1848 Factsheet - Coalitie heeft belang bij snel pensioenakkoord

Door Lucas Benschop (@lucasbenschop)

De 1848 politieke factsheet. Wat je móet weten over deze parlementaire week.

Dat premier Rutte er een nacht slaap voor over wil slaan geeft aan hoeveel waarde het kabinet hecht aan een spoedig akkoord met de sociale partners over de pensioenen. Dat de onderhandelingen vanuit het kabinet chefsache zijn geworden betekent dat het geduld van de coalitie op is.

En dat heeft een reden. Een pensioenakkoord nu betekent namelijk dat de onderhandelingen na de verkiezingen voor de Provinciale Staten - wanneer de coalitie mogelijk de meerderheid in de Eerste Kamer verliest - niet meer kunnen worden gekaapt door de oppositie. Met name de linkse oppositie zal niet snel een door de vakbeweging omarmd akkoord torpederen. Ook niet als de uitvloeiende wetgeving in de Kamer nog moet worden behandeld.

Tijdens de wekelijkse persconferentie deed Rutte vrijdag zijn best om - zoals hij vrijwel elke persconferentie doet - geen inzicht te geven in de status van de onderhandelingen, maar mengde daar alsnog een vleugje optimisme doorheen (We gaan stapje voor stapje vooruit, iedereen is zeer gemotiveerd, etc).

Een dergelijk beeld neerzetten betekent dat er een zekere onvermijdelijkheid ontstaat in het bereiken van een akkoord en vergroot daarmee de druk. Met de bewezen onderhandelkracht van de premier - hij sloot met vrijwel iedereen al vergaande deals, ook met de sociale partners - is de kans op een akkoord voor de kerst aanwezig. Vanuit de linkse oppositie zal er echter aan de andere kant druk worden uitgeoefend op de vakbeweging om hun het gras niet voor de voeten weg te maaien.  

Direct op de hoogte bij politieke ontwikkelingen rondom het pensioenakkoord? Maak dan dit dossier aan op 1848.nl.

Asscher

Bij de PvdA gaat ondertussen partijleider Asscher in de overdrive om te benadrukken dat de partij er niet over peinst om afspraken met de coalitie te maken zodra de nieuwe zetelverhouding in de senaat noopt tot bredere samenwerking.

Eerder liet Asscher die mogelijkheid voor samenwerking nadrukkelijk open, maar volgens de PvdA-leider is er de afgelopen jaren niet naar de oppositie geluisterd, zo zegt hij tegen NRC. En dat terwijl de partij wel met plannen kwam. Vorig weekend nog diende PvdA-Kamerlid Henk Nijboer een lijvig voorstel in voor hervorming van de woningmarkt. 

Bovendien heeft Asscher zijn verhaal afgelopen tijd stevig vernauwd. Hij wordt niet moe te benadrukken dat het kabinet er alleen is voor de multinational, terwijl hij zelf op de barricaden gaat voor de mensen in de publieke sector. Op de achtergrond speelt echter ook angst mee. De PvdA wordt traditiegetrouw zwaar gestraft voor het nemen verantwoordelijkheid.

Zeker na het trauma van Rutte 2, maar ook als zij zelf niet in de coalitie zitten. PVV-leider Geert Wilders wist de PvdA zelfs te spinnen als de bedrijfspoedel van het kabinet Rutte 1 dat door de PVV werd gedoogd. De PvdA sloot toen nota bene een akkoord met het kabinet over, jawel, de pensioenen.

Binnen de PvdA zal de discussie nog steeds gevoerd worden wat nodig is om de partij weer kleur op de wangen te geven. De reflex vanuit een bestuurderspartij is meedoen en misschien is dat ook wel waarom Asscher hier eerder nadrukkelijk voor open stond. Momenteel is de stroming die momenteel ver weg wil blijven van verantwoordelijkheid echter het meest dominant.

Sinterklaas

De Sinterklaasintocht is allang niet meer uitsluitend een kinderfeest. Het is een kwestie die meer dan welk thema dan ook de Haagse politiek en de samenleving polariseert en die een diepe kloof laat zien tussen hen die zich zien als bewakers van een kinderfeest en de groep die af van wil van Zwarte Piet als slavernijsymbool.

Diverse partijen aan de linkerzijde riepen afgelopen dagen de premier op om zich steviger uit te spreken tegen racistische teksten die werden geuit bij de demonstratie van Kick Out Zwarte Piet in Eindhoven. De rechterzijde van de Kamer wil juist dat de premier zijn steun uitspreekt voor de groep die het Sinterklaasfeest wil houden zoals het is.

