Antitrust: Commissie aanvaardt toezeggingen van Amazon die haar verbieden om gegevens van marktplaatsverkopers te gebruiken en die moeten zorgen voor gelijke toegang tot de Buy Box en Prime

De Europese Commissie heeft in het kader van de EU-antitrustregels de door Amazon geboden toezeggingen juridisch verbindend gemaakt. De toezeggingen van Amazon komen tegemoet aan de mededingingsbezwaren van de Commissie over het gebruik door Amazon van niet-openbare gegevens van marktplaatsverkopers en over een mogelijke vooringenomenheid bij het verlenen van toegang aan verkopers tot haar Buy Box en haar Prime Programme.

De bezwaren van de Commissie

In juli 2019 opende de Commissie een formeel onderzoek naar het gebruik door Amazon van niet-openbare gegevens van haar marktplaatsverkopers. Op 10 november 2020 heeft de Commissie een mededeling van punten van bezwaar vastgesteld waarin zij voorlopig vaststelde dat Amazon een machtspositie innam op de Franse en Duitse markt voor de levering van onlinemarktplaatsdiensten aan derde verkopers. Zij stelde ook vast dat het feit dat Amazon afging op niet-openbare bedrijfsgegevens van marktplaatsverkopers om haar retailbeslissingen af te stemmen, de eerlijke mededinging op haar platform verstoorde en daadwerkelijke mededinging verhinderde.

Tegelijkertijd heeft de Commissie op 10 november 2020 een tweede onderzoek geopend om te beoordelen of de criteria die Amazon vaststelt om de winnaar van de Buy Box te selecteren en verkopers in staat te stellen producten aan te bieden in het kader van haar Prime Programme, leiden tot een voorkeursbehandeling van de detailhandelsactiviteiten van Amazon of van de verkopers die gebruikmaken van de logistieke en leveringsdiensten van Amazon.  

In het tweede onderzoek stelde de Commissie voorlopig vast dat Amazon haar machtspositie misbruikte op de Franse, Duitse en Spaanse markt voor de levering van onlinemarktplaatsdiensten aan derde verkopers.

Zij concludeerde ook voorlopig dat de regels en criteria van Amazon voor de Buy Box en Prime haar eigen detailhandelsactiviteiten en marktplaatsverkopers die gebruikmaken van de logistieke en leveringsdiensten van Amazon ten onrechte bevoordelen.

De toezeggingen

Om de mededingingsbezwaren van de Commissie met betrekking tot beide onderzoeken weg te nemen, heeft Amazon aanvankelijk de volgende toezeggingen gedaan:

- Wat het bezwaar inzake het gebruik van gegevens betreft, heeft Amazon voorgesteld zich ertoe te verbinden:

• geen gebruik te maken van niet-openbare gegevens die betrekking hebben op of afgeleid zijn van de activiteiten van de onafhankelijke verkopers op haar marktplaats, voor haar detailhandelsactiviteiten. Dit geldt zowel voor de geautomatiseerde instrumenten van Amazon als voor de werknemers die de gegevens van Amazon Marketplace kruiselings zouden kunnen gebruiken voor beslissingen over de detailhandel;
• dergelijke gegevens niet te gebruiken voor de verkoop van merkgoederen en haar huismerkproducten.

- Wat het bezwaar inzake de Buy Box betreft, heeft Amazon voorgesteld zich ertoe te verbinden:

• alle verkopers gelijk te behandelen bij het rangschikken van de aanbiedingen om de winnaar van de Buy Box te selecteren;
• behalve de winnaar van de Buy Box een tweede concurrerend aanbod te tonen aan als er een tweede aanbod van een andere verkoper is dat voldoende verschilt van de eerste qua prijs en/of levering. Beide aanbiedingen bevatten dezelfde beschrijvende informatie en bieden dezelfde aankoopervaring.

- Wat het bezwaar inzake Prime betreft, heeft Amazon voorgesteld zich ertoe te verbinden:

• niet-discriminerende voorwaarden en criteria vast te stellen voor de kwalificatie van marktplaatsverkopers en Prime-aanbiedingen;
• Prime-verkopers in staat te stellen een vervoerder voor hun logistieke en leveringsdiensten vrij te kiezen en rechtstreeks met de vervoerder van hun keuze over de voorwaarden te onderhandelen;
• geen gebruik te maken van via Prime verkregen informatie over de voorwaarden en prestaties van derde vervoerders voor haar eigen logistieke diensten.

