaats van de de bubbel van de pvda en groenlinks zijn er inderdaad mensen buiten die bubbel die helemaal niet rondkomen. En inderdaad bang zijn voor veel gevolgen. Dat zijn niet de geval die u ziet namelijk van meneer elk oor zie de daadwerkelijke gevolgen van wat krijg ik aan voor mijn neus hier zometeen een turbine van tweehonderd meter of mag ik weer gaan bloeden voor deze ambitie, terwijl de weten. Één ding zeker ook als Nederland aan alle voorwaarden voldoet. Alle voorwaarden van het klimaatakkoord. Parijs. Dan wordt het effect met nul komma nul nul nul nul graden bereikt. Dat is k KNMI proef zal ik zou ik willen zeggen Sorry met dat soort verhalen moeten niet aankomen. Dat is gewoon de mensen. Rad voor ogen dragen. Het gaat heel veel geld kosten en de vraag is waartoe leidt.

[0:40:58] Man. De heer Eerdmans vervolgt zijn betoog.

[0:41:02] Fijn dan zijn we aanbeland na de heer van Poelgeest bij de toekomst van de voorziening. Kijk dan gaat het over de kolen natuurlijk de wet wet kolen een verbod op kolom tweeduizend negentien met een wijziging de op aangenomen. Maar dat betekent dus dat wij de Nederlandse moderne code industrie de nek omdraaien,

[0:41:21] terwijl de plannen in het buitenland gigantisch zijn in één pennenstreek. Onze moderniteit worden vernietigd. Graag een reactie daarop van vindt u niet die verhouding absurd. Het verhaal van de zes, honderd kolencentrales in Azië met tegenover de moderne industrie van Nederland dan de windturbines. De Raad van State heeft een behoorlijke uitspraak gedaan, namelijk.

[0:41:43] Sorry. Er moet een beoordeling worden gemaakt voordat je die dingen plaatst. Wat vindt u van en ik heb er al Kamervragen over gesteld aan u natuurlijk. Maar welke gevolgen ziet u voor de huidige ontwikkelingen en kunnen kan die uitspraak ook rechtsgeldigheid betwisten van de al geplaatste windturbines. Wat betekent kortom, voor de wind turbines in Nederland dat de Raad zegt Sorry had ze niet mogen plaatsen.

[0:42:02] Milieu,

[0:42:04] En wat vindt u ervan als gemeentes nu massaal zelf met eigen normen gaan lopen rommelen en hobbyen. Dan kom ik aan het einde. Voorzitter, er is een onderzoek van het Leids universitair medisch centrum gedaan. Tien procent van de mensen rondom een wint molen heeft slaapproblemen.

[0:42:20] Dat is een tien in uw brief staat dat er tot nu toe al zevenduizend mensen ernstige geluidshinder hebben van windturbines op de hele rest operatie nog moet volgen. Dus dat gaat echt alleen maar toenemen. Erkent u dat het tot veel leed leidt in de huiskamers misschien klein leed voor voor u. Maar het is wel groot leed voor de mensen en dan tot slot, voorzitter, elektriciteitsbehoefte hebben de brief gelezen en van de stuurgroep extra opgaven nog een extra behoefte oplopen tot vijfenveertig uur. Dat gaat om opwekken op zee en ziet u nou wou dat het landschap misschien wel ten onrechte vernietigd wordt. Als je ziet dat zij hem op zee kan je dat ook tegen windmolens op zee

[0:43:03] windturbines. Maar in die zin maak je het nog moeilijker als je je zegt naam in plaats van op land, terwijl ze ook op zee hadden gekund.

[0:43:10] Dan denk ik als je ze dan toch plaats zet ze op zee en niet op land als die keuze. Daar is en tot helemaal. Tot slot hebben de wethouder van doorninck in Amsterdam. Die zegt we gaan de mensen die de bedrijven die aangesloten op de overbelast Amsterdamse op het Amsterdamse net die moeten we eerst zelf vragen om te verduurzamen voordat ze worden aangesloten. Dat vond ik een hele mooie dus iedereen moet van het gas af en het alternatief is. Er wordt niet aangesloten.

[0:43:36] Dat is een dreigement van van groenlinks in de hoofdstad graag reactie van de staatssecretaris op die idioten fratsen in de hoofdstad voorzitter. En dan ook het voor nu even hierbij.

[0:43:47] Dankjewel.

[0:43:49] Dank dan is het woord aan de heer Bauke namens D zesenzestig.

[0:43:55] Dankuwel. Voorzitter en voorzitter. Voor mij is urgentie vandaag het onderwerp dat ik in de

[0:44:04] schijnwerpers wilt plaatsen en dat doe ik niet met heel veel plezier, maar omdat het moet bezien. De beelden van de verzengende hitte in Canada

[0:44:14] temperaturen tot negenenveertig graden.

[0:44:17] De beelden in Californië

[0:44:19] in Cyprus en zelfs in Noorwegen, waar het

[0:44:22] normaal cool is. We zien de beelden en we kunnen wat ons betreft niet wegkijken. Het klimaat verandert

[0:44:31] en de aarde warmt op en je hoort heel vaak zeggen. Ja maar is dat wel bewezen. Ja. Je ziet nu zelfs het uitgelekte IPCC rapport. Dat zegt het gaat sneller

[0:44:44] en het gaat gepaard met onomkeerbare stappen

[0:44:49] en ik vind het ook onverantwoord van ons en ik zeg bewust ook ons want ik zit nu ook in de politiek.

[0:44:57] Ik vind het onverantwoord van de politiek dat we te weinig doen want er staat teveel op het spel en daarom vraag ik vandaag de aandacht voor het klimaatdoel dat eigenlijk al achter ons ligt

[0:45:10] het twintig, twintig doel van vijfentwintig procent. Laten we niet dezelfde fout maken

[0:45:16] en het doel van twintig, dertig, dat nu nog niet in zicht is ook straks niet halen. Voorzitter, ik heb drie, drie punten die ik wil maken. Eerste punt is Urgenda. Ik heb het al heel vaak gezegd. Het kabinet is demissionair, maar klimaatverandering is dat niet. De rechter heeft een uitspraak gedaan en heeft bepaald dat we vijfentwintig procent moeten reduceren per twintig, twintig. De eerste rechterlijke uitspraak dateert van tweeduizend vijftien. Dat is zes jaar geleden en dan kun je klimaatverandering een belangrijk onderwerp vinden of niet.

[0:45:52] Maar dit gaat over onze rechtsstaat over als we met elkaar een afspraak gemaakt hebben dat we ons daar ook aan houden want ik kan het niet uitleggen aan de een zat straat. Sorry. Voorzitter, ik kan het niet uitleggen aan de mensen op straat dat zij zich wel aan de regels moeten houden die we met elkaar hebben afgesproken. Maar dat de staat dat niet doet en dat we hier keer op keer met elkaar daarover vergaderen. Zes jaar lang elke keer te horen krijgen. Nou we hebben nog een zomer nodig. De maand augustus ga ik plannen maken het. Dat is gewoon niet meer uit te leggen.

[0:46:28] Mijn vraag aan de staatssecretarissen. Daarom is ook

[0:46:33] kom zo snel mogelijk met een plan om het doel dit jaar nog wel te halen. En neem daarbij ook de mogelijkheid mee om die extra kolencentrales te sluiten.

[0:46:45] Hij staat bij ons bovenaan de lijst. Waarom. Omdat dit een maatregel is waar je grote klapper mee kunt maken. Maar er zijn nog meer maatregelen nodig.

[0:46:54] Je ergens zullen interrumperen.

[0:46:57] Dank u. Voorzitter er nog veel kolibrie kolencentrale die sluiting. We hebben ook al eerder in dit debat erover gehad. Los van het feit dat er ook gewoon mensen werken los van het feit dat daar misschien deel van de uitstoot over de grens van plaatsen. Los van het feit dat het ook veel geld kost.

[0:47:11] Hoe ziet die als voor zich. We zitten nu in juli.

[0:47:15] U zou het besluit tot sluiting nemen zeg maar die reductie moet dit jaar nog behaald worden.

[0:47:20] Wie die centrale is niet van vandaag of morgen dicht onderhandelingen aan vooraf. Er is compensatie voor nodig. Dus ziet u het plan ook als haalbaar. Hoezo. Die centrale op tijd dichtgaan dat we in de resterende maanden van dit jaar.

[0:47:31] Voldoende reductie behalen,

[0:47:33] Om te komen tot worden voorgesteld.

[0:47:36] Bauke.

[0:47:37] Ja. Dankjewel. Voorzitter, ik vind dit wel een heel mooi trucje dat de heer Erkens die toepast. Want ik pleit. Ik ben op eenendertig maart begon in deze kamer en een van eerste pleidooi was komt met een plan om de doelen te halen. En nu krijg ik te horen dat ik moet uitleggen wanneer die kolencentrale dicht moet en hoe dat precies moet. Ik roep vooral het kabinet op. Ik zeg daarbij wel. We hebben gekeken wat zijn de effectieve maatregelen en bovenaan komt de sluiting van de kolencentrale. Maar mijn oproep is kabinet. Doe uw werk.

[0:48:11] Ergens.

[0:48:12] Ik snap het antwoord van heer balkon. Maar ik vind het ook te makkelijk deels van het hele dilemma wat geschetst is in dit debat. En waar ook de regering zit is dat er maatregelen genomen zijn. Er zijn weinig maatregelen die dit jaar effect kunnen hebben. Daar keten regeringen in. Wat kun je nu nog doen en het het gaat over de resterende zes maanden van dit jaar. Dus Vandaar mijn vraag hoe u kunt zeggen dat de regering actie moet ondernemen, maar het is wel moeilijk om die acties te vinden waarmee we dit jaar koste wat kost die zekerheid kan hebben om dat doel te halen.

[0:48:41] Daarom zeggen wij ook. Kijk naar twee duizend dertig keek welke maatregelen naar voren genomen kunnen worden, welke maatregelen goed zijn, maar ga niet drastische dingen doen waarmee we waarschijnlijk ook nog het doel voorbijschieten het niet gaan halen die ook nog veel geld kosten en dat is mijn vraag ook een die herbouw van heeft hij die zeker.

[0:48:55] Met die maatregel wel.

[0:48:58] Heer Bauke.

[0:49:00] Meneer Erkens die begon zijn tweede interesses vervolgvraag met. Ik vind het te makkelijk. Weet u wat ik te makkelijk vindt dat het kabinet nog steeds niet met een plan gekomen is. Terwijl Urgenda een stichting een lijst van vierenvijftig maatregelen heeft voorgesteld jaren terug aan een aantal partijen in deze kamer zelf vanuit de kamer aan het stoeien is met wat kunnen wij doen om onze klimaatdoelen te halen

[0:49:29] en de heer Erkens zelf niet met een oplossing komt, maar wel afschiet waar anderen mee komen. Is dat vind ik makkelijk.

[0:49:36] Dat vind ik makkelijk.

[0:49:40] D. Bauke vervolgt zijn betoog

[0:49:43] Dankuwel. U kunt niet meer ergens interrumperen. Nee Sorry. Dit zijn de regels in dit huis.

[0:49:50] Dit weer.

[0:49:51] Love you learn voorzitter klimaatdoel van twintig, dertig is met tweede punt, want naast het Urgenda vonnis moeten we ook de doelen van het klimaatakkoord van twintig, dertig halen. Met het huidige pakket van maatregelen wordt het twintig, dertig doel van negenenveertig procent niet gehaald, laat staan het Europese doel van vijfenvijftig procent dat brede steun heeft van deze kamer om te voorkomen dat het halen van de doelen van twintig, dertig in gevaar komt, moet dit kabinet de komende maanden aan de slag om onze industrie en onze energiesector te helpen schoner worden en ik ben ook echt oprecht blij. Dit dit is zeker geen sneer als ik als dat zo opgevat zou kunnen worden dat CDA en VVD anderhalve week terug met het bericht kwamen een groene industriepolitiek voor te staan. Ik denk dat dat wel echt de weg is weg is die we met elkaar ontmoeten. Ik ben ook echt heel blij dat daar brede steun voor lijkt te ontstaan, want de aanleg van wind op zee moet versneld. Tegelijkertijd moeten we ervoor zorgen dat onze industrie die schone energie ook kan gebruiken en daarom denk ik dat we nu echt moeten starten met het aanleggen van leidingen voor groene waterstof en voor andere vormen van schone energie. Mijn vraag aan de staatssecretaris is of het ministerie al in beeld heeft wat er de komende vier jaar nodig is om die infrastructuur toereikend te maken en om ervoor te zorgen dat we de industrie ook echt op weg helpen om schoner te worden. Voorzitter, een dit moment derde punt

[0:51:36] de ressen

[0:51:37] en de doelen die we met elkaar gesteld hebben voor de voor de rest.

[0:51:45] We hebben gezien dat onze fossiele energievoorziening waartoe dat leidt de de brand van de pijpleiding in de golf van Mexico. Die laat zien waarom we af moeten van fossiele energie en ik ben daarom ook echt verheugd om te zien hoe de regionale energietransitie nu vormgegeven wordt. Er is heel hard gewerkt de afgelopen maanden op regionaal en op lokaal niveau. Ik heb veel van onze regionale bestuurders en vertegenwoordigers gesproken. Het is niet makkelijk. Het is het is het is ingewikkelde klus. Maar je ziet dat er een potentie van vijfenvijftig terawattuur ligt. Het is een concept. Maar het laat zien dat er meer mogelijk is dan vijf, vijfendertig Terra natuur en

[0:52:32] ik ben benieuwd van de staatsecretaris te horen hoe zij tegen de begrenzing van vijfendertig terawattuur aankijkt. Als er draagvlak is voor meer dan vijfendertig terawattuur hernieuwbare energieopwekking ondersteunt. De staatssecretaris dat dan ook bijvoorbeeld bij de SD plus plus subsidie. Het is een. Het is een hele open vraag omdat ik opzoek ben naar wat zijn de mogelijkheden. En hoe kijkt de staatssecretaris daaraan daarnaar? Voorzitter, ik sluit af. We zien de gevolgen van de klimaat crisis. Ik vond dit ik en ik vind het de komende jaren ook echt onze plicht om daar aandacht aan te besteden. We kunnen niet wegkijken en ik roep de staatssecretaris dan ook echt op om ook de komende maand deze zomer te gebruiken om te doen wat nodig is om onze doelen te halen. Dankuwel.

[0:53:24] De heer.

[0:53:26] Eerdmans heeft nog een interruptie en daarna de Ierland. Als ik het goed deed.

[0:53:29] Dank u. Voorzitter, ik wou even omhoog en de mijn helikopter bontebal bij mij deed naar de heer Bauke van de vraag want we zitten met een klimaatakkoord inzicht. Er staat veel op het spel. Oké oké. Stel dat dat stellen we vast. Er komt van alles op ons af en dat heeft veel invloed op op bedrijven op bewoners op corporatie enzovoort kijkt die fossiele brandstoffen lijken me eindigen in. Wij hebben het idee van kernenergie. Misschien denkt u daar anders over dat dat is dat is een omwenteling die schade. Maar de tweede punten opwarming. U noemt de hittegolven. U noemt de temperatuur schommelingen het klimaatprobleem.

[0:54:03] De.

[0:54:04] Hoe zal ik hem vragen? Denkt u dat? Wat zal de bijdrage van Nederland zijn

[0:54:09] bij de opwarming van de aarde.

[0:54:12] Welke.

[0:54:14] Stop de vraag wanneer Eerdmans heel goed.

[0:54:16] Kijk het is inderdaad een illusie om te denken dat wij het in ons eentje kunnen en daarom zegt D zesenzestig ook het klimaatakkoord van Parijs is heel belangrijk is leidend. We moeten hele heldere afspraken maken in Europa. Daar staan we ook voor. Kent u ons ook van en tegelijkertijd moeten we in Nederland de verantwoordelijkheid nemen om ook de leiding te pakken om klimaatverandering tegen te gaan. Dus het argument van onze bijdrage is zo klaar als we alles op alles zetten en in twintig, vijftig op nul uitkomen. Dan nog hebben we nauwelijks als Nederland iets gedaan om klimaatverandering tegengaan. Dat is een dat is een non argument, want wij moeten met z'n allen gaan lopen en niet op elkaar wachten. Dus je kunt niet zeggen weet je wat het moet in China gebeuren want daar vindt de grootste uitstoot plaats. Nee, het moet in China gebeuren en het moet gebeuren en ook nog snel.

[0:55:15] Ja maar kijk maar.

[0:55:17] Sorry.

[0:55:19] Het hoeft niet maar het hoeft niet de maar het is misschien wel nuttig mee en level playingfield is het niet. Dat zou volgens mij ook nooit gaan worden en dat maakt het ook zo pijnlijk voor de het de gedachte achter welke inspanningen wij verrichten en de kosten die we maken ten opzichte van de resultaten en daar ben ik toch wel erg gevoelig voor dat ik denk ja. Daarmee gaan we een heleboel op elkaar stapelen waar fan veel mensen last van hebben en gaan krijgen ten opzichte van een minimaal resultaat. En dan kan je veel beter zit inderdaad juist wel op die andere landen die dus blijkbaar blijven vervuilen en bruinkool. Weet ik wat allemaal oude steenkoolindustrie op poten houdt bij het beste jongetje van de klas zijn honderden miljarden uitgeven niet aan onze ziekenhuizen of onze politieagenten of weet ik maar juist om. Dit is toch een bodemloze put. Ik snap uw ambitie wel heel wat ik weet dat dat oprecht is bij u dat u dat ook ziet en dat vind ik ook goed dat de politie de ideale hebben. Maar ik zie zo, zoals een een totaal helaas nutteloos vooruitzicht. Als je kijkt naar het rendement van deze totale operatie Bauke.

[0:56:23] Ik hoorde ik vraag me reageert toch wel heel graag want ik ik ik waardeer het. Laat me dat zeggen dat de heer Eerdmans mij uitdaagt en de je bontenbal beter dat ook om het debat te voeren over waar staan we nu eigenlijk voor en een voorbeeld. Daar ligt de wind op zee van wind op zee werd gezegd windmolens die draaien op subsidie. Dat heeft kort geduurd en die verdienen we aan die windmolens. Nu is het nu is het slimmer en het kost minder om energie op te wekken met windmolens dan met fossiel. Dus ik leg wat het verhaal van Eerdmans dat het geld weggooien is netjes geld verdienen.

[0:57:01] Jacobs.

[0:57:03] Ik heb een vraag die aansluiten op de vraag van de Eerdmans die balken die eindigde zijn betoog met het woord klimaat crisis en ik vroeg me af waarom hij zo selectief is. Aan het begin van zijn betoog noemde hij enkele warmte records. Kijk eens. Daar is een hitte record en daar ook. Dus kijk klimaatverandering moeten we wat aan doen. Nogmaals, de vraag waarom is hij zo selectief. Want laten we eerlijk zijn. Ik heb je wat cijfers dertig januari tweeduizend, eenentwintig was bijvoorbeeld in Nederland de koudste nacht in twee jaar een kouderecord januari tweeduizend, eenentwintig, een kouderecord in Spanje min vierendertig graden.

[0:57:41] NASA januari van dit jaar heeft gezegd dat zee ijs aan het toenemen is. Onze eigen deltacommissaris heeft aangegeven dat de zeespiegel in Nederland gemiddeld twee millimeter per jaar stijgt, zoals het al eeuwen doet en dat zal blijven doen. Geen enkele reden voor paniek, zegt hij. Dus waarom is die Bauke dan zo selectief en benoemt hij dat niet waarom continu die klimaat bangmakerij leerboeken om mensen op kosten te jagen.

[0:58:13] Voorzitter, wat de heer Koops en de PVV steeds doet en dat doen ze al jaren. Dus het is niets nieuws is wegkijken

[0:58:20] wegkijken voor een crisis die nu gewoon gebeurt en dan kan u met allerlei cijfers smijten. De de de de de de de data laat zien dat niet alleen de temperatuur stijgt in in in in in op de hele aardbol. Maar dat de effecten daarvan ook zeer negatief zijn en spreek maar met de mensen in Zuid Californië of de mensen in Portugal. Nee. Wat de Jacobs doet is wegkijken en dat kan en dat mag

[0:58:52] maar dat doen wij niet en we hebben inmiddels wel een hele ruime meerderheid van onze bevolking die zegt nee, we moeten hier iets aan doen en daar hou ik ook wel mijn drive om hiervoor te strijden uit.

[0:59:05] Dankuwel.

[0:59:07] De de pot verwijt de ketel. Want die herbouw zelf is heel selectief met de cijfers die je aandraagt.

[0:59:13] En dan is mijn vraag als je er dan in gelooft als je dat klimaatbeleid verder wilt uitrollen en heeft de heer balken het over Californië zei hij. En Portugal dat daar iets aan de hand is. Blijkbaar hoe denkt hij dan dat het klimaat beleid van Nederland daaraan gaat bijdragen. Dus Nederland is verantwoordelijk voor slechts nul komma vijfendertig procent van het totale wereldwijde C O twee uitstoot Nederland slaat nog geen deuk in een pakje boter. Dus hoe ziet hier ook al die miljarden die we in Nederland verspillen aan klimaatbeleid waar de burger gewoon voor moet betalen. Hoe gaat dat dan bijdragen aan wat de heer Bauke noemt de situatie in Californië of Portugal helder concreet.

[0:59:54] Ja. Dankjewel. Voorzitter, we hebben jaren gewerkt aan een mondiaal klimaatakkoord. Dat hebben in tweeduizend vijftien bereikt. We hebben met elkaar afgesproken dat onze dat we binnen de anderhalve graad doelstelling of in ieder geval binnen twee graden moeten blijven. Dat is wat ons betreft leiden. Dat is ook wat Nederland doet

[1:00:14] in Europees verband gaan we daar nog een stap verder. En wat mij betreft gaan in Nederland nog een stap verder. Dus mijn antwoord aan de Jacobs is dat is wat Nederland doet zowel nationaal als internationaal werken we wat ons betreft snoeihard om onze emissies naar beneden te krijgen.

[1:00:31] Dankuwel. Meneer Bauke. U heeft uw inbreng ook al voltooid. Alle vragen beantwoord. Dan is nu het woord dan de Jacobs namens de PVV voor zijn termijn.

[1:00:40] Voorzitter,

[1:00:41] vooral na deze interrupties knettergek is eigenlijk het enige woord dat ik kan gebruiken voor het klimaatbeleid, klimaat, energietransitie en alle aanverwante onzin en het hangt echt van miljardenverslindende hypocrisie en tegenstrijdigheden aan elkaar. Neem bijvoorbeeld het internationaal Energieagentschap zegt heel duidelijk de komende jaren zal wereldwijd het verbruik van gas alleen maar verder toenemen. Dit jaar met meer dan drie procent en de jaren daarna met zo'n anderhalf procent

[1:01:14] wereld. De hele wereld gaat alleen maar meer gas verbruiken. Maar hier in Nederland moet iedereen onderhandelen van de heer balken voor vele tienduizenden euro's van het gas af. Het is gewoon niet uit te leggen.

[1:01:26] En terwijl in Nederland die paar kolencentrales die we nog hebben die tot de modernste en schoonste ter wereld behoren moeten worden gesloten worden er in Azië zes, honderd bijgebouwd. Waar zijn we dan in hemelsnaam mee bezig en dan zijn er hier partijen in deze kamer zoals D zesenzestig, pvda, groenlinks noem ze allemaal maar op die zeggen dat Nederland dat hele kleine landje verantwoordelijk voor slechts nul komma vijfendertig procent van het totale wereldwijde C O. Twee uitstoot klimaatverandering moet gaan tegengegaan. Het is echt grootheid baan en tegelijkertijd oplichterij klimaat oplichterij en voorzitter werd onlangs nog in aanloop naar volledige sluiting van de kolencentrales in tweeduizenddertig. De productie van de centrales beperkt om aan dat vreselijk Urgenda vonnis te voldoen. Nu wordt er blijkbaar onder links in discussie over vervroegde sluiting van een andere centrale. Ook in het kader van Urgenda en de minister van EZ k heeft aangegeven dat dat niet kan dat dat niet zomaar kan dan wil ik ook graag de bevestiging van de staatssecretaris dat dat dan ook niet gaat gebeuren en voorzitter, dan hebben we het over een vonnis. Dat zegt vijfentwintig procent C O twee reductie in tweeduizend twintig en dat is een volgens dat leidt tot slechts houdt nu vast. Nul komma nul nul nul nul vijfenveertig graden minder opwarming en dat bedenk ik niet. Dat komt van de landsadvocaat, oftewel de staat zelf. Het is volstrekt verwaarloosbaar en praktisch onmeetbaar en hier aan aan dat vonnis is inmiddels al zo'n drie komma drie miljard euro verspild. Waar zijn we dan in hemelsnaam mee bezig en voorzitter nu wil Urgenda dus opnieuw naar de rechter stappen omdat Nederland niet verder komt dan vierentwintig en een half procent reductie in plaats van die vijfentwintig. Dus voor die niet gehaalde. Nul komma vijf procent. C O. Twee reductie kunnen we gaan uitrekenen. Maar dat komt dan neer op. Houdt u vast. Nul komma nul nul nul nul nul vijfenveertig graden minder opwarming. Een extra nul wil Urgenda een dwangsom eisen tussen de honderd miljoen en twee miljard euro. En als je dat beetje laat bezinken. Dan is er maar één conclusie mogelijk. Dat heeft natuurlijk niks meer met klimaat te maken of klimaat beleid. Dit is ordinaire geldklopperij en zakkenvullerij ten koste van al die Nederlanders die, zoals altijd hiervoor moeten opdraaien opdraaien. Dus enerzijds voor de kosten, maar anderzijds ook voor de rampzalige gevolgen. Neem bijvoorbeeld windturbines onrendabel, onbetrouwbaar horizon, vervuilend landschap, vernietigend dodelijk voor dieren, slecht voor de natuur slecht voor de gezondheid of zeg maar gerust ziek makend al zo vaak hebben artsen gewaarschuwd voor de schadelijke gezondheidseffecten van windturbines in maart van dit jaar nog stuurden honderd artsen een brandbrief daarover en eergisteren nog artsen verenigd in de winter skiën zeggen dat de rapporten van het RIVM over windturbines veel te rooskleurig zijn en zij waarschuwen voor hartklachten, slapeloosheid, langdurige stress concentratieverlies en depressie. Het is echt heel ernstig en er zijn zelfs omwonenden van windturbines die besluit om te verhuizen. Zo erg is het aldus omwonenden die letterlijk voor die windturbines op de vlucht slaan en kijkt voorzitter, daar heb je ze dan de klimaatvluchtelingen. Ze bestaan dus blijkbaar inderdaad maar dan wel gewoon hier in Nederland. En wat doet de staatssecretaris daarna aan. Ik citeer uit het antwoord op eerdere Kamervragen en als echt stuitend.

[1:05:16] Er wordt geschreven. Windenergie is niet alleen cruciaal om onze klimaatdoelen te halen, maar ook om gezondheid winst te behalen. Het staat er echt gezondheid winst vraag me echt af hoe bedenk je dat. En gaat dat maar eens uitleggen aan al die mensen die letterlijk ziek worden van die windturbines die u geeft gewoon een trap na. Daar komt het op neer.

[1:05:39] En wat bedoelt de staatsecretaris dan eigenlijk met een geaccepteerd risico van negen procent ernstig gehinderde betekent dat dan dat als maximaal negen procent van de omwonenden

[1:05:52] last heeft van die windturbines en daar ziek van wordt dat dat niet erg is dat dat dan geaccepteerd is. Wat wordt daarmee bedoeld. En hoe wordt dat uberhaupt gemeten. Voorzitter, wat de PVV betreft is er maar één conclusie mogelijk die windturbines. We moeten er zo snel mogelijk mee kappen.

[1:06:09] Maar voorzitter, tot slot de energierekening want in een recente publicatie van het sociaal en cultureel Planbureau staat dat ongeveer één op de tien huishoudens. Dat zijn er dus achthonderdduizend nu al moeite heeft met het betalen van de energierekening en dat de energietransitie dat aandeel alleen maar verder zal vergroten. Ik citeer een aanzienlijk deel van de huishoudens is in financieel opzicht kwetsbaar voor de gevolgen van de energie transitie. Een maand geleden nog lazen we.

[1:06:40] Ja.

