Drie dure geneesmiddelen vooralsnog niet vergoed

Het gaat om de geneesmiddelen Xenpozyme (olipudase alfa), Carvykti (ciltacabtagene autoleucel) en Enhertu (trastuzumab deruxtecan). In het geval van het geneesmiddel Enhertu gaat het om de behandeling van HER2-low borstkanker. Enhertu blijft wél vergoed voor de behandeling van HER2-positieve borstkanker

Intensieve onderhandelingen

Ondanks intensieve onderhandelingen is geen akkoord bereikt over een prijs die in lijn is met onderliggende adviezen van het Zorginstituut. Het Zorginstituut concludeerde weliswaar dat de geneesmiddelen een meerwaarde hebben voor de behandeling, maar dat de verwachte gezondheidswinst niet opweegt tegen de hoge prijs. De gevraagde prijzen komen niet in de buurt van wat we in Nederland maatschappelijk aanvaardbaar vinden voor de gezondheidswinst van deze geneesmiddelen. 

Minister Bruijn: “Het valt mij zwaar dat ik dit besluit heb moeten nemen. Ik realiseer mij goed dat deze middelen gezondheidswinst kunnen opleveren. Ik begrijp dat dit besluit voor patiënten en hun naasten, die hun hoop op deze geneesmiddelen hebben gevestigd, zeer teleurstellend is. Maar de prijzen van deze middelen moeten wel in verhouding staan tot de gezondheidswinst die zij opleveren. Als dat niet zo is, is het geen verantwoorde besteding van het zorgbudget. In dat geval kan ik aan alle patiënten en premiebetalers niet uitleggen dat ik het geneesmiddel opneem in het basispakket. De hoge prijzen die deze leveranciers vragen, zetten de solidariteit in ons zorgstelsel onder druk. Als we de uitgaven aan deze dure geneesmiddelen niet beheersen, leidt dat er op termijn toe dat we andere effectieve en doelmatige zorg niet meer kunnen betalen. Ik moet ook rekening houden met de gevolgen voor de (toekomstige) patiënten die afhankelijk zijn van die zorg.’’ 

De geneesmiddelensluis

De geneesmiddelensluis (de sluis) is een instrument om dure nieuwe medicijnen tijdelijk uit te sluiten van het basispakket, zodra de verwachte uitgaven te hoog zijn. In die periode beoordelen experts van het Zorginstituut of het middel voldoet aan 4 zogeheten pakketcriteria: effectiviteit (werkt het middel bij de patiënt tenminste even goed als de standaardbehandeling in Nederland?), kosteneffectiviteit (is de prijs in verhouding met de gezondheidswinst die wordt geboekt bij gebruik van het middel?), noodzakelijkheid (is het vanwege de kosten van het geneesmiddel en de ernst van de ziekte noodzakelijk dat het middel uit de basisverzekering wordt vergoed?) en uitvoerbaarheid (is het praktisch haalbaar om het middel te vergoeden?). 

Op basis van het advies van het Zorginstituut onderhandelt de minister met de leverancier over de prijs. Pas als er maatschappelijk aanvaardbare afspraken zijn gemaakt, kan het middel uit de sluis worden gehaald en worden opgenomen in het basispakket.

Maatschappelijk draagvlak

Uit recent burgeronderzoek (uit het programma Maatschappelijk Aanvaardbare Uitgaven Geneesmiddelen (MAUG)) blijkt dat Nederlanders vinden dat de overheid kritisch moet zijn bij de vergoeding van dure geneesmiddelen. Als de effectiviteit beperkt is of de prijs maatschappelijk onaanvaardbaar hoog, moet vergoeding kunnen worden geweigerd. Mensen geven daarbij aan dat het van groot belang is dat er transparantie is bij de prijsbepaling en dat er een goede onderbouwing moet zijn van waarom de fabrikant een bepaalde prijs vraagt voor een nieuw middel.

Minister Bruijn blijft bereid de sluisplaatsing van de 3 geneesmiddelen opnieuw te beoordelen als leveranciers alsnog tot een maatschappelijk verantwoorde prijs komen.