Meer documenten
SURE: Derde verslag: aanhoudend succes bij de bescherming van banen en de ondersteuning van het herstel
De Commissie heeft haar derde halfjaarlijkse verslag bekendgemaakt over de uitvoering en het effect van SURE. Het instrument, waarvoor 100 miljard euro is uitgetrokken, is opgezet om door de COVID-19-pandemie getroffen banen en inkomens te beschermen.
Het verslag bevestigt de bevindingen van de twee voorgaande halfjaarlijkse verslagen, namelijk dat SURE in 2021 met succes de gevolgen van de pandemie heeft opgevangen en het herstel heeft ondersteund. De door SURE ondersteunde nationale arbeidsmarktmaatregelen hebben in 2020 bijna 1,5 miljoen mensen beschermd tegen werkloosheid. Dit was een belangrijke voorwaarde voor het sterke economische herstel in 2021. SURE heeft aan dit collectieve succes bijgedragen door regelingen te financieren die bedrijven in staat stelden personeel en vaardigheden te behouden en die zelfstandigen hielpen hun activiteiten onmiddellijk te hervatten.
SURE is een essentieel instrument in de algemene strategie van de EU om burgers te beschermen en de ernstige economische en maatschappelijke gevolgen van de COVID-19-pandemie te beperken. Het biedt financiële steun in de vorm van leningen die de EU onder gunstige voorwaarden toekent aan de lidstaten. Daarmee worden nationale regelingen voor werktijdverkorting en soortgelijke maatregelen ter bescherming van werkgelegenheid en ter ondersteuning van inkomens, met name voor zelfstandigen, alsmede een aantal gezondheidsmaatregelen gefinancierd.
Tot dusver is door de Commissie in totaal 94,4 miljard euro aan financiële bijstand aan 19 lidstaten voorgesteld en door de Raad toegekend, waarvan bijna 90 miljard EUR is uitbetaald. Hierin begrepen is de extra steun die aan zeven lidstaten is verleend. Uit SURE kan nog steeds 5,6 miljard aan financiële bijstand aan de lidstaten worden verstrekt.
Belangrijkste bevindingen
SURE heeft in 2020 ongeveer 31 miljoen mensen en 2,5 miljoen bedrijven ondersteund. Dit komt neer op bijna 30 % van het totale aantal werknemers en een kwart van het totale aantal bedrijven in de 19 begunstigde lidstaten. De meeste SURE-steun ging naar kleine bedrijven. De meest gesteunde sectoren waren de groot- en detailhandel, de horeca en de maakindustrie. SURE is de werkgelegenheid tijdens het herstel in 2021 blijven beschermen, waarbij ongeveer 3 miljoen mensen en meer dan 400 000 bedrijven zijn ondersteund.
Bijna alle geplande overheidsuitgaven in het kader van SURE hebben inmiddels plaatsgevonden. Meer dan de helft daarvan is besteed aan werktijdverkortingsregelingen. Dankzij de sterke kredietrating van de EU hebben de lidstaten door het gebruik van SURE naar schatting 8,2 miljard euro aan rentebetalingen bespaard.
Het verslag bevat een onderzoek van de nationale controle- en auditsystemen zoals gerapporteerd door de lidstaten. Het komt tot de slotsom dat alle lidstaten controles hebben uitgevoerd om misbruik van financiële bijstand uit SURE te voorkomen. Dankzij controles en audits zijn onregelmatigheden en fraudegevallen ontdekt en gecorrigeerd.
Enkele reacties van leden van de Commissie:
Valdis Dombrovskis, uitvoerend vicevoorzitter voor een economie die werkt voor de mensen: “We hebben de SURE-regeling opgezet in een tijd van enorme en onverwachte tegenspoed in heel Europa. De regeling heeft haar waarde voor onze economieën en samenlevingen bewezen. In 2020, tijdens het hoogtepunt van de pandemie, heeft de regeling bijna 30 % van de beroepsbevolking in de EU aan het werk en een kwart van de bedrijven – voornamelijk kleine – overeind gehouden. Ook in 2021 zijn mensen en bedrijven overal op ons grondgebied met succes uit de regeling ondersteund. De regeling blijft een lichtend voorbeeld van Europese solidariteit in een tijd waarin daar het meest behoefte aan was.”