[1:06:41] De energierekening stijgt met tweehonderd euro. Vorige week lazen we nog van nou, honderdzestig euro of vierhonderd euro gaat de energierekening omhoog. Het gaat maar door en voorzitter, ik moet echt zeggen ik ben ontzettend klaar met iedere keer die nietszeggende antwoorden in een debat of op Kamervragen van het kabinet waarin iedere keer staat. Ach ja. Nee, het kabinet heeft alleen maar invloed op de belastingen op energie.

[1:07:07] Ja.

[1:07:08] Maar laten we wel wezen. De helft van de energierekening bestaat uit belastingen afronden. Zeker. Voorzitter, en die energiebelastingen kunnen dus gewoon verlaagd worden. Daarom de vraag. Tot slot neemt de staatssecretaris energiearmoede serieus. En wat gaat ze nu concreet doen voor al die mensen die nu en in de toekomst de energierekening niet meer kunnen betalen. Dankuwel.

[1:07:31] Dan is nu wordt dan heer bontenbal namens het CDA.

[1:07:34] Dank u, voorzitter.

[1:07:36] De energievoorziening van gisteren lijkt op een klassieke symfonie orkest. Maar de energievoorziening van de toekomst op een jazz band

[1:07:44] in een symfonieorkest is er een partituren weten elke muziek en muzikant wat zij moet doen en dirigent live de orkest en zorgt voor een prachtige uitvoering. Maar in een jazz band staat het collectieve improviseren, begeleiden en soleren centraal jazz musici reageren op wat er gebeurt en op elkaar. Jazz is de kunst van het improviseren.

[1:08:04] De energievoorziening van de toekomst is complex en vraagt om improvisatie talent van alle spelers weersafhankelijk, duurzame energiebronnen zoals zon en wind soleren regelmatig. Maar soms moeten andere backup spelers een rol overnemen. Batterijen power to cash power to Thank zorgt voor flexibiliteit en via vraag sturing spelen ook grote energieverbruikers. Het spel van vraag en aanbod. Kortom, de duurzame energievoorziening van de toekomst is Tsjechië, maar voorzitter, ook in de jazz zijn er wel degelijk regels zonder deze regels. Zonder een gezamenlijke basis. Lukt het samenspel niet. En over die basis wil ik het hebben vandaag

[1:08:39] de infrastructuur verkenning en het interdepartementaal beleidsonderzoek financiering energietransitie Bo maakt inzichtelijk dat de energietransitie veel geld gaat kosten. De jaarlijkse extra investeringen worden geraamd op tien miljard euro. Ja daar staan baat tegenover. Maar de investeringsopgave is en blijft fors als het om zo'n substantieel bedrag gaat dan moeten we over een paar zaken helderheid hebben.

[1:09:02] In de eerste plaats moeten we zicht hebben op hoe de energievoorziening zich zou moeten ontwikkelen en hoe we de kosten van de energietransitie zo goed mogelijk beheersen. Maar dat beeld is er nog onvoldoende. We sturen nog teveel in de mist de infrastructuur, de infra, de infrastructuur verkenning die de netbeheerders hebben opgesteld waarvoor hulde

[1:09:21] verkent de uithoeken van het speelveld. Het is een scenario studie waar de scenario's vooraf zijn opgesteld en vervolgens zijn uitgewerkt en doorgerekend

[1:09:30] deze scenario studie geeft een beeld van de opgave de kosten. Maar we moeten uitkijken deze studie te gebruiken voor doeleinden waarvoor ze niet geschikt is.

[1:09:38] Deze studie zoekt nadrukkelijk niet naar het meest kostenoptimale pad. Je kunt deze studie dus niet zomaar gebruiken om de kosten van de energietransitie te berekenen en dat lijkt nu wel te gebeuren.

[1:09:48] Mijn vraag aan staatssecretarissen is erkend, zei dat het ontbreekt aan gedegen optimalisatie studies van het energiesysteem van de toekomst en is hij bereid die alsnog te laten uitvoeren.

[1:09:59] De scenario studie van de netbeheerders verkent de uithoeken van het speelveld. Maar op sommige punten kan deze studie nog wel wat creatiever en uitdagender, bijvoorbeeld als het gaat om de rol van nieuwe generatie kleine modulaire kernreactoren die een deel van de waterstof productie op zich kunnen gaan nemen en vanwege een beperkte vermogen en ruimtelijke impact op meerdere plekken in het energiesysteem denkbaar zijn, is de staatssecretaris bereid om de netbeheerders te vragen alsnog je aandacht aan te besteden.

[1:10:26] Voorzitter, om de kosten van energietransitie in de perken te houden is een sturing nodig. De overheid moet regie nemen. Maar wat is deze regie dan precies de regionale netbeheerders moeten de komende jaren forse investeringen in een elektriciteitsnet doen. Het ontbreekt echter aan geld en aan mensen die nu op verschillende plekken in het land dat de capaciteitstekorten zijn verschillende maatregelen zijn genomen in samenspraak met de niet netbeheerders en dat is goed,

[1:10:50] maar we moeten nog een stap verder durven zetten en de netbeheerders in staat stellen te gaan prioriteren. We moeten keuzes gaan maken in welke nieuwe aansluitingen en welke capaciteitsuitbreiding wel en welke niet of later gedaan kunnen worden, is de staatssecretaris bereid hierover na te denken en met de netbeheerders te gaan werken aan een prioritering kader.

[1:11:08] Ook individu van de gebouwde omgeving kunnen we effectiever opereren. Dan nu gebeurt het rapport van Corus over de hybride warmtepomp is een goede aanleiding het gevoerde beleid opnieuw te overwegen,

[1:11:18] want het rapport laat haarfijn zien dat de massale uitrol van de hybride warmtepomp in de meeste gevallen een van de meest kosteneffectieve routes voor verduurzaming is, waarbij huishoudens ook nog weinig overlast ervaren.

[1:11:30] De nadruk in het beleid ligt nu teveel op het meteen volledig aardgas vrijmaken van wijken waar warmtenetten een goede optie zijn is dat een logische keuze te maken en is het ook een goede zaak dat de gemeente de regie voert. Maar is het niet verstandig om meer nadruk te leggen op andere routes, bijvoorbeeld het normeren van de verkoop van de hybride warmtepomp, zoals in het verkiezingsprogramma van het CDA staat en overigens ook is doorgerekend door groenlinks graag een reactie van staatssecretaris.

[1:11:57] Voorzitter, het gaat niet alleen om helderheid over de kosten en sturing op een kosten-effectieve energietransitie, maar ook om een eerlijke en transparant, transparant. De verdeling van de kosten over de samenleving en over bedrijven. Het IPO schetst een aantal interessante perspectieven waar ik er eentje uit wil lichten en dat is financiering van de SD plus plus uit de algemene middelen.

[1:12:18] In ons verkiezingsprogramma pleiten we voor een onderzoek daarnaar in Frankrijk wordt de energietransitie ook niet via de energierekening bekostigd, maar via de algemene middelen. De opslag duurzame energie is al jaren een punt van discussie en machine in de glastuinbouw, maar ook elders dat steeds maar rommelen aan de tarieven tot nare gevolgen kan leiden.

[1:12:38] De studiegroep begrotingsruimte heeft een vergelijkbaar advies gedaan en de start. De staat zeker de de secretaris generaal van het ministerie van EZ. K pleitte in het tijdschrift. DSB begin twintig, twintig. Ook voor deze aanpak is de staatssecretaris bereid deze route verder uit te werken.

[1:12:55] Voorzitter, nog een opmerking over het advies van de stuurgroep extra opgaven.

[1:12:59] De stuurgroep schat.

[1:13:01] In dat het ten opzichte van het klimaatakkoord een extra vraag kan ontstaan van tussen de vijftien en vijfenveertig terawattuur elektriciteit voor de elektrificatie in de industrie en voor datacenter in twintig, dertig

[1:13:13] daarvan is vijf tot vijftien terawattuur voor datacenter is dat is het elektriciteitsverbruik van vijf maal het windpark Borssele drie en vier willen we dit

[1:13:24] in Nederland hebben we een flinke voor duurzaamheid verduurzamingsopgave. Daarnaast is het terecht. De weerstand tegen de verdozing van Nederland is er schaarste aan ruimte en willen we ook geen waardevolle landbouwgrond opofferen

[1:13:35] wegen de maatschappelijke baten van deze datacenter wel op tegen de maatschappelijke kosten.

[1:13:40] Waar is de groei van deze energievraag van datacenters op gebaseerd en acht de staatssecretaris deze ontwikkeling wenselijk is de staatssecretaris bereid een overzicht te maken van alle datacenter die nog in de pijplijn zitten. Wilt u afronden? Ja dat was mijn bezig. Voorzitter, we kunnen pas effectief bouwen aan een duurzame Tsjechië, energievoorziening. Als we weten waar we naar toe bewegen hoe we steeds bijsturen en hoe we de kosten eerlijk verdelen. Ik ben dan ook benieuwd naar de antwoorden van de staatssecretaris op de door ons gestelde vragen en ik vind het wel jammer dat ik geen interrupties heb gehad.

[1:14:13] Ja, er zijn mensen die de heer bontebal willen interrumperen als eerste weer bouwkunde heeft nog een interruptie.

[1:14:22] Ja

[1:14:23] ik heb nog een interruptie. Jammer.

[1:14:28] Ja. Voorzitter, de heer bontebal heeft een heeft een heel inhoudelijk betoog gehouden en dat laat zien dat hij heeft veel van deze materie af weet en daar ben ik ben ik heel blij om want ik denk dat we ons voordeel. Daar moeten mee moeten doen in deze kamer. Ik ken het CDA ook als een partij die de rechtsstaat die pal staat voor de rechtsstaat en en dat echt als een onmisbare voorwaarde ziet voor ons onze samenleving. Dat staat ook in hun verkiezingsprogramma trouwens. Dus ik wil gebruik maken van de heer bontebal zijn kennis. Hij heeft het niet gehad over het meest urgente

[1:15:13] probleem nu en dat is hoe wij met die uitspraak van de rechter in de urgenda-zaak omgaan. Mijn vraag aan de heer bontebal is wat zijn uw maatregelen om het doel te halen? Gegeven. Het feit dat het CDA ook echt een partij van de rechtsstatelijkheid is en u heel veel kennis in huis heeft. Ik zou bijna zeggen zoveel dat u zo bij het ministerie van BZK aan de slag kan. Wat wat zou u voorstellen aan maatregelen om het doel nu eindelijk wel te.

[1:15:46] Bontebal.

[1:15:48] Voorzitter, bij sommige debatten weet je vrij goed van tevoren wat er gaat gebeuren in debat. Dus het was vrij snel duidelijk dat een deel van de debat gedomineerd ging worden. De vragen over de Urgenda fonds zekere tandje over nagedacht wat mijn verweer zou zijn. Mijn eerste reactie was toch een beetje de rotterdam-zuid vechters mentaliteit verbaal de bovenop gaan. Gisteravond zat ik in de auto terug naar huis. Na een lange dag werk hier in de kamer. En toen dacht ik ja dat dat wil ik niet doen. Ik wil gewoon mijn de Mike dilemma aan uw schetsen. Dat is kwetsbaar. Ik weet het. Maar ik doe het wel. Moet ik eerlijk debat hierover wil

[1:16:25] het Urgenda vonnis is belangrijk en ik vind ook dat we daar aan moeten voldoen. Tegelijkertijd weet u en weet de hele kamer dat we met de rug tegen de muur staan, want de heer ergens heeft gelijk ook als we nu een kolencentrales sluiten. Die is niet dit jaar dicht. Dus we hebben niet zo heel veel maatregelen om dit jaar echt nog effect te hebben. Dus als een. Het tweede. Stel nou dat we daar honderd of twee miljoen tweehonderd miljoen voor kwijt zijn en ik kan voor die honderd miljoen, honderd duizend sociale huurwoningen isoleren. Wat doe ik dan liever? Doe ik dat dan? Eerste lieve wat is dat een maatregel waarvan ik weet dat die niet heel veel doet of kies ik dan voor een nemen. Wacht even voor een structurele maatregel die op de lange termijn effect heeft. Mijn derde punt is het klimaat trekt zich niet heel veel aan van één jaar. Dus ik zou ook willen zoeken want dat is waar ik zelf een over nagedacht heb. Stel dat er dit jaar een tekort hebben, kunnen we dat dan volgend jaar of jaren daarna inlopen. Uiteindelijk gaat het over de cumulatieve emissies gaat over carbon budgets en is het dus ik zoek wel degelijk naar creatieve manieren om eraan te voldoen. Maar net zoals de heer Erkens. Ik wil belastinggeld wel echt zinvol besteden en ik wil dus werken aan oplossingen die langjarig structureel ambitieus duurzaam beleid zijn.

[1:17:46] Ik antwoord graag iets beperkte, want het wordt nu wel heel lang. Mag ik helaas niet meer interrumperen? We hebben afgesproken via interrupties.

[1:17:54] Het is het spijt me maar anders komen we niet nog een tweede termijn

[1:18:01] Thijssen. U heeft nog twee.

[1:18:03] Kijk. Da's mooi.

[1:18:07] Ik wilde zeggen tegen de heer bontebal. Ik snap dat ik snap dat we structurele maatregelen nemen waar Nederland op langere termijn ook iets aan heeft en er is het klimaat het meest aan. Maar die kans hebben gehad, maar omdat er zes jaar om ons handen hebben gezeten. Zitten we nu waar we nu zijn

[1:18:20] en er ligt gewoon een snoeiharde uitspraak van de rechter die zegt gij zult nu handelen

[1:18:25] en dan nog even over het besluit om de kolencentrales meteen te sluiten. Ik denk dat de Nederlandse staat. Dat kan. Maar u kunt het ook vragen aan de staatssecretaris of die dat even kan uitzoeken. Ik heb de Nederlandse staat in de coronacrisis dingen doen die wij hiervoor niet zo heel erg voor mogelijk hebben gehad.

[1:18:38] Dit is niet een coronacrisis, maar een klimaatcrisis.

[1:18:42] Dus nogmaals bij het sluiten van de kolencentrales doen we volgens mij structureel voor de komende tien jaar iets goeds.

[1:18:48] Volgens mij besparen we er ook geld mee want we gaan minder geld uitgeven aan biomassa bijstook dus ook al kost het misschien

[1:18:55] om die kolencentrales te sluiten als samenleving houden we er geld aan over en we stoppen de kaalslag, bijvoorbeeld in Estland.

[1:19:02] Dus.

[1:19:04] En dat laatste argument wat u ook heeft genoemd over dat het allemaal weglekt naar het buitenland. Daar zijn studies van laten zien dat het heel erg meevalt en gaan vooral gascentrales in Nederland harder draaien. Dus het werkt ook echt voor het klimaat. Dus nogmaals, het is superagent echt kort steun om de kolencentrales. De

[1:19:18] de bontenbal.

[1:19:21] Eerlijk gezegd heeft dat pleidooi over die kolencentrales me wel verbaasd. Ook omdat de kamer dus een hele discussie al heeft gehad. Vorige maand of twee maanden geleden over de wet over de elektriciteitsproductie. Daar is toen ook gezegd. Kolencentrales moeten minder uitstoot. Wat heeft men gedaan? Er waren goede redenen voor elektriciteitsproductie van kolencentrales gekapt op vijfendertig procent van het vermogen. Het argument was leveringszekerheid. Hij heeft voor die wet gestemd. Die heeft de over gedebatteerd in dit huis. Dan vind ik het heel raar dat u eigenlijk met een parallelle maatregel komt die daartegen ingaat. Ik zou dan zeggen ze in lijn met uw gedachten gang gaat dan aan die vijfendertig procent sleutelen. Want dat is precies wat we hebben afgesproken en dit is weer vind ik een voorbeeld van een beetje jojo-beleid denk dan door in het wetsvoorstel dat u zelf heeft aangenomen en ga dan aan die vijfendertig procent morrelen. Dat zou, en ook dat heb je niet zomaar geregeld. We zijn ook een rechtsstaat waarin we de dingen netjes ook voor bedrijven willen.

[1:20:19] We willen regelen. Thijssen.

[1:20:22] Nou ja, terwijl de wereld op zijn kop. Ik heb bij dat debat gezegd volgens mij moeten we verder naar beneden en ik heb gezegd is dit voldoende om Urgenda te halen en ik heb toegezegd. Volgens mij is dat niet zo

[1:20:32] dus prima als we dat in dat debat door moeten gaan. Dan stel ik voor dat we naar nul procent gaan. In plaats van vijfendertig procent. Kunt u dat dan wel steunen, want dit. Er wordt niets verweten, wat volgens mij niet zo is. Ik heb in het debat gezet. Dit is de maatregelen om agenda te halen op korte termijn. We moeten nu naar nul procent gaan.

[1:20:47] Ik heb toen gepakt wat ik kon pakken beperking na vijfendertig procent en ik pleit er nu weer voor, net als het debat een maand geleden. Laten we naar nul gaan sluiten die kolencentrales. Respect voor de rechtsstaat, respect voor het klimaat.

[1:21:00] We besparen er nog geld mee.

[1:21:02] De bontenbal slok kijken.

[1:21:06] Een details van de pvda weet ook dat ik de politiek ook in ben gegaan om aan te werken aan ambitieus klimaatbeleid en dus je wordt steeds het beeld geschetst van de pvda is de enige partij die blijkbaar iets aan het klimaat wil doen. Andere partijen willen dat ook. Ik zou ook aan u willen vragen. Er geldt ook gewoon zoiets als kosten effectieve besteding van geld en het de de als wij de kolencentrales gaan sluiten. Er zit een weglekeffect. Dat staat ook in alle brieven. U heeft gelijk een deel gaat gewoon wordt opgevangen door Nederlandse gascentrales. Een deel daarvan gaat wel degelijk naar het buitenland staat ook allemaal netjes in die studies en en ik wil gewoon de afweging maken steek ik dat geld die paar honderd miljoen liever in het sluiten van die kolencentrales, terwijl ook een wet op elektriciteitsproductie hebben of steken we dit in noem maar wat een waterstof backbone of het of het isoleren van honderdduizend sociale huurwoning. Die afweging moet je toch ook willen maken. Het is zo effectief belastinggeld besteden.

[1:22:08] Goed.

[1:22:09] Het antwoord is gegeven. Volgens mij. Ik wou de Jacobs vragen om het voorzitterschap over te nemen.

[1:22:15] Ja zeker.

[1:22:17] En dan is het woord aan hiervan.

[1:22:19] Want ik zou toch nog hier graag wel even doorgaan

[1:22:23] in in zijn inbreng is denk ik. Het woord dat het vaakst beviel kosten-effectiviteit.

[1:22:29] En als ik dan terug naar de geschiedenis van het Nederlandse klimaatbeleid. Dan zie ik dat met name ook door het CDA er veel te lang is gewacht met allerlei maatregelen. We zien ook in alle studies. Het uitstellen van maatregelen betekent op termijn dat de kosten alleen nog maar verder stijgen. Nu stevent het CDA ook willens en wetens af op een dwangsom. We hebben weer geld weggeven zonder het meest effectieve klimaat impact.

[1:22:53] Ik begeleid,

[1:22:54] Niet van een partij die zo hamert op kosten-effectiviteit dat ze zo onverantwoord zijn als het gaat om het naleven van de Urgenda uitspraak kunt u dat verklaren.

[1:23:04] De heer bontebal. Voorzitter, ik heb in mijn inbreng vandaag inderdaad meerdere keren het woord kosten-effectiviteit gebruikt, maar ook van voor voor het debatten. Weet u dat dat niet het enige argument is dat wij ook sterk vanuit maatschappelijke waarde denken en dus mijn pleidooi voor groene industriepolitiek past ook in in dat verhaal. Dus kijk breed naar de vergoeding van de economie en kosten-effectiviteit. De tonnen jacht van minister Wiebes daarvan. Daarvan hebben wij ook gezegd dat is een te beperkte benadering. Dus dus kijkt u heeft nu met mij te maken en en u heeft gehoord wat mijn inzet is. U weet dat ik een pleidooi gehouden voor groene industriepolitiek. U weet dat die ook de de politieke in ben gegaan om te werken aan klimaatbeleid en elk debat kunnen we weer hetzelfde spelletje doen. Dat is namelijk naar de vorige tien, twintig, dertig, veertig jaar verwijzen. Ik kan daar niet zoveel mee.

[1:24:01] Der van de een nog een keer.

[1:24:03] Dat betreur ik zeer want u draagt ook het gedachtegoed uit van een partij en die zit die niet als individu,

[1:24:09] maar het andere punt op zich. Mijn partij pleit blij bepleit ook groene, industriepolitiek, maar wij leveren ook boter bij de vis en wij leggen ons rekenschap af van het feit dat het belangrijkste voor het draagvlak van Nederland is in de klimaattransitie is dat de industrie een eerlijke prijs betaalt voor de vergroening

[1:24:29] en ook daar zie ik het CDA bepaald niet voorop lopen. Ook daar zijn de meest coffee kosten effectieve maatregelen te treffen. Ik ben het eens met het pleidooi van de heer Thijssen. Het uitstellen van die heffing op vanwege corona blijkt achteraf echt helemaal niet nodig te zijn, maar neemt het CDA dan ook de verantwoordelijkheid om de prijs voor de vergroening van de industrie die we allebei willen ook te leggen waar die hoort bij de industrie.

[1:24:56] Heer bontebal. U gaat nu een hele discussie voeren over een specifieke maatregel zou een apart en heel apart debat over kunnen voeren. Kijk ons verhaal gaat over groene, industriepolitiek en er wordt ook iets bij over vestiging, vestigingsklimaat, weglek effecten, internationale concurrentie, enzovoorts. We hebben de in de in de verkiezingscampagne meerdere debatten gehad en een van de dingen die wij in ons verkiezingsprogramma hebben gezet is. Maak met die twee groot twaalf grote uitstoters. Nou harde bindende afspraken voor C O twee reductie. Dus wij hebben wel degelijk ook die ambitie alleen bij verschillen.

[1:25:31] Dicht.

[1:25:31] Van de manier waarop welke instrumenten. We kiezen niet elk instrument wat u voorstelt, is ook het beste instrument of is heilige.

[1:25:40] De van alleen nog een keer is mijn laatste hoop dat uw geheugen.

[1:25:44] Die zoomt in op het ene instrument. Maar je gaat voorbij aan mijn hoofdpunt en dat is namelijk de prijs voor de vergroening. Ook leggen wij waar die hoort bij de industrie zelf en dan zie ik dat het CDA lief wijst naar het aids als beprijzing instrument. Dat moet helemaal hyper Europese eigenlijk niet nationaal. Maar als het gaat om het maatwerk moeten we wel als samenleving de industrie helpen. Dus wij als burgers moeten de vergoeding van de industrie gaan betalen. Dat is niet wat de Nederlander wil horen.

[1:26:12] Waarom wil het CDA niet veel nadrukkelijker. De industrie zelf aanslaan voor de vergroening.

[1:26:18] De bontebal. Voorzitter, de CDA fractie heeft ook het klimaatakkoord ondertekend. De C O twee heffing was de onderdeel van de afgelopen vier jaar hebben we een kabinet gehad wat Europees heeft gepleit voor hogere doelstellingen. Dat is gelukt. Europa gaat na vijfenvijftig procent. U checkt wellicht af en toe ook de websites met de C O twee prijs die al boven de vijfenvijftig, zestig euro per ton C O twee zit. Dus u weet ook dat uw verhaal dat dat een beperkt verhaal is dat het niet het hele verhaal is in de pikte steeds maatregelen uit om te laten zien dat wij de afgelopen vier jaar niets gedaan heb. Ja dat vind ik een onterecht en onterecht frame. Ja ik kan daar niet zoveel. Maar u weet ook. We zitten in een in een demissionaire status. De de wordt straks geformeerd. Nou ja dan zult u zien wat wat wij in het mandje leggen.

[1:27:07] Dank u wel, dan is het voorzitterschap weer aan de heer van de Lee.

[1:27:10] Wel meneer kops dan geef ik dat woord weer door aan mevrouw Teunissen die nu haar inbreng gaat houden.

[1:27:16] Je ziet er mooi om te zien hoe dat gaat met die is in de een. De stem van de heer van der Lee verandert ook zo mooi om te zien. Voorzitter, ik citeer het leven op aarde kan zich herstellen van grote klimaatverandering door te evolueren tot nieuwe soorten en nieuwe ecosystemen te creëren. De mensheid kan dat niet. Einde citaat zo valt te lezen in het wetenschappelijke klimaat, in het rapport van de wetenschappelijke klimaatpanel van de Verenigde Naties het die BC. Vorige week heb ik een debat aangevraagd over dit uitgelekte IPCC rapport. Het gaat over tipping points kantelpunt die als ze gepasseerd worden een domino effect in gang zetten onomkeerbare verandering. Het regenwoud wordt de savanne, de permafrost ontdooit en ijskappen smelten.

[1:27:58] Als het niet zo verdrietig was, dan is het bijna komisch om te zien dat de partijen zijn die zeggen ja dit is pas een conceptakkoord. Dus laten we vooral niet te hard van stapel lopen en even wachten tot het definitieve akkoord is om te kijken of er extra maatregelen moeten nemen. Een concept waarin de strekking volstrekt helder is en waarin staat dat de mensheid het mogelijk niet overleeft. Als we nu geen extra maatregelen treffen,

[1:28:19] honderden miljoenen mensen en dieren worden geraakt en gebieden worden onleefbaar. Dus wij vragen aan de staatssecretaris is hoe reageerden zij op dit uitgelekte rapport? Wat ging er door de heen? Heeft ze dit rapport genoemd? In de ministerraad wil ze naar aanleiding van dit rapport extra meters maken. Zet het haar aan tot een ambitieuze inzet voor de komende klimaat, top en bezint, zij zich op extra maatregelen versneld doorvoeren. Voorzitter, temperatuur pieken in Canada werd vorige week negenenveertig en halve graden was in Lapland waar het nu vijfendertig graden is. Dat zijn waarschuwingen. Maar in de week van wereldwijde hittegolven stuurt het kabinet ons een brief waarin het aangeeft in tweeduizendeenentwintig geen enkele stap extra te willen zetten om het Urgenda vonnis daadwerkelijk te halen. Voorzitter, dat is volstrekt onverantwoord. In een rechtsstaat moet het kabinet een vonnis gewoon uitvoeren. Zo werkt het. En niet anders. En de rechter is helder per twintig, twintig minimaal vijfentwintig procent reductie ten opzichte van negentien, negentig. Voorzitter, dat betekent per twintig, twintig en daarna dus niet meer omhoog. Maar voorzitter, inmiddels is de C O twee uitstoot alweer met vier megaton gestegen ten opzichte van twintig, twintig en het kabinet zegt in ieder geval voldoende in tweeduizenddertig aan de doelstelling. Dat is gewoonweg een schending van de rechtsstaat. Het is een lange neus naar de rechter

[1:29:43] de zes jaar uitstellen. Voorzitter, dat kunnen we ons gewoon niet permitteren. En naast de schending van de rechtsstaat is het zo dat hoe meer we nu doen, hoe meer kosten we besparen in de toekomst en dat elke tiende megaton C O twee, die we minder uitstoten minder schade veroorzaakt voor aan de aan de leefbaarheid van de aarde. Dus hoe kan de staatssecretaris dit uitstelgedrag nog verkopen. Voorzitter,

[1:30:13] er liggen maatregelen klaar en de partij voor de dieren steunt dan ook het voorstel om snel een extra kolencentrale te sluiten en de rest wat wat mag wat ons betreft nog veel sneller volgen veenweidegebieden onder water zetten en bedrijven houden aan energiebesparing verplicht ook vaak de staatssecretarissen salderingsregeling voor zonnepanelen te verlengen, omdat met het zicht op afbouw in twintig, drieëntwintig burgers juist terughoudender worden nu om in zonnepanelen te investeren, terwijl dat nu juist hard nodig is

[1:30:45] en die regeling maakt zonnepanelen nu in en in de toekomst aantrekkelijker en voorzitter Planbureau voor de leefomgeving bevestigde deze week nog maar eens dat de hoeveelheid dieren in de veehouderij onhoudbaar is, ook gezien de klimaat crisis en dat is totaal geen nieuwe boodschap. Dat weten we al decennia

[1:31:03] dus snel stoppen met het fokken van dieren is een hele effectieve maatregel in plaats van honderden miljoenen subsidie te steken in potdicht te stallen met brandgevaarlijke Luchtwachters die gewoonweg niets doen voor het klimaat. Voorzitter, maatregelen genoeg en hebben daarnaast het puntenplan van Urgenda gezien waar legio maatregelen in staan. Daarnaast is er net een nieuw boek uitgebracht van kolen naar Parijs door Urgenda, maar ook korte termijn maatregelen in staan. Dus mijn vraag aan de staatssecretaris wil zij zo snel mogelijk aanvullende maatregelen treffen om het Urgenda doel nog dit jaar te halen. Ik rekenen op steun van alle partijen die geroepen hebben dat het Urgenda vonnis gerespecteerd zou moeten worden. En daarnaast verzoek ik het kabinet tevens om de Kamervragen over dit onderwerp van mijn fractievoorzitter Esther Ouwehand nu snel te beantwoorden.

