Meer documenten
Commissie stelt plan voor om EU-staalindustrie te beschermen tegen oneerlijke gevolgen van wereldwijde overcapaciteit
De Commissie heeft een voorstel ingediend om de staalsector van de EU te beschermen tegen oneerlijke gevolgen van wereldwijde overcapaciteit, een essentiële stap om de levensvatbaarheid op lange termijn van een strategisch cruciale industrie te waarborgen. In overeenstemming met de toezeggingen in het EU-actieplan voor staal en metaal handhaaft het voorstel het beginsel van open handel en versterkt het de samenwerking met mondiale partners om overcapaciteit aan te pakken, door:
- beperking van de tariefvrije invoervolumes tot 18,3 miljoen ton per jaar (een vermindering met 47 % ten opzichte van de staalquota van 2024),
- verdubbeling van het recht buiten het contingent tot 50 % (ten opzichte van de 25 % in het kader van de vrijwaringsmaatregel) en
- de traceerbaarheid van de staalmarkten te versterken door een smelt- en gietverplichting in te voeren om omzeiling te voorkomen.
Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie: "Een sterke, koolstofvrije staalsector is van vitaal belang voor het concurrentievermogen, de economische veiligheid en de strategische autonomie van de Europese Unie. Wereldwijde overcapaciteit schaadt onze industrie. We moeten nu handelen - ik dring er bij de Raad en het Parlement op aan om snel vooruitgang te boeken. De Commissie zal blijven samenwerken met de industrie om goede banen te beschermen en te creëren, en met de lidstaten en mondiale partners – ook op WTO-niveau – om langetermijnoplossingen te vinden voor gedeelde uitdagingen.”
Het voorstel vervangt de vrijwaringsmaatregel voor staal die uiterlijk in juni 2026 afloopt. Het komt tegemoet aan de oproep van werknemers in de EU, de industrie, verschillende lidstaten, leden van het Europees Parlement en belanghebbenden om de staalindustrie van de EU een sterke en permanente bescherming te bieden, teneinde banen in de EU te behouden en de sector te ondersteunen bij zijn decarbonisatie-inspanningen.
De overcapaciteit van staal is een wereldwijd probleem dat een krachtig, oprecht en gezamenlijk optreden van alle partners vereist. De Commissie zal het voortouw blijven nemen bij de internationale werkzaamheden om collectieve oplossingen te vinden om de onderliggende oorzaken van wereldwijde overcapaciteit doeltreffend aan te pakken, onder meer in het kader van het Mondiaal Forum over de overcapaciteit van staal. Met haar voorgestelde maatregel verzoekt de Commissie gelijkgestemde landen samen te werken om hun economieën af te schermen van wereldwijde overcapaciteit en tegelijkertijd toeleveringsketens veilig te stellen en de wederzijdse markttoegang te vergroten.
De voorgestelde maatregel is volledig in overeenstemming met de WTO-regels. Na ontvangst van een mandaat van de Raad zal de Commissie in het kader van de GATT-procedure van artikel XXVIII snel overleg plegen met de betrokken handelspartners van de EU over deze wijziging van de WTO-tarieven van de EU, teneinde hen landspecifieke toewijzingen aan te bieden.
Gezien de nauwe en unieke integratie in de interne markt van de EU in het kader van de EER-overeenkomst is de uitvoer uit Noorwegen, IJsland en Liechtenstein niet onderworpen aan tariefcontingenten of rechten. Los daarvan moeten de belangen van een kandidaat-lidstaat die met een uitzonderlijke en onmiddellijke veiligheidssituatie wordt geconfronteerd, zoals Oekraïne, ook in aanmerking worden genomen bij het nemen van een besluit over de toewijzing van quota, zonder de doeltreffendheid van de maatregel te ondermijnen.
Volgende stappen
Het voorstel van de Commissie zal nu worden onderworpen aan de gewone wetgevingsprocedure, dus het is aan het Europees Parlement en de Raad om overeenstemming te bereiken over de definitieve verordening.
