Vragen en antwoorden over de e-commerce mededeling

Waarom heeft de Commissie de mededeling over elektronische handel voorgesteld?

De EU-markt wordt geconfronteerd met toenemende uitdagingen als gevolg van de invoer van elektronische handel van buiten de EU, die risico's voor onze gezondheid en veiligheid met zich meebrengen, die vanuit milieu- en klimaatoogpunt niet duurzaam zijn en die oneerlijke concurrentie creëren voor conforme bedrijven in de EU, met inbegrip van kmo's.

De afgelopen jaren is er een sterke toename van dergelijke producten die de EU binnenkomen, met ongeveer 4,6 miljard zendingen van geringe waarde die in 2024 de EU-markt binnenkomen. In hetzelfde jaar waren slechts zes lidstaten verantwoordelijk voor het toezicht op 89 % van de rechtstreeks ingevoerde goederen die online werden verkocht. Dit heeft de douaneautoriteiten zwaar onder druk gezet.

In de mededeling over een alomvattend EU-instrumentarium voor veilige en duurzame e-handel (mededeling inzake e-handel) worden korte- en middellangetermijnmaatregelen geschetst om een veiligere, duurzamere en eerlijkere markt tot stand te brengen.

De Commissie zal binnen een jaar het effect van de in deze mededeling aangekondigde acties beoordelen en nagaan of verdere acties en voorstellen nodig zijn.

Wat wordt in de mededeling inzake elektronische handel benadrukt op het gebied van douanehervormingen?

De enorme hoeveelheid e-commerce-importen zorgt voor toenemende druk op douaneautoriteiten, waarbij online gekochte goederen al goed zijn voor meer dan 97% van alle douaneaangiften.

In de mededeling wordt het voorgestelde pakket douanehervormingen belicht en worden de medewetgevers opgeroepen het voorstel om de vrijstelling van rechten van 150 EUR af te schaffen en een vereenvoudigde tariefbehandeling voor zendingen van geringe waarde in te voeren, snel goed te keuren.  Zij verzoekt de medewetgevers ook verdere maatregelen te overwegen, zoals een door detailhandelaren of platforms te betalen niet-discriminerende behandelingsvergoeding voor e-commerceartikelen die rechtstreeks aan consumenten in de EU worden ingevoerd, om de opschalingskosten van het toezicht op de naleving van de EU-regels door miljarden van dergelijke zendingen aan te pakken. 

Welke maatregelen zijn bedoeld om consumenten online te beschermen?

Consumenten zien de aanwezigheid van niet-betrouwbare online verkopers als een van de grootste online uitdagingen die de grootste persoonlijke impact op hen hebben.

De wet inzake digitale diensten bevat EU-brede regels voor onlinetussenpersonen, waaronder onlinemarktplaatsen, om ervoor te zorgen dat alleen conforme producten op hun platforms worden verkocht. Onlinemarktplaatsen die als zeer grote onlineplatforms zijn aangewezen, moeten ook risico's in verband met de distributie van gevaarlijke, nagemaakte of anderszins niet-conforme goederen via hun diensten, risico's voor de consumentenbescherming in de EU of risico's in verband met de volksgezondheid en het fysieke welzijn van personen beoordelen en beperken.

Deverordening inzake algemene productveiligheid, die op 13 december 2024 in werking is getreden, voorziet in een gemoderniseerd kader voor de veiligheid van consumentenproducten in de hele EU en bevat specifieke verplichtingen inzake productveiligheid voor onlinemarktplaatsen.

Daarnaast zal de Commissie bij de handhaving van de wet inzake digitale markten prioriteit geven aan de manier waarop digitale poortwachters van invloed zijn op de mogelijkheden voor Europese e-handel.

Onlinemarktplaatsen zijn ook onderworpen aan de algemene bepalingen van het EU-consumentenrecht die van toepassing zijn op alle handelaren en oneerlijke handelspraktijken verbieden die de keuzes van de consument beïnvloeden. Deze regels waarborgen het hoogste niveau van consumentenbescherming, bijvoorbeeld door consumenten in de EU te beschermen tegen bedrieglijke praktijken en oplichting. Na een recente beoordeling van deze regels is de Commissie van plan een wet inzake digitale rechtvaardigheid voor te stellen om de lacunes op te vullen om ervoor te zorgen dat consumenten online even beschermd zijn als offline.

De nationale consumentenautoriteiten zijn verantwoordelijk voor de handhaving van de consumentenwetgeving en de verordening betreffende samenwerking met betrekking tot consumentenbescherming stelt de Commissie in staat handhavingsmaatregelen te coördineren met het SCB-netwerk, wanneer het een groot deel van de consumenten in de EU betreft. Zo is in november een gecoördineerde actie tegen Temu gestart voor praktijken die in strijd zijn met het consumentenrecht, zoals nepkortingen, donkere patronen, gedwongen gamificatie en nepbeoordelingen.