[1:31:54] Voorzitter, laten we niet vergeten dat die hele rechtszaak er natuurlijk nooit gekomen was als diverse opeenvolgende kabinetten naar de wetenschap geluisterd zouden hebben of dat ze zich zouden hebben gehouden aan de internationale afspraken over het aanpakken van de klimaat crisis

[1:32:08] de toch al niet ambitieuze klimaatdoelen van het kabinet Balkenende vier werden doodleuk verlaagd door het kabinet Rutte een op kosten van toekomstige generaties Urgenda won de klimaatzaak voor het eerst in tweeduizend vijftien en die uitspraak was bij voorraad uitvoerbaar. Met andere woorden het kabinet diende direct te beginnen met het uitvoeren van het vonnis. Maar zowel Rutte twee als Rutte drie kozen voor kostbare tijd verspilling met juridische procedures en de gevolgen. Voorzitter, zien we nu als Nederland straks een dwangsom moet betalen. Dan komt dat volledig op het conto van de kabinet Rutte één, twee en drie.

[1:32:48] En laten we dan ook gelijk afscheid nemen van het idee dat partijen als de VVD goed voor de staatskas zouden zorgen, want we krijgen gevolgen die ons heel veel gaan kosten. En Hoelang hoe langer je mee schipholt des te duurder het uiteindelijk wordt en des te groter de veranderings schokken voor onze samenleving.

[1:33:07] Voorzitter, dat brengt dat meest stribbelen. Dat brengt me op houten biomassa. Er is niets duurzaam aan het verbranden van bomen en het rapport van het zomer dat vandaag uitkwam wijst daar nog eens op bevestigt wat we eerder zagen.

[1:33:22] De eerste kamer nam gisteren een motie van de partij voor de dieren aan waarin de regering wordt verzocht geen nieuwe of verlengde subsidies te geven op het stoken van hout biomassa. Dit is een belangrijke erkenning dat houten biomassa niet duurzaam

[1:33:38] en het is nu de tijd om inderdaad het beleid structureel te herzien is mijn vraag aan de staatssecretarissen is is zij bereid om de grootschalige import van houten biomassa te verbieden en voorzitter, gezien het eind van mijn spreektijd was dit ook tevens mijn laatste vraag Dankuwel.

[1:33:56] Interruptie, wanneer bontenbal.

[1:33:58] Voorzitter, dit is de partij van de dieren zoals we die kennen dus ook de consistent. Heeft uw oplossingen.

[1:34:07] Voorzitter, wij hebben legio oplossing. Ik heb er net een paar genoemd. We stoppen met het fokken van dieren in de veehouderij en sluiten snel kolencentrales. We verhogen de de heffing heb ik niet eens genoemd. Hier zorgen dat de vervuiler gaat betalen en we zorgen dat er een fonds komt waardoor mensen met een lager inkomen niet gedupeerd worden. Ik kan nog wel even doorgaan. We gaan energie besparen. Ja. U kunt het allemaal lezen in ons verkiezingsprogramma en u heeft het heel vaak van ons gehoord. Wij zitten continu strooien met oplossingen, maar het punt is het kabinet moet durven om keuzes te maken. Dat is om in ons aller belang bijvoorbeeld de krimp van de veestapel. Ja ik vind heel erg leuk dat het CDA daar nu pas nu mee komt maar decennia lang decennialang heeft het CDA klimaat rapport na klimaatrapport terzijde geschoven in het belang van de agrarische sector uit te breiden en voorzitter, dat de partij voor de dieren wijst al decennialang op dat het onhoudbaar is. En nu komt het CDA vrolijk met. Oh. Laten we de veestapel toch een beetje inkrimpen. Ja dat is leuk maar het is wel erg laat. Voorzitter.

[1:35:19] Voorzitter, ik heb niet zo heel veel concrete en haalbare oplossingen gehoord ook niet met een doorrekening of wat dan ook. Overigens wil ik de partij voor de dieren graag aan herinneren dat de eerste klimaatconferentie in den Haag ooit georganiseerd is door Ruud Lubbers Dankuwel.

[1:35:35] Vrouw tennissen. Tot slot.

[1:35:37] Voorzitter, dit is echt ontzettend flauw. Ik heb net allemaal maatregelen heel concrete maatregelen genoemd. Maar ja, het CDA luistert gewoon niet. Maar zo kennen we het CDA ook alweer.

[1:35:48] De Hermans,

[1:35:50] Een vraag van tennissen is mevrouw tussen ervan op de hoogte dat de wetenschappelijke dienst van de Europese Commissie namelijk het CBR heeft gezegd dat kernenergie minstens zo veilig is voor mens en dier als alle andere technieken van energieopwekking.

[1:36:05] Vrouw, tennissen.

[1:36:08] Nee, voorzitter heb ik niet.

[1:36:10] De Eerdmans,

[1:36:12] Wel? Wat vindt u daarvan? Mijn foto.

[1:36:16] Mevrouw tennissen,

[1:36:19] Voorzitter, ik heb het rapport niet gelezen. Dus ik zou het ik zou het moeten bestuderen. Maar ik weet wel van kernenergie dat we nog steeds te maken hebben met gevaarlijk afval. Dus het is niet hernieuwbaar dat laten we achter voor komende generaties. Daarnaast heb ik net al even genoemd. We hebben uranium nodig voor kernenergie. Daar zijn tekort. Dat raakt gewoon op. Dus het is wat dat betreft ook geen duurzame bron. En als je kijkt naar de investeringen die nodig zijn en gaat om miljarden. Daarnaast duurt het heel lang voordat zo'n kerncentrale is gebouwd en die tijd hebben we gewoonweg niet. Dus al die miljarden kunnen we nu beter stoppen in het radicaal terugdringen van C O twee uitstoot dat we eerst nog even een jaar of vijftien gaan wachten totdat er een kerncentrale staat want die tijd hebben we gewoonweg niet. En intussen zijn de kosten van de gevolgen van de klimaat crisis al veel verder opgelopen.

[1:37:11] Dankuwel.

[1:37:14] Nee Sorry.

[1:37:15] Is het. Wilt u mee die illegaal gesteld.

[1:37:17] Want die tel ik niet mee en het samen met de rivier heeft vier vragen gesteld weer ergens heeft nog wel.

[1:37:24] Ja.

[1:37:26] Mevrouw tennis noemt het argument van de voorraden die ontbraken maar windmolens en zonnepanelen hebben ook grondstoffen nodig. Daar zitten we nu al met krapte op de maken we ons ook zorgen om. We hebben de luxe niet om bepaalde middelen en technieken af te schrijven en de ambitie van de partij voor de dieren op dit thema staat niet ter discussie dat dat dat dat laten we ook met de voorop stellen, maar we moeten ook kijken hoe we de verschillen overbruggen met elkaar en als je elk middel vanuit onze eigen politieke voorkeur gaan afschieten. Dan redden we deze transitie ook niet. Dus ik zou ook kunnen vragen. Mijn vrouw tennissen om het de komende jaren en in de andere partijen om samen de verschillen te overbruggen en om onze schaduw te stappen. Dat zal iets van ons werken. Maar dat zal ook van andere partijen.

[1:38:06] Tennissen.

[1:38:07] Voorzitter, ik vind het echt heel erg flauw dat VVD de partij voor de dieren nu op aanvalt het we niet verschenen zouden willen overbruggen. Voorzitter, de VVD denkt al jarenlang in onmogelijkheden en komt nu met als ongeveer enige oplossing. Ja, laten we eens kijken naar kernenergie. Dat is pas denken in onmogelijkheden. De partij voor de dieren is is continu bereid tot samenwerking om echt hernieuwbare energie te krijgen en zet bovendien in op vergaande energiebesparing om er ook voor te zorgen dat we minder zonnepanelen en minder windmolens hoeven aan te leggen en daar hoor ik de VVD nooit over. Dus ga alstublieft niet tegenover ons beginnen over ja dat dat de grondstoffen opraken. Ja dat is het gevolg mede het gevolg van jarenlang VVD beleid.

[1:38:56] Daarmee zijn we ook aan het einde gekomen van het inbreng van mevrouw Teunissen. Dan geef ik het woord even aan de Jacobs.

[1:39:03] Dan geef ik het woord aan de heer van der Lee.

[1:39:05] Dank dan kan ik aan mijn inbreng beginnen. Kijk feiten doen er echt toe en het is een feit dat Nederland ver achterloopt qua gereduceerde C O twee uitstoot met alle buurlanden. Het is een feit dat onze C O twee uitstoot per hoofd van de bevolking twee keer zo groot is als die van Zweden. Het is een feit dat er een legenda vonnis ligt een feit dat er een Shell vonnis ligt, een feit dat de klimaatwet door het Europees Parlement is aangenomen en het doel vijfenvijftig procent wordt opgehoogd. Wat ook een feit is is dat door obstructie van klimaat ontkenners en klimaat weg kijkers in het verleden in dit Parlement veel te laat stappen zijn gezet in de energietransitie. Al die stappen die niet zijn gezet, betekent nu extra stappen tegen hogere kosten meer pijn in de transitie en we gaan daar gewoon mee door. Ik vind het onbegrijpelijk dat na tweeëntwintig, honderd en vijf dagen het Urgenda vonnis nog steeds niet is uitgevoerd. Het belang van de rechtsstaat is cruciaal. We hebben mensen in Nederland een leven voor gegeven. En toch accepteren wij dat de Nederlandse staat tweeëntwintig, honderd vijf dagen lang een vonnis negeert en daarbovenop nu ook moedwillig. Het risico neemt een dwangsom te moeten betalen zonder geld omdat we niet doen wat hij beloofd hebben. Wat de regering belooft heeft al zes jaar geleden. We gaan het vonnis uitvoeren. Daarom is het echt ongelofelijk dat het excuus wordt aangegrepen van het demissionair zijn om niet met nieuwe maatregelen te komen. Het doet er helemaal niet toe. Je hoort u rechterlijk vonnis uit te voeren en zeker als je dat zelf keer op keer beloofd. Dus ik roep de staatssecretarissen op per ommegaande met een plan te komen. Wij hebben idee D zesenzestig, pvda en groenlinks zijn geen nieuwe ideeën. Ik pleit al sinds je Kamerlid bent voor de sluiting van kolencentrales omdat dat de meeste impact heeft de meeste korpsen educatieve maatregel is een rommeltje gemaakt van de dossier. We kunnen nu snel een einde aan maken en ik hoop dat de staatssecretaris daartoe overgaat, want alle andere alternatieven zijn complexe tijdrovende duurder en dus ook weer kostbaarder en niet kosteneffectief selecteer tegen de heer bontebal die het presteerde om te zeggen dat het niet ver zou zijn van Urgenda om naar de rechter te gaan. Dat is toch echt de omgekeerde wereld. Voorzitter,

[1:41:27] Een moment van introductie van de.

[1:41:29] Wond,

[1:41:30] Het punt van oordeel, want dit dit is niet dit is niet ver. Er worden dingen mij in de mond gelegd die ik niet.

[1:41:36] Paul. Als volg mij heb ik het u het woord nog niet gegeven. Ik begrijp dat u uw punt van orde wilt maken. Ga je gang.

[1:41:44] Dank u. U mag mij best politiek allerlei dingen verwijten. Maar je moet maar geen dingen in de mond leggen die ik niet heb gezegd

[1:41:51] het is dat de Telegraaf kop zegt dat ik dat niet ver vindt. U heeft mijn draadje gelezen. U heeft gezien dat mijn uitspraak over ver dat het over iets anders ging. Dus ik vind het een ver dat u mij dat nu in het bad voor de voeten werd. Volgens mij moeten we zo geen politiek willen bedrijven Dankuwel meneer.

[1:42:07] De bontenbal. Volgens mij had dat niet zozeer te maken met de orde van een vergadering. Ik weet niet of u nog interrupties heeft. Nee, dan stel ik voor dat heer van der leest zijn betoog vervolgd.

[1:42:17] Ik neem haar verder. Akte van

[1:42:20] Urgenda is helder. Maar er zijn ook nog heel veel andere uitdagingen en die raken wel aan het demissionair zijn van het kabinet. Ik sluit me aan bij de vragen die gesteld zijn over de waterstof Blackpool

[1:42:29] en ook de financiering die nodig is om die daadwerkelijk aan te leggen. Maar het is nog veel meer nodig moeten zorgen dat die die nieuwe markt echt ontstaat. Dat betekent ook bijmengverplichting, verplichtingen financiering van onrendabele top. Dat kan niet binnen de huidige SD op een mate die het geschikt is. Dus ik ik ga ervan uit dat er een plan achter deze eerste step gepresenteerd gaat worden. Ook op korte termijn. Wat ook heel belangrijk is, is de inrichting van de SD de hebben het al veel over gehad.

[1:42:56] De is een schreeuwende behoefte en dat zien we ook naar het rapport dat van Poelgeest heeft gepost geproduceerd over zorgen dat die die vergoeding van de gebouwde omgeving echt een kans krijgt. En als dat niet met biomassa met houten biomassa kan want dat vindt mijn partij geen goede route meer. Dan moet dat met geothermie met aquathermie. En dan moet dat veel beter gestimuleerd worden dan nu gebeurt, is de staatssecretaris bereid aan te werken en over warmte gesproken. Ik heb ook gelezen dat er een conflict is met de gemeente over de nieuwe warmtewet is op zich niet nieuw maar het is wel heel belangrijk dat die warmtewet de mogelijk worden gemaakt in het gemeenten hebben behoefte aan een optie dat dat in publieke handen zou kunnen. Er wordt gesteld dat dit niet zou kunnen volgens het Europese recht. Ik zou graag als kamer willen ontvangen. De uitleg waarom dat niet kan. Gelet op het Europees recht en als ik op Europa heb en over mededinging wil ik ook graag reactie hebben op de verzoeken, met name van onze eigen industrie, ook als het gaat om investeringen die nieuwe technologie, Grieken mogelijk maken. Ook zij geven aan dat zij aanlopen tegen allerlei mededingingsbepalingen in Europa en is het mogelijk ook gelet op het pakket dat volgende week komt vanuit Brussel en in het kader van de Europese industriepolitiek om binnen de mededingingsregels meer ruimte te maken voor vernieuwende, innovatieve industriële oplossingen die onze industrie vergroenen, maar ook bijdragen aan de vergroening van al die andere domeinen. Ik hoop ook dat Nederland zich daar hard voor maakt dan de rest. Het is hartstikke goed dat er zo groot bod is gedaan vanuit de rest. En zesentwintig regio's op tijd dat bod hebben gedaan, zijn zeker knelpunten. Maar er zijn ook heel erg veel kansen. Wat ik niet begrijp is dat er nog steeds geen zekerheid wordt geboden aan de lagere overheden dat de kosten die zij maken om dit mogelijk te maken. Zeventig miljoen niet nu al gegarandeerd is. We zien. We leggen heel veel taken bij hem neer. Ze klagen ook over gebrek aan steun in politieke zin, want er wordt vaak alleen over problemen gesproken in plaats van hen geholpen, maar ook in materiële zin. Dat is nodig want die is nu ook een uitspraak van de Raad van straten over de windenergie. Er wordt aangegeven. Dat hoeft niet te raken. Nieuwe projecten astma lokaal wordt ingevuld. Wat de normen zijn. Dat betekent weer een belasting voor decentrale overheden is de staatssecretaris bereid de garantie te geven op die steun van zeventig miljoen euro in geld, maar ook in andere maatregelen om onze decentrale overheden te helpen bij die transitie. Een van de collega's hekelde een wethouder van ons in Amsterdam. Ja ik weet dat het favoriet is om Amsterdam groenlinks de beestje. Maar de realiteit is dat de capaciteit problemen in Amsterdam acuut zijn en dat komt omdat we te lang gewacht hebben met investering in infrastructuur in energie infrastructuur. Dan kun je wethouders de schuld van geven. Maar het is compleet ten onrechte. Dat is een nationale verantwoordelijkheid, verantwoordelijkheid van tijdig beslissingen nemen en dingen mogelijk maken en dat een wethouder gedwongen wordt. We moeten prioriteiten stellen capaciteit is beperkt, dan is het aan ons om dat op te lossen en ik hoop ook dat de staatssecretaris indachtig alle vragen die gesteld zijn over de energie infrastructuur, zorgt dat de tijdig de beslissingen nemen die nodig zijn en iedere dag uitstel honderd elf dagen zijn we aan het formeren. We hebben nog steeds geen zicht. Op een kabinet kunnen we ons niet veroorloven. Tempu, tempu, tempu. Ik wens de staatssecretaris veel succes straks in de beantwoorden.

[1:46:22] Dank voor uw inbreng. Meneer van der Lee. En dan geef ik het voorzitterschap aan u terug.

[1:46:26] Dank u wel. Dan vraag ik even.

[1:46:34] We gaan tot kwart over twaalf schorsen. Dus, inclusief lunchpauze en dan gaan we verder met de eerste termijn van de staatssecretaris.

[2:18:35] Ik heropen de vergadering. We zijn toe aan de termijn van de zijde van de regering in het debat nota overleg over klimaat en energie.

[2:18:44] We gaan ook nog een tweede termijn doen, inclusief moties en de beoordeling in tweede termijn door de staatssecretaris en het moet allemaal voor kwart voor.

[2:18:53] Drie zijn afgerond.

[2:18:55] Dus ik wou het aantal interrupties wel richting de staatssecretaris ook maximeren.

[2:18:59] Vier.

[2:19:01] En u heeft een derde van de spreekt hij twee minuten. In tweede termijn wordt het indienen van moties. Het woord is aan de staatsssecretaris.

[2:19:10] Dank u wel. Voorzitter,

[2:19:13] het voelt voor mij persoonlijk een beetje ongemakkelijk om op een dag als deze in de tweede kamer te beginnen zonder stil te staan bij de verschrikkelijke gebeurtenissen van gisteren. Ik wilde je graag zeggen. Voorzitter, dat mijn gedachten uitgaan naar Peter r de Vries en zijn dierbaren en ik denk dat dat voor iedereen in deze zaal geldt ook voor al zijn collega's die vandaag weer onverschrokken aan het werk zijn gegaan om nieuws te vergaren om de macht te controleren om onderzoek te doen en zonder hen hadden wij geen rechtsstaat, en zonder hen hadden wij ook nu niet hier in het Parlement een debat kunnen voeren in een vrije democratie. Dus daar wilde ik graag mee beginnen. Voorzitter,

[2:19:50] vervolgens hebben we natuurlijk hier vandaag over hele belangrijke onderwerpen waar we voor staan en ons land kan ook echt het verschil maken. En voordat ik eigenlijk mijn betoog begin. Ik heb nu inmiddels geleerd. Voorzitter, dat het handig is als ik eerst zeg in welke volgorde ik de vragen gaan beantwoorden, zijn de iets minder dan vorige keer maar niet heel veel minder. Ik heb een heleboel mapjes. De eerste zal ik zometeen over Urgenda kolen. Beetje alle vragen die in dat in in die categorie binnen zijn gekomen dan de fit voor fifty vrij

[2:20:22] dan biomassa

[2:20:24] dan industrie

[2:20:28] dan de financiering van de energietransitie de s. De een ode een.

[2:20:34] Dan heb ik een mapje warmte. Dus de gebouwde omgeving. Voorzitter

[2:20:39] dan netbeheer.

[2:20:43] Vervolgens de lessen en de datacenter.

[2:20:48] Dan heb ik nog kernenergie

[2:20:51] en dan heb ik nog overig waarin een geval wind op zee en waterstof onder valt. En als het goed is

[2:20:59] en die mapjes zijn niet heel dik. Voorzitter en zo snel mogelijk doen. Maar dan hebben we denk ik. De meeste vragen wel gehad.

[2:21:06] Zoals ik net zei. Ons land kan echter verschil maken en ons land moet ook een verschil maken, niet alleen om onze klimaatdoelen te halen, maar ook om samen aan een duurzame en betaalbare toekomst te werken en ik heb heel veel vertrouwen in dat we dat samen gaan bereiken. Ons kleine land heeft grote ambities en dat is de wereld wel gewend van ons.

[2:21:25] Voorzitter, ik denk dat het ook goed is om je te benoemen dat ook mensen thuis daar ook wel een vragen en of zorgen natuurlijk bij kunnen en mogen hebben en dat we ook aan ons is om daar vervolgens goed naar te luisteren en tegelijkertijd de voorzitter als ik kijk naar wat we hebben gedaan naar wat we in huis hebben op het gebied van kennis naar de plannen die voor ons liggen met de mogelijkheden die deze transitie ons gaat brengen. Ik zie wel vooral kansen.

[2:21:48] Ik neem hem graag weer mee, zoals de vorige keer. Voorzitter en welke stappen we hebben gezet en nog gaan zetten

[2:21:54] en dan begin ik bij Urgenda heb ik eerst een iets algemene tekst en dan pak ik ook specifiek de vragen die zijn gesteld, want voorzitter de ontstond net een paar keer debat waarbij verschillende leden aangaven. We zitten al jaren op onze handen en er is niks gedaan.

[2:22:11] Ik denk dat dat de kamer en al het werk van de afgelopen jaren en de Kamerleden zichzelf daarmee dus echt tekort doen want het is feitelijk niet waar. Dat is niet het geval. Voor Urgenda. Voor het vonnis hebben we reeds verschillende maatregelen getroffen

[2:22:25] en ik denk dat die verschillende woordvoerders ook aanwezig waren het ook heel goed weten. Dus een kleine samenvatting is de sluiting van de Hemwegcentrale de productiebeperking van de kolencentrales. Kom ik zo op de reductie van lachgas bij Chemelot het belasten van verbranding van buitenlands afval. Voorzitter, de extra ronde in de SD plus is een fikse uitbreiding geweest. De verschillende subsidieregelingen voor de verduurzaming van eigen woningen. Daar is gewoon heel veel op gebeurd

[2:22:52] en en het kabinet heeft ook eind tweeëntwintig Twente vorig jaar aanvullend beleid aangekondigd.

[2:22:59] Er zijn extra middelen beschikbaar gesteld voor de handhaving van die energiebesparing. Ze maatregelen dus tijdens intensivering op gekomen.

[2:23:07] We hebben die waar ik het net over had. De wettelijke productiebeperking kolen voor de jaren twintig, eenentwintig tot en met twintig, vierentwintig voor de mode moderne kolencentrales ingediend. Ik stond gisteren in de eerste kamer. Daar blijken ze een derde termijn te hebben. Voorzitter, dat wist ik niet. Dus ik mocht weer terugkomen. Maar daar hebben we nog over moties gehad en uiteindelijk is die wet ook aangenomen. Ik hoorde een van uw leden zeggen die had ook eerder aangenomen kunnen worden en hadden ook eerder zeer reductie kunnen zijn. Dat is feitelijk ook juist, maar ook uit de zodat die nu is aangenomen. De kamer heeft ook gevraagd om de ANWB eerst nog naar de kamers te sturen wat inhoudelijk te begrijpen is. Maar wat ook betekent dat die nu niet meteen in kan gaan. Zie reductie kunnen we niet nu al realiseren. Maar ik hoop wel dit jaar nog en dat gaat meewegen natuurlijk voor Urgenda vonnis want daarvoor is het

[2:23:56] precies. Daarvoor zat ik gisteren de eerste kamer

[2:24:01] en dan hebben we natuurlijk nog de call for proposal om een centrale de gelegenheid te bieden om ook vrijwillig te zeggen ik ga eerder dan twintig de toch helemaal sluiten.

[2:24:10] Misschien wel goed voor zitten om daar wat over te zeggen want ik denk dat verschillende ideeën van de leden dat voorstel ook wellicht raken of de vragen over zijn bij de openstelling van de koffer posters en alle centrales in de gelegenheid gesteld om een voorstel in te dienen om volledig te stoppen en dus een aanvraag ingediend en dat komt van annex namens de power plant in Rotterdam en op dit moment wordt beoordeeld of deze aanvraag voldoet aan de voorwaarden die in die koffer kozen zijn gesteld

[2:24:38] en de beoordeling hiervan loopt nog. Het is goed om daar heel erg zorgvuldig ook over te zijn en bij te zijn, want we willen voorkomen dat er straks sprake kan zijn van overcompensatie. Dat wil niemand hier in deze kamer denk ik of dat werknemers niet adequaat worden ondersteund. Dus we moeten gewoon zorgvuldig kijken hoe licht dat voorstel en voldoet dat aan de door ons gestelde eisen

[2:24:59] en ik verwacht voorzitter, dat deze toetsen komende weken afgerond zal zijn en dat het besluit dan ook natuurlijk kunnen nemen en u daarover kunnen informeren. Dus dat dat is wat loopt

[2:25:10] desalniettemin zie ik het doel bereikt natuurlijk zowel op de korte termijn voor de realisatie van de vijfentwintig procent emissiereductie als op de lange termijn dat dat onder druk staat, hebben de leden uiteraard een heel terecht punt en dat extra stappen nodig zijn en daarom zal het kabinet conform de wettelijke verplichting die voortvloeit uit de klimaatwet en ook uiteraard de rechterlijke uitspraak die ligt extra straf stappen in te inventariseren. Excuus voorzitter,

[2:25:37] die waar mogelijk nog leiden tot emissie reductie op de kortere termijn en bijdrage aan de realisatie van de doelen uit de klimaatwet. Dat heb ik ook meegedeeld in een brief en in dat proces zitten we nu en verschillende leden hebben ook aangegeven dat het natuurlijk ook een rare periode is waarbij het kabinet demissionair is, maar het probleem niet daarbinnen proberen te kijken wat kunnen we daar nu nog extra doen? Bovenop alle maatregelen waar ik het zojuist over had. In het verlengde daarvan heb ik hier nu het mapje Urgenda. Voorzitter, met de vragen verschillende vragen van onder andere D zesenzestig PVV pvda over wat ga je doen met het Urgenda vonnis dit jaar en neem je daarbij ook de sluiting van een kolencentrale mee.

[2:26:22] Ik denk dat ik het nog steeds kan samenvatten. Voorzitter, met die ene sluiting van de vrijwillig sluiting van woning stad loopt die gesprekken

[2:26:32] voor de rest als ideeën zijn dat een kolencentrale nu ook gesloten zou moeten worden. Dan is het denk ik goed om met elkaar te kijken wat plan daar dan onder ligt

[2:26:40] wat daar de analyse van is of dat haalbaar is wat het zou kosten. Wat het betekent voor de leveringszekerheid. Er zitten nogal wat aspecten. Dat dat heb ik nog niet teruggezien in het plan. Dat komt wellicht maar ik heb eind juni in de in de de brief verzoekt natuurlijk van de motie van de je thuis te laten weten. We proberen te inventariseren. We zijn aan het inventariseren wat allemaal nog mogelijk is om op korte termijn doelen te halen en ook, zoals sommige leden ook aangaven die ook wel bijdragen om onze langere termijn doelen te halen, zodat je zinnige zaken neemt en doet.

[2:27:15] Even kijken. Ik ga niet herhalen wat we in de kolensector nu allemaal ingrijpen zijn. Ik ga heel even door met de volgende vragen komen er vast wel nog op terug

[2:27:24] want die ergens vroeg nog kan de even onderbreken.

[2:27:28] Ik blijf Jacobs even vragen om hij de kans geven een interruptiedebatje.

[2:27:31] Zeker. Dan geef ik het woord aan de heer van de Lee.

[2:27:34] Dank je. Ik zou toch op het verhaal van de Koole. Het volgende willen vragen.

[2:27:39] Die zijn nu al een serie maatregelen genomen. Maar er lopen nu ook rechtszaken met de eigenaren.

[2:27:47] Ik denk dat het mogelijk is en noodzakelijk is om een centrale te sluiten, maar vanuit het perspectief van de huidige juridische werkelijkheid en het feit trouwens dat die koffer.

