Commissie publiceert nationale kankerprofielen in aanloop naar Wereldkankerdag

Vandaag, in de aanloop naar Wereldkankerdag, heeft de Commissie de meest recente landenkankerprofielen voor alle lidstaten, Noorwegen en IJsland gepubliceerd. Uit de verslagen over 2025 blijkt dat het overlevingspercentage van kanker in de hele EU toeneemt. Tegelijkertijd blijft kanker een zorg voor de volksgezondheid en bestaan er nog steeds ongelijkheden op het gebied van kanker tussen de lidstaten.

De profielen laten ook zien hoe kanker ons allemaal kan raken, waarbij het aantal mensen onder actieve behandeling of met een geschiedenis van kanker toeneemt als gevolg van de vergrijzing en verhoogde overlevingskansen. Als erkenning hiervoor hebben de meeste landen nationale kankerplannen ontwikkeld die nauw aansluiten bij de belangrijkste elementen van het Europees kankerbestrijdingsplan.

De profielen belichten andere belangrijke feiten, waaronder:

  • De overlevingskansen van kanker zijn verbeterd, waarbij de sterfte aan kanker met 12% is gedaald[1]. Tegelijkertijd is de prevalentie van kanker met 24 % gestegen[2], hetgeen vraagt om verdere inspanningen om programma's voor revalidatie en levenskwaliteit te ontwikkelen.
  • Ongeveer de helft van de gevallen van kanker wordt veroorzaakt door vier belangrijke soorten kanker: colorectaal, long, prostaat en borst. Borstkanker is verantwoordelijk voor bijna een op de drie nieuwe gevallen van kanker bij vrouwen in de EU, terwijl prostaatkanker goed is voor bijna een op de vier nieuwe gevallen bij mannen.
  • Er zijn nog steeds grote ongelijkheden in kankersterfte. De verschillen tussen landen lopen sterk uiteen, waarbij de percentages het hoogst blijven in lage-inkomenslanden, onder personen met een lager opleidingsniveau en onder mannen. Dit onderstreept het belang van het blijven aanpakken van ongelijkheden op het gebied van toegang en zorgnormen.
  • Er zijn verbeteringen aangebracht in een aantal risicofactoren voor kanker in de EU, waaronder een daling van het aantal rokers en een algemene daling van het alcoholgebruik. Overgewicht en obesitas blijven echter een steeds grotere uitdaging, aangezien meer dan de helft van de volwassenen in de EU overgewicht heeft.
  • Er zijn zorgwekkende trends als het gaat om vroegtijdige opsporing via screening. In één op de twee EU-landen is het aantal gevallen van screening op borstkanker afgenomen en in twee van de drie EU-landen is het aantal gevallen van screening op baarmoederhalskanker afgenomen.

De tweejaarlijkse landenprofielen worden samen met de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) opgesteld in het kader van het Europees register voor ongelijkheden bij kanker. De nieuwe editie van vandaag gaat vergezeld van een syntheseverslag waarin de situatie op EU-niveau wordt samengevat en vergeleken.

Als een van de acties van het Europees kankerbestrijdingsplan heeft de Commissie vandaag ook de eerste officiële versie van de Europese kwaliteitsborgingsregeling voor borstkankerdiensten gepubliceerd. De regeling definieert een reeks kwaliteitseisen voor borstkankerzorg, waaronder screening, diagnose, behandeling en follow-up. Het doel van de regeling is de kwaliteit en continuïteit van de zorg in heel Europa te waarborgen, als onderdeel van het initiatief van de Europese Commissie inzake borstkanker (ECIBC).

Op Wereldkankerdag zal commissaris Várhelyi ook zijn eerste beleidsdialoog voor jongeren organiseren, met 30 jonge overlevenden van kanker en jonge kankerprofessionals. De dialoog zal de deelnemers de gelegenheid bieden hun mening te geven over het gezondheidsbeleid en de gezondheidsprogramma's van de EU op het gebied van oncologie en te bespreken hoe het gezondheidsbeleid kankerpatiënten en overlevenden beter van dienst kan zijn.

In de komende dagen zal de Commissie ook een evaluatie van het Europees kankerbestrijdingsplan presenteren, waaruit de aanzienlijke vooruitgang zal blijken die sinds de lancering ervan in februari 2021 op het gebied van het kankerbeleid is geboekt. Uit de beoordeling zal blijken dat het kankerplan, het meest ambitieuze, alomvattende en goed gefinancierde plan ooit om kanker op EU-niveau aan te pakken, vruchten afwerpt en dat de belangrijkste doelstellingen ervan geldig blijven. Blijvende uitvoering blijft van cruciaal belang om impact te blijven hebben voor patiënten en gezinnen in de hele EU.

Achtergrond

Het Europees kankerbestrijdingsplan is een belangrijke pijler van de Europese gezondheidsunie die voorzitter Von der Leyen in 2020 heeft aangekondigd. Het kankerplan is de hernieuwde inzet van de Commissie om kankerpreventie, vroegtijdige opsporing, diagnose, behandeling en levenskwaliteit van kankerpatiënten en overlevenden in de EU te verbeteren. Het plan is in februari 2021 van start gegaan met tien vlaggenschipinitiatieven en meer dan 30 verdere acties in vier pijlers.

Voor de tweede release op 3 februari 2025 zijn in totaal 29 landenprofielen voor kanker (EU27, IJsland en Noorwegen) opgesteld met de hulp van de OESO. De profielen dienen als instrument om ongelijkheden op het gebied van kankerpreventie en -zorg in kaart te brengen. Zij werpen licht op de belangrijkste verwezenlijkingen, uitdagingen en ongelijkheden binnen elk land en vergelijken de bevindingen voor de afzonderlijke landen met de situatie in de EU als geheel. Dit kan helpen de in de loop van de tijd geboekte vooruitgang te volgen en beleidsmakers te ondersteunen door investeringen en interventies op regionaal, nationaal en EU-niveau te sturen in het kader van het Europees kankerbestrijdingsplan.

Voor meer informatie

Factsheet - EU-kankerplan: Het verschil maken

Factsheet – Nieuwe bevindingen over ongelijkheden op het gebied van kanker en nationale acties op het gebied van kanker

Landen kankerprofielen

Europees register voor ongelijkheden bij kanker

Europees kankerbestrijdingsplan



[1] Van 2011 tot en met 2021

[2] Van 2010 tot 2020