Voorlopig akkoord over een duurzamer en veerkrachtiger trans-Europees vervoersnetwerk brengt Europa dichter bij elkaar

De Commissie is ingenomen met het politiek akkoord dat afgelopen nacht tussen het Europees Parlement en de Raad is bereikt over de verordening die ten grondslag ligt aan het trans-Europees vervoersnetwerk (TEN-T). De medewetgevers zijn overeengekomen de inspanningen voor de opbouw van een duurzaam en veerkrachtig TEN-T aanzienlijk op te voeren. Dit omvat sterke stimulansen om het gebruik van duurzamere vormen van vervoer te vergroten en de multimodaliteit — de combinatie van vervoerswijzen voor één reis — binnen het Europese vervoerssysteem te verbeteren.

Overeengekomen visie op de Europese vervoersinfrastructuur

In het herziene TEN-T zullen bindende doelstellingen worden vastgesteld:

• Passagiersspoorlijnen op het TEN-T-kernnetwerk en het uitgebreide kernnetwerk moeten treinen tegen 160 in staat stellen een snelheid van 2 040 km/u of sneller te rijden.
• Het Europees beheersysteem voor het spoorverkeer (ERTMS) moet worden uitgerold op het volledige TEN-T-netwerk als het gemeenschappelijke Europese signaleringssysteem in Europa om het spoor veiliger en efficiënter te maken. Bijgevolg moeten oude nationale systemen van klasse B geleidelijk buiten gebruik worden gesteld; dit zal de Europese industrie stimuleren om in ERTMS te investeren.
• Tegen 2040 worden veilige en beveiligde parkeerterreinen ontwikkeld op het kernnetwerk en het uitgebreide kernnetwerk van het TEN-T, gemiddeld om de 150 km. Dit is van cruciaal belang om de veiligheid en passende arbeidsomstandigheden voor beroepschauffeurs te waarborgen.
• Grote luchthavens met meer dan 12 miljoen passagiers per jaar moeten worden aangesloten via het langeafstandsspoor, een belangrijke stap in de richting van betere connectiviteit en toegankelijkheid voor passagiers en versterking van het concurrentievermogen van het spoor ten opzichte van binnenlandse vluchten.  
• Het aantal overslagterminals moet in overeenstemming zijn met de huidige en verwachte verkeersstromen en de behoeften van de sector. Ook de afhandelingscapaciteit in goederenterminals moet worden verbeterd. Dit zal niet alleen het verkeer van treinen van 740 m over het hele netwerk mogelijk maken, maar ook bijdragen tot een verschuiving van het goederenvervoer naar duurzamere vervoerswijzen en een impuls geven aan de Europese sector gecombineerd vervoer (het gebruik van combinaties zoals het spoor en de weg om goederen te vervoeren).
• Alle 430 grote steden in het TEN-T-netwerk zullen plannen voor duurzame stedelijke mobiliteit moeten ontwikkelen om emissievrije en emissiearme mobiliteit te bevorderen. 
• De Europese maritieme ruimte heeft tot doel de maritieme ruimte op efficiënte, duurzame en duurzame wijze met andere vervoerswijzen te integreren. Daartoe zullen kortevaartroutes worden gemoderniseerd en zullen er nieuwe worden opgezet, terwijl zeehavens en hun verbindingen met het achterland verder zullen worden ontwikkeld.

Daarnaast zullen de vervoersverbindingen met naburige derde landen worden verbeterd door Oekraïne, Moldavië en de zes partners van de Westelijke Balkan te integreren in de onlangs opgerichte Europese vervoerscorridors.

Methet oog op de tijdige voltooiing van het netwerk — tegen 2030 voor het kernnetwerk, 2040 voor het uitgebreide kernnetwerk en 2050 voor het uitgebreide netwerk — voorziet deze overeenkomst ook in een betere governance, met bijvoorbeeld uitvoeringshandelingen voor de belangrijkste grensoverschrijdende trajecten en andere specifieke nationale trajecten langs de negen Europese vervoerscorridors. Dit zal, in combinatie met een betere afstemming tussen de nationale vervoers- en investeringsplannen en de TEN-T-doelstellingen, zorgen voor samenhang bij de vaststelling van prioriteiten voor infrastructuur en investeringen.

Volgende stappen

Het politiek akkoord dat afgelopen nacht is bereikt, moet nu formeel worden goedgekeurd. Zodra dit proces door het Europees Parlement en de Raad is afgerond, zullen de nieuwe regels in het Publicatieblad van de Europese Unie worden bekendgemaakt en 20 dagen later in werking treden.

De lancering van het nieuwe TEN-T en de negen nieuwe Europese vervoerscorridors zullen een belangrijk thema zijn tijdens de Connecting Europe Days in Brussel van 2 tot en met 5 april 2024, het vlaggenschipevenement voor mobiliteit in Europa.

Achtergrond

De herziene TEN-T-verordening maakt deel uit van de Europese Green Deal, de langetermijngroeistrategie van de EU om de EU tegen 2050 klimaatneutraal te maken.