Tussen 14 juli 2022 en 9 september 2022 heeft de Commissie een markttoets uitgevoerd over de toezeggingen van Amazon en alle belanghebbende derden geraadpleegd om na te gaan of deze toezeggingen de mededingingsbezwaren zouden wegnemen. In het licht van de resultaten van deze markttoets heeft Amazon het oorspronkelijke voorstel gewijzigd en zich ertoe verbonden:

• de presentatie van het tweede concurrerende aanbod van Buy Box te verbeteren door het prominenter te maken en een evaluatiemechanisme op te nemen voor het geval de presentatie onvoldoende aandacht van de consument krijgt;
• te zorgen voor meer transparantie en vroegtijdige informatiestromen naar verkopers en vervoerders over de verbintenissen en hun nieuw verworven rechten, onder meer zodat verkopers snel kunnen overstappen op onafhankelijke vervoerders;
• vast te stellen hoe onafhankelijke vervoerders rechtstreeks in contact kunnen komen met hun Amazon-klanten, in overeenstemming met de regels inzake gegevensbescherming, zodat zij gelijkwaardige bezorgdiensten kunnen verlenen als de diensten die door Amazon worden aangeboden;
• de gegevens van vervoerders beter te beschermen tegen gebruik door de concurrerende logistieke diensten van Amazon, met name wat vrachtprofielinformatie betreft;
• de bevoegdheden van de monitoring trustee uit te breiden door verdere kennisgevingsverplichtingen in te voeren;
• de invoering van een gecentraliseerd klachtenmechanisme dat openstaat voor alle verkopers en vervoerders in geval van vermoedelijke niet-naleving van de verbintenissen;
• de looptijd van de toezeggingen met betrekking tot het aanbod van Prime en het tweede concurrerende aanbod in de Buy Box te verhogen tot zeven jaar in plaats van de aanvankelijk voorgestelde vijf jaar.

De Commissie heeft vastgesteld dat de definitieve toezeggingen van Amazon ervoor zullen zorgen dat Amazon geen gebruik maakt van gegevens van marktplaatsverkopers voor haar eigen detailhandelsactiviteiten en dat zij niet-discriminerende toegang verleent tot Buy Box en Prime. De Commissie heeft besloten de toezeggingen voor Amazon een juridisch verbindend karakter te verlenen.

De aangeboden toezeggingen hebben betrekking op alle huidige en toekomstige marktplaatsen van Amazon in de Europese Economische Ruimte. Zij sluiten Italië uit voor de toezeggingen met betrekking tot de Buy Box en Prime in het licht van het besluit van de Italiaanse mededingingsautoriteit van 30 november 2021 om Amazon op de Italiaanse markt corrigerende maatregelen op te leggen.

De definitieve toezeggingen blijven wat Prime en het tonen van het tweede concurrerende aanbod in de Buy Box betreft gedurende zeven jaar van kracht, en wat de resterende delen van de toezeggingen betreft, gedurende vijf jaar. Onder supervisie van de Commissie zal een onafhankelijke trustee worden belast met het toezicht op de tenuitvoerlegging en de naleving van de toezeggingen.

Indien Amazon de toezeggingen zou schenden, zou de Commissie een geldboete kunnen opleggen van maximaal 10 % van de totale jaaromzet van Amazon, zonder dat zij een inbreuk op de EU-antitrustregels hoeft vast te stellen, of een dwangsom van 5 % per dag van de dagelijkse omzet van Amazon voor elke dag van niet-naleving.

Achtergrond

Als platform heeft Amazon een dubbele rol. Zij beheert een marktplaats waar onafhankelijke verkopers producten rechtstreeks aan consumenten kunnen verkopen en tegelijkertijd verkoopt zij als detailhandelaar producten op haar platform, in concurrentie met die onafhankelijke verkopers. Door deze dubbele positie heeft Amazon toegang tot grote datasets over de activiteiten van de onafhankelijke verkopers op haar platform, met inbegrip van niet-openbare bedrijfsgegevens.

Amazons Buy Box toont duidelijk het aanbod van één enkele verkoper en maakt het mogelijk producten snel te kopen door rechtstreeks op een aankoopknop te klikken. Het “Prime”-programma van Amazon biedt klanten premiumdiensten aan tegen een vergoeding en laat onafhankelijke verkopers onder bepaalde voorwaarden aan Prime-klanten te verkopen.

Artikel 102 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie verbiedt misbruik van een machtspositie die de handel binnen de EU ongunstig kan beïnvloeden en de mededinging kan belemmeren of beperken. Hoe deze bepaling moet worden toegepast, is bepaald in de EU-mededingingsverordening (Verordening (EG) nr. 1/2003). Ook nationale mededingingsautoriteiten kunnen deze verordening toepassen.

Op grond van artikel 9, lid 1, van de EU-antitrustverordening (Verordening (EG) nr. 1/2003) kan de Commissie mededingingsprocedures beëindigen door toezeggingen van een onderneming te aanvaarden. Een dergelijke beschikking leidt niet tot een conclusie over de vraag of er sprake is van een inbreuk op de antitrustregels van de EU, maar verplicht de onderneming wettelijk om de toezeggingen na te komen. Een beleidsnota over beschikkingen waarbij toezeggingen verbindend worden verklaard op grond van artikel 9 vindt u hier.

Meer informatie, waaronder de volledige tekst van de beschikking van de Commissie uit hoofde van artikel 9 van vandaag en de volledige versie van de toezeggingen, zal beschikbaar zijn op de website van DG Concurrentie van de Commissie in het openbaar zaakregister onder zaaknummers AT.40462 en AT.40703.