Johannes Hahn, commissaris voor Begroting en Administratie: “SURE was een van de eerste programma's die het economisch herstel van Europa na de pandemie ondersteunden. Het was ook het eerste grote succesverhaal van de Commissie op de kapitaalmarkten van de EU, waarmee de weg werd geëffend voor de sterke start van het NextGenerationEU-programma. Het is geweldig om te zien dat het positieve resultaten blijft opleveren voor lidstaten en burgers, waardoor miljoenen levens ten goede veranderen.”
Nicolas Schmit, commissaris voor Werkgelegenheid en Sociale Rechten: “SURE heeft bedrijven geholpen om in 2020 en 2021 overeind te blijven, met name kleine bedrijven die zonder financiële steun moeite zouden hebben gehad om te overleven. De EU zal in tijden van crisis snel en solidair blijven optreden.”
Paolo Gentiloni, commissaris voor Economie: “Ik ben trots op de cruciale rol die SURE tijdens de pandemie heeft gespeeld bij de bescherming van werknemers en zelfstandigen. Uit het verslag van vandaag blijkt dat SURE de werkgelegenheid tijdens het ongelijkmatige herstel in 2021 is blijven beschermen, waarbij ongeveer drie miljoen mensen en meer dan 400 000 bedrijven zijn ondersteund. Dit kwam bovenop de 31 miljoen mensen en bijna 2,5 miljoen bedrijven die in 2020 van het programma hebben geprofiteerd. SURE is een uitstekend voorbeeld van het verschil dat een gemeenschappelijk optreden van de EU in tijden van crisis kan maken voor onze burgers.”
Achtergrond
De Commissie heeft de SURE-verordening op 2 april 2020 voorgesteld als onderdeel van de eerste reactie van de EU op de pandemie. De verordening werd op 19 mei 2020 door de Raad aangenomen als een krachtig teken van Europese solidariteit en werd beschikbaar gesteld nadat alle lidstaten de garantieovereenkomsten ondertekenden op 22 september 2020. De eerste uitbetaling vond plaats vijf weken nadat SURE beschikbaar werd.
Het verslag van vandaag is het derde halfjaarlijkse verslag over SURE, dat gericht is aan de Raad, het Europees Parlement, het Economisch en Financieel Comité (EFC) en het Comité voor de werkgelegenheid (EMCO). Op grond van artikel 14 van de SURE-verordening is de Commissie wettelijk verplicht binnen zes maanden nadat het instrument beschikbaar wordt, een dergelijk verslag uit te brengen. Het eerste verslag is op 22 maart 2021 en het tweede op 22 september 2021 gepubliceerd. De volgende verslagen zullen om de zes maanden uitkomen zolang SURE beschikbaar blijft. Het verslag gaat verder dan de wettelijke minimumvereisten, bijvoorbeeld door economisch bewijs voor de efficiëntie van het instrument te leveren.
De Commissie geeft sociale obligaties uit om het SURE-instrument te financieren en gebruikt de opbrengsten om back-to-backleningen aan begunstigde lidstaten te verstrekken. Het verslag over SURE bevat ook de desbetreffende rapportage voor het EU-kader voor sociale obligaties. Nadere informatie over deze obligaties, samen met een volledig overzicht van de middelen die bij elke uitgifte zijn opgehaald, en van de begunstigde lidstaten, is hier online beschikbaar.
Aangezien SURE tot en met 31 december 2022 beschikbaar is en er nog 5,6 miljard euro over is, kan nog steeds financiële bijstand uit het instrument worden verleend om ernstige economische verstoringen als gevolg van de COVID-19-pandemie aan te pakken.
Voor meer informatie
Derde halfjaarlijks verslag over de tenuitvoerlegging van SURE