Vragen en antwoorden over het verslag over de gemeenschappelijke marktordening voor visserij- en aquacultuurproducten
Wat is de verordening gemeenschappelijke marktordening en wat is het belang?
Het doel van de verordening gemeenschappelijke marktordening is een gelijk speelveld te waarborgen voor alle visserij- en aquacultuurproducten die in de EU in de handel worden gebracht, ongeacht of ze uit de EU komen of worden ingevoerd. De gemeenschappelijke marktordening maakt integraal deel uit van het gemeenschappelijk visserijbeleid en draagt bij tot de duurzame exploitatie van de levende rijkdommen van de zee.
De gemeenschappelijke marktordening is niet alleen belangrijk voor de sector (vissers, aquacultuurproducenten, vishandelaars, distributeurs en verwerkers) maar ook voor de consument. Die heeft baat bij een correcte etikettering van vis en schaal- en schelpdieren, en bij een door handelsnormen gewaarborgde versheid en kwaliteit.
De gemeenschappelijke marktordening is gebaseerd op vijf pijlers:
- Een sterke organisatie van de sector, met een centrale rol voor producentenorganisaties. Er zijn ongeveer 200 producentenorganisaties in 18 EU-landen. Samen beheren zij 80 procent van de soorten waarvoor in de EU quota gelden.
- Handelsnormen: die normen bevatten bijvoorbeeld versheidsklassen en criteria om de kwaliteit van de producten te waarborgen (met name voor tonijn en sardines in blik).
- Consumenteninformatie: op het etiket van visserij- en aquacultuurproducten moeten onder meer de oorsprong en de productiemethode worden vermeld.
- Mededingingsregels: producentenorganisaties kunnen onder bepaalde voorwaarden afwijken van een aantal concurrentieregels op de interne markt, omdat zij specifieke taken hebben zoals de toegang tot verschillende producten verzekeren tegen redelijke prijzen, een minimuminkomen voor de producenten waarborgen enz.
- Inzicht in de markt: het is belangrijk dat marktdeelnemers inzicht krijgen in de markt, bijvoorbeeld om zich toe te kunnen spitsen op verkoopbare vis en te voorkomen dat vis wordt gevangen waar geen vraag naar is, en om een beter beeld te krijgen van de wereldwijde tendensen en ontwikkelingen op de markt en onder consumenten.
Wat zijn de belangrijkste resultaten van de hervormde verordening gemeenschappelijke marktordening?
In 2013 is de gemeenschappelijke marktordening samen met het gemeenschappelijk visserijbeleid hervormd. In dit verslag maakt de Commissie de balans op van de uitvoering van het hervormde marktbeleid.
In het verslag worden verschillende verwezenlijkingen van de hervormde gemeenschappelijke marktordening belicht:
- “Vissen voor de markt”. De hervorming van de gemeenschappelijke marktordening draait om “vissen voor de markt”, om onnodige vangsten te voorkomen. Producentenorganisaties stellen strategische productie- en afzetprogramma's op, waarin wordt bepaald hoeveel vis op de markt mag worden gebracht, en treffen maatregelen om marktkansen te kunnen benutten. Dankzij die plannen konden zij overschakelen op een marktgerichtere aanpak. Dat heeft rechtstreekse gevolgen voor alle upstreamactiviteiten: soortselectiviteit bij het vissen, visserijcampagnes, teruggooibeheer, voedselverspilling vermijden enz. Dankzij de plannen konden producentenorganisaties de visquota van hun leden beter beheren en een belangrijke bijdrage leveren aan de instandhoudingsdoelstellingen van het gemeenschappelijk visserijbeleid. Bovendien konden de producentenorganisaties tijdens recente crisissen de activiteiten en marketingstrategieën van hun leden snel aanpassen en beheren.
- Duidelijke etikettering voor de consument. Dankzij een duidelijk kader voor consumentenvoorlichting, met onder meer duidelijke etikettering, kunnen consumenten beter geïnformeerde keuzes maken als ze vis of aquacultuurproducten kopen.
- De oprichting van de Waarnemingspost voor de Europese markt voor visserij- en aquacultuurproducten (EUMOFA), die waardevolle marktinformatie verschaft. De EUMOFA is sinds 2014 operationeel en is dé waarnemingspost voor aquacultuur- en visserijproducten geworden, met dagelijkse updates van marktgegevens en de publicatie van studies over specifieke gebieden. Die marktinformatie is tijdens de recente crisissen bijzonder nuttig gebleken, omdat de Commissie snel kon bepalen of de markt werd verstoord en onmiddellijk noodmaatregelen kon voorstellen.
Hoe heeft de verordening gemeenschappelijke marktordening voor betere informatie voor de consument gezorgd?
Vissoorten worden op verschillende plaatsen gevangen en op internationale schaal verhandeld zoals nooit tevoren.
De gemeenschappelijke marktordening garandeert dat consumenten weloverwogen beslissingen kunnen nemen op basis van duidelijke en volledige informatie over alle visserij- en aquacultuurproducten die in de EU worden verkocht. Op het etiket moeten de handelsbenamingen worden vermeld die verband houden met de wetenschappelijke naam, het oorsprongsgebied en de productiemethode van de vis. Zo kunnen consumenten beter geïnformeerde keuzes maken.
De gemeenschappelijke marktordening bevordert ook de transparantie van en het vertrouwen in de sector vis en schaal- en schelpdieren, en vergemakkelijkt de handel in visserijproducten binnen de EU. Vergelijkbare informatie zorgt ervoor dat die gegevens in de verschillende landen en regio's van de EU gemakkelijk worden begrepen. In het verslag over de gemeenschappelijke marktordening wordt ook geconcludeerd dat de bepalingen inzake consumentenvoorlichting over het algemeen geschikt zijn voor hun doel, maar dat de consument meer informatie nodig heeft om de duurzaamheid van de producten correct in te schatten.
Wat moet nog beter?
Er zal bijzondere aandacht naar producentenorganisaties blijven gaan omdat ze een belangrijke rol spelen in de uitvoering van het gemeenschappelijk visserijbeleid en de praktische toepassing van de gemeenschappelijke marktordening. De Commissie is van plan om regelmatiger na te gaan of de lidstaten hun verplichtingen op het gebied van nalevingscontroles bij producentenorganisaties nakomen. Die controles waarborgen dat de producentenorganisaties goed toegerust blijven om hun taken uit te voeren en dat zij gelijk worden behandeld. De Commissie zal de producenten en de lidstaten ook blijven helpen bij de oprichting van transnationale producentenorganisaties.
Meer informatie