Antitrust: Commissie publiceert marktonderzoek naar distributiepraktijken van hotels

De Europese Commissie heeft vandaag de resultaten gepubliceerd van een externe marktstudie over distributiepraktijken van hotels in de EU.

Het marktonderzoek is in 2021 uitgevoerd en heeft betrekking op de periode 2017-2021. De nadruk lag op een representatieve steekproef van zes lidstaten (België, Cyprus, Oostenrijk, Polen, Spanje en Zweden). De studie had tot doel:

• actuele feiten te verkrijgen over de distributiepraktijken van hotels, als follow-up van een vergelijkbare monitoring door het Europees Mededingingsnetwerk in 2016;
• vast te stellen of de distributiepraktijken van hotels per lidstaat uiteenlopen;
• wijzigingen in de distributiepraktijken van hotels in kaart te brengen, ten opzichte van de monitoring door het Europees Mededingingsnetwerk in 2016;
• uit te zoeken of wetten die het gebruik van ruime en beperkte pariteitsclausules door online reisbureaus in België en Oostenrijk verbieden, in die lidstaten tot veranderingen in de distributiepraktijken van hotels hebben geleid. Pariteitsclausules verhinderen dat hotels gunstiger voorwaarden aanbieden via andere verkoopkanalen dan de website van de online reisbureaus waarmee het hotel een overeenkomst heeft. Ruime retailpariteitsclausules hebben betrekking op de prijs en andere voorwaarden die een hotel via alle andere verkoopkanalen aanbiedt, terwijl beperkte retailpariteitsclausules alleen betrekking hebben op de prijzen die een hotel op zijn eigen website aanbiedt.

De belangrijkste resultaten van de marktstudie

De resultaten van de marktstudie wijzen niet op een significante verandering in de mededinging in de distributiesector van hotelaccommodatie in de EU ten opzichte van 2016. Hieronder volgen de details.

•   Online reisbureaus (“OTA's”) vertegenwoordigen 44% van de kamerverkoop van onafhankelijke hotels, een lichte stijging ten opzichte van 2016.
•   Booking.com en Expedia blijven de belangrijkste OTA's voor hotelboekingen en er zijn geen indicaties van significante veranderingen in marktaandeel van de OTA's of van toetreding van nieuwe OTA's.  
•   De provisietarieven die hotels aan OTA's betalen, lijken stabiel te zijn gebleven of licht te zijn gedaald.
•   Het door hotels toegepaste verschil in kamerprijs en kamerbeschikbaarheid tussen verschillende OTA's en tussen de eigen hotelwebsites en OTA's, lijkt te zijn afgenomen.
•   Het lijkt erop dat OTA's commerciële maatregelen gebruiken, zoals verbeterde/verminderde zichtbaarheid op de OTA-website, om hotels ertoe aan te zetten hun de beste kamerprijzen en voorwaarden te bieden.
•   Het relatieve belang van hotelverkoopkanalen (online/offline, direct/indirect) loopt enigszins uiteen per lidstaat, maar er lijken geen significante verschillen te zijn in de omstandigheden van OTA-mededinging.
•   De wetten in Oostenrijk en België die het gebruik van ruime en beperkte OTA-pariteitsclausules in de hotelsector verbieden, lijken niet te hebben geleid tot wezenlijke veranderingen in de distributiepraktijken van hotels ten opzichte van de andere lidstaten in de studie.

De Commissie heeft de nationale mededingingsautoriteiten (“NMA's”) van de EU geraadpleegd over de opzet van de marktstudie en heeft de resultaten van de studie met hen besproken.

Volgende stappen

De resultaten van de studie zullen door de Commissie en de NMA's in aanmerking worden genomen bij hun lopende toezichts- en handhavingswerkzaamheden in de distributiesector van hotelaccommodatie.

De wet inzake digitale markten, die naar verwachting in het najaar in werking treedt, kan ook gevolgen hebben voor de mededinging in de distributiesector van hotelaccommodatie. De wet inzake digitale markten moet ervoor zorgen dat platformmarkten betwistbaar zijn en dat poortwachters zakelijke gebruikers billijke voorwaarden aanbieden. De wet inzake digitale markten verbiedt poortwachters ruime of beperkte retailpariteitsclausules of gelijkwaardige commerciële maatregelen te gebruiken. De procedure voor het aanwijzen van poortwachters gaat van start zodra de wet inzake digitale markten van toepassing wordt, zes maanden na inwerkingtreding.

Achtergrond

De distributie van hotelaccommodatie is de afgelopen jaren het onderwerp van diverse antitrust- en wetgevende ingrepen geweest.

Sinds 2010 hebben verscheidene NMA's onderzoek gedaan naar het gebruik van retailpariteitsclausules door OTA's in hun overeenkomsten met hotels. Ruime retailpariteitsclausules verhinderen dat hotels via andere verkoopkanalen betere kamerprijzen of een grotere beschikbaarheid aanbieden. Beperkte retailpariteitsclausules laten hotels toe via andere OTA's en offline betere kamerprijzen aan te bieden, maar verhinderen dat hotels betere prijzen op hun eigen site aanbieden. Naar aanleiding van deze nationale onderzoeken hebben de Franse, Italiaanse en Zweedse NMA's in april 2015 voor een periode van vijf jaar bindende toezeggingen van Booking.com aanvaard om haar ruime retailpariteitsclausules in de hele Europese Economische Ruimte (“EER”) om te zetten in beperkte retailpariteitsclausules. In augustus 2015 besloot Expedia ook haar retailpariteitsclausules in de gehele EER van ruim naar beperkt om te zetten. In december 2015 verbood de Duitse nationale mededingingsautoriteit de beperkte retailpariteitsclausules van Booking.com. Na beroep van Booking.com is deze beslissing uiteindelijk door het hoogste Duitse gerecht bekrachtigd.

Tussen 2015 en 2018 hebben Frankrijk, Oostenrijk, Italië en België wetten vastgesteld die het gebruik van ruime en beperkte retailpariteitsclausules door OTA's in de hotelsector verbieden.

In 2016 hebben een groep van tien NMA's en de Commissie in de hotelboekingssector een monitoring uitgevoerd om de impact van de wijzigingen aan OTA-pariteitsclausules als gevolg van deze wetgevende ingrepen te meten.

In februari 2017 besloot het Europees Mededingingsnetwerk, op basis van de resultaten van die monitoring, dat de reeds vastgestelde mededingingsmaatregelen meer tijd moesten krijgen om effect te sorteren en dat de mededinging op een later tijdstip opnieuw zou worden beoordeeld.

In 2020 deelden Booking.com en Expedia de Commissie en de NMA's mee dat zij ten minste tot en met juni 2023 blijven afzien van het gebruik van ruime retailpariteitsclausules in de EER.

In mei 2022 heeft de Commissie de nieuwe verticale groepsvrijstellingsverordening (“nieuwe VBER”) vastgesteld, die een veilige haven biedt voor bepaalde verticale overeenkomsten, en de bijbehorende verticale richtsnoeren. Door onlineplatforms gebruikte ruime retailpariteitsclausules zijn van de veilige haven van de nieuwe VBER uitgesloten. Andere soorten pariteitsclausules, met inbegrip van beperkte retailpariteitsclausules, blijven echter gebruikmaken van de veilige haven. De verticale richtsnoeren bieden ondernemingen een leidraad bij de toepassing van de nieuwe VBER op pariteitsclausules en bij de beoordeling van pariteitsclausules in individuele gevallen die buiten de veilige haven vallen.