Commissie stelt tijdelijke en kortstondige afwijking van bepaalde landbouwregels voor om de graanproductie te verhogen

Naar aanleiding van een verzoek van de EU-lidstaten stelt de Commissie vandaag een tijdelijke en kortstondige afwijking voor van de regels inzake vruchtwisseling en het behoud van niet-productieve elementen op bouwland. Deze maatregel, waarvan de impact zal afhangen van de keuzes van de lidstaten en de landbouwers, zal de productiecapaciteit van de EU voor voedselgranen maximaliseren. In vergelijking met het huidige niveau zal naar verwachting 1,5 miljoen hectare extra in productie worden gebracht. Elke ton graan die in de EU wordt geproduceerd, zal bijdragen tot de wereldwijde voedselzekerheid.

Het voorstel van de Commissie zal aan de EU-lidstaten worden toegezonden voordat het formeel wordt aangenomen.

Het mondiale voedselsysteem wordt geconfronteerd met grote risico's en onzekerheden, met name als gevolg van de oorlog in Oekraïne, waar zich in de nabije toekomst ook voedselzekerheidsproblemen kunnen voordoen.

De normen voor een goede landbouw- en milieuconditie (GLMC-normen) zijn belangrijk om het bodempotentieel te behouden en de biodiversiteit op landbouwbedrijven te verbeteren met het oog op de duurzaamheid van de sector op lange termijn. Ze helpen ook het voedselproductiepotentieel in stand te houden. Daarom is de afwijking tijdelijk (alleen voor het aanvraagjaar 2023) en beperkt tot wat strikt noodzakelijk is voor de aanpak van de wereldwijde voedselzekerheidsproblemen als gevolg van de Russische militaire agressie tegen Oekraïne. Gewassen die over het algemeen bestemd zijn voor veevoer (zoals maïs en soja) zijn uitgesloten van de regeling.

In het voorstel van de Commissie is een zorgvuldig evenwicht gezocht tussen de wereldwijde beschikbaarheid van voedsel tegen betaalbare prijzen enerzijds en de bescherming van de biodiversiteit en de bodemkwaliteit anderzijds. De Commissie blijft zich ten volle inzetten voor de Green Deal. Het voorstel verplicht de lidstaten die de afwijkingen toepassen, om de in hun strategische GLB-plannen geprogrammeerde ecoregelingen en agromilieumaatregelen te bevorderen. De duurzaamheid van ons voedselsysteem op lange termijn is van fundamenteel belang voor de voedselzekerheid.

Ondanks de uitzonderlijke situatie op het gebied van voedselzekerheid moeten we blijven werken aan een veerkrachtige en duurzame landbouwsector, in overeenstemming met de “van boer tot bord” -strategie, de biodiversiteitsstrategie en de wet natuurherstel.

Achtergrond

De Commissie heeft met verschillende initiatieven gereageerd op de bezorgdheid over de voedselzekerheid na de Russische agressie tegen Oekraïne. Zo is de crisisreserve voor de landbouw geactiveerd om de zwaarst getroffen Europese landbouwers te helpen. Wat de hulp aan Oekraïne betreft, hebben boeren steun gekregen voor de productie en de uitvoer van graan, en beginnen de “solidariteitscorridors” resultaten op te leveren. De Commissie heeft onlangs ook een Europees mechanisme voor voedselzekerheidscrises (EFSCM) opgezet om samen met de lidstaten en marktdeelnemers in de voedselvoorzieningsketen onze collectieve paraatheid te verbeteren.

In haar mededeling “De voedselzekerheid waarborgen en de veerkracht van voedselsystemen versterken” heeft de Commissie gewezen op de ernstige gevolgen van de Russische invasie van Oekraïne voor de voedselzekerheid wereldwijd. De invasie heeft geleid tot een forse stijging van de grondstofprijzen en heeft een wereldwijde impact op vraag en aanbod van landbouwproducten. Vooral de mondiale tarweproductie komt in gevaar door een verstoring van het aanbod gezien de omvang van het Oekraïense en Russische aandeel op de tarwemarkten en een schok in de kosten van de productiemiddelen, met name van aardgas, stikstofhoudende meststof en zuurstof.

GLMC's (goede landbouw- en milieucondities) zijn een reeks EU-normen die gunstig zijn voor klimaat en milieu. Alle landbouwers die GLB-betalingen ontvangen, moeten eraan voldoen. Dit wordt ook wel conditionaliteit genoemd.

Meer informatie

Commissie komt in actie voor wereldwijde voedselzekerheid en om landbouwers en consumenten in de EU te steunen

Verslag over de vooruitzichten voor de korte termijn van juli