Commissie voert inspanningen op om desinformatie te bestrijden en digitale geletterdheid van jongeren te bevorderen

Vandaag heeft de Commissie richtsnoeren voor leerkrachten en opvoeders in het basis- en middelbaar onderwijs gepubliceerd over hoe desinformatie kan worden bestreden en digitale geletterdheid op school kan worden bevorderd. De richtsnoeren bieden praktische steun voor leerkrachten en opvoeders en bevatten definities van technische concepten, klassikale oefeningen en raadgevingen om gezonde onlinegewoonten te ontwikkelen. In de toolkit komen drie belangrijke thema's aan bod: de ontwikkeling van digitale geletterdheid, de strijd tegen desinformatie en de beoordeling en evaluatie van digitale geletterdheid.

Momenteel beschikt een op de drie 13-jarige scholieren in Europa niet over digitale basisvaardigheden en volgens de OESO zegt slechts iets meer dan de helft van de 15-jarigen in de EU onderricht te hebben gekregen om subjectieve of gekleurde informatie te kunnen onderscheiden. Er is dan ook duidelijk behoefte om onderwijs en opleiding een grotere rol te laten spelen bij de bestrijding van desinformatie en de bevordering van digitale geletterdheid en mediawijsheid. Doel is de weerbaarheid te vergroten en de mogelijkheid te bieden online-desinformatie doeltreffender te bestrijden.

Volgens Mariya Gabriel, commissaris voor Innovatie, Onderzoek, Cultuur, Onderwijs en Jeugd, “vormen deze richtsnoeren een praktische toolkit voor leerkrachten en opvoeders. Ze bieden leerkrachten de nodige kennis en tools om onze jongeren te leren hun weg in de digitale wereld te vinden. Zelfs een leerkracht met weinig of geen ervaring op het gebied van digitaal onderwijs kan de leerlingen nu uitleggen hoe ze desinformatie kunnen opsporen. Ik ben ervan overtuigd dat deze richtsnoeren voor velen een verschil zullen maken.”

Volgens Thierry Breton, commissaris voor de Interne Markt, “behoren leerkrachten en opvoeders tot de belangrijkste rolmodellen voor jongeren en is het van cruciaal belang dat ze worden opgeleid om beter te kunnen onderscheiden tussen nieuws en desinformatie. Met deze nieuwe richtsnoeren en de nieuwe strategie voor een beter internet voor kinderen willen we ertoe bijdragen dat in alle scholen in Europa vanaf jonge leeftijd vaardigheden op het gebied van digitale geletterdheid worden bijgebracht.”

De richtsnoeren van vandaag zijn opgesteld met de steun van een groep deskundigen van de Commissie voor de bestrijding van desinformatie en de bevordering van digitale geletterdheid via onderwijs en opleiding. Ze bevatten een grote verscheidenheid van praktijken die ontleend zijn aan onderwijs en opleiding, de omroepsector, de academische wereld, de sociale media en de journalistiek. De groep deskundigen heeft ook een verslag gepubliceerd waarin de rol van onderwijs en opleiding bij de bestrijding van desinformatie wordt geanalyseerd en mogelijke oplossingen worden voorgesteld in de vorm van beleidsmaatregelen op EU- en nationaal niveau.

De Commissie zal voor nog meer investeringen zorgen in het kader van het jaarlijks werkprogramma van Erasmus+ voor 2023, dat grootschalige toekomstgerichte projecten zal financieren waarbij de nadruk ligt op de opleiding van leerkrachten en de ontwikkeling van leerplannen ter bestrijding van desinformatie en ter bevordering van digitale geletterdheid.

De Commissie zal de nieuwe richtsnoeren ook gebruiken om leerkrachten te ondersteunen in het kader van de nieuwe Europese strategie voor een beter internet voor kinderen (BIK+).

Achtergrondinformatie

De richtsnoeren maken deel uit van het actieplan voor digitaal onderwijs (2021-2027) en het actieplan voor Europese democratie. Ze zullen bijdragen tot de verwezenlijking van de Europese onderwijsruimte tegen 2025. Ze vormen een aanvulling op de inspanningen van de Europese Commissie om desinformatie te bestrijden via het programma Erasmus+, het Europees Solidariteitskorps en eTwinning.

De rol van mediawijsheid in de strijd tegen desinformatie wordt ondersteund door het programma Creatief Europa en het door de Europese Commissie ondersteunde Europees waarnemingscentrum voor digitale media (en de regionale hubs ervan).

Om de richtsnoeren te helpen opstellen, heeft de Commissie een informele groep deskundigen opgericht ter bestrijding van desinformatie en ter bevordering van digitale geletterdheid via onderwijs en opleiding. Van 31 mei tot 29 juni konden deskundigen zich kandidaat stellen om deel uit te maken van de groep.

Het eindverslag van de groep deskundigen verduidelijkt dat onderwijs en opleiding een sleutelrol spelen om jongeren met de nodige competenties voor de huidige digitale wereld – onder meer ter bestrijding van desinformatie – uit te rusten. Tegelijkertijd worden in het verslag de belangrijkste uitdagingen en mogelijke oplossingen op dit complexe en dynamische gebied toegelicht. Het verslag verwijst naar bestaande beleidsmaatregelen op EU-niveau en naar internationale initiatieven en benadrukt dat voortbouwen op de reeds geleverde inspanningen een meerwaarde oplevert. In het verslag komen vier belangrijke dimensies van de strijd tegen desinformatie en de bevordering van digitale geletterdheid via onderwijs en opleiding aan bod: de technologische en psychologische aard van desinformatie; de belangrijkste dimensies van digitale geletterdheid; de behoeften van leerkrachten en opvoeders; en tot slot doeltreffende praktijken in de lidstaten.

Meer informatie

Richtsnoeren voor leerkrachten en opvoeders ter bestrijding van desinformatie en ter bevordering van digitale geletterdheid via onderwijs en opleiding – vertalingen in alle officiële talen van de EU volgen te zijner tijd

Eindverslag

Factsheet

Infografiek

Video