[2:27:56] Puzzels,

[2:27:57] George opgesteld dat die niet interessant was voor de grootste twee kolencentrales is er uberhaupt nog een mogelijkheid voor de regering om in overleg met de centrales te komen tot versnelde sluiting

[2:28:10] of acht. Het kabinet het te risicovol. Gelet op de juridische procedures die hier lopen.

[2:28:15] De staatssecretaris.

[2:28:18] De heer van der leest stelt daar terecht ook een vragen een verwijzing naar de juridische procedures loopt nogal wat. Inderdaad en dat gaat echt over de sluiting van die kolencentrales tegen twintig, dertig.

[2:28:30] Dat laat wel zien als je kijkt naar de juridische procedures die lopen en hoe uniek ze zijn en wat er allemaal op tafel ligt dat

[2:28:38] de verwachting dat je dan met een goed gesprek opeens tot een ander inzicht komt en dat de kolencentrales en de eigenaar zeggen nou we gaan toch eerder zomaar sluiten op vrijwillig. Dat dat acht ik niet heel groot. Je kunt nog steeds het gesprek aan maar dan heb je nog wel een paar andere elementen waar we dan ook even goed over na moeten denken en dat heb natuurlijk in die ronde dat mijn voorgangers. Het hadden over het besluit op kolom dat voor twintig, dertig de kolencentrales te sluiten en de productiebeperking uitvoerig natuurlijk ook met elkaar besproken wat het betekent voor de leveringszekerheid. Het is wel feit dat we de kolencentrales op dit moment nodig hebben voor de leveringszekerheid en tennet heeft een onderzoek liggen waarbij zij laten zien. Vanaf wanneer twintig, vijfentwintig en daarna dat je daar flexibeler mee om kunt gaan en als je er voor alle kolencentrales sluiten je de leveringszekerheid in Nederland in gevaar brengt onder andere omdat je daarmee behoorlijk afhankelijk maakt van politiek en beleid van onze buurlanden waar we bijvoorbeeld energie vandaan halen. Dat is wel een afweging die ook de kamer moet nemen. Maar als je het mij vraagt. Dat is niet wat ik zou adviseren even vanuit alle kolencentrales sluiten. Dan heb je ook nog die ene kolencentrale die die minimum van vijfendertig procent moet draaien omdat zij

[2:29:53] dierlijk zetmeel en zwaar afval moeten verbranden en ook volgens voorschriften die we allemaal hebben vastgesteld in de wet voor voor vanwege de gezondheid en daar is dan ook niet zomaar een alternatief voor. Dus het heeft nogal wat aspecten, waaronder die van de leeuw terecht. Ook wijst ook juridische. Maar het is niet alleen juridische.

[2:30:10] Het voorzitterschap is weer aan de van de leden.

[2:30:12] Ik geef het weer aan de staatssecretaris die.

[2:30:14] Vervoer,

[2:30:16] Dank je ergens. Zij kan de staatssecretaris toezeggen een de uitwerking van de Urgenda maatregelen de inventarisatie ervan dat daar ook de randvoorwaarde voor energie structuur in in terug komen dat het ook van de voor de industrie en dat het prominent terugkomt en voorzitter, ik denk dat de aanleg van infra voor C O twee voor waterstof elektriciteit en het aanbod van hernieuwbare elektriciteit en de financieringsmogelijkheden van de transitie echt ongelooflijk belangrijke randvoorwaarden zijn

[2:30:45] en dat is niet alleen voor de industrie overigens, maar dat zal ook van impact zijn op alle andere sectoren. Kijk bijvoorbeeld naar de gebouwde omgeving ook een heel belangrijk aspect en die zullen we zeker zwaar mee laten wegen bij de uitwerking van de maatregelen waar het kabinet ook mee gaat komen en ik denk dat we dat zowel op korte termijn als op lange termijn ons daar erg op moeten richten.

[2:31:04] Dan ga ik even verder de je Thijssen en die zegt eigenlijk staatssecretarissen het liefste geld uitgeven aan dwangsom of aan de verduurzaming van Nederland. Het zijn altijd mooie open vragen. Voorzitter, uiteraard zijn wij er niet op uit om dwangsommen te gaan betalen en volgens mij is niemand dat ik heb zojuist geschetst wat we allemaal afgelopen jaren hebben gedaan. Nadat we bij aan de PBL ramingen en berekeningen zagen dat we het doel van vijfentwintig procent niet zouden halen om zo dicht mogelijk bij in de buurt te komen vanuit ook het idee dat je het vervolgens ook zinnig moet kunnen uitleggen wat je doet en wat het ook toevoegt. Niet alleen voor die vijfentwintig procent, maar ook voor Nederland. En wat het betekent aan de kosten

[2:31:51] en we nemen de uitspraak en ik neem hem persoonlijk heel erg serieus. Ik leg geen enkele uitspraak van de rechter naast me neer. Dus ik ben ook niet mee bezig van nalaat een dwangsom dwangsom komen. Integendeel, maar probeer wel aan deze kant de politieke verantwoordelijkheid te nemen binnen de demissionaire status waar ik in zit. Vandaar dat ik in die brief geschreven dat we nu aan het werk zijn. Wat dan extra zou kunnen

[2:32:14] en mevrouw tennissen zegt.

[2:32:17] Alsjeblieft

[2:32:19] Dankuwel staatssecretaris

[2:32:22] en ik heb niet gezegd dat er niets is gedaan voor het Urgenda beleid. Want er is er is inderdaad een hele hoop gedaan, maar we constateren ook dat we nog maar vijf mega het onwaarschijnlijk tekort komen dat er nog meer gedaan moet worden en ik hoor dat u bereid bent om allemaal dingen te kijken en dat er inventarisaties worden gemaakt. Als ik uw brief leest, heb ik het idee. Nou

[2:32:38] over vier, vijf maanden komt er dan eens een keer een lijstje en ditjaar gebeurt niet zo heel veel meer. Kunt u toezeggen dat u voor het hebben. Begin september weer een klimaatdebat kunnen we van u de maatregelen verwachten die u wilt doen om aan uw agenda te voldoen.

[2:32:52] Een harde toezegging. We gaan het fixen

[2:32:54] in het zomerreces. Staatssecretarissen.

[2:32:56] Voorzitter, volgens mij net ook in de onderlinge debatten is ook geconstateerd dat er niet zo heel veel maatregelen zijn die op korte termijn kunt nemen om op korte termijn meteen het effect hebben voor de twee reductie, hetgeen wat natuurlijk het vonnis van ons vraagt want dat is wel even waar we voor staan. Dat is wel een feit en dat is ook de reden waarom ik niet heel hard zaken kan toezeggen. Stel stel uiteindelijk wordt besloten om een extra kolencentrale te sluiten dwang vanuit de overheid. Dus denk ik net heel veel gezegd over waarom dat niet een goed idee zou zijn of waarom dat ingewikkeld zou zijn. Maar stel dat uiteindelijk zeggen dat is wat we doen dan nog duurt dat ontzettend lang want we leven gelukkig in een rechtsstaat en dat heb je niet morgen geregeld nog los van wat het dus betekent voor de leveringszekerheid nog los van wat het betekent dan de extra kosten waarvan je kunt afvragen had ik die niet elders beter kunnen besteden. Maar dat zijn ook afwegingen. Dus dat is de reden waarom ik niet kan zeggen ik kom gegarandeerd met een lijstje met maatregelen die we nu kunnen nemen

[2:33:59] die op deze manier de C O twee reductie realiseren. We zijn hard op zoek bezuinigd inventariseren aan het kijken. Waar kunnen we intensiveren. Dus dus absoluut geen sprake van. We doen even vier, vijf maanden niks. En u wordt wel integendeel, integendeel, ik kan wel verzekeren dat we er keihard aan werken en keihard op zoek gaan naar wat wat nog mogelijk is ook nog binnen de demissionaire status. Dat is sowieso niemand zit stil.

[2:34:25] Je thuis.

[2:34:26] Dat is goed te horen. Maar dan toch nog even iets scherper te doen. Volgens mij kun je prima kolencentrales sluiten, want het is een crisis.

[2:34:32] Er is helemaal de dat weglekeffect naar het buitenland valt heel erg mee en de kosten zijn zeer kostenefficiënt dus allemaal redenen waarom. Ik denk dit is een hele goede maatregel. Maar mijn vraag was iets anders.

[2:34:42] Dus wanneer de maatregelen precies in kunnen gaan. Dat horen we dan wel in het eerste debat na het zomerreces.

[2:34:48] Maar kan ik aan het einde van het zomerreces horen. Dit zijn de maatregelen die we gaan nemen

[2:34:54] wanneer de maatregelen dan precies effect hebben. Ja dat ligt aan de maatregel. Dat snap ik ook daar gaan we dan wel het debat over hebben. Maar ik wil een lijst maatregelen. Hiermee voldoen aan het Urgenda vonnis en ontlopen we de schadeclaim en respecteren we de uitspraak van de hoge Raad.

[2:35:07] De staatssecretaris.

[2:35:09] Dank u, voorzitter, dat zo'n kolencentrale zomaar zou kunnen sluiten en dat dat kan met wegdek en leveringszekerheid. Nou als als daar onderzoeken voor liggen vanuit de partijen die dat voorstellen ik ontvangst oprecht graag.

[2:35:23] Voorzitter,

[2:35:26] je moet die maatregelen geïnventariseerd hebben. En dan moet je weten of ze wat ze kosten of het past binnen een demissionaire status. Om die maatregelen te nemen met die dekking en of daar politiek en maatschappelijk draagvlak voor is. Want we zijn demissionair waar ik naar streef is zoveel mogelijk maatregelen vinden waar die daarbinnen vallen en dan kan zeggen nou binnen al deze kaders. Ik kan toch stappen nemen want dat zou ik het liefst doen. Ik ben absoluut niet bezig met het het over de schutting gooien naar een nieuw kabinet. En we zien wel in welk jaar zeker niet zeker niet naar. Het moet zowel inventariseren en ik moet wel zien dat ik ze waar kan maken vanuit deze situatie waar ik in zit.

[2:36:04] De heer Bauke,

[2:36:05] Ja. Dankjewel. Voorzitter,

[2:36:10] ik wil hier toch heel even op door en en ik wil via eu-voorzitter de de staatssecretaris toch een beetje meenemen in het proces en misschien ook wel waar waar de schoen wringt in ieder geval bij mij en en misschien ook bij de heer Thijssen in het debat met uw voorganger, met de voorganger van de staatssecretarissen bleek dat was hij de beperking van de kolen stoken bleek dat ergens. Het was laat de avond dat dat er toch echt nog een gat overbleef en en en en dat dat we de vijfentwintig procent niet zouden halen. En toen heeft de heer Thijssen een motie ingediend. En ik vraag me af. Twee. Wij zitten nu vandaag is zeven juli. We zijn inmiddels flink aantal weken verder en ik vraag me af wat is er in de tussentijd gebeurd want we zijn op zoek naar jaar garantie dat deze zomer wel aan een plan gewerkt wordt in de wetenschap dat we al weken verder zijn en en nog niet liegt. Dus ik ik ben op zoek. Ik ben echt via die voorzitter opzoek bij de staatssecretaris. Wat gebeurt er op het ministerie.

[2:37:23] Want we zijn met z'n allen zijn we het erover eens dat we een oplossing willen en ik zo lees ik ook de de vraag van hier Thijssen van kom met een plan gebruik de zomer en kom met een plan. En als een aantal zaken niet kunnen laden. Het ook zien van we hebben het uitgezocht. Jullie hoop knappe koppen op het ministerie en geef ook aan dit willen jullie maar dit kan niet en geef ook aan waarom het niet kan dat daar komen we verder. Want nu praat het luchtledige. De staatssecretaris.

[2:37:51] Voorzitter, en dan kan die balkon voor deze vraag. En hij zei ergens midden van ze betogen de garantie dat er aan wordt gewerkt en dat is de garantie natuurlijk die ik je kan geven en die

[2:38:03] ik die ik ook heel duidelijk kan aanwijzen en die ook in die brief staat. Niemand zit stil. Tegelijkertijd en Urgenda vonnis is inderdaad niet nieuw. Dus wat allemaal mogelijk is wat we kunnen doen wat op korte termijn effect zou hebben is meerdere malen hier ook besproken. Wij zijn opnieuw ook bij alle departement opnieuw aan het ophalen. Wat zijn er nog zaken die echt kunnen bijdragen op een manier dat het allemaal goed kunnen uitleggen. Dit dit maakt het verschil dat we willen en daar zijn we nu mee bezig en vervolgens moet ik ook kijken. Kun je dat realiseren op welk termijn kunnen realiseren. Wat voor effect heeft dat. Wat kost dat past dat politiek maatschappelijk gezien een demissionaire status in dat proces zit ik nu

[2:38:43] en er zit overigens wel meer collega's. Dit speelt nu aan deze tafel. Maar ik weet dat je collega leden verschillende portefeuilles hebben. Dit is niet het enige wat er speelt en het zit allemaal op dat op dat domein. We zijn met elkaar aan het zoeken wat we nu nog allemaal kunnen doen vanuit een proactieve houding dat we natuurlijk zoveel mogelijk willen doen binnen de demissionaire status.

[2:39:04] De Bauke dan de heer bontebal,

[2:39:07] Dankjewel. Voorzitter. Ik ik ik hoor wat de staatssecretaris zegt waar waar ik naar op zoek ben is dat een afspraak met elkaar maken wanneer bij een een een pakket van maatregelen kunnen ontvangen, want anders blijven we maar met elkaar debatteren hierover zonder iets concreets op tafel te hebben. Daar ben ik naar op zoek is vraag aan de staatssecretaris kunnen wij begin september het hebben over een pakket en op basis van wat hij op dat moment heeft hebben we kunnen altijd want we zullen elkaar na september vaker in debat te treffen, maar we zijn op zoek naar houvast met z'n allen en de niet niet om mij van D zesenzestig. Maar om echt die reductie te halen.

[2:39:49] Staatssecretaris.

[2:39:50] Ik begrijp dat hierbij ook gezegd. Laat mij heel even in het tweede termijn terug komen of ik september waar kan maken. Dat hangt natuurlijk van heel veel processen af van bijvoorbeeld rond augustus besluitvorming waar ik ook naar verwezen in de brief aan mij heel veel terugkwam of het dat waar kan maken en waarbij we dan afspreken dat ik in ieder geval laat zien. Dit is wel wat er voor staat en binnen deze kaders komen we hierop uit en dan kan natuurlijk de je bouwt en iedereen de politiek van alles van vinden. Maar dan dus ik gebruik deze woorden. Voorzitter, om niet de valse verwachtingen te schetsen dat ik dan met een pakket van maatregelen volledig afgetikt en dit kan ik nu uit Zwolle en daarmee halen we overmorgen bedoelen. Dat is niet wat die opbouw gevraagd. Maar ik wil heel duidelijk zijn dan over wat ik dan wel neer kan leggen. Dus als ik daar in de tweede termijn wat concreet erop terug kan komen. Dan kunnen we misschien daar een goede afspraken over maken.

[2:40:41] Dat kan nu onderbouwd worden.

[2:40:45] Dank u. Voorzitter, de heer balk van D zesenzestig vroeg mij om creatief mee te denken. Dus dat doe ik dan graag want ik worstelde ook gewoon mee en ik heb zitten denken het klimaat houdt zich niet aan een jaar elk jaar heb je een zachte winter of een strenge winter. Dus het zijn ook allemaal fluctuaties waar je mee te maken hebt. Ik vind dat we een stabiel beleid moeten werk wat langjarig structureel is in de in termen van carbon budget. Want dat is uiteindelijk wat er toe doet.

[2:41:14] Vorig jaar zat op vierentwintig en half. Dus als ietsje tekort. Dit jaar lopen we dan misschien tekort. Je zou kunnen denken we we we bedenken met elkaar in time frame dat als je het ene jaar iets te weinig doet dat je het volgend jaar inhoud. Uiteindelijk gaat het om het totale cumulatieve effect en dan zou je kunnen verdedigen dat je misschien dit jaar wat minder presteert. Maar als we dan wel met elkaar de structurele maatregelen nemen die op dat lange pad hebben. Dan gaan we op langere termijn versnellen. Dus ik zoek naar een manier om belastinggeld zinvol in klimaatbeleid te steken.

[2:41:49] De staatssecretaris.

[2:41:51] Vorsten. Ik denk dat al dit soort ideeën. Uiteindelijk moeten gaan bijdragen aan hoe weer op een zinnige wijze mee omgaan omdat we, en uiteraard gewoon aan een doel willen vasthouden wat recht ons oplegt. Punt. Dat is gewoon wat het is en tegelijkertijd hebben we onze eigen doelen lange termijn doelen. Straks komen er overigens ook nog Europese doelen en we doen het allemaal niet omdat de cijfertjes en doelen willen halen, maar omdat we het verschil willen maken en omdat we ons land en de wereld en beheerkosten staan helemaal mee eens. Maar de rest van die denk ik wel op de op een goede manier door willen geven aan de generaties na ons en wij denken dat dat ook met zinnig klimaatbeleid kan dus het lijkt me goed om op deze manier. En ondertussen zal ik natuurlijk doorgaan met het inventariseren van al die maatregelen waar we het zojuist over hadden. Je moet niet stilzitten

[2:42:36] het dat heel even doorgaan voor. Oh oké.

[2:42:39] Mevrouw Turners, heeft volgens mij op dit punt ook nog een interruptie.

[2:42:42] En voorzitter kijken naar lange termijn. En nu minder doen. Dat is natuurlijk zo werkt een vonnis gewoon niet. Het is een doelstelling waar we al in de twintig, twintig aan moesten voldoen. We moeten voldoen aan de rechtsstaat. Dus we hebben voor het eind van het jaar extra maatregelen nodig en in dat kader de staatssecretaris zegt ik kom ik ben ook benieuwd naar de toezeggingen of ze die kan doen. Inderdaad om in september met maatregelen te komen. Maar ik hoor daar toch ook een tegenstrijdigheid in haar verhaal. Ze zegt ook over de kolencentrales sluiten, zegt ze ja. Ik ben benieuwd naar uw plannen en rechts het bij de kamer neer. Maar volgens mij is juist onderdeel van die inventarisatie of het mogelijk is om zo'n kolencentrale per direct te sluiten en welke consequenties daaraan vastzitten, zodat wij als kamer ook een goede afweging kunnen maken of we overgaan tot sluiting en dat is belangrijk dat we die informatie snel hebben. Dus kan ik verwachten dat in die inventarisatie waar zij mee komt. Hopelijk in september en sturen op aan dat er expliciet in wordt gemaakt welke mogelijkheden er zijn om aan het eind van het jaar aan de doelstellingen van Urgenda te voldoen en daarbij ook in kaart hebben wat voor consequenties. Dat heeft financieel en maatschappelijk.

[2:43:59] Staatssecretaris.

[2:44:00] Voorzitter, ten eerste heeft uw Kramer uitvoerig over de kolencentrales en de sluiting ervan en de effecten analyses gedebatteerd en daar was denk ik. Iedereen bij. Uiteindelijk is bijvoorbeeld besloten om te zeggen in twintig, dertig moeten ze allemaal gesloten zijn, hebben we ook voor gestaan. Daarvoor lopen nu ook al die rechtszaken tegen de staat omdat de kolencentrales niet mee eens zijn. In dat debat is het allemaal langs gekomen naar aanleiding van de vijfendertig procent productiebeperking. Ik weet dat er ook discussies zijn geweest, kan dat niet naar nul kan dat niet. Na vijfentwintig uitvoerig aan de hand van analyses bepleit. Waarom dat nu niet kan. Dus als er mensen zijn die nu zeggen maar ik heb er toch een andere analyse bij. Het kan wel. Dan lijkt het me redelijk om te vragen waar ligt die dan want we zijn al heel lang met elkaar in de traject juist bezig en ik verwezen het al naar één van de onderzoeken, bijvoorbeeld van tennet over de leveringszekerheid. Als je ze allemaal morgen sluit als dat al zal kunnen wat het betekent voor Nederland. Dat is minder gunstig dan sommige mensen doen denken dat dat is dat. En voorzitter ik ik vermoed laat ik nog één ding aan toevoegen en het is volgens mij wat die balken of het hier bontebal het ook. Zij bontenbal is volgens mij. Wij weten niet in november december of hij dit jaar de rug en doelen hebben gehaald. Zo werken de berekeningen niet van de Planbureau s en raming ook niet. Dat weten we pas later dus alles wat je doet is je streeft ernaar om er zo dicht mogelijk bij te komen of om het te halen. Maar ik kan dus om die reden noem ik dat de is. Ik kan niet een pakket neerleggen waarvan ik met zekerheid kan zeggen. Zo pakt dit uit per definitie omdat het gewoon te maken heeft met de markt naam bedrijf het net ook uitvoerig over gehad. Hoe dat zich ontwikkelt. Wat voor winter. We hebben gehad. Nou kijk voor geen corona. Het heeft heel veel zijn heel veel andere zaken bij die productiebeperking van vijfendertig procent bij koning. Voorzitter, hadden we bedacht dat het voor dit jaar behoorlijk mee zou wegen. Toen heeft de tweede kamer vorig jaar gezegd we gaan het nog niet behandelen.

[2:46:01] Dus hij is later behandeld en toen hebben we in de tweede kamer gezegd en begrijp kon alle inhoudelijke begrijpen de hele redenering wel. We doen een ANWB. Maar eerst naar de tweede kamer, waardoor het ook in de zomer nog niet in kan gaan. Dus dat soort aspecten. Weet je pas gedurende zo'n jaar als je er middenin zit en de berekeningen laten achteraf zien hoe dit jaar is, heeft uitgepakt. Maar nogmaals, hiermee bedoel ik op geen enkele wijze. We gaan gewoon lekker zitten wachten. Dat is op geen enkele wijze ik hier zeg we gaan op zoek naar die maatregelen gaan ze inventariseren. We gaan kijken binnen welke kaders we daar binnen een demissionair status wat mee kunnen. Dat dat blijft overeind natuurlijk.

[2:46:39] Mevrouw tennissen,

[2:46:42] Voorzitter, het klopt inderdaad dat die cijfers pas later bekend zijn van voldoen wij dan aan de klimaat doel en het Urgenda. Doe maar het is klimaat crisis. We hebben te maken met een klimaat crisis en eigenlijk is dat alleen een vraag of je of je daar wel aan voldoet en achteraf. Als je continu onderaan die bandbreedte blijft zitten. Je doet blijft continu net doen wat nodig is, terwijl we zitten in een crisissituatie. Dus we moeten sowieso aan dat doel voldoen moeten sowieso doen wat nodig is. We hebben met de coronacrisis gezien dat er uitzonderlijk veel maatregelen mogelijk zijn en het is nu aan het kabinet om in een crisissituatie te gaan voldoen aan de uitspraak van de rechter en dat kan gewoonweg niet wachten en daarom is het belangrijk dat we los gaan van een hele van het paradigma van ja misschien hadden we het wel. Misschien hadden we het niet. Nee, we moeten vooral vooruit. Dus ik vraag echt. Ik benadrukt nog eens aan de staatssecretarissen van zorg ervoor dat in de inventarisatie die we als het aan de partij voor de dieren ligt in de zomer krijgen dat in die inventarisatie ook exact duidelijk wordt welke maatregelen nodig zijn om in ieder geval dat minimum wat Urgenda zegt te halen.

[2:48:03] Met een minimum aan de staatssecretaris.

[2:48:05] Voorzitter, wat ik wel kan doen is bij die inventarisatie van maatregelen bij zeggen wat ze opleveren met de kanttekening. Zoals bij die productiebeperking begrijp mijn foto s heel goed dat ze zegt het is niet dit is dit is urgent. We hebben gisteren in de eerste kamer een wet er doorheen gekregen, waarbij we zeggen dat we fors ingrijpen op bedrijfsprocessen van organisaties van bedrijven. Dat doe je als land als Nederland onderbouwd waarbij je ook bereid bent om straks een flinke echt flink nadeel compensatie te betalen ook uitvoerig met elkaar over gehad heeft met mijn voorganger gedaan ik in de eerste kamer en ik vind dat dat soort stappen. Ik denk ook dat de kamer zich ook niet tekort moet doen door dat soort stappen waren wel bereid te nemen. Juist omdat het zo urgent is en dat we verder gaan zoeken naar maatregelen waarbij we dichterbij die urgentie en de percentage kunnen komen, is één ding. Maar ik ik. U hoort mij het herhalen. Voorzitter, ik zou het echt ons eigen werk. Ik vind dat we onszelf dan tekort doen als je kijkt waarvoor het net gisteren in de eerste kamer stond. Ik heb tegen bedrijven gezegd dat ze niet meer dan vijfendertig mogelijk procent mogen produceren, terwijl ze het technisch gezien gewoon prima kunnen in een land als Nederland. Dat doe je alleen maar als er zoveel urgentie wordt gevoeld.

[2:49:19] Daarom de de heer balken,

[2:49:21] Wilt u wilt u nog of.

[2:49:23] Ja, heel kort heel kort want er is een punt dat de staatssecretaris aanhaalde het. Ze zei ja je kunt met koude winters te maken hebben en dan weet je dus niet precies of je er net of je het net wel of net niet haalt,

[2:49:36] is de staatssecretaris het met mij eens dat we juist daar van af moeten dat we zo beleid moeten maken dat we gewoon zeker zijn dat we het doel halen en als we er iets boven zitten

[2:49:47] als er iets boven is het alleen maar meegenomen want daar doen we het voor voor het klimaat. Dus je wilt zo snel als mogelijk zo veel als mogelijk C O twee reduceren. Dus moeten we niet juist toe naar beleid waarbij we niet om de El elk jaar onder de doel blijven hangen. Maar er gewoon boven zitten. En als van koude winter hebben dan komen er misschien net op mijn wel gehaald. Bent u daar mee eens.

[2:50:07] Staatssecretaris voor.

[2:50:09] Ik vind het een hele begrijpelijke en zinnige opmerking van balken. Ik wijs op de systematiek waar we momenteel in zitten waar ik mee te maken heb en waar ik binnen mijn demissionaire status ook naar moet handelen. Maar als de herbouw gezegd laten we nou onze manier van misschien ook ramen en plannen en berekenen van klimaatbeleid is anders doen dan zal ik vanuit mijn rol vooral niet moeten kunnen zeggen. Dat lijkt mij een mooie uitdaging voor nieuw kabinet voor de partijen die daar nou net aan tafel zitten om daarover te onderhandelen over hoe richt je dat in. Ik kan dat nu in deze vijf weken niet veranderen. Dus ik heb te doen met de kaders waar ik nu inzit.

[2:50:46] Hier thuis

[2:50:48] helaas een moderne interruptie dan hieraan bewaar ik die video voor biomassa. Maar ik vind het echt ongelooflijk wat hier gezegd wordt over de rechten van bedrijven.

[2:50:55] Ja je hebt een recht als bedrijf om in Nederland kolen te verstoken en je mag ik inderdaad winst maken. Maar de mensenrechten van zeventien miljoen Nederlanders wordt geschaad door de Nederlandse staat. Dat is wat rechter heeft gezegd als van de rechten van een paar bedrijven misschien geschaad wordt omdat die centrales per direct dicht moeten. Dan is dat zo en dan is er een rechtsstaat die ervoor zorgt dat een rechter gaat bepalen wat een reële nadeelcompensatie is daar is geld zat voor want we verstoken namelijk niet meer miljarden subsidie op aan biomassa in diezelfde kolencentrales.

[2:51:25] Dus

[2:51:27] ik snap dat het allemaal zorgvuldig moet maar ik wilde mijn staatssecretaris toch echt vragen. Kijk nou echt heel serieus naar hoe ernstig de uitspraak van de rechter is en dat dit echt op een vrij makkelijke manier. We kunnen voldoen aan de Urgenda uitspraak. Dus ik heb toch het idee dat ik hier iets meer praat met de staatsecretaris van kolen dan de staatssecretarissen die opkomt voor de mensenrechten van al die Nederlanden

[2:51:47] staatssecretaris.

