EU nadert klimaat- en energiedoelstellingen voor 2030, volgens nationale plannen
Volgens de beoordeling van de nationale energie- en klimaatplannen (NECP's) door de Europese Commissie hebben de EU-lidstaten de kloof met betrekking tot de verwezenlijking van de energie- en klimaatdoelstellingen voor 2030 aanzienlijk gedicht. De EU-landen hebben hun plannen aanzienlijk verbeterd naar aanleiding van de aanbevelingen van de Commissie in december 2023. Als gevolg daarvan sluit de EU collectief af op een vermindering van de uitstoot van broeikasgassen met 55 %, zoals vastgelegd in de Europese klimaatwet, en bereikt zij een aandeel van ten minste 42,5 % hernieuwbare energie.
Uit de beoordeling van de Commissie blijkt dat de EU momenteel op koers ligt om de nettobroeikasgasemissies tegen 2030 met ongeveer 54 % te verminderen ten opzichte van het niveau van 1990, als de lidstaten de bestaande en geplande nationale maatregelen en het EU-beleid volledig uitvoeren. In de huidige geopolitieke context toont dit aan dat de EU haar klimaatverbintenissen blijft nakomen, vastberaden investeert in de transitie naar schone energie en prioriteit geeft aan het industriële concurrentievermogen van de EU en de sociale dimensie.
Strategische initiatieven zoals de Clean Industrial Deal en het actieplan voor betaalbare energie zullen de nationale energie- en klimaatplannen aanvullen door investeringen in het koolstofvrij maken van de industrie en schone technologie te mobiliseren, waarbij optimaal gebruik wordt gemaakt van het potentieel aan hernieuwbare energie van eigen bodem en energie-efficiënte oplossingen van Europa, wat zal bijdragen tot lagere en stabielere energieprijzen in de loop van de tijd.
De lidstaten tonen politieke vastberadenheid omonze afhankelijkheid van ingevoerde fossiele brandstoffen te verminderen, de veerkracht en zekerheid van de energievoorziening en -infrastructuur te verbeteren, de integratie van de interne energiemarkt te versnellen en degenen die deze het hardst nodig hebben te ondersteunen met investeringen en de ontwikkeling van vaardigheden.
De beoordeling van de Commissie vormt een solide basis voor besprekingen over de volgende stappen in de decarbonisatie van de EU naar 2040 en het bereiken van klimaatneutraliteit tegen 2050. De Commissie zal de samenwerking met de lidstaten intensiveren om de resterende lacunes te dichten en aanvullende richtsnoeren uit te voeren, zoals uiteengezet in de beoordeling van vandaag.
Volgende stappen
De volgende fase moet gericht zijn op het omzetten van plannen in maatregelen om stabiliteit en voorspelbaarheid te waarborgen. Dit houdt in dat overheidsmiddelen worden ingezet om transformatieve investeringen doeltreffend te ondersteunen, particuliere investeringen worden aangemoedigd en de inspanningen op zowel regionaal als Europees niveau worden gecoördineerd. De Commissie zal daarom steun blijven verlenen aan de inspanningen van de lidstaten bij de uitvoering en bij het aanpakken van de resterende lacunes.
Lidstaten die hun definitieve plannen nog niet hebben ingediend – België, Estland en Polen – moeten dit onverwijld doen. Hoewel hun algemene doelstellingen in de EU-beoordeling zijn opgenomen, zal de Europese Commissie elk van hun plannen kort na de formele indiening ervan afzonderlijk evalueren. Daarnaast werkt de Commissie aan de individuele beoordeling van het definitieve nationale energie- en klimaatplan van Slowakije, die op 15 april 2025 is ingediend.
Achtergrond
Op grond van de governanceverordening voor de energie-unie en klimaatactie moeten de lidstaten regelmatig nationale energie- en klimaatplannen indienen, waarin wordt uiteengezet hoe zij voornemens zijn de klimaat- en energiedoelstellingen voor 2030 en de doelstellingen van de energie-unie te verwezenlijken. Deze zijn van cruciaal belang om een eerlijk, veerkrachtig en klimaatneutraal Europa tot stand te brengen en de broodnodige investeringen voor de klimaat- en energietransitie aan te sturen. Ze werden voor het eerst afgerond in 2020, maar moesten worden geactualiseerd om rekening te houden met het overeengekomen wetgevingspakket en de overeengekomen doelstellingen voor 2030, het zogenaamde “Fit for 55”-pakket.
De ontwerpen van geactualiseerde nationale energie- en klimaatplannen moesten uiterlijk op 30 juni 2023 worden ingediend. De Commissie heeft in december 2023 een EU-brede beoordeling gepubliceerd, vergezeld van landspecifieke beoordelingen en aanbevelingen. Rekening houdend met deze aanbevelingen moesten de lidstaten vervolgens hun definitieve nationale energie- en klimaatplannen uiterlijk op 30 juni 2024 indienen.
Het vandaag gepubliceerde pakket omvat een EU-brede beoordeling en een werkdocument van de diensten van de Commissie, met de individuele beoordeling van 23 nationale plannen en richtsnoeren om de uitvoering te vergemakkelijken.
De nationale energie- en klimaatplannen als governance-instrument zullen voor de periode na 2030 worden geëvalueerd in het kader van de komende herziening van de governanceverordening.
Voor meer informatie
Werkdocument van de diensten van de Commissie