De premier blijft het liefst ver weg buiten de discussie, maar zag zich gisteren toch genoodzaakt een stelling te deponeren: De racisten zijn aso's. Het had geen zin. Voor onder andere Jesse Klaver was het niet genoeg en rechts vond dat de premier zwicht voor de anti-Zwarte Piet-demonstranten.

De kwestie kan deze week een staartje krijgen, omdat het recht op demonstratie ter discussie staat. Ook binnen de coalitie lijkt onenigheid over de mogelijkheden om demonstreren bij een feest waar kinderen bij zijn te verbieden.

De VVD is hier voor en het CDA lijkt hier ook voor, maar D66 is kritisch. Bij Nieuwsuur stelde een expert op het gebied van demonstratierecht dat het enkele feit dat er kinderen bij zijn geen reden mag zijn voor burgemeesters om een demonstratie te verbieden. 

Direct op de hoogte bij politieke ontwikkelingen rondom sinterklaas? Maak dan dit dossier aan op 1848.nl.

Plan Azmani

Een VVD-plannetje dat direct de tongen in Den Haag losmaakt, gister kwam er weer eentje. De partij wil af van de discretionaire bevoegdheid die de staatssecretaris heeft om in asielzaken na jarenlange asielprocedures alsnog de hand over het hart te strijken.

De partij wordt nogal moe van de vele asielkinderen die via een mediacampagne alsnog hun permanente verblijf willen afdwingen. Eerder kwam de kwestie Lily en Howick op het bordje van de eigen staatssecretaris Harbers en afgelopen week was de 9-jarige Nemr via tv-maker Tim Hofman prominent in het nieuws. Het weerhoudt de VVD met een eigen staatssecretaris op deze post van de zo gewenste stevige lijn op asiel.

Los van de politieke opportuniteit rondom het voorstel van de VVD is het inhoudelijk inderdaad altijd al een vreemde regeling geweest. Politici besluiten immers over iets wat bij de andere poot van de trias politica ligt. Bovendien wijzen critici op de rechtsongelijkheid die ontstaat, omdat de politieke ophef nog weleens leidt tot een andere afweging dan wanneer het gaat om een anoniem asielgeval. En dat zorgt weer voor een prikkel om vaker asielgevallen de media in te brengen.

Toch wil een Kamermeerderheid dat de staatssecretaris de bevoegdheid houdt. 

Pact van Marrakech

Het VVD-asielplan moet de aandacht een beetje afleiden van een andere asielkwestie die de VVD in de weg zit: het Pact van Marrakech. Deze afspraak over de omgang met immigranten leek eerder vrij ongemerkt te worden aanvaard, maar een aantal landen - zoals de VS - trekken zich er uit terug. Een paar weken terug wakkerde Thierry Baudet in Nederland de discussie aan, maar wist vicepremier Hugo de Jonge op de wekelijkse persconferentie niet eens van het bestaan af.

De VVD, bang om weer vanuit rechts het verwijt te krijgen een slap immigratiebeleid te voeren, en het CDA hebben daarom aangedrongen op een nader onderzoek naar de juridische status van het pact. Eerder zei Rutte dat er niets juridisch bindend aan de afspraken is, maar afgelopen week ging hij dit toch eens nader onderzoeken.

De kans is groot dat de Oekraïneverdrag-oplossing wordt gekozen. Na de afwijzing door het Nederlandse volk bij het referendum regelde het kabinet een addendum waarin werd vastgelegd dat het verdrag geen voorbode betekent voor toetreding tot de EU. Nu zou het er op uit kunnen draaien dat nog duidelijker wordt aangegeven dat het pact niets van de soevereiniteit van landen afneemt om hun eigen asielbeleid te voeren.

Direct op de hoogte bij politieke ontwikkelingen rondom het Pact van Marrakech? Maak dan dit dossier aan op 1848.nl.

Rutte 

Premier Rutte ging afgelopen weekend een niveau duidelijker over zijn toekomst: "Ik blijf, ik ga niet naar Brussel", zo zei hij tegen Sven Kockelmann in 1op1. Ook niet als er vanuit Macron of Merkel een beroep op hem wordt gedaan. "Dan doe ik het niet. Ze hebben dat overigens niet gedaan. Dat is natuurlijk pijnlijk op zichzelf, dat hadden ze natuurlijk al lang moeten doen. Maar het antwoord is nee." Die woorden hoeven nog steeds niets te betekenen, maar toch.

"Ik heb nu voor Nederland denk ik in Europa invloed, omdat ik er lang zit en iedereen ken en kan proberen om de coalities te helpen smeden en te werken aan oplossingen, zoals met de migratiecrisis en de euro", aldus de premier.

Nexit

De Europese regeringsleiders buigen zich komend weekend over de Brexit, die afgelopen week weer een stapje dichterbij is gekomen. Het Nederlandse kabinet toonde zich tevreden over het resultaat. Ondertussen stelt Tom Jan Meeus vast dat er in Nederland nauwelijks nog politici zijn die stevig campagnevoeren voor een Nexit.

