Vragen en antwoorden over het overzichtsverslag 2025 over de vereenvoudiging, uitvoering en handhaving van de EU-regels

Wat is het belangrijkste doel van dit verslag en wat houdt het in?

De Europese Commissie is bezig met een ongekende vereenvoudigingsinspanning om de administratieve lasten en kosten voor bedrijven tegen eind 2030 met 37,5 miljard EUR te verminderen. In het overzichtsverslag 2025 over vereenvoudiging, uitvoering en handhaving worden de concrete maatregelen geschetst die tot dusver zijn genomen, evenals wat er op tafel ligt en de te volgen koers.

Het verslag bevat:

• de voorgestelde omnibusinitiatieven, die tot doel hebben de lasten te verminderen en de wetgeving te vereenvoudigen;
• de nieuwe instrumenten en instrumenten die de Commissie heeft ingevoerd om de vereenvoudiging en uitvoering van EU-wetgeving, -beleid en -financiering in alle lidstaten te versnellen;
• de stappen die de Commissie heeft ondernomen om ervoor te zorgen dat het EU-recht wordt gehandhaafd, bijvoorbeeld door middel van dialogen met de lidstaten en inbreukprocedures.

Dit is het eerste jaarlijkse overzichtsverslag met een samenvatting van de belangrijkste resultaten van de werkzaamheden van de Commissie voor een eenvoudiger en flexibeler Europa in drie belangrijke componenten: vereenvoudiging, uitvoering en handhaving. Het bestrijkt de periode van 1 januari tot en met 31 juli 2025.

Dit verslag bouwt voort op de afzonderlijke voortgangsverslagen over vereenvoudiging, uitvoering en handhaving.

Waarom is de Commissie bezig met het vereenvoudigen van de EU-regels?

Vereenvoudiging is een essentieel aspect van een noodzakelijke en ambitieuze EU-agenda voor het concurrentievermogen. Meer dan 60 % van de bedrijven in de EU beschouwt regelgeving als een belemmering voor investeringen, waarbij 55 % van de kleine en middelgrote ondernemingen (kmo's) regelgevingsbelemmeringen en administratieve lasten als hun grootste uitdaging beschouwt.

In de verslagen Draghi en Letta wordt ook benadrukt dat de administratieve lasten en de complexiteit van de EU-wetgeving het economisch potentieel en de welvaart van de EU beperken.

Regelmatige contacten met bedrijven, deskundigen en praktijkmensen stellen ons in staat de vooruitgang te beoordelen en vereenvoudigingsmogelijkheden, belangrijke uitvoeringsuitdagingen en lacunes in kaart te brengen. Daarom heeft de Commissie uitvoeringsdialogen en “realiteitscontroles” ingevoerd met belanghebbenden en rechtstreeks met bedrijven om inzicht te krijgen in de impact van de EU-wetgeving op hun dagelijkse bedrijfsvoering.

Welke vereenvoudigingsinitiatieven zijn er genomen en wat zal het effect ervan zijn?

Vanaf februari 2025 heeft de Commissie voorstellen ingediend om de administratieve lasten te verminderen en het wetgevingskader van de EU te vereenvoudigen.

De voorgestelde omnibus- en vereenvoudigingsinitiatieven moeten het Europese bedrijfsleven meer dan 8,6 miljard euro per jaar besparen. Dit is een belangrijke stap in de richting van de doelstelling om de lasten met ten minste 25 % te verminderen en met ten minste 35 % voor kmo's. Bovendien heeft de Commissie met deze maatregelen ook de extra eenmalige kosten met 4 miljard EUR verlaagd.

