Team Europa levert bijdrage aan VN-top over transformatie onderwijs

• Het perspectief van een vreedzame en duurzame toekomst begint met onderwijs als een fundamenteel mensenrecht en een goed van algemeen belang. Vrij, universeel, rechtvaardig en inclusief onderwijs van hoge kwaliteit voor iedereen is een vereiste om de jonge generaties het gereedschap te geven waarmee zij de meest dringende uitdagingen van onze tijd kunnen aanpakken: bedreigingen voor de vrede en de democratie, armoede, toenemende ongelijkheid (onder meer tussen mannen en vrouwen), klimaatverandering en milieubescherming, gezondheidsbeveiliging, de digitale revolutie en de mondiale toeleveringsketens. Hoogwaardig onderwijs voor iedereen is van cruciaal belang voor de persoonlijke, professionele en burgerschapsontwikkeling van jongeren en staat centraal bij maatschappelijke, economische en technologische vooruitgang en in elke duurzameontwikkelingsdoelstelling (SDG, Sustainable Development Goal) van de Agenda 2030.

• We liggen echter aanzienlijk achter op schema om SDG4 tegen 2030 te verwezenlijken. Als gevolg van de COVID-19-pandemie en de dreigende wereldwijde crises op het gebied van voedsel, energie en financiering als gevolg van de Russische agressie tegen Oekraïne, worden we geconfronteerd met een wereldwijde onderwijscrisis die in een alarmerend tempo is verergerd. Deze crises hebben de bestaande tekortkomingen van de onderwijsstelsels, hun structurele onvolkomenheden en verdeeldheden versterkt, waardoor ook de kloof op het gebied van rechtvaardigheid, gendergelijkheid en financiering groter is geworden en de ongelijkheden zijn verergerd. Dit heeft vooral reeds kwetsbare groepen getroffen en leerresultaten in gevaar gebracht. Hoewel regeringen, lokale onderwijsactoren, donoren en ontwikkelingspartners zijn doorgegaan met hun inspanningen op het gebied van onderwijs, moeten we meer doen. We moeten nu onze inspanningen opvoeren om diegenen te bereiken die de grootste achterstand hebben; ervoor zorgen dat kinderen niet alleen naar school gaan, maar ook leren; in en door middel van het onderwijs gendergelijkheid tot stand brengen, en resultaten boeken die de huidige en toekomstige generaties lerenden nodig hebben en verdienen om zich verder te ontwikkelen en samen succesvol te zijn.

• De EU en haar lidstaten verwelkomen – als Team Europa – de top over het transformeren van het onderwijs, georganiseerd door de secretaris-generaal van de VN, als een moment om onze inzet voor het onderwijs naar het hoogste politieke niveau te tillen, op basis van de visie die de secretaris-generaal in “Onze gemeenschappelijke agenda” heeft uiteengezet. Team Europa belichaamt de geest en de toegevoegde waarde van een sterk partnerschap en een coherente aanpak in en buiten Europa, en biedt een strategisch antwoord op de vele uitdagingen waarmee onze onderwijsstelsels en samenlevingen worden geconfronteerd. Daarbij bouwen we voort op de rijkdom en diversiteit van de Europese onderwijsstelsels en op de beginselen, resultaten, geleerde lessen en goede praktijken van onze regionale aanpak in de Europese onderwijsruimte (EEA, European Education Area). De EEA gaat uit van een toekomstgericht, op mensenrechten gebaseerd, holistisch en mensgericht kader voor samenwerking, acties, hervormingen en investeringen op onderwijsgebied. Zij draagt bij tot de verwezenlijking van de duurzameontwikkelingsdoelen voor 2030 en versterkt de samenwerking op het continent ter ondersteuning van kwaliteit, rechtvaardigheid, inclusie en succes op het gebied van onderwijs en opleiding voor iedereen, evenals de digitale en de groene transitie.

• Wij zetten ons in voor gendertransformatief en inclusief onderwijs voor iedereen, met bijzondere aandacht voor meisjes en vrouwen, lerenden met een handicap, mensen die in extreme armoede leven, mensen die worden getroffen door (post-)conflictsituaties en humanitaire crises, vluchtelingen en intern ontheemden, en mensen in gemarginaliseerde of moeilijk te bereiken gemeenschappen. Wij benadrukken met name de ernst en de impact van de Russische agressie tegen Oekraïne en de directe en indirecte gevolgen daarvan voor het onderwijs en de continuïteit ervan in Oekraïne en daarbuiten.

• Wij zullen prioriteit geven aan beter leren voor iedereen, vanaf de vroegste kinderjaren en gedurende het hele leven, onder meer op het gebied van basisvaardigheden en sociale, digitale en groene vaardigheden en competenties, het beschermen van onderwijs tegen aanvallen, het versterken van beroepsonderwijs en -opleiding, het ontwikkelen van het hoger onderwijs, het valoriseren van onderwijsberoepen en het erkennen van de centrale en inspirerende rol van leerkrachten voor hoogwaardig onderwijs, en het verbeteren van de gezondheid en het welzijn van leerlingen, onder meer via schoolmaaltijden.

