Gendergelijkheid: de EU verlengt de duur van het genderactieplan voor het externe optreden in het licht van de behaalde resultaten voor een gendergelijke wereld

In de periode 2021-2022, de eerste jaren van het nieuwe EU-genderactieplan (GAP III), heeft de Europese Unie 22,4 miljard euro vastgelegd om bij te dragen aan een meer gendergelijke wereld. Dit blijkt uit een gezamenlijk tussentijds verslag van de Europese Commissie en de Europese Dienst voor extern optreden over de uitvoering van het GAP III, dat onlangs is gepubliceerd. In het kader van een Team Europa-aanpak ondersteunde de EU partnerlanden en het maatschappelijk middenveld bij het bevorderen van gendergelijkheid waarbij aanzienlijke resultaten voor vrouwen en meisjes werden geboekt, waaronder een betere bescherming tegen gendergerelateerd geweld, een grotere deelname aan het openbare en politieke leven, een betere toegang tot onderwijs, gezondheidszorg en sociale bescherming en economische emancipatie.

Om verder te werken aan een gendergelijke wereld, verlengt de EU de uitvoeringsperiode van het genderactieplan, die aanvankelijk zou aflopen in 2025, tot 2027.

Drie jaar genderactieplan

Op veel plaatsen in de wereld zijn de rechten van vrouwen en meisjes bedreigd, beperkt of volledig afgeschaft – een belangrijke terugval na decennia van vooruitgang. Daarom zet het genderactieplan III, dat in november 2020 werd vastgesteld, mensenrechten en empowerment, met name die van vrouwen en meisjes, bovenaan de externe agenda van de EU. Dit sluit aan bij de duurzameontwikkelingsdoelstellingen en andere internationale verbintenissen.

Het percentage nieuwe externe acties waarbij gendergelijkheid de belangrijkste of een belangrijke doelstelling is, is gestegen van 64,71 % in 2019 (d.w.z. vóór de vaststelling van het GAP III) tot 72 % in 2022: een stap in de richting van het streefcijfer van 85 % in 2025. De EU-financiering met gendergelijkheid of empowerment van vrouwen als beleidsdoelstelling is van rond de 9 miljard euro in 2021 toegenomen tot 13 miljard euro in 2022. De Global Gateway-strategie, die in december 2021 werd gepubliceerd, zal gendergelijkheid verder bevorderen doordat de doelstellingen van het GAP III erin worden geïntegreerd.

In 2022 stond gendergelijkheid op de agenda bij politieke, veiligheids- en/of mensenrechtendialogen tussen de EU en ongeveer 100 partnerlanden. Bij 33 landen waren de dialogen uitsluitend gericht op gendergelijkheid. Daarnaast hebben EU-delegaties 131 nationale uitvoeringsplannen opgesteld om het genderactieplan aan de lokale context aan te passen, wat de Team Europa-aanpak van de EU en haar lidstaten versterkt.

Op mondiaal niveau hebben de EU en haar lidstaten samengewerkt met de Verenigde Naties en geijverd voor VN-resoluties om geweld tegen vrouwen te bestrijden, bij te dragen aan de Commissie voor de Status van de Vrouw, de politieke en maatschappelijke participatie van vrouwen en meisjes te vergroten, de steun voor vrouwenrechtenorganisaties uit te breiden en aandacht te vragen voor genderperspectieven bij de besluitvorming over digitalisering en klimaat. Tegen de achtergrond van alarmerende verschuivingen op het gebied van veiligheid en conflicten en van geopolitieke machtsstrijd wordt de uitvoering van de agenda voor vrouwen, vrede en veiligheid steeds belangrijker, evenals de toezegging om het genderperspectief te integreren in een doeltreffende respons op deze veiligheidsdreigingen.

Achtergrond

Het genderactieplan is de ambitieuze strategie van de EU om bij te dragen aan de duurzameontwikkelingsdoelstellingen (SDG's), in het bijzonder SDG 5. Daarmee wil zij sneller vooruitgang boeken op het gebied van gendergelijkheid en empowerment van vrouwen als prioriteit van alle externe beleidsmaatregelen en acties van de EU. Dit zou ook een aandachtspunt van de Global Gateway-strategie moeten zijn. Het plan moet alle vrouwen en meisjes in staat stellen om in gelijke mate deel te nemen en leiding te geven aan het sociale, economische en politieke leven en om inspraak te hebben in alle besluitvorming, in alle openbare en particuliere sectoren.  

In deze tijd van mondiale uitdagingen blijft de EU zich inzetten voor de politieke en beleidsdoelstellingen van het genderactieplan en zal zij de impact van het plan verder vergroten door de oorspronkelijke duur (2021-2025) te verlengen tot het einde van het huidige meerjarig financieel kader in 2027.

De EU zal gendermainstreaming blijven bevorderen met meer gendergerichte acties en financiering en een genderverantwoord evaluatieproces van alle Global Gateway- en Team Europa-initiatieven. Genderanalyse en -gegevensverzameling zijn van essentieel belang voor gerichte beleidsmaatregelen en resultaatmonitoring. De EU zal ook inspanningen blijven leveren om ervoor te zorgen dat er voldoende rekening wordt gehouden met de behoeften van vrouwen, meisjes, mannen en jongens bij door de EU gefinancierde humanitaire hulp.

Meer informatie

Gezamenlijk tussentijds verslag GAP III (Engels)

Gendergelijkheid (Engels) (europa.eu)

Genderactieplan: verhalen over verandering (Engels) | Capacity4dev (europa.eu)

Global Gateway Forum: EU stimuleert werkgelegenheid in Tadzjikistan met 30 miljoen euro begrotingssteun (Engels) (europa.eu)

De EU en UN Women steunen coalities voor vrouwenrechten om een einde te maken aan geweld tegen vrouwen (Engels) (europa.eu)

Top voor democratie: EU introduceert baanbrekende programma's voor de empowerment van jongeren als belangrijke democratische actoren (Engels) (europa.eu)

EU en Latijns-Amerika en het Caribisch gebied (Engels) (europa.eu)

Investeren in jonge ondernemingen in Afrika (Engels) (europa.eu)

Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten in Afrika (Engels) (europa.eu)

Gender voor ontwikkeling in Uganda (Engels)