Het besluit van de Raad houdende machtiging tot het openen van onderhandelingen moet met gekwalificeerde meerderheid van stemmen in de Raad worden aangenomen.
Zodra de maatregel door de Raad en het Parlement is goedgekeurd, zal hij in de plaats komen van de vrijwaringsmaatregel van de EU inzake staal, die in juni 2026 afloopt. Met de indiening van vandaag wil de Commissie zorgen voor een ononderbroken bescherming van de staalsector in de EU.
Achtergrond
Staal is een essentieel materiaal voor de economie van de EU, onder meer voor de groene transitie, vanwege het gebruik ervan in een overvloed aan strategisch belangrijke sectoren, waaronder defensie. De staalindustrie van de EU is de op twee na grootste staalproducent ter wereld. Het bedrijf biedt rechtstreeks werk aan ongeveer 300.000 mensen en ondersteunt indirect ongeveer 2,5 miljoen banen, met staalproductielocaties in meer dan 20 EU-lidstaten. Staalfabrieken ondersteunen veel regionale economieën en onderstrepen hun sociaal-economische en politieke belang.
De EU-staalindustrie staat momenteel onder aanzienlijke druk als gevolg van onhoudbare mondiale overcapaciteit, die meer dan vijf keer zo groot is als het jaarlijkse staalverbruik van de EU (momenteel 620 miljoen ton en naar verwachting zal groeien tot 721 miljoen ton in 2027). Deze toenemende overcapaciteit, de toenemende invoer van staal en de sluiting van de markten van derde landen dragen bij aan de interne uitdagingen waarmee de staalindustrie van de EU wordt geconfronteerd. Deze omvatten een toename van handelsbeperkende maatregelen in derde landen, hoge energie- en productiekosten in de EU en een lagere interne vraag. Deze uitdagingen verzwakken ten onrechte het concurrentievermogen van de EU-industrie op een wereldmarkt, ondermijnen het vermogen van de industrie om met name te investeren in het koolstofvrij maken van de economie en bedreigen haar levensvatbaarheid op lange termijn.
De staalindustrie van de EU is de enige grote regio die sinds 2007 ongeveer 65 miljoen ton capaciteit heeft verloren. In 2024 bedroeg de bezettingsgraad 67 % [gezonde percentages zijn ongeveer 80 %] en zijn sinds 2007 ongeveer 9 000 tot 100 000 banen verloren gegaan. De sector boekte in 2024 recordverliezen.
In het licht van deze kritieke uitdagingen kondigde de Commissie haar voornemen aan om in haar actieplan voor staal en metalen (SMAP) van maart 2025 een nieuwe staalmaatregel voor te bereiden, waarbij voorzitter Von der Leyen in haar toespraak over de Staat van de Europese Unie (SOTEU)herhaalde dat de EU vastbesloten is haar staalindustrie te beschermen.
De voorgestelde maatregel is gebaseerd op een economische analyse, met inbegrip van een beoordeling van de potentiële effecten van verschillende opties, en op inzichten die zijn verzameld door middel van een gerichte raadpleging van sectorale belanghebbenden die in de zomer heeft plaatsgevonden. Veel van de meer dan 500 respondenten, zowel in de industrie (producenten en gebruikers) als in de EU-lidstaten, waren sterk voorstander van een maatregel die de omvang van de tariefcontingenten voor staal die van toepassing zijn op alle oorsprongen aanzienlijk vermindert, met een hoog buiten het contingent vallend recht dat zij noodzakelijk achten om een sterke en duurzame staalindustrie in de EU in stand te houden. De economische analyse en een samenvatting van de resultaten van de raadpleging van belanghebbenden worden gepresenteerd in een bij het voorstel gevoegd werkdocument van de diensten van de Commissie.
Voor meer informatie
Voorgestelde maatregel inzake staal
Werkdocument van de diensten van de Commissie
Aanbeveling voor een besluit van de Raad houdende machtiging tot het openen van onderhandelingen