Commissie trekt begroting van Horizon Europa op om groene, digitale en gezondheidsinnovaties te stimuleren en ontheemde onderzoekers uit Oekraïne te ondersteunen

De Commissie heeft vandaag de wijziging van het werkprogramma van Horizon Europa voor de periode 2021-2022 goedgekeurd, waarbij de begroting met bijna 562 miljoen EUR wordt verhoogd om verdere steun te verlenen voor de EU-missies met het oog op innovatieve oplossingen voor groene, digitale en gezondheidsuitdagingen en meer acties ter bevordering van het Europese innovatie-ecosysteem. De begroting van het programma voor de jaren 2021 en 2022 bedraagt nu in totaal bijna 16 miljard EUR.

Margrethe Vestager, uitvoerend vicevoorzitter voor een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk: “Deze extra investeringen in onderzoek en innovatie zullen ons helpen de belangrijkste beleidsmaatregelen te verwezenlijken. Horizon Europa laat niet alleen zien de blik op de toekomst gericht te hebben om een gezonder, groener en digitaal Europa tot stand te brengen, maar geeft ook blijk van solidariteit als het gaat om steunverlening voor ontheemde onderzoekers uit Oekraïne.”

Mariya Gabriel, commissaris voor Innovatie, Onderzoek, Cultuur, Onderwijs en Jeugd, zei: “Met deze herziening van het werkprogramma versterken we de impuls om door middel van onderzoek en innovatie onze grootste maatschappelijke uitdagingen aan te pakken met nieuwe en innovatieve instrumenten, zoals de EU-missies. Daarnaast zullen we de ontheemde onderzoekers uit Oekraïne ondersteunen om hun onderzoeks- en innovatiewerkzaamheden voort te zetten.”

Van dit extra bedrag gaat 507,1 miljoen EUR naar de vijf EU-missies, een nieuwe en innovatieve manier om in samenwerking met de mensen in Europa en daarbuiten oplossingen te vinden voor enkele van onze grootste maatschappelijke uitdagingen. Met die in september 2021 gelanceerde missies wordt beoogd de ambitieuze doelstellingen op het gebied van gezondheid, klimaat en milieu tegen 2030 te verwezenlijken. Er zullen 17 nieuwe oproepen worden gedaan, die de missie “Kanker”, de missie “Een bodemdeal voor Europa”, de missie “Aanpassing aan klimaatverandering” en de missie “Onze oceaan en onze wateren tegen 2030 herstellen” bestrijken. Hieronder vallen ook een gezamenlijke oproep betreffende de laatste twee missies en aanvullende acties ter ondersteuning van alle vijf de missies, waartoe ook de stedenmissie behoort.

Naar aanleiding van de Russische invasie in Oekraïne omvat de wijziging van het werkprogramma van Horizon Europa ook acties voor steunverlening voor onderzoekers die voorheen in Oekraïne werkzaam waren. In het kader van de nieuwe MSCA4Ukraine-regeling – een onderdeel van de Marie Skłodowska-Curie-acties – zal 25 miljoen EUR worden uitgetrokken om het ontheemde onderzoekers mogelijk te maken hun werkzaamheden voort te zetten bij een academische of niet-academische gastorganisatie in de EU-lidstaten of in met Horizon Europa geassocieerde landen, en om hen te helpen zich weer in Oekraïne te vestigen wanneer dat mogelijk is, met het doel om de onderzoeks- en innovatiecapaciteit van het land weer op te bouwen (zie het persbericht). Daarnaast zullen honderden Oekraïense wetenschappers voordeel kunnen hebben bij een verhoging van de begroting met 1 miljoen EUR voor het Programma Menselijke Grenzen ten behoeve van het initiatief “wetenschappers helpen wetenschappers”, als onderdeel van cluster 1 van Horizon Europa, “Gezondheid”. Er is ook een algemeen geformuleerde bepaling toegevoegd om alle aanvragers ertoe aan te zetten onderzoekers en innovatoren uit Oekraïne waar mogelijk kansen te bieden.

Bovendien wordt met de wijziging gepreciseerd dat juridische entiteiten die in Rusland, Belarus of in niet door de regering gecontroleerde gebieden van Oekraïne gevestigd zijn, in geen enkele hoedanigheid in aanmerking komen voor deelname aan acties die door Horizon Europa worden ondersteund. Er kunnen per geval om gegronde redenen uitzonderingen worden toegestaan.

Voorts worden met de wijziging diverse nieuwe acties ter ondersteuning van het innovatiepotentieel van Europa toegevoegd. Wat de Europese innovatie-ecosystemen (Horizon Europa) betreft, zal WomenTechEU worden voortgezet met een verdriedubbeling van de begroting (10 miljoen EUR) voor steunverlening voor meer dan 100 start-ups onder leiding van vrouwen dit jaar, en zal nieuwe actie worden ondernomen voor het creëren en bevorderen van “angels” die in de EU investeren (2 miljoen EUR). Voor cluster 2, “Cultuur, creativiteit en inclusieve samenleving”, gaat het daarbij om ondersteuning bij de oprichting van samenwerkingsplatforms en -netwerken voor de culturele en de creatieve sector (6 miljoen EUR), de beoordeling van de sociale effecten van het beleid inzake groene transitie (3 miljoen EUR), innovatieve oplossingen voor de toekomst van de democratie (3 miljoen EUR) en de ondersteuning van de Waarnemingspost voor innovatie in de overheidssector (1,5 miljoen EUR). Er zijn ook andere kleine aanpassingen van het werkprogramma vastgesteld voor in totaal 3,2 miljoen EUR.