De verklaring laat zich raden: uit onderzoek van het SCP is slechts 16 procent van de Nederlanders voorstander van een Nexit. Dat zal in aanloop naar de Europese verkiezingen van volgend jaar wel weer wat gaan schuiven. Onder andere FvD wil de campagne in met een Nexit als insteek en eerder betoogde ook de PVV dat Nederland uit de EU moet.

Direct op de hoogte bij politieke ontwikkelingen rondom de brexit? Maak dan dit dossier aan op 1848.nl.

50Plus

Ouderenpartijen en interne conflicten zijn traditiegetrouw een goeie combi, zo blijkt ook steeds weer bij 50Plus. Volgens De Volkskrant is er binnen het bestuur een enorme ruzie ontstaan. Partijvoorzitter Dales zou af willen van drie medebestuurders.

"Er wordt vertrouwelijke informatie gelekt, ze stoken, ze beledigen. En elk initiatief om dit uit te bannen, loopt dood", aldus Dales. Volgens De Volkskrant heeft een oud-bestuurslid inmiddels aangifte gedaan tegen hem in verband met laster.

Cultuur

Bij het wetgevingsoverleg cultuur ging het gister onder andere over Zwarte Piet. Mocht dit wetgevingsoverleg in een ander kwartaal zijn gepland was het vermoedelijk geen onderwerp geweest. Nu dus wel en de PVV riep op tot een lintje voor de onlangs veroordeelde initiatiefneemster van het blokkeren van de anti-Zwarte Piet-demonstranten.

Verder ging het over het initiatief van VVD'er Aartsen die ervoor pleit meer geld in te zetten voor lagere cultuur als carnavalsverenigingen en bloemencorso's. Tijdens het debat sloeg het plan nogal dood, omdat het vrij vaag bleef waar het geld vandaan moest komen. Bovendien leek hij niet op het vizier te hebben dat er al geld naar regionale cultuur staat ingeboekt.

Direct op de hoogte bij politieke ontwikkelingen rondom cultuurbeleid? Maak dan dit dossier aan op 1848.nl.

Mei Li Vos

Oud-PvdA-Kamerlid Mei Li Vos keert terug in de politiek. Het is veel mensen ontgaan, maar de PvdA organiseerde een lijsttrekkersverkiezing voor de Eerste Kamer. Vos won en verdringt daarmee de zittende fractievoorzitter Sent.

Lokale verkiezingen

Woensdag zijn er lokale verkiezingen in tientallen gemeenten. Daarom waren de landelijke politici afgelopen weekend in diverse plekken van het land te zien.

Op de agenda

Dinsdag

14.00 Vragenuur, stemmingen, regeling van werkzaamheden

16.30 AO RBZ/Ontwikkelingsamenwerking

17.15 Begroting Justitie en Veiligheid

Woensdag

9.00 Technische briefing Brexit

10.00 AO OJCS-Raad

10.15 Begroting Defensie

13.30 AO Ziekenhuiszorg

14.00 AO Raad voor concurrentievermogen

14.00 Hoorzitting Toekomst medialandschap

14.15 Initiatiefwet SP, VVD, D66, PvdA en CDA ivm oa wijziging Wet op de parlementaire enquete 2008

14.30 AO Transportraad

18.30 Begroting Defensie (vervolg)

Donderdag

10.00 AO Nederlandse deelname strijd tegen ISIS

10.00 AO Basisregistratie Personen (BRP) terugblik

10.55 Begroting Justitie en Veiligheid (vervolg)

14.00 AO Externe veiligheid

14.00 AO Wapenexportbeleid

14.00 Hoorzitting samenwerking kinderopvang en onderwijs

17.00 AO Nationaal programma Groningen

21.00 Debat over Europese Top over Brexit van 25 november

Wie kun je feliciteren?

Donderdag 22 november: Roald van der Linde (1968)

Donderdag 22 november: Edgar Mulder (1961)

Vrijdag 23 november: Alexander Kops (1984)

Wil jij precies weten hoe het voor jou relevante begrotingstraject eruitziet? Samenwerkingspartner 1848 Strategie ontwikkelde deze poster met alle relevante data en bijbehorende informatie.

De 1848 Factsheet?

1848.nl stuurt politiek geïnteresseerden elke week een overzicht van wat je móet weten over politieke ontwikkelingen en wat er komende week politiek interessant gaat worden. Laat me weten wat je ervan vindt! (lucas@1848.nl) 

De 1848 Factsheet elke dinsdagochtend in je mail? Schrijf je dan hier in.

Volg 1848.nl ook op Twitter om nog sneller op de hoogte te zijn!