[2:51:48] Als ik direct thuis was geweest had ik deze interruptie bewaard. Want die lopen wel dingen door elkaar en het was een antwoord op mijn vrouw tennissen en ik reageerde op waarvoor het juist in de eerste kamer twee keer behoorlijk lopen verdedigen. Waarom juist die productiebeperking op kolom moet komen. Dus ik zeg niet ik kwam op daarvoor bedrijf en ik zei dat ze zo zielig zijn zeg we zijn in een situatie beland als land, waarbij het ook vol vuur heb verdedigd. Waarom je zegt ik ga ingrijpen op bedrijfsprocessen zo urgent is het. Dat wilde ik benadrukken en daarbij meegeven. Dus laten we onszelf niet tekort doen. We nemen daarvoor. Ze stappen als vervolgens wordt gezegd het is redelijk makkelijk en simpel om nu een kolencentrale te sluiten en daarmee je doelen te halen. We hebben stel dat tot nu wordt besloten dus niet morgen een kolencentrale gesloten. Als je een onteigeningsprocedure begint die rechtsstaat waar we allemaal zo dankbaar voor zijn en willen eren zorgt ervoor dat je dat niet. Morgen kunt doen. Dus of een kolencentrale zegt ik doe het vrijwillig.

[2:52:46] Dat hebben we al uitgezet. Daarvoor kwam een binnen. Daar zijn we nu over in gesprek of je zegt ik grijp nu in en ik ga je onteigenen

[2:52:55] dat in een rechtsstaat heb je dat dus niet mogen geregeld. Ik wil best uitzoeken hoe zo'n procedure eruitziet. Als dat de vraag is maar dat zal dus niet denk ik. Ik weet wel zeker dat dat niet bijdraagt aan het doel voor dit jaar en daar ging het debat nou net over.

[2:53:12] De heer bontebal nog steeds. Ik kijk

[2:53:16] ja, we hebben een beperkt aantal interrupties en die worden vooral aan het eerste onderwerp besteed is goed. De heer bontebal.

[2:53:23] Voorzitter, kort als we een kolencentrale waar biomassa gestookt wordt sluiten dan wordt de duurzame energiedoelstelling ook lastiger want die biomassa wordt voor een deel meegeteld als klimaatneutrale energievoorziening in welk effect heeft dan het sluiten van een kolencentrale waar voor een belangrijk deel biomassa wordt verstookt.

[2:53:43] Staatssecretaris.

[2:53:46] Ik snap de vraag aan mij, maar het was niet mijn mijn idee om dat zo te doen en er komt nog iets bij. We hebben ook nog nog los van wat we allemaal van biomassa vinden. Feit is dat we nog beschikking hebben gegeven subsidies aan die biomassa. We geven geen nieuwe meer al jaren. Maar als je zou zeggen ik stop ermee. Dan is het niet zo dat je opeens dat geld ook terug krijgt. Dus dan dan is een gesloten kolencentrale die wel die miljarden. Dan heeft of die dat bedrag binnen hoeveel het precies is bij kolencentrale van biomassa subsidie beschikking. Maar wat dit allemaal exact betekent. En dan hebben we het wat mij betreft nog niet over voor mij het belangrijkste argument. Dat is de leveringszekerheid en tennet heeft wel op verzoek ook van van ons. Laatste kabinet en ik meen ook uw kamer. Maar ik weet niet precies wie dat onderzoek heeft uitgezet. Voorzitter, maar dat was wel naar aanleiding van de discussie van de kolencentrales uitgezocht. Wat gebeurt er als je alle kolencentrales. Nu zou sluiten.

[2:54:37] Dan kom je dus in de knel met de leveringszekerheid na twintig, vijfentwintig. Juist door al het beleid dat we samen inzetten. Wordt het anders dan heb je meer wind op zee. Dan heb je andere bronnen, maar tot dan. Maak jezelf erg afhankelijk van beleid van de landen om ons heen in die landen om ons heen maken wel een vergelijkbare beweging vanuit een ander standpunt en een andere transitie. Maar zij maken een vergelijkbare beweging en om jezelf daarna van afhankelijk te maken voor je leveringszekerheid en dat klinkt als een ambtelijk woord en ik weet dat iedereen hier aan tafel weten wat het betekent. Maar dan gaat het echt over hebben. Wellicht kunnen de ziekenhuizen draaien kunnen de hulpdiensten op pad door zo. Basic is het wel als je dan hebt over naast niks waar we nu een gesprek over loopt. Heb je eigenlijk nog maar één centrale die je dan zou kunnen sluiten omdat die andere ook nog die verplichting heeft voor dierlijk zetmeel en die zware afval wat verbrand moet worden ook geen alternatief voor is en die ene die draait die heeft echt een forse maakt fors onderdeel uit van de productie op dit moment. Dus dan zal je moet weten wat betekent het voor de leveringszekerheid en dan moet je dat onderzoeken

[2:55:44] maar dan kom je dus in een situatie waarvan ik denk moet je niet kijken naar inventarisatie van maatregelen bij zo dicht mogelijk bij die vijfentwintig procent komt en

[2:55:55] waarbij we gewoon zinnige dingen kunnen doen met ook zicht op de langere termijn en respect voor wat de rechter heeft gezegd.

[2:56:03] Goed. Ik stel voor dat de staatssecretaris haar betoog vervroegd. En dan misschien met het tweede onderwerp fit voor fifty Five.

[2:56:13] Ja graag en graag voor onderweg.

[2:56:15] Ik was nou ik was nog even mijn mapje. Want die je Eerdmans had twee vragen die min of meer wel hierbij passen of niet. Dus die heb ik in het mapje gedaan en die zegt

[2:56:26] veel Nederlanders. Dat ging over het onderzoek naar hoe Nederlanders erin zitten en wat zij willen en zegt veel Nederlanders zitten te wachten op adaptatie in plaats van mitigatie

[2:56:36] en de populairste energiebron is kernenergie. Dat komt nog voor zon en wind zegt Eerdmans en aardgasvrij vindt ook een groot deel geen goed idee.

[2:56:50] Voorzitter, volgens sociaal cultureel Planbureau maken dat veel Nederlanders zich zorgen over klimaatverandering en verlangen actie van de overheid. Ze willen wel van ons actie zien en dat begrijp ik ook heel goed. Ze willen ook actie zien van bedrijven en ook van mede burgers en de recente CBS cijfers laten ook zien dat duurzame energiebronnen vele malen populairder zijn dan fossiele bronnen. Dus je ziet ook die transitie in de samenleving wordt ook moois om te zien. Zowel drieëntachtig procent. Voorzitter, meer gebruik maken van zonne-energie en drieënzeventig meer van windenergie. Dus ik denk dat we niet moeten kiezen of of maar dat beide zaken gewoon noodzakelijk zijn, en wel goed luisterend naar die onderzoeken, maar het ook weer Eerdmans zegt dat je welke manier doet dat je duidelijk communiceert wat je aan het doen bent dat je transparant over bent dat mensen ook mee kunnen maken dat het ook niet alleen betaalbaar is, maar ook zoals die het eisen zij ook comfort oplevert ook gemak kan opleveren zit hier ook echt heel veel kansen in die Eerdmans zij ook.

[2:57:52] Er komen er nog weer bij kolen terug dacht dat ik er van af was. Maar dat was niet zo want Nederland gaat de kolencentrales sluiten, terwijl in Azië en dat dat die Jacobs ook een andere kant van de wereld worden er nieuwe geopend. Dus is dat wel logisch.

[2:58:09] Voorzitter, het specifiek even Chinees klimaatbeleid en de impact ook op internationaal klimaatbeleid. Dat staat echt duidelijk op de agenda van ons en van landen die net als ons allemaal wel stappen willen zetten en zo is Nederland door Italië uitgenodigd om in de G twintig te spreken

[2:58:28] dat we ook in de klimaattop einde van dit jaar met alle landen. Ook hier ook uitspraak over kunnen doen over de wereldwijde klimaatverandering en ook wederom met elkaar weer het commitment uitspreken en en er zijn ook verschillende andere allianties, zoals de power ring past cool aliens om in Azië de cool uit voorzieningen op de agenda te krijgen. Maar uiteindelijk en dat komt met ook in het debat langs voorzitter is het zo. Volgens mij zei de je. Er kunt stad omdat mijn buurman de het vuil op straat dondert gebruikte andere woorden, geloof ik betekent niet dat ik dat zonder omkijken dat ook zou moeten doen.

[2:59:06] Dus we moeten ons allemaal als eigen verantwoordelijkheid daarin nemen, waardoor de internationale context waar we inzitten en de de landen met wie we spreken, kunnen we ook daar wel andere landen die daar minder hun best voor doen. Ook op aanspreken.

[2:59:20] De heer.

[2:59:21] Maar dat kon minder. Dat is toch heel ver te zoeken voorstellen dat dat je zou juist zich door het parijsakkoord zou moeten verlangen en in de tussentijd gaan er dus nog eens een keer zes, honderd oude oude vieze kolencentrales bijkomen. Terwijl hier vechten om een te sluiten. Ja dat is dan toch gewoon geen commitment. Dan kunnen we met z'n allen gaan zitten wachten in de geen twintig. Maar zij hebben er gewoon lak aan totaal. En dat gaat Nederland en u niet veranderen.

[2:59:46] De staatssecretaris.

[2:59:47] Voorzitter, het is een. Het is een en en verhaal aan de ene kant moeten wij in ons eigen land zorgen dat wij het op orde hebben en ik vind dat niet alleen voor het behalen van rechterlijke uitspraken en doelen, maar ook omdat ik het begin van mijn betoog zijn klimaatverandering. Energietransitie is ook een transitie vol kansen. Zeker voor een land als Nederland. Als je hier slim mee omgaat. Als je je bedrijf in de industrie weet te houden en ze ook weten. Verduurzamen kan je wereldwijd voorop lopen en dan kan je ook hier als land geld mee verdienen. Dus ik denk dat hier heel veel kansen in zitten en dat dat niet gaat werken als ze zeggen laat maar. We zien evenwel niet dat die Eerdmans dat zo letterlijk zegt maar laat maar. We zien wel wat de rest van de wereld doet en of wij daar dan aan bij gaan dragen. Ik heb liever dat wij je de techniek uitvinden dat wij hier de innovatie hebben en dat wij de rest van de wereld daarmee helpen. En dus ook geld aan verdienen. Dus dat is dan win win dat hoeft elkaar dat spreekt elkaar zeker niet tegen. Integendeel, denk ik. Lijkt me heel erg mooi om laatste zes. Als als ze dat kunnen vanwege corona. Voorzitter, wat werkbezoeken kunnen doen. Misschien ook als Commissie om naar bijvoorbeeld naar Delft te gaan en andere plek om te zien wat voor innovaties daar leven wat er allemaal wordt bedacht. En hoe dat wat voor impact dat wereldwijd heeft. Dat is mooi. Dus ik denk dat het en en moeten we blijven elkaar aanspreken, maar we blijven als land op die kansen pakken.

[3:01:03] De minister

[3:01:05] minister.

[3:01:08] U weet. Als lid van de Commissie ben ik heel erg forum. Als voorzitter moet ik zeggen.

[3:01:15] Voor het secretaris,

[3:01:17] Goed. Voorzitter, Dank ik ga verder met de fiets voor fifty Five pakket.

[3:01:23] Volgende week

[3:01:24] krijgen we de van de Europese Commissie het fit for fifty Five pakket met voorstellen om de Europese wetgeving in lijn te brengen met het opgehoogde broeikas, broeikasgas reductie van tenminste vijfenvijftig procent in twintig, dertig. Het zal gaan over dertien voorstellen, voorzitter en zal gaan over het eerst emissiehandelssysteem de niet eten sectoren hernieuwbare energie, energieefficiëntie en de Nederlandse prioriteiten zijn hier vaker gedeeld. Maar het zal gaan onder andere dat wij vinden dat aids ook aangescherpt moet worden. Dat vinden we al langere tijd wordt al gelukkig steeds beter gedaan. Maar er valt nog veel winst op te boeken, zoals het verlagen van het aids plafond, ambitieuze u bronbeleid, voorzitter, waarmee enorme worden gesteld, bijvoorbeeld aan C O twee standaarden voor auto's en om ervoor te zorgen dat inspanningen van lidstaten convergeren, zodat er minder spreiding is tussen de bijdrage van verschillende lidstaten en dat ze meer gezamenlijk gaan bijdragen aan de Europese klimaatdoelen, zoals bijvoorbeeld bij het vertalen van die ESA doelen en ook daar de binden. We hebben nu al bindende is doel en zo duidelijk door de ophoging van die vijfenvijftig procent ook nieuwe opgaven zal komen. Ook daar zullen we moeten kijken hoe wordt het verdeeld. Hoe ziet dat eruit. Hoe al die voorstellen eruit gaan zien wat het precies inhoudelijk is. We hebben ze ook nog niet. Dat zien we echt volgende week. Het kabinet gaat dan in de vakantieperiode dat fit voor fifty Five pakket op een integrale manier beoordelen ze gaan we goed naar kijken. Wat ligt daar dan en de Nederlandse inzet aan de hand van onder andere luistert ik net noemde. Maar het is vaker langs geweest. De Nederlandse inzet van stellen vanwege de onderlinge samenhang van het pakket zal het kabinet de BMC fiches van het hele fietser fifty vijf pakket medio september tegelijkertijd aan de tweede kamer aanbieden. Ze doen we in zijn geheel omdat er gewoon grote samenhang zal zijn.

[3:03:17] Anders loopt dat teveel los

[3:03:20] en de tweede kamer heeft dan natuurlijk. Volgens de mogelijkheid om hierover met het kabinet in debat te gaan als van te vinden en haar specifieke wensen over Nederlandse inzet kenbaar te maken. Voorafgaand aan de besprekingen in de verschillende raden. Dus dat is een proces dat echt gaat lopen en ook een tijd gaat lopen overigens maar dan is ook ruim de tijd voor de tweede kamer om de inzet mee te geven.

[3:03:41] Daarbij zullen wij steeds als kabinet scherp houden dat twintig, dertig niet het eindstation is natuurlijk met twintig, vijftig met elkaar en dat is de transitie en daar had ik nog een paar vragen over. Voorzitter, ik had hiervan de heer dassen. Die had het over de Arabische zie rapport

[3:04:01] en houdt dat mevrouw Teunissen vragen over. Volgens mij was dat hetzelfde punt.

[3:04:07] Dat is dat was een gelekt rapport het conceptrapport. Ik heb nog geen definitief vastgesteld

[3:04:14] rapport. Precies. Is het nog niet vastgesteld. Dus daar kan ik nog niet op die manier op op reageren. Ik heb al de berichten gezien en die bevestigen dat de flinke stappen genomen moeten worden. Daar heeft u natuurlijk helemaal gelijk in en dat zal zowel nationaal als Europees als mondiaal betekenen, zullen we ook volop met elkaar mee aan de slag gaan en en dat is ook wel een van de redenen voorzitter waarop Nederland natuurlijk erg heeft gepleit voor het ophogen van die vijfenvijftig procent. Wij waren een van de koplopers afgelopen jaren om te zeggen dat doel moet gewoon omhoog. Dus in die zin is. Er

[3:04:47] was de urgentie heel erg duidelijk wat het rapport exact zegt en hoe we reageren. Dan moet ik bij je terug komen want er ligt nog geen definitief rapport.

[3:04:55] Maar in die zin was urgentie al wel helder en weer dassen daarbij nog een vragen bij de fit voor fifty feit. Hij zei er zijn verschillende fondsen. Je hebt een goede fonds, een fonds. En hoe willen we dat inzetten voor de energietransitie

[3:05:11] en welke duurzaamheidseisen zullen we daarbij hanteren?

[3:05:16] Minstens zevenendertig procent van het beschikbare geld. Recovery zul je al die afkortingen in ieder geval dat die middelen die heel belangrijk zijn voor Nederland zevenendertig procent daarvan wordt aan klimaat projecten besteed. Voorzitter en het groeifonds en invest NL waar je dat ook even over had. Die zijn niet primair opgericht voor bekostigen van de klimaattransitie, maar geven wel daar enige aandacht voor. Maar echt die bij die kunnen we zevenendertig procent daarvoor inzetten voor het groeifonds in de lopende ronde. Diverse projecten worden ingediend op klimaatgebied tussen. Er zit wel wat ruimte, maar ook voor de rest zal Nederland plannen indienen. Maar dat is natuurlijk ook afhankelijk van wat het kabinet nieuw kabinet straks besluit

[3:06:00] voor het adres wordt de duurzaamheidskader van de Europese Commissie gehanteerd. De voegde je wel ook aan naar dat is van de Europese Commissie duurzaamheidskader en voor het groeifonds een even snel kennen. Die kennen geen vast kader voor duurzaamheidseisen.

[3:06:15] En als ik nog de laatste vraag van die dat ze mocht doen in dit mapje die vroeg nog welke hobbels zijn nog over voor de fit voor fifty Five en je klimaatwet en het aanpassen van Nederlandse klimaat werd me eigenlijk is dat wat ik zojuist zei we krijgen die dertien wetsvoorstellen en met sommigen zullen we misschien wel blij zijn. Ik hoop dat er een goede aanscherping van aids zit. Nou dat is dan in de lijn van wat we willen misschien willen we dan niet scherpen, maar wellicht zitten er ook andere voorstellen die echt een flinke ophoging van onze eigen nationale doelen zou betekenen, waardoor we weer samen moeten kijken wat betekent het dan voor in de praktijk in Nederland en voor de lasten, bijvoorbeeld van huishoudens en voor MKB. En hoe gaan we daarmee om. Ik denk dat ze voor die dertien wetsvoorstellen. Daar kan ik nu sowieso niet een integraal integrale reactie opgeven. Ik heb ze ook nog niet maar ik denk dat het straks ook niet dan met sommigen zullen we tevreden zijn en het sommige minder gelukkig beginnen daarvoor dan ook de de het hele traject van onderhandelen. Dus dat duurt nog een jaar of twee jaar.

[3:07:16] Voorzitter, je hebt.

[3:07:17] Nog even kort over. Ook in relatie tot dat gelekte IPCC rapport. Want ondanks dat het gelekt is, zijn de signalen wel duidelijk.

[3:07:24] We hebben de je Timmermans bij Buitenhof ook gezien dat het toch enige teleurstelling is over het behaalde resultaat voor fifty Five het liever nog ambitieuzer had gemoeten. Europees Parlement geeft duidelijk aan dat het ambitieuzer had gemoeten

[3:07:38] en ik vraag me af.

[3:07:40] Nu ook wetende dat dit rapport eraan zit te komen, ook al is het gelekt wetende dat we hier ook een uitspraak hebben wetende dat de stappen die we moeten namelijk best wel groot zijn

[3:07:52] en ben ik benieuwd. Bent u ook al bezig om te zorgen dat we die doelen uiteindelijk nog op kunnen gaan hoger. Ondanks dat we nu nog moeten wachten op die voorstellen.

[3:08:03] De secretaris,

[3:08:04] Even een verduidelijkende vraag welke doelen op hoger.

[3:08:07] Dus die vijfenvijftig procent.

[3:08:12] Voorzitter is net dertig, dertig juni is die werd vastgesteld waar vijfenvijftig procent staat in Europa. Alle landen zijn niet aan het kijken welke wetsvoorstellen komen. Hoe gaan we die implementeren in ons land of waar willen we over onderhandelen om nou voordat uberhaupt die voorstellen zijn over de invulling te zeggen gaan, maar nog hoger zitten. Ik zet persoonlijk hogere doelen eisen of formuleren is niet moeilijk.

[3:08:39] De invulling waar eigenlijk de hele middag over gaat. Maar al jaren die het klimaatbeleid op deze manier bezig zijn. Dat is natuurlijk de uitdaging. Hoe doe je het op een manier dat je land er beter van wordt dat iedereen het meemaakt en dat je die doelen haalt dus mijn advies zou zijn richting de je dassen en de collega's. Laten we eens kijken wat die vijfenvijftig procent ons brengt, hebben wij zelf behoorlijk voor gepleit. Het was in mijn eerste debat volgens mij als woordvoerder klimaat dat we gezamenlijk en tegen de je Wiebes zeiden ga naar Brussel gaat pleiten voor vijfenvijftig, terwijl we toen nog zelf negenenveertig procent aan het vormgeven waren. Laten we eens kijken of zou mijn idee zijn hoe het uberhaupt in ons land implementeren en wat het betekent voor Nederlanders.

[3:09:21] Om.

[3:09:22] Dank u, mevrouw.

[3:09:24] Voorzitter, ik sluit ook graag aan mij wat weer. Dat zegt over dat daadwerkelijk nodig is om die vijfenvijftig procent ook echt op te gaan. Hoog. Het Europees Parlement dat ook niet genoeg. Dus dat we daar rekening mee houden. Ik hoorde de staatssecretaris ook zeggen wat betreft het doel dat Nederland altijd heel ambitieus is geweest en ook ervoor heeft gezorgd dat het vijfenvijftig procent wordt wordt daar prompt het kabinet heel vaak mee. Tegelijkertijd loopt Nederland achter. Er komt nu een klimaattop aan in Glasgow gezien ook dat rapport dat VN rapport is zij bezig met een ambitieus maatregelen pakket. Ook wat wij voorstellen en de positie en ambitieuze positie van Nederland in de aanloop naar de klimaattop en wanneer kunnen wij dat verwachten?

[3:10:05] De staatssecretaris.

[3:10:09] Voorzitter richting klimaattop zullen we natuurlijk wederom met onze inzet voordat we er naartoe gaan hier bespreken. Maar waar mijn focus nu ligt is die dertien wetsvoorstellen. Wat staat erin. Wat helpt ons land dichterbij. De doelen komen op een manier dat alle Nederlanders mee kunnen maken en ik ga dat ga ik behoorlijk ambitieus aan omdat ik weet waar ik voor ga die vijfenvijftig procent. Ik vind het terecht dat mijn voorgangers daar ook veel over hebben gesproken omdat Nederland als een van de eerste landen zijn. Dit moeten we doen dus dan mogen we trots op zijn dat we dat zelf hebben gezegd en dat we daarvoor hebben gepleit. Maar dat heeft ook de verantwoordelijkheid met zich dat we nu kijken hoe vertalen we dat naar ons land dat dat heeft nu wel mijn prioriteit en voor de kop voor de klimaattop. De inzet en de hele agenda. Dat is natuurlijk uiteraard hier weer bespreken. Dus daar kan ze dan van alles van meegeven en vinden.

[3:11:00] De staatssecretaris vervroegd betoog gaat over naar derden.

[3:11:03] Ja die jaar is geworden, hoor ik een beetje teleurgesteld. Ja oké dan. Even kijken.

[3:11:11] Ik denk ik denk dat ik gewoon naar biomassa even doorgaan dat ik even die mapjes probeer te beantwoorden.

[3:11:21] Meneer dassen.

[3:11:23] Hoe zit hoe gaat de zit eigenlijk die verhouding tussen de boom strategie en biomassa en moeten we leunen op waterstof strategie. Dat was de vraag van die rassen

[3:11:32] deze Europese bossen strategie en daarmee zet de Commissie zich in op behoud van bossen met de mogelijkheid van bosexploitatie, maar ook het beschermen van de biodiversiteit en voorzitter, wij zitten erop in als Nederland om alle bio grondstoffen op een duurzame wijze te gebruiken of dat naar Nederland is of Europese en dat betekent dat biomassa moet voldoen aan de eisen van de regel aan de richtlijn duurzame energie, tweede, twee en in de toekomst ook drie, drie en ook aan de bossen strategie en en de je ze verbond dat met de vraag hoe moet het dan met die waterstof strategie. De verduurzaming is een dusdanig grote opgave waar we het eigenlijk al de hele middag over hebben dat we niet moeten kiezen voor een technologie en alle opties moeten ontwikkelen. Denk dat dat heel belangrijk is dat we niet zaken uitsluiten, maar steeds kijken hoe kan je dat zinnig doen. En meneer Thijssen, mevrouw tennissen hadden ook een vraag over biomassa. Dat ging ook over het onderzoek valt. Vanochtend is gepubliceerd dat met Nederlands belastinggeld hout uit Veen bos oerbossen waterrijke bos uit Estland zou komen. Ik heb vernomen van het rapport een zo mooi rapport als ik het goed zegt voorzitter. Dat is in opdracht van Greenpeace gemaakt

[3:12:45] en ik heb begrepen dat een onderzoek betreft naar de mogelijke schadelijke gevolgen van de productie van hout pellets in Estland. Ik heb het onderzoek zelf niet gelezen en we hebben het zelf nog niet kunnen bestuderen. Dus ik kan daar niet een uitvoerige appreciatie van geven. Maar dat gaan wij wel. Deze signalen nemen uiteraard zeer serieus en we zullen ook serieus bestuderen dat dat uiteraard en ik zal de Nederlandse emissieautoriteit als de bestuurlijk bestuursrechtelijk moet ik zeggen. Toezichthouder vragen de zaak te onderzoeken dat we het gewoon echt op het juiste niveau goed onderzoeken en ook daarvoor contact te zoeken met de s. Ze autoriteiten.

[3:13:20] Dus zodra dat onderzoek

[3:13:24] klaar is kom ik er sowieso bij op terug en misschien goed om dat ook nog even toe te voegen richting de mensen die daar nog vragen of zouden hebben als de uitkomst van het onderzoek. Aanleiding geeft voor wat ook wordt gezet dat zij de je thuis ook dat bedrijven zouden zijn die ons voor de gek hebben gehouden dat het niet klopt dat het niet conform de afspraken is. Uiteraard staat dan de subsidie terugvorderen. Maar laat het me eerst even goed uitzoeken via de autoriteit. Hoe dat precies zit.

[3:13:48] Mevrouw tennissen. De vierde.

[3:13:50] Voorzitter, korte vraag ik de ligt natuurlijk al een aantal onderzoeken die aantonen dat er oerbossen worden gekapt voor biomassa in Nederland. Dit is dit dit rapport bevestigt dat weer wat we nu krijgen is het dan niet gewoon tijd om te erkennen dat houten biomassa importeren op grootschalige op grote schaal dat het schadelijk is en dat we daarmee moeten stoppen.

[3:14:15] Sluitstuk.

[3:14:16] Voorzitter, er zijn inderdaad eerder signalen geweest dat over de wijze waarop had is in Estland worden geproduceerd was nog bij mijn voorganger, Eric Wiebes dat is uitvoerig bestudeerd. Dus ook heel veel contact geweest met Estland dus ook. Hij heeft ook zijn ambtsgenoot daar brieven gestuurd met duidelijk de kaders dus echt heen en weer heel veel contact geweest op basis van al die contacten die erg serieus en opgepakt we toen ook gezegd dit de zien en we nemen aan dat dit niet het geval is. Die oerbossen ligt een nieuw rapport en wederom zeg ik. Ik neem die signalen wederom heel erg serieus. En dat gaan we ook niet goed uitzoeken. Dus dus niet dat er signalen opzij worden geduwd. Juist door de ze heel erg serieus onderzocht. Ze gaan we nu ook mee doen en dat zal de Nederlandse emissieautoriteit ook gewoon goed op zich nemen, zodat we dan samen kunnen kijken hoe het uitkomt.

[3:15:06] Meneer ergens. Ja ja,

[3:15:09] die

[3:15:12] volgens mij als ik het goed heb ging die vraag over de lage temperatuur houdt de biomassa en dat de kamer heeft besloten om daar deze ronde geen subsidie aan te verlenen. Dat is in de vorige commissiedebat en volgens mij vrij vroeg hij net wat betekent het nou financieel. Welke alternatieven zijn de hoe gaat het eruitzien en je voorzitter dat ze bij de vorige stukken bij het vorige debat. De TNO die Quick scan heeft gemaakt. Ook de financiële consequenties en daaruit bleek dat het enkele honderden miljoenen euro's per jaar gaat kosten. Nu nu hebben gezegd in nog geval voor deze ronde te zien hoe de volgende ronde dan eruitziet met een nieuw kabinet dat die laag laag temperatuur houdt de biomassa. Misschien moeten we daar nou net wel een afkorting voor verzinnen. Voorzitter, wat dat verder hoe dat verder zal gaan. Maar dat zal enkele honderden miljoenen euro's kosten zit in het tno-rapport dat vorige keer bij de het commissiedebat was meegestuurd en deze kosten zullen uiteindelijk als ze het op deze manier doorzetten en de kosten worden werkelijkheid via de oude een wel doorberekend worden energie eindgebruiker. Dat zullen dus de mensen thuis zijn en bedrijven. Maar dat is ook wat ik toen heb aangegeven als signaal richting de kamer en ook de nationale kosten. Dus de kosten voor de samenleving als geheel zullen bij een onverstandige uitfasering van biomassa zeer stijgen. Voorzitter, er wordt momenteel hard gewerkt aan beleid om de opschaling van alternatieve warmtebronnen. Zoals geothermie komt straks nog op stimuleren van hybride warmtepompen en dergelijke. Er wordt hard aan gewerkt om dat op te kunnen schalen. En later dit jaar zal ik ook uw kamer daarover informeren. De maat van opschaling is afhankelijk van de inzet van financiële middelen, maar ook op de extra financiële middelen zullen zijn en dat zal dan niet afhankelijk zijn van informatie. Feit is wel als je mogen stopt met biomassa. Heb je niet overmorgen al deze technieken klaar staan. Maar dat weet u ook. Voorzitter,

[3:17:06] ik denk wel dat het goed is om nog even toe te voegen dat voor draagvlak zeker bij de mensen thuis allemaal in de gebouwde omgeving voor duurzame alternatieven betaalbaarheid wel echt essentieel is. Dat mag volgens mij verschillende daar niet van mening. Wij kijken momenteel nu naar de huidige situatie en wat nodig is om extra te gaan doen

[3:17:24] bij industrie.

