Vragen en antwoorden over de volgende langetermijnbegroting (tweede pakket voorstellen)
Wat is het voordeel om verschillende programma's te combineren tot het programma Eengemaakte markt en douane?
Het programma Eengemaakte markt en douane bundelt de financiering voor de eengemaakte markt en bevordert de samenwerking tussen de nationale overheidsdiensten voor de douane, belastingen en fraudebestrijding. Er worden vijf oude programma's samengevoegd: die voor de eengemaakte markt (zonder de pijlers voor kmo's en voor voeding en diervoeders), de douane, de douanecontroleapparatuur, Fiscalis en fraudebestrijding.
Zo wordt de samenhang tussen de verschillende acties verder gestroomlijnd en kan financiering flexibeler ingezet worden om de eengemaakte markt en de douane-unie te verbeteren en de financiële en economische belangen van de EU en de lidstaten kostenefficiënter te beschermen. De overheden komen rechtstreeks in aanmerking voor financiering voor capaciteitsopbouw, nauwere samenwerking en vlottere administratieve procedures.
Waarover gaat het programma Justitie en hoe helpt het bij de verdere ontwikkeling van een Europese rechtsruimte?
De Commissie stelt voor om voort te bouwen op de positieve resultaten van het programma Justitie voor 2021-2027 en het huidige budget meer dan te verdubbelen, tot €798 miljoen. Het programma helpt om efficiënte, inclusieve, veerkrachtige en digitale rechtsstelsels in heel Europa te ontwikkelen, met als basis de rechtsstaat, wederzijdse erkenning en wederzijds vertrouwen. Het biedt hulp bij samenwerking in burgerlijke en strafzaken, rechtenopleidingen en gelijke toegang tot de rechter voor iedereen.
Het programma zal helpen de rechtsstaat in Europa te versterken en te handhaven door de rechtenopleidingen te verbeteren en de samenwerking bij justitie te vergemakkelijken. Het zal onder andere de landsgrensoverschrijdende erkenning en uitvoering van rechterlijke beslissingen verbeteren, en hulp bieden bij opleidingen voor rechters en ander personeel bij justitie.
Het nieuwe programma ondersteunt ook de digitalisering van justitie op EU-niveau, wat de efficiëntie van landsgrensoverschrijdende procedures en de toegang tot de rechter verbetert en zodoende meer groei en concurrentie creëert. Het programma blijft dus de democratie versterken en de grondrechten op het gebied van justitie beschermen. Bovendien helpt het bij landsgrensoverschrijdende acties tegen corruptie.
Zal het voorstel de landen en gebieden overzee, inclusief Groenland (LGO's), sterker maken in het licht van de recente geopolitieke ontwikkelingen?
Het voorstel van de Commissie weerspiegelt het strategische belang van de samenwerking met de dertien LGO's. Het nieuwe LGO-besluit, waar ook Groenland onder valt, vereenvoudigt de huidige structuur door de financiële steun van de EU voor alle LGO's in verband met de EU samen te voegen.
Met de wijzigingen moeten de doelstellingen van het partnerschap tussen de EU en de LGO's in een veranderende wereld verwezenlijkt worden. Daarom stelt de Commissie voor om bijna €1 miljard aan financiering toe te wijzen aan de LGO's voor 2028-2034, dubbel zoveel als in 2021-2027.
Hoe ondersteunt het pakket zowel nucleaire ontmanteling als nucleair onderzoek?
Onderzoek en opleidingen op nucleair gebied en nucleaire ontmanteling vullen elkaar aan. Bij nucleaire ontmanteling gaat het erom een kerncentrale buiten gebruik te stellen en mens en milieu op lange termijn te beschermen door de centrale te sluiten, al het nucleaire materiaal te verwijderen en het milieu te herstellen.
