Extra maatregelen om problemen met statiegeld en zwerfafval aan te pakken
In de strijd tegen zwerfafval en om de problemen rondom statiegeld aan te pakken komt er een fors pakket met tal van maatregelen. Zo komen er duizenden extra plekken waar mensen flesjes en blikjes kunnen inleveren, extra geld om opengebroken vuilnisbakken tegen te gaan, snellere reparatie van kapotte innameapparaten en positieve beloningsacties voor inleveraars. Het doel: minder rommel op straat en een beter werkend statiegeldsysteem waarin meer wordt ingezameld. Verpact heeft deze totaalaanpak opgesteld op nadrukkelijk verzoek van staatssecretaris Thierry Aartsen (Openbaar Vervoer en Milieu) en vandaag aangeboden aan de staatssecretaris.
Aartsen is blij dat het na stevige gesprekken de afgelopen weken is gelukt om te komen tot een flink pakket aan maatregelen voor de aanpak van viezigheid en zwerfafval: “We zien nog te veel problemen rond het statiegeldsysteem. Te weinig inleverpunten, opengebroken vuilnisbakken en troep in supermarkten en op straat. Dat moet echt beter. Met dit plan worden die problemen nu stevig aangepakt. Ook ben ik blij dat een verhoging van het statiegeldbedrag van de baan is.”
Verpact is de organisatie die namens het verpakkend bedrijfsleven wettelijk verantwoordelijk is voor de inrichting en het functioneren van het statiegeldsysteem. De organisatie heeft de verplichting om 90% van alle plastic flessen en blikjes in te zamelen. Omdat ze dat percentage nog steeds niet halen, heeft de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) Verpact al verschillende Lasten Onder Dwangsom (LOD’s) opgelegd.
Aartsen: “Net als de ILT wil ik dat dit gewoon opgelost wordt en wil ik een goed werkend systeem. We zien allemaal nog te veel problemen. Verpact heeft een mooi en ambitieus plan opgeleverd. Ik heb vertrouwen dat hiermee de tekortkomingen in het systeem worden aangepakt en dat ze hiermee de 90% inzameling halen.”
De maatregelen die Verpact neemt
Verpact heeft een totaalpakket aan maatregelen opgesteld. Samen moeten die ervoor zorgen:
- dat flessen en blikjes op veel meer plekken kunnen worden ingeleverd;
- dat zwerfafval door opengebroken prullenbakken (samen met gemeenten) wordt aangepakt;
- en dat de wettelijke inzameldoelstelling van 90% wordt gehaald.
Een greep uit de maatregelen die Verpact gaat nemen om dat te bereiken:
- 2900 extra inzamelpunten in supermarkten (7600 nu naar 10.500 voor eind 2026);
- 223 extra bulk innamepunten (van 77, strevend naar 300);
- Verdrievoudiging van aantal retourshops (naar 60 stuks);
- 10 speciale inleverkiosken in de grote steden;
- 5000 extra donatiepunten voor het goede doel (van 22.000 naar 27.000);
- Verdubbeling van het aantal innamepunten op evenementen en festivals;
- Dit alles moet ervoor zorgen dat het makkelijker wordt om je flesjes en blikjes in te leveren, zonder lange rijen;
- Verpact trekt minimaal € 5 miljoen uit voor een speciale aanpak tegen opengebroken vuilnisbakken in grote steden;
- Ook op andere plekken gaat Verpact samen met de gemeenten werken aan bijvoorbeeld donatieringen waar mensen hun flesjes en blikjes kunnen achterlaten bij prullenbakken, of een andere oplossing op maat.
- Beschadigde of ingedeukte blikjes worden bij het overgrote deel van de apparaten straks makkelijker geaccepteerd dan terug uitgespuugd;
- Defecte apparaten worden 2 keer zo snel gerepareerd;
- Er komt een app waarin mensen kunnen checken waar het dichtstbijzijnde (werkende) inleverpunt is en niet werkende automaten kunnen melden;
- Er komen beloningsacties waarmee mensen die flesjes en blikjes inleveren prijzen kunnen winnen;
- Verpact rapporteert meerdere keren per jaar aan het ministerie over de voortgang van de Totaalaanpak en legt 2 keer per jaar publieke verantwoording af over resultaten en financiën.
Dit alles moet zorgen voor een hogere inzameling, minder zwerfafval en minder troep en wachtrijen in de supermarkt.
Gevolgen voor de lopende Last Onder Dwangsom
Staatssecretaris Aartsen heeft de ILT verzocht om het totaalpakket aan maatregelen van Verpact te beoordelen in het licht van het lopende handhavingstraject. De ILT heeft positief gereageerd op het pakket aan maatregelen waar Verpact mee aan de slag gaat.
De ILT gaat de meest recente Last Onder Dwangsom aanpassen. In die last kreeg Verpact de opties van een retourbonus of statiegeldverhoging. Daar komt een nieuwe optie bij om aan de last te voldoen: de verschillende beloningsacties zoals beschreven in de Totaalaanpak uitvoeren.
Aartsen: “Ik ben blij dat ook de ILT positief is over het plan van Verpact. Dit plan gaat echt verschil maken: veel meer inzameling, veel minder rommel. Bovendien is het mooi dat Verpact kiest voor beloning. Een goed alternatief voor de verhoging van het statiegeldbedrag waar ik geen voorstander van ben.”