De EU verzoekt om twee WTO-panels in geschillen met China: handelsbeperkingen ten aanzien van Litouwen en hightechoctrooihouders

De EU heeft vandaag voor twee van haar lopende handelsgeschillen met China om de instelling van panels bij de Wereldhandelsorganisatie verzocht. Een daarvan betreft de rechtmatigheid van de handelsbeperkingen die China ten aanzien van Litouwse uitvoer en EU-uitvoer met Litouwse inhoud heeft ingesteld sinds december 2021. Het andere geschil betreft de rechtmatigheid van Chinese maatregelen die voor houders van hightechoctrooien de toegang tot rechterlijke instanties van de EU om hun rechten doeltreffend te beschermen en handhaven, beperken.

In beide gevallen zijn de Chinese maatregelen zeer schadelijk voor Europese ondernemingen. Bovendien hebben de discriminerende maatregelen van China ten aanzien van Litouwen gevolgen voor de handel en de toeleveringsketens binnen de EU, alsook voor de werking van de interne markt van de EU, onder meer door gedwongen marktaanpassingen. De afschaffing van deze maatregelen is zowel in het economische als het strategische belang van de EU.

De Chinese maatregelen hebben de handel vanuit Litouwen met 80 % verminderd

Sinds december 2021 past China discriminerende en dwingende maatregelen toe tegen de uitvoer uit Litouwen en de uitvoer van EU-producten die Litouwse inhoud bevatten. Het gaat hierbij onder meer om weigeringen van Litouwse invoer door de Chinese douaneautoriteiten, invoerbeperkingen die gevolgen hebben voor multinationale ondernemingen die inputs uit Litouwen gebruiken en een vermindering van de Chinese uitvoer naar Litouwen. China heeft in het kader van dezelfde reeks maatregelen ook plots op basis van fytosanitaire argumenten een volledig invoerverbod ingesteld op alcohol, rundvlees, zuivel, boomstammen en turf die vanuit Litouwen worden verzonden. Na een verzoek om nadere toelichting heeft China niet aangetoond dat deze verboden gerechtvaardigd waren. Uit de Chinese douanestatistieken blijkt dat de handel van Litouwen naar China tussen januari en oktober 2022 met 80 % is gedaald ten opzichte van het voorgaande jaar.

Door om de instelling van een WTO-panel te verzoeken, beschermt de EU haar lidstaten tegen de discriminerende maatregelen van China, die volgens de EU in strijd zijn met de WTO-regels.

Chinese procedeerverboden-snoeren hightechoctrooihouders de mond

Sinds augustus 2020 hebben Chinese rechterlijke instanties beslissingen genomen — bekend als procedeerverboden ("anti-suit injunctions") — waardoor ondernemingen met hightechoctrooien (bekend als standaardessentiële octrooien) hun technologieën niet doeltreffend kunnen beschermen in niet-Chinese rechterlijke instanties, waaronder rechterlijke instanties van de EU. Deze procedeerverboden beperken ten onrechte de mogelijkheid voor hightechoctrooihouders, bijvoorbeeld een Europese onderneming die mobieletelefoontechnologie bezit, om bij een rechterlijke instantie van de EU een geschil met een mogelijke licentiehouder, bijvoorbeeld een Chinese producent van mobiele telefoons, over de voorwaarden van een octrooilicentie te laten beslechten. Schending van deze procedeerverboden leidt tot boetes die tot wel 130 000 EUR per dag kunnen oplopen.

Europese ondernemingen beschikken over een aantal hightechoctrooien die de EU een technologische voorsprong geven. De Chinese maatregel ontneemt Europese hightechondernemingen de facto de mogelijkheid om hun octrooirechten binnen de EU of elders buiten China voor een rechterlijke instantie uit te oefenen en te handhaven. Wanneer er vragen rijzen over EU-octrooirechten, moeten rechterlijke instanties van de EU daarover beslissen. Van hun kant verzochten Chinese producenten om deze procedeerverboden om de houders van octrooirechten onder druk te zetten om hun goedkopere toegang tot Europese technologie te verlenen.

De EU is van mening dat de Chinese maatregelen onverenigbaar zijn met de WTO-Overeenkomst inzake de handelsaspecten van de intellectuele eigendom (TRIPS). Door middel van deze procedeerverboden legt China eenzijdig regels op ten behoeve van zijn eigen ondernemingen, ten nadele van het multilaterale WTO-systeem voor de bescherming van intellectuele-eigendomsrechten. Door in dit geval om de instelling van een WTO-panel te verzoeken, wil de EU ervoor zorgen dat haar hightechindustrie haar octrooirechten daadwerkelijk kan uitoefenen om investeringen in innovatie te beschermen.

Volgende stappen

Het Orgaan voor Geschillenbeslechting van de WTO (Dispute Settlement Body – DSB) zal het verzoek van de EU bespreken tijdens zijn volgende vergadering op 20 december 2022. China kan zich eenmaal verzetten tegen de instelling van een panel. Als het dat doet, zal de EU haar verzoek hernieuwen en zal het panel worden ingesteld tijdens de vergadering van het DSB van 30 januari 2023. Panelprocedures kunnen maximaal anderhalf jaar duren.

DS610: Op 27 januari 2022 heeft de Europese Unie om overleg met China verzocht. Het overleg vond plaats op 14 en 15 maart 2022.

DS611: Op 18 februari 2022 heeft de Europese Unie om overleg met China verzocht. Het overleg vond plaats op 6, 7 en 12 april 2022.

Meer informatie

Volledige gegevens over zaak DS610 (Chinese discriminatie van handel uit Litouwen)

Verzoek om instelling van een panel DS610

Volledige gegevens over zaak DS611 (Chinese beperkingen ten aanzien van de handhaving van hightechoctrooien)

Verzoek om instelling van een panel DS611

Stroomschema van de WTO-procedures

WTO-geschillenbeslechting in een notendop

Door de EU ingeleide WTO-zaken