Commissie intensiveert steun voor de energiezekerheid van Oekraïne en effent de weg voor volledige marktintegratie *

In Kiev heeft de Europese Commissie Oekraïne vandaag een nieuw steunpakket aangeboden om zijn energiesysteem veilig te stellen en de volledige integratie ervan in de Europese energiemarkt mogelijk te maken.

Dit pakket zal het mogelijk maken de elektriciteitsmarkt van Oekraïne begin 2027 volledig te koppelen aan de EU, samen met Moldavië, en de gassector van de EU verder te integreren, op voorwaarde dat Oekraïne de noodzakelijke markthervormingen aanzienlijk bespoedigt. Het zal ook de voorzieningszekerheid in Oekraïne en de ruimere regio vergroten, aangezien de Commissie zal helpen bij de noodzakelijke aankoop van gas.  Cruciaal is dat dit pakket, met een enorme versnelling van de binnenlandse productie van hernieuwbare energie, de algehele veerkracht van het Oekraïense energiesysteem zal vergroten.

De civiele energie-infrastructuur van Oekraïne is de afgelopen drie jaar het doelwit geweest van meedogenloze Russische aanvallen, waarbij de helft van de energie-infrastructuur van het land werd vernietigd. Alleen een volledig onafhankelijk energiesysteem kan Oekraïne beschermen tegen de huidige aanvallen en toekomstige druk. De volledige integratie van Oekraïne in de energiemarkt van de EU zal deel uitmaken van de algemene veiligheidsgaranties die de EU kan bieden, alsook van een doeltreffende voorwaarde voor wederopbouw, aangezien energiezekerheid van cruciaal belang is om investeringen door het hele land te laten stromen.

Commissievoorzitter Ursula von der Leyen zeihierover: “Sinds drie jaar probeert Rusland Oekraïne in het duister te storten door zich onophoudelijk op de energie-infrastructuur te richten. Dit moet voorgoed stoppen. Met het pakket dat we vandaag aanbieden, zal Europa ervoor zorgen dat Oekraïne over een veerkrachtig, veilig en concurrerend energiesysteem beschikt. Meer hernieuwbare energie en volledige integratie van de energiemarkten zullen leiden tot een grotere energiezekerheid voor zowel Oekraïne als de Europese Unie.”

Een pakket energiezekerheid en -integratie voor Oekraïne

Het pakket dat vandaag in Kiev wordt aangeboden, bestaat uit:

• Het pakket zal de integratie van de elektriciteitsmarkt met de EU tegen het voorjaar van 2027, samen met Moldavië, en de verdere integratie in de gassector van de EU vergemakkelijken. Dit zal mogelijk zijn als Oekraïne de uitvoering van bestaande verbintenissen in het kader van het Oekraïneplan en de Energiegemeenschap met betrekking tot wettelijke, regelgevende en openbaredienstverplichtingen bespoedigt. Dit omvat de instelling van een ondersteuningsmechanisme voor kwetsbare huishoudens. 
• De Commissie zal helpen bij de financiering van gasaankopen, met name via de faciliteit voor Oekraïne, samen met haar uitvoerende partners.  Dit zal resulteren in voldoende gasreserves om de voorzieningszekerheid te waarborgen, wat zowel Oekraïne als de ruimere regio ten goede zal komen.
• Het pakket zal de investeringen in hernieuwbare energie versnellen, wat neerkomt op maximaal 1,5 GW aan opwekkingscapaciteit. Dit betekent een toename van ongeveer 25 % van de totale capaciteit voor de opwekking van hernieuwbare energie in Oekraïne. De steun zal worden verstrekt via de faciliteit voor Oekraïne.

Deze nieuwe maatregelen zullen voortbouwen op meer dan 2 miljard EUR aan EU-steun die de afgelopen drie jaar is verleend om het energiesysteem van Oekraïne veerkrachtiger te maken en de toegang van mensen tot energie te waarborgen. De steun werd voornamelijk verleend via het Oekraïne-fonds voor energiesteun, het Uniemechanisme voor civiele bescherming, alsmede humanitaire hulp en opbrengsten van door Rusland geïmmobiliseerde activa.

Substantiële steun verleend

De EU heeft uitvoering gegeven aan elk van de drie prioriteiten die voorzitter Von der Leyen in september heeft vastgesteld toen zij een pakket van 156 miljoen euro presenteerde om vóór de winter in de onmiddellijke behoeften van de Oekraïense bevolking te voorzien en tegelijkertijd de energiesystemen te versterken:

• Reparatie: 1,8 GW vermogen van thermische centrales gerepareerd.
• Stabiliseren: In heel Oekraïne zijn wind- en zonne-energieprojecten uitgerold om kritieke diensten en huishoudens en bedrijven energiezekerheid te bieden, onder meer via het “Ray of Hope”-project, dat de installatie van zonnepanelen voor ziekenhuizen mogelijk maakt.
• Aansluiten: De EU-uitvoer van elektriciteit voor de winter nam toe met een commerciële capaciteit van 2,1 GW en een extra noodbuffercapaciteit van 250 MW.

Vandaag hebben de Commissie en Oekraïne in Kiev ook overeenstemming bereikt over een routekaart om de samenwerking op het gebied van hernieuwbare gassen te intensiveren. Door alternatieve en schonere bevoorrading te bieden, zal dit de energiezekerheid in de EU en Oekraïne versterken en tegelijkertijd de ontwikkeling en investeringen in de hernieuwbare gassector in Oekraïne ondersteunen.

*: bijgewerkt op 24 februari 2025 - 9.50