Meer documenten
Oekraïne: Commissie presenteert richtsnoeren om de toegang van oorlogsvluchtelingen tot werk, opleiding en volwasseneneducatie te vergemakkelijken
Sinds Rusland zonder aannleiding een oorlog is begonnen tegen Oekraïne en de burgers van dat land zijn meer dan 7 miljoen mensen uit Oekraïne naar de EU gevlucht. Tot dusver is slechts een relatief klein aantal mensen in de werkende leeftijd tot de arbeidsmarkt van de EU toegetreden, hoewel het aantal mensen dat dat wil, naar verwachting zal toenemen.
Een snelle en doeltreffende integratie op de arbeidsmarkt is belangrijk voor zowel de gastgemeenschappen als de oorlogsvluchtelingen: ze kunnen zo hun leven weer opbouwen, hun vaardigheden blijven ontwikkelen en uiteindelijk tot de wederopbouw in Oekraïne bijdragen.
Om de toegang tot de arbeidsmarkt te vergemakkelijken en ervoor te zorgen dat iedereen een baan krijgt die bij zijn/haar vaardigheden past, is het van cruciaal belang vaardigheden en formele kwalificaties in kaart te brengen en te erkennen. Bovendien is het van essentieel belang bestaande vaardigheden aan te scherpen en nieuwe vaardigheden te verwerven om met succes aan de arbeidsmarkt en de samenleving te kunnen deelnemen.
- In de richtsnoeren van vandaag: worden concrete maatregelen beschreven die de lidstaten op basis van opgedane ervaringen, tot dusver verzamelde goede praktijkvoorbeelden en eerdere maatregelen op EU-niveau kunnen nemen
- om mensen die uit Oekraïne aankomen, op de arbeidsmarkt te integreren; en
- hun toegang tot beroepsonderwijs en -opleiding en volwasseneneducatie te ondersteunen.
- worden tal van concrete voorbeelden gegeven van door de EU gefinancierde projecten die als inspiratiebron voor initiatieven van de lidstaten kunnen dienen en ertoe kunnen bijdragen dat de lidstaten optimaal van de beschikbare EU-steun gebruikmaken.
De richtsnoeren hebben zowel betrekking op personen die in aanmerking komen voor tijdelijke bescherming uit hoofde van de richtlijn tijdelijke bescherming als op personen die in aanmerking komen voor passende bescherming in het kader van de nationale wetgeving.
Toegang tot banen en opleidingen
Als onderdeel van de richtsnoeren van vandaag verzoekt de Commissie de lidstaten om:
- de vluchtelingen voor de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne te informeren over de beschikbare steun (bijvoorbeeld loopbaanbegeleiding, advies en bescherming tegen discriminatie). Dit komt bovenop de bestaande wettelijke verplichting om mensen over hun rechten te informeren.
- de integratie op de arbeidsmarkt te vergemakkelijken van wie tijdelijke bescherming en – in voorkomend geval – passende bescherming uit hoofde van het nationale recht geniet door bijvoorbeeld:
- wie in de EU aankomt aan te moedigen zich bij de plaatselijke openbare dienst voor arbeidsvoorziening in te schrijven;
- bij de werkzaamheden van de nationale autoriteiten en de openbare diensten voor arbeidsvoorziening aandacht te schenken aan de behoeften van de oorlogsvluchtelingen (bijvoorbeeld door bijzondere aandacht aan de toegang van vrouwen tot de arbeidsmarkt te schenken en aan de toegang tot kinderopvang en schoolonderwijs; en mensen aan te werven in sectoren met een tekort aan werknemers of waar ze andere vluchtelingen uit Oekraïne kunnen helpen);
- steun te verlenen aan werkgevers die vluchtelingen aanwerven, de oprichting van startende ondernemingen financieel te ondersteunen; en
- programma's ter ondersteuning van ondernemerschap open te stellen voor nieuwkomers.
- een zo ruim mogelijke toegang tot de arbeidsmarkt te bieden, bijvoorbeeld door het risico op uitbuiting en zwartwerk aan te pakken door voor samenwerking tussen verschillende actoren (onder meer de rechtshandhavingsinstanties en de arbeidsinspecties) te zorgen; geen gebruik te maken van de krachtens de richtlijn tijdelijke bescherming geboden mogelijkheid om bij de toegang tot de arbeidsmarkt voorrang te verlenen aan EU-onderdanen en anderen; en ervoor te zorgen dat bij alle maatregelen rekening wordt gehouden met personen met een handicap.
Bestaande vaardigheden erkennen en in nieuwe vaardigheden investeren
Als onderdeel van de richtsnoeren van vandaag verzoekt de Commissie de lidstaten om:
- ervoor te zorgen dat vaardigheden en kwalificaties kunnen worden getaxeerd, beoordeeld en snel erkend, ongeacht of er documenten beschikbaar zijn (bijvoorbeeld door steun te verlenen om cv's op te stellen, vaardigheden te testen en ontbrekende kwalificaties terug te vinden).
- zo snel mogelijk voor gerichte bij- en omscholing, beroepsonderwijs en -opleiding en/of werkplekleren te zorgen. Hiertoe is het zaak nauw met aanbieders van onderwijs en opleiding, sociale partners en de particuliere sector samen te werken om ervoor te zorgen dat de geboden mogelijkheden aansluiten bij de behoeften van de arbeidsmarkt en de vaardigheidskloven helpen dichten.
