Verklaring van commissaris voor Energie Kadri Simson over de recordniveaus van gasopslag in Europa na de winter

Europa komt uit zijn tweede winter na de illegale invasie van Oekraïne door Rusland. Ondanks veel vrees zijn we sterker dan voorheen ontstaan, met meer energiezekerheid en -solidariteit en een schonere energiemix.

Op 31 maart, toen het winterverwarmingsseizoen eindigde, waren onze gasopslagplaatsen meer dan 58 % vol. Dit is het hoogste niveau ooit op dit moment van het jaar.

Deze hoge opslagniveaus zijn het resultaat van onze succesvolle diversificatie van de energievoorziening, de inspanningen van burgers en bedrijven om de vraag naar gas te verminderen, en onze investeringen in hernieuwbare energie — de drie pijlers van ons REPowerEU-plan.

Door het hoge niveau van gasopslag in Europa zijn de markten steeds stabieler, liggen de prijzen terug rond het niveau van vóór de oorlog en kan Europa met vertrouwen beginnen met bijvullen voor het verwarmingsseizoen van de volgende winter.

Hoewel we trots zijn op de manier waarop de EU de energiecrisis tot dusver heeft aangepakt, is er geen ruimte voor zelfgenoegzaamheid. We moeten onze burgers en industrie en onze Oekraïense vrienden blijven steunen. Het waarborgen van de energiezekerheid en het concurrentievermogen van Europa, het verlagen van de prijzen en het bevorderen van de transitie naar schone energie blijven een hoge prioriteit.

Achtergrond

Als reactie op de Russische invasie van Oekraïne heeft de Europese Commissie in maart 2022 het REPowerEU-plan voorgesteld om een einde te maken aan de afhankelijkheid van Europa van Russische fossiele brandstoffen. De EU-leiders waren het unaniem eens over de noodzaak van een gedetailleerd plan, dat vervolgens in mei 2022 door de Commissie werd gepresenteerd. In de loop van 2022 volgden verschillende wetgevende noodmaatregelen op energiegebied, die samen met onze lidstaten, burgers en het bedrijfsleven en betrouwbare internationale partners zijn uitgevoerd.

Het aandeel van de Europese invoer van Russisch gas daalde van 45 % in 2021 tot 24 % in 2022, en verder tot 15 % in 2023. Deze neerwaartse trend moet worden voortgezet.

Europeanen hebben hun gasvraag met bijna 20 % verminderd, waardoor we de afgelopen 107 maanden meer dan 18 miljard kubieke meter gas hebben kunnen besparen.

Het toegenomen aandeel hernieuwbare energie in de energiemix heeft ons in staat gesteld het equivalent van 24 miljard m³ Russisch gas in 2022 en 2023 te vervangen. En de emissies van de energiesector daalden in 2023 met een indrukwekkende 24 %, terwijl ook onze economie bleef groeien.

Meer informatie over REPowerEU ishier te vinden .

Een van de door de Commissie voorgestelde maatregelen was een doelstelling voor de lidstaten om uiterlijk op 1 november van elk jaar gasopslagcapaciteit tot 90 % te vullen. Met gasopslagplaatsen in de EU van meer dan 58 %^vol op 1 april gaan we nu in het injectieseizoen met het hoogste opslagniveau ooit (zie figuur hieronder). DeEuropese exploitanten hebben ook 2 miljard kubieke meter gas opgeslagen in Oekraïense opslag, om Europa extra zekerheid te bieden en onze partners te ondersteunen. Door dit hoge niveau van gasopslag ligt de EU goed op schema om het streefcijfer van 90 % op 1 november 2024^te halen en de winter van 2024/2025 goed voor te bereiden. Dit zal ook de druk op de gasprijzen tijdens het vulseizoen verlichten. 

Figuur: EU-gasopslaginventaris

Bron: Commissie (DG ENER en JRC) op basis van GIE AGSI-gegevens

De gasleveringen van de EU zijn sinds de illegale invasie van Oekraïne door Rusland snel aangepast, zoals blijkt uit de gegevens voor de invoer in de periode 2021-2023:

Het aandeel hernieuwbare energie is tijdens de crisis blijven toenemen, in overeenstemming met de REPowerEU-doelstellingen. In 2022 en 2023 werd het equivalent van 24 miljard m³ Russisch gas vervangen door Europese hernieuwbare elektriciteit. Dankzij deze toename van het aandeel van hernieuwbare energie en het herstel van kernenergie en waterkrachtcentrales zijn de CO2-emissies van de EU in verband met de energiesectorin 2023 met 24 % gedaald ten opzichte van 2022.

Aan de vraagzijde heeft de EU, in overeenstemming met de gecoördineerde reductie van de gasvraag waarover de Raad in augustus 2022 overeenstemming heeft bereikt, de vraag tussen augustus 2022 en januari 2024 met 18 % verminderd ten opzichte van het gemiddelde tussen april 2017 en maart 2022. Dit komt overeen met een besparing van meer dan 65 miljard kubieke meter gas in 2023 (en in totaal 107 miljard m³ over de periode van 18 maanden). Op 25 maart 2024 heeft de Raad formeel een aanbeveling aan de lidstaten aangenomen om hun gasverbruik tot en met 31 maart 2025 met ten minste 15 % te blijven verminderen. Dit moet gebeuren op een manier die de EU-industrie beschermt, zodat deze kan profiteren van lagere gas- en elektriciteitsprijzen om het Europese concurrentievermogen te versterken.

Na een piek van meer dan EUR 300/MWh op het hoogtepunt van de Russische energievoorziening als wapen in augustus 2022, zijn de gasprijzen gedaald tot het niveau van vóór de oorlog en liggen zij sinds januari 2024 constant onder EUR 30/MWh.