Meer documenten
Vragen en antwoorden over de mondiale klimaat- en energievisie van de EU
Waarom presenteert de EU nu deze nieuwe mondiale klimaat- en energievisie?
De mondiale klimaat- en energievisie van de EU wordt gepresenteerd als een gezamenlijke mededeling over de tiende verjaardag van de Overeenkomst van Parijs en te midden van een snel veranderende, uitdagende geopolitieke context. De schone industriële revolutie is wereldwijd aan de gang. Voortbouwend op de Clean Industrial Deal worden in de mededeling maatregelen voorgesteld waarmee de EU actief kan bijdragen aan deze transformatie en ervan kan blijven profiteren. De EU moet de industriële krachtpatser zijn die via samenwerking schone technologie en aanpassingsoplossingen levert aan mondiale partners. Het moet de kansen grijpen die de schone transitie biedt voor zijn eigen industrie in de snel groeiende markt voor schone technologie.
De EU blijft op koers in de strijd tegen de klimaatverandering. In het kader van deze visie zal zij haar leidende rol blijven spelen bij de uitvoering van de Overeenkomst van Parijs, het nakomen van de wereldwijde toezeggingen inzake hernieuwbare energie en energie-efficiëntie en de transitie van fossiele brandstoffen, en blijft zij zich inzetten om partnerlanden te ondersteunen bij het verwezenlijken van deze doelstellingen.
De belangrijkste boodschap van de EU aan haar mondiale partners is duidelijk. We zijn gericht op het bevorderen van internationale samenwerking en investeringen in schone technologieën en het waarborgen van veiligheid en economische groei. En we zijn een betrouwbare partner die zich inzet voor multilateralisme en een op regels gebaseerde internationale orde om deze doelen te bereiken.
Hoe zal deze nieuwe mondiale visie van de EU bijdragen tot de verwezenlijking van de doelstellingen van de Overeenkomst van Parijs?
De EU ligt op schema om haar klimaatdoelstelling voor 2030 te halen, namelijk een vermindering van de nettobroeikasgasuitstoot met ten minste 55 % ten opzichte van 1990, en om tegen 2050 klimaatneutraliteit te bereiken, zoals benadrukt in de beoordeling door de Commissie van de nationale energie- en klimaatplannen van de lidstaten en in overeenstemming met de EU-klimaatwet. De EU heeft aangetoond dat haar decarbonisatiemodel goed werkt als groeimodel: de EU heeft haar broeikasgasemissies tussen 1990 en 2023 met 37 % verminderd, terwijl het bbp in dezelfde periode met 68 % is gegroeid. De EU produceert nu slechts 6 % van de wereldwijde broeikasgasemissies, waarbij de G20-leden 80 % van de wereldwijde broeikasgasemissies voor hun rekening nemen.
De EU levert ook de grootste bijdrage aan klimaatfinanciering ter wereld. Voortbouwend op onze toezeggingen inzake klimaatfinanciering en het kader voor duurzame financiering zal de EU bijdragen aan de uitvoering van de nieuwe collectieve gekwantificeerde doelstelling (NCQG) inzake klimaatfinanciering door gebruik te maken van Global Gateway, het toekomstige instrument Europa in de wereld, en door de hervorming van mondiale financiële instellingen te ondersteunen en andere financieringsbronnen aan te boren.
Net als de EU moeten andere partners nu hun inspanningen opvoeren, zowel om de uitstoot te verminderen als om de klimaatfinanciering op te schalen.
Hoe past deze visie in de Clean Industrial Deal en ondersteunt zij de cleantechbedrijven in de EU?
Deze mededeling is onze internationale strategie om de positie van Europa op de wereldmarkten veilig te stellen en duurzame verandering te stimuleren, die ook onze industriële en technologische sterke punten ondersteunt. Het vertegenwoordigt de externe dimensie van de Clean Industrial Deal, met gerichte acties om EU-bedrijven te ondersteunen bij het profiteren van de groeiende wereldwijde markt voor schone technologie.
