Uit verslagen van de Commissie blijkt dat in heel Europa sneller vooruitgang moet worden geboekt om wateren te beschermen en overstromingsrisico's beter te beheersen
Vandaag publiceert de Europese Commissie haar meest recente verslagen over de toestand van het water in de Europese Unie.
Met betrekking tot de uitvoering van de kaderrichtlijn water, de overstromingsrichtlijn en de kaderrichtlijn mariene strategie wordt in de verslagen gewezen op de vooruitgang die de afgelopen zes jaar is geboekt om de toestand van de waterlichamen in de EU te verbeteren. Zij wijzen ook belangrijke gebieden aan waar verdere inspanningen nodig zijn.
De verslagen bieden waardevolle inzichten in de toestand van de zoetwater- en mariene wateren van de EU en de maatregelen die zijn genomen om deze te verbeteren, alsook in maatregelen om het overstromingsrisico te verminderen. Ze bieden ook landspecifieke informatie en aanbevelingen op maat om verdere vooruitgang en duurzaam waterbeheer in heel Europa te ondersteunen.
De in de verslagen verstrekte informatie zal een cruciale rol spelen bij het vormgeven van de komende strategie voor waterveerkracht, die tot doel heeft de dringendste watergerelateerde uitdagingen in Europa aan te pakken.
Meer werk nodig om de veerkracht van het water te waarborgen
Verslag over de uitvoering van de kaderrichtlijn water
In het verslag over de tenuitvoerlegging van de kaderrichtlijn water werden verschillende positieve trends vastgesteld. De lidstaten hebben over het algemeen de kennis van en het toezicht op oppervlakte- en grondwaterlichamen verbeterd, de uitgaven verhoogd en de EU-wetgeving inzake water beter toegepast, hoewel er aanzienlijke regionale verschillen zijn. De meeste grondwaterlichamen blijven ook een goede kwantitatieve en chemische toestand bereiken.
Er zijn echter aanzienlijke inspanningen nodig om de EU-doelstellingen inzake de kwaliteit en kwantiteit van zoet water te halen. De gemiddelde gezondheid van oppervlaktewaterlichamen in de EU is van cruciaal belang: slechts 39,5 % bereikt een goede ecologische toestand en slechts 26,8 % bereikt een goede chemische toestand. Dit is voornamelijk te wijten aan wijdverspreide verontreiniging met kwik en andere giftige verontreinigende stoffen. Waterschaarste en droogte zorgen ook in het grootste deel van de EU voor toenemende bezorgdheid.
De EU heeft de lidstaten belangrijke aanbevelingen gedaan om het waterbeheer tegen 2027 te verbeteren, waaronder:
- de naleving van de EU-waterwetgeving te verbeteren door de grenswaarden voor verontreiniging, met name nutriëntenverontreiniging door de landbouw, in acht te nemen en ervoor te zorgen dat de lozing van afvalwater naar behoren wordt aangepakt om het milieu en de menselijke gezondheid te beschermen;
- Zorgen voor voldoende financiering om financieringstekorten aan te pakken en zorgen voor een doeltreffende uitvoering van waterbeheersmaatregelen;
- aanvullende maatregelen uit te voeren om hardnekkige milieuproblemen, zoals chemische verontreiniging, aan te pakken;
- Hergebruik van water bevorderen en de efficiëntie en circulariteit verhogen om overexploitatie van waterhoudende grondlagen te voorkomen, illegale onttrekkingen te bestrijden en droogte te beperken.
Verslag over de overstromingsrichtlijn
Uit de beoordeling van de uitvoering van de overstromingsrichtlijn blijkt dat het overstromingsrisicobeheer aanzienlijk is verbeterd, dat de doelstellingen en maatregelen beter op elkaar zijn afgestemd en dat rekening is gehouden met de uitdagingen die de klimaatverandering met zich meebrengt.
De meeste plannen bevatten echter geen kwantitatieve doelstellingen, waardoor het moeilijk is conclusies te trekken over de doeltreffendheid van het overstromingsrisicobeheer. Met frequentere en ernstigere overstromingen in Europa moeten de lidstaten hun plannings- en administratieve capaciteit uitbreiden en voldoende investeren in overstromingspreventie. Om dit te bereiken zijn het herstel van ecosystemen en op de natuur gebaseerde oplossingen, alsook paraatheidsmaatregelen zoals systemen voor vroegtijdige waarschuwing en bewustmaking, van cruciaal belang.
Verslag over de programma's van maatregelen in het kader van de kaderrichtlijn mariene strategie
Volgens het verslag over de kaderrichtlijn mariene strategie is enige beperkte vooruitgang geboekt bij de invoering en uitvoering van maatregelen om de doelstellingen van de richtlijn te verwezenlijken, met name wat zwerfvuil op zee betreft.
