Commissie stuurt voorlopige bevindingen naar X wegens inbreuk op wet inzake digitale diensten

Vandaag heeft de Commissie X in kennis gesteld van haar voorlopige standpunt dat het in strijd is met de wet inzake digitale diensten (DSA) op gebieden die verband houden met donkere patronen, transparantie van reclame en toegang tot gegevens voor onderzoekers.

Transparantie en verantwoordingsplicht met betrekking tot inhoudsmoderatie en reclame vormen de kern van de wet inzake digitale diensten. Op basis van een diepgaand onderzoek, dat onder meer de analyse van interne bedrijfsdocumenten, interviews met deskundigen en samenwerking met nationale coördinatoren voor digitale diensten omvatte, heeft de Commissie op drie punten voorlopige bevindingen van niet-naleving uitgebracht:

• Ten eerste ontwerpt en exploiteert X zijn interface voor de „gecontroleerde accounts” met het „blauwe keurmerk” op een manier die niet overeenstemt met de praktijk in de sector en de gebruikers misleidt. Aangezien iedereen zich kan abonneren op een dergelijke „geverifieerde” status, heeft dit negatieve gevolgen voor het vermogen van gebruikers om vrij en met kennis van zaken beslissingen te nemen over de authenticiteit van de accounts en de inhoud waarmee zij interageren. Er zijn aanwijzingen dat gemotiveerde kwaadwillige actoren misbruik maken van het „geverifieerde account” om gebruikers te misleiden.
• Ten tweede voldoet X niet aan de vereiste transparantie inzake reclame, aangezien het niet voorziet in een doorzoekbaar en betrouwbaar advertentieregister, maar in plaats daarvan ontwerpkenmerken en toegangsbelemmeringen invoert die het register ongeschikt maken voor zijn transparantiedoel ten aanzien van gebruikers. Het ontwerp maakt met name het vereiste toezicht op en onderzoek naar nieuwe risico's als gevolg van de verspreiding van onlinereclame niet mogelijk.
• Ten derde biedt X onderzoekers geen toegang tot zijn openbare gegevens overeenkomstig de voorwaarden van de digitaledienstenverordening. X verbiedt met name in aanmerking komende onderzoekers om onafhankelijk toegang te krijgen tot zijn openbare gegevens, bijvoorbeeld door scraping, zoals vermeld in zijn gebruiksvoorwaarden. Bovendien lijkt het proces van X om in aanmerking komende onderzoekers toegang te verlenen tot zijn applicatieprogramma-interface (API) onderzoekers ervan te weerhouden hun onderzoeksprojecten uit te voeren of hen geen andere keuze te laten dan onevenredig hoge vergoedingen te betalen.

Door voorlopige bevindingen toe te zenden, brengt de Commissie X op de hoogte van haar voorlopige standpunt dat zij in strijd is met de wet inzake digitale diensten. Dit laat de uitkomst van het onderzoek onverlet, aangezien X nu de mogelijkheid heeft haar recht van verweer uit te oefenen door de documenten in het onderzoeksdossier van de Commissie te onderzoeken en schriftelijk te antwoorden op de voorlopige bevindingen van de Commissie. Tegelijkertijd zal de Europese Raad voor digitale diensten worden geraadpleegd.

Indien de voorlopige standpunten van de Commissie uiteindelijk worden bevestigd, zou de Commissie een niet-nalevingsbesluit vaststellen waarin wordt vastgesteld dat X de artikelen 25, 39 en 40 (12) van de digitaledienstenverordening schendt. Een dergelijk besluit kan boetes tot 6 % van de totale wereldwijde jaaromzet van de aanbieder met zich meebrengen en de aanbieder gelasten maatregelen te nemen om de inbreuk aan te pakken. Een niet-nalevingsbesluit kan ook leiden tot een langere toezichtperiode om ervoor te zorgen dat de maatregelen die de aanbieder voornemens is te nemen om de inbreuk te verhelpen, worden nageleefd. De Commissie kan ook dwangsommen opleggen om een platform tot naleving te dwingen.

Achtergrond

X, voorheen Twitter genoemd, is op 25 april 2023 aangewezen als zeer groot onlineplatform (VLOP) in het kader van de wet inzake digitale diensten van de EU, na de verklaring dat het meer dan 45 miljoen maandelijks actieve gebruikers in de EU bereikt.

Op 18 december 2023 heeft de Commissie een formele procedure ingeleid om te beoordelen of X mogelijk inbreuk heeft gemaakt op de wet inzake digitale diensten op gebieden die verband houden met de verspreiding van illegale inhoud en de doeltreffendheid van de maatregelen ter bestrijding van informatiemanipulatie, waarvoor het onderzoek wordt voortgezet, alsook donkere patronen, transparantie van reclame en toegang tot gegevens voor onderzoekers, waarop de voorlopige bevindingen van vandaag betrekking hebben.

De Commissie heeft ook een klokkenluidersinstrument ingevoerd dat werknemers en andere mensen met kennis in staat stelt anoniem contact op te nemen met de Commissie om bij te dragen aan het toezicht van de Commissie op de naleving door aangewezen VLOP's/VLOSE's.

De Commissie heeft ook een formele procedure ingeleid tegen TikTok in februari en april 2024, AliExpress in maart 2024 en Meta in april en mei 2024.