De zes omnibuspakketten die tot dusver zijn voorgesteld, hebben betrekking op:

• Duurzaamheid: een verregaande vereenvoudiging op het gebied van duurzaamheidsrapportage, passende zorgvuldigheid op het gebied van duurzaamheid en taxonomie, waardoor de kosten met 4,5 miljard EUR zullen dalen. Daarnaast worden in het voorstel voor het mechanisme voor koolstofgrenscorrectie, dat in september is goedgekeurd, de daarmee verband houdende verplichtingen voor ongeveer 182 000 – of 90 % – van de importeurs, waarvan de meeste kmo's zijn, geschrapt, waardoor hun uitgaven met 1,2 miljard EUR worden verminderd.
• Vereenvoudiging van investeringen: het faciliteren van de inzet en rapportage van InvestEU en het Europees Fonds voor strategische investeringen, waardoor de kosten met 350 miljoen EUR zullen dalen, waarvan 324 miljoen EUR eenmalige kosten, en het mobiliseren van 50 miljard EUR aan extra publieke en private investeringen.
• Het gemeenschappelijk landbouwbeleid: het verminderen van de complexiteit en buitensporige administratieve lasten voor landbouwers en nationale overheden bij het beheer, de monitoring en de rapportage, en het benutten van digitalisering om de jaarlijkse kosten voor landbouwers met 1,58 miljard EUR en voor administrateurs met 210 miljoen EUR te verlagen.
• Kleine midcaps, digitalisering en gemeenschappelijke specificaties: kleine midcap-ondernemingen in staat te stellen dezelfde lichtere regelgevingsvereisten te hanteren als kmo's en de behoefte aan papieren formaten in de productwetgeving weg te nemen, wat zal leiden tot een kostenbesparing van 380 miljoen EUR.
• Verdediging: vereenvoudiging van de EU-regels voor de Europese defensie-industrie om investeringen te vergemakkelijken, de toegang tot financiering te verbeteren en de bereidheid te vergroten om grote conflicten af te schrikken.
• Chemische stoffen : de nalevingskosten en administratieve lasten voor de chemische industrie te verminderen en tegelijkertijd een hoog niveau van bescherming van de volksgezondheid en het milieu te handhaven. Het voorstel vereenvoudigt aspecten in verband met de indeling, etikettering en verpakking van chemische stoffen, meststoffen en cosmetica, waardoor de kosten met 363 miljoen EUR worden verlaagd, waarvan 290 miljoen EUR terugkerende kosten zijn.

Hoe identificeert de Commissie de gebieden die moeten worden vereenvoudigd?

De EU hanteert een brede aanpak om haar regels eenvoudiger en doeltreffender te maken door:

• Dialogen over de uitvoering: vergaderingen die commissarissen rechtstreeks houden met het bedrijfsleven, kmo's, sociale partners en autoriteiten die gevolgen ondervinden van het EU-beleid. De commissarissen hebben 28 dialogen gevoerd met meer dan 550 belanghebbenden. Deze dialogen stelden de Commissie in staat rechtstreeks van beroepsbeoefenaars te horen over de uitdagingen waarmee zij worden geconfronteerd, goede praktijken en mogelijkheden voor vereenvoudiging in toekomstige voorstellen. Het doel is om concrete feedback te krijgen over wat voor hen werkt en wat niet en om te leren van hun praktische inzichten.
• Het testen van de spanning: screening van de EU-wetgeving om deze te vereenvoudigen en kosteneffectiever te maken. De gebieden voor stresstests krijgen prioriteit waar de lasten het meest acuut worden gevoeld en waar het grootste potentieel voor vereenvoudiging bestaat. De prioriteiten worden opgesteld op basis van feedback en analyse van belanghebbenden, alsook op basis van het Draghi-verslag en het Letta-verslag.
• Realiteitscontroles: workshops met belanghebbenden die het EU-recht ten uitvoer leggen of er rechtstreeks gevolgen van ondervinden. Hun feedback helpt om obstakels en succesvolle praktijken bij de omzetting van EU-regels op nationaal niveau in kaart te brengen en ervoor te zorgen dat de regels de verwachte voordelen opleveren. Er zijn meer dan 40 realiteitscontroles uitgevoerd of gepland. De input van deze controles draagt bij tot evaluaties en vereenvoudigingsvoorstellen.

Welk soort uitvoeringssteun verleent de Commissie aan de lidstaten om hen te helpen bij de uitvoering van nieuw beleid en nieuwe regelgeving?

