Een gemoderniseerd cohesiebeleid om de strategische prioriteiten van de EU te stimuleren
Vandaag herziet de Europese Commissie het cohesiebeleid van de EU om het concurrentievermogen en decarbonisatie van de EU, defensie en veiligheid, de oostelijke grensregio's, betaalbare huisvesting, waterbestendigheid en de energietransitie beter te ondersteunen.
Het doel van dit initiatief is het cohesiebeleid doeltreffender te maken door de lidstaten en regio's aan te moedigen te investeren in de Europese strategische prioriteiten, terwijl het cohesiebeleid gericht blijft op het verminderen van economische, sociale en territoriale verschillen. De lidstaten zal worden verzocht een deel van hun cohesiefondsen 2021-2027 te herprogrammeren voor nieuwe investeringen in het kader van de lopende tussentijdse evaluatie van het cohesiebeleid.
Versterking van het concurrentievermogen van Europa en het dichten van de innovatiekloof
Gezien de rol van bedrijven, ongeacht hun omvang, bij het aansturen van onderzoek, innovatie, kennis- en technologieoverdracht, stelt de Commissie voor de steun uit het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling uit te breiden tot grote bedrijven op kritieke gebieden, zoals defensie, strategische technologieën en decarbonisatie. Daarnaast moedigt de Commissie de lidstaten aan meer te investeren in strategische technologieën in het kader van het platform voor strategische technologieën voor Europa om het concurrentievermogen en de innovatie van Europa te stimuleren.
Steun voor de defensie-industrie en ondersteuning van de oostelijke grensregio's
Het voorstel van vandaag zal de lidstaten verder in staat stellen de huidige cohesiefinanciering te gebruiken om veerkrachtige infrastructuur op te bouwen om militaire mobiliteit te bevorderen. Het zal ook de productiecapaciteit van kleine en grote ondernemingen in de defensiesector in alle EU-regio's ondersteunen.
Bovendien zullen cohesieprogramma's in de oostelijke grensregio's, die onevenredig zwaar zijn getroffen door de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne, profiteren van een preferentieel voorfinancieringsniveau als zij ten minste 15 % van hun totale middelen naar de nieuwe strategische prioriteiten verplaatsen.
Meer betaalbare huisvesting
De Commissie stelt voor om, in overeenstemming met de politieke richtsnoeren van de voorzitter, het bedrag aan financiering in het kader van het cohesiebeleid voor betaalbare huisvesting te verdubbelen. De lidstaten zullen ook particuliere en publieke financiering kunnen aantrekken door gebruik te maken van een nieuw financieel instrument dat samen met de Europese Investeringsbank (EIB) is opgezet. Het instrument combineert cohesiefinanciering met de middelen van de EIB en van andere internationale financiële instellingen en nationale stimulerings- en handelsbanken.
Verbetering van de waterbestendigheid
De lidstaten zullen meer kunnen investeren in waterbestendigheid, onder meer in de digitalisering van de waterinfrastructuur, de beperking van de gevolgen van droogte en woestijnvorming.
Ondersteuning van de energietransitie
Cohesiefinanciering zal investeringen ondersteunen ter bevordering van energie-interconnectoren en aanverwante transmissiesystemen, alsook de uitrol van oplaadinfrastructuur. Dit zal van cruciaal belang zijn om de energietransitie te versnellen en schone mobiliteit te bevorderen. Het voorstel zal het ook gemakkelijker maken om decarbonisatiemaatregelen te financieren.
Financiële stimulansen in het kader van de strategische prioriteiten
Terwijl alle cohesieprojecten die in het kader van de strategische prioriteiten van de EU worden ontwikkeld, recht zullen hebben op maximaal 30 % van de voorfinanciering, zullen cohesieprogramma's, die ten minste 15 % van hun totale middelen naar deze prioriteiten zullen verplaatsen, een nog hoger niveau van voorfinanciering genieten.
Bovendien zal de EU-financiering voor investeringen in strategische prioriteiten tot 100 % van de kosten in alle regio's dekken.
Volgende stappen
De wijzigingen van de wetgeving inzake het cohesiebeleid die vandaag in het kader van de tussentijdse evaluatie van 2025 zijn voorgesteld, zullen door het Europees Parlement en de Raad worden besproken.
Het doel van de Commissie is de herprogrammering van de tussentijdse evaluatie met de lidstaten en regio's in 2025 af te ronden, zodat de nieuwe programma's begin 2026 van start kunnen gaan.
Achtergrond
Met een begroting van 392 miljard EUR in de huidige programmeringsperiode 2021-2027 is het cohesiebeleid het belangrijkste investeringsbeleid van de EU. Overeenkomstig de rechtsregels stelt de huidige tussentijdse evaluatie de lidstaten in staat de uitvoering van hun cohesieprogramma's te beoordelen en deze aan te passen aan de nieuwe politieke prioriteiten in 2025.
Meer informatie
Platform voor strategische technologieën voor Europa
Mededeling, voorstel en werkdocument van de diensten van de Commissie