Commissie hecht goedkeuring aan Nederlandse maatregel van 2 miljard euro ter ondersteuning van de productie van medische radio-isotopen voor diagnose en de behandeling van kanker

De Europese Commissie heeft op grond van de EU-staatssteunregels haar goedkeuring gehecht aan een Nederlandse maatregel van 2 miljard euro ter ondersteuning van het Pallas-project voor de productie van medische radio-isotopen voor de diagnose en de behandeling van kanker. De maatregel draagt bij tot het waarborgen van de voorzieningszekerheid van essentiële en levensreddende geneesmiddelen, conform de farmaceutische strategie voor Europa.

De Nederlandse maatregel

Nederland heeft de Commissie in kennis gesteld van zijn plan om het Pallas-project, dat bestaat uit de bouw van een reactor en een nucleair gezondheidscentrum in Petten te ondersteunen. Het besluit van vandaag vloeit voort uit een besluit van de Commissie uit 2013 tot goedkeuring van steun voor de voorbereidende fase van het Pallas-project.

De nieuwe reactor vervangt de bestaande hogefluxreactor, een van de wereldleiders op het gebied van de productie van medische isotopen, die sinds 1961 in gebruik is. Het is de bedoeling dat de nieuwe reactor begin jaren 2030 operationeel wordt. Het nucleair gezondheidscentrum verwerkt de door de reactor geproduceerde medische isotopen tot radiochemicaliën, die vervolgens worden verwerkt tot radiofarmaceutica die aan patiënten kunnen worden toegediend voor de diagnose en de behandeling van verschillende ziekten, waaronder kanker.

De reactor en het nucleair gezondheidscentrum zullen ook worden gebruikt voor onderzoeks-, ontwikkelings- en innovatieactiviteiten op het gebied van nucleaire geneeskunde en kernenergietechnologie. Ze worden evenwel niet gebruikt om energie te produceren.

In het kader van de maatregel krijgt de steun de vorm van leningen en aandelenvermogen voor een totaalbedrag van ongeveer 2 miljard euro ten bate van een nieuw opgerichte onderneming (“NewCo”) die de reactor en het nucleair gezondheidscentrum gaat bouwen en exploiteren. Newco komt voort uit de fusie van de Pallas Foundation die in 2013 door Nederland is opgericht om de voorbereidende fase van het project te beheren, en de Nuclear Research and Consultancy Group die de bestaande hogefluxreactor exploiteert.

Beoordeling door de Commissie

De Commissie heeft de maatregel getoetst aan de staatssteunregels van de EU, en met name artikel 107, lid 3, punt c), van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, dat de lidstaten in staat stelt de ontwikkeling van bepaalde vormen van economische bedrijvigheid onder bepaalde voorwaarden te ondersteunen, en is tot het oordeel gekomen dat:

• de maatregel noodzakelijk en passend is, aangezien het Pallas-project zonder de overheidssteun niet tot stand zou komen;
• de steun evenredig is, aangezien die beperkt blijft tot het noodzakelijke minimum op basis van een aantoonbare financieringskloof (d.w.z. het steunbedrag dat nodig is om de investering op gang te brengen die anders niet zou plaatsvinden);
• Nederland voldoende heeft gewaarborgd dat de steun een beperkte impact op de mededinging en het handelsverkeer heeft. De Nederlandse autoriteiten hebben zich er met name toe verbonden om te waarborgen dat NewCo bij de exploitatie van Pallas de prijs van haar producten zal bepalen op een niveau dat alle kosten in verband met de productie en commercialisering dekt, en aldus het beginsel van volledige kostendekking (“FCR”) op ondernemingsniveau weerspiegelt. Het FCR-beginsel is ontwikkeld door de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling om de toeleveringsketen van nucleaire geneeskunde concurrerender en economisch duurzamer te maken. De uitvoering door NewCo van FCR-conforme prijzen wordt door een onafhankelijke trustee gemonitord.

Op basis hiervan heeft de Commissie, overeenkomstig de EU-staatssteunregels, de Nederlandse maatregel goedgekeurd.

Meer informatie

De niet-vertrouwelijke versie van het besluit komt, zodra eventuele vertrouwelijkheidskwesties zijn opgelost, onder zaaknummer SA.103925 beschikbaar in het staatssteunregister op de website van DG Concurrentie van de Commissie. Een overzicht van de recentste staatssteunbesluiten die op internet en in het EU-Publicatieblad zijn gepubliceerd, is te vinden in de elektronische nieuwsbrief Competition Weekly e-News.