De eerste ronde van de komende oproepen zal op 12 mei 2022 van start gaan en de tweede ronde op 24 mei 2022.

Verdeling van de begrotingsmiddelen voor 2022 over de EU-missies

De missie “Aanpassing aan klimaatverandering” zal 126,2 miljoen EUR investeren. Dit omvat de bijdrage aan een gezamenlijke oproep met de missie “Onze oceaan en onze wateren tegen 2030 herstellen” voor een gezamenlijke demonstratie van de veerkracht van kustgebieden in het Arctische en het Atlantische zeebekken. De missie “Aanpassing aan klimaatverandering” zal in 2022 steun verlenen voor het ontwikkelen en testen van oplossingen voor de belangrijkste gebieden die met de klimaatverandering te maken hebben.
De missie “Kanker” zal 129,56 miljoen EUR investeren om de primaire preventie van kanker te verbeteren en op te schalen, de onderzoekscapaciteiten van de omvattende infrastructuur voor kankerbestrijding te versterken en klinische proeven op te zetten om de behandeling van patiënten met refractaire kanker te optimaliseren.
De missie “Onze oceaan en onze wateren herstellen” zal een budget van 117,9 miljoen EUR gebruiken. Dit omvat de bijdrage aan een gezamenlijke oproep met de missie “Aanpassing aan klimaatverandering” om mariene en zoetwaterecosystemen en de biodiversiteit te beschermen en te herstellen, de verontreiniging van oceanen, zeeën en wateren te voorkomen en uit te bannen, en een duurzame, koolstofneutrale en circulaire blauwe economie tot stand te brengen.
De missie “Een bodemdeal voor Europa” zal een budget van 95 miljoen EUR gebruiken om onder meer een nieuw kennisrepertorium van de missie op te zetten, de rol van bodembiodiversiteit in ecosysteemdiensten te onderzoeken en strategieën voor bodemsanering en hergebruik van land vast te stellen.

Acties ter ondersteuning van de missie “Klimaatneutrale en slimme steden”, met een budget van 119,37 miljoen EUR in 2022, waren reeds opgenomen in de in december 2021 goedgekeurde wijziging van het werkprogramma. In het kader van deze wijziging is het budget voor het missieplatform voor klimaatneutrale en slimme steden met bijna 6,25 miljoen EUR opgetrokken om extra steun te verlenen voor de steden die zijn geselecteerd om aan de missie deel te nemen.

Achtergrond

Horizon Europa is het onderzoeks- en innovatieprogramma van de EU voor de periode 2021-2027 ter waarde van 95,5 miljard EUR. Het is de opvolger van Horizon 2020. De EU-missies zijn een nieuwigheid van Horizon Europa en ondersteunen prioriteiten van de Commissie, zoals de Europese Green Deal, een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk, het Europese kankerbestrijdingsplan, een economie die werkt voor de mensen en het Nieuw Europees Bauhaus. Zo is de klimaatmissie al een concreet element van de nieuwe strategie voor aanpassing aan de klimaatverandering, maakt de kankermissie deel uit van het Europese kankerbestrijdingsplan en is de bodemmissie een vlaggenschipinitiatief van de langetermijnvisie voor de plattelandsgebieden van de EU.

De Commissie heeft onmiddellijk gerichte acties ondernomen om onderzoekers uit Oekraïne te helpen. Hoewel de associatie van het land met Horizon Europa nog niet van kracht is, komen Oekraïense entiteiten in aanmerking voor EU-financiering in het kader van Horizon Europa. Bovendien is een specifiek portaal ERA4Ukraine op het EURAXESS-platform van start gegaan als één loket voor informatie over de steunverlening voor onderzoekers uit Oekraïne die op het niveau van de lidstaten van de EU en op Europees niveau beschikbaar komt, waaronder belangrijke niet-gouvernementele bottom-upinitiatieven, zoals ScienceforUkraine. Aanvullende EU-initiatieven zijn onder meer Science4Refugees, dat vluchtelingen stages en deeltijd- en voltijdbanen aanbiedt alsmede toegang tot een Europese onderzoeksgemeenschap verschaft, Inspireurope, een Marie Skłodowska-Curie-actie ter ondersteuning van onderzoekers in gevaar, alsmede ERCforUkraine van de Europese Onderzoeksraad, waar banen worden gepubliceerd die aan lopende ERC-subsidies zijn gekoppeld. Andere mogelijkheden die door begunstigden van Horizon worden aangeboden, zijn tevens te vinden op Horizon4Ukraine.