Opgewaardeerde handelsovereenkomst EU-Oekraïne treedt in werking

Vanaf vandaag zullen de EU en Oekraïne profiteren van een versterkt, stabiel, eerlijk en permanent handelskader, met de inwerkingtreding van de diepe en brede vrijhandelsruimte (DCFTA) tussen de EU en Oekraïne. De verbeterde DCFTA zorgt voor aanvullende, wederzijds voordelige handelsliberalisering, waarbij ten volle rekening wordt gehouden met de gevoeligheid van bepaalde landbouwsectoren in de EU. Het illustreert op zeer tastbare wijze de niet-aflatende inzet van de EU om Oekraïne te ondersteunen. Tegelijkertijd wordt de EU-invoer van gevoelige landbouwproducten beperkt ten opzichte van de niveaus in het kader van de autonome handelsmaatregelen, wordt een robuuste nieuwe vrijwaringsclausule vastgelegd en worden de Oekraïense en de EU-productienormen op elkaar afgestemd.

De DCFTA zal de economische zekerheid op lange termijn en stabiele handelsbetrekkingen voor beide partijen ondersteunen en tegelijkertijd bijdragen tot de geleidelijke integratie van Oekraïne in de eengemaakte markt van de EU.

De verbeterde overeenkomst is opgebouwd rond drie belangrijke pijlers:

• Verbeterde handelsstromen: er wordt een evenwicht gevonden tussen het bieden van een duidelijk kader van regels ter ondersteuning van de cruciale handel van Oekraïne met de EU, waarbij ten volle rekening wordt gehouden met de gevoeligheden van de landbouwsectoren en belanghebbenden in de EU door de verschillende niveaus van markttoegang voor specifieke producten zorgvuldig af te stemmen.  Voor de meest gevoelige items, zoals suiker, gevogelte, eieren, tarwe, maïs en honing, zijn er slechts bescheiden stijgingen in vergelijking met de oorspronkelijke DCFTA. Voor andere producten zijn verbeteringen aangebracht die beide partijen ten goede komen, op basis van onze complementaire markten. Ten slotte is voor bepaalde niet-gevoelige producten volledige liberalisering overeengekomen.
• Afgestemde productienormen: nieuwe markttoegang is afhankelijk van de geleidelijke aanpassing van Oekraïne aan de productienormen van de EU, zoals dierenwelzijn, het gebruik van pesticiden en diergeneesmiddelen. Oekraïne zal naar verwachting elk jaar verslag uitbrengen over de vooruitgang die het op dit gebied heeft geboekt. Deze aanpak is in overeenstemming met de logica van het toetredingsproces van Oekraïne tot de EU en de overname van het EU-acquis.
• Een robuuste vrijwaringsclausule: een vrijwaringsmechanisme dat de vaststelling van passende maatregelen mogelijk maakt, kan worden geactiveerd indien de invoer van producten die onder de aanvullende liberalisering vallen, voor beide partijen ernstige moeilijkheden oplevert. In het geval van de EU kan een mogelijke verstoring worden beoordeeld op het niveau van een of meer lidstaten.

Beide partijen zijn ook overeengekomen maatregelen te onderzoeken om Oekraïense exporteurs te helpen hun traditionele markten in derde landen te bereiken, waardoor Oekraïne extra commerciële kansen krijgt en wordt bijgedragen tot de mondiale voedselzekerheid.

Achtergrond

De associatieovereenkomst tussen de EU en Oekraïne, met inbegrip van een diepe en brede vrijhandelsruimte, is tussen 2007 en 2011 onderhandeld en op 21 maart en 27 juni 2014 ondertekend. De DCFTA schrapte het overgrote deel van alle tarieven, met name voor industriële goederen.

Na de grootschalige Russische invasie van Oekraïne heeft de EU Oekraïne handelsfacilitaties en uitzonderlijke instrumenten verleend die jaarlijks een hoge mate van unilaterale liberalisering in de vorm van geldautomaten bieden. Deze waren van kracht vanaf 4 juni 2022 en werden tweemaal verlengd tot het verstrijken ervan op 5 juni 2025, waarna overgangsmaatregelen in werking traden. Samen met de solidariteitscorridors werden de geldautomaten vastgesteld in de context van de grote verstoringen als gevolg van de oorlog en tegen de algemene trend van een daling van de handel van Oekraïne in het algemeen.

De Commissie streefde er consequent naar overeenstemming te bereiken over wederzijdse tariefliberalisering op langere termijn met Oekraïne op grond van artikel 29 van de associatieovereenkomst tussen de EU en Oekraïne, waarbij werd gezorgd voor een naadloze overgang naar een nieuw kader waarin alle handelsregelingen in de DCFTA-regeling worden geïntegreerd.

Op 30 juni hebben de EU en Oekraïne een beginselakkoord bereikt over de herziening van de DCFTA, waarmee de weg wordt geëffend voor de modernisering van vandaag. Op 13 oktober heeft de Raad de Commissie gemachtigd de DCFTA met Oekraïne op die basis te herzien; en op 14 oktober hebben de Commissie en Oekraïne formeel het besluit tot herziening van de overeenkomst aangenomen, waarbij de geactualiseerde tekst vandaag in werking is getreden.

Voor meer informatie

Associatieovereenkomst EU-Oekraïne

Vragen en antwoorden

Handelsbetrekkingen EU-Oekraïne

Factsheet - Solidariteit van de EU met Oekraïne in één oogopslag