De Commissie gaat solidariteitscorridors oprichten om Oekraïne te helpen bij de uitvoer van landbouwproducten
In het kader van de solidariteit van de EU met Oekraïne heeft de Commissie vandaag een reeks acties voorgesteld om Oekraïne te helpen bij de uitvoer van zijn landbouwproducten. Door de invasie van Oekraïne door Rusland en de blokkade van de Oekraïense havens, raken graan en landbouwproducten uit Oekraïne niet meer op hun bestemming. Dit vormt een bedreiging voor de mondiale voedselzekerheid en er is dan ook dringend behoefte aan alternatief vervoer.
De Commissie heeft vandaag een actieplan bekendgemaakt om “solidariteitscorridors” op te richten, om te garanderen dat Oekraïne graan kan uitvoeren en de nodige goederen, van humanitaire hulp over diervoerder tot meststoffen, kan invoeren.
Adina Vălean, commissaris voor Vervoer: “In minder dan drie maanden moet 20 miljoen ton graan vanuit Oekraïne worden vervoerd via de EU-infrastructuur. Dit is een gigantische uitdaging, en het is dan ook van essentieel belang dat de logistieke ketens worden gecoördineerd en geoptimaliseerd, dat nieuwe routes tot stand worden gebracht en dat knelpunten zoveel mogelijk worden vermeden. Onze mededeling gaat niet alleen over de dringendste oplossingen, maar ook over middellange- en langetermijnmaatregelen om de Oekraïense infrastructuur beter te doen aansluiten op en te integreren met die van de EU. Zowel voor de korte- als voor de langetermijnoplossingen zullen wij nauw samenwerken met de Oekraïense autoriteiten en de naburige lidstaten, die geen moeite hebben gespaard om te helpen tijdens deze crisis.”
Dringende maatregelen om knelpunten in het vervoer aan te pakken
Ondanks de onmiddellijke inspanningen van de EU en de lidstaten om de grens tussen Oekraïne en de EU gemakkelijker te kunnen oversteken, wachten duizenden wagons en vrachtwagens op toestemming aan de Oekraïense kant. De gemiddelde wachttijd voor wagons bedraagt 16 dagen, en aan sommige grensovergangen loopt dit op tot 30 dagen. Veel graan dat klaar is voor uitvoer, ligt opgeslagen in Oekraïense silo's. Een van de problemen is de verschillende spoorbreedte: Oekraïense wagons zijn niet compatibel met het grootste deel van het EU-spoornet. De meeste goederen moeten worden overgeladen op vrachtwagens of wagons met de EU-standaardspoorbreedte. Dit is een tijdrovend proces en er zijn te weinig overslagfaciliteiten langs de grens.
Om deze problemen aan te pakken en de solidariteitscorridors op te zetten, zal de Commissie, samen met de lidstaten en belanghebbenden, op korte termijn werk maken van de volgende prioritaire acties:
- Extra rollend materieel, schepen en vrachtwagens voor goederenvervoer: De Commissie roept de EU-marktspelers op om dringend extra voertuigen ter beschikking te stellen. Om het aanbod af te stemmen op de vraag en de relevante contacten tot stand te brengen, zal de Commissie een logistiek matchmakingplatform opzetten en de lidstaten vragen om specifieke contactpunten (een “one-stop-shop”) voor de solidariteitscorridors aan te wijzen.
- Capaciteit van vervoersnetwerken en overslagterminals: De uitvoer van Oekraïense landbouwproducten moet prioriteit krijgen en infrastructuurbeheerders moeten spoorslots ter beschikking stellen voor dit vervoer. De Commissie roept de marktspelers ook op om dringend mobiele graanladers over te brengen naar de relevante grensterminals, om de overslag te versnellen. Een overeenkomst inzake wegvervoer met Oekraïne zal eveneens knelpunten wegwerken. Om EU-vervoersexploitanten aan te moedigen hun voertuigen Oekraïne te laten binnenrijden, zal de Commissie ook opties voor aanvullende financiële garanties onderzoeken.
- Douaneactiviteiten en andere inspecties: Om de procedures aan de grensovergangen te versnellen, spoort de Commissie de nationale autoriteiten aan om zoveel mogelijk flexibiliteit aan de dag te leggen en te zorgen voor voldoende personeel.
- Opslag van goederen op het grondgebied van de EU: De Commissie zal de beschikbare opslagcapaciteit in de EU beoordelen en overleg plegen met de lidstaten om te zorgen voor meer capaciteit voor tijdelijke opslag van producten uit Oekraïne.
De connectiviteit tussen de EU en Oekraïne verbeteren op middellange termijn
Op middellange tot lange termijn zal de Commissie ook werk maken van een verhoging van de infrastructuurcapaciteit van nieuwe uitvoercorridors en van de totstandbrenging van nieuwe infrastructuurverbindingen in het kader van de heropbouw van Oekraïne. De volgende ronde van oproepen tot voorstellen in het kader van de Connecting Europe Facility (CEF) zal steun mogelijk maken voor projecten ter verbetering van de vervoersverbindingen met Oekraïne, met inbegrip van spoorwegverbindingen en spoor-wegterminals. Tegen deze achtergrond heeft de Commissie vandaag een besluit vastgesteld om een overeenkomst op hoog niveau met Oekraïne te ondertekenen, waarbij de kaarten van het trans-Europees vervoersnetwerk (TEN-T) worden geactualiseerd, in het kader van het beleid van de Commissie om dit netwerk uit te breiden tot buurlanden.
Achtergrond
In normale omstandigheden wordt 75 % van de Oekraïense graanproductie uitgevoerd. Graan vertegenwoordigt ongeveer 20 % van de jaarlijkse exportopbrengsten van het land. Vóór de oorlog verliep 90 % van de uitvoer van graan en oliezaden via de Oekraïense havens aan de Zwarte Zee. Ongeveer een derde van de uitvoer was bestemd voor respectievelijk Europa, China en Afrika.
Meer informatie