Commissie werkt aan "militair Schengen" en transformatie van defensie-industrie

Om het voor troepen, uitrusting en militaire middelen gemakkelijker te maken zich snel en soepel door Europa te verplaatsen, versterken de Europese Commissie en de hoge vertegenwoordiger de paraatheid op defensiegebied, met bijzondere aandacht voor paraatheid, met een pakket militaire mobiliteit: nieuwe verordening inzake militaire mobiliteit en gezamenlijke mededeling.

De Commissie wil ook disruptieve innovatie op militair gebied stimuleren en de Europese defensie-industrie versterken met een EU-routekaart voor de transformatie van de defensie-industrie.

Beweging op schaal en snelheid mogelijk maken

Door tegen 2027 een EU-brede ruimte voor militaire mobiliteit tot stand te brengen, brengt het pakket militaire mobiliteit de EU een stap dichter bij een “militair Schengen”. Het zal het sneller, veiliger en beter gecoördineerd maken om troepen en militaire uitrusting door heel Europa te verplaatsen door:

Wegnemen van regelgevingsbelemmeringen: introduceert de allereerste geharmoniseerde regels op EU-niveau inzake militaire mobiliteit en stelt duidelijke regels en procedures vast voor grensoverschrijdende militaire bewegingen, met een maximale verwerkingstijd van drie dagen en gestroomlijnde douaneformaliteiten.
Creëren van een noodkader: een nieuw Europees systeem voor versterkte militaire mobiliteit (EMERS) voor versnelde procedures en prioritaire toegang tot infrastructuur, ter ondersteuning van strijdkrachten die optreden in het kader van de EU of de NAVO.
Verbetering van de veerkracht van de vervoersinfrastructuur: de belangrijkste militaire mobiliteitscorridors van de EU opwaardeert tot normen voor tweeërlei gebruik en de strategische infrastructuur beschermt met een nieuw instrumentarium voor veerkracht. Gerichte investeringen zullen de cyberbeveiliging, de energiezekerheid en de paraatheid in zowel vrede als crisis versterken.
Mogelijkheden voor bundelen en delen: de paraatheid, solidariteit en beschikbaarheid van militaire mobiliteitscapaciteiten voor de lidstaten verbetert door de invoering van een solidariteitspool en de mogelijkheid om een digitaal informatiesysteem voor militaire mobiliteit op te zetten.
Versterking van het bestuur en de coördinatie: Een nieuwe groep voor militair mobiliteitsvervoer en een versterkt TEN-T-comité voor het trans-Europees vervoersnetwerk zullen als leidraad dienen voor de uitvoering en de paraatheid monitoren, ondersteund door nationale coördinatoren voor grensoverschrijdend militair vervoer in elke lidstaat.

Ontsluiten van disruptieve innovatie voor defensiegereedheid

De routekaart voor de transformatie van de defensie-industrie van de EU: De plannen van Disruptive Innovation for Defence Readiness ontketenen om de modernisering van de Europese defensie-industrie te versnellen en opkomende defensiespelers te ondersteunen.

Het heeft tot doel de deeptech- en defensiegemeenschappen samen te brengen, het gebruik van geavanceerde technologieën in militaire vermogens te versnellen en de productiecapaciteit van Europa te vergroten door middel van innovatie.

Om dit te bereiken, richt het zich op vier prioriteiten: het ondersteunen van investeringen in defensiebedrijven, het versnellen van de ontwikkeling van nieuwe technologieën, het uitbreiden van de toegang tot defensievermogens en het bevorderen van de vaardigheden die nodig zijn om de technologische voorsprong van Europa te behouden.

De Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne heeft aangetoond hoe snel defensietechnologieën evolueren. Innovaties zoals AI, kwantumsystemen, drones en ruimtetechnologieën veranderen het slagveld. Nieuwe defensieactoren, van start-ups tot innovatieve kmo's, veranderen de manier waarop Europa militaire vermogens ontwikkelt en produceert.

Europa moet leren van de ervaring van Oekraïne, zijn veerkracht versterken en een nieuw defensie-ecosysteem opbouwen dat marktleiders, nieuwe innovatoren en de technologiegemeenschap verenigt om sneller en efficiënter vermogens te leveren.

Volgende stappen

De Commissie zal de nieuwe verordening inzake militaire mobiliteit ter goedkeuring voorleggen aan de Raad en het Europees Parlement volgens de gewone wetgevingsprocedure.

De Commissie zal onmiddellijk beginnen met de uitvoering van de voorgestelde maatregelen van het stappenplan om de transformatie van het Europese industriële defensie-ecosysteem op gang te brengen en op te schalen.

Achtergrond

In maart 2025 hebben de Commissie en de hoge vertegenwoordiger het witboek voor Europese defensie – paraatheid 2030 ingediend, aangevuld met het ReArm Europe Plan/Readiness 2030 van de Commissie, een ambitieus defensiepakket dat de EU-lidstaten financiële hefbomen biedt om investeringen in defensievermogens te stimuleren.

Het pakket militaire mobiliteit en het stappenplan voor de transformatie van de defensie-industrie van de EU werden beide aangemerkt als belangrijke prioritaire gebieden in het witboek en in het stappenplan voor paraatheid op defensiegebied 2030.

Het pakket militaire mobiliteit 2025 bouwt ook voort op de lessen die zijn getrokken uit het herziene actieplan 2.0 en de toezegging inzake militaire mobiliteit van 2024. Het is ontwikkeld in nauwe samenwerking met de Europese Dienst voor extern optreden (EDEO) en het Europees Defensieagentschap (EDA), waarbij de samenhang met de NAVO-normen en -procedures is gewaarborgd.