De Clean Industrial Deal, het bedrijfsplan van de EU voor concurrentievermogen en decarbonisatie, heeft tot doel stabiliteit te bieden om investeringen minder risicovol te maken en tegelijkertijd onze ambities op het gebied van decarbonisatie te blijven verwezenlijken. Het zal de toegang tot betaalbare energie, materialen en hulpbronnen verbeteren, publieke en private investeringen in schone technologieën verhogen, leidende markten ontwikkelen, de vaardigheden van de beroepsbevolking van de EU verbeteren en nieuwe hoogwaardige banen creëren.
De mondiale klimaat- en energievisie bevat een aantal maatregelen om EU-bedrijven te ondersteunen bij het benutten van de kansen die worden geboden door de wereldwijde schone transitie en door de snelgroeiende markt voor schone technologie over de hele wereld:
Het engagement zal gericht zijn op het ondersteunen van EU-bedrijven op het gebied van schone technologie bij het stimuleren van internationale kansen door zakelijke fora en missies op hoog niveau voor de bevordering van schone bedrijven en handel te organiseren, een externe ondernemingsraad voor een schone transitie van de EU op te richten en gebruik te maken van reeds bestaande structuren. Het zal de deskundigheid op het gebied van bedrijfsbevordering in geselecteerde EU-delegaties versterken.
Het is ook bedoeld om Europese bedrijven te verbinden met investeringsprojecten in het buitenland via de Global Gateway-investeringshub en om in samenwerking met Team Europa-partners, waaronder de Europese Investeringsbank, risicobeperkende financiële instrumenten te ontwikkelen ter ondersteuning van zakelijke investeringen in de EU in de schone transitie in partnerlanden.
Ook zal de EU trachten de deskundigheid van de EU-lidstaten te mobiliseren om partnerlanden te ondersteunen bij hervormingen van de regelgeving en met EU-wetgeving, alsook door gericht gebruik te maken van TAIEX voor de schone transitie.
Hoe kan de wereldwijde schone transitie de economische groei van de EU ondersteunen en kansen bieden aan Europese fabrikanten en partners in de wereld?
De groei van schone technologie is een wereldwijde economische motor. Voor de EU en de rest van de wereld is investeren in schone en betaalbare energie een investering in een eerlijkere en veiligere toekomst. In de EU zijn emissies en groei ontkoppeld, wat de businesscase van investeringen in schone energie bevestigt: Het bbp van de EU is tussen 1990 en 2023 met 68 % gegroeid, terwijl de emissies in dezelfde periode met 37 % zijn gedaald. Wat de bbp-groei betreft, waren de productie, uitrol en verkoop van schone technologie in 2023 goed voor 10 % van de mondiale bbp-groei en 30 % van de bbp-groei in de EU. Ook op het gebied van banen blijkt uit cijfers dat er in 2024 wereldwijd 36,3 miljoen banen in schone technologie waren, een stijging van 21 % ten opzichte van 2019 (30 miljoen). In 2023 werden in de EU 100 000 nieuwe banen op het gebied van schone technologie gecreëerd, wat neerkomt op 4 % van alle banengroei. Veel daarvan bevinden zich in de hele waardeketen, niet alleen in de verwerkende industrie.
De mondiale productiecapaciteit voor schone-energietechnologieën groeit snel en schone investeringen wereldwijd hebben de financiering van fossiele brandstoffen ingehaald. In 2024 werd wereldwijd 1,0 biljoen EUR geïnvesteerd in fossiele energie versus 2,0 biljoen EUR in schone energie — een verhouding van 2:1 ten gunste van schone energie. De investeringen in schone energie stegen met 78% sinds 2015 (toen 1,4 biljoen euro werd geïnvesteerd in fossiel en 1,1 biljoen euro in schoon). Het aandeel van de EU in deze investeringen in schone energie bedroeg 19 %, oftewel 334 miljard EUR – een totale stijging van 111% sinds 2015.