De Commissie zorgt ervoor dat de lidstaten over de nodige steun beschikken om nieuw beleid en nieuwe regelgeving uit te voeren. Daartoe heeft de Commissie het volgende gelanceerd:

• een IT-instrument voor de omzetting van EU-richtlijnen en gestandaardiseerde modellen om de lidstaten te helpen de EU-richtlijnen om te zetten.
• een programma voor samenwerking en uitwisseling op het gebied van openbaar bestuur en de toolbox voor de kwaliteit van het openbaar bestuur om administratieve capaciteit in de lidstaten op te bouwen. Bovendien verleende het platform voor een rechtvaardige transitie technische bijstand aan 14 lidstaten; de praktijkgemeenschap voor slimme specialisatie ondersteunde 15 lidstaten, en het instrument voor technische ondersteuning voor diverse hervormingen en belangrijk EU-beleid ondersteunde alle lidstaten.

• een Interoperabel Europa-gemeenschap, aangevuld met uitgebreide richtsnoeren en de opensourcesoftwarecatalogus om de interoperabiliteit voor grensoverschrijdende digitale diensten te vergemakkelijken.
• en grensoverschrijdende handhavingsoperaties, samen met technische richtsnoeren en capaciteitsopbouw om EU-agentschappen te ondersteunen bij de consistente toepassing van het EU-recht. Zo zijn de activiteiten van de Europese Arbeidsautoriteit in zeven lidstaten van start gegaan.

Hoe zorgt de Commissie ervoor dat de EU-regels doeltreffend worden gehandhaafd?

De doeltreffendheid en de voordelen van de EU-wetgeving hangen af van de volledige en correcte uitvoering ervan. De Commissie werkt nauw samen met de lidstaten om problemen met de uitvoering van meet af aan te voorkomen, maar wanneer de samenwerking faalt, is resolute handhaving noodzakelijk. De Commissie heeft ten volle gebruikgemaakt van haar handhavingsinstrumenten om ervoor te zorgen dat de lidstaten gezamenlijk overeengekomen regels uitvoeren:

• Meer dialogen voorafgaand aan de inbreuk: De Commissie voert informele dialogen met de lidstaten om mogelijke inbreuken op het EU-recht snel aan te pakken en informatie te verzamelen om na te gaan of er sprake is van een inbreuk, met hoge succespercentages in afgesloten zaken (67 % in 2025).
• Inbreukprocedures: de Commissie kan formele procedures inleiden indien de samenwerking niet volstaat om de EU-regels tijdig na te leven. Ze zijn effectief: tot nu toe kon de Commissie in 2025 meer dan 400 inbreukprocedures afsluiten naarmate de lidstaten aan de voorschriften voldeden. Dit betekent tastbare verbeteringen voor onze mensen en bedrijven, zoals uiteengezet in het verslag.
• Hofverwijzingen en financiële sancties: In de eerste zeven maanden van 2025 daagde de Commissie 45 zaken voor het Hof van Justitie en stelde zij voor om in 15 gevallen financiële sancties op te leggen aan de betrokken lidstaat. De Commissie heeft de afgelopen jaren meer zaken aanhangig gemaakt bij het Hof om ervoor te zorgen dat het EU-recht volledig en correct wordt gehandhaafd.

Wat zijn de volgende stappen?

Het is aan het Europees Parlement en de Raad om overeenstemming te bereiken over de voorgestelde vereenvoudigingsinitiatieven.

De EU zal de EU-regels eenvoudiger en eenvoudiger te implementeren blijven maken, met een duidelijke nadruk op vereenvoudigingsvoorstellen. Daartoe zijn meer dan de helft van de in het werkprogramma van de Commissie voor 2026 aangekondigde initiatieven vereenvoudigingsvoorstellen.

Alle commissarissen zullen blijven samenwerken met belanghebbenden via uitvoeringsdialogen en met het Europees Parlement en de Raad via de jaarlijkse voortgangsverslagen over vereenvoudiging, uitvoering en handhaving.

De Commissie zal ook gerichte ondersteuningsinstrumenten blijven ontwikkelen en programma's voor capaciteitsopbouw voor de lidstaten versterken om ervoor te zorgen dat zij over de nodige middelen beschikken voor een succesvolle uitvoering.

Voor meer informatie

Persbericht