[3:17:27] Oké.

[3:17:34] Ja, die het eisen, zegt kunt u dit twee heffing, zoals in het klimaatakkoord geformuleerd is

[3:17:43] in gaan voeren.

[3:17:44] En hij verwees inderdaad even naar de coronatijd. En hoe dat hoe de stad eruit heeft gezien en heeft helemaal gelijk in dat de heffingen voorzichtige start kent door onder andere situatie met met corona. Maar het einde van de heffing blijft ongewijzigd. Dus dat is wel waar wij naar toe gaan en

[3:18:03] voorzitter, het tarief van de heffing loopt wel op uit de of honderdvijfentwintig euro in twintig, dertig. Dus de constatering van die het eisen dat het een voorzichtige start heeft gehad dan dat we allemaal hadden bedacht. Dat klopt, maar de inzet en de het oploopt en de insteek is daarbij niet veranderd moet alleen even kijken nu natuurlijk. Hopelijk de economie aantrekt en kronen en achter de schuift hoe we dat hierin meenemen.

[3:18:29] Dan ben ik nog een keer bij de je teistert.

[3:18:34] Want de verduurzaming van Tata steel en het onderzoek en de had ook de je ergens een vragen over data en FNV even kort geformuleerd om gezamenlijk onderzoek onafhankelijk onderzoek om te kijken wat de beide plannen voor verduurzaming zou kunnen betekenen dat we hebben wij als kamer ook bij het vorige debat gezegd dat het heel erg belangrijk vinden dat het onafhankelijk onderzoek plaatsvindt. Ik hoorde vragen van die Thijssen en die Erkens van kun je er niet meer tegenaan bemoeien. Ik vond het eerlijk gezegd wel mooi dat soldaten als FNV gezamenlijk zeggen we gaan nu dit onderzoek doen ze. Ik vraag me af of de wereld de per definitie altijd mooier van wordt. Als ik mij persoonlijk tegenaan bemoeien. Misschien moeten we even kijken wat voor onderzoek dat wordt en wat eruit komt er vooralsnog gebeurt dat wat ik wel doe en wat ik ook weer langs deze weg graag doe is duidelijk maken dat wij op dat onderzoek wachten doe ik ook graag mede namens u en dat we ook graag willen dat dat naast onafhankelijk ook zo snel mogelijk gebeurt. Maar dat signaal wordt echt wel vanuit ons ook gegeven. Maar ik mijn deze zijn laat laat die partijen dan dat ook zelf doen en overigens de minister van EZ die blok staat in nauw contact met met data over de verduurzaming opgave. Een collega's van het IMF ook over natuurlijk de milieu eisen. Dus er wordt van alle kanten behoorlijk opgeleid en behoorlijk mee gesproken en gekeken wat ze kunnen doen. Maar dat onderzoeken. Hopelijk vindt dat snel plaats en kunnen het met elkaar over hebben die ergens had ook nog vragen over de indirecte kosten compensatie. Dat is belangrijk voor gelijk speelveld. En hij zei wat is de huidige status hiervan is de stand van zaken? Het is inderdaad van belang. Voorzitter, dat de verlenging van die qua C I a C eerst regeling.

[3:20:17] Ik moet het andersom doen. Het is heel erg belangrijk voor bedrijven dat dat verlengd wordt. Die regeling.

[3:20:25] De minister van BZK verkent momenteel de mogelijkheden voor verlenging van de compensatie voor het jaren twintig, eenentwintig. Dus daar kijkt de minister op dit moment naar meerjarige verlenging kan me zomaar voorstellen dat de vraag zou zijn. Is wel erg kostbaar. Dat gaat het echt over een miljard euro voor vijf jaar

[3:20:41] en dat wordt echt op tafel van een nieuw kabinet te liggen. Dus is een belangrijk punt. De minister kijkt naar dit jaar gaat het over meerjarig. Dan moeten we naar nieuw kabinet kijken.

[3:20:50] Werkend,

[3:20:52] Dank u. Voorzitter logisch te kijken naar een jarige meerjarige verlenging op de formatietafel hoort. Kunt u wel toezeggen dat wij voorafgaand aan de volgende commissiedebat een brief ontvangen over de status van die cache van tweeduizendeenentwintig.

[3:21:07] Staatssecretaris.

[3:21:08] Dat is ook heel even nagaan. Voorzitter, omdat het ook de minister. Dus die doet en niet ik dus dan kom ik even in tweede termijn. Als je het goed vindt terug of we dat zou kunnen doen.

[3:21:18] Details.

[3:21:20] Sorry. Nog heel even over de heffing. Ik zat even om me te laten inwerken. En ik dacht het klinkt wel mooi dat ze uitkomen op honderdvijftig euro per ton in tweeduizenddertig.

[3:21:29] Maar dit is nou echt een strijd geweest in het klimaatakkoord van veel organisaties tegen de industrie dat de grote vervuilers nu eens moeten gaan bijdragen aan een eerlijk klimaatbeleid en overigens die twee moet ook voor veertien megaton reductie te zorgen. Dus ook om de doelen te halen is verschrikkelijk belangrijk en u zegt nu even snel.

[3:21:47] We geven ze toch weer een paar jaar vrijstelling, terwijl daarmee de doelen niet gehaald worden en dat daarmee dus ook voor een aantal partijen in het klimaatakkoord. Een belangrijk element van het klimaatakkoord wegvalt Andy veertigduizend mensen die op de dam stonden die zeiden wij willen effectief eerlijk klimaatbeleid.

[3:22:02] Dus kunt u toch nog iets meer woorden wijden aan nu het goed gaat met de economie

[3:22:07] en

[3:22:08] de maatregel van uw voorganger dus eigenlijk niet nodig is. Waarom niet gewoon twee heffing zoals die in het klimaatakkoord staat worden uitgevoerd

[3:22:16] uitzitten.

[3:22:17] Voorzitter, de heer thuishoort mij graag dingen zeggen die ik niet zeg ik heb niet gezegd geef ze gewoon nog een paar jaar vrijstelling. We zien wel. Dat was niet wat ik zei ik zei het heeft een voorzichtige start gehad vanwege de economische situatie door corona. Wat we wel kunnen doen is misschien wel een idee dat ik een brief stuur om goed onder de vergoed op in te gaan. Hoe is dat nou gegaan. En hoe zien we die ontwikkeling. We zien ook nu de economie aantrekken natuurlijk. En Hopelijk zet dat ook door. Hopelijk verdwijnt corona meer naar de achtergrond. En wat dat zou kunnen betekenen voor de ontwikkeling van die C O twee heffing. Want dat is dat is precies waar we nu met elkaar inzetten. Zodra we weer in een normale situatie zitten kan die ook op een andere manier gaan. Maar misschien is het goed omdat de om het ook wat uitvoeriger in een brief aan u toe te zeggen. Voorzitter dan dan kunt u daar goed naar kijken en het is wel goed om nog even te zeggen maar dat zei de je thuis ook. Het is echt zo'n superheffing is echt bedoeld. Ook thuis klimaatakkoord uitvoerig over gedebatteerd om de C O twee reductie te realiseren. Niet om opbrengst te genereren. Zesde je thuis een gelijk in. Dan moet wel kijken dat het wel goed werkt om die reductie te realiseren. Dus dan kom ik dan in een brief ook gekeken naar de andere ontwikkelingen in de economie door corona. Want daar ging dit alvast. Het is niet alleen van klimaat.

[3:23:29] Hij is genoteerd als toezegging.

[3:23:31] Dat was dat was een concrete toezegging meneer de griffie leert het wel even kijken. Dan heb ik deze gehad.

[3:23:43] Ik denk dat ik nu bij de je balken ben

[3:23:46] die zegt het kabinet moet aan de slag met het voor klimaatakkoord industrie heeft flinke slagen te maken moet schone wind op zee moet versneld

[3:23:55] heeft staatssecretaris in beeld van wat de komende vier jaar nodig is om de infra infrastructuur toereikend te maken natuurlijk een grote

[3:24:04] uitdaging zorg opgave hoe je het maar wilt invullen en ik denk dat het een heel belangrijke oproep is van de heer Bauke om nu stappen te zetten voor de aanleg van noodzakelijke energie infrastructuur en ik heb

[3:24:17] even kijken wat is het handigste om.

[3:24:19] We hebben vorige week heb ik ook in een brief aangegeven dat we voornemens zijn om bijvoorbeeld Gasunie dat uit te laten zoeken hoe de infrastructuur die al bestaat voor gasleidingen onder gezet kan worden voor waterstof. Daarbij hebben we

[3:24:37] de cluster energie strategie, de zessen,

[3:24:41] waarbij industrie, netbeheerders, energieproducenten en medeoverheden gezamenlijk de infra behoeften in kaart brengen. Dus dat is bezig. We gaan ook na de onderzoeken. Voorzitter, waar we de eerste vraag en aanbod verwachten en hoe concreet de plannen dan zijn. Ik zit daar een beetje te zoeken loopt heel veel tegelijk en heer balk heeft gelijk dat hij zegt dat moet op een gegeven moment wat meer bij elkaar gebracht worden en op terrein van wind op zee zijn natuurlijk mooie ontwikkelingen. We hebben de subsidievrije windpark op zee. Maar ik heb ook een mooie opdracht van de je balken in mijn achterzak zitten dat ik op zoek moet met mijn collega's naar extra ruimte op zee voor tien gigawatt. Dus we zijn met al deze elementen bezig en wellicht kunnen we in het najaar septemberoktober als ze weer bij elkaar zitten kijken hoe we deze dingen meer bij elkaar brengen. Ook in een duidelijk overzicht waarbij we kunnen laten zien. Hier staan we nu en dit zal er dan nog meer nodig zijn. Dan kan ik namelijk ook terugkomen op die tien gigawatt. U weet dat ik met mijn collega's aan het kijken ben waar we dat op de Noordzee kwijt kunnen even oneerbiedig gezegd ik heb in de vorig debat gezegd dat ik dacht dat de Noordzee heel groot was tot ik op zoek moest naar ruimte voor wind op zee. En toen zag ik natuurlijk de vissers. Je hebt de scheepvaart defensie. Je hebt natuur ecologie, maar in het najaar. Ik zeg nou ja, maar het wordt septemberoktober meen ik kom ik sowieso daar terug zal zorgen dat die lijnen wat meer bij elkaar komen ze het hier bouwkunde, collega's ook een duidelijker beeld hebben. Waar staan we dan? En waar gaat het dan heen? Voorzitter, dan ben ik bij de financiering van de energietransitie

[3:26:07] en hier ergens zegt

[3:26:11] vergelijken de actualisatie van de aids prijzen kan betekenen dat er meer ruimte komt in de s de e-plus plus was er de vorige debat ook inderdaad even over gehad en ik denk dat je ergens gelijk de actualisatie van details prijzen zal voor de nieuwe SD plus plus volgend jaar en twintig, tweeëntwintig ook echt een actualisatie betekenen. Dus dat zal ook weer wijzigen dan aan de hand van de laatste raming die we ook in die klimaat en Energieverkenning gaan zien. Binnenkort

[3:26:38] voor de ronden dit jaar. Maar dat hebben we vorige keer besproken. Dat is dat is niet wenselijk omdat dat niet meer gaat,

[3:26:46] want het moet namelijk minimaal anders met een half uur uitgesteld willen worden. Wil je dat kunnen verwerken. Dus je verwerkt het steeds zo snel mogelijk en voor volgend jaar wordt het sowieso weer verwerkt in de klimaat en Energieverkenning zullen we daar meer over lezen en de je Eerdmans die noemde mij een potentiële commerciële tante geloof ik.

[3:27:05] Maar ik durf wel gelijk dat de energietransitie een commercieel succes kan zijn. Maar volgens mij is het en moet het ook zijn want het is gewoon een win-win verhaal wat details ook. Zij zitten hier een veel positieve verhaal dan vaak naar buiten toe of wordt verteld of

[3:27:20] want ik denk dat zonder private partijen en bedrijven die bereid zijn te investeren is ook geen energietransitie. Zo werkt het gewoon niet geloof ik niet in bedrijf realiseerde windpark opzij op zee zou de kerncentrales draaiende maken zonder daken mogelijk

[3:27:38] en met slim beleid zo goede volgens voordat we het zo onze systeem zo slim mogelijk inrichten dat u dan die windpark we nu zonder subsidie hebt. Maar ze samenwerking. Maar bedrijven zijn we in die zin helemaal niks.

[3:27:50] En ze kwam ook met slimme oplossingen en innovaties. Denk dat het heel erg belangrijk is om dat ook steeds te laten zien welke ideeën daar vandaan komen die er voor zorgen dat we die energietransitie alleen maar op een snellere en betere wijze kunnen bereiken.

[3:28:05] De heer balken zegt ja voor die adressen en juli zijn de regionale energie strategie ingediend en daar zien we waar de regio's mee zijn gekomen. De opdracht was vijfendertig terawattuur. En ze zijn fors naar boven zijn. Ze gaan zoeken extra. De vorige debat ook over gehad. Toen vroeg de je Eerdmans meen ik bijvoorbeeld dat dat ze niet. Ok dat ze extra zoeken. Dat moet minder. En nu zegt de bouw van als hebben meer gevonden kunnen we niet meer dan doen lezen. Dat is het niet leuk als ze draagvlak is voor meer ondersteun ik dat dan bijvoorbeeld via de SD heb ik een opgeschreven. In ieder geval maar dat komt ongeveer oké.

[3:28:44] Het is nu inderdaad en dat hebben we ook gevraagd van de de ze kijk even naar het maximale wat je kunt vinden. Want nu begint het hele onderzoeken ook van het een gebieden af kunnen we alles realiseren. Dus in en je gaat dus aan de bovenkant zitten in de hoop dat je in ieder geval je vijfendertig gaat halen. Daar in dat proces zitten we op dit moment en ik verwacht ook eerlijk gezegd. Voorzitter, dat we rond die vijfendertig zullen uitkomen omdat gebieden zullen afvallen. Uiteindelijk zijn we natuurlijk wel een compact land waar we heel veel willen op ons land. Dus we moeten zien wat mogelijk is

[3:29:15] en en in het klimaatakkoord is ook afgesproken dat de faciliteren alle gesprekken met de Nederlanders met de omwonenden met de burgers is ook vanuit dat idee gegaan. Dus laten we dat goed behouden. Laten we nu kijken wat er dan ook overblijft van die extra wat nu gezocht is

[3:29:31] meneer korps van de PVV zegt wat ga je nou concreet doen aan die energierekening en en dit is een terecht punt wat Jacobs eigenlijk altijd inbrengt en vertrouw erop dat hij dat blijft doen. Dat houdt ons ook scherp. Ik moet zeggen dat op dit onderdeel. Ik ook wel scherp inzicht dat ik ben het helemaal met hem eens. Ik vind ook oprecht dat alle Nederlanders dit mee moeten kunnen maken op een manier dat wij het ook kunnen uitleggen, ook al zitten we misschien net iets anders in de doelen. En wat we ermee willen bereiken en de is dus in die zin terecht. Heel veel terecht heel veel aandacht voor de betrouwbaarheid van energietransitie en we hebben ook daarom. En dat weten Jacobs hebben het eerder over gehad bij het klimaatakkoord afgesproken dat we de belasting op energierekening zouden verlagen, hebben we ook gedaan. Die kop zegt er wordt altijd een beetje makkelijk kort door de bocht gezegd we gaan niet over alles. Maar dat is niet makkelijk. Kort door de bocht energierekening bestaat uit drie onderdelen. De net tarieven leverings tarief. Als ik het zo goed zeggen. In ieder geval en de belasting over belasting deel gaan wij en daar hebben we gekeken kunnen we dan inderdaad de belasting op energie verlagen en de O D. Daar hebben we ook met elkaar naar gekeken. De opslag duurzame energie die werd voorheen betaald. Vijftig procent door de mensen thuis en vijftig procent door bedrijven en we met elkaar gezegd dat is eigenlijk geen eerlijke verdeling hebben een derde tweederde van gemaakt en het grotere plaatje. Wat betekent het dit jaar bijvoorbeeld voor de energierekening. Ik zag dat de prijzen stijgen. Maar dat heeft te maken met de tarieven waar ik niet over ga. De stijging waar die kosten het over had. Voorzitter misschien goed om te zeggen dat heeft ook te maken met de contracten die mensen kunnen hebben flexibele contracten of vaste contracten. Dus het is heel goed voor mensen thuis zoals je dat misschien ook doet met je telefoon abonnement of op andere een zorg dat je ook hier kijkt heb ik de meest voordelige contract voor mijn situatie. Er valt echt veel geld te besparen voor huishoudens. Dus kijk goed naar. En we zullen in het bredere plaatje over de koopkracht en misschien met een nieuw kabinet hier ook in brede zin ook weer met elkaar over praten. Dus de aandacht die de Jacobs hiervoor vraagt vind ik een terechte en die hebben we ook.

[3:31:38] Jacobs voor interruptie,

[3:31:40] Voorzitter, Dank u wel. Ja. Feit blijft wel dat de helft van de energierekening uit belastingen bestaat.

[3:31:45] En dan heeft de staatssecretaris over het verlagen van de belastingen. Ik vraag me af hoe en welke als we bijvoorbeeld kijken naar de gas belasting. Die gaat alleen maar omhoog en dat is dan zogezegd bedoeld om mensen te verleiden. Beter gezegd de dwingen om van het gas af te gaan. Maar feit is dat mensen met een enorme energierekening worden geconfronteerd. Als we naar de cijfers kijken, bijvoorbeeld uit het laatste rapport van het sociaal en cultureel Planbureau. Daar wordt gesproken over een op de tien huishoudens in energiearmoede. Dat zijn er al achthonderdduizend en in eerdere debatten had ik het over zeshonderd vijftigduizend. Dus het neemt alleen maar toe.

[3:32:22] Dus ja dan vraag ik me echt af wat wat doet de staatssecretaris dan concreet voor die mensen want het aantal energiearme huishoudens neemt alleen maar toe en ook de verwachting is als die energietransitie. Verder wordt doorgevoerd. Het wordt alleen maar erger. Staatssecretaris allemaal mooie woorden van de staatssecretarissen. Maar de mensen die thuis merken er niks.

[3:32:41] Van de staatssecretaris.

[3:32:44] Voorzitter, wat we concreet hebben gedaan, bijvoorbeeld bij de belastingen op de energierekening is bij een gemiddeld verbruik die belastingen met honderd euro verlaagd en gezegd mag volgend jaar ook niet stijgen. Dus dat is even iets heel concreets. Wat wat we hebben gedaan en die kosten als hij zegt en dat snap ik wel dat je zegt. Maar kijk even naar wat mensen betalen en of ze in een in de in de armoede daarmee terechtkomen. Dan zegt tegen een dat gesprek ga ik ook wel want dat er zit niemand op te wachten. Maar dat is het brede verhaal want je moet hebben als ze het hebben over alle kosten en alles wat ook bij mensen binnenkomt. Dus dan gaat het over de koopkracht en dat wij doen hier niet aan inkomenspolitiek via de energierekening of via de energietransitie vandaan. Dat zou dat zou niet werken omdat het natuurlijk of een huishouden. De energierekening kan betalen, niet alleen afhangt van de uitgaven aan energie, maar ook van besteedbaar inkomen en andere uitgaven. Dus ik zeg niet dat we daar niet over moeten hebben. Integendeel, dat is juist superbelangrijk. Om ervoor te zorgen dat het dat het goed gaat met mensen en dat werken loont en dat de middeninkomens inbesteden kunnen blijven wonen waar ze willen wonen. Maar dat hoort u al voorzitter, dat is een veel breder verhaal gaan we het wel over hebben. Maar dat is niet voor deze Commissie. Dat is in dit najaar als gaat over de koopkracht.

[3:34:02] Jacobs.

[3:34:03] Dat is niet aan deze Commissie en dat verhaal van het kabinet horen natuurlijk vaker van we doen hier niet aan inkomenspolitiek via de energierekening. We moeten kijken naar het inkomen en alle uitgaven een stuk kwam heel makkelijk

[3:34:16] en dan zegt de staatssecretaris. Ja, de energierekening is honderd euro omlaag gegaan. Het jaar daarvoor is diezelfde energierekening met gemiddeld driehonderd dertig euro omhoog gegaan.

[3:34:26] Dus ja.

[3:34:27] Het is allemaal leuk en aardig, maar feit blijft gewoon dat de mensen steeds meer voor hun energie gaan betalen. Die gas belasting omhoog gaan. Die zien O D e tarieven omhoog gaan en wat wat wat doet de staatssecretarissen nu voor al die mensen die letterlijk. Jaja. Het het licht uitzetten of in de kou zitten omdat ze het niet meer kunnen betalen.

[3:34:49] De staatssecretaris.

[3:34:50] Of voorzitter die die bijdragen aan de orde is. Dus feitelijk omlaag gegaan keek de Jacobs wordt een beetje narrig op mij omdat zegt ja dat zeg je altijd maar dit dit is namelijk wel hoe het zit dus dan moeten we vanuit de feite dat debat met elkaar voeren en vanuit die feiten kijken en als ze iets daarin willen betekenen voor de mensen en het totale plaatje willen zien dan dan moeten we het echt aan een andere tafel doen omdat wij kunnen hier niet inkomenspolitiek gaan bedrijf vanuit energiebeleid. Dat zal ook de mensen thuis tekort doen. Het hangt van zoveel meer elementen af. Ik wil ook dat werken loont. Ik wil dat mensen een betaalbare woning kunnen vinden dat dat is een verhaal die moet je breder gaan aanvliegen dan de energietransitie.

[3:35:32] De staatskas gevolgd hebben toch.

[3:35:35] Ik ga even kijken.

[3:35:40] Ja. De bontenbal over de D waar we het net over hadden. Die zegt ja, die inrichting. Dat hebben de zoals we nu hebben. Maar is dat de meest wijze inrichting zou het niet anders moeten doen. Bijvoorbeeld daar weghalen vanuit de algemene middelen. Dat was de vraag en er zijn ook onderzoeken naar geweest. Er zijn ook verschillende manieren mogelijk. Voorzitter, ik denk dat dat dat dat echt een afweging is aan een nieuw kabinet. Het heeft voordelen nadelen maar die kent die bontebal ook. Dit zorgt aan de ene kant voor dat ook transparant is zichtbaar is hoe we bijdragen aan het stimuleren van duurzame energie. Nou dat kan je kost zeggen dat zie ik en dan word ik nodig van kunnen. Een ander weer zeggen nou dat zie ik en dat vind ik een goed verhaal en op het moment dat het naar de algemene middelen gaat. Het weer andere voordelen nadelen en ik zou mijn advies zou zijn. Leg dat op tafel bij een bij nieuwe formatie. Dat gaan wij nu niet zo met elkaar veranderen.

[3:36:34] Oké dan had ik de heer van der Lee

[3:36:37] en dat ging over de

[3:36:42] nu houdt de biomassa in de van deze ronde. De uitgevallen is de impact kan hebben op de gebouwde omgeving of zal gaan hebben, moeten we niet op een andere manier of sneller of beter geothermie en aquathermie gaan stimuleren. En hoe past dat nou in die inrichting van de SD en ik vind het ook een hele logische en terechte opmerking van die van alleen de laatste jaren is een aantal wijzigingen in de SD doorgebracht die de toepasbaarheid van geothermie, met name in de gebouwde omgeving. Ook moeten verbeteren, maar we zien wel in de laatste ronde dat daar nog dat het effect. Nog even op zich laat wachten en we werken daarnaast ook via andere manier aan opschaling van geothermie. Voorzitter, zoals het programma scan om de ondergrond in kaart te brengen en de nationale warmtebronnen strategie, maar het klopt, zoals kunnen het zei dat geothermie uit dat ze meer groene waterstof in vergelijking met andere technologie en de SD plus plus relatief nog duurdere technologieën zijn en in het algemeen dat Scholten. Want je zou kunnen zeggen ik reserveer een deel van DSB plus plus dan voor specifiek voor deze technologieën. Want als je het niet doet dan verliezen ze het van technologieën die goedkoper zijn, maar we zien in de praktijk dat of de verwachting is ook dat op dat moment dat je met Schotten gaat werken op deze manier dat je een lagere kosten effectiviteit hebt en dat Schotten marktpartijen minder vrijheid geven om twee te reduceren. Dus dat is de spanning waar je dan vervolgens in zit en dus ook de reden waarom ik niet terughoudend ben omdat we met het geld dat we hebben al die grote stappen moeten nemen. Het is uiteindelijk ook en dat zal anders die Jacobs ons terug vertellen. Het is ook belastinggeld waar we dat mee doen. Dus dan moeten we wel op die manier kritisch naar kijken, maar we zullen wel kijken naar de resultaten van de SD plus plus voorzitter en de werking van de schot in relatie tot doel bereik in diverse sectoren en de kosten-effectiviteit. Na de tweede openstelling in oktober kom ik er wel met een brief op terug. Want ik begrijp

[3:38:33] ook de zorg en de vraag.

[3:38:35] Maar het is een.

[3:38:37] Je wilt even.

[3:38:39] Dan is er een interruptie van de heer van de leeuw.

[3:38:41] Ja. Dank u meneer koks en Dank aan de staatssecretaris. Ik zie er naar uit. Ik wil wel even benadrukken. Dat kost effectiviteit vanuit het perspectief van twintig, vijftig het beginpunt was van het kabinetsbeleid.

[3:38:54] En nu heb het altijd over kosten-effectiviteit in een veel kortere Tijdshorizon en die fout die daar is voor gewaarschuwd en we zitten er middenin vanuit het perspectief van twintig, vijftig hebben we deze opties. Hoe dan ook nodig en daarom is een schot ook heel belangrijk. Dus ik hoop dat met die mededeling straks ook werk wordt gemaakt die nog een andere vraag stellen en dat is een maatregel die goed is voor Urgenda voor voor selecteer reductie. Goed voor de net capaciteiten goed voor het eerlijk verdelen van de lasten en dat is de eerst bedrijven ook de plicht opleggen tot energiebesparing en dat is deze Commissie zou mijn conditie voor de zomer komen. Komt die en gaan we die stap zetten.

[3:39:36] De staatssecretaris. Ja voorzitter, dat dat was een mooie motie van de heer van der Lee.

[3:39:42] Die heb ik gezien. Dat weet ik alleen niet of officieel uit

[3:39:47] de echt nog bij mij. Maar dat komt er dat komt er zeker. Ik heb ik heb hem ook gezien. Voorzitter, maar het kan zijn dat de te vinden drukte niet helemaal gelukt is, maar het is een. Het is een hele zinnige waarbij inderdaad wordt gezegd kijken of de eerste plichten bedrijven ook energie kunnen besparen en er zal enige overlap zijn. Dus dat zal misschien niet een megaklapper, maar het zal wel winst kunnen opleveren. Dus er is goed naar gekeken en dat komt echt naar de toe en namens mijzelf excuses voor de vertraging.

[3:40:16] Dank u Dank u. Heer van leeuwen. Voorzitter,

[3:40:19] Daar gaat de staatssecretaris Bedankt.

[3:40:20] Meneer dassen verwees naar onder andere input van de heer van Poelgeest en studie en

[3:40:28] vraagt om een reactie en volgens mij komt ook de van Poelgeest hebt ook gezien met een pleidooi van verstandige aanpak van de verduurzaming. Ook in de gebouwde omgeving en dat betekent dat zowel collectief als individuele maatregelen moeten stimuleren om de klimaatdoelen te behalen. Er zijn dus nu ook echt diverse subsidies voor beschikbaar. In totaal meer dan driehonderd dertig miljoen per jaar en die studie van Ecorys laat zien dat uit dat er meer nodig zal zijn en

[3:40:56] dat zal een nieuw kabinet zijn hoe dat dan wordt ingevuld.