Onderzoek en opleidingen in de nucleaire sector worden gefinancierd met het desbetreffende Euratom-programma en beslaan een veel breder terrein, van kernfusie tot kleine modulaire reactoren. Het programma helpt bij de ontwikkeling van fusie-energie als potentiële elektriciteitsbron, onder meer door de bijdrage van de EU aan ITER, een experimentele reactor voor kernfusie.
Het ondersteunt ook onderzoek naar de veiligheid van huidige en opkomende nucleaire technologie (zoals kleine modulaire reactoren), beheer van radioactief afval en gebruikte splijtstof, stralingsbescherming, het niet verspreiden van kernwapens en toepassingen van nucleaire wetenschap in andere gebieden, zoals geneeskunde. Daar is nucleaire technologie van belang bij diagnostiek en medische behandelingen. Het programma moet ook voor voldoende vaardigheden in de sector zorgen om het technologisch en industrieel leiderschap, de concurrentie en de strategische autonomie van de EU te behouden.
Hoe ondersteunt de voorgestelde langetermijnbegroting de ontwikkeling van fusie-energie in de EU?
ITER is de eerste kernfusiecentrale van normale grootte ter wereld en moet het pad te effenen voor commerciële centrales. Zodoende speelt ITER een belangrijke rol in de ontwikkeling van fusie-energie in de EU. Met haar bijdrage aan het ITER-project blijft de EU dan ook sterk investeren in de Europese hightechindustrie en blijft ze de concurrentie aandrijven, vooral door de knowhow in de EU over fusie verder te vergroten.
Naast ITER is een deel van het budget van het Euratom-programma voor onderzoek en opleiding ook bestemd voor fusieonderzoek en de industrie – onder andere start-ups – in Europa.
Fusie is ook aangemerkt als een “Moonshot”-project en is opgenomen in het voorgestelde nieuwe Horizon Europa-programma. Het doel is dat de EU haar inspanningen voortzet om fusiereactoren uiteindelijk op het net aan te sluiten.
Waarom wordt de kerncentrale van Ignalina (Litouwen) ontmanteld en hoe maakt dat de EU veiliger?
Het Ignalina-programma helpt Litouwen om de kerncentrale van Ignalina te ontmantelen, die bestaat uit twee dezelfde reactoren zoals in Tsjernobyl.
Het hoofddoel is om de uitrusting en de reactorschachten te ontmantelen en te decontamineren, en om het radioactieve afval (zowel het oude als dat afkomstig van de ontmanteling) veilig te beheren.
Zo wordt de kennis over de ontmanteling van dergelijke grafietreactoren vergroot, en die kennis kan dan gedeeld worden met de rest van Europa. De uitvoering zal de veiligheid ter plaatse en daarmee in de hele EU sterk verbeteren, net als de bescherming en veerkracht van kritieke energie-infrastructuur.
Wat is het Pericles V-programma?
De Commissie stelt voor om het Pericles V-programma – dat aansluit op Pericles IV, dat nu loopt – op te starten.
Pericles V zal helpen om de euro te beschermen tegen valsmunterij en daaraan verwante fraude. Er wordt ook gelet op potentiële dreigingen voor de toekomstige digitale euro, en op mogelijke dreigingen en onderzoeksmogelijkheden als gevolg van artificiële intelligentie. Daarvoor worden de maatregelen van de nationale en EU-autoriteiten (zoals technische opleidingen en uitwisseling van personeel) ondersteund en aangevuld en doen de lidstaten onderling en met de Commissie hun best om nauw en regelmatig samen te werken en goede werkwijzen te uit te wisselen.
Meer informatie
Persbericht over de langetermijnbegroting van de EU voor 2028-2034 (tweede MFK-pakket – 3 september)
Een ambitieuze begroting voor een sterker Europa: 2028-2034 (eerste MFK-pakket – 16 juli)
Vragen en antwoorden over de volgende langetermijnbegroting (eerste MFK-pakket – 16 juli)
De EU-begroting 2028-2034 voor een sterker Europa