Meer documenten
Commissie leidt formele procedure in tegen X op grond van digitaledienstenverordening
De Europese Commissie heeft de formele procedure ingeleid om te beoordelen of X mogelijk inbreuk heeft gemaakt op de digitaledienstenverordening (Digital Services Act, afgekort DSA) wat betreft risicobeheer, inhoudsmoderatie, donkere patronen, transparantie van reclame en toegang tot gegevens voor onderzoekers.
Op basis van het voorlopige onderzoek dat tot dusver is uitgevoerd, onder meer op basis van een analyse van het risicobeoordelingsverslag dat X in september heeft ingediend, het transparantieverslag van X dat op 3 november is gepubliceerd, en de antwoorden van X op een formeel verzoek om informatie, dat onder meer betrekking had op de verspreiding van illegale inhoud in het kader van de terroristische aanslagen van Hamas tegen Israël, heeft de Commissie besloten een formele inbreukprocedure tegen X in te leiden op grond van de digitaledienstenverordening.
De procedure is toegespitst op de volgende gebieden:
- De naleving van de DSA-verplichtingen betreffende de bestrijding van de verspreiding van illegale inhoud in de EU, met name in verband met de door X vastgestelde risicobeoordelings- en risicobeperkende maatregelen om de verspreiding van illegale inhoud in de EU tegen te gaan, alsook de werking van het door de DSA verplichte meldings- en actiemechanisme voor illegale inhoud in de EU, onder meer in het licht van de middelen voor inhoudsmoderatie van X.
- De doeltreffendheid van de maatregelen ter bestrijding van informatiemanipulatie op het platform, met name de doeltreffendheid van het zogenaamde “Community Notes” -systeem van X in de EU en de doeltreffendheid van daarmee verband houdende beleidsmaatregelen om de risico's voor het maatschappelijk debat en de verkiezingsprocessen te beperken.
- De maatregelen die X heeft genomen ter verbetering van de transparantie van zijn platform. Het onderzoek heeft betrekking op vermoedelijke tekortkomingen bij het verlenen van toegang aan onderzoekers tot de openbaar toegankelijke gegevens van X, zoals voorgeschreven bij artikel 40 van de DSA, en op tekortkomingen in het advertentieregister van X.
- Een vermoedelijk misleidend ontwerp van de gebruikersinterface, met name met betrekking tot vinkjes voor bepaalde abonnementen, de zogenaamde “blue checks” (blauwe vinkjes).
Indien bewezen, vormen deze tekortkomingen inbreuken op artikel 34, leden 1 en 2, artikel 35, lid 1, artikel 16, leden 5 en 6, artikel 25, lid 1, artikel 39 en artikel 40, lid 12, van de DSA. De Commissie zal nu met voorrang een diepgaand onderzoek uitvoeren. De inleiding van de formele inbreukprocedure loopt niet vooruit op de uitkomst ervan.
Dit is de eerste formele procedure die de Commissie heeft ingeleid om het eerste EU-brede horizontale kader voor de verantwoordelijkheid van onlineplatforms te handhaven, slechts 3 jaar na haar voorstel.
Volgende stappen
Na de formele inleiding van de procedure zal de Commissie bewijsmateriaal blijven verzamelen, bijvoorbeeld door aanvullende verzoeken om informatie te sturen, interviews te houden of inspecties uit te voeren.
De inleiding van een formele procedure geeft de Commissie de bevoegdheid om verdere handhavingsmaatregelen te nemen, zoals voorlopige maatregelen en besluiten wegens niet-naleving. De Commissie is ook bevoegd om alle toezeggingen van X te aanvaarden met betrekking tot de aangelegenheden die aan de procedure ten grondslag liggen.
De DSA bevat geen termijn waarbinnen de formele procedure moet worden afgerond. Hoeveel tijd een diepgaand onderzoek in beslag neemt, hangt af van een aantal factoren, zoals de complexiteit van de zaak, de mate waarin de betrokken onderneming met de Commissie meewerkt en de uitoefening van de rechten van verdediging.
De inleiding van de formele inbreukprocedure loopt niet vooruit op de uitkomst ervan. Het ontslaat de digitaledienstencoördinatoren of andere bevoegde autoriteiten van EU-lidstaten van hun bevoegdheden om toezicht te houden op de DSA en deze te handhaven met betrekking tot de vermoedelijke inbreuken op artikel 16, leden 5 en 6, en artikel 25, lid 1.
Achtergrond
X (voorheen Twitter genoemd) is op 25 april 2023 in het kader van de digitaledienstenverordening van de EU aangewezen als zeer groot onlineplatform (VLOP), nadat het platform had verklaard 112 miljoen maandelijks actieve gebruikers te hebben in de EU, zoals gerapporteerd aan de Commissie op 17 februari 2023.
Vier maanden nadat X als VLOP was aangewezen, moest het voldoen aan een reeks verplichtingen die in de DSA zijn vastgesteld. Meer bepaald:
- op grond van artikel 34, leden 1 en 2, en artikel 35, lid 1, zijn VLOP's verplicht om systeemrisico's in de Unie die voortvloeien uit het ontwerp of de werking van hun dienst en aanverwante systemen, of uit het gebruik dat van hun diensten wordt gemaakt, zorgvuldig te identificeren, te analyseren en te beoordelen. Bij het uitvoeren van risicobeoordelingen houden VLOP's rekening met een aantal factoren die van invloed zijn op de systeemrisico's, waaronder aanbevelingssystemen, advertentiesystemen of de opzettelijke manipulatie van de dienst, onder meer door niet-authentiek gebruik of geautomatiseerde exploitatie van de dienst, alsook de versterking en mogelijk snelle en brede verspreiding van illegale inhoud en van informatie die onverenigbaar is met hun algemene voorwaarden. VLOP's zijn verplicht redelijke, evenredige en doeltreffende risicobeperkende maatregelen te nemen die zijn afgestemd op de vastgestelde specifieke systeemrisico's.
- overeenkomstig artikel 16, leden 5 en 6, moeten onlineplatforms personen of entiteiten onverwijld in kennis stellen van een besluit tot inhoudsmoderatie, waarbij informatie wordt verstrekt over de verhaalmogelijkheden met betrekking tot dat besluit; platforms nemen dergelijke besluiten tijdig, zorgvuldig, niet-arbitrair en objectief.
- overeenkomstig artikel 25, lid 1, mogen aanbieders van onlineplatforms hun online-interfaces niet zodanig ontwerpen, organiseren of beheren dat zij de afnemers van hun dienst misleiden of manipuleren of hun vermogen om vrije en geïnformeerde beslissingen te nemen, op enige andere manier wezenlijk verstoren of ondermijnen.
- overeenkomstig artikel 39 moeten VLOP's via een doorzoekbaar en betrouwbaar instrument een register samenstellen en openbaar maken van de advertenties op hun platforms, tot één jaar nadat de reclame voor het laatst werd getoond, op zodanige wijze dat de informatie accuraat en volledig is.
- overeenkomstig artikel 40, lid 12, moeten VLOP's onderzoekers effectieve toegang bieden tot platformgegevens.
Meer informatie over dit onderzoek is te vinden op de website van de Commissie.
Meer informatie
Tekst van het Publicatieblad van de EU over de digitaledienstenverordening
Zeer grote onlineplatforms en zoekmachines in het kader van de DSA