Grote delen van de volledige waardeketens zijn sterk geconcentreerd - meestal in China - en veel regio's in de wereld hebben geen toegang tot de productie van schone technologieën die ze nodig hebben. Deze mondiale visie helpt de productie op alle continenten in de waardeketens voor schone technologie op te schalen door wederzijds voordelige partnerschappen voor de EU en derde landen tot stand te brengen die ook lokale banen en groei opleveren. Ook wordt voorgesteld de productiecapaciteit van de EU voor schone technologie op te voerentot 15 % van de mondiale technologiemarkt, en tegelijkertijd haar industriële concurrentievermogen te verbeteren.
Wat hernieuwbare energie alleen al betreft, is de mondiale energiecapaciteit sinds 2015 met 140 % toegenomen, van 1 849 GW tot 4 443 GW in 2024. Bovendien werd in 2024 wereldwijd 585 GW aan nieuwe capaciteit voor hernieuwbare energie toegevoegd, wat neerkomt op 80 % van de totale groei van de vraag naar elektriciteit, een stijging van 259 % ten opzichte van 2015. Hernieuwbare elektriciteit is nu goedkoper dan die van fossiele brandstoffen: tussen 2015 en 2024 daalden de gemiddelde mondiale kosten van elektriciteit uit fotovoltaïsche zonne-energie met 68 %, onshore-windenergie met 56 % en offshore-windenergie met 49 %. In de EU produceerde hernieuwbare energie in 2024 47 % van de elektriciteit in de EU.
De mondiale visie bevestigt ook dat de rol van hernieuwbare energie en schone technologieën als aanjagers van groei zal worden uitgebreid. Hernieuwbare energiebronnen vormen de kern van de schone transitie van de EU en vergroten tegelijkertijd de energieonafhankelijkheid en -zekerheid van de EU.
Hoe zal de EU zorgen voor samenwerking met partnerlanden op het gebied van de schone transitie?
De afgelopen vier jaar heeft de EU wereldwijd meer dan 40 bilaterale partnerschappen voor een schone transitie ondertekend op het gebied van hernieuwbare energie, kritieke mineralen, energietransitie en veiligheid. De EU heeft ook meer dan 300 miljard euro vrijgemaakt in het kader van het Global Gateway-initiatief, waar wereldwijd meer dan de helft van de projecten op het gebied van klimaat en energie plaatsvindt.
De EU zal bestaande partnerschappen wereldwijd versterken en nieuwe partnerschappen smeden, aangezien samenwerking en multilateralisme onze kernwaarden zijn als betrouwbare en geloofwaardige partner. Zij zal schone handels- en investeringspartnerschappen, handelsovereenkomsten of overeenkomsten ter facilitering van duurzame investeringen (SIFA's) of op maat gesneden memoranda van overeenstemming blijven bevorderen, met name inzake duurzame waardeketens of samenwerking tussen ondernemingen. Die zullen wederzijds voordelige oplossingen ondersteunen, samenwerking stimuleren en toeleveringsketens integreren in de richting van een wereldwijde schone transitie. De EU zal ook investeringsprojecten bevorderen in partnerschap met bedrijven en financiële instellingen uit Europa en partnerlanden, bijvoorbeeld door bedrijfsfora voor een schone transitie en missies ter bevordering van het bedrijfsleven en de handel op hoog niveau te organiseren.
Daarnaast beschikt de EU al over het grootste netwerk van vrijhandelsovereenkomsten ter wereld, dat 76 landen en 44 % van alle EU-handel in goederen bestrijkt, en zet zij de onderhandelingen met verschillende partners voort. Dergelijke overeenkomsten zullen bijdragen tot het faciliteren van handel en investeringen in waardeketens voor schone energie en het waarborgen van onvervalste toegang tot kritieke grondstoffen, en tegelijkertijd schone en efficiëntere productiemethoden en markttoegangsmogelijkheden voor groene goederen en diensten ondersteunen.
