BZK bouwt in 2026 aan democratie, Groningen, Koninkrijk en digitalisering

Democratie en openbaar bestuur

In 2026 staat het versterken van de democratische rechtsstaat en het herstellen van het vertrouwen van burgers in de politiek voorop. BZK werkt aan goed bestuur door meer samenwerking tussen overheden en versterking van de nationale veiligheid tegen toenemende dreigingen. Een open overheid, die actief informatie deelt, is hierbij essentieel. Het kabinet wil de democratie vernieuwen en versterken en zal onevenredige hardheden in beleid, wetgeving en uitvoering aanpakken. Tegelijkertijd wordt er ingezet op de bescherming tegen desinformatie en heimelijke beïnvloeding, en op een betere bescherming van politici en ambtenaren tegen bedreigingen.

Compensatie tekort jeugdzorg

Het kabinet en de VNG zijn tot gezamenlijke afspraken gekomen over de compensatie van de incidentele tekorten 2023 en 2024 in de jeugdzorg. Gemeenten ontvangen 728 miljoen euro  van het Rijk, conform het advies van de commissie Van Ark.  Deze compensatie kan worden ingezet voor de transformatie van jeugdhulp.

€ 60 miljoen voor vervroegde Tweede Kamerverkiezing

Het kabinet stelt eenmalig € 60 miljoen beschikbaar aan gemeenten voor de organisatie van de vervroegde Tweede Kamerverkiezing op 29 oktober. Het kabinet heeft hierover besloten na overleg met de VNG. Deze eenmalige vergoeding is aanvullend op de vergoeding die gemeenten jaarlijks via het Gemeentefonds krijgen voor de uitvoering van hun wettelijke taken bij het organiseren van verkiezingen.

Groningen: blijvend herstel en perspectief

Het herstel van schade en het versterken van woningen in Groningen en Drenthe blijft de hoogste prioriteit, koste wat kost en zolang als nodig. De binnenkort bij de Kamer in te dienen Groningenwet legt de gemaakte afspraken over het inlossen van de ereschuld – ontstaan door de gevolgen van aardbevingen in het gaswinningsgebied – vast. Met deze wet committeert het kabinet zich aan een generatielange betrokkenheid bij de verduurzaming en het bieden van sociaal en economisch perspectief aan het gebied. In 2026 is er ruim € 2,5 miljard beschikbaar voor een veilig Groningen met toekomstperspectief, waaronder ruim € 60 miljoen voor de Sociale Agenda, waarvan de eerste maatregelen afgelopen zomer van start zijn gegaan. Deze agenda richt zich op de ondersteuning van jongeren, armoedebestrijding, extra activiteiten op scholen (zoals cultuur en muziek) en laagdrempelige hulp bij mentale problemen. Daarnaast is er in 2026 € 50 miljoen beschikbaar voor economische investeringen en € 60 miljoen voor een mogelijke AI-fabriek. Sinds 2 september kunnen huiseigenaren een subsidie aanvragen voor het isoleren van hun woning in Groningen en Noord-Drenthe.  Met een totaal budget van € 1,65 miljard voor de komende tien jaar, wordt een belangrijke stap in het vergaand verduurzamen van de woningvoorraad in de regio aangepakt

Koninkrijksrelaties: een gedeelde toekomst

In de samenwerking met het Caribisch deel van het Koninkrijk staan goed bestuur, een sterke rechtsstaat, gezonde overheidsfinanciën en economische weerbaarheid centraal. Vanuit dit perspectief wordt gewerkt aan een gedeelde toekomst, met oog voor de lokale omstandigheden van alle zes de eilanden. Om de eilandsbesturen van Bonaire, Sint Eustatius en Saba te ondersteunen, wordt de uitvoeringskracht versterkt met ruim €4 miljoen. Naast de € 30 miljoen uit 2025 wordt er geïnvesteerd in de haven van Saba (€ 10 miljoen) en de wegen op Bonaire (€ 16 miljoen in 2025 t/m 2028). Ook wordt de rechtsstaat in Aruba, Curaçao en Sint Maarten versterkt (€68 miljoen) en worden sociaaleconomische hervormingen ondersteund via de Landspakketten (€ 27,6 miljoen). Om de economie te stimuleren, wordt de regeling Borgstelling MKB-kredieten opengesteld voor de eilanden. Nederland blijft Sint Maarten financieel ondersteunen bij de wederopbouw na orkaan Irma, met behulp van het trustfonds bij de Wereldbank en technische assistentie. Tot en met 2028 is er € 24 miljoen beschikbaar voor een revolverend fonds dat projecten ondersteunt die bijdragen aan de voedselzekerheid op alle zes eilanden. Daarnaast wordt in 2026 €23 miljoen geïnvesteerd in maatschappelijke initiatieven en actieagenda’s als vervolg op de excuses voor het slavernijverleden.

Toekomstbestendig digitaliseren

Om de grote maatschappelijke uitdagingen aan te pakken, zet BZK in op het versnellen van de digitalisering. Samen met medeoverheden en publieke dienstverleners is de Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS) ontwikkeld, die in juli door het kabinet is vastgesteld en komend jaar wordt uitgewerkt in concrete acties en een investeringsagenda. De prioriteiten zijn het realiseren van een soevereine overheidscloud, het beter delen van data en het verantwoord gebruik van artificiële intelligentie. Daarnaast wordt er ingezet op het verbeteren van digitaal vakmanschap en het moderniseren van de digitale overheidsdienstverlening voor burgers en bedrijven. Om de veiligheid en digitale autonomie te waarborgen is versterking van de digitale weerbaarheid en het verminderen van afhankelijkheid van een beperkt aantal techbedrijven als een van de prioriteit in de  NDS opgenomen. Ook worden er beleidsinitiatieven ontwikkeld voor het borgen van online kinderrechten en het tegengaan van online discriminatie.