Een ambitieuze begroting voor een sterker Europa: 2028-2034

Vandaag presenteerde de Europese Commissie haar voorstel voor een ambitieus en dynamisch meerjarig financieel kader (MFK) ter waarde van bijna 2 biljoen EUR (gemiddeld 1,26 % van het bruto nationaal inkomen van de EU tussen 2028 en 2034). Dit kader zal Europa voorzien van een langetermijninvesteringsbegroting die aansluit bij zijn ambities om de komende tien jaar een onafhankelijke, welvarende, veilige en bloeiende samenleving en economie te zijn.

Europa staat voor een toenemend aantal uitdagingen op tal van gebieden, zoals veiligheid, defensie, concurrentievermogen, migratie, energie en klimaatbestendigheid. Deze zijn niet tijdelijk, maar weerspiegelen systemische geopolitieke en economische verschuivingen die een krachtig en toekomstgericht antwoord vereisen.  

De Commissie stelt daarom een fundamentele herziening van de EU-begroting voor, die gestroomlijnder, flexibeler en doeltreffender zal zijn. Het zal het vermogen van de EU om kernbeleid uit te voeren aanzienlijk vergroten en tegelijkertijd nieuwe en opkomende prioriteiten aan te pakken. Deze begroting zal mensen, bedrijven, lidstaten, regio's, partners en vooral de collectieve toekomst van de EU blijven ondersteunen.

Een moderne EU-begroting vereist gemoderniseerde en stabiele inkomstenbronnen. Daarom stelt de Commissie ook nieuwe eigen middelen en aanpassingen van bestaande middelen voor, die de druk op de nationale begrotingen zullen verlichten en 58,5 miljard EUR per jaar zullen genereren.

Voorzitter Von der Leyen verklaarde: “Onze nieuwe langetermijnbegroting zal bijdragen tot de bescherming van de Europese burgers, de versterking van het Europees sociaal model en de bloei van onze Europese industrie. In een tijd van geopolitieke instabiliteit zal de begroting Europa in staat stellen zijn eigen lot vorm te geven, in overeenstemming met zijn visie en idealen. Een begroting die vrede en welvaart ondersteunt en onze waarden bevordert, is het beste instrument dat we in deze onzekere tijden kunnen hebben.”  

Belangrijkste kenmerken van het nieuwe MFK

  • Meer flexibiliteit in de begroting, zodat Europa snel kan optreden en reageren wanneer de omstandigheden onverwacht veranderen of wanneer nieuwe beleidsprioriteiten moeten worden aangepakt.
  • Eenvoudigere, meer gestroomlijnde en geharmoniseerde financiële programma's van de EU, zodat burgers en bedrijven gemakkelijk financieringsmogelijkheden kunnen vinden en vinden.
  • Een begroting die is toegesneden op lokale behoeften, met nationale en regionale partnerschapsplannen op basis van investeringen en hervormingen, voor gerichte impact waar dat het belangrijkst is en voor snellere en flexibelere steun voor meer economische, sociale en territoriale cohesie in onze hele Unie.
  • Een krachtige stimulans voor het concurrentievermogen voor Europa om toeleveringsketens veilig te stellen, innovatie op te schalen en het voortouw te nemen in de wereldwijde wedloop naar schone en slimme technologie.
  • Een evenwichtig pakket nieuwe eigen middelen dat zorgt voor voldoende inkomsten voor onze prioriteiten en tegelijkertijd de druk op de nationale overheidsfinanciën tot een minimum beperkt.

Het voorstel van de Commissie is bedoeld om ervoor te zorgen dat de EU-financiering wordt gestuurd door de politieke prioriteiten van de EU en resultaten oplevert die de nationale begrotingen alleen niet kunnen bereiken.

Investeren in mensen, lidstaten en regio's

De nieuwe langetermijnbegroting zal de door de lidstaten en de regio's uitgevoerde EU-middelen samenbrengen in het kader van één coherente strategie, waarin het cohesiebeleid en het landbouwbeleid centraal staan. Deze strategie zal worden uitgevoerd door middel van eenvoudigere en meer op maat gesneden nationale en regionale partnerschapsplannen om de impact van elke euro te maximaliseren. Eén enkel plan per lidstaat waarin alle relevante steunmaatregelen zijn geïntegreerd - of het nu gaat om werknemers, landbouwers of vissers, steden of plattelandsgebieden, regio's of het nationale niveau - zorgt voor een veel groter effect en een veel efficiënter gebruik van Europese financiering. Het is de meest doeltreffende manier om de gebieden en gemeenschappen van de Unie te ondersteunen. Het zorgt voor echte vereenvoudiging, zowel voor overheidsinstanties als voor directe begunstigden.