In de visie van vandaag worden verschillende acties geschetst om onze internationale betrokkenheid te vergroten, zoals de oprichting van een externe ondernemingsraad voor een schone transitie van de EU om de Commissie te adviseren over investeringsprioriteiten voor schone technologie in partnerlanden op basis van operationele behoeften. Daarnaast zal de Global Gateway-investeringshub de coördinatie, informatie-uitwisseling en samenwerking tussen de EU en haar lidstaten verbeteren om Europese bedrijven te verbinden met investeringsprojecten in het buitenland. Met een voorgesteld budget van 200 miljard EUR voor 2028-2034 en een streefcijfer voor klimaat- en milieu-uitgaven van 30 % wordt een nieuw instrument voor Europa in de wereld voorgesteld om partnerlanden te ondersteunen bij het aannemen van geloofwaardige klimaatactietrajecten en het stimuleren van de vraag in schone industriële sectoren. Het mogelijk maken van investeringen in projecten voor aanpassing en veerkracht op grote schaal en het ondersteunen van het opzetten van bedrijfsmodellen voor aanpassing aan de klimaatverandering, met name in de minst ontwikkelde landen en kleine eilandstaten in ontwikkeling, wordt in de visie ook benadrukt als een prioritaire actie.
De EU zal ook blijven investeren in samenwerking op regelgevings- en beleidsgebied om partnerlanden te ondersteunen bij het ontwerpen en uitvoeren van doeltreffend klimaat-, energie- en industriebeleid, bijvoorbeeld door middel van energie- en klimaatdialogen op hoog niveau, en regelgevingskaders zoals de groene allianties en partnerschappen.
Een ander concreet voorbeeld van doeltreffende samenwerking is het opzetten van een binnenlands beleid voor koolstofbeprijzing. Een dergelijk beleid is een van de meest kosteneffectieve manieren om emissies te verminderen, innovatie te bevorderen en inkomsten te genereren om de transitie te financieren. De speciale taskforce van de Commissie inzake koolstofbeprijzing ondersteunt partners bij het ontwikkelen van robuust beleid en het waarborgen van een hoge milieu-integriteit op de internationale koolstofmarkten.
Een ander voorbeeld is de bereidheid om politieke en zakelijke leiders samen te brengen om de overeengekomen mondiale toezeggingen te versnellen door de capaciteit voor hernieuwbare energie te verdrievoudigen en de verbeteringen van de energie-efficiëntie tegen 2030 te verdubbelen, waartoe de EU zich heeft verbonden.
Welke gevolgen hebben de klimaatverandering en de schone transitie voor de veiligheid van Europa?
De schone transitie is van essentieel belang om de veiligheid van Europa nu en in de toekomst te waarborgen. De EU blijft afhankelijk van ingevoerde fossiele brandstoffen. De geleidelijke afschaffing ervan, ten gunste van hernieuwbare energie, vergroot onze energieonafhankelijkheid en energiezekerheid. De schone transitie garandeert onze toekomstige economische veiligheid en de innovatieve technologische ontwikkelingen ervan versterken onze veiligheidshouding, parallel aan het concurrentievermogen van de industrie.
Tegelijkertijd brengt de klimaatverandering zelf wereldwijd nog steeds veel nieuwe veiligheidsrisico's met zich mee, die we kunnen verminderen door de schone transitie te bevorderen en een robuust beleid voor aanpassing aan de klimaatverandering in Europa en internationaal aan te sturen. De EU zal haar economische partnerschappen begeleiden met meer inspanningen op het gebied van klimaatveiligheid om investeringen veilig te stellen. In de mondiale visie wordt voorgesteld om in het kader van veiligheids- en defensiepartnerschappen regelmatig van gedachten te wisselen over de gevolgen van klimaatverandering voor kwetsbaarheid en conflictrisico's, en om buitenlandse informatiemanipulatie en inmenging en desinformatie op deze gebieden te bestrijden.
De EU zal ook de maatregelen versterken om het verband tussen klimaatverandering, aantasting van het milieu en veiligheid en veerkracht aan te pakken door op multilateraal (VN en NAVO) en bilateraal niveau (via partnerschappen en dialogen) samen te werken en de maatregelen uit te voeren die zijn uiteengezet in de gezamenlijke mededeling van 2023 over de nexus klimaat-veiligheid.
Voor meer informatie