• Wij benadrukken de transformerende rol van een leven lang leren voor duurzame ontwikkeling, burgerschap en vrede als centraal instrument voor de verwezenlijking van de SDG's, waarbij kinderen, jongeren en mensen van elke leeftijd over de hele wereld de middelen krijgen om actief bij te dragen aan de groene en de digitale transitie en aan verzoening in conflictgebieden. In dit verband zijn wij ingenomen met de conclusies van de Raad van juni 2022 over “De transformerende rol van educatie voor duurzame ontwikkeling en wereldburgerschap als fundamenteel instrument om de duurzameontwikkelingsdoelen (SDG's) te verwezenlijken”, en met het lopende proces voor een nieuwe Europese verklaring over wereldeducatie voor 2050, dat naar verwachting tijdens het Congres van Dublin in november 2022 zal worden afgerond.

• Wij ondersteunen de betrokkenheid van jongeren en studenten bij het vernieuwen en transformeren van het onderwijs om ervoor te zorgen dat het beantwoordt aan hun wensen en behoeften. Het onderwijs voor jongeren kunnen wij alleen niet verbeteren – we moeten dat doen mét de jongeren, onder meer door voort te bouwen op intergenerationele partnerschappen en dialoog op alle niveaus, van het klaslokaal tot internationale fora.

• Wij werken nauwgezet en actief aan de versterking van de mondiale coördinatie op onderwijsgebied en nemen het voortouw bij het bevorderen van partnerschappen en het verstrekken van de broodnodige financiering. Wereldwijd zijn de EU en haar lidstaten de grootste ontwikkelingspartner op het gebied van onderwijs en opleiding, en dat is het fundament van onze inzet voor de Verklaring van Parijs van 2021 over investeren in de toekomst van onderwijs. Onze financiering via uiteenlopende kanalen op nationaal, regionaal en mondiaal niveau is goed voor meer dan 55 % van de officiële ontwikkelingshulp.

• De EU heeft toegezegd om voor haar samenwerking met Afrika, Azië-Stille Oceaan, Latijns-Amerika en het Caribisch gebied de onderwijsfinanciering aanzienlijk te verhogen van 7 % tot ten minste 10 %. De EU besteedt 10 % van haar begroting voor humanitaire hulp aan onderwijs in noodsituaties. Vanuit het besef hoe belangrijk het is binnenlandse middelen te mobiliseren en de beschikbare middelen zo goed mogelijk te besteden, werken we nauw samen met regeringspartners om de overheidsfinanciering voor onderwijs duurzamer, efficiënter en rechtvaardiger te maken. Het is zaak meer inkomsten te blijven genereren en de onderwijsbudgetten te verhogen met behulp van innovatieve financieringsmaatregelen, met name in het kader van een Team Europa-aanpak en publiek-private samenwerkingsverbanden in partnerlanden wereldwijd, vooral lage-inkomenslanden en de meest kwetsbare landen.

• Onze investeringen worden verder versterkt door de Global Gateway-strategie van de EU, die broodnodige extra middelen vrijmaakt om een kader tot stand te brengen waarin onderwijs, opleiding en leren op alle niveaus mogelijk wordt. Zoals blijkt uit het investeringspakket in het kader van Global Gateway voor onderwijs, vaardigheden en technische en beroepsopleiding, dat tijdens de top EU-Afrika in 2022 is aangekondigd, bevordert Global Gateway inclusief, rechtvaardig en kwalitatief hoogwaardig basisonderwijs, beroepsonderwijs en -opleiding en tertiair onderwijs, regionale en internationale mobiliteit voor lerenden en een leven lang leren met het oog op volledige en gelijkwaardige deelname aan het sociale, economische en politieke leven.

De Europese Unie blijft zich inspannen voor het uitdragen, beschermen en garanderen van alle mensenrechten en voor de volledige en effectieve naleving van het actieprogramma van Peking en het actieprogramma van de Internationale Conferentie over Bevolking en Ontwikkeling (ICPD) en van de resultaten van de toetsingsconferenties ervan, en blijft zich in dit verband inzetten voor de bescherming van de seksuele en reproductieve gezondheid en rechten (SRGR). Vanuit die overtuiging bevestigt de EU haar toewijding aan het bevorderen, het beschermen en het garanderen van de uitoefening van het recht van elk individu om volledige zeggenschap te hebben, en in vrijheid en verantwoordelijkheid te beslissen over zaken die zijn seksualiteit en seksuele en reproductieve gezondheid aangaan, zonder discriminatie, dwang of geweld. De EU benadrukt tevens de noodzaak van universele toegang tot hoogwaardige, betaalbare en volledige informatie over seksuele en reproductieve gezondheid, educatie – met inbegrip van uitgebreide seksuele voorlichting – en gezondheidszorg.

• In een Team Europa-aanpak en in nauwe samenwerking met partnerlanden, de internationale gemeenschap en belanghebbenden uit het onderwijs op alle niveaus – ook lokaal – zullen de Europese Unie en haar lidstaten onze verbintenissen inzake onderwijs nakomen in het kader van de follow-up van de top, om ervoor te zorgen dat het recht op onderwijs voor iedereen overal werkelijkheid wordt.

Meer informatie

Transformatie van het onderwijs – informatieblad