 De plannen zullen convergentie bevorderen en regionale verschillen verkleinen. Zij zullen investeringen en hervormingen in kaart brengen om de uitdagingen van morgen voor de lidstaten en onze regio's beter aan te pakken.

Deze plannen zullen worden ontworpen en uitgevoerd in nauw partnerschap tussen de Commissie, de lidstaten, regio's, lokale gemeenschappen en alle andere relevante belanghebbenden. 

Daarnaast zal er een verplicht minimumbedrag komen voor minder ontwikkelde regio's, evenals een waarborg om ervoor te zorgen dat deze in totaal ten minste evenveel financiering ontvangen als in het kader van de huidige cohesiemiddelen.

Inkomenssteun aan landbouwers en vissers zal worden gereserveerd, met inbegrip van milieumaatregelen, investeringen op het landbouwbedrijf, steun aan jonge landbouwers en risicobeheersinstrumenten. De financieringsregels voor landbouw en plattelandsgemeenschappen zullen eenvoudiger zijn, onder meer voor betalingen, controles en audits.

De nieuwe partnerschapsplannen zullen hoogwaardige werkgelegenheid, vaardigheden en sociale inclusie in alle lidstaten, regio's en sectoren ondersteunen. Zij zullen bijdragen tot het bevorderen van gelijke kansen voor iedereen, het ondersteunen van sterke sociale vangnetten, het bevorderen van sociale inclusie, intergenerationele rechtvaardigheid en het bestrijden van armoede. 14 % van de nationale toewijzingen moet hervormingen en investeringen financieren die vaardigheden verbeteren, armoede bestrijden, sociale inclusie bevorderen en plattelandsgebieden bevorderen.

De eerbiediging van de rechtsstaat blijft onvoorwaardelijk. De conditionaliteitsverordening zal de gehele EU-begroting blijven beschermen tegen schendingen van de rechtsstaat. De nationale en regionale partnerschapsplannen zullen verdere waarborgen bevatten om ervoor te zorgen dat de lidstaten de beginselen van de rechtsstaat en het Handvest van de grondrechten eerbiedigen.

De transparantie over en de screening van de begunstigden van de EU-begroting zullen worden versterkt. Informatie over de ontvangers van EU-middelen zal worden gepubliceerd in een gecentraliseerde databank.

Onderwijs en democratische waarden bevorderen

Meer investeren in vaardigheden is van fundamenteel belang om studenten en werknemers in de EU te helpen kansen te benutten. Tegelijkertijd betekent investeren in mensen het ondersteunen van een levendige maatschappelijke ruimte en het beschermen van artistieke en culturele vrijheid. De langetermijnbegroting zal blijven investeren in vaardigheden, cultuur, media en waarden. Een versterkt Erasmus+-programma zal de ruggengraat van de Unie van Vaardigheden vormen. Mobiliteit, solidariteit en inclusiviteit in het onderwijs blijven de kern van het programma. Een sterk AgoraEU-programma zal gedeelde waarden bevorderen, waaronder democratie, gelijkheid en de rechtsstaat, en de Europese culturele diversiteit, de audiovisuele en creatieve sectoren, de mediavrijheid en de betrokkenheid van het maatschappelijk middenveld ondersteunen.

Voorspoed stimuleren via concurrentievermogen, onderzoek en innovatie

Een nieuw Europees Fonds voor concurrentievermogen, ter waarde van 409 miljard EUR, zal investeren in strategische technologieën ten behoeve van de hele eengemaakte markt, zoals aanbevolen in de verslagen Letta en Draghi. Het fonds, dat volgens één rulebook functioneert en één toegangspoort biedt tot de financiering van aanvragers, zal de EU-financiering vereenvoudigen en versnellen en particuliere en publieke investeringen katalyseren. Zij zal haar steun toespitsen op vier gebieden:

  • schone transitie en decarbonisatie;
  • de digitale transitie;
  • gezondheid, biotechnologie, landbouw en bio-economie;
  • Defensie en ruimte.

Het Fonds zal het effect van elke uitgegeven euro maximaliseren door particulier geld aan te trekken.