[3:41:00] Maar ik ik begrijp pleidooi zeer en ik wil wel een vooral weer de als een meegeven dat, zoals die dat ook weet dat ze nu niet stil. Dus dat wel diverse subsidies beschikbaar zijn gesteld. Maar nieuw kabinet zal dat onderzoek goed moeten bestuderen. Om te kijken of daar extreem moet je bontebal altijd over de hybride warmtepompen

[3:41:19] is het verstandig om meer nadruk te leggen op andere routes bijvoorbeeld nog meer verkoop hybride warmtepomp en ook dat is iets wat de heer van Poelgeest ook gisteren. Volgens mij heeft aangehaald en ook in het decor is rapport gepresenteerd en dat inderdaad die individuele verduurzaming opties ook heel erg belangrijk zijn. Dat komt ook terug. Dat kan ook door isolatie naast die hybride warmtepompen en daar is die is de een hele mooie afkorting. Duizend is subsidie beschikbaar voor dat normeren. Dat is denk ik wel echt een belangrijk punt, niet alleen bij de mobiliteit, maar ook bij dit soort onderwerpen en voorzitter, dat moet wel in Europees verband worden worden uitgewerkt, maar moeten kijken ook even of daar volgende week al ideeën over zijn en of we het zelf anders ergens in kunnen brengen. Dus dat.

[3:42:05] De bond,

[3:42:06] Voorzitter, mooi is juist dat sector ook de de de fabrikanten enzovoorts hebben afgelopen maanden ook gewoon aan het plan gewerkt voor grootschalige uitrol en alle sommetjes die je maakt

[3:42:16] laat gewoon zien dat we gewoon echt flinke klappen met aardgas in reductie kunnen maken door de hybride warmtepomp focus op die aardgasvrije wijken die zorgt ervoor dat we best veel geld uitgeven per woning. Terwijl als we meer die stapsgewijze aanpak doen, jagen we niet alleen alle bewoners in de weerstand, terwijl er wel met behoud van keuzevrijheid en comfort enorme aardgas en reductie kunnen realiseren. Dus ik vind het echt een gemiste kans dat we dit niet in gang zetten.

[3:42:47] Daar zitten.

[3:42:49] Voorzitter. Ik denk dat het heel belangrijk is om naar die alternatieven te kijken en dat is natuurlijk ook wel de insteek van het klimaatakkoord geweest en dat dat omdat we wisten niet elke wijk niet elk huis kan zomaar van het aardgas af of zou dat anders moeten inrichten. Dus ik neem ik neem deze dit mee als een soort van aansporing en laten we het samen. Ook bij een nieuw kabinet ook leggen als ze eenmaal aan tafel zitten ergens over de heer van der Lee. Die zegt de mededingingsregels in Europa. Even kijken. Verzoek om binnen de regels ruimte te maken voor nieuwe groene technieken.

[3:43:26] Goed punt voorzitter, het ministerie stuurt deze zomer reactie naar de Europese Commissie als onderdeel van de publieke consultatie voor de richtsnoeren om deze ruimte juist te creëren en die ontvangt u ook na de zomer dus trefpunt en bezig

[3:43:42] dan even kijken.

[3:43:46] Ja, de heer van de leeuw had het ook over de nieuwe warmtenetten en de reactie ook vanuit de VNG onder andere

[3:43:56] en hij zegt volgens hem rechts zou dat niet kunnen in publieke handen dat daar de.

[3:44:01] Ja.

[3:44:03] De van ik heb begrepen dat u dat heeft gezegd tegen de VNG en dat dat ook de reden is waarom het wetsvoorstel niet bij de Raad van State wordt ingediend, en ik ben benieuwd naar de onderbouwing ervan en over die als kamer kunnen krijgen.

[3:44:16] De stad. Dan zou ik het een en ander even toelichten. Want een warmtenetten kan wel in publieke handen

[3:44:21] en dat is ook een praktijk in Purmerend bijvoorbeeld en het een rechtsstaat dat niet in de weg. Dus ik denk dat daar even een misverstand is en het wetsvoorstel beperkt die ruimte ook niet.

[3:44:32] Dus dat dat is het ding niet. Het wetsvoorstel gaat uit van een open hybride markt

[3:44:38] en daar is een beetje de de discussie waaraan publieke en private bedrijven deelnemen

[3:44:45] en de vraag. De discussie is wil je dat allebei. Of wil je dan alleen publiek. Dat is even het ding.

[3:44:52] Dus het recht zit dat niet in de weg en we zullen het ook met elkaar opgeven met op een goede manier moeten gaan gaan invullen

[3:44:58] die Eerdmans

[3:45:02] die had het even over Amsterdam. Wat er allemaal gaande is

[3:45:09] uiteindelijk en en dat gaat over van het aardgas af van huishoudens naar verwees Eerdmans van dus beleid. En hoe zit dat

[3:45:17] het uitgangspunt is altijd voor het kabinet een betrouwbare energievoorziening. Dus er wordt niemand afgesloten van het gas voor het een alternatief energieaanbod is en de randvoorwaarden hiervoor op de op orde zijn en die randvoorwaarden hebben met elkaar in het klimaatakkoord afgesproken en dat is betaalbaar betrouwbaar duurzaam en dat is in Amsterdam is het uitgangspunt niet anders

[3:45:40] en voorzitter, daar zijn ze juist nu bezig dat nieuwbouw moet nu echt wachten op aansluiting op het stroomnet. Nu is gast niet meer gewenst is. Dus is men nu echt kritisch aan het kijken hoe werkt dit nou vraag die Eerdmans terecht aandacht vormt dus niet dat Amsterdam daar dingen doet wat anderen niet doen. Of had moeten doen. Het roept wel vragen op waar de wethouder of het huidige systeem dat netbeheerders iedereen moet aansluiten op het elektriciteitsnet, ongeacht verbruik nog houdbaar is en dat wordt in de energiewet waar wij mee bezig zijn, wordt ook meegenomen.

[3:46:14] Kortom, een belangrijk punt wanneer hier Eerdmans

[3:46:17] noemt en er zijn wij ook mee bezig.

[3:46:22] Eerdmans. Ik noem twee wethouders. Ik dacht allebei van groenlinks inderdaad een een invullen. Dan laat ik even rust. Maar die die van Poelgeest oud-wethouder me maar die zij zegt als voorzitter de klimaattafel bewoonde wereld en we gaan gewoon belastingen verhogen. We gaan we kunnen ronddraaien. We zullen er geld bij moeten leggen en dat kan een belasting extra belasting op aardgas zijn,

[3:46:44] zien we dat ziet u dat ook.

[3:46:48] De staatssecretaris.

[3:46:49] Voorzitter, ik hoor heel veel mensen meedenken over de energietransitie eruit kan zien en ik stel voor dat we dat vervolgens in samenhangende nieuwe formatie nieuw kabinet gaan kijken. Maar ik vind die betrouwbaarheid en betaalbaarheid die iedereen mee kan maken op een manier dat er ook gewoon redelijke alternatieven zijn erg belangrijk.

[3:47:09] Ik kan al mijn spaargeld inzetten voor de energietransitie is betaalbaar. Weet je wel. Ben ik allemaal spaargeld kwijt of ik verkoop mijn huis of ik doe al gekke dingen ik op brood en water leven. Dus ik vind het zo'n Monte een met zoveel politiek correcte woorden bedoelt. We gaan dat gewoon niet doen. Zo zo. Denkt u te kunnen verstaan, maar mag dat ook voor de kijker thuis zou zijn.

[3:47:32] Voorzitter, ik ben nu al een paar uur aan het antwoorden met dat is een nieuwe formatie. Dus laat ik dat hier ook doen. Dan ga ik ook niet over in het klimaatakkoord staan wel meer dingen vanuit precies het ook het zorgpunt van die Eerdmans dat we zeggen ik kom bijvoorbeeld een warmtefonds voor mensen die niet zomaar tienduizend euro op de plank hebben liggen voor een nieuwe warmtepomp. Dat snap ik heel goed dingetjes. De warmtepomp. Dat kost maar een beetje mensen erbij kunt helpen. We hebben gezegd het moet woonlasten neutraal zijn. Ze zijn heel veel randvoorwaarden opgenomen

[3:48:01] en vervolgens moet je nu kijken hoe hoe staat het ervoor. En wat gaan we ermee doen als ik al de hele middag al netjes zeggen ze een nieuwe formatie zeg ik dat hierbij

[3:48:10] dan zijn we bij ben ik al bij een nieuw mapje. Voorzitter, ik hoop het wel. Ik woon weer vraagt netbeheer. Ik.

[3:48:17] Misschien even voor de orde, want we hebben tot kwart voor drie. We hebben een tweede termijn en dat betekent moties boeren, pauze en beoordeling. Dat kost drie kwartier. Dus ik denk dat het nog minuut of tien is voor beantwoorden van een aantal belangrijke vragen en resterende vragen kunnen dan of schriftelijk worden behandeld. Of misschien in tweede termijn.

[3:48:37] Dus Zweden dit niet grote gaan.

[3:48:40] Wij het mapje netbeheer die het thuis zegt. Bent u bereid om de voorstel luidt BBC rapport van de netbeheerders over te nemen.

[3:48:48] Even doorpraten. Voorzitter, het is belangrijk om nu het voorbereidende werk te doen. Dus een flinke opgave na twintig, dertig. Dus met de juiste randvoorwaarden die we nu creëerde maakt het wel na twintig, dertig behapbaarder. Dus laat ik het op deze manier van beknopt beantwoorden. Maar alles wat de voorbereiden daarvoor kunnen doen binnen de kaders zullen dat zeker doen die je ergens zegt. Er zijn problemen over het met de transportcapaciteit op het net wat kunnen op korte termijn doen.

[3:49:17] Meneer Erkens, ik was nu met uw top en de de. Het ging over de ik weet dat het een belangrijk punt vind de transportcapaciteit op het net korte termijn lange termijn en die zorgen zijn gewoon heel erg reëel. Het is een probleem dat in bepaalde regio's heel erg speelt. Ik heb een paar regio's gesproken afgelopen week en het gaat heel snel het hele land ook door. Dit is echt een ding en het kan ook. Het moet ook gewoon een gezamenlijke verantwoordelijkheid zijn vanuit het rijk, vanuit de lokale overheden vanuit de netwerken marktpartijen. Voor de korte termijn hebben een aantal maatregelen genomen. Voorzitter, zoals het gebruik in gebruik nemen van die spitsstroken zoals dat heet. Dat is die soort van de de extra capaciteit die apart werd gehouden. Dat is die vijf tot dertig procent extra capaciteit. Het komt nu gewoon beschikbaar voor op week. Dat is een korte termijn maatregel.

[3:50:06] Ze zijn een paar korte termijn maatregelen genomen, maar de structurele oplossing is natuurlijk uitbreiding en versterking van het net door bijbouwen van infrastructuur en dat is dat zal ook voor een deel voor het nieuw kabinet zijn netbeheerders investeren nu ook fors en het rijk wil via het programma energiesysteem. De publieke regie planning en prioritering van energie, infrastructuur vormgegeven op nationaal niveau. Dit is ook een belangrijke belangrijk verzoek. Wat ik denk ik nu een paar keer vanuit de regio's heb gehoord

[3:50:37] en vanaf het moment dat net capaciteitsproblemen spelen hebben we gekeken naar het buitenland bijvoorbeeld, waaronder Duitsland hiermee omgaat. We zijn niet de enige land dat hiermee te maken heeft. De lessen nemen we ook mee. Dat zullen we ook betrekken bij de energiewet en dat komt ook nog naar u toe.

[3:50:53] Dus er wordt zowel op korte termijn als op lange termijn allerlei stappen genomen om zoveel mogelijk daarop te handelen.

[3:50:59] Dan heb ik hier de bontenbal en die echt even kijken.

[3:51:08] Dat ging ook over de priority in het kader van van de netbeheerders of in de van met de netbeheerders werken aan een teams kader en en ik denk dat en het ging ook over die integrale infrastructuur verkenning van de netbeheerders. Wat een scenario studie is en geen optimale optimalisatie studie en in het kader van het programma energiesysteem te koop tegen de RKC kan een dergelijke studie worden uitgevoerd. Ik denk wel dat we niet echt grote wonderen moeten verwachten van een dergelijke studie omdat die onzekerheden richting twintig, vijftig. Dat doet de C O twee prijs en energieprijzen. Noem maar op. Zo groot zijn dat de aannames over onzekerheden toekomst in grote mate zullen bepalen

[3:51:47] en het is ook niet heel snel gereed. Dus dat zijn wel kanttekeningen die ik erbij wil geven dan naar de.

[3:51:54] De bontebal. Heel kort. U hoeft er niet op.

[3:51:56] De reageren met zeg maar een duiding

[3:52:02] de gaan dilemmas ontstaan vanwege de workload gaan we eerst een woonwijk die nieuw gebouwd wordt aansluit op het net of een andere verbruiken. Er gaan ook verschillende types opwerpen komen. Maar misschien ook wel in wil prioriteren. De zie een type opwek. Wat de kabel heel goed benut met een benuttingsgraad van negentig procent. Heb je misschien liever dan een type opwek. Wat. Maar voor tien procent van die kabel gebruikte zijn datacenters die gewoon capaciteit reserveren en dat bezet houden dus wellicht moeten we naar een vorm van prioritering. Om die workload in in bedwang te houden en die netbeheer is daar wel te geven want je wil niet dat ze dat alleen maar zelf bepalen.

[3:52:39] De staatssecretaris.

[3:52:41] Heeft iemand we allemaal gelijk in. Het is gewoon heel breed vraagstuk. Wat gaat echt van de manier van op weet tot ze met woningbouw en alles ertussen. Dus laat ik deze meenemen. Maar de bontebal hoort mij ook zeggen dat we daar zeker nog op op terug komen. Dan heb ik nog heer van der Lee die zegt we hebben ook tempo nodig op dit onderwerp. Je moet ook gewoon snel besluiten nemen en dat is ook zo. En het is echt ontzettend belangrijk dat er ook snel ook stappen gezet worden als het gaat over de infrastructuur en

[3:53:10] volgens mij heb ik net al aangegeven dat via dat programma energiesysteem

[3:53:14] dat ze de de de publieke planning en prioritering vorm willen gaan geven en er ligt ook een belangrijke taak voor ons het rijk, maar ook omdat samen met decentrale overheden te doen.

[3:53:25] Dan ben ik bij de rest en de datacenters. De heer dassen, zegt over de burger voren waar we het vorige keer ook een beetje over hadden,

[3:53:34] kunnen we nou meer informatie krijgen over de concrete uit school. Vraag die en we hebben het debat vorige keer ook gehad. De echte keuze voor een burgerforum is voor nieuw kabinet. We kijken wel op dit moment ook op verzoek van de motie van het lid Agnes Mulder, samen met minister van BZK. Wat de organisatie van een burgerforum rond het klimaat en energie beleid behelst en welke keuzes dan voor een volgend kabinet op tafel zou liggen. Dus het voorbereidende werk wordt daarmee wel gedaan. Dus volgens mij zijn we daarmee een slag verder dan waar we bij het vorige debat met die dat ze toen over hadden. En meneer Erkens en meneer hertmans hadden allebei de vragen over de uitspraak van de Raad van State over

[3:54:17] de wind op land en ook impact op de lessen.

[3:54:21] Laat ik eerst beginnen met de lessen die ambities van dertig concepten lessen tellen op tot ongeveer vijfenvijftig met met de je balken over waarvan die zesentwintig komma zeven is dan de aanvullende extra ambitie en en dan moeten we bekijken welk deel de nou wel of niet van overblijft. Dus wat het nou echt voor de lessen

[3:54:41] ook betekent en dat was een groot deel van de wind was al ver gevorderd als gevolg van de eerdere afspraken die er al eerder stonden voor die zesduizend megawatt.

[3:54:51] Maar om even toch even te focussen op die uitspraak van de Raad van State. Dat is natuurlijk zeer actueel. Als het goed is. Heeft u inmiddels een brief gehad van mij over de vervolgstappen die ik met de staatssecretaris die heb ik wel uitgesloten van IND die we samen zullen nemen

[3:55:07] als gevolg van de Raad van State uitspraak. De zal een plan nakomen die wordt uitgevoerd, en daarnaast zullen decentrale overheden ook zo goed mogelijk ondersteund worden hoe ze hiermee om moeten gaan. Het is nogal een nieuwe situatie voor bestaande windparken die over omgevingsvergunning beschikken blijft de vergunning gelden.

[3:55:26] Dat is dat is een punt. Deze vergunde windparken hoeven dus niet stilgezet te worden. Wel gelden de algemene milieuregels ten aanzien van geluid slagschaduw licht, schittering en externe veiligheid. Niets meer voor deze parken. Dus de uitspraak kan wel tot rechtsonzekerheid leiden over de hinder die een windpark mag veroorzaken. En om dit tegen te gaan

[3:55:49] kunnen bevoegde zagen. Dus dat is echt aan hen voor een windpark een besluit nemen waarin wordt bepaald welke hinder dan een windpark

[3:55:58] mag of kan veroorzaken.

[3:56:01] Dat is de huidige situatie waarin we nu zitten.

[3:56:05] Er was ook nog een vraag of het nog gevolgen heeft voor de SD en voor nu lijkt dat beperkte gevolgen te hebben,

[3:56:11] maar het zou kunnen dat we dat moeten we nog even zien of dat voor zo in sommige gevallen toe leidt dat het langer duurt voordat een omgevingsvergunning wordt afgegeven.

[3:56:22] Volgens mij heb ik een

[3:56:24] interruptie.

[3:56:26] Nog heel weinig tijd.

[3:56:27] Ik zal het heel kort houden. Voorzitter, duidelijk dat de staatssecretarissen en de slag gaat wat ze willen doen. Het enige wat wij wel van belang vinden en willen meegeven is ook dat zij het zelf ook de staatssecretarissen. Er zijn een aantal plannen vergevorderd wat ze willen voorkomen. Volgens mij is dat over een jaar erachter komen dat die plannen van station gegaan en een deel daarvan niet kan doorgaan met willen meegeven. Let scherp op en probeer heel duidelijk te maken aan gemeenten hoe ze hiermee omgaan om te voorkomen dat er achter komen dat een heleboel geld ingepompt is aan de gewoon niet kon.

[3:57:00] Staatssecretaris.

[3:57:01] Neem hem zeker mee

[3:57:03] je Eerdmans zegt erkent de staatssecretarissen dat windturbines leiden tot leed bij omwonenden.

[3:57:11] Het klopt dat de omwonenden zijn en dat kunnen in sommige gebieden heel veel zijn dan meer andere maar dat weet iemand ook die hinder kunnen ondervinden van windturbines. Ik vind het goed is om de drie kanttekeningen bij te noemen dat ik vorige keer ook zij elke vorm van energie opwekken

[3:57:26] kent nadelen ik in ieder geval geen enkele vorm waarvan iedereen zegt modo die maar in mijn achtertuin. Dus dat is wel iets waar we mee te meten wij mee te dealen hebben. Ik zeg niet dat de mensen thuis daarmee te bieden moeten hebben. Maar dat is wel een een gegeven wat we bij elke energieopwekking tegen zullen komen. Even kijken hoor. Wat veel mensen van ja misschien is het nog wel goed om extra toe te voegen dat ook wel opvalt dat veel minder mensen in de van windturbines ervaren dan bijvoorbeeld van het wegverkeer railverkeer. Dus het is ook nog hoe je het wil zien. Maar uiteindelijk. Ik vind het het is en waar en een beetje flauw en die Eerdmans zegt heb je ook aandacht voor mensen die er hinder van ondervinden en het is daarom ook heel belangrijk. Voorzitter, dat we onderzoek blijven doen naar de effecten van windturbines. Dat is wel gewoon ontzettend belangrijk en hoe we die in er zoveel mogelijk kunnen beperken. Dat heeft wel mijn focus en we hebben het vorige debat over gehad. Dus ook op verzoek onder andere van die ergens en ik geloof ook van die Eerdmans. Maar het RIVM heeft ook opdracht gekregen om de mogelijkheden te verkennen om onderzoek extra onderzoek te doen naar dit soort effecten.

[3:58:34] Ja.

[3:58:35] Ik ga elke dag over de Twente gaan. Heb je een enorm scherm staan langs de snelweg en daarachter wonen mensen Overschie wonen heel veel mensen die zijn en die gaan wonen van God komt ineens een standaard langs mijn huis. Nee die zijn gewoon een naar snel de snelweg was eerst zeg maar. Bovendien is daar een scherm dat ze nog enigszins helpt in het. Dat zie je ook bij heel dus die vergelijking gaat natuurlijk totaal niet op. Mensen wonen er en krijg gewoon een windmolen voor een deur of vijfhonderd meter en klager aan die patiënt klaagt over dat ze niet kunnen slapen en stress hebben dus dat is extra. Ik zeg niet dat mensen geen last hebben van auto of treinen. Maar dit wordt opgedrongen. Bent u dat met mij eens?

[3:59:11] De staatssecretaris.

[3:59:13] Voorzitter

[3:59:16] opgedrongen. Daar ben ik het niet mee eens omdat we juist het processen zo met elkaar aan het inrichten zijn dat er zoveel mogelijk participatie is informatie delen. Mensen praten mee. Er zijn ook gebieden waarbij de gemeente heeft gezegd oké wacht even. We doen we doen het toch anders of we doen dit niet zijn gebieden waar juist de omgeving de om vraagt. Maar ik zoals kan net zei ik wil. Ik wil dat niet ga. Ik ben het niet aan het bagatelliseren. Ik begrijp heel goed dat het ook voor veel mensen in de kan betekenen. En juist daarom heb ik ook RIVM opdracht gegeven. Er liggen heel veel onderzoeken. Daar heb ik net ook uit uitgelezen. Maar dan nog gezegd. Nee. Hier moeten we goed onderzoek naar blijven doen omdat het gewoon super relevante schreef de je Eerdmans gewoon gelijk had.

[3:59:59] Het is twee uur en ik ben nog niet helemaal door.

[4:00:02] Wel bijna nog vijf minuten proberen.

[4:00:04] Ja dat is er maar een korte schorsing mogelijk de ingediende indien van de.

[4:00:11] Dat is in mijn eigen nadeel.

[4:00:13] Het is aan u.

[4:00:13] Dan

[4:00:16] zullen we doen,

[4:00:18] Ik denk dat het beter is om even de tweede termijn te doen als er een hele dringende vragen nog niet beantwoord zijn, kunnen die in tweede termijn worden gesteld. Dan kun je misschien dat op het eind beantwoorden dan beetje abrupt. Maar doe het toch. En de heer Eerdmans heeft me gevraagd om als eerste te mogen spreken omdat hij daar een ander debat.

[4:00:37] Dan geef ik hem als eerste het woord voor twee minuten en daarna weer thuis en dan gaan we het rondje af.

[4:00:43] Als je voelt het kan en kan kan jij eenentwintig het ook. Nee, wij Dank daarvoor. Voorzitter en Dank voor de antwoorden. U heeft al mijn vragen beantwoord. Dus Merci niet alles even blij, maar wel goed dat u dat zo doet en ook Dank voor de brieven die ik kreeg van de voorzitter gaan we nog even bestuderen of de Raad van State. Ik heb een motie in te dienen hier in dit noodoverleg en het gaat over noem het mijn de motie van Poelgeest of de motie niet van Poelgeest en kamer gehoord. De beraadslaging constateren dat de voorzitter van de klimaattafel gebouwde omgeving naar aanleiding van een onderzoek door.

[4:01:16] Ik hoorde namelijk een decor is een Sorry pleit voor verregaande extra stappen om de aardgasvrije doelstelling te halen, waaronder het hoge van de gastvrij zijn. Het inzetten van dwang overwegende dat dit onwenselijk is overwegend dat het kabinet tot nu toe stelt dat er geen dwang wordt ingezet, verzoekt de regering de adviezen van de voorzitter van de klimaattafel gebouwde omgeving niet te implementeren en gaat over tot de orde van de dag.

[4:01:39] Dankjewel.

[4:01:40] Dankuwel de bodem graag begraven ontvangst Dankuwel dat u.

[4:01:45] Tweede termijn. Dan ga ik naar de heer Thijssen namens de pvda.

[4:01:54] Oh,

[4:01:56] Wilt u ze even eerst uitprinten. Wat wilt u kan het is goed als ik ergens dan even het woord geven.

[4:02:05] Dank u. Voorzitter, twee punten voor naar de moties debatten al veel discussie gehad met elkaar over de Urgenda uitspraak. Ik wil daarbij nog steeds voorop stellen dat ook van ons van belang is dat de moeite doen om de uitspraak te halen. Maar dat de maatregelen die ook structureel en van tweeduizenddertig ons ook helpen. Dat wil ik wel verduidelijkt hebben voor we verder gaan dan een tweede vraag waar ik net niet aan toekwam het de staatssecretarissen geen tijd meer had.

[4:02:31] We hebben nu best wel breed geconstateerd. Volgens mij dat de ambitie willen op de industrie. De verduurzaming ervan zal meerdere vlakken zijn elektrificatie meer waterstof ook CBS op sommige vlakken maar niet meer kan. Hoe is de staatssecretarissen ook van plan om te gaan met een plafond op CBS, met name als ze ook meer gaan inzetten nu waterstof op korte termijn en alles wat er nu uit de lucht halen helpt natuurlijk ook mee erin dan twee moties. De kamer gehoord. De beraadslaging constaterende dat Tata steel ijmuiden en de FNV samen de wens uitgesproken om een onafhankelijk onderzoek te laten doen naar de alternatieve plannen die hebben opengesteld om te komen. De duurzaam staal. Maar dat dit onderzoek nog niet gestart is constateren dat zowel het FNV plan alsook de eerder opgestelde plannen van Tata steel ijmuiden mogelijk honderden miljoenen tot miljarden euro's aan belastinggeld kosten, overwegende dat er een gemeenschappelijk belang is om een onafhankelijk onderzoek uit te laten voeren waarin alle relevante aspecten zijn meegenomen, verzoekt de regering in overleg te treden met de directie van Tata steel ijmuiden en de FNV om het gewenste onderzoek mogelijk te maken. Daar ben in elk geval te betrekken. De C O twee reductie. Hoeveel tijd hij benodigde budget tot een klimaatneutraal stadion geproduceerd. De benodigde investeringen subsidies, de impact op andere vorm van uitstoot, de gevolgen van werkgelegenheid en de impact op de regio en verzoekt de regering geen onomkeerbare stappen te zetten. Zolang het onderzoek nog niet is afgerond en besproken is in de kamer gaat over tot de orde van de dag Thijssen ergens

[4:03:58] en de laatste motie. Voorzitter, en ik zal snel lezen. De kamer gehoord. De beraadslaging constaterende dat ondanks de voortvarende uitvoering van de afspraken in de elektriciteitssector. De verwachte C O twee emissies van de insecten in tweeduizenddertig op basis van de kerst tweeduizend twintig hoger liggen dan verwacht overwegend dat het grotendeels komt doordat Nederlandse gascentrales de productie overnemen van centrales uit het buitenland

[4:04:21] overwegende dat dit een negatief effect heeft van circa vijf megaton van Nederlandse emissies, terwijl het juist een positief effect heeft op de Europese emissies, overwegende dat als Nederland in het kader van het terugdringen van de nationale C O twee missies. De export van gas, terugdringen en er een negatief gevolg kan hebben op de Europese emissies. Het waterbedeffect

[4:04:38] verzoekt de regering om bij de noodzakelijke aanpassing van de nationale klimaatwet als gevolg van het aannemen van de Europese klimaat te bekijken hoe we omgaan met emissies van geimporteerd en geëxploiteerde elektriciteit en gaat over tot de orde van de dag Erkens bontebal.

[4:04:54] Dank u wel. Dan geef ik het woord aan heer Thijssen.

