Vragen en antwoorden over de verlenging van de verordening gasopslag en de aanbeveling aan de lidstaten

Waarom stelt de Commissie voor de gasopslagverordening uit te breiden?

De afgelopen jaren heeft de verordening gasopslag aanzienlijk bijgedragen tot het waarborgen van de energievoorzieningszekerheid voor de EU en de stabiliteit van de gasmarkt. Gasopslag draagt bij tot de voorzieningszekerheid door extra aanbod te bieden als er een sterke vraag is of als het aanbod wordt verstoord. Opslag levert 25-30% van het gas dat in de winter in de EU wordt verbruikt. Bovendien vermindert opslag tijdens het verwarmingsseizoen de noodzaak om extra gas te importeren en helpt het aanbodschokken op te vangen.

Gezien de huidige geopolitieke context en de krappe situatie op de mondiale gasmarkten stelt de Commissie een verlenging met twee jaar voor om ervoor te zorgen dat Europa goed is toegerust tegen potentiële leveringsrisico's, met name in de winter. Vanuit het oogpunt van voorzieningszekerheid bevordert het bestaan van een opslagvuldoel en vultraject de voorspelbaarheid en stuurt het belangrijke signalen naar marktdeelnemers.

Het voorstel dat vandaag is ingediend, heeft dus tot doel de huidige wetgeving tot eind 2027 te verlengen, aangezien de Commissie voornemens is het bredere EU-kader voor energiezekerheid in 2026 te herzien. In het kader van deze evaluatie zal zij beoordelen of er meer permanente opslaggerelateerde maatregelen nodig zijn.

Hoe zorgt u ervoor dat de gasopslagverplichtingen geen systeemstress of marktverstoringen veroorzaken?

De lidstaten voldoende flexibiliteit bieden om opslagfaciliteiten bij te vullen, met name tijdens het zomerseizoen, is van cruciaal belang om marktverstoringen te voorkomen, met name wanneer er geen risico bestaat voor de gasleveringszekerheid in de EU. Daarom vergezelt de Commissie het voorstel voor een verlenging van de verordening met een aanbeveling waarin de lidstaten worden aangemoedigd om reeds voor het vulseizoen 2025 flexibiliteitsopties te onderzoeken.

De huidige verordening, die tot het einde van het jaar van kracht is, biedt al enige flexibiliteit en waarborgen. Het maakt met name een afwijking van 5 procentpunten van de tussentijdse vuldoelstellingen mogelijk. Bovendien hebben de lidstaten de mogelijkheid om de doelstelling van 90 % op 1 december te halen als zij deze niet op 1 november kunnen halen, met name in geval van technische problemen, zoals problemen met pijpleidingen of injectiefaciliteiten, of in geval van specifieke marktomstandigheden. De verordening voorziet ook in lagere vulverplichtingen voor lidstaten met een aanzienlijke ondergrondse opslagcapaciteit en stelt lidstaten met een aanzienlijke LNG-opslaginfrastructuur in staat dergelijke opslag mee te tellen voor de doelstelling van 1 november.  

De Commissie beveelt de lidstaten voorts aan om bij het ontwerpen en uitvoeren van nationale maatregelen die bijdragen tot de naleving van opslagverplichtingen, ervoor te zorgen dat dergelijke maatregelen de interne energiemarkt niet verstoren en geen negatieve gevolgen hebben voor de energiezekerheid van andere lidstaten of de EU in het algemeen, en daartoe de Groep coördinatie gas (die de Commissie en de lidstaten samenbrengt) te raadplegen. Gecoördineerd optreden is van essentieel belang om de integriteit van de gemeenschappelijke markt te handhaven en een billijke energiezekerheid in de hele Unie te waarborgen.

Voorts worden de lidstaten aangemoedigd om de uitvoering te evalueren van tijdelijke maatregelen die zijn ingevoerd ter ondersteuning van de vultrajecten en de vuldoelstelling^van 1 november, waarbij met name de gevolgen ervan voor de werking van de interne energiemarkt worden heroverwogen. Zij moeten ook rekening houden met specifieke marktomstandigheden wanneer zij besluiten nemen over de maatregelen met betrekking tot het vulniveau van de opslagplaatsen gedurende het hele jaar.

Van haar kant zal de Commissie, wanneer zij afwijkingen van het vultraject aanpakt en beslist over de mogelijke handhavingsstappen, meer flexibiliteit bieden door rekening te houden met de specifieke ontwikkelingen op de gasmarkt en de mogelijke gevolgen daarvan voor de verwezenlijking van de vuldoelstellingen. Wanneer een lidstaat zijn doelstelling niet kan halen of een specifieke maatregel moet toepassen om deze te halen, wordt de Groep coördinatie gas bijeengeroepen om te bespreken of de situatie een punt van zorg is voor de voorzieningszekerheid. De Commissie raadpleegt ook de Groep coördinatie gas alvorens een aanbeveling te doen aan de respectieve lidstaten, indien maatregelen moeten worden genomen.

Wat gebeurt er als de lidstaten niet op schema liggen of hun doelstellingen niet halen?

Wanneer een lidstaat een streefcijfer mist, moet de Commissie de gevolgen ervan voor de gasleveringszekerheid in de EU beoordelen. In geval van een substantiële en aanhoudende afwijking van het vultraject, waardoor de verwezenlijking van de vuldoelstelling in het gedrang komt, doet de Commissie, na raadpleging van de Groep coördinatie gas en de betrokken lidstaten, een aanbeveling aan die lidstaat of aan de andere betrokken lidstaten met betrekking tot maatregelen die onmiddellijk moeten worden genomen om de situatie aan te pakken.

Wat zijn de volgende stappen voor de inwerkingtreding van de regels?

Voor de voorgestelde verlenging van de verordening wordt de gewone wetgevingsprocedure gevolgd. Het Europees Parlement en de Raad zullen het Commissievoorstel analyseren en hun respectieve onderhandelingsstandpunten met het oog op interinstitutionele onderhandelingen in trilaterale vorm vaststellen, gevolgd door eindstemmingen in het Parlement en de Raad om de inwerkingtreding mogelijk te maken.