In nauwe samenhang met het Europees Fonds voor concurrentievermogen zal het gerenommeerde EU-onderzoekskader, met zijn vlaggenschipinitiatief Horizon Europa ter waarde van 175 miljard EUR, innovatie van wereldklasse blijven financieren.

Horizon Europa en het Fonds voor concurrentievermogen zullen steun bieden voor het gehele investeringstraject van een project (van de ontwerpfase tot de opschaling) en zowel de kosten voor potentiële begunstigden als de tijd voor uitbetaling verminderen.  

Mensen beschermen en paraatheid en veerkracht opbouwen om nieuwe uitdagingen aan te gaan

De langetermijnbegroting zal Europa voorzien van snellere, efficiëntere en flexibelere instrumenten om schokken het hoofd te bieden en nieuwe uitdagingen het hoofd te bieden. Zij zal de veerkracht van Europa blijven opbouwen door de paraatheidsunie te financieren en zich voor te bereiden op alle fasen van crisisbeheersing: van preventie tot respons en herstel. De Commissie stelt een nieuw specifiek crisismechanisme voor met een slagkracht van bijna 400 miljard EUR aan leningen aan de lidstaten, dat moet worden geactiveerd wanneer de Unie door ernstige crises wordt getroffen. Voorts zullen nationale en regionale partnerschappen investeringen en hervormingen op alle gebieden van paraatheid en crisisbeheersing ondersteunen. Een landbouwreserve zal landbouwers ondersteunen en, indien nodig, de markten stabiliseren.

Het Europees Fonds voor concurrentievermogen zal ook de paraatheid en strategische autonomie van de EU in belangrijke sectoren en technologieën vergroten door industriële capaciteiten te ontwikkelen en geavanceerde technologieën te financieren. Tot slot zullen het Uniemechanisme voor civiele bescherming en de steun van de Unie voor paraatheid en respons bij noodsituaties op gezondheidsgebied verder worden versterkt door de integratie van activiteiten op het gebied van paraatheid op gezondheidsgebied.

Europa beschermen

De langetermijnbegroting zal bijdragen tot de opbouw van een Europese defensie-unie die zichzelf kan beschermen, verbonden kan blijven en snel kan optreden wanneer dat nodig is. In het kader van het onderdeel defensie en ruimtevaart van het Europees Fonds voor concurrentievermogen zal 131 miljard EUR worden toegewezen ter ondersteuning van investeringen in defensie, veiligheid en ruimtevaart, vijf keer meer financiering op EU-niveau dan in het vorige MFK. De lidstaten en de regio's zullen in hun nationale en regionale partnerschapsplannen op vrijwillige basis en overeenkomstig de regionale behoeften en prioriteiten steun kunnen verlenen aan defensiegerelateerde projecten. Het onderdeel militaire mobiliteit van de Connecting Europe Facility wordt vertienvoudigd. Het zal naast civiele investeringen in infrastructuur voor tweeërlei gebruik ook investeringen in infrastructuur voor tweeërlei gebruik ondersteunen en bijdragen tot een belangrijke impuls voor cyberbeveiliging, infrastructuur en defensieontwikkeling in het algemeen. Om de energiezekerheid te vergroten, zal de Connecting Europe Facility financiering verstrekken voor grensoverschrijdende energie- en vervoersprojecten.

De nieuwe begroting voorziet ook in meer financiering voor migratiebeheer, om de buitengrenzen van de EU te versterken en de interne veiligheid te versterken. 

Er zal 34 miljard EUR worden toegewezen, wat de financiering in het vorige MFK verdrievoudigt. De lidstaten zullen steun van de Unie ontvangen om snel en doeltreffend te reageren op ontwikkelingen ter plaatse. De middelen zullen de lidstaten helpen de rechtshandhavingscapaciteit online en offline te versterken, onze grenswachten uit te rusten met de juiste instrumenten om de buitengrenzen te beschermen en een eerlijk en stevig migratiebeheersysteem in het kader van het migratie- en asielpact in te voeren.

Partnerschappen opbouwen voor een sterker Europa in de wereld

Dit nieuwe meerjarig financieel kader voorziet in versterkt extern optreden dat aansluit bij een meer strategische, op waarden gebaseerde en impactvolle aanpak van uitbreiding, partnerschappen en diplomatie, in overeenstemming met de strategische belangen van de EU.