[4:04:57] Ik heb er vier. Dus ik zal meteen beginnen met heel snel leven. De kamer gehoord. De beraadslaging overwegende dat een grote versnelling van een netwerk uitbreiding nodig is om de klimaatdoelen te halen, overwegende dat de gemiddelde doorlooptijd van de elektrificatie projecten negen jaar is en daarom haast is geboden om het klimaatdoel van tweeduizend dertig te halen overwegen het ongeveer zeventig procent van de totale doorlooptijd betaald uit besluitvormingsprocedures verzoekt de regering om samen met de decentrale overheden te onderzoeken welke ruimte er bestaat, met inachtneming van zorgvuldigheid en rechtvaardigheid voor het versnellen van de bestaande doorlooptijden voor netwerk, uitbreidingen als gevolg van besluitvormingsprocedures en over te gaan tot de orde van de dag. Thijssen van de bontenbal tassen en boeken

[4:05:35] camera gehoord. Bauke. Sorry

[4:05:37] Sorry hoor.

[4:05:39] De kamer gehoord. De beraadslaging overwegende dat de ontwikkeling van een landelijke dat waterstof netwerk een randvoorwaarde is voor de verduurzaming van de industrie, overwegende dat besluit hierover zo snel mogelijk gemaakt dienen te worden om vertraging van de verduurzaming van de industrie te voorkomen, maar het demissionaire kabinet voornemens is deze besluit aan een volgend kabinet te laten verzoekt de regering om bij de augustus besluitvorming de benodigde middelen beschikbaar te stellen om de ontwikkeling van een landelijk waterstof netwerk mogelijk te maken en gaat over tot de orde van de dag. Thijssen van de dassen

[4:06:06] de kamer gehoord. De beraadslaging constaterende dat in het klimaatakkoord afgesproken nationale ca twee heffing vanwege de economische gevolgen van de coronapandemie is afgezwakt door extra dispensatie rechten voor de industrie te verlenen, overwegende dat hiermee de doelstelling voor de heffing namelijk C O twee reductie in de sector industrie werd ondermijnd overwegende dat het CPB raamt dat de Nederlandse economie zich snel hersteld en voor de jaren tweeduizend, eenentwintig en tweeëntwintig, een economische groei van ruim drie procent verwacht, verzoekt de regering om het aantal dispensatie rechten versneld af te bouwen, zodat de heffing vanaf tweeduizend, tweeëntwintig bijdraagt aan de uitstoot reductie door de industrie en gaat over tot de orde van de dag Thijssen van dassen en de laatste die is kort voorzitter, de kamer gehoord. De beraadslaging constaterende dat uit het onderzoek van blijkt dat de Nederlandse duurzaamheidscriteria voor biomassa niet worden nageleefd, verzoekt de regering de subsidiëring van bij en meestook van biomassa in kolencentrales per direct te beëindigen en gaat over tot de orde van de dag. Thijssen van der Leij Thunnissen.

[4:07:03] Dankuwel precies binnen twee minuten.

[4:07:05] Het kan dan is de volgende de je bouw.

[4:07:09] Namens D zesenzestig,

[4:07:11] Ja. Dank u wel. Voorzitter, ik heb er twee twee moties.

[4:07:18] Eerste motie die gaat over Urgenda. Lees even op kamer gehoord. De beraadslaging overwegende dat dit niet zeker is dat in twintig, eenentwintig de vijfentwintig procent C O twee doelstelling gehaald wordt, zoals rechtelijk opgelegd in het Urgenda vonnis constaterende dat indien de regering niet spoedig voldoet aan het Urgenda vonnis. De rechter dwangsom kan opleggen aan de staat verzoekt de regering om zich tot het uiterste in te spannen om dwangsommen te voorkomen door uiterlijk met Prinsjesdag twintig, eenentwintig de nodige maatregelen voor te bereiden waarmee het klimaatdoel van vijfentwintig procent C O twee reductie kan worden gehaald en gaat over tot de orde van de dag. Bauke Thijssen en van der Lee en de tweede motie fundament bouwen voor groene industrie, de kamer gehoord. De beraadslaging constaterende dat dit Europese klimaatdoel is

[4:08:14] gesteld op vijfenvijftig procent C O twee reductie in twintig, dertig overwegende dat de industriesector een fundamentele bijdrage kan wil en zal moeten leveren aan de selecteer reductiedoelstelling, overwegende dat windenergie op zee met een toereikend elektriciteit en waterstof NCRV netwerk een van de fundamenten kan vormen voor een geslaagde transitie naar een groene industrie verzoekt de regering om snel inzichtelijk te maken welke no regret maatregelen al genomen kunnen worden

[4:08:45] in de demissionaire status. Voor de verduurzaming van de industrie verzoekt de regering om te inventariseren wat in de komende vier jaar nodig is aan investeringen voor de energie, infrastructuur en de transportcapaciteit op het elektriciteitsnet om te kunnen voldoen aan de klimaatdoelen en de kamer uiterlijk één november hierover te informeren gaat over tot de orde van de dagbouw en erkend.

[4:09:07] Dankuwel Dankuwel. Dan is het woord. Dany Jacobs.

[4:09:12] Dank u. Voorzitter, ik heb er drie de kamer gehoord. De beraadslaging verzoekt de regering de kolencentrales volledig open te houden en gaat over tot de orde van de dag

[4:09:20] dan de tweede kamer gehoord. De beraadslaging constaterende dat één op de tien huishoudens moeite heeft met het betalen van de energierekening verzoekt de regering energiearmoede uit te bannen en gaat over tot de orde van de dag.

[4:09:33] De derde en laatste de kamer gehoord. De beraadslaging constaterende dat windturbines onrendabel, onbetrouwbaar horizon, vervuilend landschap, vernietigend dodelijk voor dieren, slecht voor de natuur en slecht voor de gezondheid zijn, constateerden dat artsen waarschuwen voor gezondheidsklachten bij omwonenden, zoals hartklachten, slapeloosheid, langdurige stress concentratieverlies, depressie. Et cetera verzoekt de regering alle windturbine, plannen en projecten onmiddellijk te schrappen en gaat over tot de orde van de dag.

[4:10:01] Ik Dank u.

[4:10:03] Dank u wel. Door is aan de heer bontenbal namens het CDA.

[4:10:08] Dank u

[4:10:10] vier moties kamer gehoord. De beraadslaging overwegende dat twaalf bedrijven in Nederland verantwoordelijk zijn voor circa een vijfde van de totale uitstoot van broeikasgassen in Nederland overwegende dat verduurzaming van deze bedrijven een belangrijke bijdrage zal leveren aan de overgang naar een klimaatneutrale economie, constaterend dat ambitieuze bindende maatwerkafspraken tussen deze bedrijven en het rijk een belangrijk instrument kunnen zijn in de verduurzaming van de industrie, waarbij het van belang is dat de kamer daarin gekend blijft worden constateren dat het rijk met Tata steel ijmuiden reeds een expression of prins post is overeengekomen, verzoekt de regering om bij de vertaling van de Europese vijfenvijftig patiënt reductiedoelstelling naar het Nederlandse klimaatbeleid een aanpak mee te nemen die zich richt op het maken van gerichte ambitieuze maatwerkafspraken met de twaalf grootste uitstoters een aanpak die reductie vraagt op die specifieke plek waar mogelijk is. Je gaat over tot de orde van de dag medeondertekend door Grimm de is van de christenunie. De kamer gehoord. De beraadslaging overwegende dat er op dit moment geen duidelijk beeld is naar welk energiesysteem en energiemix. De Nederlandse energievoorziening toe beweegt overwegende dat scenario s studies behulpzaam zijn bij het verkennen van de hoek van het speelveld en de consequenties daarvan overwegende dat kosten optimalisatie studies inzicht geven in kosten effectieve energiemix en twintig, vijftig, rekening houdend met beperkte beperkende condities, zoals beschikbaarheid van grondstoffen en ruimte constaterend dat scenario studies voor de energievoorziening zijn gemaakt, maar optimalisatie studies ontbreken, verzoekt de regering een gedegen optimalisatie justitie la studie te laten uitvoeren om inzicht te krijgen wat een kostenoptimale energiemix in twintig, vijftig kon zijn. Rekening houdend met beperkende condities en met alle beschikbare opties en gaat over tot de orde van de dag medeondertekend door ergens van de VVD de kamer gehoord. De beraadslaging constaterende dat de klimaat en Energieverkenning van het PBL nu niet verder kijkt dan twintig, dertig overwegende dat de een langere periode gewenst is, bijvoorbeeld om de verduurzaming van de industrie goed in beeld te krijgen, constateren dat ontwikkelingen in de import of export van elektriciteit een sterk positief of negatief effect hebben de berekende Nederlandse uitstoot. Wat voor het klimaat vaak tegen een gesteld uitpakt, verzoekt de regering het PBL te vragen de niet alleen tot twintig, dertig, maar ook tot twintig, vijftig te laten rekenen, verzoekt de regering het PBL te vragen het effect van import en export van elektriciteit in de helder te kwantificeren en gaat over tot de orde van dag medeondertekend door Bauke van deze zestig de kamer gehoord. De beraadslaging constaterende dat het werkpakket van de regionale netbeheerders voor de komende jaren groot is. En nu op verschillende plekken onvoldoende capaciteit beschikbaar is. Overwegende dat de onvermijdelijk wordt dat netbeheerders moeten gaan prioriteren in de realisatie van nieuwe aansluitingen op het elektriciteitsnet en capaciteitsuitbreiding, overwegende dat daarvoor een transparant en gedegen prioritering nodig is, maar ook door de ACM op kan worden toegezien, verzoekt de regering samen met de netbeheerders te onderzoeken of en in welke vorm een prioritering scale duidelijkheid kan bieden bij gebrek aan capaciteit en gaat over tot de orde van de dag mede ondertekend door de etage. Ik ben blij dat een nieuw aantal partijen met mij mooie moties willen indienen. Dankuwel.

[4:12:51] De volgende keer ietsje korter in de overwegingen blijft binnen de wat ik mevrouw.

[4:12:55] Ze.

[4:12:56] Voorzitter, ik heb drie moties de kamer gehoord. De beraadslaging constaterende dat Urgenda doel dat vanaf eind tweeduizend twintig de jaarlijks met zekerheid gehaald moest worden, zoals bekrachtigd door de hoge Raad verre uitzicht dreigde het dreigt te raken door de stijgende uitstoot in het jaar twintig, eenentwintig verzoekt de regering zo snel mogelijk aanvullende maatregelen te treffen. Om het Urgenda doe ik dit jaar en structureel in de daarop volgende jaren met zekerheid te halen en gaat over tot de orde van de dag de kamer gehoord. De beraadslaging constaterende dat de eerste kamer de motie Kaufman CS heeft aangenomen die de regering verzoekt definitief geen nieuwe of verlengde subsidies te geven om het stoken van hout. De biomassa constateren dat het onderzoeksrapport van zomaar hoe terwijl het emmertje hout touch cover met subsidie subsidies voor Sony en biomassa cdv eten in de de Biodiversity. Een klein met crisis bevestigt dat de productie van biomassa voor Nederland ernstige natuurschade in Estland veroorzaakt, bijvoorbeeld doordat bos met honderden jaren oud dennenbomen en bedreigde schimmels worden gekapt, verzoekt de regering zo snel mogelijk het beleid structureel te wijzigen, zodat grootschalige import van biomassa verboden wordt en gaat over tot de orde van de dag medeondertekend door collega's van eraan

[4:14:00] de kamer gehoord. De beraadslaging constaterende dat er nog veel te veel gebouwen zijn. Zonder zonnepanelen constateren dat de salderingsregeling voor zelf opgewekte stroom met zonnepanelen. Veel mensen enthousiasmeren om zonnepanelen op hun dak te installeren, verzoekt de regering de salderingsregeling voor zelf opgewekte stroom met zonnepanelen niet af te bouwen en gaat over tot de orde van de dag.

[4:14:19] Dankuwel. Mevrouw sprak namens de partij voor de dieren. Nu is het woord dat de heer voelt, de heer dassen van voelt.

[4:14:27] Voorzitter, ik heb geen moties.

[4:14:30] Hierbij laat ik het

[4:14:32] Dankuwel. Dan vraag ik de heer Kox.

[4:14:35] Zeker. Het woord is aan de heer van de leven,

[4:14:37] Dankuwel. Voorzitter, ook Dank aan de staatssecretarissen voor de beantwoording. Ik heb vijf moties meegetekend en dat betekent dat ik er maar eentje

[4:14:47] de kamer gehoord. De beraadslaging constaterende het vrijwel allergrootste C O twee uitstoot in Nederland zelf plannen voor een klimaat conditie hebben ontwikkeld, overwegende dat deze plannen niet altijd inpasbaar zijn binnen het bestaande instrumentarium, zoals de SD plus plus, waardoor de transitie minder snel loopt, dan zou kunnen overwegen wanneer additionele maatregelen worden genomen om het instrumentarium passen te maken, dit op relatief korte termijn forse besparing kan opleveren. Overwegende deze cao de besparen in het kader van Urgenda voor ons meer dan welkom zijn, verzoekt de regering te inventariseren of en zoja, welke obstakels en momenteel nog liggen voor het zo optimaal mogelijk matchen van transitieplannen van de grootste C O twee uitstoot met de bestaande instrumentarium en welke mogelijke additionele maatregelen dit verder kan verbeteren. Zoekt de regeerde resultaten van het onderzoek voor Prinsjesdag met de kamer te delen en gaat over tot de orde van de dag. De motie is medeondertekend door de leden Bauke en Thijssen.

[4:15:39] En dan is het voorzitterschap weer aan de heer van de.

[4:15:42] Oh,

[4:15:43] Dus iets te snel. Want ik wou nog op één punt toch vragen of de staatssecretaris nog een antwoord wilde geven en dat heeft toch te maken met de positie van decentrale overheden in de klimaattransitie

[4:15:53] en ze hebben aangegeven voor uitvoering van de rest hebben we echt zeventig miljoen nodig. Er komen extra taken bij. Ook door de Raad van State uitspraak gekoppeld aan wind op land meer werk meer verantwoordelijkheden kan de staatssecretarissen nu al de garantie misschien nog niet geven, maar wel uitspreken dat het hoogstwaarschijnlijk is dat ook het volgende kabinet zou borgen dat de financiering voor de decentrale overheden op dit punt echt gerealiseerd wordt.

[4:16:23] Wel nu voorzitterschap aan de heer van de. Dan geef ik het woord.

[4:16:26] De staatssecretarissen met de vraag hoeveel tijd is er nodig voor de twintig moties die zijn ingediend.

[4:16:32] Het voelde als achtentachtig van gejat die achtentachtig vragen. Nu dacht ik een achtentachtig moties. Ik heb wel even tien minuten nodig. Maar ik zal zo beknopt en helder mogelijk plezieren.

[4:16:43] De schorsing.

[4:16:45] Nou laten we gewoon half drie doen dan hebben we een kwartier om de beoordeling te doen. Ja. Tot half drie geschorst.

[4:32:13] Zeker. Ik heropen de vergadering aan de orde is.

[4:32:17] De tweede termijn van de zijde van de regering met de beoordeling van de moties de is een volgende vergadering om drie uur en er is een kwartier schorsing nodig voor het schoonmaken. Dus we moeten echt om kwart voor drie de zaal uit en daarom vraagt de staatssecretaris om concentreert de beoordelingen over de moties te geven.

[4:32:34] Dus morgen ook nog een tweede minuut debat. Als je echt nog iets hebt of nu nog echt iets heeft dan kan het ook morgen.

[4:32:39] De staatssecretaris.

[4:32:41] Dank u. Voorzitter, ik zal het kort en bondig doen. Daarmee bedoel ik niet bod. Maar de eerste motie van Eerdmans is ontraden. Het is aan de minister BZK tweede. Die is van de je ergens en neer. Thijssen. Dat gaat over geen onomkeerbare stappen zetten. Zolang het onderzoek daad FNV nog niet afgerond en besproken in de kamer. Ik kan dat oordeel kamer geven ervan uitgaande dat daarmee niet wordt bedoeld dat ik bijvoorbeeld niet door kan gaan met de is de een beschikking als staat er daar met een aanvraag zou komen voor iets. Dat weet ik niet maar ik bedoel dit gaat echt over het onderzoek als ze die dingen uit elkaar trekken dan is in dat geval is die oordeel Kramer. Dan ben ik bij meneer Erkens en meneer bontebal de klimaat het als gevolg van het aannemen van de Europese klimaatwet als oordeel kamer heeft een mooie uitleg erbij. Die sla ik even over. Dan ben ik bij vier van de je thuis een heleboel collega's consul verzoekt de regering decentrale overheden te onderzoeken. Die is oordeel kamer over mooi uitleg moet u me vertrouwen dat het heel mooi was heel veel ambtenaren heel hard aan gewerkt. Dan ben ik bij de motie van Thijssen van de leen dassen augustus besluitvorming de nodige middelen beschikbaar stel vond ik in voor landelijk waterstof netwerk mogelijk te maken. Ik vind heel erg fijn dat alle leden hier heel hard werken om mij een missionair secretaris te maken die over zak met geld beschikt, maar deze kan ik helaas alleen maar ontraden en de inzet van de middel is aan een volgend kabinet. Dan ben ik bij zes de je thuis van de leden dassen dispensatie rechter versneld af te bouwen. Deze zou willen vragen aan te houden omdat ik met een brief heb toegezegd over de context en de manier waarop ook gezien met alle andere maatregelen, ook in economische sfeer en corona. Dus ik zou deze willen laten aanhouden. Anders moet ik een brief dat u aanhaalt, zodat we even over die brief kunnen praten.

[4:34:37] Thijssen.

[4:34:41] Wanneer komt de brief zo snel mogelijk niet of niet?

[4:34:44] De brief komt zo snel mogelijk.

[4:34:48] Niet nog even over twee minuten debat.

[4:34:52] Het is aan

[4:34:53] de en anders ontladen zeven is ook van de hier thuis. Het gaat over de subsidiëring van bij meestal biomassa kolencentrales per direct te beëindigen. Deze ontraad ik naast dat ik het ten eerste de geven geen nieuwe subsidies voor bio en meeste bij en meestook van biomassa. De bestaande verplichtingen kan ik niet intrekken.

[4:35:17] Dat is nou onderdeel van de rechtsstaat.

[4:35:19] Motie. Acht is inmiddels ook medeondertekend door de heer tassen van voelt.

[4:35:23] Toch wel.

[4:35:26] Daar gaat ie nu oordeel over geven, he?

[4:35:29] Nummer acht van de je Balkenende collega's. Even kijken. Jij dat is dat is de discussie het debat wat we zojuist hadden over wat kan je toezeggen. Ik denk dat ik op deze manier het oordeel kamer kan geven. Maar daarmee verwijst ook naar mijn input van eerder, waarbij we dus inventarisatie maken van de maatregelen technisch mogelijk zijn. En

[4:35:52] dan kom ik erop terug en dan zal ik ook toevoegen. De mogelijkheden en de onmogelijkheden rondom de kolencentrales waar we het ook eerder over hadden een zo uitgebreid mogelijke inventarisatie en daarbij vraag ik nu alvast begrip voor mijn beperkingen als demissionair staatssecretaris. We hebben het over gehad. Nummer negen. De balk en Erkens inventarisatie. Wat voor de komende vier jaar nodig is. Dat is oordeel kamer. Dan hebben we meer corps die helaas weg is. Maar die ik dan ga ontraden. Maar ik vind het die altijd mooie moties heeft tieners ontraden Elvis ontraden

[4:36:25] twaalf is ontraden

[4:36:29] die doe even zo dan dertien meneer bontebal. De vijfenvijftig procent reductiedoelstelling Nederlands klimaatbeleid, oordeel kamer.

[4:36:41] Het is wel moet ik zeggen. Beleidslijn van de minister,

[4:36:45] maar een meer gerichte aanpak is, waarbij de echt gericht wordt gekeken is er goed gebalanceerde aanpak is nodig tussen de minister, maar we kunnen het oordeel kan geven. Nummer veertien. Meneer bontebal Erkens optimalisatie studie energiemix de oordeel kamer

[4:37:03] vijftien gaat over is van meneer bond an Bauke over PBL vragen effect van import en export van elektriciteit is ook oordeel kamer.

[4:37:14] Ik voel me echt schuldig richting alle ambtenaren die echt hele mooie toelichtingen hebben geschreven. Nummer zestien de je bontebal Thijssen priority ska de is ook oordeel kamer

[4:37:27] zeventien van mevrouw tennissen. Deze ontraad ik vanwege de formuleringen vanwege het debat dat we zojuist hadden en ik denk dat de motie van de je balken en collega's iets dichterbij de mogelijkheden komt dan hebben we achttien van mevrouw Teunissen

[4:37:43] die zegt dat we de import van houten biomassa moeten verbieden. Nog los van dat je hout biomassa nodig hebt voor de transitie. Dat laat ook alle onderzoeken ons zien is een verbod op import niet mogelijk, want we hebben vrij verkeer van goederen. Die is ontraden. Mevrouw tennissen vraagt bij negentien om de zal dienstregeling niet af te bouwen. Die moet ik ook ontraden. Minder subsidie is nodig, gezien het feit dat zonnepanelen snel goedkoper zijn geworden, maar het wetsvoorstel is ook verder controversieel verklaard en soep voor een nieuw kabinet. Dus ik kan dat ook niet zoveel in in handelen zeg maar dan nummer twintig anders last van label kunt Thijssen.

[4:38:27] Dat gaat ook dat gaat over de grote uitstoters en dat we daar ook rond Prinsjesdag onderzoek voor moeten hebben en die kan ik ook oordeel kan geven. Dan heb ik nog een paar vragen.

[4:38:44] Even kijken naar meneer Bauke. Ik had nog vragen over staan over de Urgenda maatregelen. Dergelijke volg mij we dat nu met die motie wel min of meer met elkaar een afspraak kunnen maken en dat geldt ook voor het uitzoeken van kolencentrales en de onteigening neem zoveel mogelijk wat we dan hebben kunnen verzamelen. Informatie mee. Daarbij moet ik zeggen dat ik niet weet of het ons lukt om de een uitgebreide studie naar bijvoorbeeld wat de leveringszekerheid zou betekenen dat of of dat helemaal uitgezocht kan worden bij een kolencentrale. Maar alles wat we een informatie hebben en nog kunnen verzamelen. Zorg ervoor dat we dat gewoon bij u aanleveren. Even kijken die Erkens dat er een brief komt over de status van niet per se

[4:39:24] ja dat kan ik toezeggen. Dus er komt voor de volgende commissiedebat klimaat en energie krijgen we een brief over die IPC en dan had ik nog net aan het in de tweede termijn. De vraag van die ergens over plafond van CBS en klimaatakkoord. We begrenzingen afgesproken voor CBS.

[4:39:43] Dus ik moet dat gewoon handhaven. Dat is ook de afspraak die we met elkaar hebben.

[4:39:48] Het is wel wil ik zeggen onmisbare techniek voor de industrie om aan de reductie opgave te voldoen en

[4:39:56] ik denk dat het goed is. Maar dat heb ik in een vorig debat ook gezegd. Het staat ook in de onderzoeken dat er vanuit de industrie in deze transitie fase de potentie om meer te kunnen behalen als meer mogelijk zou zijn. Het CBS groter is dan die begrenzing nu aangeeft waar vanuit mijn rol kan ik alleen maar natuurlijk de het klimaatakkoord uitvoeren zoals we die hebben afgesproken. En als het nodig is voor de twintig, dertig doelstelling kan je ook nog altijd kijken of een aanpassing van Servië is gewenst is. Mocht de kamer eerder sneller die doelstellingen willen behalen. Zal je eerder moeten kijken. Maar dat is niet iets waar ik overgaan. Mag ik nog één ding zelf toevoegen. Voorzitter, wat ik de hele tijd al vergeet, want een dezer dagen en ik had het graag nog voor de Commissie gedaan maar dat is me gewoon niet gelukt vanwege die hoge stapel met dingen die ik nog moest lezen. Maar de marktconsultatie naar kernenergie, zoals ook gevraagd door meerderheid van de kamer is ook binnengekomen. Dus dat komt echt deze dagen na die toe en ik wil even mijn excuses aanbieden dat niet gelukt is om dat op tijd te hebben, zodat het hier ook konden behandelen dan zomaar de de drieëntwintig extra moties voor. Nee maar het is een interessante markt concentratie en het komt naar u toe. Maar dan weet u even waarom dat onhandig net na het debat is, maar er komen vast ook over te spreken.

[4:41:10] Thijssen

[4:41:11] maar twee vragen aan de staatssecretaris eentje gaat over motie twee over Tata over die onomkeerbare stappen. Het gaat over de subsidie. Want als de subsidie verstrekt is dan hebben we niks meer om over te debatteren. Maar als inderdaad begin september hebben we een tijd dat debat. Als dan het onderzoek ligt dan is er natuurlijk geen probleem, maar dit is een slot op de durven. Als het onderzoek de niet ligt, moeten we niet zomaar die subsidie toekennen

[4:41:33] en mijn tweede vraag gaat over uw ontraadt mijn biomassa motie.

[4:41:38] Volgens mij als de kolenbedrijf zich niet aan de afspraken houden, kan ik me voorstellen dat we gewoon de subsidiekraan dichtdraaien.

[4:41:45] Maar u wilt onderzoek doen dat dat juich ik toe.

[4:41:48] Kunt u

[4:41:49] iets kunt u toezeggen dat we begin september dan de uitkomsten van dit onderzoek krijgen en wat mij veel waard zou zijn is als u niet alleen met de je etsen autoriteiten gaat praten, maar ook met de milieuorganisaties in dat land omdat ik denk dat het heel belangrijk is dat in dat onderzoek die stem te horen is.

[4:42:07] Moties, tweeënzeventig.

[4:42:09] Heeft twee de eerste eerst over twee, twee. Ik hoop dat het onderzoek snel gereed is, heb ik ook bij ons vorige debat gezegd en heb ik ook met Tata en bij FNV aangegeven. Maar ik ga ik kan het niet afdwingen. Laat ik het zo zeggen. Dus op het moment dat het onderzoek de niet eens. Dan vraagt eigenlijk deze motie. Als ik het nu goed Vertaald mij feitelijk om CBS uit te sluiten van de is de een regeling omdat ik niet een bedrijf kan uitsluiten. Dus kan discrimineren zeggen iedereen mag, maar alleen jij niet. Dat kan niet zo zitten wetgeving niet in elkaar. Dus dan zou je heel serieus uit moeten halen. En nou denk ik dat ik niet niets. Het is niet nieuw. Wat ik zeg dan dan ga je die doel al helemaal niet in de buurt komen. Volgens mij laat alle doorrekeningen van de verkiezingsprogramma's die doorgerekend zijn op klimaat in ieder geval ook zien dat zonder sessie is het echt onhaalbaar is. Dus als de lezing is als het onderzoek niet gereed is. In september ben je bereid om data geen subsidie te geven. Ik kan dat op basis van de wetgeving niet een bedrijf uitsluiten en ik zou zeker niet adviseren om CBS uit te sluiten.

[4:43:15] Dan zeven jaar zeven.

[4:43:18] En dat kijk. Deze motie zegt inderdaad van de subsidiëring van bij meestook van biomassa kolencentrales per direct te beëindigen. Er komen sowieso geen nieuw subsidies. Ik kan niet bestaande beschikkingen zomaar intrekken. Ik heb toegezegd dat ik zo dat wij echt een goed onderzoek gaan doen. Ik kan niet garanderen. We gaan het onderzoek meteen uitzetten. Maar ik kan niet garanderen dat dat in september de is. Ik heb wel toegevoegd. Dus laten we dat dan ook zorgvuldig en goed doen dat als blijkt dat daar misstanden zijn en dat het niet deugt kon vorm van wat we met elkaar hebben afgesproken en wij ook keer op keer hebben gecheckt. Maar als dat niet deugt dat we dan natuurlijk zullen handelen en de een en zaken zullen terugvorderen. Maar dat is wat je altijd doet als je merkt dat degene aan wie subsidie gaf dat het niet deugde. Maar ik kan dat niet garanderen dat dat in september is.

[4:44:07] Punt en punt aan de vergadering. Het is nu echt kwart voor drie. Er zijn twee toezeggingen gedaan. We krijgen een brief over de C O twee heffing. De tariefstelling en de relatie tot corona en een brief over de kassa. Dat is een compensatie in kader van de is voor bedrijven met een grote hoeveelheid energieverbruik. Maar daar komt een aparte brief

[4:44:30] verder gaan we stemmen morgen over de ingediende moties is morgen ook nog een tweeminutendebat dus voor spijtoptanten kunnen daar nog verhaal halen en ook daar is service verlening vanuit de voorzitter, ik Dank u. Allen de ondersteuning van de staatssecretarissen en de boden. Succes met het schoonmaken, zodat de volgende vergadering kan beginnen sluiten vergaderen.