Meer documenten
Commissie start werkzaamheden aan nieuw proefmechanisme om de waterstofmarkt te stimuleren
Vandaag onderneemt de Commissie verdere stappen om de ontwikkeling van de Europese waterstofmarkt te ondersteunen door werk te maken van een proefmechanisme. Het nieuwe mechanisme is ingevoerd in het kader van het onlangs goedgekeurde pakket koolstofvrije gassen en waterstof, en heeft tot doel investeringen te versnellen door een duidelijker beeld te geven van de marktsituatie van zowel afnemers als leveranciers en hun contacten te vergemakkelijken. Het is vijf jaar van kracht en maakt deel uit van de Europese waterstofbank.
Het proefmechanisme voor waterstof zal informatie over vraag en aanbod voor hernieuwbare, koolstofarme waterstof en derivaten verzamelen, verwerken en toegankelijk maken, zodat Europese afnemers zich kunnen aansluiten bij zowel Europese als buitenlandse leveranciers. Zij zal marktgegevens over de ontwikkeling van waterstofstromen en -prijzen verzamelen en verwerken. Vandaag is een aanbestedingsprocedure gestart om een dienstverlener te vinden voor de ontwikkeling van een IT-platform voor de exploitatie van het proefmechanisme. De Commissie is voornemens tegen het einde van dit jaar een contract te ondertekenen, zodat zij medio 2025 met haar werkzaamheden kan beginnen.
In Europa zijn de eerste grootschalige elektrolyse-installaties reeds in aanbouw en zijn de eerste afnameovereenkomsten ondertekend. Het vergroten van de zichtbaarheid van de vraag tussen leveranciers en consumenten zal helpen de definitieve investeringsbeslissingen in Europa te versnellen en ertoe bijdragen dat afnameovereenkomsten worden gesloten. Waterstof zal een belangrijke rol spelen bij de verwezenlijking van onze Green Deal-doelstellingen, de uitfasering van Russische fossiele brandstoffen en het ondersteunen van de decarbonisatie en het concurrentievermogen van de Europese industrie.
Het proefwaterstofmechanisme maakt deel uit van de lopende werkzaamheden van de Commissie voor de oprichting van een Europees multiproductieplatform voor de gezamenlijke aankoop van strategische grondstoffen, dat in de toekomst betrekking kan hebben op grondstoffen zoals strategische grondstoffen.
Achtergrond
De EU heeft een alomvattend en geïntegreerd regelgevingskader opgezet om de ontwikkeling van een volledig functionerende waterstofmarkt tegen 2030 te ondersteunen. Het pakket koolstofvrije gassen en waterstof bevat duidelijke marktregels, die rechtszekerheid en zichtbaarheid op lange termijn bieden aan investeerders in de hele waterstofwaardeketen. Aan de vraagzijde zijn met de herziene richtlijn hernieuwbare energie streefcijfers voor hernieuwbare waterstof in de industrie en de vervoerssector ingevoerd. De EU heeft ook regels vastgesteld om te bepalen wat hernieuwbare waterstof is en hoe deze kan meetellen voor deze streefcijfers, en de Commissie is van plan tegen het einde van het jaar een wettelijke definitie van koolstofarme waterstof voor te stellen. Daarnaast worden projecten voor de waterstoftoeleveringsketen nu beschouwd als van strategisch belang en komen zij dus in aanmerking voor snellere vergunningverlening en andere ondersteunende maatregelen, in het kader van de verordening voor een nettonulindustrie.
Naast het faciliterende regelgevingskader ondersteunt de Commissie de ontwikkeling van waterstofinfrastructuur en daarmee samenhangende investeringen. De eerste Unielijst van projecten van gemeenschappelijk en wederzijds belang in het kader van de herziene TEN-E-verordening bevat verschillende waterstofcorridors die consumenten naar verwachting in contact zullen brengen met producenten uit de hele EU en daarbuiten. Meer in het bijzonder geeft de lijst de PGB-status aan een reeks nieuwe en herbestemde pijpleidingen, 16 grote elektrolyse-installaties van meer dan 50 MW en waterstofopslagfaciliteiten en -terminals.
De Commissie heeft ook de Europese waterstofbank opgericht om investeringen in waterstofprojecten te stimuleren en de totstandbrenging van een volledige waterstofwaardeketen in Europa te vergemakkelijken. De eerste binnenlandse veiling was een succes en ontving 132 voorstellen, waarvan er zeven zijn geselecteerd om bijna 720 miljoen EUR aan financiële steun uit het Innovatiefonds te ontvangen. De Commissie is van plan tegen het einde van dit jaar een tweede binnenlandse veiling te lanceren en werkt aan de ontwikkeling van mogelijke internationale veilingen in samenwerking met de lidstaten.
De Europese waterstofindustrie investeert aanzienlijk in nieuwe projecten. Op dit moment zijn er 254 projecten voor hernieuwbare waterstof in de EU, waarvan er 170 in werking zijn en 84 in aanbouw zijn. Zij komen overeen met bijna 3 GW geïnstalleerde capaciteit. Naar verwachting zal nog eens 8 GW aan capaciteit online komen na de uitvoering van de elektrolyse-projecten die zijn geselecteerd in het kader van de eerste proefveiling voor hernieuwbare waterstof in het kader van de Europese waterstofbank. Wereldwijd heeft echter slechts 4 % van de aangekondigde projecten voor hernieuwbare en koolstofarme waterstof een definitief investeringsbesluit genomen, en slechts 12 % van de potentiële levering van schone waterstof die tegen 2030 wordt geproduceerd, heeft een afnemer aangewezen.
In totaal is in Europa ongeveer 18 miljard euro geïnvesteerd uit de herstel- en veerkrachtfaciliteit, de regelingen van de lidstaten en verschillende regionale en innovatieprogramma's om de eerste waterstofproductieprojecten te stimuleren, brandstofomschakeling te ondersteunen en infrastructuur te ontwikkelen. Daarnaast heeft de Commissie staatssteun goedgekeurd voor vier belangrijke projecten van gemeenschappelijk Europees belang („IPCEI's”) in de waterstofwaardeketen, ten bedrage van 18.9 miljard EUR. Deze zullen naar verwachting ongeveer 27 miljard EUR aan particuliere investeringen vrijmaken. De ondersteunde projecten zullen betrekking hebben op de volledige waardeketen voor schone waterstof — van de productie van hernieuwbare en koolstofarme waterstof tot waterstofopslag, -transmissie en -distributie, en de toepassing van waterstof, met name in industriële sectoren.
De Commissie ondersteunt ook de opkomst en uitvoering van waardeketens waarin waterstofprojecten worden geïntegreerd via haar innovatiemissie voor waterstofvalleien, waarbij wereldwijd al ongeveer 100 valleien deel uitmaken van het platform voor waterstofvalleien, waarvan meer dan 50 in Europa. Het aantal is verdubbeld sinds de vaststelling van het REPowerEU-plan in mei 2022.
Voor meer informatie
Proefmechanisme ter ondersteuning van de marktontwikkeling van waterstof