Commissie faciliteert activiteiten van grensoverschrijdende verenigingen in de EU
Vandaag heeft de Commissie een voorstel aangenomen om grensoverschrijdende activiteiten van verenigingen zonder winstoogmerk in de EU te vergemakkelijken. Het zal de werking van de interne markt verbeteren door juridische en administratieve belemmeringen voor verenigingen zonder winstoogmerk die in meerdere lidstaten actief zijn of willen zijn, weg te nemen, en zo de rol die verenigingen zonder winstoogmerk spelen in het genereren van economische en maatschappelijke waarde in de EU te bevorderen en een gelijk speelveld tussen hen mogelijk te maken.
Momenteel krijgen verenigingen zonder winstoogmerk die activiteiten verrichten in een andere lidstaat dan de lidstaat waar zij gevestigd zijn, geen uniforme erkenning van hun rechtspersoonlijkheid en handelingsbevoegdheid en moeten zij zich vaak voor een tweede keer registreren of zelfs een nieuwe juridische entiteit in die lidstaat oprichten. Voor de ongeveer 310 000 verenigingen zonder winstoogmerk die momenteel door deze belemmeringen worden getroffen wanneer zij in een ander land actief zijn, zouden de nieuwe regels naar schatting een verlaging van de administratieve kosten van zo'n 770 miljoen euro per jaar betekenen, en in 15 jaar tijd tot wel 8,5 miljard euro kunnen opleveren. Bovendien zullen naar verwachting zo'n 185 000 andere verenigingen zonder winstoogmerk grensoverschrijdende activiteiten gaan ontplooien als de belemmeringen die met het voorstel worden aangepakt, worden weggenomen, en zouden die verenigingen in 15 jaar tot 4,2 miljard euro toegevoegde waarde kunnen genereren.
Het voorstel van de Commissie introduceert een aanvullende rechtsvorm van een Europese grensoverschrijdende vereniging (ECBA) in de nationale rechtsstelsels van de lidstaten, die specifiek is ontworpen voor grensoverschrijdende doeleinden en die de juridische en administratieve lasten in verband met de erkenning en oprichting van verenigingen zonder winstoogmerk die activiteiten uitoefenen in een andere lidstaat zal verminderen. ECBA's die eenmaal in een lidstaat gevestigd zijn, zullen automatisch worden erkend en zullen in alle lidstaten activiteiten — met inbegrip van economische activiteiten — kunnen ontplooien, waardoor verenigingen zonder winstoogmerk hun maatschappelijke en economische potentieel in de EU ten volle zullen kunnen benutten. ECBA's krijgen een eigen plaats naast andere nationale verenigingen op het niveau van de lidstaten. Voor aangelegenheden die niet onder de voorgestelde richtlijn vallen, zoals fiscale zaken, zullen de lidstaten ECBA's op dezelfde wijze moeten behandelen als vergelijkbare nationale verenigingen zonder winstoogmerk, waardoor de tradities van de lidstaten op dit gebied worden gerespecteerd en er geen gevolgen zijn voor bestaande verenigingen.
De nieuwe regels:
- voeren in elke lidstaat, naast de bestaande nationale rechtsvormen, een specifiek voor grensoverschrijdende doeleinden ontworpen nieuwe rechtsvorm (ECBA) in voor verenigingen zonder winstoogmerk;
- maken het mogelijk deze nieuwe rechtsvorm in de hele Unie automatisch te erkennen zodra een ECBA in één lidstaat is geregistreerd, dankzij het “ECBA-certificaat”;
- voorzien in geharmoniseerde regels voor de verplaatsing van de statutaire zetel, zodat verenigingen zonder winstoogmerk ten volle kunnen profiteren van de vrijheid van vestiging en het vrije verkeer van diensten, goederen en kapitaal in de Unie;
- garanderen dat ECBA's ten volle de voordelen van de interne markt genieten, ongeacht de lidstaat van registratie, door ervoor te zorgen dat zij, in elke lidstaat waar zij actief zijn, vrije en niet-discriminerende toegang tot overheidsfinanciering hebben.
Samen met de voorgestelde richtlijn heeft de Commissie ook een verordening van technische aard vastgesteld tot wijziging van de verordening betreffende het informatiesysteem voor de interne markt (IMI) en de verordening inzake één digitale toegangspoort, om samenwerking en uitwisseling van informatie tussen bevoegde autoriteiten via het IMI-systeem mogelijk te maken en digitale operaties uit te voeren via de digitale toegangspoort, om toegang te verschaffen tot de online beschikbare informatie over ECBA's.
Volgende stappen
Het voorstel zal ter goedkeuring worden voorgelegd aan het Europees Parlement en de Raad. Zodra de richtlijn is goedgekeurd, hebben de lidstaten twee jaar tijd om deze in nationaal recht om te zetten.
Achtergrond
Verenigingen zonder winstoogmerk creëren in de hele Unie economische en maatschappelijke waarde en verrichten activiteiten in belangrijke sectoren zoals gezondheid, zorg en sociale diensten, cultuur, arbeidsvoorzieningsdiensten, sport, onderzoek en ontwikkeling en onderwijs. In de EU-lidstaten zijn er 3,8 miljoen verenigingen zonder winstoogmerk die 2,9 % van het bbp van de EU bijdragen.
Het voorstel vloeit voort uit de op 17 februari 2022 aangenomen Resolutie van het Europees Parlement met aanbevelingen aan de Commissie betreffende een statuut voor Europese grensoverschrijdende verenigingen en organisaties zonder winstoogmerk, en is een erkenning van de noodzaak om een gunstig klimaat voor de non-profitsector te creëren.
Het voorstel is ingebed in de bredere politieke doelstellingen van de Europese Green Deal en het digitale decennium tot 2030 en sluit aan bij de politieke prioriteit voor een economie die werkt voor de mensen. Het voorstel draagt bij aan de doelstellingen van het Actieplan voor de sociale economie en is verbonden aan een aantal acties daarvan, zoals het voorstel voor een Aanbeveling van de Raad over de ontwikkeling van voorwaarden voor een kader voor de sociale economie in de lidstaten en de twee werkdocumenten van de Commissie over toepasselijke fiscale kaders voor entiteiten van de sociale economie en over niet-discriminerende belasting van liefdadigheidsorganisaties en hun begunstigers: uit de rechtspraak van de Unie voortvloeiende beginselen.
Meer informatie
Actieplan voor de sociale economie
Social economy Transition Pathway
Comparative legal analysis of associations laws and regimes in the EU
Comparative legal analysis of merger rules concerning the associations in the EU
Abonneer u op de gratis email-nieuwsbrief van de Europese Commissie over Interne Markt, Industrie, Ondernemerschap en Midden- en Kleinbedrijf.