- voor snelle toegang tot initieel beroepsonderwijs en initiële beroepsopleiding (met inbegrip van leerlingplaatsen) te zorgen en te onderzoeken of het verblijf van Oekraïense lerenden (en vooral jongeren) in het beroepsonderwijs kan worden verlengd.
- volwassenen die op de vlucht zijn voor de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne, mogelijkheden te bieden om algemeen onderwijs te volgen (onder meer in het kader van tweedekansonderwijs) en zich bij instellingen voor hoger onderwijs in te schrijven.
De Commissie heeft op het Europass-platform een aantal instrumenten in het Oekraïens beschikbaar gesteld. Oekraïenstalige gebruikers kunnen zo een cv opstellen, hun digitale vaardigheden testen, sollicitaties indienen en vacatures en opleidingen in de EU opsporen. Ook de Oekraïense vertaling van de Europese meertalige classificatie van vaardigheden, competenties, kwalificaties en beroepen (ESCO) zal binnenkort beschikbaar zijn.
Steun uit EU-fondsen
De EU-fondsen kunnen de maatregelen van de lidstaten ondersteunen om toegang tot de arbeidsmarkt, beroepsonderwijs en -opleiding en volwasseneneducatie te bieden. Er kan onder meer worden gebruikgemaakt van financiering uit het Europees Sociaal Fonds (ESF), het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling (EFRO), het Fonds voor Europese hulp aan de meest behoeftigen (FEAD) en het Fonds voor asiel, migratie en integratie (AMIF). Er kan ook van InvestEU, het instrument voor technische ondersteuning en Erasmus+ worden gebruikgemaakt.
De richtsnoeren van vandaag bevatten verschillende concrete voorbeelden van door de EU gefinancierde projecten ter ondersteuning van de integratie op de arbeidsmarkt:
- het door het programma voor werkgelegenheid en sociale innovatie (EaSI) ondersteunde project Fast track action boost (FAB) heeft in Oostenrijk, Duitsland, Italië, Spanje en Zweden maatregelen gefinancierd om vluchtelingen en hun gezinnen – en vooral vrouwelijke vluchtelingen – versneld op de arbeidsmarkt te integreren.
- In België helpen met ESF-middelen ondersteunde centra voor de validatie van vaardigheden vluchtelingen uit Oekraïne met beroepservaring hun vaardigheden officieel en kosteloos te laten valideren. Mede dankzij deze officiële erkenning kunnen de vluchtelingen hun vaardigheden aan werkgevers demonstreren, een opleiding hervatten of toegang tot een beroep krijgen.
Volgende stappen
De lidstaten wordt verzocht hun inspanningen ten behoeve van de vluchtelingen voor de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne voort te zetten en de integratie van de vluchtelingen op de arbeidsmarkt te vergemakkelijken, onder meer door optimaal gebruik te maken van de beschikbare EU-steun. De Commissie staat klaar om met de nationale autoriteiten en andere belanghebbenden samen te werken en zal – naarmate de situatie verandert – nieuwe richtsnoeren verstrekken.
Achtergrondinformatie
De warme ontvangst door de EU van wie op de vlucht is voor de Russische aanvalsoorlog komt tot uiting in de unanieme activering — voor het eerst in de geschiedenis — van de richtlijn tijdelijke bescherming. Begunstigden krijgen onmiddellijk een veilige status die toegang verleent tot een verblijfsvergunning, huisvesting, scholen, gezondheidszorg en banen. Volgens deze richtlijn hebben oorlogsvluchtelingen recht op toegang tot de arbeidsmarkt, volwasseneneducatie, beroepsonderwijs en -opleiding en werkplekleren. In de mededeling “De vluchtelingen voor de oorlog in Oekraïne verwelkomen” van 23 maart worden de lidstaten aangemoedigd de toegang tot de arbeidsmarkt van de EU uit te breiden tot wie passende bescherming geniet op grond van het nationale recht. De mededeling van vandaag verzoekt de lidstaten om ook toegang tot beroepsonderwijs en -opleiding en volwasseneneducatie te verlenen aan wie passende bescherming uit hoofde van het nationale recht geniet. Passende bescherming – een alternatief voor tijdelijke bescherming – kan door de lidstaten worden geboden aan onderdanen van derde landen die legaal in Oekraïne verbleven en voor de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne zijn gevlucht.
De nieuwe richtsnoeren vormen een aanvulling op en bouwen voort op de vele maatregelen die reeds op EU-niveau zijn genomen ten behoeve van de vluchtelingen voor de Russische invasie van Oekraïne. De Commissie heeft vele van die maatregelen in maart in een mededeling beschreven. De Commissie heeft met name de volgende documenten gepresenteerd: operationele richtsnoeren ter ondersteuning van de lidstaten bij de toepassing van de richtlijn tijdelijke bescherming, een aanbeveling om professioneel gekwalificeerde vluchtelingen te helpen toegang te krijgen tot banen in de EU en een tienpuntenplan voor meer Europese coördinatie bij de opvang van vluchtelingen voor de oorlog in Oekraïne. Daarnaast maken verschillende initiatieven het voor de lidstaten gemakkelijker om ten volle van de beschikbare EU-fondsen gebruik te maken, met name de verordening “Maatregelen voor vluchtelingen in Europa uit hoofde van het cohesiebeleid” (CARE). De EU heeft de lidstaten reeds 3,5 miljard euro aan voorschotten ter beschikking gesteld om de oorlogsvluchtelingen te helpen.
Meer informatie
Website - EU-solidariteit met Oekraïne
Website - informatie voor mensen die op de vlucht zijn voor de oorlog in Oekraïne