Meer documenten
Commissie scherpt geografische aanduidingen aan om kwaliteit en bescherming hoog te houden
Vandaag presenteerde de Europese Commissie haar voorstel om de regeling voor geografische aanduidingen (GA's) voor wijn, gedistilleerde dranken en landbouwproducten te herzien. De nieuwe maatregelen zijn erop gericht het gebruik van GA's in de hele EU te stimuleren. Dit moet de plattelandseconomie ten goede komen en een hoog beschermingsniveau waarborgen, in het bijzonder online. Doel is de voedselkwaliteit en de voedselnormen van de EU hoog te houden en ervoor te zorgen dat ons cultureel, gastronomisch en lokaal erfgoed overal ter wereld in stand wordt gehouden en als authentiek wordt erkend.
Commissaris voor Landbouw Janusz Wojciechowski: “Geografische aanduidingen weerspiegelen de rijkdom en de diversiteit van ons Europees culinair erfgoed. Met het voorstel voor een versterking en verdere harmonisatie van ons wetgevingskader willen we de productie van traditionele kwaliteitsproducten stimuleren. Dat zal plattelandseconomieën in de hele Unie ten goede komen en plaatselijke tradities en natuurlijke hulpbronnen in stand helpen houden. Met het voorstel wordt de wereldwijde reputatie van agrovoedingsproducten uit de EU nog beter verdedigd.”
De Commissie stelt de volgende maatregelen voor om de bestaande regeling voor geografische aanduidingen aan te scherpen en te verbeteren:
- Een kortere en eenvoudigere registratieprocedure: de verschillende technische en procedureregels voor geografische aanduidingen zullen worden samengevoegd tot één vereenvoudigde registratieprocedure voor aanvragers van zowel binnen als buiten de EU. Omdat deze harmonisatie de periode tussen de indiening van de aanvraag en de registratie inkort, zal de regeling naar verwachting aantrekkelijker worden voor producenten.
- Betere bescherming online: het nieuwe kader zal geografische aanduidingen beter beschermen op het internet, met name bij de verkoop ervan via onlineplatformen, en bescherming bieden tegen registraties te kwader trouw en gebruik van GA's in het domeinnaamsysteem.
- Meer duurzaamheid: in directe aansluiting op de “van boer tot bord”-strategie zullen de producenten hun inspanningen voor sociale, ecologische of economische duurzaamheid kunnen valoriseren door de daarmee verband houdende voorschriften in hun productdossiers vast te stellen. Dat zal helpen om de natuurlijke hulpbronnen, plattelandseconomieën en lokale planten- en dierenrassen beter te beschermen, het landschap van het productiegebied beter in stand te houden en het dierenwelzijn te verhogen. Zo kunnen ook consumenten worden aangetrokken die hun impact op het milieu willen verminderen.
- Producentengroeperingen met meer zeggenschap: de lidstaten zullen de groeperingen van producenten van GA's op hun verzoek moeten erkennen. Erkende producentengroeperingen zullen zeggenschap hebben over het beheer, de handhaving en de ontwikkeling van hun GA's, vooral doordat ze in alle lidstaten toegang krijgen tot de autoriteiten die in namaakbestrijding gespecialiseerd zijn en tot de douanediensten.
Het voorstel handhaaft ook de kwaliteitsregeling voor gegarandeerde traditionele specialiteiten en het gebruik van de aanduiding “product uit de bergen” als facultatieve kwaliteitsaanduiding.
De lidstaten blijven waken over de handhaving op nationaal niveau, terwijl de Commissie verantwoordelijk blijft voor de registratie, wijziging en annulering van alle GA's. Het Bureau voor intellectuele eigendom van de Europese Unie (EUIPO) verleent technische bijstand voor het onderzoek van de aanvragen om de procedures te helpen versnellen. De Commissie en het EUIPO werken al vier jaar samen op het gebied van geografische aanduidingen. In die periode heeft het EUIPO zo'n 1.300 GA-aanvragen helpen beoordelen en is het van start gegaan met GIview, een nieuwe databank voor alle beschermde namen, gekoppeld aan het EU-register van geografische aanduidingen.
Het voorstel van vandaag is het resultaat van een uitgebreid raadplegingsproces. In oktober 2020 is een aanvangseffectbeoordeling gepubliceerd, en van 15 januari 2021 tot en met 9 april 2021 volgde een openbare raadpleging. Er waren ook gerichte raadplegingen met de lidstaten en relevante organisaties uit de sector.https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say/initiatives/12664-Levensmiddelen-en-dranken-EU-regeling-voor-geografische-aanduidingen-herziening-_nl
Achtergrond
Geografische aanduidingen beschermen de namen van producten uit specifieke regio's en met specifieke kenmerken, kwaliteiten of een bijzondere faam tegen namaak of fraude en waarborgen dat zij in hun oorsprongsgebied volgens hoge normen zijn vervaardigd.
Een in december 2021 gepubliceerde evaluatie toont aan dat het bestaande kader zijn doel bereikt en een duidelijke EU-meerwaarde oplevert. Er kwamen echter ook bepaalde beperkingen naar voren, bv. dat consumenten in sommige lidstaten weinig bekend zijn met en een beperkt inzicht hebben in GA's, en dat de handhaving beter kan. Uit de evaluatie bleek ook dat ecologische duurzaamheid en dierenwelzijn beter in de regeling geïntegreerd kunnen worden.
In het kader van het systeem van intellectuele eigendom van de EU zijn als GA geregistreerde namen van producten wettelijk beschermd tegen imitatie, misbruik en evocatie, zowel in de EU als in landen buiten de EU waarmee een specifieke beschermingsovereenkomst is gesloten. De Akte van Genève met betrekking tot geografische aanduidingen vormt een aanvullend, multilateraal kader voor de bescherming ervan.
De namen van agrovoedingsproducten en wijnen kunnen worden beschermd als beschermde oorsprongsbenaming (BOB) of beschermde geografische aanduiding (BGA) en die van gedistilleerde dranken als geografische aanduiding (GA). Bekende geografische aanduidingen zijn bv. Bayerisches Bier, Champagne, Irish Whiskey, Kalamata-olijven, Parmigiano Reggiano, Polish Vodka, Queso Manchego en Roquefort. De Europese Unie beschermt ook gegarandeerde traditionele specialiteiten (GTS): namen van landbouwproducten waarbij de traditionele aspecten van het product worden benadrukt, zonder dat er een band is met een specifiek geografisch gebied. Enkele bekende voorbeelden van GTS'en zijn Bacalhau de Cura Tradicional Portuguesa, Amatriciana tradizionale, Hollandse maatjesharing en Kriek.
In maart 2022 stond de teller op 3.458 geregistreerde namen: 1.624 wijnen, 1.576 landbouwproducten en levensmiddelen en 258 gedistilleerde dranken. Uit het meest recente onderzoek naar geografische aanduidingen uit 2020 blijkt dat de verkoopwaarde van een product met een beschermde naam gemiddeld tweemaal zo hoog ligt als voor soortgelijke producten zonder certificering. In dit onderzoek werd de jaarlijkse verkoopwaarde van producten met een GA-bescherming geraamd op 74,76 miljard euro per jaar. Ruim een vijfde van dat bedrag is afkomstig van de uitvoer naar landen buiten de Europese Unie.
Meer informatie