Commissie en hoge vertegenwoordiger presenteren nieuwe routekaart voor defensie ter versterking van de Europese defensievermogens
Vandaag hebben de Commissie en de hoge vertegenwoordiger de EU-lidstaten hetstappenplan “Behoud van vrede en paraatheid op defensiegebied 2030”voorgesteld, een alomvattend plan om de Europese defensievermogens te versterken.
Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie: “De recente bedreigingen hebben aangetoond dat Europa in gevaar is. We moeten elke burger en vierkante centimeter van ons grondgebied beschermen. En Europa moet met eenheid, solidariteit en vastberadenheid reageren. De defensieroutekaart van vandaag bevat een duidelijk plan met gedeelde doelstellingen en concrete mijlpalen op onze weg naar 2030. Want alleen wat gemeten wordt, wordt gedaan. In de routekaart worden vier Europese vlaggenschipinitiatieven voorgesteld: het European Drone Defence Initiative, de Eastern Flank Watch, het European Air Shield en het European Space Shield. Dit zal onze defensie-industrie versterken, de productie versnellen en onze langdurige steun aan Oekraïne handhaven.”
Zoals de Europese Raad in juni heeft gevraagd, bevat de routekaart voor defensie duidelijke doelstellingen en mijlpalen om vermogenskloven te dichten, defensie-investeringen in alle lidstaten te versnellen en richting te geven aan de vooruitgang van de EU in de richting van volledige paraatheid op defensiegebied tegen 2030. Het versterken van de Europese defensie betekent ook dat we stevig achter Oekraïne moeten staan.
Europese vlaggenschipinitiatieven op het gebied van paraatheid
Om snel te kunnen optreden waar een gezamenlijke aanpak het meest doeltreffend is, worden in het stappenplan voor defensie vier initiële vlaggenschipinitiatieven voor Europese paraatheid voorgesteld: Het European Drone Defence Initiative, het Eastern Flank Watch, het European Air Shield en het European Space Shield. Deze zullen het vermogen van Europa versterken om land, lucht, zee, cyber en ruimte af te schrikken en te verdedigen en tegelijkertijd rechtstreeks bij te dragen aan de NAVO-vermogensdoelstellingen.
Gereedheid door Capability Coalitions
Om volledige paraatheid op defensiegebied te bereiken, moet ervoor worden gezorgd dat de strijdkrachten van de lidstaten kunnen anticiperen op, zich kunnen voorbereiden op en reageren op elke crisis, met inbegrip van conflicten met een hoge intensiteit. In het stappenplan worden de lidstaten opgeroepen de vorming van vermogenscoalities op negen belangrijke gebieden te voltooien — om kritieke vermogenslacunes te dichten door middel van gezamenlijke ontwikkeling en aanbesteding.
Dit zijn air & raketverdediging; strategische enablers; militaire mobiliteit; artilleriesystemen; cyber-, AI- en elektronische oorlogsvoering; raket & munitie; drones & tegendrones; grondgevechten; en maritiem.
Een sterke, veerkrachtige en technologisch innovatieve industriële defensiebasis in de EU
Voor het dichten van lacunes is een EU-defensie-industrie nodig die de vermogens kan leveren die de lidstaten nodig hebben op de noodzakelijke schaal en snelheid. Het volledige potentieel van innovatie voor defensie, met inbegrip van Oekraïense oplossingen, moet worden benut. De veerkracht van de toeleveringsketens op defensiegebied moet worden gewaarborgd, onder meer door kritieke afhankelijkheden in grondstoffen en andere kritieke inputs te verminderen.
Stimuleren van defensie-investeringen
Een vereenvoudigde en geïntegreerde Europese markt voor defensiematerieel is van cruciaal belang om de productie op te schalen, schaalvoordelen te realiseren en innovatie te stimuleren. Het doel is tegen 2030 een echte EU-brede markt tot stand te brengen met geharmoniseerde regels die de industrie in staat stellen snel en op grote schaal resultaten te boeken. De Commissie zal de industriële capaciteit volgen — te beginnen met lucht- en raketverdediging, drones en ruimtesystemen — om ervoor te zorgen dat Europa in zijn meest dringende behoeften kan voorzien.
De routekaart volgt het ReArm Europe Plan/Readiness 2030, een belangrijke stimulans voor publieke en private investeringen, die de lidstaten meer financiële flexibiliteit biedt om de productie en paraatheid te versterken. De Europese Commissie en de hoge vertegenwoordiger zullen deze routekaart aan de Europese Raad voorleggen, met inbegrip van de voorstellen voor pan-Europese vlaggenschipprojecten die Europa zullen helpen om tegen 2030 volledig klaar te zijn voor defensie.
Het stappenplan bevat ook plannen om tegen 2027 een EU-brede ruimte voor militaire mobiliteit tot stand te brengen, met geharmoniseerde regels en een netwerk van land-, lucht- en zeeroutes om troepen en uitrusting snel door heel Europa te verplaatsen. Dit zal, in nauwe samenwerking met de NAVO, het vermogen van Europa versterken om snel op crises te reageren.
Achtergrond
In maart 2025 hebben de Commissie en de hoge vertegenwoordiger het gezamenlijk witboek voor Europese defensie – paraatheid 2030 gepresenteerd, aangevuld met het ReArm Europe Plan/Readiness 2030 van de Commissie, een ambitieus defensiepakket dat de EU-lidstaten financiële hefbomen biedt om een toename van investeringen in defensievermogens te stimuleren.
De activering van de nationale ontsnappingsclausule van het stabiliteits- en groeipact voor defensiedoeleinden vormt samen met de SAFE-lening (Safety Action for Europe) de ruggengraat van het ReArm Europe Plan/Readiness 2030, waardoor de lidstaten hun investeringen in Europese defensie aanzienlijk en snel kunnen opschalen.
In juni 2025 verzocht de Europese Raad de Commissie en de hoge vertegenwoordiger een routekaart in te dienen om de vooruitgang met betrekking tot het witboek te evalueren en de volgende stappen in de uitvoering van de doelstelling van paraatheid op defensiegebied te bespreken.
Voor meer informatie
Gezamenlijke mededeling “Behoud van de vrede – Routekaart voor paraatheid op defensiegebied 2030”
Factsheet over het witboek over de paraatheid van de Europese defensie voor 2030