De lidstaten worden aangemoedigd meer te doen om een goede milieutoestand van alle mariene wateren van de EU te bereiken en de hulpbronnenbasis waarvan de mariene economische en sociale activiteiten afhankelijk zijn, duurzaam te beschermen.
Enkele belangrijke aanbevelingen van de EU om dit te bereiken zijn onder meer:
- verbetering van het ontwerp en de uitvoering van maatregelen om de mariene biodiversiteit te beschermen en te herstellen en de verontreiniging door nutriënten, chemische stoffen en onderwatergeluid te verminderen;
- Invoering van nieuwe en verbeterde financierings- en governancemaatregelen om te zorgen voor een doeltreffende uitvoering van ambitieuze en coherente maatregelen in het mariene milieu van de EU.
Oproep tot het indienen van bewijsmateriaal over de toekomstige Europese strategie voor waterveerkracht
Om de verslagen te vergezellen, lanceert de Europese Commissie een oproep tot het indienen van bewijsmateriaal om belanghebbenden de gelegenheid te bieden input te delen en te helpen bij het ontwerpen van de toekomstige Europese strategie voor waterveerkracht. De oproep komt tegemoet aan een duidelijke vraag naar maatregelen om de wateruitdagingen aan te pakken en de wijdverbreide achteruitgang en het structurele wanbeheer van watervoorraden en ecosystemen in de hele EU ongedaan te maken.
De oproep staat open voor vertegenwoordigers uit de hele EU, waaronder burgers en belanghebbenden die werkzaam zijn op watergerelateerde gebieden. Het raadplegingsproces zal ook een evenement voor de raadpleging van belanghebbenden omvatten dat op 6 maart 2025 zal plaatsvinden.
Achtergrond
De verslagen van vandaag vormen een aanvulling op het verslag 2024 van het Europees Milieuagentschap over de toestand van het water in Europa.
De watervoorraden in de EU staan onder aanzienlijke druk als gevolg van niet-duurzaam landgebruik, hydromorfologische veranderingen, vervuiling, klimaatverandering, toegenomen vraag naar water, verstedelijking en groeiende bevolking.
Gevraagd naar de belangrijkste bedreigingen in verband met waterproblemen in hun land, noemt de meerderheid van de Europeanen vervuiling, gevolgd door overconsumptie en waterverspilling.
Op grond van de kaderrichtlijn water van de EU moeten de lidstaten ervoor zorgen dat alle oppervlaktewateren (meren, rivieren, overgangs- en kustwateren) en grondwateren tegen 2015 een goede kwaliteitstoestand bereiken. Deze termijn kan onder bepaalde voorwaarden worden uitgesteld tot 2027.
Op grond van de overstromingsrichtlijn moeten de lidstaten overstromingsgevoelige gebieden identificeren en in kaart brengen en plannen ontwikkelen om het risico en de mogelijke schade tot een minimum te beperken door middel van overstromingsrisicobeheersplannen. Vandaag publiceert de Commissie haar beoordeling hiervan voor de periode 2021-2027.
De stroomgebiedbeheers- en overstromingsrisicobeheersplannen worden opgesteld voor perioden van zes jaar. Vandaag publiceert de Commissie haar beoordeling hiervan voor de periode 2021-2027.
Op grond van de kaderrichtlijn mariene strategie (KRMS) moeten de lidstaten maatregelen beoordelen, monitoren en nemen om de toestand van hun zeeën te beschermen en te verbeteren teneinde een goede milieutoestand te bereiken. De beoordeelde maatregelenprogramma's zijn die welke zijn ingediend voor de periode 2021-2027. De beoordeling van de Commissie is gericht op de maatregelen die de lidstaten hebben ontwikkeld voor hun respectieve mariene strategieën. Deze programma's zijn een actualisering van de eerste programma's van maatregelen die in 2016 zijn gerapporteerd.
Voor meer informatie
Uitvoeringsverslagen over de kaderrichtlijn water en de overstromingsrichtlijn - website
Uitvoeringsverslagen over de kaderrichtlijn water en de overstromingsrichtlijn
Uitvoeringsverslagen over de kaderrichtlijn water en de overstromingsrichtlijn - Landspecifieke werkdocumenten van de diensten van de Commissie: Oostenrijk, België, Kroatië, Tsjechië, Denemarken, Estland, Finland, Frankrijk, Duitsland, Hongarije, Ierland, Italië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Nederland, Polen, Roemenië, Slowakije, Slovenië, Spanje, Zweden
Nieuwsbericht over Kaderrichtlijn mariene strategie Verslag over maatregelenprogramma's
Verslag over de programma's van maatregelen in het kader van de kaderrichtlijn mariene strategie
Nieuwsbericht op oproep tot het indienen van bewijsmateriaal