Om de financiering van het externe optreden te vereenvoudigen, zal een Europa in de wereld, ter waarde van 200 miljard EUR voor 2028-2034, het effect op het terrein maximaliseren en de zichtbaarheid van het externe optreden van de EU in de partnerlanden verbeteren. Het zal de EU-begroting in staat stellen de steun aan kandidaat-lidstaten op te voeren en zich voor te bereiden op hun toetreding Dit instrument zal een specifieke reservecapaciteit van 15 miljard EUR hebben om te reageren op opkomende crises en onvoorziene behoeften. 

Ter ondersteuning van de niet-aflatende steun van de Unie voor Oekraïne kan in de periode 2028-2034 100 miljard EUR worden vrijgemaakt voor Oekraïne. De steun aan Oekraïne zal een zekere mate van flexibiliteit genieten gezien de omvang en de onvoorspelbaarheid van de behoeften. Steun voor operaties met militaire aspecten blijft vallen onder de Europese Vredesfaciliteit.

De voorgestelde nieuwe begroting zal ook acties in het kader van het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid blijven financieren voor een totaalbedrag van 3,4 miljard EUR, om te blijven bijdragen aan de doelstellingen van de EU om de vrede te bewaren, de internationale veiligheid te versterken, de internationale samenwerking te bevorderen en de democratie, de rechtsstaat en de eerbiediging van de mensenrechten en de fundamentele vrijheden te ontwikkelen en te consolideren.

Nieuwe eigen middelen die aansluiten bij onze gemeenschappelijke ambitie

Om zichzelf de middelen te geven om op te treden, moet Europa zich ook toerusten met een moderne en gediversifieerde inkomstenstroom. Dit zal op zijn beurt middelen creëren om zijn prioriteiten te financieren en tegelijkertijd terug te betalen wat de EU in het kader van NextGenerationEU heeft geleend en de nationale bijdragen aan de EU-begroting te beperken. Daartoe stelt de Commissie vijf nieuwe eigen middelen voor:

  • EU-emissiehandelssysteem (ETS): de gerichte aanpassing van de inkomsten uit ETS1 gaat naar de EU-begroting. Verwacht wordt dat jaarlijks gemiddeld ongeveer 9,6 miljard EUR zal worden gegenereerd.
  • Mechanisme voor koolstofcorrectie aan de grens (CBAM): de gerichte aanpassing van de inkomsten uit het CBAM gaat naar de EU-begroting. Verwacht wordt dat jaarlijks gemiddeld ongeveer 1,4 miljard EUR zal worden gegenereerd.
  • Eigen middelen op basis van niet-geïnd e-afval door toepassing van een uniform percentage op het gewicht van niet-geïnd e-afval.  Verwacht wordt dat jaarlijks gemiddeld ongeveer 15 miljard EUR zal worden gegenereerd.
  • Eigen middelen uit de accijns op tabak, gebaseerd op de toepassing van een tarief op het lidstaatspecifieke minimumaccijnstarief dat op tabaksproducten wordt geheven. Verwacht wordt dat jaarlijks gemiddeld ongeveer 11,2 miljard EUR zal worden gegenereerd.
  • A Corporate Resource for Europe (CORE), wat neerkomt op een jaarlijkse forfaitaire bijdrage van andere ondernemingen dan kleine en middelgrote ondernemingen die actief zijn en verkopen in de EU met een nettojaaromzet van ten minste 100 miljoen EUR.  Verwacht wordt dat jaarlijks gemiddeld ongeveer 6,8 miljard EUR zal worden gegenereerd.

Samen zullen deze vijf nieuwe eigen middelen en andere elementen van het vandaag voorgestelde pakket eigen middelen naar schatting ongeveer 58,5 miljard EUR per jaar (in prijzen van 2025) genereren.

Volgende stappen

Het besluit over de toekomstige langetermijnbegroting en het toekomstige inkomstenstelsel van de EU zal door de lidstaten in de Raad worden besproken. Voor de vaststelling van de MFK-verordening is eenparigheid van stemmen vereist, na goedkeuring door het Europees Parlement. Sommige elementen van de ontvangstenzijde (met name de nieuwe eigen middelen) vereisen eenparigheid van stemmen in de Raad en goedkeuring door de lidstaten overeenkomstig hun respectieve grondwettelijke bepalingen.  De Commissie zal alles in het werk stellen om een spoedig akkoord te steunen.

Voor meer informatie

Specifieke vragen & Antwoorden

Specifieke factsheets

Website over het volgende MFK

Website over de EU-begroting

Website over NextGenerationEU