Verklaring van commissaris Kyriakides ter gelegenheid van de Europese week van de geestelijke gezondheid

„Geestelijke gezondheid en lichamelijke gezondheid zijn even belangrijke componenten van de algemene gezondheid. Dit is een kernbeginsel dat ten grondslag ligt aan onze alomvattende aanpak van geestelijke gezondheid, die in juni 2023 van start is gegaan. De Europese Week van de geestelijke gezondheid is een goede gelegenheid om na te denken over waar we met deze aanpak staan en wat we hebben gedaan.

De COVID-19-pandemie, de Russische aanvalsoorlog in Oekraïne, klimaatverandering, stijgende energiekosten en economische problemen hebben langetermijngevolgen gehad voor de geestelijke gezondheid van mensen. Dit is met name een punt van zorg voor kwetsbare groepen zoals kinderen, jongeren, ouderen en mensen met reeds bestaande uitdagingen op het gebied van geestelijke gezondheid. In 2022 werden meer dan 1 op de 2 mensen in de hele EU geacht het risico op depressie te lopen. Geestelijk leed brengt ook hoge financiële kosten met zich mee en vertegenwoordigt niet minder dan 4 % van het bbp.

Onze alomvattende aanpak van geestelijke gezondheid heeft tot doel het stigma rond geestelijke gezondheid te doorbreken en een positief verschil te maken voor elke burger. Om een goede geestelijke gezondheid te waarborgen, bevorderen we vroegtijdige interventies en tijdige ondersteuning wanneer dat nodig is, en bevorderen we ook meer begrip en acceptatie. We werken samen met de nationale autoriteiten aan de ontwikkeling van EU-richtsnoeren inzake stigmatisering en discriminatie, die later dit jaar zullen worden gepresenteerd. We hebben ook een register van beste en veelbelovende praktijken gepubliceerd op hetEU-portaal voor beste praktijken om elkaar te inspireren en aan te moedigen van elkaar te leren.

Maar om ervoor te zorgen dat mensen de steun krijgen die zij nodig hebben, zijn ook belangrijke investeringen op EU- en nationaal niveau nodig. Als aanvulling op andere acties wil ik vandaag aankondigen dat we samen met WHO/Europa 11 miljoen euro uit het EU4Health-programma hebben toegezegd voor een nieuwe actie om lacunes in kaart te brengen en capaciteit op te bouwen. Om investeringen aan te sturen, zal de WHO binnenkort een verslag publiceren over nationale behoeften, uitdagingen en belemmeringen, dat als input zal dienen voor nationale beleidsdialogen en capaciteitsopbouw voor de EU-landen.

We zijn ons ook bewust van de aanzienlijke druk op gezondheidswerkers. Om dit aan te pakken, hebben we een nieuw EU-PROMENS-project van 9 miljoen euro gelanceerd, met inbegrip van een multidisciplinair opleidingsprogramma voor gezondheidswerkers en andere professionals zoals leerkrachten, maatschappelijk werkers en personen die werkzaam zijn in gevangenissen en jeugddetentiecentra. Ongeveer 120 professionals uit 30 landen, waaronder Oekraïne, zullen worden opgeleid om een werkelijk alomvattende aanpak van geestelijke gezondheid te ondersteunen. We stellen ook nog eens 10 miljoen euro ter beschikking om de geestelijke gezondheid van kwetsbare groepen, zoals kinderen en vluchtelingen, te ondersteunen.

Een nieuw alomvattend traceringskader maakt een betere monitoring mogelijk van de voortgang en uitvoering van initiatieven in het kader van de mededeling en de uitvoering ervan door de lidstaten.

In overeenstemming met het thema van de Europese Week van de geestelijke gezondheid van dit jaar wil ik de nadruk leggen op de meerwaarde van het doorbreken van silo's en het bevorderen van echte samenwerking. Alle betrokkenen moeten samenwerken om te werken aan een betere geestelijke gezondheid voor iedereen. Samenwerking is het essentiële kenmerk van onze sterke Europese gezondheidsunie, die nodig is voor zowel de geestelijke als de lichamelijke gezondheid.

Laten wij daarom tijdens deze Europese week van de geestelijke gezondheid de belangrijke stappen erkennen die we al samen hebben genomen en onze inspanningen richten op het belangrijke werk dat nog op ons wachten.”

Voor meer informatie

Factsheet