Erasmus+: lancering van een nieuw internationaal project om antisemitisme te bestrijden via onderwijs

Vandaag is het startsein gegeven voor een nieuw tweejarig project om antisemitisme in Europa via onderwijs aan te pakken. Dit project zal uit het Erasmus+-programma worden gefinancierd en door Unesco in partnerschap met het Bureau voor Democratische Instellingen en Mensenrechten (ODIHR) van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) worden uitgevoerd.

Na de start van het project zullen Unesco en haar partners via op maat gesneden activiteiten met de nationale autoriteiten van dertien EU-lidstaten samenwerken om deze bij te staan bij de ontwikkeling van de educatieve dimensie van hun nationale plannen voor de bestrijding van antisemitisme. Op het moment van de lancering hebben elf landen hun deelname officieel bevestigd. Het gaat om België (Wallonië-Brussel), Duitsland (Baden-Württemberg en Schleswig-Holstein), Frankrijk, Griekenland, Italië, Kroatië, Oostenrijk, Roemenië, Slovenië, Spanje en Tsjechië.

Het project zal naar verwachting een reeks concrete resultaten opleveren, waaronder fysieke opleidingsevenementen voor opleiders van leerkrachten, beleidsmakers en maatschappelijke organisaties op nationaal niveau en thematische online webinars voor opleiders van leerkrachten en onderwijsactoren uit alle EU-lidstaten. Het doel is leerkrachten en onderwijsactoren te ondersteunen bij de bestrijding van samenzweringstheorieën en antisemitisme in de klas. Het project zal ook bijdragen tot een beoordeling van de nationale leerplannen en de kwaliteit van schoolboeken wat antisemitisme in Europa betreft, alsook van de huidige paraatheid van leerkrachten, alvorens aanbevelingen voor beleidsmakers op nationaal en regionaal niveau op te stellen.

Onderwijs speelt een belangrijke rol om jongeren bewuster te maken met betrekking tot vooroordelen, extremistische verhalen, samenzweringsdenken en ideologieën die discriminatie en haat aanwakkeren. Erasmus+ bevordert inclusie en diversiteit als een van zijn overkoepelende prioriteiten, en draagt zo bij tot de sociale cohesie, de versterking van de Europese identiteit en de bevordering van de waarden van de Europese Unie. Dit project ondersteunt ook de educatieve dimensie van de EU-strategie ter bestrijding van antisemitisme en ter bevordering van het Joodse leven.

Achtergrond

Antisemitisme neemt in Europa en daarbuiten onrustwekkend toe. Uit een enquête van het Bureau van de EU voor de grondrechten (FRA) blijkt dat momenteel negen op de tien Joden (89 %) toenemende haat en discriminatie in hun land ervaren en 44 % van de jonge Joodse Europeanen te maken kreeg met antisemitische intimidatie. Uit de enquête blijkt ook dat 62 % van de Joden niet-Joodse mensen heeft zien of horen suggereren dat de Holocaust een mythe is of overdreven wordt. Bovendien beschouwt 53 % van de Europeanen volgens de Eurobarometer van 2019 over de perceptie van antisemitisme de ontkenning van de Holocaust als een probleem in hun land.

In de Europese Unie zijn haatzaaiende uitlatingen in verband met het vergoelijken, ontkennen of verregaand bagatelliseren van de Holocaust verboden op grond van het kaderbesluit van de Raad betreffende de bestrijding van racisme en vreemdelingenhaat.

In 2021 keurde de Europese Commissie de allereerste EU-strategie ter bestrijding van antisemitisme en ter bevordering van het Joodse leven goed. Deze is gericht op: de preventie en bestrijding van alle vormen van antisemitisme, de bescherming en bevordering van het Joodse leven in de EU, en onderwijs en onderzoek in verband met en herdenking van de Holocaust. Dit wordt versterkt door de internationale inspanningen van de EU om het voortouw te nemen bij de wereldwijde strijd tegen antisemitisme. In het kader van deze EU-strategie heeft de Commissie opdracht gegeven voor een verslag van onafhankelijke deskundigen, met als titel “The field of research on contemporary antisemitism and Jewish life: Working towards a European research hub”, dat op 31 maart 2023 is gepubliceerd.

Het opbouwen van veerkrachtigere en inclusievere nationale onderwijs- en opleidingsstelsels is een van de belangrijkste doelstellingen van de Europese onderwijsruimte. De acties zijn erop gericht ongelijkheden al vanaf de eerste jaren aan te pakken en onderwijsniveau en -prestaties los te koppelen van status en achtergrond.

Het Erasmus+-programma ondersteunt de doelstellingen van het kader voor de Europese onderwijsruimte en het Handvest van de grondrechten van de EU.