De Commissie zal nadenken over manieren om het handhavingssysteem van de EU-consumentenwetgeving verder te versterken en te verbeteren, met name wat betreft wijdverbreide illegale praktijken en tegen handelaren van buiten de EU, teneinde een gelijk speelveld voor legitieme EU-bedrijven te waarborgen.

Hoe worden de invoercontroles aan de grenzen en de productveiligheidscontroles uitgevoerd?

De Commissie zal samen met de douaneautoriteiten van de lidstaten, markttoezichtautoriteiten en andere bevoegde autoriteiten specifieke gecoördineerde douanecontroles in het kader van een prioritair controlegebied aankondigen, met bijzondere aandacht voor de invoer van elektronische handel. Dit zal zich toespitsen op producten met aanzienlijke veiligheidsrisico's en het risico van niet-naleving, waarbij douane- en markttoezichtautoriteiten samenkomen om bewijsmateriaal over dergelijke producten te verzamelen.
Om de samenwerking verder te intensiveren, zal de Commissie vervolgens een nieuwe gecoördineerde activiteit inzake de veiligheid van producten starten met betrekking tot producten of productcategorieën die online worden verkocht, en de uitwisseling van informatie tussen markttoezichtautoriteiten en de douane over opkomende kwesties en risico's op het gebied van productveiligheid vergemakkelijken. In het kader van het Consumer Safety Network zal de Commissie voorstellen gezamenlijke producttests en mystery shopping-activiteiten uit te voeren. In het tweede kwartaal van 2025 zal het Consumer Safety Network zijn allereerste productveiligheidssweep uitvoeren om de naleving te controleren en af te dwingen van producten die het vaakst worden besteld op e-commerceplatforms. Zij zullen bijvoorbeeld controleren of de producten voorzien zijn van de vereiste informatie, zoals de contactgegevens van de persoon die verantwoordelijk is voor het product in de EU.

Welke digitale instrumenten kunnen helpen bij het aanpakken van de uitdagingen die de invoer met zich meebrengt?

Digitale instrumenten kunnen het toezicht op het e-commercelandschap vergemakkelijken. De Commissie zal meer gecoördineerde acties en gedeelde digitale instrumenten opzetten om de samenwerking in alle stadia van de toeleveringsketen te bevorderen.

Zij zal ook follow-up geven aan de uitvoering van het digitale productpaspoort en het paspoort uitbreiden met extra informatielagen om nalevingscontroles te vergemakkelijken.

Voorts zal zij in de eerste helft van 2025 een plan voorstellen voor de toepassing van de verordening inzake ecologisch ontwerp voor duurzame producten, bestaande databanken stroomlijnen tot een interoperabel systeem en autoriteiten gratis toegang bieden tot haar nieuwe instrument voor artificiële intelligentie, de webcrawler eSurveillance, die begin 2025 zal worden uitgerold.

Hoe denkt de Commissie de milieueffecten aan te pakken?

De toename van de invoer via e-handel die rechtstreeks naar consumenten wordt verzonden, heeft zeer ernstige nadelige gevolgen voor het klimaat en het milieu als gevolg van het vervoer van goederen, verontreiniging door het gebruik van bepaalde materialen of energie uit fossiele brandstoffen bij de productie van goederen, en het feit dat dergelijke goederen vaak producten met een korte levensduur zijn die vaak niet kunnen worden gerepareerd of gerecycled. Bovendien brengen niet-conforme producten ernstige uitdagingen met zich mee voor de recyclingindustrie in de EU, die te maken krijgt met producten van lage kwaliteit, giftig of moeilijk te recyclen.

In de mededeling over elektronische handel worden de medewetgevers opgeroepen de goedkeuring van het voorstel voor een verordening betreffende de boekhouding van broeikasgasemissies van vervoersdiensten en de herziening van de kaderrichtlijn afvalstoffen te bespoedigen.

Welke andere maatregelen voorziet de Commissie om de toenemende risico's van schadelijke producten in de EU aan te pakken?

  • Verstrekken van informatie aan consumenten en handelaren:

De Commissie zal in de hele netwerken van Europese consumentencentra bewustmakingscampagnes ondersteunen om consumenten te informeren over hun rechten, potentiële risico's en verhaalmechanismen bij onlineaankopen. Voorts zal de Commissie gerichte acties voor bewustmaking van marktdeelnemers die in de EU ingevoerde goederen aanbieden, voortzetten.

  • Internationale samenwerking en handel:

De EU zal haar nauwe samenwerking met internationale partners en haar betrokkenheid bij de besprekingen in de Werelddouaneorganisatie voortzetten. Zij zal de bilaterale samenwerking met landen die een aanzienlijke hoeveelheid ingevoerde goederen produceren, voortzetten door bewustmakings- en opleidingsactiviteiten over de EU-voorschriften inzake productveiligheid te organiseren. Voorts zal de Commissie bewijsmateriaal in verband met dumping- of subsidiëringsregelingen in de EU blijven beoordelen.

