COP27: nauwere samenwerking tussen EU en Egypte op het gebied van energietransitie

Op de COP27 in Sharm El-Sheikh hebben de EU en Egypte vandaag opnieuw een stap gezet naar een robuustere langetermijnsamenwerking aan de transitie naar schone energie. Er is een strategisch partnerschap rond hernieuwbare waterstof opgezet. Zo wordt de weg vrijgemaakt voor een rechtvaardige energietransitie in Egypte. De Europese Commissie, vertegenwoordigd door uitvoerend vicevoorzitter Timmermans en commissaris Simson, ondertekende een bilateraal memorandum van overeenstemming over een strategisch partnerschap rond hernieuwbare waterstof met de Egyptische minister van Petroleum, Tarek El Molla, en de minister van Elektriciteit en Hernieuwbare Energie, Mohammed Shaker El-Markabi. Ze ondertekenden ook een gezamenlijke verklaring met de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling (EBWO) en de Egyptische minister van Internationale Samenwerking, Rania El Mashat. Daarin wordt aangekondigd dat de Commissie maximaal 35 miljoen euro zal bijdragen aan het Egyptische Energy Wealth Initiative.

Een strategisch partnerschap rond hernieuwbare waterstof

De ondertekening van het memorandum van overeenstemming vandaag komt na de gezamenlijke verklaring die voorzitter von der Leyen en president El-Sisi vorige week op de COP27 hebben afgelegd. Dit energiepartnerschap is zeer belangrijk voor de EU en zal een centrale rol spelen bij de opbouw van een partnerschap tussen de EU en het Middellandse Zeegebied rond hernieuwbare waterstof. Beide partijen zijn van mening dat hernieuwbare waterstof essentieel is om de uitstoot terug te dringen en de energiezekerheid te waarborgen. Tegelijkertijd biedt het kansen op het vlak van industriële samenwerking, duurzame economische groei en werkgelegenheid.

Op lange termijn zal het memorandum van overeenstemming een kader vormen voor de ontwikkeling van een hernieuwbare waterstofindustrie en -handel in de hele EU en Egypte, inclusief infrastructuur en financiering. Het zal bijdragen aan de doelstelling van de EU om in 2030 20 miljoen ton hernieuwbare waterstof te verbruiken, zoals uiteengezet in het REPowerEU-plan, en zo de afhankelijkheid van Russische fossiele brandstoffen te helpen verminderen. Door het memorandum van overeenstemming zullen investeringen in hernieuwbare energie eenvoudiger worden en zal het decarbonisatieproces in Egypte versnellen. Meer in het algemeen zal het bijdragen aan een kader voor een mondiale, op regels gebaseerde markt voor waterstofgebaseerde oplossingen, inclusief geharmoniseerde veiligheids- en milieunormen. De uitvoering ervan zal worden geleid door een EU-Egypte-waterstofcoördinatiegroep. Er zal een handelsforum worden opgericht met vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven, regelgevende instanties, financiële instellingen en deskundigen.

Een rechtvaardige energietransitie in Egypte

Het Energy Wealth Initiative werd door de Egyptische regering en de EBWO gelanceerd om de energiepijler van het Nexus of Water, Food and Energy-initiatief uit te voeren. Dat programma moet de uitvoering versnellen van de nieuwe Egyptische klimaatveranderingsstrategie voor 2050, die in mei 2022 werd gelanceerd. Het energie-initiatief heeft twee doelstellingen: oude en inefficiënte gascentrales met een gezamenlijke capaciteit van 5 000 MW sluiten (wat overeenkomt met ongeveer 5% van de totale elektriciteitsvoorziening in Egypte), en investeringen vergemakkelijken zodat er nieuwe installaties op basis van hernieuwbare energie met een gezamenlijke capaciteit van 10 000 MW kunnen worden aangelegd. Egypte zoekt steun bij internationale partners voor investeringen in netwerkinfrastructuur, de uitfasering en ontmanteling van bestaande installaties, de ontwikkeling van de toeleveringsketen en het vastleggen van maatregelen voor een rechtvaardige transitie. Vandaag heeft de Commissie haar intentie aangekondigd om bij te dragen aan dit initiatief via een subsidie van 35 miljoen euro aan de EBWO, in het kader van het economisch en investeringsplan voor het Zuidelijk Nabuurschap van de EU. 

Achtergrond

De EU en Egypte werken sinds enkele jaren steeds nauwer samen op het gebied van energie en klimaat. Ze zijn verenigd door hun vastberaden strijd tegen de klimaatverandering en de achteruitgang van het milieu. Tegelijkertijd willen ze duurzame ontwikkeling, energiezekerheid en een evenwichtige en rechtvaardige groene transitie bevorderen. Ze zijn beiden vastbesloten de doelstellingen van de Overeenkomst van Parijs te halen en de temperatuurstijging te beperken tot 1,5 graden Celsius.

De ondertekening van dit memorandum van overeenstemming vandaag op de COP27 is een concrete stap in de lopende samenwerking tussen de EU en Egypte op het gebied van de groene transitie, overeenkomstig de Associatieovereenkomst EU-Egypte, het Global Gateway-initiatief van de EU, de EU-agenda voor het Middellandse Zeegebied en het bijbehorende economisch en investeringsplan, en de partnerschapsprioriteiten van de EU en Egypte. Ze volgt ook op de gezamenlijke verklaring over klimaat, energie en de groene transitie van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en de president van de Arabische Republiek Egypte, Abdel-Fattah El-Sisi, eerder dit jaar.

Dit memorandum van overeenstemming zal de EU helpen om met aardgas geproduceerde waterstof te vervangen en het directe gebruik van waterstof als industriële grondstof en energiebron te stimuleren, waardoor de uitstoot daalt. De EU verbruikt momenteel ongeveer 8 miljoen ton waterstof per jaar, waarvan 98% afkomstig is van aardgas. In het kader van het REPowerEU-plan heeft de EU twee ambitieuze doelstellingen vastgesteld voor 2030: een EU-productiecapaciteit van 10 miljoen ton hernieuwbare waterstof, en een invoer van nog eens 10 miljoen ton hernieuwbare waterstof. Wat de voorzieningszekerheid betreft, is het doel om de EU minder afhankelijk te maken van de invoer van Russisch gas. Naar schatting kan dit in de plaats komen van 27 miljard m³ ingevoerd Russisch aardgas, 4,7 miljard m³ ingevoerde Russische olie en 156 kt ingevoerde cokeskolen.

De ondertekening van het memorandum van overeenstemming over waterstof op COP27 volgt op de ondertekening van het memorandum van overeenstemming tussen de EU en Namibië over grondstoffen en hernieuwbare waterstof en het memorandum van overeenstemming tussen de EU en Kazachstan over duurzame grondstoffen, batterijen en hernieuwbare waterstof vorige week.

Meer informatie

Memorandum van overeenstemming tussen de EU en Egypte over een strategisch partnerschap rond hernieuwbare waterstof

Gezamenlijke verklaring EU, Egypte, EBWO over het Nexus of Water, Food and Energy-initiatief