Europese gezondheidsunie: de Commissie is ingenomen met de nieuwe EU-aanbevelingen voor kankerscreening
De Raad van de Europese Unie heeft vandaag een nieuwe aanpak van kankerscreening goedgekeurd naar aanleiding van het voorstel van de Commissie om kankerscreening te verbeteren via vroegtijdige opsporing. Dit is een belangrijke stap om in de hele EU de vroegtijdige opsporing te verbeteren, wat een belangrijk doel is van het Europees kankerbestrijdingsplan.
Zoals aangekondigd in september zal deze nieuwe EU-aanpak, die is gebaseerd op de meest recente wetenschappelijke ontwikkelingen en inzichten, helpen om ervoor te zorgen dat tegen 2025 90 % van de bevolking van de EU die in aanmerking komt voor screening op borst-, baarmoederhals- en colorectale kanker, zo'n screening krijgt aangeboden. In de nieuwe aanpak wordt ook opgeroepen tot een gefaseerde uitbreiding van de screeningsprogramma's tot prostaat- en longkanker en onder bepaalde omstandigheden tot maagkanker. De aanbeveling is onderdeel van een nieuwe EU-kankerscreeningsregeling, die als vlaggenschipinitiatief van het Europees kankerbestrijdingsplan wordt gepresenteerd.
In de nieuwe EU-aanpak wordt voor borst-, baarmoederhals- en colorectale kanker het volgende aanbevolen:
- screening op borstkanker door middel van mammografie bij vrouwen tussen de 50 en 69 jaar. Daarnaast wordt deze screening voorgesteld bij vrouwen vanaf 45 tot 74 jaar
- screening op baarmoederhalskanker bij voorkeur door te testen op het humaan papillomavirus (HPV) bij vrouwen tussen de 30 en 65 jaar, met intervallen van vijf jaar of langer
- screening op colorectale kanker bij voorkeur door middel van een kwantitatieve fecale immunochemische test (FIT), voordat personen tussen de 50 en 74 jaar doorverwezen worden voor een follow-up-coloscopie
In de aanbeveling wordt de lidstaten verzocht om voor long-, prostaat- en maagkanker op basis van verder onderzoek het volgende in overweging te nemen:
- de haalbaarheid en de doeltreffendheid onderzoeken van lage-dosis-computertomografie bij het screenen van mensen met een verhoogd risico op longkanker, waaronder zware rokers en ex-rokers, en deze screening koppelen aan primaire en secundaire preventiebenaderingen
- de haalbaarheid en doeltreffendheid beoordelen van een georganiseerde screening op prostaatkanker bij mannen, op basis van tests op het prostaatspecifieke antigeen (PSA) in combinatie met beeldvorming middels magnetische resonantie (MRI) als follow-up
- strategieën volgen voor het testen op Helicobacter pylori (een bacterie die maagkanker kan veroorzaken) voor landen en regio's waar de incidentie van en sterfte aan maagkanker hoog zijn
Er is financiële steun beschikbaar voor kankerscreening. Er is al 38,5 miljoen euro toegezegd in het kader van het EU4Health-programma en 60 miljoen euro in het kader van Horizon Europa. In het kader van het EU4Health-werkprogramma voor 2023 zal nog eens 38,5 miljoen euro worden uitgetrokken om EU-richtsnoeren te ontwikkelen en om de lidstaten te ondersteunen bij de uitvoering van deze nieuwe aanbeveling van de Raad. Verdere steun kan ook komen uit de Europese regionale, cohesie- en sociale fondsen.
Achtergrond
Deze aanbeveling vervangt de eerdere aanbeveling van de Raad over kankerscreening die in 2003 is vastgesteld en die aanbevelingen voor screening op borst-, colorectale en baarmoederhalskanker bevat, en breidt het toepassingsgebied uit. De aanbeveling heeft ertoe bijgedragen dat meer burgers toegang hebben tot georganiseerde screenings voor deze vormen van kanker. Er bestaan echter nog steeds grote verschillen tussen de lidstaten wat de toegang tot screening betreft.
In 2020 werd bij naar schatting 2,7 miljoen mensen in de Unie kanker vastgesteld. Volgens schattingen zal een op de twee EU-burgers tijdens zijn leven kanker ontwikkelen, met langdurige gevolgen voor hun levenskwaliteit, en zal slechts de helft van alle kankerpatiënten overleven.
Meer informatie
Aanbevelingen voor kankerscreening
Vragen en antwoorden over kankerscreening
Factsheet: Europees kankerbestrijdingsplan — een nieuwe aanpak van kankerscreening
Factsheet: Europees kankerbestrijdingsplan — wat is de stand van zaken?