Hoe kunnen consumenten profiteren van de EU-regels inzake elektronische handel met betrekking tot de invoer van goederen?

Consumenten in Europa kopen meestal kleding, schoenen, accessoires, cosmetica en schoonheidsproducten online. Als deze producten niet voldoen aan de EU- of toepasselijke nationale wetgeving, kunnen er ernstige gevolgen voor de gezondheid zijn als gevolg van schadelijke stoffen in speelgoed, chemische niveaus in kleding, vervalste geneesmiddelen en meer.

De Europese regels met betrekking tot de invoer van elektronische handel bieden een aantal beschermingen die ons helpen ervoor te zorgen dat producten die consumenten bereiken, met inbegrip van kinderen, veilig en duurzaam zijn. Bovendien zijn er initiatieven die consumenten in staat stellen hun rechten online te kennen, zodat zij eventuele problemen rechtstreeks kunnen aanpakken.

Ten eerste wordt in de mededeling inzake elektronische handel benadrukt dat, zodra de hervorming van de douane-unie ten uitvoer is gelegd, onlinemarktplaatsen en verkopers die in het “éénloketsysteem voor invoer” zijn geregistreerd, de “gelijkgestelde importeur” van goederen moeten zijn, wat betekent dat zij de desbetreffende rechten en btw zullen innen en de gegevens aan de douaneautoriteiten zullen verstrekken, en niet de consument die verantwoordelijk is voor de correcte betaling van de rechten.

Meer nog, de wet inzake digitale diensten heeft tot doel online winkelen veiliger te maken voor consumenten, met maatregelen om de verkoop van illegale producten op onlinemarktplaatsen te beteugelen en beter inzicht te verschaffen in de mogelijke risico's ervan. Daarnaast voorziet de verordening inzake algemene productveiligheid, die op 13 december 2024 in werking is getreden, in een gemoderniseerd kader voor de veiligheid van consumentenproducten in de hele EU en in specifieke productveiligheidsverplichtingen voor onlinemarktplaatsen.

Hoe kunnen bedrijven profiteren van de EU-regels inzake elektronische handel met betrekking tot de invoer van goederen?

Zoals verwoord in de politieke beleidslijnen van de voorzitter zijn snelheid, samenhang en vereenvoudiging belangrijke toezeggingen van de Commissie, niet in de laatste plaats in een poging om een gelijk speelveld voor kleinere bedrijven en grote digitale spelers en een evenredige regeldruk te creëren.

Het concurrentievermogen van bedrijven, met inbegrip van kleine en middelgrote ondernemingen (kmo's), wordt op een aantal manieren beïnvloed door de invoer van elektronische handel van niet-EU-handelaren, niet in de laatste plaats door het feit dat ongeveer de helft van de aan de EU-grenzen in beslag genomen namaakproducten die inbreuk maken op de intellectuele-eigendomsrechten van kmo's, online werd gekocht.

Door gebruik te maken van de instrumenten waarover zij beschikt en door de EU-wetgeving naar behoren te handhaven door middel van een gecoördineerde aanpak, hoopt de Commissie een gelijk speelveld tot stand te brengen op basis van doeltreffende douane-, belasting- en veiligheidscontroles en duurzaamheidsnormen.

Daartoe roept de Commissie de medewetgevers op om het voorstel om de vrijstelling van rechten van 150 euro af te schaffen, samen met de rest van de douanehervorming, snel goed te keuren. Daarnaast stelt de Commissie voor een nieuwe vergoeding in te voeren voor e-commercepakketten die rechtstreeks aan eindverbruikers worden geleverd, om de opschalingskosten van het toezicht op de naleving van de EU-regels door miljarden van dergelijke zendingen aan te pakken. 

In de mededeling worden ook manieren geschetst om legitieme bedrijven een eerlijke kans te geven. Zo zijn Europese kmo's sterk afhankelijk geworden van digitale poortwachters. De wet inzake digitale diensten introduceert regels voor onlinemarktplaatsen om consumenten online te beschermen en de beschikbaarheid van illegale producten online te beperken. Onlinemarktplaatsen moeten hun handelaren kennen en ze moeten gebruikers in staat stellen om illegale goederen en inhoud die ze tegenkomen snel te markeren. De Commissie houdt toezicht op aangewezen marktplaatsen, waaronder AliExpess, Amazon, Shein en Temu, en heeft procedures ingeleid tegen AliExpress en Temu.

Voor meer informatie

Mededeling over een uitgebreid EU-instrumentarium voor veilige en duurzame e-handel

Persbericht

Factsheet over de mededeling

De Poort van de veiligheid: het EU-systeem voor snelle waarschuwingen voor gevaarlijke non-foodproducten